Over de Crisis- en herstelwet. Voor bestuurders van gemeenten en provincies

Transcriptie

1 Over de Crisis- en herstelwet Voor bestuurders van gemeenten en provincies

2

3 Over de Crisis- en herstelwet Voor bestuurders van gemeenten en provincies

4 Waarom de Crisis- en herstelwet ook voor u belangrijk is Monitoren en evalueren U bent bestuurder van een gemeente of provincie en u heeft ambities op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling: woningbouw, herontwikkeling van de binnenstad, herstructurering van een bedrijventerrein of de aanleg van een windmolenpark. Maar u wordt afgeremd door regelgeving. Herkenbaar? De Crisis- en herstelwet versnelt en vereenvoudigt de procedures. De Crisis- en herstelwet bevat een aantal tijdelijke en permanente maatregelen. Dankzij deze maatregelen kunnen procedures sneller en eenvoudiger verlopen en kunt u ruimte creëren voor nieuwe ruimtelijke initiatieven. Zo worden vergunningprocedures vereenvoudigd, krijgt u meer mogelijkheden de beschikbare milieuruimte optimaal te benutten en worden beslistermijnen voor de rechter ingekort. Behoud van de werkgelegenheid op korte termijn is een hoofddoel. Daarom bevat de wet prikkels voor ruimtelijke ontwikkeling op korte termijn, en is een aantal maatregelen van tijdelijke aard (tot 1 januari 2014). Begint de uitvoering voor die datum, dan blijft de Crisis- en herstelwet tot het eind van het project van toepassing. Zelf in actie Heeft u een lopend project of een nieuw initiatief en wilt u weten of de Crisis- en herstelwet kan helpen? In deze brochure vindt u op hoofdlijnen de mogelijkheden die de wet biedt. In bepaalde gevallen kunt u een procedure uit de Crisis- en herstelwet zelf meteen toepassen. Soms kunt u alleen na een tussenstap gebruik maken van de mogelijkheden in de wet. U draagt het project dan aan bij VROM, waarna uw project bij amvb onder de werking van de Crisisen herstelwet kan worden gebracht. Met oog voor milieu en zorgvuldigheid Bij de voorbereiding en de parlementaire behandeling van de Crisis- en herstelwet werd terecht aandacht gevraagd voor de gevolgen voor het milieu en de zorgvuldigheid. In de wet zijn dan ook verschillende waarborgen ingebouwd met het oog op deze twee aspecten. Zo zijn er verschillende maatregelen die specifiek duurzame ontwikkeling stimuleren en wordt er vastgehouden aan bestaande milieunormen. De effecten van de tijdelijke maatregelen worden goed gemonitord en geëvalueerd. Dit biedt een prima kans om te kijken of procedures en regelgeving meer structureel vereenvoudigd en versneld kunnen worden. Wat levert de Crisis- en herstelwet de maatschappij op? Werkgelegenheid Vooral in de infrastructurele sector en in de bouw is de crisis hard aangekomen. De werkgelegenheid van tienduizenden werknemers staat op de tocht. Terwijl tegelijkertijd de ambities groot zijn op het vlak van duurzame energie, bereikbaarheid, klimaatbeheersing, voldoende woningvoorraad en herstructurering van bedrijfslocaties. Door procedures te versnellen en te vereenvoudigen, kunnen we werkgelegenheid behouden en de ambities met prioriteit realiseren. Duurzaamheid De Crisis- en herstelwet versnelt een aantal belangrijke duurzame, innovatieve ontwikkelingen en maakt het eenvoudiger om windmolenparken, oplaadpunten voor elektrische auto s en warmte-koudeopslag te realiseren. Ook kunnen procedures voor projecten voor duurzame energie, zoals de winning van duurzame energie uit mest, sneller en eenvoudiger verlopen. Versterking economische structuur De Crisis- en herstelwet heeft niet alleen op korte termijn effecten voor de werkgelegenheid, maar versterkt ook de economische structuur van Nederland. Bijvoorbeeld door het versnellen en stimuleren van infrastructurele projecten met effect op bereikbaarheid en het herstructureren van bedrijventerreinen, waardoor nieuwe bedrijvigheid mogelijk is. 0 Over de Crisis- en herstelwet

