Dorpsorgaan. Inhoudsopgave

Transcriptie

1 Colofon Dorpsorgaan Blad van de Dorpsraad Spaarndam Onder verantwoordelijkheid van de redactie 38e jaargang 2004 nr. 1 Nummer 185 Redactie Gerrit van den Beldt, Willem van de Griend, Theo Köhler, Rob de Waal Malefijt, Willem van Warmerdam en Jan Zwetsloot Adres Westkolk 4, Spaarndam-West dorpsorgaan-spaarndam@planet.nl Vormgeving Willem van Warmerdam Omslag Dea Bijlsma Oplaag 1450 exemplaren Verspreiding Huis-aan-huis binnen de bebouwde kom van Spaarndam. Coördinatie: Hanneke Luytze Toezending per post 12,- per jaar (4 nummers) over te maken op bankrekeningnummer , (Rabobank Spaarndam) t.n.v. Stichting Dorpsraad Spaarndam Redactioneel "Een nieuwe lente, een nieuw geluid". Zo luidt het gezegde. Maar daar hoort volgens Jan Zwetsloot wel een echte winter aan vooraf te gaan. Anders klopt het allemaal niet meer. In zijn artikel 'Barre tijden' kunt u hier méér over lezen. Wat wél nieuw is, is de vormgeving van dit Dorpsorgaan. Hopelijk ervaart u het als een verbetering. Zo niet, dan horen wij het graag van u. Wat kunt U verder lezen in de eerste aflevering van 2004: De voorzitter van de Dorpsraad doet mededelingen over het openbaar vervoer van en naar Spaarndam, het laatste nieuws over Schiphol en ons winkelcentrum, en andere zaken die de gemoederen van Spaarndam bezig houden. Dr. Hendriks geeft informatie over de huisartspraktijk Spaarndam, de jeugdcommissie van SV Spaarnwoude doet verslag over een ontmoetingsplek voor jongeren en het nieuwe bestuur van de Commissie Koninginnedag stelt zich aan u voor. Dat laatste doet ook de gebiedsagent voor Spaarndam, de heer Dirk Dudink. We waren uitvoerig in gesprek met jeugdvereniging Don Bosco en dijkgraaf E.H. van Tuyll maakte zijn belofte waar en doet het 'zout'-watergebeuren voor ons uit de doeken. En wist u dat de telefoonnummers van Spaarndam in 1914 slechts één cijfer groot waren? Veel leesplezier! Kopij voor het volgende nummer inleveren uiterlijk 15 mei Inhoudsopgave Samenstelling van de Dorpsraad Spaarndam...2 Mededelingen van de Dorpsraad Spaarndam...2 Wijkschoonmaakacties...3 Bezoek Dorpsraad aan de staatssecretaris van VenW...4 Polderbaan buldert voort!...5 Openbaar vervoer Spaarndam...6 Kroniek...7 De geschiedenis van het terrein van Stapel/Volker Wessels Stevin (V)...13 De telefoon in Spaarndam in Activiteiten van de Stichting Dorpsfeest...14 Het hart van de zaak...15 In gesprek met: 'Don Bosco'...16 Oproep...20 Nieuwsberichten van huisartspraktijk Spaarndam...21 Gebiedsagent...22 Wie herkent dit?...23 Stichting Spaarndamfonds bestaat 10 jaar...23 De Zuid-Koreaanse televisie op bezoek...24 Commissie Koninginnedag Spaarndam...25 Nog twee kampioenen op het dorp...25 Waterperikelen in 2003 een voorbode?...26 Ontmoetingsplek voor jongeren...27 Snertdag...28 Schilderclub Dorpscentrum verhuisd...28 Thuiszorg in Spaarndam-Oost

2 Van de Dorpsraad Samenstelling van de Dorpsraad Spaarndam Voorzitter Barend Jan Luytze Wolfsenstraat luytze@xs4all.nl Secretaris Tiny van Dingstee Dr. W. Nijestraat vandingsteeevers@hetnet.nl Toegevoegd Adviseur, archief en penningmeester Joop de Vries Pol Leden Harry Chün Jan van Geemstraat office@qnmanagement.com Fred Dukel Leen Spierenburgstraat f.dukel@tref.nl Theo Köhler Clara v. Spaarnwoudestr thg.koehler@quicknet.nl Rob de Vries J van de Waeyenstraat rmvries@raketnet.nl Ziegel Ziegelaar Nieuwe Rijweg ziegel@dds.nl Mededelingen van de Dorpsraad Spaarndam Een aantal zaken heeft de afgelopen periode weer de nodige aandacht gevraagd: Allereerst natuurlijk Schiphol. Op zich is er nog geen reden om te twijfelen aan de realisatie van de toegezegde routewijziging. De procedure daarvoor loopt nog. De Milieueffectrapportage is vrijwel afgerond. De besluitvorming in Den Haag kan beginnen. Toch zijn er een aantal signalen die ons wat onzeker maken over de goede afloop. Om te beginnen de veiligheidsdiscussie als gevolg van het gelijktijdig gebruik van de Polderbaan en de Zwanenburgbaan. Bij veel zijwind bestaat bij gelijktijdig starten de mogelijkheid dat de vliegtuigen dan te dicht bij elkaar in de buurt komen. Om dat te voorkomen wordt er nu als tijdelijke maatregel eerder naar het westen afgebogen in plaats van later, wat wij juist willen. Terwijl je het probleem toch ook gemakkelijk zou kunnen oplossen door niet tegelijk te starten van de Polderbaan en de Zwanenburgbaan maar met bijvoorbeeld een halve minuut tijdverschil. In de praktijk betekent dat nauwelijks (hoogstens theoretisch) capaciteitsverlies. Als die tijdelijke maatregel definitief zou worden, dan wordt het juist slechter voor Spaarndam, Velserbroek en Haarlem-Noord in plaats van beter. Zover is het nog niet, maar toch... Eind januari hebben we Schiphol en de Luchtverkeersleiding Nederland gevraagd of zij ons hieromtrent wat meer duidelijkheid zouden kunnen verschaffen. Tot op heden hebben we op onze brief nog geen antwoord gekregen. Op zich al veelzeggend. Ook de Commissie Regionaal Overleg Schiphol is nog altijd niet van een advies bevallen. Ze zijn het er weliswaar over eens dat de routewijziging rond Spaarndam door moet gaan, maar hoe het dan in de IJmond verder moet is nog onduidelijk. Bij geen advies of bij een verdeeld advies zal de staatssecretaris een besluit nemen. En die heeft al bij eerdere gelegenheden laten weten dat de capaciteitsontwikkeling van Schiphol absolute prioriteit heeft en dat we geluidsoverlast maar moeten zien als iets 2

