[ HANDLEIDING ZEG ER WAT VAN! ]
|
|
- Samuël de Backer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 [ HANDLEIDING ZEG ER WAT VAN! ]
2 INHOUD Inleiding...3 Aanleiding...5 Doel...6 Opzet...7 Game...8 Schrijf/taalopdrachten...9 Toneel Debat Waar of niet waar?! Achtergronddocumentatie Links Verantwoording... 22
3 INLEIDING Verkeer is een breed begrip. Onder verkeer verstaat Van Dale: ver keer (het ~) 1. het zich bewegen of het vervoer van de voertuigen en personen die langs de weg gaan en komen 2. omgang 3. het verkeren, het gaan en komen 4. het overbrengen van berichten via post, telefoon of telegram => berichtenverkeer Van Dale vermeldt verder: ver ke ren in/met (ww.) 1. zich bevinden in 2. zich bewegen in => zijn ver ke ren met (ww.) 3. omgaan met => gaan met En dan kom je ook al snel uit bij: ver ke ring (de ~ (v.), ~en) 4. omgang tussen twee geliefden => vrijerij
4 Kortom, verkeer staat voor een complex begrip waarbij het gaat om vervoeren, bewegen, gaan en komen, overbrengen van informatie, met elkaar omgaan, gaan met en tot slot het hebben van een liefdesrelatie. Maar verkeer is meer dan kilometers, snelheid, asfalt, verkeerslichten, boetes en verlichting. Verkeer is ook: met elkaar omgaan in de openbare ruimte, het nakomen van afspraken die we om de één of andere reden ooit met elkaar gemaakt hebben, het voorkomen van ongevallen. Dit betekent dat we ook in het verkeer de communicatie moeten zoeken, elkaar misschien wel op afspraken moeten wijzen maar vooral onze eigen verantwoordelijkheid serieus moeten nemen. Tot slot: in de praktijk blijkt dat veel onveilig (verkeers)gedrag vanzelf verdwijnt op het moment dat jongens vaste verkering krijgen. Zoals Bredero al zei: Het kan verkeren
5 AANLEIDING VVN wil jongeren in de leeftijd jaar bereiken als het gaat om bewustwording van verkeersveilig gedrag. Deze doelgroep vinden we in het voortgezet onderwijs en deels in het MBO. Leerlingen kunnen we bereiken via vakken als Maatschappijleer/Burgerschap. Maar ook buiten de schoolomgeving willen we jongeren triggeren over verkeersveilig gedrag na te denken. Via welzijnswerkers in de wijken en het project Veilig door de buurt, proberen we Zeg er wat van als project bij jongeren onder de aandacht te krijgen. Het leven bestaat voor een belangrijk deel uit keuzes maken. En jongeren in de leeftijd, zoals ze in het voortgezet onderwijs en MBO zitten, staan sowieso voor grote keuzemomenten. Welke richting kies ik op school, wat wil ik later worden, wat doe ik s ochtends aan, met wie ga ik om en wie ben ikzelf eigenlijk? De invloed van de omgeving is belangrijk, de mening van ouders niet (meer) of in ieder geval minder en de leraren snappen er in de meeste gevallen ook niet veel van. Dus laat mij het lekker zelf uitzoeken!? Prima, ervaring is de beste leermeester. Grenzen zoeken, verkennen en overschrijden is heel gezond. Met vallen en opstaan wordt je groot. Maar in het verkeer gaat dat helaas niet op. Verkeer is een harde leermeester. Slachtoffergegevens in deze leeftijdscategorie liegen er niet om. Onder invloed van anderen, overmoed, onervarenheid, alcohol, drugs, hormonen enzovoort worden risico s genomen in het verkeer, die vaak voor (ernstige) ongevallen zorgen. In de leeftijdscategorie twaalf tot en met vijftien jaar is het verkeer doodsoorzaak nummer 1. Jongens zijn vaker het slachtoffer dan meisjes, nemen meer risico,
6 maar wat doe je nou als meisje, als die leuke jongen aan je vraagt met hem mee te rijden? DOEL Het thema van het project Zeg er wat van! is: verantwoordelijkheid voelen èn nemen voor jezelf èn voor je vrienden. Bij wie stap je wel en niet in de auto/op de brommer; accepteer je het als de bestuurder gevaarlijk gedrag vertoont; durf je elkaar aan te spreken op gedrag als het gaat om alcohol en drugs in combinatie met verkeersdeelname; zeg je wat van buitensporig/onverantwoord verkeersgedrag (snelheid, rood licht, gordels, helm)? Verkeerseducatie in het voortgezet onderwijs wordt gelukkig steeds vaker onderdeel van het lespakket. Maar verkeersgedrag staat niet op zichzelf; gedrag dat jongeren (en volwassenen!) in het verkeer laten zien, is een afspiegeling of afgeleide van het alledaagse sociale gedrag. Een jongen die in de klas altijd de aandacht vraagt, zal dit op het plein, bij de sportclub, tijdens het stappen en in het verkeer ook doen. En omgekeerd maakt de roadhog of verkeersvandaal zich waarschijnlijk ook niet druk om een pilsje meer tijdens het stappen en is vandalisme hem ook niet vreemd.
7 OPZET Kies één of meerdere onderdelen uit deze handleiding en speel de game om verkeersveiligheid bespreekbaar te maken. Ga het gesprek aan: In welke situaties houdt jij mond en welke niet, wat is nog sociaal geaccepteerd verkeersonveilig gedrag en waar ligt de grens? Speel de online game Laat je horen op de site. Laat een lezing houden over het onderwerp. Maak een projectweek rondom het thema Zeg er wat van!. Zeg er wat van in de school met de hele klas: doe mee met de klassegame Laat je horen, voer opdrachten rondom het thema uit. Kijk voor meer Tips en ideeën verderop in deze handleiding.