5 Tijdelijke maatregelen (geldend tot 1 januari 2014) Aanpassingen Algemene wet bestuursrecht (Awb) Crisis- en herstelwet hoofdstuk 1, afd. 2 Minder én snellere beroepsprocedures. Dat is mogelijk dankzij tijdelijke aanpassingen van de Awb. Deze aanpassingen gelden voor de 70 aangewezen projecten (bijlage II bij de Crisis- en herstelwet) en voor de projecten die onder specifieke categorieën vallen (bijlage I bij de Crisis- en herstelwet). Voorbeelden van deze categorieën zijn duurzame energie en gebiedsontwikkeling op basis van de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Ook valt een aantal bijzondere voorzieningen van hoofdstuk 2 van de wet onder deze afdeling. De aanpassingen in de Awb betreffen: 1. De rechter moet sneller uitspraak doen in beroepsprocedures: binnen zes maanden na afloop van de beroepstermijn. Dit levert een gemiddelde tijdwinst op van een half jaar. 2. De rechter kan het besluit in een beroepsprocedure toch in stand laten, ook al is er een klein foutje in het genomen besluit geslopen. Voorwaarde is wel dat dit de belanghebbenden niet benadeelt. 3. Iemand kan alleen een beroep doen op rechtsregels die bedoeld zijn om zijn eigen belang te beschermen (relativiteitsvereiste). Zo mogen alleen mensen die zelf uitkijken op een te bouwen woning, zich beroepen op welstandsbepalingen. 4. Decentrale overheden mogen niet meer tegen een besluit van een ander overheidsorgaan in beroep gaan bij de bestuursrechter. Tenzij dit besluit tot hen gericht is. 5. Moet u vanwege een rechterlijke uitspraak een nieuw besluit nemen, dan hoeft u al het voorafgaand onderzoek waar uw besluit op is gebaseerd niet opnieuw te doen. Tenzij de uitspraak juist betrekking heeft op een specifiek onderzoeksrapport. Verlichting m.e.r.-procedure Crisis- en herstelwet hoofdstuk 1, afd. 3 Voor de 70 aangewezen projecten geldt een verlichting van de vaste procedure voor de m.e.r. Dat kan met behoud van zorgvuldigheid, want meestal zijn de projecten al in een ver gevorderd stadium: er is een plan-m.e.r. en er is eerder gekeken naar alternatieven en hun milieueffecten. De verlichting van de procedure geldt alleen voor de project-m.e.r. en zorgt voor een gemiddelde tijdwinst van een half jaar. Het betreft de volgende twee punten: 1. Er is geen advies nodig van de Commissie voor de m.e.r. 2. De verplichting om alternatieven in beeld te brengen en te onderzoeken vervalt. Bijzondere voorzieningen Crisis- en herstelwet hoofdstuk 2, afd. 1 tot en met 7 De Crisis- en herstelwet bevat tijdelijke voorzieningen waar u gebruik van kunt maken. Er zijn onder meer tijdelijke voorzieningen voor: experimentele ontwikkelingsgebieden innovatieve experimenten (woning)bouwprojecten lokale en (boven)regionale projecten met nationale betekenis Ontwikkelingsgebieden afdeling 1 Ruimtelijke ontwikkeling en milieuregelgeving kunnen op gespannen voet met elkaar staan. De Crisis- en herstelwet biedt u de mogelijkheid creatief met dit spanningsveld om te gaan. Zo krijgt u mogelijkheden om de beschikbare milieuruimte te herverdelen. Bijvoorbeeld door onbenutte ruimte in milieuvergunningen terug te nemen of een bedrijf de aanleg van een geluidswal voor te schrijven. Daarmee creëert u ruimte voor nieuwe bedrijven of andere functies, zoals wonen. Ook kunt u, indien dat voor de ontwikkeling van het gebied noodzakelijk is, tijdelijk afwijken van milieunormen, bijvoorbeeld wanneer een hinder veroorzakend bedrijf binnen afzienbare tijd gaat verhuizen. U kunt dan aangrenzende woningbouw al eerder realiseren. Aan het eind van de planperiode moet u wel weer aan alle normen voldoen. Als u van deze mogelijkheid gebruik wilt maken, kunt u contact opnemen met VROM en verzoeken om het gebied bij amvb te laten aanwijzen als ontwikkelingsgebied. Vervolgens stelt u in samenspraak met bedrijven en omwonenden een gebiedsontwikkelingsplan vast dat onderdeel wordt van het bestemmingsplan. Hierin beschrijft u onder meer op welke wijze u de nieuwe mogelijkheden uit de Crisis- en herstelwet wilt benutten. De looptijd van het plan is maximaal tien jaar. Innovatieve experimenten afdeling 2 Regelgeving kan een drempel zijn voor innovatieve ontwikkelingen die bijdragen aan duurzaamheid. Zo stuit het opzetten van kleinschalige productie van duurzame energie bijvoorbeeld op regels uit de Elektriciteitswet, die eigenlijk zijn geschreven voor grootschalige energieprojecten. En duurzame innovaties in de woningbouw, zoals bijvoorbeeld een geheel zelfvoorzienende woning, stuiten op regels uit het Bouwbesluit. De Crisis- en herstelwet maakt het moge- Over de Crisis- en herstelwet 05

