NETWERKPROGRAMMA BrabantStad Bereikbaar JAARVERSLAG 2007

Transcriptie

1 NETWERKPROGRAMMA BrabantStad Bereikbaar JAARVERSLAG 2007

2 VOORWOORD Jaarverslag 2007 Netwerkprogramma BrabantStad Hoe houden we BrabantStad bereikbaar? In 2006 zijn de kansen en bedreigingen voor BrabantStad, het tweede stedelijk netwerk van Nederland, vertaald in de Netwerkanalyse BrabantStad. Ontwikkelingen staan niet stil. Het personen- en goederenvervoer groeit de komende jaren flink. Als we niets doen, gaat dat tot grote bereikbaarheids- en leefbaarheidsproblemen leiden in de stedelijke regio s in Brabant, en daarmee ook in de rest van Nederland. Om die reden is eind 2006 een samenwerkingsagenda met de minister van Verkeer en Waterstaat opgesteld. Onder de vlag van het Netwerkprogramma BrabantStad Bereikbaar wordt er intensief samengewerkt door de provincie Noord-Brabant, het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE), de vijf grote steden (Breda, Eindhoven, Helmond, s-hertogenbosch en Tilburg), het ministerie van Verkeer en Waterstaat, Rijkswaterstaat Noord-Brabant, ProRail en NS Reizigers. We bundelen de krachten en zetten in op slimme combinaties van fiets, openbaar vervoer, ander gebruik van de auto maar ook de aanleg en reconstructie van het (stedelijke) hoofdwegennet. Ook innovatieve vervoersconcepten en flankerende maatregelen, zoals regionaal parkeerbeleid en dynamisch verkeersmanagement (DVM), dragen bij aan het bereikbaar houden van onze provincie. Het afgelopen jaar is al veel bereikt. Het Brabants Nachtnet is gestart, diverse DVM-maatregelen zijn gerealiseerd, de omlegging van de Zuid-Willemsvaart (inclusief ecologische verbindingszone) en de verbreding van het Wilhelminakanaal bij Tilburg zijn bezegeld. Voor de komende jaren staan nog veel projecten in de steigers. Gezamenlijk werken we verder aan een economisch vitaal en bereikbaar Brabant! Namens de Stuurgroep Netwerkprogramma BrabantStad Bereikbaar bied ik u met genoegen dit verslag aan. Cora Steffens-van Nieuwenhuizen, Gedeputeerde mobiliteit en infrastructuur provincie Noord-Brabant DE STUURGROEP NETWERKPROGRAMMA BRABANTSTAD BESTAAT UIT: Mevrouw C. Steffens-van Nieuwenhuizen, gedeputeerde provincie Noord-Brabant De heer W. Willems, wethouder gemeente Breda De heer E. van Merrienboer, wethouder gemeente Eindhoven / portefeuillehouder SRE Mevrouw T. Houthooft-Stockx, wethouder gemeente Helmond Mevrouw C. Aarts-Engbers, wethouder gemeente Tilburg De heer J. Jacobs, ministerie van Verkeer en Waterstaat De heer S. Diris, Rijkwaterstaat directie Noord-Brabant De heer E. Steenbakkers, NS Reizigers Mevrouw I. Frings, ProRail