8 GAME Laat je horen game. Via de site kun je de game spelen. Via een rijsimulatie moet adequaat gereageerd worden op verkeerssituaties. Wanneer de auto moet stoppen moet wel geschreeuwd worden maar heeft de auto voorrang dan moet het stil blijven. Zo laat je letterlijk van je horen en zegt er dus wat van. De game is een leerzame interactieve start van het project. Na de game kan het project besproken worden middels een discussie. Kijk voor stellingen bij discussie.
9 SCHRIJF/TAALOPDRACHTEN Persbericht: Laat een persbericht schrijven voor de lokale pers om ze op de hoogte te brengen van het project en de maatschappelijke relevantie van Zeg er wat van! Interview: Laat een interview houden met een jongere en probeer te achterhalen in welke situaties hij/zij er wel of juist niet iets van zegt.
10 TONEEL Situatie 1 Maak een kort toneelstuk over hoe je kunt voorkomen dat iemand die teveel heeft gedronken toch op de scooter stapt. Uitdagen en weerstand bieden: in tweetallen, bijvoorbeeld: Persoon 1 daagt de ander uit: De ander biedt weerstand en zegt bijvoorbeeld: - Durf jij...? - Jawel, maar ik doe het niet want... - Kan jij...? - Nee, maar dat vind ik ook helemaal niet belangrijk. - Doe jij wel eens...? - Nee, ik ken iemand die dat deed en dat liep verkeerd af. - Drink jij wel eens teveel? - Jawel, maar dan rijd ik niet meer. Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf of voor anderen Wat zou jij doen als... Eerst gevaarlijke situaties verzamelen, bijvoorbeeld: een vriend zou iedereen thuis brengen, maar aan het eind van de avond bleek dat hij toch gedronken had. In groepjes na laten denken over oplossingen en deze gezamenlijk bespreken.
11 Mogelijke antwoorden: mijn ouders bellen, een taxi nemen, lopend naar huis gaan, bij een vriend(in) blijven slapen etc. Hier kan een wedstrijd van gemaakt worden, waarbij de groep met de beste tip wint. Het is belangrijk dat de groepen eerst overleggen over de mogelijke antwoorden en die als groep geven, of voor de groep laten uitspelen. Situatie 2 Je twee beste vrienden hebben de autosleutels van een van hun pa. Ze hebben net een ritje gemaakt en vragen of je mee wilt rijden. Ze hebben allebei geen rijbewijs. Wat doe je? Wie zijn er vóór om te gaan rijden? Wie niet? Stel, je wilt niet mee. Hoe zeg je dat dan? Verzin meerdere oplossingen en kies er dan eentje om uit te spelen. En nu is één van je twee beste vrienden al twee gezakt voor zijn rijbewijs om totaal stomme redenen en rijd volgende week voor de derde keer af. Dan zal hij zeker slagen. Stap je in of niet? Situatie 3 Je/jullie speelt/spelen het spel truth or dare. Jij krijgt de uitdaging om een glas sterke drank achterover te slaan. Je twijfelt, want je moet nog rijden. Iedereen vindt dat je het moet doen. Hoe los je dit op? Verzin meerdere oplossingen en kies er dan eentje om uit te spelen.
12 DEBAT Hierbij kan bijvoorbeeld een verdeling gemaakt worden tussen meisjes en jongens. Niet alle stellingen hoeven te worden gebruikt. Stellingen 1. Verkeersregels zijn voor automobilisten, op de fiets valt het allemaal wel wat mee. Van alle dodelijke verkeersslachtoffers is minder dan de helft automobilist. De rest zijn voetgangers, (brom)fietsers, bestuurders van motoren, vrachtauto s e.d. 2. Meiden nemen veel meer hun verantwoordelijkheid dan jongens. Van alle dodelijke verkeersslachtoffers in de leeftijd jaar is 70% mannelijk. Bij bromfietsers is zelfs 89% van de dodelijke slachtoffers een jongen. 3. Jongens willen altijd maar stoer doen, daarom maken ze ongelukken. Tsja, overmoed is inderdaad wel één van de oorzaken van verkeersongelukken. Jongens hebben hier meer last van dan meisjes. (zie ook stelling 7) 4. Meiden kunnen beter de jongens thuis brengen in plaats van andersom.