3 Van de Dorpsraad wat er in onze economie nu eenmaal bij hoort. De stand van zaken rond het winkelcentrum is, dat er op dit moment door bureau Middelkoop wordt gestudeerd op een aantal mogelijke locaties; het gebied rond het Dorpscentrum en het terrein van Polderman dat zoals bekend per 1 mei beschikbaar komt. De uitkomst van dat onderzoek werd eind februari verwacht. Op dit moment (5 maart 2004) is er echter nog niets van bekend. Wij blijven van mening dat een gezonde en levensvatbare middenstand van wezenlijke betekenis is voor de leefbaarheid van Spaarndam en dat daar alleen maar sprake van kan zijn bij een locatie die daar de meeste kansen toe biedt. Het gebied rond het Dorpscentrum lijkt de meest gunstige locatie; het ligt centraal, ook ten opzichte van de nieuwe wijk Spaarne- Buiten. Er zijn dan veel voorzieningen bij elkaar waardoor inhoud gegeven kan worden aan een echte centrumfunctie in het dorp. Ten slotte biedt het een mogelijkheid om tot verbetering van het aangezicht van dit deel van het dorp te komen. In het vorige Dorpsorgaan heb ik U gemeld dat er in het kader van het vervolg op het leefbaarheidonderzoek een begin was gemaakt met het onderwerp jeugd. Inmiddels is nu ook een werkgroep gestart met het onderwerp ouderen en openbaar vervoer. Van groot belang omdat we aan de vooravond staan van een ingrijpende wijziging van het openbaar vervoer (zie het artikel elders in dit blad). Tot slot wil ik U melden dat we samen met de ondernemersvereniging een werkgroep zijn gestart met als doel om de wederzijdse belangen beter op elkaar af te stemmen dan tot nu toe het geval is geweest. Tenslotte gaat het ons om de verbetering van de leefbaarheid in Spaarndam en daar heeft het wel en wee van onze ondernemers een belangrijke invloed op. Soms lopen de belangen niet altijd parallel maar in veel gevallen toch ook weer wel. En daar moeten we dan samen aan werken en niet tegen elkaar. Barend Jan Luijtze Wijkschoonmaakacties Stadsdeel Noord van de gemeente Haarlem start met een nieuwe werkwijze voor het schoonhouden van de openbare ruimte. Er zal gewerkt worden met wijkschoonmaakacties. Verschillende disciplines van de gemeente werken samen bij deze schoonmaakacties, zoals de Reiniging, Bestrating, Groenonderhoud, Riolering en Handhaving. Ook zullen de wijkagenten, milieuagenten, stadstoezicht, woningbouwcorporaties en de wijkraden bij deze schoonmaakacties betrokken worden. Daarnaast zal natuurlijk de medewerking van de bewoners van groot belang zijn. Volgens de planning zal Spaarndam-West in week 18 (26-29 april) aan de beurt zijn. Voor informatie Afdeling Handhaving Reiniging Riolering Bestrating Groenonderhoud Speelvoorzieningen Bewoners Straatmeubilair Politie Stadstoezicht Werkzaamheden Aanhangwagens en autowrakken, fietswrakken en overhangend groen. Onkruid borstelen, machinaal vegen van straten, verwijderen van zwerfvuil. Zuigen van straatkolken. Uitvoeren van kleine reparaties aan het wegdek en het trottoir. Schoffelen, steken graskanten, snoeien, verwijderen zwerfvuil en ophalen groenafval bewoners. Inspectie openbare speelplaatsen en uitvoeren van kleine reparaties. Zetten de auto aan de juiste kant van de straat, knappen strook tegen eigen gevel op en melden verbetermogelijkheden. Repareren en schoonmaken verkeersborden, straatnaamborden en overig straatmeubilair. Benaderen mensen om auto's aan de juiste kant van de weg te zetten. Geven van aanwijzigen voor het parkeren van auto's. 3

4 Van de Dorpsraad Bezoek Dorpsraad aan de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, mevrouw Schultz van Haegen V.l.n.r. Theo Köhler, Barend Jan Luytze, mevr. Schultz van Haegen en Jan de Haas Donderdag 11 maart heeft de Dorpsraad gesproken met mevr. Schultz van Haegen o.a. over de stand van zaken met betrekking tot de routeverlegging rond Spaarndam. Uit de berichtgeving daarover in de verschillende media hebt u inmiddels kunnen begrijpen dat wij over de uitkomst daarvan niet optimistisch gestemd zijn. Waarom dat zo is, leest u hieronder. Sinds de aankondiging van de routewijziging is er namelijk iets gebeurd: na 1 november jl. is gebleken dat bij het gelijktijdig gebruik van de Polderbaan en de Zwanenburgbaan de kans bestaat dat stijgende vliegtuigen te dicht bij elkaar komen. Als tijdelijke maatregel daartegen heeft de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) besloten om bij gelijktijdig starten de vliegtuigen op de Polderbaan eerder naar het westen af te laten buigen, en de vliegtuigen op de Zwanenburgbaan eerder naar het oosten, dan nu het geval is. Dit nu is een verslechtering voor Spaarndam, die haaks staat op de toezegging aan Spaarndam dat juist later naar het westen zou worden afgebogen. Tot op dit moment is de LVNL er nog altijd niet in geslaagd (en het is veelzeggend dat ze daar veel meer tijd voor nodig hebben dan toegezegd) om een andere oplossing voor dit probleem te bedenken. Daardoor is het niet denkbeeldig dat de tijdelijke oplossing wel eens in een definitieve zou kunnen worden omgezet. Dit is ons, misschien niet in dezelfde bewoordingen, maar zeker in die geest, door de staatssecretaris medegedeeld. Weliswaar heeft zij eraan toegevoegd dat het laatste woord daar nog niet over gesproken is en dat het daarom ook nog niet definitief is, maar dat de kans erop bestaat. Ook wat ons betreft is het laatste woord daar nog niet over gevallen. Daarom laten wij ons op dit moment adviseren over wat mogelijk is om een veilige situatie te creëren zonder dat daarvoor de situatie voor Spaarndam hoeft te verslechteren. Barend Jan Luijtze 4

5 Van de Dorpsraad Naar aanleiding van het gesprek met de staatsecretaris mevr. Schultz van Haegen hebben wij op 15 maart nog overleg gehad met de heer Cerfontaine van Schiphol en de heer Kroese van de LVNL. Het resultaat van dit overleg kan als volgt worden weergegeven (deze samenvatting is door de heer Cerfontaine bevestigd): "Er is geen sprake van het niet nakomen van de afspraak zoals die indertijd met Spaarndam is gemaakt. Deze afspraak is gemaakt met Schiphol en de Luchtverkeersleiding Nederland heeft zich daaraan geconformeerd. De voorgestelde routewijziging zoals die nu is meegenomen in het Milieueffectrapport 'Wijziging uitvoeringsbesluiten Schiphol' d.d.11 maart 2004 is daarom nog onverminderd van kracht. In deze MER wordt niet gesproken over mogelijke consequenties van het gelijktijdig uitvliegen en deze kunnen dan ook geen gevolgen hebben voor de routeaanpassing zoals die nu wordt voorgesteld. Mocht er voor de LVNL aanleiding zijn om maatregelen te treffen teneinde de veiligheidsproblematiek rond het gelijktijdig gebruik van beide genoemde startbanen op te lossen dan zal dat met inachtneming van de met Spaarndam gemaakte afspraak dienen te gebeuren. Door Schiphol zullen geen oplossingen worden geaccepteerd die weliswaar formeel voldoen aan de toegezegde routewijziging maar die daar qua uitvoering van kunnen afwijken. Het is nog de volledige inzet van Schiphol om de met Spaarndam gemaakte afspraken te honoreren. Daar hoeft niet aan te worden getwijfeld." Spaarndam, 15 maart 2004, B.J. Luijtze Polderbaan buldert voort! Hoe staan de zaken, wat Spaarndam betreft, er op dit moment voor? Na diverse rekenfouten, teveel zijwind op de parallelle banen met zeven bijna-confrontaties, geldgebrek en gesjoemel met ondeugdelijke isoleringprogramma's en gegoochel met veiligheidsnormen, komt er nu uiteindelijk toch licht in de tunnel, in ieder geval wat de meest directe overlast in Spaarndam betreft. Na vele brieven, kamervragen, persberichten, regionale televisieoptredens met een bezoek aan het parlement en een heuse persoonlijke uitnodiging van staatsecretaris Melanie Schultz van Haegen, is de Dorpsraad er wederom in geslaagd voor zijn klachten gehoor te krijgen. En ook om allerlei pogingen om de zaak met een woud van notities, verordeningen en regeltjes deels te ontkennen en op de lange baan te schuiven, zorgvuldig te pareren. We worden uiteindelijk toch meegenomen in de Milieu Effect Rapportage (MER), die nodig is om de invoeringsfout te herstellen. We liften gelukkig mee in dit herstel van deze onbegrijpelijke rekenfout, die juridisch en bestuurlijk van grote importantie is. In het CROS is er echter nog geen eensgezindheid over de varianten waartussen men kan kiezen. Vooral het gemeentestuur van Velsen ligt daarbij dwars, omdat dat in één keer al zijn belangen goed wil regelen. Dat er ook vele duizenden Velserbroekers zijn die, evenals Spaarndammers en inwoners van Haarlem-Noord, veel last hebben van het huidige vlieglawaai, lijkt daarbij minder belangrijk. Bij de varianten die nu ter discussie staan, verschuiven de vliegroutes meer in de voor Spaardam gunstige oostelijke richting. Hoe verder? De werkgroep SOS2 (Stop overlast Schiphol) van de Dorpsraad heeft na de kerstvakantie de draad weer op gepakt. Met zo'n tien actieve vrouwen en mannen houden we de vinger stevig aan de pols, en volgen we samen met de Dorpsraad de ontwikkelingen 5

