AUTEURSRECHTEN. Regels & Richtlijnen voor docenten September 2016

Transcriptie

1 AUTEURSRECHTEN Regels & Richtlijnen voor docenten September

2 OVERZICHT Wat is auteursrecht? Auteursrecht in het onderwijs: de onderwijsexceptie Korte en lange overnames Overtredingen op DLWO Veelgestelde vragen Meer informatie 2

3 WAT IS AUTEURSRECHT? Het recht van een auteur (een maker van een werk in de letterkunde, wetenschap of kunst, bijvoorbeeld een boek, artikel, scriptie) of een andere rechthebbende om te bepalen hoe, waar en wanneer dit werk wordt openbaar gemaakt en vermenigvuldigd en het recht om auteursrecht over te dragen. 3

4 AUTEURSRECHT IN HET ONDERWIJS: DE ONDERWIJSEXCEPTIE (1) De onderwijsexceptie: de Auteurswet maakt een uitzondering voor het openbaar maken of verveelvoudigen van werk van anderen voor gebruik in onderwijspublicaties en -omgevingen zoals readers en DLWO. Wat betekent de onderwijsexceptie? Voor overname van een gedeelte uit een auteursrechtelijk beschermd werk is geen toestemming nodig, zolang het om een kort gedeelte korte overname gaat. Het gebruik van de DLWO en andere digitale omgevingen maakt het voor docenten gemakkelijk om (onderwijs)materiaal te delen met elkaar en met studenten. Bij het delen van materiaal, digitaal en op papier, moet wel rekening gehouden worden met de beperkingen die de Auteurswet stelt, en met afspraken die er zijn met uitgevers (vertegenwoordigd door de Stichting PRO). ALS DE HVA ZICH NIET AAN DE REGELS HOUDT, LEIDT DIT TOT HOGE NAHEFFINGEN. 4

5 AUTEURSRECHT IN HET ONDERWIJS: DE ONDERWIJSEXCEPTIE (2) Voorwaarden voor de onderwijsexceptie: Het materiaal wordt gebruikt in de onderwijsomgeving (digitaal en/of fysiek). Het gaat om korte overnames. Het materiaal is legaal gepubliceerd. Bron en naam zijn vermeld. De persoonlijkheidsrechten worden gerespecteerd. Er wordt een redelijke vergoeding betaald aan de rechthebbenden. 5

6 KORTE EN LANGE OVERNAMES Korte overnames: regeling getroffen met PRO; deze mogen worden geplaatst, gekopieerd, verspreid (met bronvermelding). Het kan gaan om: 1. tekst 2. afbeeldingen. Lange overnames: vooraf toestemming vragen aan PRO. Formulier te vinden op website PRO: Woordenteller Stichting PRO: 6

7 KORTE OVERNAMES niet-literaire boeken: niet meer dan woorden, en niet meer dan een derde van het oorspronkelijke werk tijdschriften, dagbladen en andere periodieken: niet meer dan woorden, en niet meer dan een derde van de betreffende aflevering literaire geschriften: niet meer dan 100 regels poëzie of woorden proza, en niet meer dan een tiende van het oorspronkelijke werk foto s en illustraties, grafieken, tabellen en schema s: tellen voor 200 woorden, met niet meer dan 25 uit dezelfde oorspronkelijke uitgave. 7

8 OVERTREDINGEN OP DLWO (1) Hoe voorkom je overtredingen op DLWO? Gebruik op DLWO alleen korte overnames Of Link naar of embed materiaal in een legale bron, bijvoorbeeld naar de databanken van de Bibliotheek 8

9 OVERTREDINGEN OP DLWO (2) Welke overtredingen zie je vaak op DLWO? Boek in delen gepubliceerd op DLWO Geen bronvermelding Zie de voorbeelden hierna. 9

10 VOORBEELD OVERTREDING 1: TIJDSCHRIFTARTIKEL LANGER DAN WOORDEN OP DLWO Patient self-management of chronic disease in primary care, Bodenheimer, Thomas ; Lorig, Kate ; Holman, Halsted ; Grumbach, Kevin JAMA, 20 November 2002, Vol.288(19), pp Woordenteller Stichting PRO 10

11 VOORBEELD OVERTREDING 2: BOEK IN DELEN PUBLICEREN OP DLWO Kinderfysiotherapie, Empelen, Ron van, Ria Nijhuis-van der Sanden, Annelies Hartman (red.) Amsterdam : Reed Business Education Derde, herziene druk

12 VOORBEELD OVERTREDING 3: GEEN BRONVERMELDING 12

13 MAG IK INFORMATIE DELEN VIA WEBSITES, & SOCIAL MEDIA? - Bij plaatsing op een openbare website geldt de onderwijsexceptie niet (ook niet op - Auteursrechtelijk gezien maakt het niet uit of je materiaal aan studenten beschikbaar stelt via een webomgeving, of via of sociale media. Voorbeeld: Mag ik artikelen mailen naar studenten / collega s? Korte overnames zijn legaal dus je mag deze binnen de onderwijsinstelling verder verspreiden: dus ook mailen aan een student. Vaker is het natuurlijk zo dat je een heel artikel wilt verspreiden en dit kan een lange overname zijn. Dan geldt dat je hier het beste naar kunt verwijzen via een link. En de link mag je mailen. 13

14 MAG IK FILM OF TV VERTONEN IN HET KADER VAN ONDERWIJS? Ja, dat mag. Gebruik hiervoor bij voorkeur de databank Academia van de Bibliotheek, want voor dit materiaal zijn de auteursrechten geregeld. Voor meer informatie ga naar 14

15 MAG IK HYPERLINKEN NAAR INFORMATIE OP HET WEB? Ja, dat mag, op voorwaarde dat het materiaal legaal geplaatst is. Je mag ook linken naar auteursrechtelijk beschermd materiaal. Het embedden van legaal geplaatst videomateriaal is ook toegestaan. 15

16 MAG IK BEELD VAN HET WEB GEBRUIKEN? Ja, dat mag, op voorwaarde dat het materiaal legaal geplaatst is. Je mag ook linken naar auteursrechtelijk beschermd materiaal. Veel beeldmateriaal is bovendien vrij van auteursrechten, al dan niet met bronvermelding, bijvoorbeeld: - Zoek bij Google, via Geavanceerd zoeken, en filter op gebruiksrechten. - Zoek via Wikimedia Commons voor te gebruiken afbeeldingen, geluid, video en andere bestanden. - Zoek via gespecialiseerde beeldbanken. 16

17 MEER INFORMATIE OP HET ONDERWIJSLAB ONLINE 17

18 VRAGEN? Heb je nog vragen, neem dan contact op met de Bibliotheek of je facultaire contactpersoon auteursrecht. Bron presentatie: Ilse Geijsel (contactpersoon Auteursrechten FG) 18