13 Eigenlijk zou dat veel dodelijke slachtoffers kunnen schelen. Zie stelling 2 en Sommige mensen gaan juist beter rijden met alcohol op. Al na het drinken van één glas bier wordt je waarneming van bewegende lichtbronnen minder en kun je s nachts afstanden minder goed inschatten. Na drie biertjes lopen je reactiesnelheid en aandacht snel terug, heeft de alcohol een verdovende werking, begint je evenwicht minder te worden en lijken objecten verder weg te zijn dan in werkelijkheid het geval is. Na zes biertjes zit je op het hoogtepunt van de alcoholische ontremming, wat inhoudt dat je last krijgt van zelfoverschatting, geen zelfkritiek meer hebt en geen beoordelingsvermogen! 6. Als de politie niet vaker controleert, hoef ik me niet aan de regels te houden. Het is je eigen verantwoordelijkheid of je je veilig gedraagt in het verkeer. Maar het gaat niet alleen om jou. Door jouw gedrag kan ook een ander betrokken raken bij een verkeersongeval. Bovendien controleert de politie niet voor de lol. Uiteindelijk willen we allemaal minder slachtoffers in het verkeer. 7. Eigenlijk moeten jongens pas een auto besturen als ze 24 zijn. Het hoge ongevalrisico van jonge, onervaren automobilisten heeft te maken met zowel een gebrek aan ervaring als met de leeftijd zelf. Dit heeft te maken met de ontwikkelingsfase waarin de jongeren verkeren. De ontwikkeling op moreel, emotioneel en cognitief gebied verloopt voor jonge vrouwen anders dan voor jonge mannen. Adolescenten en vooral mannelijke adolescenten zetten zich vaak af tegen bestaande normen, willen niet als een watje overkomen bij hun vrienden, houden van sensatie, onderschatten risico s en hebben het gevoel dat ze min of meer onkwetsbaar zijn. (bron: SWOV) De ontwikkeling van de hersenfuncties gaat bij jonge mannen door tot ca. 24 jaar. Ze doen er hiermee iets langer over dan jonge vrouwen. Het gaat hierbij vooral om dat deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld het vermogen vooruit te kijken, plannen, toepassen bewuste reflectie. Onder invloed van het hormoon testosteron komt bovendien snelle energie vrij. Dit veroorzaakt bij mannen meer snel en impulsief gedrag vanuit de hersenstam (fight-flightfright). Angstgevoelens worden eerder onderdrukt. Vrouwen reageren meer vanuit hogere hersengedeelten (secundair, scannen, zoeken naar veiligheid). (bron: Woltring)
14 Met andere woorden: op een leeftijd van 24 jaar zullen jonge mannen minder risico s nemen en veiliger verkeersgedrag laten zien dan in de jaren daarvoor. 8. Mij gebeurt niks, ik let echt wel op. Over het algemeen heerst de gedachte: dat overkomt mij niet. De ander heeft pech gehad, misschien niet goed opgelet etc. 9. Op de fiets kun je best een MP3 aan hebben. Hoeveel ongelukken er in het verkeer plaatsvinden door het gebruik van een ipod of MP3-speler, is niet bekend. Feit is dat het gehoor een belangrijke rol speelt in het scannen van de omgeving op naderend verkeer. Als de muziek hard staat, kan het gebeuren dat je een naderende auto of zelfs trein niet op tijd opmerkt. Als je perse muziek wilt luisteren is het belangrijk te kiezen voor bijvoorbeeld één oordopje in, of het volume laag te zetten, als je aan het verkeer deelneemt. 10. Alcohol op de fiets moet kunnen. In de wet is bepaald dat het verboden is om een voertuig (òòk een fiets of brommer) te besturen onder invloed van een stof waarvan redelijkerwijs verwacht kan worden dat het gebruik ervan de rijvaardigheid kan verminderen. Dit kunnen zowel alcohol, drugs als bepaalde medicijnen zijn. Onder invloed rijden is een misdrijf. Voor fietsbestuurders geldt dat het alcoholgehalte in het bloed niet hoger mag zijn dan 0,5.
15 WAAR OF NIET WAAR?! a. In een glas bier zit minder alcohol dan in een glas jenever waar / niet waar b. Als je van tevoren goed hebt gegeten, breekt het lichaam de alcohol sneller af waar / niet waar c. Het drinken van een paar koppen koffie helpt om nuchter te worden waar / niet waar d. Er zijn mensen die na het drinken van een paar biertjes zelfs beter kunnen autorijden waar / niet waar
16 e. Als je alcohol hebt gedronken reageer je veel langzamer dan normaal waar / niet waar f. De snelheid waarop alcohol wordt afgebroken is niet te beïnvloeden waar / niet waar g. Als je met drank op iemand aanrijdt en schade veroorzaakt,ben je niet verzekerd waar / niet waar h. Met meer dan 25 glazen alcoholische dranken per week loop je grote kans op hersenschade. waar / niet waar
17 Antwoorden Waar of niet waar a. Niet waar: In een standaardglas bier, wijn of sterke drank zit evenveel alcohol. De percentages alcohol verschillen, maar de glazen zijn daarop aangepast. In bier zit ongeveer 5% alcohol, in wijn zo n 12% en sterke drank bevat gemiddeld 35% alcohol. Als je een borrel drinkt, krijg je dus net zoveel alcohol binnen als wanneer je een biertje drinkt. Voor mixdrankjes ligt het anders. Er zit evenveel alcohol in 4 flesjes mixdrank als in 5 glazen bier. b. Niet waar: Eten geeft je een goed gevuld gevoel na het drinken. Het zorgt ervoor dat de alcohol meer geleidelijk in het bloed wordt opgenomen, maar het wordt niet sneller afgebroken. De alcohol gaat naar je lever, die zo n 7 à 8 gram alcohol per uur kan afbreken. Een standaardglas bier, wijn en sterke drank bevat ongeveer 10 à 12 gram pure alcohol. Dus het lichaam heeft 1 à 1,5 uur nodig om de alcohol in 1 glas bier af te breken. c. Niet waar: Je kunt de afbraak op geen enkele wijze versnellen. Niet door koffie, niet doorveel bewegen, niet door een koude douche en niet door een wandeling in de frisse lucht. d. Niet waar: Je lichaam went wel aan alcohol waardoor je steeds meer nodig hebt voor hetzelfde effect. Het lijkt dan alsof je lever de alcohol sneller afbreekt en je dus minder dronken bent. Maar ondanks dat het zo voelt, is het niet zo. Een lichaam kan nooit goed tegen drank! Dus blijft deelname aan het verkeer onverantwoord!
