Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer

Transcriptie

1 Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer De lijst is aangemaakt op: 10 juni 2001 Gegevens zijn geregistreerd in de maand: mei 2001 Dit overzicht bevat titels en 'samenvattingen' van berichten, berichtjes, artikelen en publicaties die het terrein van het informatiebeheer raken. Ze zijn gerubriceerd op basis van de lifecycle of documents uit het rapport Management of electronic records: Issues and guidelines; Prepared by the Advisory Committee for the Coordination of Information Systems (ACCIS), United Nations, New York, (blz 27-34). Onder informatiebeheer wordt verstaan het geheel van informatievoorziening en archiefbeheer. De berichtjes etc. zijn binnen de rubrieken gesorteerd op titel. Weinbergs 2nd law If builders built buildings the same way programmers wrote programs, then the first woodpecker that came along would destroy civilisation. Pagina 1 van 20

2 0 Algemeen 3936 ' Data-architectuur is geen informatie-architectuur' Victor E. van Reijswoud (Ingezonden brief) Computable van 11-mei Informatiearchitect De auteur van het artikel 'Bouwers van kennisbroeikassen; Grote varieteit aan informatiearchitecten' is slecht op de hoogte van de complexiteit van het begrip architectuur als van de marktpartijden die hier een belangrijker rol spelen. Het advies is gebruik te maken van de kennis van het Nederlands Architectuur Congres. Met een nawoord van Erik Vlietinck. Context; Informatiesysteem; Kennis; Systeemanalyse; Systeemontwerp. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Nederlands Architectuur Congres Digitale trapveldjes zijn nog maar het begin; Informatietechnologie Michiel Verbeek (Ingezonden brief) Trouw van 2-mei Informatiestrategie het VVD-Kamerlid Oussama Cherribi deed onlangs een harde aanval op het ICT-beleid van minister van Boxtel en de Nederlandse Gemeenten. Heeft zijn pijlen op de verkeerde minister en zijn bijdrage heeft een averechts effect op de gemeenten. Beschikbaarheid; Digicratie; ICT. Informatie- en communicatietechnologie; Overheidsinformatie. Informatiestrategie het VVD-Kamerlid Oussama Cherribi deed onlangs een harde aanval op het ICT-beleid van minister van Boxtel en de Nederlandse Gemeenten. Heeft zijn pijlen op de verkeerde minister en zijn bijdrage heeft een averechts effect op de gemeenten. Beschikbaarheid; Digicratie; ICT. Informatie- en communicatietechnologie; Overheidsinformatie Na het Web komt het Raster Henny van der Pluijm (Artikel) Intermediair van 17-mei Ontwikkelingen De hype rond het internet is amper voorbij of de volgende grote ontwikkeling staat al voor de deur. Het Raster, net als het internet een spin off van wetenschappelijk onderzoek, kan de toekomst van internet radicaal veranderen. Het raster is een wereldwijd netwerk van computers dat als een geheel opereert bij het afhandelen van allerlei taken. Een voorbeeld van een dergelijke maniet van werken is Internet Raad voor Cultuur reageert op ontwerpbesluit Regeling archiefbescheiden 2000; Ontwerpbesluit (Artikel) ARCHOS Magazine. nummer 4, 2001 Geordende en toegankelijke staat Onlangs bracht de Raad voor Cultuur haar advies naar buiten over het ontwerpbesluit 'Regeling graf worden de en toegankelijker staatsarchief bescheiden 2000'. De raad bracht dit advies uit aan staatssecretaris Van der Ploeg van Culuur. Pagina 2 van 20

3 0 Algemeen Het volledige advies. Bedrijfsproces; Meta informatie; RKS. Record Keeping System; Toegankelijkheid. Pagina 3 van 20

4 1 Ontstaan 3905 Electronische tekstachieven M. Koomen (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 4, 2001 ETA. Elektronisch tekst archief door de komst van de computer is de manier waarop men teksten creeert en publiceert in korte tijd zeer ingrijpend veranderd. Wanneer een tekst in digitale vorm beschikbaar is, kan er in gezocht, geknipt en geplakt worden,de tekst kan geindexeerd worden en er kunnen noten worden toegevoegd. Ook de manier waarop informatie wordt bekeken en beheert is door de digitalisering totaal anders dan nog maar tien jaar geleden. Door de ontwikkelingen moeten digitale documenten net als gedrukte, een centrale plaats krijgen waar zij verzameld, de catalogiseerd, beheerd en bewaard worden en dat zijn precies de redenen waarom men elektronisch tekst archief zou willen inrichten. Bewaartermijn; Catalogus; Meta informatie; SGML Standard Generalized Markup Language; Standaard; Structuur; XML. extensible Markup Language Just do it, maar niet zoals Nike het doet John Sterlicchi en Espeth Wales (Bericht) Automatisering Gids van 11-mei Systeemontwikkeling Een openlijke ruzie tussen Nike en softwareleverancier I2 demonstreert dat grote projecten gecompliceerder kunnen zijn dan ze aanvankelijk lijken. Bijvoorbeeld wanneer er aanpassingen aan een standaardpakket nodig zijn. PVE. Programma van eisen. Pagina 4 van 20

