Branche in beeld 2016

Transcriptie

1 Branche in beeld 2016

2 Voorwoord De banden- en wielenbranche was in 2016 volop in beeld. Weggebruikers zagen voor het eerst op de informatieborden boven de snelweg dat het belangrijk is om de banden goed op spanning te houden en om in de winter op winterbanden te rijden. Een breed publiek leerde dat de rubberkorrels in kunstgrasvelden gemaakt zijn van vermalen autobanden en dat het veilig is om daarop te sporten. Al werd hierover door de media veel twijfel gezaaid. Deze en andere voorbeelden tonen maar weer eens de veelzijdigheid van de branche aan, die zich uitstrekt van grondstof tot granulaat. Een branche die draait om veiligheid, vakmanschap en vervoer. Hoe is het anno 2016 met de banden- en wielenbranche gesteld? Welke ontwikkelingen en issues spelen er in deze branche? En wat is daarin de rol van de bedrijfstakorganisatie VACO? U ziet het op de volgende pagina s. En natuurlijk op onze website vaco.nl. Tim van der Rijken Algemeen secretaris VACO Juni Branche in beeld

3 INHOUDSOPGAVE Voorwoord...2 Banden en verkeersveiligheid...4 Marktontwikkelingen...5 Pechgevallen en pechservice...7 Voorlichting en campagnes...7 TPMS en ATIS...9 Goed werkgeverschap...10 Werkgelegenheid...11 Sociale afspraken...12 Bedrijfstakpensioen...12 Opleidingen...12 Veilig en gezond werken...13 Maatschappij en duurzaamheid...14 Duurzaam en gezond...15 Aanpak van uitheemse muggen...15 Vernieuwing van banden...16 Inzameling en verwerking van banden...16 Bandenslijtsel...17 Verenigd ondernemen...18 Lidmaatschap en organisatiegraad...19 De mensen van VACO...19 Branche in beeld 3

4 Banden en verkeersveiligheid 4 Branche in beeld

5 MARKTONTWIKKELINGEN In 2016 nam de verkoop van nieuwe personenwagens af, vanwege het wegvallen van fiscale voordelen ten opzichte van Omdat auto s gemiddeld steeds ouder worden, nam het totale wagenpark van personenauto s in 2016 nog wel toe. Ook het aantal zware bedrijfswagens groeide weer, na enkele jaren van stabilisatie. FIGUUR 1. ONTWIKKELING AANTAL VOERTUIGEN IN NEDERLAND PER CATEGORIE Personen- en bestelwagens Zware bedrijfswagens Peildatum: 1 januari (Index: 1/1/2013 = 100). Bron: CBS, bewerking VACO. Het groeiende wagenpark, de groeiende economie, koopkracht en mobiliteit verklaren een stijging van de omzet van personen- en bestelwagenbanden (zie figuur 2). Het volume verkochte bedrijfswagenbanden steeg in 2016 met circa 5%. FIGUUR 2: OP DE MARKT GEBRACHTE EN INGEZAMELDE PERSONEN- EN BESTELWAGENBANDEN Op de markt gebracht In NL ingezameld Op basis van jaarvolumes. Index: 2012 = 100. Bron: RecyBEM, bewerking VACO. Onderzoek van GfK laat zien dat binnen de markt van personenwagenbanden het segment allseasonbanden verder groeit. Ook de afzetstijging van grotere maten zet door. Branche in beeld 5

6 FIGUUR 3. AFZETVERDELING PERSONENWAGENBANDEN NAAR TYPE Personenwagenbanden naar type banden afzetverdeling naar % Personenwagenbanden naar type banden afzet in % +5% Zomerbanden 72,6% Zomerbanden 73,0% Zomerbanden +27% Allseasonbanden 10,6% Allseasonbanden 16,8% Winterbanden 12,9% Allseasonbanden 14,1% Winterbanden -12% Winterbanden Bron: GfK, Bewerking VACO, januari t/m oktober 2016 ten opzichte van januari t/m oktober FIGUUR 4. AFZETVERDELING PERSONENWAGENBANDEN NAAR MAATVOERING Personenwagenbanden naar inchmaat afzetverdeling naar % Personenwagenbanden naar inchmaat afzet in % inch 6,3% 14 inch 16,0% inch 6,2% 14 inch 16,3% 13 inch +3% 14 inch +7% 15 inch 26,2% 15 inch 0% 15 inch 25,1% 16 inch +5% 16 inch 25,9% 17 inch + 5% 16 inch 25,9% 18 inch +16% 17 inch 17,5% 18 inch 6,1% 17 inch 17,5% 18 inch 6,8% overig 19 inch +18% 20 inch +14% Bron: GfK, Bewerking VACO, januari t/m oktober 2016 ten opzichte van januari t/m oktober Behalve in maten, is er ook een enorme variëteit in merken en eigenschappen van banden. VACO beheert een database waarin vrijwel alle personen- en bedrijfswagen-, landbouw- en industriebanden staan die in Nederland worden verkocht. In deze database stonden in 2016 circa unieke artikelcodes van banden die actueel in de handel zijn. Gedurende het jaar zijn nog wielen toegevoegd, die vanaf 2017 beschikbaar zijn. De database zorgt voor vereenvoudiging van ad mini stratieve en logistieke processen in de branche. 6 Branche in beeld