18 e. Waar: Alcohol is een verdovend middel en verdoofd alle onderdelen van je lichaam vanaf het eerste glas. Dit kun je als eerste merken aan je hersenen en zenuwstelsel; je raakt wat losser in je doen en laten. Maar ook je vermogen tot het beoordelen van situaties en je reactievermogen nemen af. Al vanaf 2 glazen. f. Waar: De lever doet 1 à 1,5 uur over de afbraak van 1 standaardglas alcohol. Als je 8 glazen drinkt, is de lever dus 8 tot 12 uur bezig om de alcohol af te breken. Dit betekent dat je na een avondje stevig drinken s ochtends nog steeds alcohol in je bloed kunt hebben. Een standaardglas alcohol leidt gemiddeld tot een promillage van 0,2 bij mannen en 0,3 bij vrouwen. Omdat het lichaam van een vrouw minder vocht bevat dan het lichaam van een man, wordt de alcohol bij vrouwen minder verdund en zijn vrouwen gemiddeld sneller onder invloed. g. Waar: Alle kosten worden op jou verhaald. Een nieuwe verzekering kan je weigeren. h. Waar: Functies als kritisch en analytisch denken en flexibiliteit nemen af. Ten onrechte wordt wel eens gedacht dat alcohol drinken goed is voor de nachtrust. Alcohol drinken kan er voor zorgen dat je gemakkelijker in slaap valt maar de kwaliteit van de slaap is juist minder. Alcohol heeft invloed op de remslaap. Daardoor worden dromen gestoord en wordt je minder uitgerust wakker. Aan de hand van internetsites kunnen zelftests worden gedaan en verhalen van betrokkenen van verkeersongelukken worden gelezen.
19 ACHTERGRONDDOCUMENTATIE De fiets is in Nederland een populair vervoermiddel, vooral onder leerlingen van het voortgezet onderwijs. Meer dan de helft van alle verplaatsingen gebeurt per fiets. De meeste ongevallen met fietsers vinden plaats binnen de bebouwde kom in confrontaties met personenauto s. Onder jongeren tussen twaalf en zeventien jaar vallen relatief veel fietsslachtoffers. Ook de bromfiets wordt in Nederland in verhouding met andere landen veel gebruikt. Vooral onder jongeren is de bromfiets populair. In Nederland wordt in totaal per jaar toch slechts circa 0,7 miljard kilometer op de bromfiets afgelegd, tegen ruim 13 miljard op de fiets en bijna 140 miljard kilometer in de auto. Ondanks dit is het aantal ongevallen met een bromfiets relatief erg hoog. Het hoge aandeel jongeren in de ongevalstatistieken kan deels verklaard worden door het vervoermiddel waarmee ze zich het meest verplaatsen: de fiets en bromfiets zijn relatief gevaarlijke vervoermiddelen. Maar de specifieke kenmerken die horen bij de leeftijd zijn voor een groot deel debet aan verkeersongevallen. Enerzijds hebben jongeren minder ervaring in het verkeer, waardoor bijvoorbeeld complexe verkeerssituaties minder goed kunnen worden ingeschat. Daarbij komt dat jongeren hun eigen vaardigheden overschatten en een hoog risico accepteren. Jongeren zoeken daarnaast grenzen en willen uitproberen wat ze kunnen en indruk maken op vrienden.
20 Daarnaast is het gebruik van alcohol en drugs natuurlijk van invloed op (verkeers-)gedrag. Jongeren gaan veelal uit van hun eigen onkwetsbaarheid. Ongevallen gebeuren, maar niet met henzelf. Mij gebeurt dat niet. Want: Ik let wel op, ik kan goed brommer rijden, ik ben niet zo dom.... Het besef dat een ongeluk ook door iemand anders veroorzaakt kan worden en iedereen kan treffen is veelal niet aanwezig. Laat staan het besef dat het ook henzelf kan overkomen; dat je niet altijd alles onder controle hebt en dat een ongelukkige samenloop van omstandigheden kan leiden tot ongevallen. Mannen en vrouwen maken per kilometer ongeveer evenveel ongelukken. Jonge vrouwen tussen de achttien en vierentwintig jaar twee keer zoveel (immers beginners), maar jonge mannen tussen de achttien en vierentwintig jaar maar liefst vier tot vijf keer zoveel, vooral waar het ernstige ongevallen betreft! Bekijken we dan de aard van de ongelukken dan zien we ook dat er grote verschillen zijn tussen de jonge vrouwen en mannen. Bij jonge vrouwen is eerder sprake van gebrek aan zelfvertrouwen in het verkeer, of nonchalance, terwijl jonge mannen veel meer riskant gedrag vertonen, de eisen die het verkeer stelt onderschatten en de eigen capaciteiten overschatten. Bij de bromfiets zijn zowel het aantal ongelukken per kilometer als de verschillen bij zestien- en zeventienjarige jongens en meisjes nóg groter. Deze gegevens gelden internationaal.
21 LINKS Op de website vind je achtergrondinformatie en kun je actiemateriaal downloaden voor op school. Meer informatie over jongeren, alcohol, drugs en verkeer vindt je via onderstaande links: : wetenschappelijke instituut voor verkeersveiligheidsonderzoek : o.a. verkeer en vervoer : o.a. verkeershandhaving : informatie over de verkeersregels en -wetten : Veilig Verkeer Nederland met projecten voor jongeren : test of je drinkgedrag slecht is voor je gezondheid : informatie en test gebruik alcohol en drugs : allerhande informatie over alcohol : informatie over jongeren en verkeer informatie over alcohol gericht op jongeren in Fryslân
22 VERANTWOORDING Deze campagne Zeg er wat van! is een initiatief van Veilig Verkeer Nederland district Fryslân en is uitgewerkt door studenten Communicatie en Multimedia Design van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. Iedereen heeft het recht om veilig de straat op te kunnen. Veilig Verkeer Nederland is de maatschappelijke organisatie, die zich inzet voor dat recht, door zoveel mogelijk mensen te inspireren, te stimuleren en actief te betrekken bij verkeersveiligheid. Wij komen op voor veilige mobiliteit voor iedereen, maar in het bijzonder voor kwetsbare weggebruikers: kinderen, ouderen en mensen met een functiebeperking. Neem voor meer informatie en vragen contact op Anouck Veenstra van Veilig Verkeer Nederland, district Fryslân via of stuur een naar
wat doet alcohol eigenlijk met je lichaam?