6 Van de Dorpsraad op de voet. En dat is hard nodig! Er zijn nu al onzalige plannen over wederom een verdubbeling van het aantal vliegbewegingen na 2010 en zelfs een zesde baan! Die zesde baan is er eigenlijk al, omdat de airstrip bij het oude Schiphol voor kleinere (verkeers)vliegtuigen nog steeds gebruikt wordt. Tevens houdt de werkgroep zich bezig met een mogelijke schadeclaim voor gedupeerde huiseigenaren. Eerder hebben wij de mensen die belangstelling getoond hadden hierover gerapporteerd. De materie is echter niet zo eenvoudig, omdat die schade op dit moment moeilijk exact is vast te stellen. Ook door de economische recessie worden huizen minder waard. Maar ook zijn de mogelijke gunstige veranderingen in het woon- en leefmilieu na de correctie van de vliegroutes nog niet volledig in te schatten. Contacten met advocaten zijn tot nu toe moeizaam verlopen. Sommige kantoren werken ook voor Schiphol of de KLM, of vragen veel geld van tevoren. Terwijl je niet weet wat je ervoor krijgt. Ook als ze werken op basis van 'no-cure, no-pay' zijn de resultaten nog niet bemoedigend genoeg. We zullen de betrokken bewoners en andere belanghebbenden uitvoeriger informeren als we precies weten dat er wel of niet wat te winnen of te halen valt. Alleen goed geld wegbrengen naar kwaad geld, zonder een duidelijk perspectief op een positief resultaat, lijkt ons geen optie. Wordt helaas vervolgd! Namens SOS2, Tim Boyenk Openbaar vervoer Spaarndam U weet, het openbaar vervoer van en naar Spaarndam is al jaren onderwerp van discussie. Tot dusver hebben we de dreiging van opheffen kunnen afwenden. Ook nu weer, al weten we niet voor hoe lang. Ons is verzekerd dat bus 14 in elk geval tot 1 januari 2005 blijft rijden zoals nu het geval is. En tot 1 januari 2006 zal lijn 14 in elk geval in de spitsuren blijven rijden. Wat er daarna gebeurt is nog onzeker. Dat hangt mede af van de ontwikkeling van het Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV), dat daar eventueel voor in de plaats moet komen. Vanaf 1 juli 2004 zal deze vorm van openbaar vervoer in onze regio operationeel zijn. Kenmerk van dit vervoer is, dat je het telefonisch moet oproepen; je wordt dan thuis opgehaald en vervolgens naar je bestemming gebracht. Wel kunnen onderweg ook andere mensen instappen die in dezelfde richting willen reizen. Het succes van dit CVV zal sterk afhangen van de stiptheid waarmee dit alles gebeurt. Helaas zal wel de prijs veel hoger zijn. De Dorpsraad stelt zich op het standpunt dat Spaarndam eigenlijk altijd met de bus bereikbaar moet blijven. En wel omdat een groot aantal Spaarndammers (mensen zonder auto, scholieren, ouderen) op de bus zijn aangewezen voor hun werk, school, ziekenhuisbezoek, sociale contacten, e.d. Het is nog maar de vraag of het CVV daarin op de juiste wijze kan voorzien. Dat een bus alleen in de spitsuren rijdt, kan betekenen dat die in het weekend niet rijdt. En ook dat vinden wij onaanvaardbaar. Een grondige evaluatie van het functioneren van het CVV is nodig. Alleen als blijkt dat het CVV dezelfde servicegraad oplevert als het huidige openbaar vervoer, pas dán kan overwogen worden om lijn 14 hierdoor te vervangen. Wij zullen dit standpunt schriftelijk kenbaar maken aan de gemeenteraad van Haarlem, en afschriften sturen naar de provincie en de gemeentebesturen van Haarlem en Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Barend Jan Luijtze 6

7 Kroniek Periode 26 november maart 2004 Woensdag 26 november Er zijn al zeshonderd verzoeken om schadevergoeding ontvangen door Schiphol. In de meeste gevallen gaat het om de waardevermindering van de woning als gevolg van de geluidsoverlast van de nieuwe Polderbaan. Hierbij zijn ook veel Spaarndammers. De meeste klagers maken gebruik van een gespecialiseerd juridisch adviesbureau. Bij succes krijgt dat bureau een percentage van de vergoeding. Vanwege de coördinatie stelt het schadeschap deze handelwijze zeer op prijs. Vrijdag 28 november Erik Menger en Rob Slewe zijn de ontwerpers van zestig centimeter hoge plastic bloempotten met verlichting onderin. In het HD staan ze te showen en in Europa zijn ze een groot succes. Op allerlei beurzen zijn de bloempotten te koop. De regio bereikt geen overeenstemming over de verlegging van de vliegroute bij Spaarndam. Met name de IJmondgemeenten hebben binnen de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol (CROS) aangedrongen op meer onderzoek naar de geluidshinder elders als Spaarndam wordt ontzien. In januari komen ze weer bij elkaar. Dinsdag 2 december Schrijver Willem Melchior presenteert in het HD zijn nieuwe roman 'De dokters Andrian'. Het gaat over het beroemde uit Spaarndam afkomstige geslacht Melchior van mastenen blokkenmakers. In de achttiende en negentiende eeuw wonen ze aan de Westkolk. Daarvandaan worden er heel wat huisarts en verspreiden ze zich over heel Noord-Holland. Ik heb het boek met veel genoegen gelezen. In 1910 zijn de laatste gezinsleden in Spaarndam, een broer en zus, vermoord in het huis waarin Jan van Geem heeft gewoond, bij de Grote Sluis (Spaarndammerdijk 100). Vrijdag 5 december Een voorstel van Ziegel Ziegelaar namens onze Dorpsraad in de vergadering van de gemeenteraadscommissie bewonerszaken in Halfweg. Volgens hem vormen de leegstaande winkels in Spaarndam-Oost een goede hangplek voor jongeren en voor de deur zou een skatebaan kunnen worden neergezet. Een onmogelijk voorstel! Bewonersvereniging Wonen-Varen-Werken van Zijkanaal B wil opnieuw onderhandelen met het recreatieschap Spaarnwoude over het legaliseren van de woonboten. Ze kunnen het niet eens worden over de erfpachtcontracten. Dinsdag 9 december Onderzoekers van de Universiteit Leiden zijn er als eersten ter wereld in geslaagd levende embryo's van palingen in een laboratorium te kweken. Dat is een grote doorbraak, want palingen plantten zich tot nu toe alleen maar voort in de Sargasso Zee bij Bermuda. En de palingstand holt tegenwoordig achteruit o.a. door de opvang van kroosaaltjes bij de riviermondingen om ze tot paling op te kweken in een kwekerij. Dus een zeer hoopvol bericht. Vrijdag 12 december In het kerstnummer van 'Margriet' doet Anneke Hilbers haar verhaal over het gebeuren met haar zoon Arjen, die in de woestijn van Algerije gekidnapt werd. De titel is 'Welkom thuis Arjen'. Zaterdag 13 december De lantaarnpalen op de Westkolk en de muziektent worden door dorpsgenoten opgesierd met groene takken en rood lint voor de viering van het kerstfeest. Maandag 15 december Andrea van Opzeeland organiseert een informatieavond over voeding en gewichtsbeheersing in het speeltuingebouw van 'Nieuw Leven'. 7