7 PECHGEVALLEN EN PECHSERVICE In 2016 stond de lekke band op de tweede plaats van de ANWB-pechgevallen top 10. Maar niet alleen personenwagens hebben last van bandenpech. Ook bij vrachtwagens komt dit geregeld voor, met vaak files als gevolg. De filedruk was in 2016 liefst 11,3% hoger dan in Geen wonder dat Rijkswaterstaat (RWS) van alles probeert om dit terug te dringen. Na een succesvolle pilot in 2015, heeft RWS in 2016 aan VACO-bandenspecialisten de ontheffing voor het gebruik van de vluchtstrook voor pechservice met vijf jaar verlengd. De veiligheidseisen zijn daarvoor wel aangescherpt: per 2017 moet de pechservicemedewerker kunnen aantonen dat hij maximaal vijf jaar geleden met succes de cursus Veilig werken langs de weg heeft gevolgd. SVOB, het opleidingsinstutuut van de banden- en wielenbranche, verzorgde dientengevolge in het najaar van 2016 tientallen extra cursussen. Ook kreeg de praktijkrichtlijn voor pechserviceverlening in 2016 twee updates om de leden te informeren over de nieuwe en strengere procedures. VOORLICHTING EN CAMPAGNES Mede dankzij de VACO-campagnes voor de Bandenwisselweken rijdt in Nederland nu bijna een derde van de automobilisten s winters op winterbanden. De staat van de banden van deze automobilisten is in het algemeen een stuk beter dan die van niet-winterbandenrijders. Dat is niet verwonderlijk, omdat bij de eerste groep de banden twee keer per jaar worden gecontroleerd tijdens de bandenwissel. Om de verkeersveiligheid verder te vergroten heeft VACO in 2016 haar pijlen gericht op de groep automobilisten die nog niet erg bandenbewust is. De kernboodschap voor deze groep is dat men wat vaker aandacht zou moeten besteden aan de banden. De nieuwe campagne, Doedebandencheck, is op 19 april 2016 aan de branche, publiek en pers gepresenteerd. De campagne loopt vooral via social media, aangevuld met een nieuwe website (bandveilig.nl), instore promotie en advertenties. Branche in beeld 7

8 Ook de publiekscampagne Kies de beste band, die in 2015 het licht zag, is in 2016 onverkort voortgezet. Deze campagne, gefinancierd door de overheid en gedragen door een breed consortium van maatschappelijke organisaties, is erop gericht de consument op weg te helpen wanneer hij de aanschaf van nieuwe banden overweegt. En eveneens om banden de aandacht te geven die zij verdienen, bijvoorbeeld door geregeld de spanning te controleren. De boodschappen uit de campagne werden langs bijzondere wegen bij de automobilist onder de aandacht gebracht. Net als in 2015 werd de achterzijde van de APK-brief hiervoor gebruikt, in combinatie met een Facebook campagne, narrowcasting bij benzinestations en als kers op de taart de verkeersinformatieborden boven de snelweg. De voorlichtingscampagnes blijken aan te slaan. Zo presenteerde Achmea in september 2016 de resultaten van een vervolgonderzoek (op het bandenbewustzijnsonderzoek uit 2013) en lieten TNO en M+P op dezelfde bijeenkomst een update van het eerdere Triple A -onderzoek zien. Beide onderzoeken tonen positieve ontwikkelingen. De bewustheid neemt toe, evenals de bekendheid van het bandenlabel en de aanschaf van banden met betere labelwaarden. Maar er is nog veel verbetering mogelijk, was ook de conclusie. Zo wordt de impact van de bandenkwaliteit op veiligheid, brandstofverbruik en geluid nog altijd fors onderschat. Narrowcasting bij benzinestations TECHNISCH INFORMATIEPLATFORM (TIP) In het Technisch Informatieplatform (TIP), waar technische experts uit de branche bijeenkomen, zijn diverse bandgerelateerde vraagstukken behandeld. Dankzij het TIP werd in 2016 bijvoorbeeld het instructiebord oppompen personen- en bestelwagenbanden geheel herzien. 8 Branche in beeld