de kater komt later ziek door te veel alcohol Je hebt te veel alcohol gedronken. Dit heeft je zo ziek gemaakt dat we je met spoed moesten opnemen in ons ziekenhuis. Waarschijnlijk ben je - net als je ouders/verzorgers
Nadere informatieONDERZOEKSDOCUMENT: GEBRUIK VAN ALCOHOL ONDER JONGEREN, IN HET VERKEER
Gemeente Breda Claudius Prinsenlaan 10 4811 DJ Breda Postbus 90156, 4800 RH Breda N: Kenneth Wilson T: 06 30735070 E: k.wilson@breda.nl W: www.breda.nl ONDERZOEKSDOCUMENT: GEBRUIK VAN ALCOHOL ONDER JONGEREN,
Nadere informatiespeciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (00) 67 1 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ALCOHOL SOORTEN DRANK DE WERKING VAN ALCOHOL 4 DE GEVOLGEN VOOR
Nadere informatieALCOHOL. Zonder flauwekul
ALCOHOL Zonder flauwekul Op een feestje of in een café drinken veel mensen alcohol. Dat vinden ze gezellig. Maar is alcohol drinken eigenlijk wel gezellig? Het is belangrijk dat je weet wat alcohol met
Nadere informatieVERKEERSQUIZZ. Veel plezier ermee!
VERKEERSQUIZZ In opdracht van VVN Brabant hebben jongeren van Plattelandsjongeren.nl een quiz over veilig verkeer samengesteld. Tijdens deze quiz stelt een quizmaster de vragen die door de kandidaten in
Nadere informatieAlcoholintoxicatie 1
Alcoholintoxicatie 1 Je hebt teveel alcohol gedronken en dit heeft dusdanige effecten op je lichaam gehad dat een opname in het ziekenhuis noodzakelijk was. Doordat je teveel gedronken hebt kan er van
Nadere informatieProject Alcohol 2014
Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier
Nadere informatieDossier: rijden onder invloed van alcohol
Dossier: rijden onder invloed van alcohol 1 1. Rijden onder invloed van alcohol bij de jongeren Bij nachtelijke weekendongevallen wordt alcoholgebruik vaak met de vinger gewezen. Er doen heel wat clichés
Nadere informatieWat iedere ouder moet weten over verkeersveiligheid Je kind in het verkeer
Wat iedere ouder moet weten over verkeersveiligheid Je kind in het verkeer Samen op pad Kinderen zijn kwetsbaar in het verkeer. Logisch dus, dat ouders hun kinderen graag zo snel mogelijk veilig verkeersgedrag
Nadere informatieJeugd en alcohol. Oefeningen
2009-16 tekst 1 Delft, 16 april 2009 Jongeren drinken steeds meer alcohol. En ze drinken vaker. Ook zijn ze jonger als ze beginnen. Het is een groeiend probleem. Cijfers van 2008 337 jongeren kwamen in
Nadere informatieInterviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid?
Interviewfragmenten Onderstaande fragmenten zijn uitsuitend bedoeld voor gebruik bij het boek Onderzoek doen met vragenlijsten. Het is niet toegestaan deze fragmenten te publiceren of anderszins te verspreiden.
Nadere informatieWat je moet weten over alcohol
Wat je moet weten over alcohol 1 2 Op een feestje of op café drinken veel mensen alcohol. Dat vinden ze gezellig. Maar is alcohol drinken wel altijd zo gezellig? In deze folder vind je: wat alcohol met
Nadere informatie1.3 Geestelijke en lichamelijke gesteldheid
.3 Geestelijke en lichamelijke gesteldheid Als je barst van de hoofdpijn, koorts hebt, down bent of je hondsmoe voelt, ben je een minder goede verkeersdeelnemer dan wanneer je fit bent. En ook bepaalde
Nadere informatieAlcohol nuchter bekeken
Alcohol nuchter bekeken Alcohol en kanker Vandaag zal kanker je misschien niet echt bezighouden. Het is wel een feit dat overdadig alcoholgebruik op termijn het risico op bepaalde soorten kanker verhoogt.
Nadere informatieOnderzoek Inwonerspanel Jongerenonderzoek: alcohol
1 (19) Onderzoek Inwonerspanel Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 5 december kregen de panelleden van 12 tot en met 18 jaar (280 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst
Nadere informatieJawel, je staat model!
Jawel, je staat model! Jawel, je staat model! Als ouder, grootouder, heb je een voorbeeldfunctie voor de jongere generaties. Zeker voor hun puberteit is het gezin voor kinderen een belangrijk referentiekader.
Nadere informatie0% 10% 20% 30% 40% 50%
1 2 53% 5% 18% Ja, ik weet goed wat het programma inhoudt % Ja, ik weet een beetje wat het programma inhoudt % Ja, maar ik ken het alleen van naam % 24% Nee, ik ken het programma niet % Bekend met de slogan
Nadere informatieLes alcohol. En / of Vragenblad Hoe werkt alcohol? Wat weet je al over alcohol? En / of Nog meer vragen: Klassikaal vragen stellen uit de kennistest.