3 RESULTATEN NETWERKPROGRAMMA BRABANTSTAD BEREIKBAAR JAARVERSLAG 2007 Het Netwerkprogramma BrabantStad Bereikbaar is in het najaar van 2006 van start gegaan op basis van de samenwerkingsagenda van de Netwerkanalyse, die is afgesproken tussen de minister van Verkeer en Waterstaat en de regionale partners. In het Netwerkprogramma werken de provincie Noord-Brabant, het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (sre), de vijf grote steden in Brabant (Breda, Eindhoven, Helmond, s-hertogenbosch en Tilburg), het ministerie van Verkeer en Waterstaat, Rijkswaterstaat Noord-Brabant, ProRail en ns samen. DE BELANGRIJKSTE SUCCESSEN IN 2007 ZIJN: De bestuurlijke consensus over het Bereikbaarheidsprogramma Zuidoostvleugel BrabantStad en de opname van dit Bereikbaarheidsprogramma als pilot in het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (mirt). Het besluit om de a2 s-hertogenbosch Eindhoven te verbreden tot 2x3 rijstroken. De start van de mirt-verkenning naar het verbreden van de a58 tussen Bergen op Zoom en Eindhoven. De afspraken over de financiering van de omlegging n69 Valkenswaard Eindhoven en de overdracht van deze verbinding aan de provincie. De convenanten over de realisatie van de omlegging Zuid Willemsvaart (inclusief ecologische verbindingszone) en de verbreding van het Wilhelminakanaal bij Tilburg. De financieringsafspraken over de realisatie van een aantal quick wins om de bereikbaarheid van de Brabantse steden te verbeteren. De start van het Nachtnet in Brabant. De toezegging voor cofinanciering door het rijk aan het p+r-station Maarheeze in 2008, onder voorwaarde dat ns uiterlijk 1 mei 2008 een bedieningsgarantie geeft. Het voorlopig (in ieder geval tot oktober 2008) in stand houden van een adequate treinverbinding van BrabantStad naar België in de vorm van de Beneluxtrein en het blijven rijden van de stoptrein Roosendaal Antwerpen. De start van de uitvoering van het maatregelenpakket dvm BrabantStad. De verbetering van de veiligheid van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de Brabantroute door diverse veiligheidsmaatregelen en afspraken met bedrijfsleven over het gebruik van de Betuwelijn. De afronding van de regionale verkenning a27-zuid.

4 Jaarverslag 2007 / Netwerkprogramma BrabantStad 4 VOORGESCHIEDENIS Op basis van de Netwerkanalyse BrabantStad zijn in het najaar van 2006 met de minister van Verkeer en Waterstaat afspraken gemaakt om een meerjarig en integraal investeringsprogramma te ontwikkelen om de bereikbaarheid van het stedelijk netwerk BrabantStad op lange termijn te waarborgen. Centrale doel is BrabantStad economisch vitaal te houden. De bereikbaarheid van economische kerngebieden en ontwikkelingslocaties voor woningbouw in het stedelijk gebied staat daarbij voorop. Dit Netwerkprogramma BrabantStad Bereikbaar wordt opgebouwd vanuit vijf deelprogramma s: Zuidoostvleugel BrabantStad externe bereikbaarheid stedelijke bereikbaarheid ov-netwerk Dynamisch Verkeersmanagement (dvm) In 2007 is een start gemaakt met de uitwerking van deze deelprogramma s. Over de voortgang hiervan heeft in 2007 tweemaal (juni en november) bestuurlijk overleg plaats gevonden met de minister van Verkeer en Waterstaat. ZUIDOOSTVLEUGEL BRABANTSTAD Begin 2007 is het Bereikbaarheidsprogramma Zuidoostvleugel BrabantStad opgesteld. Het betreft een integraal, samenhangend pakket aan maatregelen op het vlak van infrastructuur, ruimtelijke ontwikkelingen en investeringen in groenstructuren. Het levert een belangrijke bijdrage aan de ruimtelijk economische ontwikkeling van de Brainport. De minister heeft in juni 2007 het maatregelenpakket als een interessante visie en denkrichting onderschreven. De verbreding van de scope van het maatregelenpakket, van niet alleen een bereikbaarheidsvraagstuk maar ook een economische en ruimtelijke opgave, spreekt de minister aan en is in lijn met de ambities van het Rijk om tot een meer integrale gebiedsaanpak te komen. Voor de nu komende fase is een Strategienota Vervolg opgesteld. Het doel daarvan is tweeledig: 1 het organiseren van de regionale input in het mirt-proces, ten einde samen met het Rijk het bereikbaarheidsprogramma verder te kunnen onderbouwen; 2 het geven van een aanzet voor de daadwerkelijke realisatie van het bereikbaarheidsprogramma, met daarbij het benoemen en toedelen van concrete acties. In overleg met de ministeries van v&w, vrom, ez en lnv is een plan van aanpak voor de (pilot) mirtverkenning Zuidoostvleugel BrabantStad opgesteld. Dit is bestuurlijk vastgesteld door de minister en de regio in november Parallel daaraan worden diverse regionale (no regret) maatregelen door diverse partners verder uitgewerkt en gerealiseerd. Onderdeel van het Bereikbaarheidsprogramma Zuidoostvleugel is de n69. De kosten van het verleggen van deze (rijks)weg zijn geraamd op 140 miljoen. De provincie en regio zijn bereid om 70 miljoen bij te dragen. De Tweede Kamer heeft de minister van Verkeer en Waterstaat opdracht gegeven om de resterende 70 miljoen in 2009 te reserveren in het mirt, zodat de provincie Noord-Brabant in 2008 de mer-procedure kan starten.