8 Kroniek Woensdag 17 december De televisie uit Zuid-Korea komt in Spaarndam op bezoek. In verband met een kinderprogramma maken ze een opname rond het beeldje van Hans Brinker (zie artikel elders in dit blad). In de krant een grote foto van mevrouw Marie Visser-Honderdos, haar zuster Nel en dochter Mary. Ze wordt vandaag 104 in het bejaardenhuis in IJmuiden. Erboven staat: "Jij hebt van de week nog gedanst met een stoel." Ze heeft nog steeds zin in het leven. Donderdag 18 december Jeugdvereniging Don Bosco organiseert deze avond haar traditionele kerstbrodenverkoop. De opbrengst is voor de club. Vrijdag 19 december In de Oude Kerk wordt zoals elk jaar de Dorpskerstzang gehouden. Er is medewerking van het Spaarndams Gemengd Koor onder leiding van Wim Leising, en Kees Huges bespeelt het orgel. Namens de Dorpsraad spreekt Theo Köhler de mensen toe. Nora Schindeler leest het kerstevangelie en Carel Weijers spreekt namens de gezamenlijke kerken de kerstgroet uit. In het HD een verhaal over leerlingen van groep 8 van de Heemsteedse Bosch en Hovenschool. Zij bezoeken bejaarden in zorgcentrum Sint Jakob in de Hout met een zelfgemaakt kerststukje en een kaart met de beste wensen. Daarbij ontmoeten ze de 90- jarige oud-spaarndamse Jans Reichwein. Die is erg onder de indruk van alles wat ze ontvangt. Zaterdag 20 december Al de hele week is de technische ploeg van 'Die Spaerne Ghesellen' druk met het omtoveren van de sportzaal van het Dorpscentrum in een Dickenstheater. Dit weekeinde wordt het stuk 'Scrooge on Ice' opgevoerd en het is een groot succes. Dorpsgenoot Ko van Leeuwen speelt de hoofdrol. Er is verder medewerking van het Kennemer Jeugdorkest en van het Spaarndams Gemengd Koor. De regie is in handen van Henk Paulusma. De 'Voice Company' zingt tijdens de Eucharistieviering in de St. Adalbertuskerk aan de Ringweg. Aansluitend geeft het koor nog een kerstconcert. De Duitse zanger Torsten Riemann verzorgt een gastoptreden. Maandag 22 en dinsdag 23 december In de sportzaal van het Dorpscentrum wordt een kerst-jeugdzaalvoetbaltoernooi gehouden voor de junioren van de SV Spaarnwoude. Een prima initiatief voor de vakantie. Woensdag 24 december In het HD een verhaal van mevrouw A. Roza uit Spaarndam. Ze vertelt over haar man in militaire dienst in Hij had gerookt op de gang van de kazerne en dat mocht niet. Hij moest voor straf op wacht. En haar moeder ondertussen maar wachten met het kerstdiner. Toch zijn ze nu al 46 jaar getrouwd. Op het Kerkplein voor de Oude Kerk in Spaarndam zingen dorpsgenoten kerstliederen. Na afloop komt men in café 'Spaarndam' nog even gezellig bij elkaar. Woensdag 31 december In de nieuwsbrief 'Geluidshinder én luchtvaart' van de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol (CROS) van december staat, dat in Spaarndam in het derde kwartaal 358 personen in totaal 9089 keer geklaagd hebben over de geluidshinder van vliegtuigen. Alleen de mensen uit Castricum klaagden nog vaker. Donderdag 1 januari Op oudejaarsdag en in de nieuwjaarsnacht is er aan het schoolgebouw van de St. Adalbertusschool behoorlijk veel schade aangericht. Dat is gekomen door het in of nabij de brievenbus afsteken van groot vuurwerk. Vier ruiten sneuvelden, het kozijn raakte ontzet en de muur werd bescha- 8

9 Kroniek digd. Er is behoorlijk wat rommel op te ruimen. De Stichting Dorpsfeest Spaarndam organiseert ook dit jaar een 'Nieuwjaarsnacht' in het Dorpscentrum. Tussen en 4.30 uur kunnen de Spaarndammers elkaar het beste toewensen. Zondag 4 januari Dinsdag 6 januari In de rubriek 'Van de brug af gezien' in het HD heeft Ko van Leeuwen het deze keer over historische brandweerauto's. Dorpsgenoot Aad van der Staay staat op de foto met de vermaarde Bats uit Woensdag 7 januari In het Dorpscentrum organiseren de Dorpsraad Spaarndam, Stichting Dorpscentrum en Ondernemersvereniging 'Spaarndam' hun jaarlijkse nieuwjaarsbijeenkomst. Donderdag 8 januari Op de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude gaat burgemeester Van Hoogdalem er gewoon vanuit dat nog voor de zomer de vliegroute bij Spaarndam verlegd wordt. Daarna wordt onder anderen schaatser Simon Kuipers in het zonnetje gezet en ontvangt Nico van Geldorp de gemeentelijke vrijwilligersprijs. Vrijdag 9 januari Een grote foto van Tialda van Slochteren en haar vriend Ritchie in het HD. Ze doet mee aan 'Idols' en scoort tot nu toe erg goed. Zaterdag 10 januari In café-restaurant 'de Toerist' exposeren leerlingen van klas 3 havo van de Schoter Scholengemeenschap hun zelfgemaakte schilderijen van Spaarndam in de stijl van het pointillisme. De versierde Muziektent in de sneeuw. foto Elvira Nieuwerf Maandag 5 januari Een grote foto van Erben Wennemars en Simon Kuipers op de sportpagina van het HD. Bij de Nederlandse kampioenschappen sprint wint Erben Wennemars en Simon Kuipers uit Spaarndam presteert erg goed. Hij mag nu deelnemen aan de wereldkampioenschappen sprint. In de concertzaal Kadens aan de Wagenweg in Haarlem geeft het Van Dingstee Kwartet een uitvoering. Ze spelen strijkkwintetten van Joh. Brahms en W.A. Mozart. Ze treden op talrijke Nederlandse podia op en maken toernees naar Engeland, Duitsland, de Verenigde Staten, Zweden, Oostenrijk en Hongarije. Burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmerliede zien weinig in het voorstel van de PvdA om jongeren uit Spaarndam in tijdelijke woningen te huis 9

10 Kroniek vesten. Maar de anderen in de Raad staan toch wel achter het initiatief van de PvdA. Het is ook naar voren gebracht in de gehouden dorpsenquête. Dinsdag 13 januari Politieagenten zijn niet bekend met Haarlemmerliede en Spaarndam. Sinds kort vallen beide gebieden onder Haarlem- Noord en niet meer onder Parkwijk/Haarlem-Oost. Op 1 april moeten de dwalingen wel tot het verleden behoren. Dan zijn de agenten weer ingewerkt. Vrijdag 16 januari Simon Kuipers en Erben Wennemars schaatsen in Nagano in Japan. Met Shimizu gaan ze in Nagano sushi eten! Erben wordt wereldkampioen en Simon eindigt als nummer 17. Dit is pas zijn begin! Tientallen fans van de Spaarndamse schaatser zitten dit weekend al heel vroeg (4 uur) in café 'Spaarndam' om al zijn verrichtingen te kunnen volgen. Maandag 19 januari Langs de waterkant van Zijkanaal C wordt een damwand geslagen. Daarna wordt onder het wegdek door een duiker (doorlaat) geplaatst, om water te kunnen inlaten in de Houtrakpolder. Dat dit water nogal brak is, schijnt niet uit te maken. Tegelijkertijd wordt de kruising van de Floris Balthasarsstraat met de Zijkanaal C- weg sterk versmald om dit punt veiliger te maken. Dinsdag 20 januari Boer Willem Dijkstra neemt afscheid als bedrijfsleider van vier boerderijen in het recreatieschap Spaarnwoude. Hij gaat met pensioen. Vooral de Limousin-koeien hebben zijn aandacht. De mening van de Spaarndamse jongeren over noodwoningen voor hen in Spaarndam is erg verdeeld. De meesten zien de portacabins niet zo zitten. Maar hoe ouder ze zijn, hoe groter de interesse. Woensdag 21 januari In deze regio is woedend gereageerd op het besluit om de vertrekprocedures op Schiphol aan te passen uit veiligheidsoverwegingen. Burgemeester Van Hoogdalem vindt het "verbijsterend" dat er incidenten zijn geweest waarbij vliegtuigen elkaar te dicht naderden. Vrijdag 23 januari De Amsterdamse rederij Aemstelland gaat vanaf maart vier weken lang rondvaarten houden naar Spaarndam. Gestart wordt in Amsterdam bij het Centraal Station. Onderweg worden allerlei verhalen over Spaarndam verteld en in Spaarndam wordt een rondleiding gehouden van een uur. Zaterdag 24 januari Dorpsgenoot Henk Hartendorp verblijft dit weekend op de Weissensee in Oostenrijk. Hij is jurylid van de Koninklijke Nederlandse Schaatsbond bij een schaatsmarathon die daar door Nederlanders verreden wordt. De Dorpsraad vreest het afblazen van de verlegging van de vliegroute van Schiphol. De problemen met de gelijktijdige starts en de vliegtuigen die elkaar dan te dicht naderen, spelen daarbij een belangrijke rol. Zondag 25 januari In de St. Adalbertuskerk aan de Ringweg wordt een oecumenische viering gehouden. Dominee R. van der Rijst en de heer F. Zantkuijl gaan voor. Maandag 26 januari Een vrouw uit Spaarndam rijdt 's ochtends over de Waarderweg in het Haarlemse industriegebied; daar grijpt een man haar vast en probeert haar te betasten. Ze schopt hem weg en hij gaat er vandoor. Bij de politie doet ze haar beklag. Woensdag 28 januari Dorpsgenote Femke van der Meij behaalt bij indoorkampioenschappen atletiek twee 10