Les alcohol Meenemen: - Formulier om eigen ervaringen op te schrijven; - Etiketten van alcoholhoudende dranken; - Vragenblad Hoe werkt alcohol? ; (eventueel A,B en C- kaartjes meenemen) - Kennistest alcohol;
Nadere informatieVERKEERSEDUCATIE IN DE PROVINCIE GRONINGEN
VERKEERSEDUCATIE IN DE PROVINCIE GRONINGEN Activiteiten voor het middelbaar beroepsonderwijs, schooljaar 2018-2019 Kosteloos verkeerseducatie op uw school VERKEERSEDUCATIE IN HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS
Nadere informatieIn deze folder vind je:
Op een feestje of op café drinken veel mensen alcohol. Dat vinden ze gezellig. Maar is alcohol drinken wel altijd zo gezellig? In deze folder vind je: wat alcohol met je doet; welke risico s er zijn; dat
Nadere informatieSpeciaal onderwijs LESBRIEF OVER ALCOHOL UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144
Speciaal onderwijs LESBRIEF OVER ALCOHOL UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief over alcohol INHOUD pagina Inleiding 2 Welke soorten drank zijn er? 2 De werking
Nadere informatieAanwezigheidseis leidinggevende of barvrijwilliger. Instructie Verantwoord Alcoholgebruik
I.V.A. Instructie Verantwoord Alcoholgebruik Aanwezigheidseis leidinggevende of barvrijwilliger Horeca Tijdens het verstrekken van alcohol dient er altijd een leidinggevende aanwezig te zijn. Deze persoon
Nadere informatie14 april 2015. Onderzoek: Verkeersonderzoek: rijden met alcohol op en agressief rijgedrag
14 april 2015 Onderzoek: Verkeersonderzoek: rijden met alcohol op en agressief rijgedrag Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten
Nadere informatieJuli Alcohol en drugs Een heldere grens: 0%
Juli 2015 Alcohol en drugs Een heldere grens: 0% Alcohol en drugs Een heldere grens: 0% De medewerkers van GVB zijn iedere dag verantwoordelijk voor een veilige reis van honderdduizenden reizigers. Dat
Nadere informatieLESBRIEF OVER ALCOHOL EN ALCOHOLVERSLAVING
V.S.O. WWW.VOORKOM.NL LESBRIEF OVER ALCOHOL EN ALCOHOLVERSLAVING UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief: V.S.O. alcohol en alcoholverslaving INHOUDSOPGAVE pagina
Nadere informatieAchtergrond onderzoek & respons
Resultaten Brabantpanel-onderzoek Nulmeting Verkeersveiligheid oktober 2012 Achtergrond onderzoek & respons De provincie Noord-Brabant wil op weg naar nul verkeersslachtoffers. De provincie redeneert dat
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders
ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders Herkent u één van deze vragen? Hoeveel mag mijn kind eigenlijk drinken? Kunnen jongeren tegen alcohol en wat zijn de risico s? Is het verstandig mijn kind
Nadere informatieHoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011
Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start
Nadere informatieFactsheet Veilig Uitgaan = Veilig thuiskomen
Factsheet Veilig Uitgaan = Veilig thuiskomen Achtergrond Veilig uitgaan = Veilig thuiskomen Onderzoeksdoel en onderzoeksopzet Steekproef Resultaten werkelijk gebruik Resultaten gebruik in verkeer Resultaten
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. de liefde en ik
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...
Nadere informatieMijn nieuwe school, een nieuwe start.
Mijn nieuwe school, een nieuwe start. Naam: Mijn oude school weerbaar.info Mijn nieuwe school Als je naar het middelbaar onderwijs gaat is alles nieuw. Je klasgenoten, de docenten, de school, de regels
Nadere informatieAlgemeen quiz kaarten.indd :14:52
Algemeen Algemeen 01 Waar kan je drugs laten testen? Think for yourself, care about others. Algemeen Algemeen 02 Welke middelen kun je wel en welke kun je niet laten testen bij de test-service? Think for
Nadere informatieRijden onder invloed - Deel 2: Stellingenspel over invloed van alcohol op het menselijk lichaam en het verkeer
Vraag/Stellg 1 Als Als we we bier bier drken, drken, consumeren consumeren we we.. Wat Wat is is de de scheikundige scheikundige naam naam van van dit dit type type van van?? a) a) Methanol Methanol b)
Nadere informatieHoe zit dat met alcohol? Ieder glas alcohol is vergif!
1 Hoe zit dat met alcohol? Ieder glas alcohol is vergif! Het alcoholpercentage in: - Bier 5% - Wijn 12% - Sterke drank 35% Voor het alcoholpercentage in je bloed maakt het niets uit of je bier, wijn of
Nadere informatieNuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen
Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding Floris Munneke Anita van Stralen Programma Trends Invloeden op het kind Wat vindt u? Het gesprek met uw kind Verwijsmogelijkheden Wat roept het onderwerp
Nadere informatieTEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden.
TEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden. 5. Onderweg naar een feestje doe je nog even snel een boodschap.
Nadere informatieDiabetes and. alcohol. alcohol
Diabetes and alcohol en alcohol De risico s kennen Een alcoholisch drankje nuttigen met vrienden kan een leuk sociaal gebeuren zijn. Maar alcohol dient met mate te worden gebruikt om de gezondheidsrisico
Nadere informatieALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders
2 e druk, mei 2008 ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders Herkent u één van deze vragen? Hoeveel mag mijn kind eigenlijk drinken? Wat zijn de risico s van alcoholgebruik door jongeren? Is het verstandig
Nadere informatieLesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8
Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad en feiten over alcohol Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8 Thema
Nadere informatieAlcohol in de opvoeding
Alcohol in de opvoeding >> In deze brochure leest u meer over alcohol in de opvoeding. Over het effect van alcoholgebruik op uw kind. Over regels die u kunt stellen en adviezen die u uw kind kunt geven.