9 TPMS & ATIS Sinds 1 november 2014 moeten alle nieuw afgeleverde personenwagens zijn voorzien van een bandenspanningsmonitorsysteem (TPMS). De opkomst van TPMS heeft flinke gevolgen voor de branche. Het vraagt om nieuwe kennis en apparatuur bij bandenspecialisten. Het slaat een brug tussen banden, wielen en het dashboard van de auto. Het beïnvloedt de tijd die de monteur nodig heeft voor het klaarmaken van een winterset of voor een bandenwissel. En het zal leiden tot een reductie van klapbanden. Daarom heeft VACO in 2016 veel aandacht besteed aan het vergroten van TPMS-kennis bij haar leden, onder meer door een nieuw handboek uit te geven en met een studiereis naar Duitsland. Studiereis Duitsland Een stap verder dan TPMS gaan geïntegreerde meeten pompsystemen (ATIS). Deze worden sinds kort in de Verenigde Staten toegepast op vrachtwagens en ook in ons land zijn de eerste voertuigen met dit systeem al gesignaleerd. Een geautomatiseerd meet- en pompsysteem bestaat uit een drukvat dat via een schakelkast en de as van het voertuig de banden voorziet van perslucht. Lucht wordt naar behoefte pneumatisch overgebracht. FIGUUR 5: SCHEMATISCHE WEERGAVE VAN HET GEAUTOMATISEERD MEET- EN POMPSYSTEEM VAN PRESSURE SYSTEMS INTERNATIONAL ATIS by PSI - Copyright Pressure Systems International Branche in beeld 9

10 Banden Goed en werkgeverschap verkeersveiligheid 10 Branche in beeld

11 WERKGELEGENHEID De banden- en wielenbranche kent een grote diversiteit aan bedrijven. Een groot deel van de branche is MKB en bestaat uit bandenservicebedrijven met slechts enkele werknemers en een regionale scope. Bandenfabrikanten daarentegen zijn multinationals met wereldwijd soms wel tienduizenden werknemers. De volgende leeftijdsopbouw is van toepassing binnen de branche: FIGUUR 6. LEEFTIJDSOPBOUW IN DE BRANCHE Aantal deelnemers Leeftijdgroep De gemiddelde leeftijd van de werknemers die afdragen aan het bedrijfstakpensioenfonds is circa 41 jaar; deze leeftijd is de afgelopen jaren iets opgelopen. Vandaar dat in 2016 diverse projecten zijn gestart op het gebied van duurzame inzetbaarheid. FIGUUR 7. OMVANG BEDRIJVEN IN DE BRANCHE Werknemers per werkgever Aantal werkgevers of meer Aantal werknemers De meeste bij het bedrijfstakpensioenfonds aangesloten werkgevers hebben maximaal vijf medewerkers in dienst: Overigens huren veel bedrijven tijdens de drukke maanden (november/december, maart/april) extra capaciteit in, om de piekbelasting veroorzaakt door bandenwissels aan te kunnen. De aantrekkende economie had in 2016 ook zijn weerslag op de werkgelegenheid: veel bedrijven konden moeilijker aan technisch geschoold personeel komen dan in het jaar ervoor. Branche in beeld 11