11 Kroniek keer goud voor A-junioren op de 60 meter horden. Een prima prestatie. Donderdag 29 januari In het HD een artikel onder de titel "Nog zeven wijken worden beschermd stadsgezicht". Dit gebeurt door de gemeente Haarlem op voorstel van het Rijk. Verder staat er nog dat sinds 1990 de binnenstad, de omgeving van het Frederikspark en het Florapark, de Haarlemmerhout en het centrum van Spaarndam beschermd stadsgezicht zijn. Dat Spaarndam al sinds de jaren zeventig beschermd dorpsgezicht is, zijn ze blijkbaar vergeten. Woensdag 4 februari Dorpsgenoot Piet Vink (Noorderweg) staat op de foto in de brandweerkazerne in Halfweg. Hij heeft al 30 jaar ervaring als vrijwillige brandweerman. Eigenlijk zou hij op 1 januari afscheid nemen, maar gebrek aan opvolgers doet hem nog een jaar doorgaan. Donderdag 5 februari Het is vandaag 250 jaar geleden dat Cruquius is overleden. Hij was opziener van Rijnland en schout van Spaarndam ( ). Hij ligt begraven in de Oude Kerk in een dubbel graf omdat hij zoveel ruimte nodig had om te laten noteren wat hij allemaal had gepresteerd. Woensdag 11 februari In het weekblad de aankondiging dat de gemeente Haarlemmerliede een voorstel heeft gemaakt voor een skatevoorziening bij de jongerenontmoetingsplaats (JOP) in Spaarndam-Oost. Onder de kop "Kopersstaking dreigt voor Spaarndam" wordt in het HD aandacht besteed aan de trage verkoop van woningen in ons dorp als gevolg van de geluidshinder van Schiphol. Donderdag 12 februari In het blad van de SV Spaarnwoude 'Spuit 11' een uitnodiging voor de middelbare schooljeugd om vanaf 19 maart elke vrijdagavond gezellig bijeen te komen in de kantine van de club. Er is een gezellig muziekje, een hapje en drankje en verder darten of kaarten. Op de eerste avond is er ook een film (Zie elders in dit blad). Zaterdag 14 februari De Pressiegroep Velsen Overlast Schiphol heeft een milieuvriendelijke doorstart van de Polderbaan ontwikkeld. Als de starters op de Polderbaan rechtuit vliegen over Assendelft-Noord en het Alkmaardermeer, en vervolgens tussen Heiloo en Alkmaar door naar de Noordzee afbuigen, dan is alle herrie in Spaarndam, Velserbroek, Velsen- Zuid, IJmuiden en Velsen-Noord verdwenen. Er zijn volgens het provinciebestuur geen belemmeringen om het in Spaarndam gevestigde bedrijf van Volker Wessel Stevin straks te verplaatsen naar het voormalige Rutte-terrein bij Halfweg. Op de dan vrijkomende veertien hectaren wil de gemeente Haarlemmmerliede en Spaarnwoude driehonderd woningen bouwen. Maandag 16 februari Bij het uitbaggeren van een sloot wordt een telefoonkabel stuk getrokken. Een groot deel van Spaarndam-Oost zit uren zonder telefoonverbinding. Tialda van Slochteren heeft een wildcard ontvangen om tot de laatste tien van het programma Idols door te dringen. Maar als het erop aankomt, haalt ze de finale net niet. Dinsdag 17 februari Nutsbedrijf Nuon start uiterlijk 15 juni met de aanleg van een elektriciteitsvoorziening voor woonschepen aan het Zijkanaal B. Woensdag 18 februari Dorpsgenoot Kieg Eichholz wordt begraven. Een lange sliert fietsers begeleidt hem naar zijn laatste rustplaats. Zijn kist wordt op een karretje achter een fiets naar de begraafplaats gereden. Karakteristiek voor Kieg. 11

12 Kroniek Maandag 23 februari Rien Polderman uit Spaarndam ontvangt vreemde berichten via zijn pc. Hij waarschuwt de politie. Na enig speurwerk blijkt een nieuw alarmsysteem van de brandweer in Haarlem de ellende te veroorzaken. Dinsdag 24 februari De nieuwe skatebaan moet niet naast de jongerenhangplek in Spaarndam-Oost komen. Op een inspraakavond in Halfweg met wethouder Vink proberen omwonenden en een afvaardiging van de Stichting Dorpsfeesten dat duidelijk te maken. Donderdag 26 februari Leerlingen van groep 7 en 8 van de Spaarneschool houden een expositie van zelfgemaakte foto's uit de omgeving van Spaarndam. Dat gebeurt in de achterkamer van het eethuis 'Al Fresco' in Ruigoord. Vrijdag 27 februari De St. Adalbertusschool sluit een twee weken durend kunstproject 'Ark van Noach' af in het eigen schoolgebouw. Dat is bij die gelegenheid totaal omgetoverd tot museum. Alle kinderen hebben meegedaan en de familieleden komen graag op bezoek. Het Spaarne met op de achtergrond Spaarndam van Jordi van Warmerdam, een van de geëxposeerde foto's op de fototentoonstelling van de Spaarneschool in Ruigoord. Naar ons bekend is of is medegedeeld zijn overleden: Sept 2003 Marinus Nooy Paunat (Fr) 82 Vr 19 dec Barend Biesheuvel Bzn Hoeve 'Zeelandia' Ringweg Zo 21 dec Cornelis Adriaan van der Kwaak Haarlem 80 Zo 28 dec Petrus Theodorus Ruijgvoorn (Piet) Haarlem 70 Ma 22 dec Ds. G.H. van de Woord 92 (van 1946 tot 1970 predikant in de Oude kerk van Spaarndam) Wo 24 jan Jan Dirk Snel Haarlem 91 Wo 31 dec Alexander Cornelis van Duijn Haarlem 59 Ma 5 jan Johanna Hendrika Bastiaanse-Maks Standdaarbuiten 78 Di 27 jan Leendert Bastiaan Tiggelman Taanplaats Wo 11 feb Kieg Eichholtz Zijkanaal B 73 12