5 2 Waarderen * Leegte, kou en eeuwige stilte; Tien jaar 'Nieuwe archiefvernietiging' levert niet veel op Cor van der Heijden (Artikel) NRC van 5-mei PIVOT. Project Invoering Verkorting Overbrengingst Het leek zo'n goed idee: bewaar van overheidsarchieven alleen dat wat nodig is om het beleid te kunnen reconstrueren. Na tien jaar Pivot is het enthousiasme bekoeld. Bewaarbelang; Macroselectie; Selecteren; Waarderen. PIVOT: de vlegeljaren voorbij Jan van Tol (Artikel) Archievenblad /, mei 2001 PIVOT. Project Invoering Verkorting Overbrengingst De tienjarige looptijd van het PIVOT-project is verstreken. Over de ambities, successen en missers van dit spraakmakende project is al veel geschreven het afgelopen decennium. Inmiddels is er een uitgebreid onderzoeksrapport verschenen over PIVOT dat de ontwikkelingen en de vaak conflicterende invalshoeken helder in beeld brengt. Criteria; Waarderen. 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid * Airbag voor datatransport; Assurantie Data Netwerk klaar voor invoering XML Gerhard Gerritsen (Artikel) Computable van 11-mei XML. extensible Markup Language In de verzekeringsbranche is het Assurantie Data Netwerk (ADN) een belangrijk transportmedium. Verzekeraars, tussenpersonen, expertise bureaus en schadeherstellers wisselen met elkaar gestructureerde berichten uit, zoals polisaanvragen en -mutaties, nota's, expertiseopdrachten en expertiserapporten. De infrastructuur is eind jaren tachtig neergelegd en gebaseerd op de principes van een Edi.Edifact-netwerk. EDI en Edifact staan de laatste jaren zwaar onder druk. Internet en XML vormen grote bedreigingen want ze missen de beperkingen van Edifact. Een beschrijving van de voor- en nadelen van toepassing van XML, en de maatregelen die ABZ-Nederland als beheerder en intellectueel eigenaar van het netwerk genomen heeft om het aan te passen aan de eisen van de moderne tijd. Betrouwbaarheid; Communicatie; EDI. Electronic data interchange; Redactionele vorm; Structuur. Biometrie zaak van lange adem; Proef in Delft half jaar vertraagd; pilot in Amsterdam uitgesteld Peter Mom (Bericht) Computable van 25-mei Biometrie De pilotprojecten om zicht te krijgen op de bruikbaarheid van biometrische technieken voor identificatie en beveiliging lopen ernstige vertraging op. Bij het ontwikkelen van 'volstrekt nieuwe software (...) hebben zich enkele onvoorziene knelpunten voorgedaan', schrijft minister Van Boxtel aan de Tweede Kamer. Authenticiteit; Autorisatie; Betrouwbaarheid; Beveiligen; Identificatie. Encryptie in Nederland grote farce; Vertrouwelijkheid digitale sleutels wassen neus Sytse van der Schaaf (Bericht) Computable van 11-mei Pagina 5 van 20

6 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid Vertrouwelijkheid Voor julie dit jaar moet het wetsvoorstel voor digitale handtekeningen door de Tweede Kamer afgehandeld zijn. In deze wet zijn mogelijkheden opgenomen om de overheid rechtmatige toegang te geven tot versleutelde webinformatie. De uitersten 'privacy voor de burgers' en 'opsporingsmogelijkheden van de overheid' bijten elkaar. Toegang tot de kopieen van digitale sleutels legt een bom onder de vertrouwelijkheid daarvan. Beveiligen; Encryptie; PKI. Public Key Infrastructure; Privacy; TTP. Trusted Third Party ICT-organisatie ministeries schiet tekort; Algemene Rekenkamer legt vinger op zere plekken Peter Mom (Bericht) Computable van 25-mei Informatiebeleid De automatiseringsorganisatie bij Justitie, Buitenlandse Zaken en Landbouw, Natuubeheer en Visserij vertoont tekortkomingen. Bij BZ krijgt het voorraadbeheer een onvoldoende. Dit geldt ook voor Defensie. Daarnaast worden Volkshuisvesting en Sociale Zaken en Werkgelegenheid op hun zwakheden gewezen. Betrouwbaarheid; Overheidsinformatie Internet maakt niet altijd wijzer (Bericht) Trouw van 25-mei Betrouwbaarheid Onderzoek naar medische sites wijst uit dat slechts 45% van de sites de informatie correct weergeeft. Juistheid; Volledigheid Joh. Enschede werkt aan beheerloze toepassing; Irisherkenning gooit hoge ogen (Artikel) Automatisering Gids van 4-mei Authenticatie Het lijkt er steeds meer op dat van alle biometrische herkenningstechnieken de irisherkenning als beste oplossing voor de authenticatie van personen naar voren treedt. Beveiligingsexpert van waardedocumenten Joh. Enschede werkt nauw samen met Unisys om voor de overheid en de financiële wereld snelle en goed werkende decentrale herkenningssystemen te ontwikkelen. Die moeten echter wel buiten de beheerorganisatie kunnen worden geëxploiteerd. Authenticiteit; Beheer; Betrouwbaarheid; Beveiligen; Biometrie; Controleerbaarheid; Irisscopie ' Onderzoek documenten deugt niet'; Asielzoekers (Bericht) Trouw van 30-apr Authenticiteit Het onderzoek van de ambassade in Teheran naar de echtheid van documenten van asielzoekers deugt niet en is evenmin te controleren. Bovendien laat de post gegevens verifiëren door 'vertrouwenspersonen'die niet onafhankelijk zijn. Diplomatiek; Oorkondenleer. Pagina 6 van 20