5 5 Netwerkprogramma BrabantStad / Jaarverslag 2007 EXTERNE BEREIKBAARHEID De partners van BrabantStad streven naar goede externe bereikbaarheid. Dat wil zeggen dat de bereikbaarheid tussen de steden onderling en tussen BrabantStad en omliggende stedelijke netwerken optimaal is. Belangrijke aandachtspunten zijn de a2, a27, a58, a67 en de kanalen. De minister heeft in 2007 besloten af te zien van de aanleg van spitsstroken langs de a2 en gekozen voor een permanente oplossing van verbreding van de weg naar 2x3 rijstroken. Deze oplossingsvariant is in procedure gebracht. De minister heeft de a58 Bergen op Zoom Eindhoven als verkenning opgenomen in het mirt. Na vaststelling van de lopende planstudie a74 bij Venlo wordt ook de a67 Eindhoven Venlo als verkenning opgenomen in het mirt. Vooruitlopend daarop worden in 2008 op de a67 enkele quick wins uitgevoerd, die de problematiek met het vrachtverkeer voor de korte termijn verminderen. De regionale verkenning a27 is afgerond. De minister reageert nog op de uitkomsten van de verkenning. Het convenant met betrekking tot de omlegging Zuid-Willemsvaart (inclusief afspraken over de realisatie van de ecologische verbindingszone) en het convenant over de financiering van de verbreding van het Wilhelminakanaal (traject Tilburg west sluis 3) zijn op 7 november 2007 ondertekend door onder meer de Staatssecretaris van v&w, mevrouw Huizinga. STEDELIJKE BEREIKBAARHEID De minister heeft in 2007 een bedrag van 14,69 miljoen als co-financiering beschikbaar gesteld voor een aantal quick wins om de bereikbaarheid van de Brabantse steden te verbeteren. Het gaat om stallingsvoorzieningen voor de fiets bij de stations van drie Brabantse steden, de aanleg/reconstructie van de Verlengde Stationslaan en de Noordelijke Rondweg in Breda, het transferium Willemspoort in s-hertogenbosch, de aanleg van een ongelijkvloerse kruising met de Ring van Eindhoven voor de hov-as Woensel Eindhoven cs High Tech Campus en enkele maatregelen op gebied van dynamisch verkeersmanagement. OV-NETWERK De Provincie en ns hebben overeenstemming bereikt over een proef met het nachtnet in Brabant voor een periode van drie jaar. Daarnaast heeft de minister een bijdrage van 1,25 miljoen toegezegd voor de realisatie van het p+r station Maarheeze, indien de regio uiterlijk 1 mei 2008 zorgt voor een door de regio, ProRail en ns gedragen projectvoorstel, inclusief een bedieningsgarantie van ns. Het resterende bedrag voor de realisatie van het station Maarheeze wordt door de regio gefinancierd. De minister deelt de zorg van BrabantStad over de internationale treinverbindingen met België. De minister blijft zijn Belgische collega erop aanspreken om eerder gemaakte afspraken na te komen over het rijden van acht hsl-shuttles per dag vanaf Breda naar Antwerpen/Brussel. De Beneluxtrein blijft in ieder geval rijden tot oktober 2008, wanneer de hsl-shuttles van start gaan en ook de stoptrein Roosendaal Antwerpen blijft. De planvoorbereiding van de knelpunten s-hertogenbosch-noord (Diezebrug) en -zuid (Vught) uit het Herstelplan Spoor is in 2007 vertraagd. De planning was aanvankelijk gericht op het starten met bouwen in 2009 en oplevering in Er is inmiddels vertraging van ruim een jaar. De minister heeft aangeven dat verdere vertraging niet acceptabel is en zal ProRail hier op aanspreken.