13 Dorpsgeschiedenis De geschiedenis van het terrein van Stapel/Volker Wessels Stevin (V) Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak draaide de werf van Stapel naar behoren. Er was veel reparatiewerk en de nieuwbouw begon na de moeilijke crisisjaren weer op gang te komen. Maar daar kwam door de oorlogsjaren weer de klad in. Er werden in die jaren slechts een sleepboot, een elevatorbak en twee roeiboten gebouwd. Het bedrijf had wel meer mogelijkheden, maar directeur Cor Stapel weigerde voor de Duitsers aanvalswapens te maken. De reparatie van een mijnenveger kon nog net, maar het repareren van een Schnellboot gebeurde onder protest. Daarop moest scheepswerf Stapel op bevel van de Duitsers een van beide dokken afstaan. Via de Grote Sluis werd Dok II naar IJmuiden vervoerd om daar te functioneren voor de reparaties van Duits oorlogsmateriaal. Bij een bombardement in 1944 werd Dok II getroffen en zwaar beschadigd. Het werd naar Amsterdam vervoerd ter reparatie. Daar vond Stapel in 1945, nadat de oorlog was afgelopen, het dok terug in een reparatiedok. Het werd weer naar Spaarndam gebracht en daar hersteld. Dok II heeft daarna nog tot in de jaren 80 gefunctioneerd. In 1942 moest Stapel ook arbeiders leveren voor de Duitse oorlogsindustrie. Vooral de jonge jongens gingen. Dan konden de gezinshoofden in Spaarndam blijven. In totaal gingen er zeventien heen. Gelukkig hebben ze het allemaal overleefd. Op het terrein van Van Hattum en Blankevoort waren in de oorlogsjaren weinig aannemingsactiviteiten. Wel lagen er nogal wat dekschepen, zuigers, baggermolens, onderlossers en dergelijke voor de wal. Die werden dankbaar gebruikt voor onderduikers en de illegaliteit. Toen tijdens de hongerwinter Beverwijk grotendeels moest worden ontruimd vonden tal van personeelsleden met hun gezinnen een tijdelijk onderkomen op opgelegd drijvend materieel bij de opslagplaats in Spaarndam. Hier wachtten ze het einde van de oorlog af. Via onderlossers en bakken met terug te zenden materieel kwam regelmatig clandestien voedsel uit de agrarische productiegebieden mee naar Kennemerland. Een levendige ruilhandel tussen het bedrijf en productiegebieden lag aan deze bijzondere voedselvoorziening ten grondslag. In Spaarndam werd driftig stroop en olie gefabriceerd. Als de oorlog voorbij is breken betere tijden aan. Stapel krijgt weer nieuwbouworders en Van Hattum profiteert eerst van het droogmalen van de onder water gezette Wieringermeer en Walcheren en daarna komen de Zuiderzee-inpolderingen weer opgang. Werken eind 1945 bij Stapel 76 personeelsleden, in 1952 is dat aantal verdubbeld. Beide bedrijven willen in die jaren uitbreiden en in september 1949 wordt daarvoor de eerste spade in de grond gestoken. Daarover de volgende keer. Gerrit van den Beldt 13

14 Dorpsgeschiedenis De telefoon in Spaarndam in 1914 Een gedeelte van de bladzijde uit het telefoonboek van Van Willem van de Griend ontving ik een bladzijde met de gegevens uit het telefoonboek van Spaarndam in Dat ziet er zo interessant uit, dat ik u dit niet mag onthouden. In de notulen van de vergadering van 2 mei 1913 van de gemeenteraad van Spaarndam staat vermeld dat de Minister van Waterstaat heeft toegezegd dat het dorp Spaarndam wordt aangesloten bij het Rijkstelefoonnet. (Op 1 juli 1913 wonen in Spaarndam 897 mensen). Op dat bericht laten dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland in het kantoor van de sluiswachter aan de Oostkolk 3 een telefooncel bouwen. Maar het duurt nog tot april 1914 voordat er weer van de telefoon in Spaarndam sprake is. De kabel kan namelijk niet door de Kolk maar moet in verband met de scheepvaart door 't IJ. Later staat in de krant vermeld dat de werkzaamheden op 30 mei 1914 beginnen. Spoedig daarna wordt de geul gebaggerd en de telefoonkabel gelegd. Eindelijk, op 30 juli 1914, wordt de telefoonaansluiting geopend: de vlaggen wapperen en om 8 uur wordt de telefoon officieel voor 't publiek in gebruik gesteld. Er wordt flink gebruik van gemaakt. Het betreft gesprekken op het dorp en daarbuiten. Zelfs met Arnhem vindt een telefoongesprek plaats. "Wij wensen de burgemeester geluk, die 't initiatief nam en door wiens ijverige bemoeiingen Spaarndam al meer en meer uit zijn isolement bevrijd wordt". Aldus de krant van 1914 tegen burgemeester S.G.L.F. baron van Fridagh. Gerrit van den Beldt Activiteiten van de Stichting Dorpsfeest Spaarndam in 2004 Kolkconcert zaterdagavond 5 juni Ponderslaan zondag 20 juni. Zomerfeest woensdag 15 t/m zondag 19 september. Meer informatie staat t.z.t. op onze website 14

15 Het hart van Barre tijden Hoe is het gesteld met dit dorp? Kan het dit weer nog wel aan? Van de vier seizoenen is inmiddels alleen de zomer nog over. En dan niet op de manier waarop het er in zuidelijker landen aan toe gaat: een lange hete zomer, dan de aanloop naar de zomer en alweer heel snel een splinternieuwe zomer, maar meer op z'n Hollands. Alsof we via een veel te duur organisatiebureau de andere drie seizoenen hebben laten saneren - te traditioneel, te collectief, geen internationaal draagvlak, geen inspraak en zo meer - in de naïeve veronderstelling dat zo'n zomer die opengevallen ruimte vanzelf wel zou gaan opvullen. Niet dus. Rudimentair zijn er nog wel enige seizoenskenmerken bewaard gebleven: wat lagere temperaturen, kortere dagen, langere nachten en vooral veel water in de vorm van mist, motregen en natte sneeuw, maar veel soelaas biedt dat niet. Lege grauwe ruimte om ons heen. Een winter zet je normaliter toch wel aan tot dingen: het beste is natuurlijk een aantal weken ijs op de sloten. Maar voor minder doen we het ook! Een flinke sneeuwstorm, gierende oostenwinden of waarschuwingen op radio en treurbuis "dat we vanwege lage gevoelstemperaturen maar beter binnen kunnen blijven!" Daar heb je wat aan, het verzet je zinnen. Wie zou zich nog druk hebben gemaakt om de escapades van Oudkerk of de marmeren w.c.-potten van de UVW-directie als hij 'De Bannetocht' had kunnen rijden? En vermoedelijk zouden de 'schietinstructies' van 'onze jongens in Irak' al kraakhelder zijn geweest bij enigszins relevante gevoelstemperaturen. Je moet er toch niet aan denken hoe het zou zijn als de 'Elfsteden' nooit meer geschaatst zou kunnen worden. Je kunt hem fietsen of skeeleren, maar het effect ervan is toch heel anders. Het vitaliserende gevoel na zo'n tocht dat je de komende jaren weer vooruit kan met dit land en, wat ons betreft, met Spaarndam, zou tezamen met al dat hemelwater in de grond wegsijpelen. Spaarndam ligt bij 'hoog-winter', net als heel veel Nederland, immers in Friesland. Virtueel stáán we ook op de routekaart van deze tocht der tochten: er is een dijk waar overheen kan worden gekluund, er zijn weilanden, koeien, er is altijd tegenwind en veel water en we hebben een ijsclub met zeer goede schaatsers. Als het gebeurt, gebeurt het daarom ook hier. Gelukzalig ondergaan we dit 'louterende' ritueel, want in het kielzog van dit evenement, zo weten we inmiddels uit ervaring, verlossen we onszelf bovendien van vele slepende al-dan-niet politieke kwesties. "Een nieuwe lente, een nieuw geluid", dichtte Herman Gorter in 1889 niet toevallig (!?) na een zeer barre winter, kort nadat een van de eerste, nog officieuze Elfstedentochten werd verreden. Het is alsof een winter met alles erop en eraan een remedie is tegen algehele malaise. We hebben er dit jaar vergeefs op moeten wachten, en nieuwe geluiden, als die al zouden klinken, hebben de kracht niet om door het niet aflatende gereutel over bijvoorbeeld weer "een andere slecht presterende 'topfiguur', die merkwaardigerwijs juist dáárom met héél veel geld naar huis mag" heen te breken. Het komende jaar zal het nog flink dóórdrenzen over geld, hoofddoekjes, zakdoekjes, klokkenluiders, bellentrekkers, etc. We mogen hopen dat het daarna ouderwets gaat vriezen! En Spaarndam, zo na de niet-winter? Het staat er nog kek bij. Misschien omdat de winter, getuige een flintertje ijs op Nova Zembla en een verdwaalde sneeuwbal, ons nipt raakte? Of misschien omdat een groots ijsverleden nog nazindert? Waarschijnlijk ook omdat hier niet zoveel te zeuren is: immers, wie heeft er nog een zakdoek? De klokkenluider is met pensioen en geld is hier niet. Wel veel topfiguren, maar zij doen het werk voor dit dorp gewoon uit enthousiasme. Ja, als er in deze nog zo prille lente toch een nieuw geluid zou klinken, zouden wij het moeten horen. Stil, luister Jan Zwetsloot 15