7 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid 3922 Privver legt brieven en nota's op digitale deurmat; Elektronische brievenbus (Bericht) Trouw van 8-mei Communicatie PTT-post is bezig met het opzetten van de digitale brievenbus voor bankafschiften, energienota's en vergelijkbare privépost. Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Digitalisering; Papierloos. Verwijzing (URL of bestandsnaam) De internetsite Vooruitblik; Stemmen per Internet Gerbert van Loenen (Bericht) Trouw van 4-mei * 3944 Digicratie In Duitsland worden proeven gedaan met het stemmen per Internet. Democratie. Wetboek van e-handel; Voldoet uw website aan de wet? Kees Stuurman (Artikel) Computable van 25-mei E-handel Zakelijke websites moeten niet alleen voldoen aan commerciële en technische eisen, maar ook aan juridische. Een sprekend voorbeeld is de introductie van de 'Wet Koop op Afstand' per 1 februari Deze wet legt specifieke informatieverplichtingen op aan aanbieders van producten en diensten voor de consument. Verplichtigen die zich rechtstreeks laten vertalen in eisen aan de websites van die aanbieders. In de nabije toekomst zullen dergelijke eisen ook aan 'business-to-business' websites worden gesteld. Informatieplichten - het verschaffen van voldoende informatie, - adres en identiteit van de aanbieder, - de belangrijkste kenmerken van de aangeboden diensten of goederen, - de prijs inclusief belastingen, - de kosten aflevering - de wijze van betaling - aflevering - uitvoering van de transactie Indien dit niet wordt vermeld heeft de consument het 'herroepingsrecht' Een exploitant is juridisch verantwoordelijk voor de inhoud van zijn website. - Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Juistheid; Juridische waarde; Privacy; PVE. Programma van eisen; Verantwoordelijkheid; Website. Pagina 7 van 20

8 3 Gebruik, afstemming en toezicht 3914 Geografisch deltawerk; Grootschalige basiskaart Nederland is 'in de wereld uniek' Peter Mom (Artikel) Computable van 11-mei GIS. Geografisch Informatiesysteem Een project dat een kwart eeuw loopt naar zeer ruwe schatting 500 miljoen heeft gekost en dan nog een suboptimaal product oplevert, kan geen successtory zijn, zou je denken. Toch bouwen de betrokkenen een feestje. Basis gegevens; Basisregistratie; Gbkn. Grootschalige basiskaart Nederland Nederland eindelijk in kaart; Na kwart eeuw ontwikkeling tijd voor productoptimalisatie Peter Mom (Bericht) Computable van 11-mei Gbkn. Grootschalige basiskaart Nederland De Grootschalige basiskaart van Nederland is klaar. Het Gbkn-project heeft in 25 jaar een gedetailleerde digitale topografische kaart op geleverd die heel Nederland ( hectare) afbeeldt. Volgens een ruwe schatting heeft de Gbkn een half miljard gulden gekost. Basis gegevens; Basisregistratie; GIS. Geografisch Informatiesysteem; Kaart Optimalisatie van Gbkn duurt langer Peter Mom (Bericht) Computable van 25-mei Gbkn. Grootschalige basiskaart Nederland De optimalisatie van de Grootschalige basiskaart Nederland tot een landelijk uniform product gaat langer duren dan aanvankelijk gedacht. Basis gegevens; Basisregistratie; GIS. Geografisch Informatiesysteem; Kaart. 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden 3934 Banken VS tegen privacyregels; Onderzoek Ernst & Young moet nadelen voor consumenten aantonen (Bericht) Automatisering Gids van 4-mei Privacy Amerikaanse consumenten zouden financieel nadeel ondervinden als de privacyrichtlijn van de Europese Unie in de Verenigde Staten zou worden nageleefd. Persoonsgegevens Bestrijding van virussen weegt voor veel ISP's zwaarder dan privacyregels Nico Baayens (Bericht) Automatisering Gids van 25-mei Privacy Een groeiend aantal providers scant op de POP-servers alle in- en uitgaande berichtenstromen op virussen. De nieuwe e-service staat haaaks op brancherichtlijnen. Beveiligen; Briefgeheim; ; Provider; Vertrouwelijkheid; Virus. Pagina 8 van 20