6 Crisis- en herstelwet Tijdelijke maatregelen (geldend tot 1 januari 2014) Hoofdstuk 2 U kunt tijdelijk afwijken van milieunormen, bijvoorbeeld wanneer een hinder veroorzakend bedrijf binnen afzienbare tijd gaat verhuizen. U kunt dan aangrenzende woningbouw al eerder realiseren. Aan het eind van de planperiode moet u wel weer aan alle normen voldoen. Afdeling 1 Experimentele ontwikkelingsgebieden Ruimtelijke ontwikkeling en milieuregelgeving kunnen op gespannen voet met elkaar staan. De Crisis- en herstelwet biedt u de mogelijkheid creatief met dit spanningsveld om te gaan. U krijgt de mogelijkheden om de beschikbare milieuruimte te herverdelen. Bijvoorbeeld door onbenutte ruimte in milieuvergunningen terug te nemen of een bedrijf de aanleg van een geluidswal voor te schrijven. Daarmee creëert u ruimte voor nieuwe bedrijven of andere functies, zoals wonen. Innovatieve experimenten Regelgeving kan een drempel zijn voor innovatieve ontwikkelingen die bijdragen aan duurzaamheid. De Crisis- en herstelwet maakt het mogelijk om bij amvb dergelijke projecten aan te wijzen als experiment. Daarbij wordt aangegeven van welke wettelijke bepalingen bij zo n project mag worden afgeweken. Het gaat daarbij om één of meer van tien met name genoemde wetten. uw gbo in on w d ken izen rza erhu o o v ver aat der dat g n i h rijf bed ven rij bed en ing n wo Afdeling 2 al sw uid gel e uw nie of w u bo ingen n wo rijven bed Afdeling 6 Als u van deze mogelijkheid gebruik wilt maken, kunt u contact opnemen met VROM en verzoeken om het gebied bij amvb te laten aanwijzen als ontwikkelingsgebied. Vervolgens stelt u in samenspraak met bedrijven en omwonenden een gebiedsontwikkelingsplan vast. Hierin beschrijft u onder meer op welke wijze u de nieuwe mogelijkheden uit de Crisis- en herstelwet wilt benutten. De looptijd van het plan is maximaal tien jaar. (Woning)bouwprojecten Voor bouwprojecten van minimaal 12 en maximaal woningen kunt u gebruik maken van een nieuwe, vereen voudigde procedure. U kunt voor de betreffende projecten volstaan met één projectuitvoeringsbesluit. Dit besluit vervangt de anders benodigde besluiten, zoals het ruimtelijk besluit en de vereiste vergunningen. Deze afdeling gaat ook gelden voor specifieke categorieën projecten van maatschappelijke betekenis. Deze categorieën, bijv. ziekenhuizen, worden nog nader vastgelegd in een amvb. U kunt zelf beslissen of u de vereenvoudigde procedure voor woningbouwprojecten toe wilt passen. Dat kan ook bij projecten van maatschappelijke betekenis, zodra de categorieën bij amvb zijn aangewezen. 0 Over de Crisis- en herstelwet