6 Jaarverslag 2007 / Netwerkprogramma BrabantStad 6 DYNAMISCHE VERKEERSMANAGEMENT (DVM) In 2007 is een dvm-visie geformuleerd en een meerjarig dvm-maatregelenpakket opgesteld voor het totale netwerk van rijks-, provinciale en gemeentelijke wegen. Vooruitlopend op de uitvoering van dit maatregelenpakket zijn in 2007 afspraken gemaakt over de cofinanciering van zes quick wins: Tovergroen in de b5-steden (verbeteren doorstroming vrachtverkeer); Ontlasten knooppunt Empel a2 door rerouten verkeer; Communicatie over werk in uitvoering; Regionale data in verkeerscentrale; Ontlasten knooppunt De Hogt door rerouten verkeer; Noord-Brabant als proefregio in-carontwikkelingen. De minister is erg positief over de mogelijkheden voor dvm om het mobiliteitsprobleem op te lossen en wil de regio hierin ondersteunen. De minister heeft ruim 1,1 miljoen bijgedragen aan de dvm quick wins. De minister ziet Zuidoost-Brabant als proeftuin voor in-car projecten en heeft de provincie en het sre gevraagd een projectvoorstel Brabant als proeftuin in-car op te stellen samen met de automotive-sector in Brabant. Ook ondersteunt de minister de kandidatuur van Eindhoven voor het its-congres in EXTERNE VEILIGHEID Naast afspraken over voornoemde deelprogramma s zijn op 14 november 2007, in een overleg van de Taskforce Brabantroute met de ministers van v&w en vrom, afspraken gemaakt over het toenemende vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor via de Brabantroute. Het overleg heeft geleid tot een extra bijdrage van 5 miljoen voor automatisch treinbeveiliging ter voorkoming van het door rood licht rijden van treinen en een bedrag van 1,35 miljoen voor extra bestrijdingsmiddelen op stationslocaties. Deze middelen worden in 2008 ingezet. Tevens hebben de ministers aangegeven dat met het bedrijfsleven afspraken worden gemaakt over het benutten van de Betuweroute en over het rijden met veilig samengestelde treinen met brandbare gassen.

7 7 Netwerkprogramma BrabantStad / Jaarverslag 2007 DOORKIJK 2008 In 2007 zijn dus diverse successen behaald. Maar daarnaast is in 2007 ook een aantal activiteiten onvoldoende van de grond gekomen. Deze activiteiten zullen in 2008, naast de al lopende projecten, met voorrang worden opgepakt. Het gaat om de volgende activiteiten: Uitwerking van een visie en maatregelenpakket binnen het deelprogramma stedelijke bereikbaarheid. Het opstellen van een gedragen en structurele lobbystrategie van de BrabantStad-partners in de richting van Den Haag en Brussel uitmondend in een kernboodschap, lobbyfiches per deelprogramma en per project, een kalender met lobby- en communicatiemomenten en een voorstel voor communicatiemiddelen. Het versterken van de koppeling van het Netwerkprogramma BrabantStad Bereikbaar met aanpalende beleidsterreinen zoals milieu en ruimtelijke ordening. Het doorontwikkelen van de samenwerkingsagenda rijk regio en het opstellen van spelregels tussen regio en rijk over de inhoud en vormgeving van het bestuurlijk overleg rijk regio. Het eindadvies van het Critical Review Team Netwerkaanpak is hierbij richtinggevend. In 2008 wordt tevens de volgende stap gezet in de uitvoering van projecten. Provincie en de vijf grote steden hebben daarover inmiddels afspraken gemaakt onder de noemer Samen investeren in Brabant (BrabantStad). Voor Bereikbaar BrabantStad investeren de vijf grote steden in de periode gezamenlijk 104 miljoen in het ov-netwerk BrabantStad en in stedelijke bereikbaarheid. De provincie heeft 200 miljoen gereserveerd, waarvan 67 miljoen afkomstig is uit de extra middelen voor het nieuwe bestuursakkoord Vertrouwen in Brabant.

8 Vormgeving: Ontwerpbureau Kees Zwart bno Fotografie: Joep Lennarts