9 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden 3929 De digitale kluis Ig Snellen (Ingezonden brief) NRC van 14-mei Digitale kluis Er zijn drie wegen om het vrijwillege karakter van de gegevensverstrekking te waarborgen: - technisch dmv beveiliging, - organisatorisch dmv periodieke audits en - juridisch via het College bescherming persoonsgegevens. Beveiligen; Persoonsgegevens; Privacy Digitale kluisjes zijn gevaarlijk Corette Ploem (Bericht) NRC van 5-mei Digikluis De kluisjes zijn er niet alleen voor de burger, ze kunnen ook ten dienste staan van derden. Derdenbelang; Digitale kluis; Hergebruik; Persoonsgegevens; Privacy Encryptie in Nederland grote farce; Vertrouwelijkheid digitale sleutels wassen neus Sytse van der Schaaf (Bericht) Computable van 11-mei Vertrouwelijkheid Voor julie dit jaar moet het wetsvoorstel voor digitale handtekeningen door de Tweede Kamer afgehandeld zijn. In deze wet zijn mogelijkheden opgenomen om de overheid rechtmatige toegang te geven tot versleutelde webinformatie. De uitersten 'privacy voor de burgers' en 'opsporingsmogelijkheden van de overheid' bijten elkaar. Toegang tot de kopieen van digitale sleutels legt een bom onder de vertrouwelijkheid daarvan. Beveiligen; Encryptie; PKI. Public Key Infrastructure; Privacy; TTP. Trusted Third Party Kerkbladen hebben geen respect voor beeldrecht (Bericht) Trouw van 1-mei Auteursrecht De duizenden kerkelijke periodieken in Nederland tonen in het algemeen weinig respect voor het beeldrecht. Ze nemen zonder toestemming en zonder betaling foto's, vignetten, en andere illustraties over uit kranten en boeken en plukken ze van internet. Beeldrecht Kwetsbaarheid internet noopt tot brede discussie Thijs Doorenbosch (Bericht) Automatisering Gids van 25-mei Beveiligen De overheid wil deze zomer een maatschappelijke discussie over de kwetsbaarheid van internet. Volgens de marktpartijen moet vooral de overheid haar verantwoordelijkheid nemen. Beschikbaarheid; Betrouwbaarheid; Calamiteit; Hackers; Internet. Pagina 9 van 20

10 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden 3925 Microsoft steunt privacyrichtlijn (Bericht) Automatisering Gids van 18-mei Privacy Microsoft is bereid de 'veilige haven'-overeenkomst van de Europese Unie te ondertekenen. Persoonsgegevens; Verwerking van gegevens Van muurbloempje tot hoofdrolspeler P.B. Hugenholtz (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 4, 2001 * Auteursrecht De afgelopen jaren zijn voor het auteursrecht stormachtig verlopen. Met de opmars van de informatiemaatschappij heeft het auteursrecht zich in enkele jaren van een juridisch muurbloempje tot een hoofdrolspeler opgewerkt. De opkomst van internet heeft het belang van het auteursrecht nog eens verder onderstreept. Beeldrecht; Oorsponkelijkheidsvereiste. Het nieuws passeert de persoon; Privacy Hans Marijnissen (Artikel) Trouw van 25-mei Privacy De Nederlandse media zijn over het algemeen terughoudend met het noemen van namen van verdarchten of het publiceren van privé-gegevens van publieke figuren. De vrijheid van meningsuiting legt het af tegen de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Maar onder invloed van Europese rechtspraak kan die omzichtigheid afkalven. Grondrechten. Overheid eist overhandiging encryptiesleutel door TTP (Bericht) Automatisering Gids van 11-mei Encryptie Trusted Third Parties (TTP) die in de toekomst encryptiediensten aanbieden mogen daarbij als het aan justitie en de inlichtingendiensten ligt, alleen gebruik maken van technieken waarbij opsporingsdiensten de versleutelde berichten kunnen 'ontsleutelen'. Beveiligen; Inlichtingendiensten; Privacy; TTP. Trusted Third Party. Rechter beveelt internetstalkers actie te staken (Bericht) Trouw van 11-mei Gedragscode Twee critici van de stichting Jeugd en Gezin Flevoland dienen het stalken van de hulpverleners op internet te staken. Op hun site zal alle vuilspuiterij van weleer worden ingetrokken. Verantwoordelijkheid. Pagina 10 van 20