7 Duurzame innovaties in de woningbouw bijvoorbeeld een geheel zelfvoorzienend huis stuiten nu op regels uit het Bouwbesluit. Het opzetten van kleinschalige productie van duurzame energie bijvoorbeeld, stuit nu op regels uit de Elektriciteitswet, die eigenlijk zijn geschreven voor grootschalige energieprojecten. Als u van deze mogelijkheid gebruik wilt maken, kunt u contact opnemen met VROM en verzoeken om het project bij amvb te laten aanwijzen als innovatief experiment. U maakt een plan voor de innovatieve ontwikkeling en geeft aan op welke punten u wilt afwijken van de betreffende wet(ten). In de amvb staat vervolgens welke afwijking is toegestaan en voor welke periode. Afdeling 7 Lokale en (boven-)regionale projecten met nationale betekenis Bij amvb kunnen lokale en (boven)regionale projecten met nationale betekenis worden aangewezen, die vervolgens met een aangepaste procedure versneld kunnen worden uitgevoerd. De kern van deze procedure is dat alle betrokken overheden zich in de initiatieffase expliciet committeren aan een gemeentelijke structuurvisie. Vervolgens wordt een projectcommissie ingesteld, waarin de overheden zijn vertegenwoordigd en die samenwerken conform de coördinatieregeling van de Wro. Dankzij het bestuurlijk commitment aan de structuurvisie, kan de daarop volgende procedure voor de uitvoering vlot verlopen. Wanneer u gebruik wilt maken van deze procedure, kunt u contact opnemen met VROM of met de VNG. Daarna wordt bekeken of uw project in aanmerking komt voor aanwijzing bij amvb. Over de Crisis- en herstelwet 07

8 lijk om bij amvb dergelijke projecten aan te wijzen als experiment. Daarbij wordt aangegeven van welke wettelijke bepalingen bij zo n project mag worden afgeweken. Het gaat daarbij om één of meer van tien met name genoemde wetten en de daaronder hangende regelgeving. Naast de al genoemde Elektriciteitswet en de Woningwet (Bouwbesluit), zijn dat onder meer de Warmtewet, de Wet bodembescherming en de Wet geluidhinder. Als u van deze mogelijkheid gebruik wilt maken, kunt u contact opnemen met VROM en verzoeken om het project bij amvb te laten aanwijzen als innovatief experiment. U maakt een plan voor de innovatieve ontwikkeling en geeft aan op welke punten u wilt afwijken van de betreffende wettelijke bepalingen. In de amvb staat vervolgens welke afwijking is toegestaan en voor welke periode. (Woning)bouwprojecten afdeling 6 Voor bouwprojecten van minimaal 12 en maximaal woningen kunt u tot 2014 gebruik maken van een nieuwe, vereenvoudigde procedure. U kunt voor de betreffende projecten volstaan met één projectuitvoeringsbesluit. Dit besluit vervangt de anders benodigde besluiten, zoals het ruimtelijk besluit en de vereiste vergunningen. Aan alle inhoudelijke normen voor milieu en ruimtelijke ordening moet worden voldaan. Deze afdeling gaat ook gelden voor specifieke categorieën projecten van maatschappelijke betekenis. Deze categorieën, bijvoorbeeld ziekenhuizen, worden nog nader vastgelegd in een amvb. U kunt zelf beslissen of u de vereenvoudigde procedure voor woningbouwprojecten toe wilt passen. Dat kan ook bij projecten van maatschappelijke betekenis, zodra de categorieën bij amvb zijn aangewezen. Lokale en (boven)regionale projecten met nationale betekenis afdeling 7 Bij amvb kunnen lokale en (boven)regionale projecten met nationale betekenis worden aangewezen, die vervolgens met een aangepaste procedure versneld kunnen worden uitgevoerd. De kern van deze procedure is dat alle betrokken overheden zich in de initiatieffase expliciet committeren aan een gemeentelijke structuurvisie. Vervolgens wordt een projectcommissie ingesteld, waarin de overheden zijn vertegenwoordigd en die samenwerken conform de coördinatieregeling van de Wro. Dankzij het bestuurlijk commitment aan de structuurvisie, kan de daarop volgende procedure voor de uitvoering vlot verlopen. Wanneer u gebruik wilt maken van deze procedure, kunt u contact opnemen met VROM of met de VNG. Daarna wordt bekeken of uw project in aanmerking komt voor aanwijzing bij amvb. 0 Over de Crisis- en herstelwet