12 SOCIALE AFSPRAKEN De afspraken over de arbeidsvoorwaarden in de banden- en wielenbranche zijn in 2016 gewijzigd en opnieuw vastgesteld. Zij lopen van 1 januari 2016 tot en met 31 december De afspraken zijn (mede) gebaseerd op een uitgebreid medewerkersonderzoek, dat VACO in samenwerking met de vakbonden eind 2015 uitvoerden. Dit onderzoek, met ruim respondenten, wees uit dat medewerkers bovengemiddeld trots zijn om in de banden- en wielenbranche te werken en dat zij een goede werk-privé balans ervaren. Wel maken veel medewerkers zich zorgen of zij het werk tot aan de steeds maar verder opschuivende pensioendatum goed vol kunnen houden. Vandaar dat in de cao is afgesproken om het thema duurzame inzetbaarheid verder te concretiseren. SOCIALE AFSPRAKEN SOCIALE AFSPRAKEN in de banden- en wielenbranche in de banden- en wielenbranche SOCIALE AFSPRAKEN in de banden- en wielenbranche CAO-AFSPRAKEN GELDIG VAN 1 JANUARI 2016 TOT EN MET 31 DECEMBER 2017 CAO-AFSPRAKEN GELDIG VAN 1 JANUARI 2016 TOT EN MET 31 DECEMBER 2017 SOCIALE AFSPRAKEN in de banden- en wielenbranche CAO-AFSPRAKEN GELDIG VAN 1 JANUARI 2016 TOT EN MET 31 DECEMBER 2017 CAO-AFSPRAKEN GELDIG VAN 1 JANUARI 2016 TOT EN MET 31 DECEMBER 2017 De banden- en wielenbranche heeft een eigen sociaal fonds, waaruit activiteiten worden gefinancierd die in het collectieve belang zijn van werkgevers en werknemers in de branche. Denk aan scholing, voorlichting over veilig en gezond werken, de werking van de cao en bevordering van de werkgelegenheid. BEDRIJFSTAKPENSIOEN Ruim personen dragen in 2016 premie af aan het bedrijfstakpensioenfonds. Een deel van de medewerkers in de branche is aangesloten bij specifieke ondernemingspensioenfondsen. De pensioenregeling is in 2016 niet aangepast. Wel is er een herstelplan ingediend bij DNB, aangezien de dekkingsgraad daartoe aanleiding gaf. Het bedrijfstakpensioenfonds heeft in 2016 voor alle deelnemers een pensioenplanner en -schets beschikbaar gesteld en in samenwerking met VACO diverse voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd voor werkgevers. Dit om betrokkenen goed te informeren over de grote keuzevrijheid die bestaat en de (financiële) gevolgen van de keuzemogelijkheden. OPLEIDINGEN Vakmanschap is het sleutelwoord als het gaat om werken in de banden- en wielenbranche. Vandaar dat veel aandacht wordt besteed aan opleiding en bijscholing. In het opleidingsjaar 2015/2016 volgden personen één of meer cursussen met subsidie van het sociaal fonds. Aangezien veel cursussen meer dan één dag beslaan en cursisten soms meer cursussen volgen, bedraagt het aantal cursistdagen bijna het dubbele. Opleidingsinstituut SVOB heeft in 2016 veel geïnvesteerd in het updaten van cursusmateriaal, het (her)ontwikkelen van de experttraining uitlijnen en de TPMS-training. FIGUUR 8: AANTAL CURSISTEN 2015/2016 PER AANDACHTSGEBIED Veiligheid Techniek Commercieel 30% 58% 12% 12 Branche in beeld

13 Een flinke groei was er in het aantal incompanytrainingen, waarbij meer maatwerk mogelijk is. Doordat men leert in de eigen werkomgeving, sluit het geleerde maximaal aan op de praktijk. Vanwege de aangescherpte eisen voor het verlenen van pechservice, was er ook een forse groei in de veiligheidstrainingen. Rijkswaterstaat heeft op advies van VACO besloten dat het examen dat pechservice medewerkers wordt afgenomen, specifiek is afgestemd op hun activiteiten. Het examen wordt vanaf 1 januari 2017 onder toezicht van de Stichting Examenkamer afgenomen. VEILIG EN GEZOND WERKEN De sociale partners hebben voor de banden- en wielenbranche de Branche Risico-Inventarisatie & en -Evaluatie (BRI&E) in 2016 geactualiseerd. De BRI&E is voor werkgevers een gebruikersvriendelijk instrument om alle veiligheidsrisico s nauwgezet in kaart te brengen. Deze inventarisatie biedt met name grote voordelen voor bedrijven tot en met 25 werknemers. Bij gebruik van de BRI&E hoeven zij hun risico-inventarisatie en -evaluatie namelijk niet meer door een deskundige of arbodienst te laten toetsen. Ook hebben de sociale partners aan de Arbocatalogus voor de banden- en wielenbranche gewerkt. Deze Arbocatalogus geeft aan hoe in de banden- en wielenbranche veilig kan worden gewerkt. De Inspectie SZW heeft in 2016 de voorstellen omtrent het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en schadelijk geluid goedgekeurd. Branche in beeld 13