11 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden 3954 Rechter hecht veel belang aan regels gebruik Alexander de Jong (Artikel) Automatisering Gids van 25-mei Gedragscode Het misbruik van en internet op de werkplek neemt in toenemende mate extreme vormen aan. Werkgevers dringen dan ook aan op gedracgscodes. Het verstrekken van twee adressen, een zakelijk en een prive kan een stap in de goede richting zijn. Briefgeheim; ; Gedraging; Privacy; Verantwoordelijkheid; Vertrouwelijkheid Regels voor afstaan van gegevens over klanten; Justitie (Bericht) Trouw van 15-mei ** Privacy Minister Korthals (justititie) gaat scherper regelen wanneer bedrijven en instanties aan politie en justitie gegevens moeten afstaan over klanten en andere zakenrelaties. Hij kondigde dat aan bij de presentatie van een rapport van de commissie 'strafvorderlijke gegevensverzamelingen in de informatiemaatschappij' over de huidige praktijk. Persoonsgegevens; Strafrecht; Verwerking van gegevens. Vertrouwelijk stuk is nog niet geheim; Vrijspraak raadslid (Bericht) Trouw van 16-mei Vertrouwelijkheid Vertrouwelijke stukken zijn niet automatisch geheim. Het Openbaar Ministerie in Utrecht haald bakzeil in de strafzaak tegen de Houtense raadslid Wouter van Kouwen (GroenLinks). De rechtbank sprak Van Kouwen vrij van het 'opzettelijk schenden van een ambtsgeheim', waarvoor het OM hem duizend gulden boete had willen opleggen. Het raadslid had 'in het belang van de gemeente' vertrouwelijke informatie naar buiten gebracht, wat hij niet als het schenden van de geheimhoudingsplicht had beschouwd. Controleerbaarheid; Democratie; Derubriceren; Geheim; Rubriceren. VVD wanhopig over afhandeling post door gemeente; Raadsfractie overweegt meldpunt voor klachten van burgers (Bericht) Nieuwsblad van het Noorden van 19-mei Postregistratie Het Groningse stadsbestuur neemt de problemen met de verwerking van post niet serieus genoeg, vindt de VVD in de gemeenteraad. Veel burgers en organisaties krijgen nog steeds te laat of helemaal geen antwoord p[ hun brieven. B en W beloven wel beterschap, maar reageren veel te lankmoedig op de klachten meent VVDfractievoorzitter Remco Kouwenhoven. Hij overweegt het instellen van een meldpunt voor burgers die geen fatsoenlijk antwoord hebben gekregen op een brief aan de gemeente. Betrouwbaarheid; Brievenboek; Controleerbaarheid; Klachten; Registreren. Wet voor toegang tot data (Bericht) NRC van 14-mei Pagina 11 van 20

12 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden Privacy Minister Korthals (justititie) gaat scherper regelen wanneer bedrijven en instanties aan politie en justitie gegevens moeten afstaan over klanten en andere zakenrelaties. Hij kondigde dat aan bij de presentatie van een rapport van de commissie 'strafvorderlijke gegevensverzamelingen in de informatiemaatschappij' over de huidige praktijk. Persoonsgegevens; Strafrecht; Verwerking van gegevens. * 3944 Wetboek van e-handel; Voldoet uw website aan de wet? Kees Stuurman (Artikel) Computable van 25-mei E-handel Zakelijke websites moeten niet alleen voldoen aan commerciële en technische eisen, maar ook aan juridische. Een sprekend voorbeeld is de introductie van de 'Wet Koop op Afstand' per 1 februari Deze wet legt specifieke informatieverplichtingen op aan aanbieders van producten en diensten voor de consument. Verplichtigen die zich rechtstreeks laten vertalen in eisen aan de websites van die aanbieders. In de nabije toekomst zullen dergelijke eisen ook aan 'business-to-business' websites worden gesteld. Informatieplichten - het verschaffen van voldoende informatie, - adres en identiteit van de aanbieder, - de belangrijkste kenmerken van de aangeboden diensten of goederen, - de prijs inclusief belastingen, - de kosten aflevering - de wijze van betaling - aflevering - uitvoering van de transactie Indien dit niet wordt vermeld heeft de consument het 'herroepingsrecht' Een exploitant is juridisch verantwoordelijk voor de inhoud van zijn website. - Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Juistheid; Juridische waarde; Privacy; PVE. Programma van eisen; Verantwoordelijkheid; Website. 3.3 Fysiek beheer 3913 Grote beerput; Ondeugdelijke software Grote Beer strop voor veel mkb-bedrijven Sytse van der Schaaf (Bericht) Computable van 11-mei Betrouwbaarheid Het financieel-logistieke programma Excellent van Exact dochter Grote Beer is in oktober 2000 geruisloos van de markt gehaald. Corrupte bestanden, ondeugdelijke systeemeisen wat betreft hardware en problemen met de multiuser functionaliteit brachten menig mkb-bedrijf in de problemen. Een enkeling haalt verhaal bij de softwareboer. Controleerbaarheid; Integriteit van informatie; Systeemontwerp. 3.4 Integratie 3916 Standaarden zijn een lachertje Martin Healy (Column) Computable van 11-mei Standaard Standaarden zijn moeilijk vast te houden. De industrie gaat het liefst zijn eigen gang. Alleen standaarden die gebruikt worden bij communicatie en uitwisseling van gegevens lijken een meer duurzaam karakter te hebben Pagina 12 van 20