Nadere informatieInleiding. Bron: Nationale Drugsmonitor Jaarbericht 2007. Uitgave van Trimbosinstituut
: Alcohol, roken en drugs Inleiding In onze maatschappij zijn het gebruik van alcohol en andere drugs heel gewoon geworden roken en het drinken van alcoholische dranken gebeurt op recepties, feestjes,
Nadere informatieVERKEERSEDUCATIE IN DE PROVINCIE GRONINGEN
VERKEERSEDUCATIE IN DE PROVINCIE GRONINGEN Activiteiten voor het middelbaar beroepsonderwijs, schooljaar 2019-2020 Kosteloos verkeerseducatie op uw school VERKEERSEDUCATIE IN HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieTheorieboek rijbewijs B
Theorieboek rijbewijs B theorieboek personenauto 1 Colofon 2019 ANWB bv, Den Haag, www.anwb.nl 2 e druk Alle rechten voorbehouden ISBN: 978-90-18-04554-8 theorieboek NUR: 462 Productie: Uitgeverij Smit
Nadere informatieBespreken van situaties
Bespreken van situaties U heeft met de leerlingen de website over alcohol, roken en drugs doorlopen. Dit zijn onderwerpen die leerlingen bezighouden en waar ze onderling over praten. Toch is het goed om
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieHersenen vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/73613
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 12 juli 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/73613 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Nadere informatiespeciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET DRUGS 3 SOORTEN DRUGS 3 WAT DOEN DRUGS? 4 VERSLAAFD AAN DRUGS
Nadere informatieHasj en wiet zijn drugs. Dat heet blowen. In deze folder vind je:
Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj of wiet. Dat heet blowen. In deze folder
Nadere informatieGratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer -
Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon Beste lezer, Ik hoop dat jouw doorzettingsvermogen
Nadere informatieEINDELIJK IS HET DAN ZO VER, JE MAG
EINDELIJK IS HET DAN ZO VER, JE MAG AFRIJDEN! MAAR WAT KUN JE NU EIGENLIJK VERWACHTEN OP EEN RIJEXAMEN? WAT ZIJN PUNTJES WAAR JE OP KUNT LETTEN? WAT MOET JE DOEN WANNEER JE ZO ZENUWACHTIG BENT DAT JE NIET
Nadere informatiePubers en verleidingen
Pubers en verleidingen Hadewig Bijsterveld Ouderavond 25 september 2018 Puberteit: een turbulente periode Pubers vinden het moeilijk om - belangrijke zaken eerst te doen - doelen te stellen - gevoelens
Nadere informatieGezonde Leefstijl: Alcohol
Gezonde Leefstijl: Alcohol 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Alcohol in je lichaam Ziektes door Alcohol Alcohol in de praktijk Alcohol en overgewicht Tips Alcoholgebruik Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Ruim
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieOnderzoek: Verhoging leeftijdsgrens alcohol
Onderzoek: Verhoging leeftijdsgrens alcohol Publicatiedatum: 24-12- 2013 Over dit onderzoek Aan het onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel, gehouden van 9 t/m 19 december 2013, deden ruim 29.000 volwassenen
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieAlcohol. Hidde Obdeijn. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Hidde Obdeijn 11 June 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62792 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieRisicogedrag pubers: breder dan verkeer alleen? Divera Twisk (SWOV) Eva Schreuder (TeamAlert) Willemijn Noordman (TeamAlert)
Risicogedrag pubers: breder dan verkeer alleen? Divera Twisk (SWOV) Eva Schreuder (TeamAlert) Willemijn Noordman (TeamAlert) Inhoud Waarom deze studie? Voorlopige resultaten - Is er een samenhang tussen
Nadere informatieLes 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?
Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het
Nadere informatieDossier : snelheid 1
Dossier : snelheid 1 Overdreven of onaangepaste snelheid verhoogt het risico op en de ernst van verkeersongevallen aanzienlijk. Niets nieuws, aangezien het om een basisgegeven van de verkeersveiligheid
Nadere informatieDoe de persoonlijke APK voor ervaren rijders! Daag jezelf uit! Ervaren hoe veilig, duurzaam en zuinig jij echt rijdt? powered by
Doe de persoonlijke APK voor ervaren rijders! Daag jezelf uit! Ervaren hoe veilig, duurzaam en zuinig jij echt rijdt? powered by Even voorstellen: Veilig Verkeer Nederland en VVCR Europe Veilig Verkeer
Nadere informatieU leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.
TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een
Nadere informatieHulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen. Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut. www.huiselijkgeweldhollandsmidden.
Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut www.huiselijkgeweldhollandsmidden.nl Huiselijk geweld stopt nooit vanzelf Misschien wil je
Nadere informatieTABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden
Leerlijnen per graad : 3 de graad LO 10-12j Doelstelling: Versterken van de kennis en vaardigheden die kinderen nodig hebben om gezonde keuzes te maken en niet te roken, geen alcohol te drinken en op een
Nadere informatieTips voor Ouders van niet-drinkende pubers
Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf
Nadere informatieSPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie
SPREEKBEURT POLITIE Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie Wat doet een politieagent? WELKOM DE POLITIEPRAKTIJK helpen bij een ongeluk pak de winkeldief! bekeuren en aanhouden
Nadere informatieLeerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER
Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER kleuter 2,5-6j 1 ste graad LO 6-8j 2 de graad LO 8-10j 3 de graad LO 10-12j doelstelling doelstelling doelstelling doelstelling Versterken
Nadere informatieVeilig onderweg met de e-bike
Veilig onderweg met de e-bike Wat kunt u doen om een valpartij te voorkomen? Pas uw snelheid aan Een elektrische fiets is sneller en comfortabeler dan een gewone fiets. Hij gaat echter sneller dan u denkt
Nadere informatie27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd
27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Kikid Het is als ouder jouw verantwoordelijkheid, dat je kind NEE kan zeggen tegen drank!