14 Maatschappij Banden en duurzaam- verkeersveiligheid 14 Branche in beeld

15 DUURZAAM EN GEZOND Banden kunnen behalve aan verkeersveiligheid een belangrijke bijdrage leveren aan een schonere transportsector, met minder CO 2 -uitstoot. Voorwaarde is wel dat voertuiggebruikers hun banden goed op spanning houden en dat zij kiezen voor banden met een lage rolweerstand. En waar mogelijk voor bandenvernieuwing. Daarnaast doet de bandensector er veel aan om de productie van en service aan banden zo duurzaam mogelijk te laten verlopen. Bovendien heeft Nederland een goed functionerend systeem om gebruikte banden in te zamelen en van een tweede of derde leven te voorzien. Hetzij als vernieuwde band, hetzij als granulaat. Ook ten aanzien van de volksgezondheid neemt de branche haar verantwoordelijkheid. AANPAK VAN UITHEEMSE MUGGEN Goede samenwerking tussen het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de Nederlandse Voedselen Warenautoriteit (NVWA) en VACO, vastgelegd in een convenant, heeft geleid tot voortvarende preventie en bestrijding van uitheemse muggen. Deze muggen kunnen potentieel tropische ziektes overbrengen, al is de kans daarop volgens de NVWA zeer klein. Op 11 augustus 2016 oordeelde de Rechtbank Rotterdam, in een zaak die tegen de Minister van VWS was aangespannen, dat het handhavingsbeleid voldoet. In totaal werden in 2016 nog maar 14 tijgermuggen aangetroffen bij bandenbedrijven, verspreid over vier locaties. Muggenval Branche in beeld 15

16 VERNIEUWING VAN BANDEN Bandenvernieuwing is het proces waarbij het karkas van een band van een nieuw loopvlak wordt voorzien. Op deze manier krijgt een band een veel langere levensduur en wordt een aanzienlijke besparing op grondstoffen en CO 2 -uitstoot gerealiseerd. In vergelijking met het importeren en monteren van nieuwe banden uit Azië, wordt met bandenvernieuwing voor een vloot van 100 vrachtwagens ton CO 2 -uitstoot bespaard en wordt 11 hectare ontbossing in Zuid-Oost Azië voorkomen (EY, 2016). Bovendien zorgt bandenvernieuwing voor vijf keer zoveel werkgelegenheid als bandenimport. Toch stond door de aanhoudende stijging van de import van laaggeprijsde nieuwe bedrijfswagenbanden de verkoop en productie van vernieuwde banden ook in 2016 sterk onder druk. Behalve bedrijfswagenbanden worden in Nederland ook vliegtuig-, landbouw-, grondverzet- en industriebanden vernieuwd. Dankzij inspanningen van VACO heeft PIANOo, het expertisecentrum aanbesteden van het ministerie van Economische Zaken, in 2016 bandenvernieuwing opgenomen in de aanbestedingsrichtlijnen voor transport en vervoer. Ook brachten diverse Kamerleden een werkbezoek aan Nederlandse bandenvernieuwingsbedrijven, om zelf te zien hoe hier een bijdrage wordt geleverd aan de circulaire economie. Kamerleden brengen bezoek aan bandenvernieuwingsindustrie INZAMELING EN VERWERKING VAN BANDEN Voor iedere nieuwe personen- of bestelwagenband die in Nederland op de markt wordt gebracht, moet een oude band worden ingezameld. Minstens 20% daarvan moet bestemd zijn voor materiaalhergebruik; in de praktijk wordt ruim 90% materiaal- of producthergebruik gerealiseerd. De rest wordt verbrand met energieterugwinning. Dit systeem, waar RecyBEM op toeziet, is sinds 2015 algemeen verbindend verklaard. De bandenverwerkingsbedrijven in Nederland zorgen ervoor dat versleten banden nieuwe toepassingen krijgen. Eerst worden de banden vermalen tot granulaat (korrels) 16 Branche in beeld