13 3.4 Integratie zoals TCP/IP en mogelijkerwijs XML. Communicatie; EDI. Electronic data interchange; PDF. Portable Document Format; SQL. Structured query language; TCP/IP. Transmission Control Protocol/Internet Protocol; Uitwisseling; XML. extensible Markup Language. 3.6 Beschikbaarstellen 3924 E-book brengt uitgevers niet van de wijs Nico Baaijens (Artikel) Automatisering Gids van 18-mei Publiceren Het elektronische boek zal de papieren variant niet snel uit de markt drukken. Maar dat betekent niet dat de tradiotionele uitgever schouderophalend aan het fenomeen voorbij mag gaan. In het bijzonder onderwijsinstellingen, bibliotheken en wetenschappers zijn zeer actief op het gebied van elektronisch publiceren. Beschikbaarheid; E-book; Papierloos Met elektronische overheidsinformatie het nieuwe millennium in : hoe het was, hoe het is en hoe het worden moet Marc de Vries (Publicatie) Rathenau instituut, Den Haag, ISBN Beschikbaarheid De overheid beschikt over een enorme hoeveelheid gegevens en informatie die ligt opgeslagen in databases en andere elektronische bestanden. Een deel daarvan is vertrouwelijk en valt onder de privacy wetgeving. Maar het overgrote deel kan voor gebruik ter beschikking gesteld worden aan burgers, bedrijven en instellingen. Hoe dient de overheid hiermee om te gaan? Moet ze deze informatie beschikbaar stellen? Onder welke voorwaarden en tegen welke prijs? Wat vinden beleidsmakers, producenten en gebruikers van deze informatie ervan? Wat zegt de Europese wetgeving daarover? De auteur gaat in op het beleid en de praktijk van de ontsluiting van elektronische overheidsinformatie. Hij beschrijft de diverse beleidsinitiatieven die er sinds 1994 in Nederland en op Europees niveau zijn ondernomen. De actuele beleidsinitiatieven van de Nederlandse overheid worden geanalyseerd. Er worden aanbevelingen gegeven over de volgende stappen die moeten worden genomen in de ontsluiting van elektronische overheidsinformatie in het nieuwe millennium. Beschikbaarstellen; Openbaarheid; Openbare overheidsinformatie; Overheidsinformatie. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Het Rathenau instituut op het web Openbaarheid als regel (Commentaar) Trouw van 17-mei Openbaarheid Geef autoriteiten de ruimte om zaken geheim te houden en je zult zien dat de burger binnen de kortste keren verstoken blijft van zelfs de meest fundamentele informatie. Op het belachelijke af soms, zoals hele generaties dienstplichtigen zich zullen herinneren, die onder het beslag van 'dienstgeheim' het 'Handboek van de soldaat' kregen uitgereikt om tot hun verbijstering te constateren dat ook ons volkslied, het Wilhelmus, tot de geheimen van de staat werd gerekend. Derubriceren; Geheim; Openbaar bestuur; Openbare overheidsinformatie; Rubriceren; Vertrouwelijkheid. Pagina 13 van 20

14 3.6 Beschikbaarstellen 3885 Waar een wil is, is een wet : de ontsluiting van overheidsinformatie in het nieuwe millennium (Publicatie) Rathenau Instituut, Den Haag, Beschikbaarheid Toegang tot informatie Het Internet is als nieuw medium doorgebroken en wordt in toenemende mate ingezet als communicatiemiddel. Informatie op het Internet wordt geproduceerd en aangeboden door elkaar concurrerende marktpartijen. Het garanderen van een veelzijdig en breed toegankelijk aanbod is echter niet hun belangrijkste doelstelling. Wat betekent dit voor de veelzijdigheid van het informatieaanbod op de elektronische snelweg? Bloeit dit als nooit tevoren, zoals de hoeveelheden informatie op Internet suggereren, of zijn er ontwikkelingen die tot nadenken stemmen? Digitalisering van de informatie-infrastructuur maakt dat verschillende soorten informatie (beeld, tekst, geluid) worden geïntegreerd. De gebruiker kan zelf het informatieproces sturen. Vraagt dit nog om speciale vaardigheden en hoe kan de gebruiker deze leren? Welke rol heeft de overheid in deze ontwikkelingen en moet deze, met het oog op de toekomst, worden bijgesteld? Bovenstaande vragen staan centraal in het project Toegang tot Informatie. Naar 4 gebieden wordt onderzoek gedaan: Concurrentie op de digitale infrastructuur. Toegankelijkheid en pluriformiteit van het informatieaanbod. Ontwikkelingen rond het Internet. Digitale vaardigheden. Aan de hand van deze studies worden deze vragen beantwoord en wordt nagegaan of er aanleiding is het huidige overheidsbeleid op dit gebied aan te passen. Het project Toegang tot Informatie is onderdeel van het programma Informatie- en Communicatietechnologie. Beschikbaarstellen; Communicatie; Toegankelijkheid. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Het Rathenau instituut op het web Beveiliging Hackers en crackers Marie-José Klaver (Column) NRC van 14-mei Hackers Er zijn verschillende soorten hackers. Veel zijn relatief onschuldig en kicken op het feit dat ze beveiligingen van organisaties kunnen omzeilen. De meeste hackincidenten worden uitgevoerd door werknemers of ex-werknemers (Volgens KPMG ongeveer 70% van het totaal). Beveiligen; Crackers. Kwetsbaar bet Marie-José Klaver (Column) NRC van 21-mei Beveiligen Het netwerk is gebaseerd op een universitair rekencentrum en niet op de economisch kritische functie die het nu heeft. De beveiliging laat te wensen over. Internet; Netwerk. Pagina 14 van 20