Nadere informatieVragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar
4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar Hoe vraag je aan iemand om met je te spelen? Wat speel je graag op het schoolplein? Jij kan al goed helpen hè. Wie help jij graag? Wat doe je dan? van 4 t/m 6 jaar
Nadere informatie1 ALCOHOL. Voorbereiding. INTRODUCTIE Deze taakkaart bevat opdrachten over het thema alcohol. De leerlingen kunnen hiermee zelfstandig aan de slag.
1 ALCOHOL Voorbereiding Reserveer een computerlokaal of laptops voor oefening 1.2. Zet het filmpje klaar: www.youtube.com/watch?v=rpixvjyjtbi Bekijk het filmpje en de vragen van oefening 1.1. Bekijk het
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieAanmelden. informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen
Aanmelden informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen Vind je dat je in het weekend te veel coke, speed of xtc gebruikt? Heb je weer geblowd of gedronken, terwijl je dat
Nadere informatieDoe meer met Veilig Verkeer
Kijk voor meer info op www.vvn.nl en doe meer! Kijk voor meer info op www.vvn.nl en doe meer! Doe meer met Veilig Verkeer Maak samen de buurt verkeersveilig! Jij woont toch ook graag in een buurt waar
Nadere informatieAchtergrondinformatie opdracht 3, module 5, les 9
Achtergrondinformatie opdracht 3, module 5, les 9 Roken alcohol en drugs Roken, alcohol en drugs zijn schrikbeelden voor veel ouders. Dit geldt voor allochtone ouders én Nederlandse ouders. Sommige kinderen
Nadere informatieZonder dieet lekkerder in je vel!
Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen
Nadere informatieAan de hand van stellingen denken de leerlingen na over verkeerssituaties. De leerlingen gaan in kleine groepen in gesprek over hun standpunten.
Lesonderwerp Aan de hand van stellingen denken de leerlingen na over verkeerssituaties. De leerlingen gaan in kleine groepen in gesprek over hun standpunten. Doelstelling De leerlingen denken na over bepaalde
Nadere informatieWaarom sociale hygiëne?
Waarom sociale hygiëne? Met ingang van 2000 geldt voor verenigingen, buurt- en clubhuizen de volgende regeling: Twee leidinggevende personen per vereniging dienen over een SVH Verklaring Sociale Hygiëne
Nadere informatieWie zijn jouw vrienden? Opdracht:
Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatieMentorlessen. Klas:...
Mentorlessen Naam: Klas:... 1 En hier begint het! Voor jou ligt jouw persoonlijke mentormap. Deze map is voor de individuele oefeningen vanuit de mentor-module die jij en je klasgenoten volgt. In deze
Nadere informatieInstructie Verantwoord Alcoholgebruik
Instructie Verantwoord Alcoholgebruik 1a Programma Eerste lesuur De barvrijwilliger en de Drank- en Horecawet introductie m.b.v. video Alcohol en de wet (6 min.) informatie m.b.v. sheets (25 min.) Informatie
Nadere informatieKijk op: www.nt2taalmenu.nl. nt2taalmenu wordt gemaakt door: Frans Snik, Ed Kniesmeijer en René den Nijs. Oefening bij Nivor 1.
OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen
Nadere informatieWerkstuk Verzorging Alcoholgebruik onder de jongeren
Werkstuk Verzorging Alcoholgebruik onder de j Werkstuk door een scholier 1995 woorden 3 juni 2002 6,4 510 keer beoordeeld Vak Verzorging Waardoor toename van alcoholgebruik onder Nederlandse j? Het alcoholgebruik
Nadere informatieWil jij minderen met social media?
Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.
Nadere informatieLucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?
Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint
Nadere informatieEen stille date met alcohol
Een stille date met alcohol Verslaafd Je bent 19 jaar en je drinkt anderhalve fles wijn op een avond. Het verhaal van een meisje dat hulp zoekt. EEN NEGENTIENJARIGE ALCOHOLIST Er liggen zes opgerookte
Nadere informatie!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?
Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt
Nadere informatieALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29
ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet
Nadere informatieKinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT
Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas
Nadere informatieBromfiets SECUNDAIR ONDERWIJS. Doelgroep. VOET'en. Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie. Leerlingen van de tweede en de derde graad
Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie SECUNDAIR ONDERWIJS Bromfiets Doelgroep Leerlingen van de tweede en de derde graad VOET'en Gemeenschappelijke stam : 12, 13 Context 1 : 13, 14 Lesthema Vanaf 16
Nadere informatieErvaringsgerichte aanpak voor snelheidsovertreders Sta even stil bij snelheid. Ivo Van Aken Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid
Ervaringsgerichte aanpak voor snelheidsovertreders Sta even stil bij snelheid Ivo Van Aken Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid 0 Vrijwillige leermaatregel Sta even stil bij snelheid Module Gerechtelijk
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieAlcohol, Roken en opvoeding
Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep
Nadere informatiegoede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep
10 goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep InTact Zelfhulp Zelfhulp is er voor jou. Deze informatie is voor alle mensen met een verslavingsprobleem, ongeacht welke verslaving en voor naasten
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieKennissessie: Gierende hormonen en educatie; hoe redden jongeren zich in het verkeer?
Kennissessie: Gierende hormonen en educatie; hoe redden jongeren zich in het verkeer? In deze kennissessie vertelden Lisette de Wildt van DTV en Kim Ruijs van XTNT over hun verkeerseducatie projecten om
Nadere informatieDe Grote Verkeerstoets - 2014 07/08/2014. 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet links afslaan. 3. Neen, want ik heb mijn arm niet uitgestoken.
100082: Welk voorwerp houd je hier boven je hoofd? 1. Een rood voorwerp. 2. Een map. 3. Een voetbal. 100081: Je slaat af naar links. Gebeurt dat hier helemaal veilig? 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet
Nadere informatie