17 en gezeefd, waarbij staal en textiel worden verwijderd. Het staal wordt aan de staalindustrie aangeboden voor hergebruik. Het granulaat wordt in tal van producten toegepast, onder andere als infill in kunstgras voetbalvelden, in valdempingstegels en in stalmatten. Over dat rubbergranulaat ontstond in het najaar van 2016 maatschappelijke onrust. In een uitzending van Zembla werd op 5 oktober ten onrechte gesteld dat de gezondheidsrisico s nooit goed waren onderzocht en werd de suggestie gewekt dat kinderen door te spelen op een rubbergranulaat een verhoogd risico op kanker zouden lopen. De uitzending en met name de aandacht die andere media daaraan gaven leidde direct tot bezorgde ouders, Kamervragen en vertwijfelde club- en gemeentebestuurders. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kreeg naar aanleiding van de commotie opdracht van de Minister van VWS om de gezondheidseffecten nogmaals goed te onderzoeken. Vlak voor kerst kwam de conclusie, in lijn met die van tientallen eerdere onderzoeken uit binnen- en buitenland: er kan veilig op kunstgras met rubbergranulaat worden gesport. VACO heeft zich in nauwe samenwerking met Vereniging Band & Milieu / RecyBEM fors ingespannen om de kennis over rubbergranulaat bij de belanghebbenden te vergroten. Zowel over granulaat van autobanden in het algemeen, als over het granulaat dat specifiek in Nederland op de velden ligt. Veel informatie werd verstrekt via de speciaal daarvoor ingerichte website FIGUUR 9: WAAR KOMT BANDENSLIJTSEL TERECHT? 5% 6% 3% 8% 43% 36% bodem riolering slib wegdek oppervlaktewater lucht BANDENSLIJTSEL Banden moeten grip hebben op het wegdek. Een onvermijdelijk neveneffect is dat de band en het wegdek daardoor slijten. Het slijtsel van band en wegdek hecht zich aan elkaar en komt als kleine deeltjes op en rond de weg terecht. In 2016 onderzocht het RIVM wat er met deze deeltjes gebeurt en welke maatregelen mogelijk zijn om te voorkomen dat de deeltjes in het (oppervlakte)water terecht komen. Op basis van dit onderzoek laat de staatssecretaris van I&M vervolgonderzoek doen naar de haalbaarheid, kosteneffectiviteit en milieu effecten van de voorgestelde maat regelen. De resultaten daarvan worden in 2017 verwacht. Vast staat dat de voertuig gebruiker een belangrijke rol kan spelen om de banden slijtage terug te dringen. Namelijk door rustig te rijden, banden goed op spanning te houden en het voertuig goed uit te lijnen. Bron: RIVM, 2016 Branche in beeld 17

18 Banden Verenigd en verkeersveiligheid ondernemen 18 Branche in beeld

19 LIDMAATSCHAP EN ORGANISATIEGRAAD VACO telde in 2016 ruim 300 leden, met in totaal ruim In vrijwel alle sectoren ligt de organisatiegraad rond de 700 vestigingen. De meeste leden, zo n 230, hebben 90%. Bandenservicebedrijven (bandenspecialisten) die lid bandenservice als hoofdactiviteit. De overige leden zijn zijn van VACO moeten aan certificeringseisen voldoen, die actief in productie, handel, vernieuwing, inzameling en betrekking hebben op veiligheid, vakmanschap en recycling van banden en wielen. In totaal worden negen duurzaamheid. Jaarlijks worden tientallen vestigingen als sectoren onderscheiden, er zijn namelijk aparte sectoren steekproef bezocht door een extern auditbureau. voor landbouwbanden en industriebanden. Algemene ledenvergadering VACO 2016 DE MENSEN VAN VACO VACO is een vereniging van bedrijven uit de banden- en wielenbranche. Dankzij de actieve inzet van de eigenaren, directeuren en medewerkers van deze bedrijven kan VACO haar doelen bereiken. Zij worden daarbij ondersteund door een enthousiast team van professionals op het secretariaat in Leiden. Het bestuur, samengesteld uit de leden en onder aan voering van een onafhankelijk voorzitter, zorgt voor een goede balans in verdeling van aandacht over de vele terreinen waarop VACO actief is. Op onze website vindt u alle namen en rugnummers. Branche in beeld 19

20 VACO Bedrijfstakorganisatie voor de Banden- en Wielenbranche Postbus AA Leiden Archimedesweg CM Leiden Telefoon (071) Internet Volg ons op social VerenigingVACO VACONL 20 Branche in beeld