15 3.7 Beveiliging 3953 Bestrijding van virussen weegt voor veel ISP's zwaarder dan privacyregels Nico Baayens (Bericht) Automatisering Gids van 25-mei Privacy Een groeiend aantal providers scant op de POP-servers alle in- en uitgaande berichtenstromen op virussen. De nieuwe e-service staat haaaks op brancherichtlijnen. Beveiligen; Briefgeheim; ; Provider; Vertrouwelijkheid; Virus Biometrie zaak van lange adem; Proef in Delft half jaar vertraagd; pilot in Amsterdam uitgesteld Peter Mom (Bericht) Computable van 25-mei Biometrie De pilotprojecten om zicht te krijgen op de bruikbaarheid van biometrische technieken voor identificatie en beveiliging lopen ernstige vertraging op. Bij het ontwikkelen van 'volstrekt nieuwe software (...) hebben zich enkele onvoorziene knelpunten voorgedaan', schrijft minister Van Boxtel aan de Tweede Kamer. Authenticiteit; Autorisatie; Betrouwbaarheid; Beveiligen; Identificatie Chinezen bevechten Amerikanen op het internet Edo Sturm (Bericht) Trouw van 2-mei Beveiligen Chinese indringers zijn door de FBI op Amerikaanse overheidswebsites gesignaleerd. Crackers; Hackers; Inlichtingendiensten Data Jobnet op straat (Bericht) NRC van 29-mei Privacy Door een fout van een medewerker zijn de namen van 200 sollicitanten die via de vacaturesite van Jobnet op zoek waren naar een baan bekend geworden. De adressen van alle geadresseerden zijn bij een enquête zichtbaar gebleven. Enkele sollicitanten hadden vanaf hun werkplek een gestuurd en zijn via de domeinnaam van hun werkgever te achterhalen. Gedragscode; Gegevensverwerking; Persoonsgegevens; Vertrouwelijkheid ' s en faxen beter beschermen' (Bericht) Nieuwsblad van het Noorden van 28-mei Beveiligen Een van de aanbevelingen van de Echeloncommissie van het Europese parlement: Burgers en bedrijfsleven moeten veel voorzichtiger omspringen met de informatie die zij verstrekken in s, faxen, sms-berichten en ook gewone telefoongesprekken. Daartoe dienen zij gegevens onder meer te beschermen via coderings- of encryptieprogrammatuur die in sommige gevallen gewoon via internet verkrijgbaar is. Encryptie; Inlichtingendiensten; Privacy. Pagina 15 van 20

16 3.7 Beveiliging 3950 Hacker laat virus los op luistervink Echelon Peter van Ammelrooy (Bericht) Volkskrant van 19-mei Virus Er is een virus in omloop die het afluisternetwerk Echelon kan prikkelen. De naam: Lovelet-CL. Beveiligen; Filter; Hackers; Inlichtingendiensten ' Hackerarchief' kan het niet meer aan (Bericht) Trouw van 23-mei Hackers De makers van een website die gekraakte pagina's registreert kunnen het tempo niet meer bijbenen en hebben besloten het bijltje erbij neer te gooien. Beveiligen; Crackers; Registreren. Verwijzing (URL of bestandsnaam) De site Kuddegedrag is koren op de molen van hackers Jack van der Velde (Artikel) Automatisering Gids van 25-mei Beveiligen Hoe groter het marktaandeel is van een besturingssysteem, des te interessanter is het voor hackers het te kraken. Wie minder risico wil lopen moet een minder breed geaccepteerd systeem aanschaffen. Besturingssysteem; Crackers; Hackers; Oligopolie Kwetsbaarheid internet noopt tot brede discussie Thijs Doorenbosch (Bericht) Automatisering Gids van 25-mei Beveiligen De overheid wil deze zomer een maatschappelijke discussie over de kwetsbaarheid van internet. Volgens de marktpartijen moet vooral de overheid haar verantwoordelijkheid nemen. Beschikbaarheid; Betrouwbaarheid; Calamiteit; Hackers; Internet. Pagina 16 van 20