16 In gesprek met Jeugdvereniging 'Don Bosco' neerzitten. Want sinds jaar en dag zijn ze zeer creatief in het organiseren van activiteiten, die de clubkas kunnen versterken. Het afgelopen jaar werden weer kerstbroden verkocht en werden de kerstbomen van Albert Heijn tegen een kleine vergoeding bij u thuis bezorgd. Naast de opbrengsten van het oud papier is ook de collecte 'Jantje Beton' een belangrijke bron van inkomsten voor de vereniging. Wie was eigenlijk Don Bosco ( )? Don Giovanni Bosco, in 1841 in Italië tot priester gewijd, trok zich het lot aan van de De jongens en meisjes van Don Bosco. U kent ze wel. Zij komen iedere eerste zaterdag van de maand, weer of géén weer, uw oude kranten en tijdschriften bij u thuis ophalen. En u heeft vast wel "ja" gezegd toen zij bij u aan de deur kwamen met de vraag of u een kerstbrood van Don Bosco wilde kopen. Oude kranten ophalen is een activiteit die al vanaf de oprichting in 1956 door Don Bosco wordt uitgeoefend. In die beginjaren speelde dit uiteraard vooral in het oude dorp, maar na de nieuwbouw in Spaarndam-Oost, in de jaren 60, werden ook dáár kranten opgehaald. Om onbegrijpelijke redenen heeft de Gemeente Haarlem enige jaren geleden besloten geen subsidie meer te verlenen voor deze toch milieuvriendelijke activiteit. Dus nu verdwijnen grote stapels papier van het oude dorp in de vuilcontainers. Of dát géén geld kost! Nou moet u niet denken dat de mensen van Don Bosco bij de pakken (papier) zijn gaan straatjongens in de achterbuurten van Turijn. Hij wist het vertrouwen van deze jongens, die tot het gemeenste gespuis van de stad werden gerekend, te verwerven en probeerde onderdak voor deze verwaarloosde opgroeiende jeugd te vinden. Toen hij op een zeer onverwacht moment een huis kreeg aangeboden, dat 20 jongens onderdak 16

17 In gesprek met kon bieden, betekende dit het begin van de oprichting van een groot aantal stichtingen en inrichtingen, verspreid over de hele wereld. Don Bosco was geen theoreticus, maar een praktische opvoeder. Hij trachtte zonder dwang of straf ontsporingen te voorkomen en bereikte dit o.a. door steeds een beroep te doen op de vrijwillige coöperatie van de jongeren, óók in zorg voor elkaar. Toen hij op 31 januari 1888 overleed trok de hele stad Turijn aan hem voorbij en bad de jeugd voor de zielenrust van hun grootste vriend. In 1934 werd hij heilig verklaard. Don Bosco Spaarndam Don Bosco is een heel gezellige en actieve vereniging voor de jeugd van Spaarndam en omstreken. Iedereen tussen 5 en 17 jaar kan lid worden en wekelijks naar het clubhuis 'De Bunker' komen voor een gezellige ochtend of avond. Een grote groep enthousiaste vrijwilligers zorgt ervoor dat er iedere week iets leuks te doen is. Dat kan bestaan uit sport en spel, creatief bezig zijn, lekker swingen op muziek, noem maar op. Ook buiten het clubhuis worden tal van leuke activiteiten georganiseerd. Het doel van de club is, de jeugd van Spaarndam een leuke en zinvolle vrijetijdsbesteding te bezorgen. Dit alles in de geest van 'Don Bosco': "Mét elkaar en vóór elkaar". Uitgebreidere informatie kunt u vinden op de website van de vereniging: Sociaal karakter Het sociale karakter van de club heeft de afgelopen jaren, in positieve zin, duidelijk zijn sporen achter gelaten in Spaarndam. Vele jongens en meisjes die in vroeger jaren lid zijn geweest van Don Bosco, vind je thans nog terug in hechte vrienden- of vriendinnenclubs. Ze zoeken elkaar nog regelmatig op, of vieren, met hun inmiddels gevormde gezinnetjes, gezamenlijk vakantie. Ook is het zo, dat de huidige leiders van Don Bosco bijna allemaal zijn voortgekomen uit de jeugdleden van deze club. En voor alle kinderen die vroeger lid zijn geweest van Don Bosco geldt: "Ze zijn allemaal goed terecht gekomen". Ik wil maar zeggen! De Bunker Don Bosco is in 1956 met de jongensclub begonnen in het jeugdhuis aan de IJdijk, in het hartje van het oude dorp. Maar al snel werd deze ruimte veel te klein en werd gezocht naar andere mogelijkheden. Net als bij Don Bosco in Turijn, diende de oplossing zich in 1958 ook hier zeer onverwacht aan. Twee oude dames, eigenaressen van de bunker aan de Inlaagpolder, boden deze bunker te koop aan voor het symbolische bedrag van één gulden. Van dit aanbod werd uiteraard dankbaar gebruik gemaakt. Er moest echter zeer veel worden opgeknapt, want de bunker was gebruikt als champignonkwekerij en zat vol met paardenmest. Het zag er echt verschrikkelijk uit. De eerste opknapbeurt heeft dan ook vier jaar geduurd. Na de feestelijke opening op 4 maart 1962 werd clubhuis 'De Bunker' in de loop der jaren nog diverse malen gerenoveerd en weer feestelijk heropend. Al dit werk werd geheel in eigen beheer uitgevoerd, met hulp van tal van Spaarndammers en Spaarndamse bedrijven. Ook in het jongste clubblad, van december 2003, maakt voorzitter Nico van Geldorp weer melding van een verbouwing met prachtig resultaat door de vaste bouwgroep van de club. Het is een uniek en mooi clubhuis, waar het goed en gezellig toeven is. Bijna iedere avond, rond de klok van zeven, zie je kinderen van een bepaalde leeftijdsgroep verzamelen in de buurt van de tennisbaan, en met de fiets vertrekken naar 'club'. Uiteraard onder begeleiding! De kleuters worden door de ouders zelf gebracht en gehaald. Momenteel zijn ruim 130 kinderen lid van Don Bosco, verdeeld over acht groepen. 17