9 Permanente maatregelen Diverse wetswijzigingen en speciale voorzieningen Crisis- en herstelwet hoofdstuk 3 De permanente maatregelen uit de Crisis- en herstelwet betreffen een breed scala aan wetswijzigingen en verschillende speciale voorzieningen. De meeste aandacht krijgen duurzaamheid, onteigening en de natuurbeschermingswetgeving. Duurzaamheid Provincies worden verplicht een steviger rol te nemen bij de aanleg van middelgrote windmolenparken (5-100 MW) als de gemeenten dit niet oppakken. De provincie maakt dan gebruik van inpassingsplannen en de coördinatieregeling uit de Wro om ruimte voor windturbines te realiseren. Op het gebied van duurzaamheid wordt ook de toepassing van warmte-koudeopslag gestimuleerd. Daartoe wordt de Wet bodembescherming aangepast; zie hieronder. Onteigening Met de Crisis- en herstelwet verandert de procedure voor onteigeningen op het terrein van de ruimtelijke ordening. In de toekomst wordt bij al dit soort onteigeningen het onteigeningsbesluit genomen door de Kroon. Decentrale overheden blijven wel een centrale rol spelen, want zij vragen de Kroon een onteigeningsbesluit te nemen. Door deze wijziging worden onteigeningsprocedures gestroomlijnd, meer op elkaar afgestemd en versneld. Wat in de praktijk niet verandert is de verplichte relatie tussen de onteigeningsprocedure en de planologische procedure. Met de Crisis- en herstelwet vervallen de wettelijke koppelingen tussen deze procedures. Tijdens de behandeling van de wet in het parlement heeft het kabinet toegezegd deze ontkoppeling in de praktijk niet toe te passen. Dit gebeurt doordat de Kroon in alle onteigeningsbesluiten voorwaarden verbindt aan de onteigening, waardoor de koppelingen blijven bestaan. Met een apart wetsvoorstel zullen de koppelingen weer in de wet worden vastgelegd Natuurbeschermingswetgeving De Natuurbeschermingswet 1998 wordt op een aantal punten gewijzigd, met als doel deze wet in de praktijk beter hanteerbaar te maken. Zonder overigens afbreuk te doen aan de beoogde doelen van de wet. De kern is de reductie van de stikstofdepositie in de Natura 2000-gebieden. De reductie kan weer ruimte scheppen voor nieuwe activiteiten. De wet voorziet in een aanvullende bevoegdheid om reductiemaatregelen te treffen en in een kader voor het vastleggen van afspraken daarover tussen rijk, provincies en andere overheden. Divers Naast bovengenoemde wetswijzigingen, voorziet de Crisisen herstelwet nog in verschillende andere wijzigingen. Hieronder geven we een overzicht van de meest relevante wijzigingen. 3.2, 3.3 en 3.7 Elektriciteitswet, Gaswet en Mijnbouwwet De rijkscoördinatieregeling uit de Wet ruimtelijke ordening bestaat uit een ruimtelijke en een uitvoeringsmodule. De ruimtelijke module betreft een soort bestemmingsplan op rijksniveau. Bij de uitvoeringsmodule gaat het om de coördinatie van alle besluiten die nodig zijn om het project te kunnen realiseren. Op dit moment is sprake van serieschakeling van beide modules. Met de Crisis- en herstelwet worden deze modules voor energie infrastructuurprojecten standaard gelijkgeschakeld om nog meer tijdwinst te boeken. Verder is onder meer sprake van een aantal wijzigingen met het oog op verduidelijking van de wet, zoals het van toepassing zijn van de rijkscoördinatieregeling op de uitbreiding van bestaande conventionele centrales tot een capaciteit van 500 MW of meer. Verder wordt buiten twijfel gesteld dat aansluitingen voor de toepassing van art. 39b Gaswet behoren tot dat deel van het landelijk gastransportnet waarop zij aantakken. Een aansluiting is de verbinding tussen het net en de installatie van een afnemer. De aansluiting is een belangrijk onderdeel voor het goed functioneren van het net en voor het functioneren van de op het net aangesloten installaties. Buiten twijfel moet staan dat ook deze aansluitingen onder de werking van de rijkscoördinatieregeling kunnen vallen. 3.4 Interimwet stad-en-milieubenadering De werkingsduur van de interimwet wordt verlengd tot 1 januari Daarnaast wordt de wet vereenvoudigd: de goedkeuring door de provincie van het gemeentelijke stap-3 besluit vervalt. 3.6 Invoeringswet Wet ruimtelijke ordening Dit artikel bepaalt dat bouwvergunningen ook moeten worden verleend voor vrijstellingsbesluiten die onder oud recht zijn genomen. Hiermee wordt twijfel weggenomen, die was ontstaan na eerdere rechterlijke uitspraken. Over de Crisis- en herstelwet 09