17 4 Afstoten 3895 Moeder wil de volmacht zien Dirk Vlasblom (Bericht) NRC van 5-mei Beschikbaarheid Het Nationaal Archief in Jakarta kan niet voldoen aan het verzoek van de vice-president Megawati om de 'Supersemar' beschikbaar te stellen. De 'Supersemar' is de 'Volmacht van de 11e Maart' de brief waarmee Soekarno Soeharto de volmacht zou hebben gegeven om 'alle maatregelen te nemen die hij nodig acht om de rust en orde te verzekeren, stabiliteit van landsbestuur en Revolutie te waarborgen en de persoonlijke veiligheid en het gezag van de president-opperbevelhebber-grote Leider van de Revolutie te garanderen. Beschikbaarstellen; Bewaarbelang. Pagina 17 van 20

18 De rubrieken 0 Algemeen 1 Ontstaan <geen> Ontstaan en identificatie 1.1 Definitie Creation and identification Definitie van het begrip archiefbescheiden en de toepassing en reikwijdte daarvan. Defining electronic records 1.2 Benoeming informatiesysteem Begrenzing van het informatiesysteem waarbinnen de gegevens (archiefbescheiden) opgemaakt etc. worden. 1.3 Benoemen bestanddeel Identifying electronic records systems Begrenzing van de eenheid die als enkelvoudig bestanddeel te beschouwen is (archiefbestanddeel, archiefstuk,object).. Bijvoorbeeld: Document of registratie. 2 Waarderen Identifying electronic records Het waarderen en het bepalen van de uiteindelijke bestemming van de archiefbescheiden. Appraisal 2.1 Bepalen van de waarde Het vaststellen van de waarde van de betrokken gegevens in een bepaalde context. Appraising 2.2 Bepalen van de termijnen Het vaststellen van de bewaartermijnen ten behoeve van overbrenging of vernietiging. Scheduling 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid Het vaststellen van de juridische waarde van de gegevens, garanderen van de authenticiteit en de betrouwbaarheid (volledigheid, juistheid, beschikbaarheid en controleerbaarheid). Assuring legality 3 Gebruik, afstemming en toezicht Opslag, ontsluiting en beschikbaarstelling van informatie op basis van informatiebehoefte van de organisatie, burgers, politiek, bestuur, controllers, juristen en archiefbewaarplaats. 3.1 Bewaken kosten Control and use Vaststellen van de kosten voor beheershandelingen ten aanzien van informatievoorziening en gegevensbeheer. Kosten/baten en risico's. Controlling costs 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden Bepaling van de organisatieonderdelen, overheidsorganen, die verantwoordelijk zijn, ales eigenaar of houder, voor de gegevens. Bepaling herkomst. Assigning responsability Pagina 18 van 20

19 3.3 Fysiek beheer Fysieke opslag van de archiefbescheiden en aanwijzing van verantwoordelijken voor het fysiek beheer. 3.4 Integratie Storing De opslag van gegevens in verschillende formaten mag geen barriere zijn voor de toegankelijkheid en uitwisseling. Standaardisatie en uitwisseling. 3.5 Documentatie Integrating access Beschrijving van gegevens en systemen (meta-gegevens). Bepaling van standaarden voor documentatie. Ook ten behoeve van het bewaren van de context. Documenting 3.6 Beschikbaarstellen Het feitelijk gebruik en het vaststellen van regels en afspraken voor het gebruik. 3.7 Beveiliging Providing for use Het waarborgen van logische en fysieke beveiliging, ten behoeve van de continuiteit van de organisatie, de vertrouwelijkheid van informatie en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. 4 Afstoten Assuring security Selectie en vernietiging van de informatie volgens de selectielijst die is vastgesteld in de waarderingsfase. Tevens overbrenging naar de archiefbewaarplaats. 4.1 Duurzaamheid Disposition Het garanderen van de duurzaamheid van de betrokken gegevensdragers. 4.2 Bewaren context Preserving media Bewaren van de originele functionaliteit en de documentatie daarover. Ook in geval van conversie. Preserving functionality Pagina 19 van 20

20 De gegevens komen uit een Access-database met behulp van de reportfunctie. Dit report is geprint met de postscript printerdefinitie (HP LaserJet 5P/5MP Postscript) naar PSformaat en vervolgens met Ghostscript 6.01 geconverteerd naar PDF-formaat. Inlichtingen over deze lijst bij: Rienk Jonker Mijn waardering van de publicaties: ** = zeer interessant * = interessant -- = matig, maar juist daarom geschikt om op te nemen. Pagina 20 van 20