18 In gesprek met Op kamp Naast de leuke en gezellige clubavonden, en tal van andere activiteiten, is het absolute hoogtepunt in het clubjaar de 'kampweek' ergens in Nederland. Voor de oudste groepen worden zelfs kampen in het buitenland georganiseerd. Het is een zeer avontuurlijk gebeuren, want er wordt naar gestreefd ieder jaar naar een andere bestemming te gaan. Dus je komt altijd samen aan, in een omgeving die voor iedereen vreemd is, met als doel hier met elkaar een leuke en gezellige week te hebben. En op één of andere manier lukt dat altijd uitstekend. In de loop der jaren hebben de mensen van Don Bosco hierin natuurlijk een enorme ervaring opgedaan. Ook zijn de omstandigheden en de faciliteiten op het gebied van transport, keukenuitrusting en kampattributen aanzienlijk verbeterd. Dat neemt niet weg dat aan zo'n weekje kamperen nog steeds een enorme voorbereiding vooraf gaat. Kampverhalen Ieder jaar weer horen de ouders bij thuiskomst de enthousiaste verhalen van hun kinderen aan wanneer ze 'total loss' uit de bus of van hun fiets stappen. Veel van die verhalen zijn opgetekend in de clubbladen en in een fraai jubileumboek uit 1981 vol mooie foto's. Eén verhaal wil ik u niet onthouden: Tijdens het zomerkamp 'Loon op Zand 1974' werd de finale van het wereldkampioenschap voetbal tussen Nederland en Duitsland op TV uitgezonden. Henk Goebert had een zgn. 'blinde pool' gemaakt en hij trok daarbij zelf de uitslag 2-1 voor Duitsland. Hij had daar natuurlijk enorm de pest over in en dat werd nog erger toen bleek dat hij de pot had gewonnen. Hij weigerde het prijzengeld in ontvangst te nemen. Toen hebben ze er maar gebak van gekocht. Vrijwilligers en weldoeners In de 48-jarige geschiedenis van Don Bosco hebben heel veel mensen een belangrijke rol gespeeld bij het laten voortbestaan van de club. Dit betreft bestuursleden, groepsleiders, bunkerbouwers, de kookstaf, en tal van andere vrijwilligers. Hele families staken bij de voorbereiding en begeleiding van de zomerkampen de handen uit de mouwen. Ik zie buurvrouw Lemmers nog de hele week in haar keuken in de weer met het maken van ballen gehakt en pannen soep. En vergeet ook de Spaarndamse bedrijven niet die de club steunen en regelmatig materiaal en hun materieel ter beschikking stellen. Het noemen van namen is ondoenlijk en ook niet verstandig, want je ziet altijd wel iemand over het hoofd. Maar je kan stellen, dat Don Bosco door het hele dorp gedragen wordt Oom Wim Don Bosco heeft altijd uitstekende voorzitters gehad, met legendarische namen als Wim Bijl, André Lemmers, Loes Hoenderdos en Kees van Lieshout, die met hart en ziel, en steun van hun familie, hun best deden de club leiding te geven en de kinderen een leuke jeugd te bezorgen. Op zaterdag 17 januari jl. bracht ik samen met de huidige voorzitter, Nico van Geldorp, een bezoek aan Wim Bijl en zijn lieve vrouw Truus in hun mooie huisje aan de Westkolk. "Oom Wim", zoals hij altijd door de kinderen werd genoemd, was de eerste voorzitter van Don Bosco, en hij drukte gedurende elf jaar een belangrijk stempel op de club. In 1958 werd hij voor die functie gepolst door kapelaan Olsthoorn. Wim was in die jaren geen onbekende in het Spaarndamse verenigingsleven. Hij zei bijna nergens "nee" tegen als hij ergens voor werd gevraagd. Dus zei hij ook in dit geval "ja". 18

19 In gesprek met "Maar," vertelde Wim, "ik stelde wel meteen duidelijke voorwaarden. In die tijd bestond de club nog alleen uit jongens in de leeftijdsgroep van gemiddeld 13 jaar en zij Oom Wim temidden van zijn jongens te Vilsteren in 1959 waren de jaren ervóór blijkbaar gewend geweest min of meer hun eigen gang te gaan. Toen ik bij de eerste kennismaking in de gaten kreeg dat er nauwelijks naar mij geluisterd werd, stopte ik de bijeenkomst en zei dat ze volgende week alleen hoefden terug te komen als zij zich hielden aan de door mij gestelde spelregels. Een week later meldden zich 12 jongens en er was rust in de tent." Wim had trouwens zo zijn eigen manier om kinderen op te voeden. Zo vertelde hij een prachtig verhaal over een jongen die af en toe een paar centen van de clubkas 'leende'. Hij stelde die jongen aan als penningmeester en vanaf dat moment klopte de kas iedere week op de cent. Oud papier In de jaren vijftig hadden de mensen het niet breed, dus was er nauwelijks geld om de contributie of het kampgeld te betalen. Om toch de benodigde middelen voor de allerarmsten bij elkaar te sprokkelen, werd van alles ondernomen. Oud papier werd met een oude kinderwagen opgehaald. Wim kreeg daarbij o.a. hulp van Theo Jukes senior én junior. Voorzitter Nico van Geldorp vroeg aan Wim hoeveel papier er werd opgehaald en wat dat toen opbracht. "Nou, dat was ongeveer 500 kilo per half jaar tegen 2 à 5 cent per kilo" zei Wim. "Dat varieerde een beetje, want ook de harmonie Crescendo haalde oud papier op. Die verzuimde wel eens. Dan belden de mensen mij op en had ik er weer een paar vaste klanten bij." Dat is tegenwoordig wel wat anders. Voorzitter Nico van Geldorp vertelde, dat met behulp van vrachtwagens iedere 1 e zaterdag van de maand ongeveer kg wordt opgehaald. Die 1 e zaterdag van de maand was indertijd al door 'Oom Wim' ingesteld en die wordt tot op de dag van vandaag nog steeds gehanteerd. De mensen weten niet beter. De Zoete Inval Met de kerstdagen werden kerststukjes gemaakt door de kinderen. Het werkterrein was de huiskamer van tante Truus en oom Wim. "De hele kamer lag dan vol met kersttakken," zei Truus, "en aan de grote tafel werden de stukjes door de kinderen in elkaar gezet. De huiskamer was trouwens net de Zoete Inval," aldus Truus. "De feestavonden van de toneelclub, waar Wim ook voorzitter van was, werden gehouden in diezelfde huiskamer. Het kleed ging dan wel van de vloer natuurlijk." In september 1969 ging oom Wim over naar de speeltuin, waar de nood erg groot was. Er was achterstallig onderhoud aan de speeltoestellen en tal van andere zaken verdienden verbetering. Hij was daar harder nodig dan bij Don Bosco. De jongens van 13 waren volwassen geworden en hadden de taken van oom Wim geleidelijk aan 19

20 In gesprek met overgenomen. André Lemmers volgde hem op als voorzitter. Vrijwilliger van het jaar Het gesprek loopt ten einde. Ik breng nog even de onderscheiding ter sprake, die voorzitter Nico van Geldorp vorige week op de Nieuwjaarsreceptie overhandigd kreeg door burgemeester Van Hoogdalem. Hij werd uitgeroepen tot vrijwilliger van het jaar Nico stelt er prijs op te benadrukken dat zo iets alleen bereikt kan worden met hulp van veel en goede vrijwilligers, in welke hoedanigheid dan ook. Dat was in de tijd van oom Wim zo, en dat zal altijd zo blijven. Je kan niets alleen voor elkaar brengen. Waarvan akte! Ik bedank Wim en Truus voor de hartelijke ontvangst en Nico voor zijn aanwezigheid bij het gesprek. Daarna neem ik nog even een foto van de oude en huidige voorzitter, met Truus in het midden. Want zij was indertijd niet alleen met Wim getrouwd, maar ook met de club. Willem van de Griend Oproep! In 1986 is de Historische Werkgroep Spaarndam opgericht. Wij komen elke maand bij elkaar in het pand Westkolk 4. Daar is ook ons dorpsarchief opgeslagen. Op dit moment hebben we zeker al vijf kasten daarmee gevuld. In 2005 zijn wij van plan weer een historische tentoonstelling te houden. Wij beschikken ook over een aardig aantal videobanden. Daarvoor hebben wij zelf te weinig tijd en ook interesse om daarmee om te gaan. Moeten bij voorbeeld de videobanden niet op DVD gezet worden om ze langer te kunnen bewaren? Moeten we niet voor de tentoonstelling een leuk programma samenstellen? Ik hoop dat dit dorpsgenoten voor ons werk gaat interesseren en dat ze zich bij ons aanmelden om met de videobanden wat te gaan doen. Je kunt ons bellen op (Gerrit van den Beldt) of een sturen naar Gerrit van den Beldt P.S. Weten jullie dat wij een website hebben? Kijk op: Daar kun je meer over ons te weten komen. 20