10 3.10 en 3.12 Spoedwet wegverbreding en Tracéwet Er is geen vergunning Natuurbeschermingswet meer nodig voor een wegaanpassings- of tracébesluit. Bij het nemen van dit besluit vindt namelijk al een natuurtoets plaats Telecommunicatiewet Het is niet langer verboden om als gemeente zelf elektronische communicatienetwerken of diensten aan te bieden of te participeren in rechtspersonen die dat doen. De bestaande waarborgen gericht op bijvoorbeeld functiescheiding blijven bestaan. Bovendien moet de gemeente ervoor zorgen dat de betreffende infrastructuur open is, dus ook toegankelijk voor derden Wet beheer rijkswaterstaatswerken (Wbr) Rijkswaterstaat hoeft zichzelf geen Wbr-vergunning meer te verlenen voor reguliere werkzaamheden aan een waterstaatswerk Wet bodembescherming Warmte-koudeopslag (wko)-systemen moeten elkaar niet in de weg zitten, omdat ze dan minder rendabel worden. Initiatiefnemers willen graag zekerheid dat hun systeem op lange termijn rendabel blijft. De overheid kan die zekerheid bieden via een vergunningen- en meldingensysteem. Voor open wko-systemen is dat er al, voor gesloten wko-systemen niet. De Crisis- en herstelwet biedt die mogelijkheid nu wel. Om te voorkomen dat initiatiefnemers zware procedures moeten doorlopen, zal in de meeste gevallen kunnen worden volstaan met een melding en zal in de gevallen dat een vergunning nodig is, de proceduretijd kort kunnen blijven Wet geluidhinder Industriezones waar de geluidsnorm wordt overschreden, kunnen nu toch een vergunning krijgen voor wijzigingen, zolang de gemeente in een geluidsreductieplan aantoont hoe ze binnen 5 jaar weer voldoet aan de afgesproken geluidsnorm. Zijn de grenzen van een industriezone in de loop van de tijd onzeker geworden, dan is er nu een mogelijkheid de nieuw ontstane grens te herbevestigen. In bestemmingsplannen hoeft het hogere-waardebesluit waarin de aanvaardbare geluidsnorm is vastgelegd niet meteen te worden aangepast. Dit mag wachten tot het uitwerkingsplan en 3.20 Wet luchtvaart Onderzoeksgegevens die zijn vastgesteld in het kader van een ontwerpbesluit mogen voor een periode van minimaal twee jaar gebruikt worden in het betreffende besluitvormingstraject. Actualiseren is gedurende deze periode niet nodig Wet milieubeheer Bij het demonstratieproject CO-2 opslag bij Chemelot Geleen wordt een ongewenste verschuiving van bevoegdheden van gedeputeerde staten naar de minister van EZ voorkomen. Dit op verzoek van alle betrokken partijen Wet ruimtelijke ordening De verplichting om een projectbesluit versneld te laten volgen door een bestemmingsplan is vervallen evenals de bijbehorende legessanctie. Wel dient het projectbesluit digitaal beschikbaar te worden gesteld, zodat het voor een ieder kenbaar is bij raadpleging van op internet. De gemeente mag daarom pas leges innen nadat het besluit digitaal beschikbaar is gesteld. Meer informatie Voor overleg en nadere informatie over de bepalingen van hoofdstuk 2 en over de onteigening kunt u contact opnemen met het ministerie van VROM. Op de website vindt u de relevante telefoonnummers: Voor nadere informatie over het hoofdstuk natuurbescherming: 10 Over de Crisis- en herstelwet

11

12 Dit is een gezamenlijke publicatie van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in samenwerking met het Ministerie van Algemene Zaken, het Ministerie van Justitie, het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijnstraat XP Den Haag VROM 0167 april Over de Crisis- en herstelwet