Geconsolideerd kwartaalbericht Eerste drie kwartalen 2005

Transcriptie

1 Geconsolideerd kwartaalbericht Eerste drie kwartalen 2005 Brussel/Utrecht, 23 november 2005

2 2

3 Inhoud Geconsolideerde winst- en verliesrekening 4 Geconsolideerde balans 5 Geconsolideerd overzicht van het verloop van het eigen vermogen 6 Verloop aandelen 6 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 6 1 Samenvatting grondslagen voor financiële verslaggeving Algemeen Schattingen Toepassingsdata Bepaling van de grondslagen voor financiële verslaggeving Overige waarderingsgrondslagen Consolidatiekring Eerste toepassing van IFRS door Fortis Segment informatie Presentatie en informatieverschaffing 13 2 Effecten van IFRS op de balans, het eigen vermogen en de winst- en verliesrekening van Fortis Reconciliatie van het eigen vermogen Reconciliatie van de geconsolideerde balans Reconciliatie van het nettoresultaat en de winst- en verliesrekening Vergelijking tussen de winst- en verliesrekening op basis van IFRS en FAP Belangrijke verschillen in het kasstroomoverzicht 25 3 Overnames en desinvesteringen 26 4 Segment informatie Bank Verzekeringen Algemeen Overige Balans en winst- en verliesrekening per segment Winst- en verliesrekening van de Banksegmenten Winst- en verliesrekening van de Verzekeringssegmenten Winst- en verliesrekening Verzekeringen gesplitst in Leven en Niet-leven 39 5 Toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening Beleggingen Bijzondere afwaarderingen op activa Vermogen onder beheer Dividend 46 6 Toelichting op het segment Bank Vorderingen op kredietinstellingen Vorderingen op klanten Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan klanten Vergoedingen en commisssies 48 7 Toelichting op het segment Verzekeringen Overzicht verzekeringspremies Verzekeringspremies verdeeld naar verzekeringsbranche Eenmalige en periodieke premies 51 8 Solvabiliteit 52 9 Gebeurtenissen na balansdatum 53 Beoordelingsverklaring 54 Alle bedragen in de cijferopstellingen van dit kwartaalbericht luiden in miljoenen euro s tenzij anders vermeld. 3

4 Geconsolideerde winst- en verliesrekening Eerste drie kwartalen Eerste drie kwartalen Baten Rente en soortgelijke baten , ,5 Verzekeringspremies 9.320, ,2 Dividend- en andere beleggingsbaten 692,7 635,2 Aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en joint ventures 132,9 176,5 Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen 1.550, ,2 Overige (on)gerealiseerde winsten en verliezen 717,8-281,5 Baten uit vergoedingen en commissies 2.261, ,2 Baten uit beleggingen voor unit-linked producten 2.618,6 581,3 Overige baten 532,7 721,2 Totale baten , ,8 Lasten Rente en soortgelijke lasten , ,9 Technische lasten , ,6 Lasten inzake unit-linked producten ,8-849,6 Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen - 138,1-290,2 Lasten van vergoedingen en commissies , ,1 Afschrijving van materiële en immateriële vaste activa - 385,1-357,8 Personeelskosten , ,0 Overige lasten , ,5 Totale lasten , ,7 Winst voor belasting en minderheidsbelangen 4.480, ,1 Belasting - 986,1-578,6 Nettowinst voor minderheidsbelangen 3.494, ,5 Minderheidsbelangen 38,7 26,7 Nettowinst 3.456, ,8 Gegevens per aandeel (EUR) Gewone winst per aandeel 2,69 1,74 Verwaterde winst per aandeel 2,64 1,71 4

5 Geconsolideerde balans 30 september 31 december Activa Kas en kasequivalenten , ,7 Vorderingen op kredietinstellingen , ,0 Vorderingen op klanten , ,1 Handelsactiva , ,7 Beleggingen: - Tot einde looptijd aangehouden 4.921, ,3 - Voor verkoop beschikbaar , ,2 - Tegen reële waarde via de winst- en verliesrekening 4.857, ,6 - Vastgoedbeleggingen 2.459, ,4 - Beleggingen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures 1.636, , , ,7 Beleggingen voor unit-linked producten , ,4 Overlopende activa 8.006, ,6 Materiële vaste activa 3.107, ,0 Goodwill en immateriële vaste activa 1.842,1 671,5 Overige activa , ,5 Totaal activa , ,2 Passiva Handelsschulden , ,1 Schulden aan kredietinstellingen , ,9 Schulden aan klanten , ,0 Technische voorzieningen , ,6 Schulden inzake unit-linked producten , ,5 Schuldbewijzen , ,5 1) Verplichtingen van actuele en latente winstbelasting 4.233, ,4 Achtergestelde schulden , ,6 1) Overige financieringen 1.863, ,3 Te betalen interest en overige verplichtingen , ,1 Voorzieningen 740,8 918,9 Totaal verplichtingen , ,9 Eigen vermogen , ,5 Minderheidsbelangen 724,3 339,8 Groepsvermogen , ,3 Totale verplichtingen en eigen vermogen , ,2 1) Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden. 5

6 Geconsolideerd overzicht van het verloop van het eigen vermogen Eigen vermogen per 1 januari , ,1 Nettowinst 3.456, ,8 Uitgekeerd dividend , ,6 Herwaardering van beleggingen 1.575,8 320,1 Valutakoersverschillen 94,3-8,9 Eigen aandelen 28,1 181,0 Overig 161,5 3,8 Eigen vermogen per 30 september , ,3 Verloop in uitstaande aandelen 30 september december 2004 Aantal uitstaande aandelen Ingekochte aandelen Aantal uitstaande aandelen Geconsolideerd kasstroomoverzicht Kas en kasequivalenten per 1 januari , ,8 Kasstroom uit operationele activiteiten , ,9 Kasstroom uit investeringsactiviteiten , ,9 Kasstroom uit financieringsactiviteiten , ,4 Wisselkoerseffect 82,5 22,6 Kas en kasequivalenten per 30 september , ,8 6

7 1 Samenvatting grondslagen voor financiële verslaggeving 1.1 Algemeen De geconsolideerde jaarrekeningen van de in de Europese Unie beursgenoteerde vennootschappen moeten voor boekjaren vanaf 1 januari 2005, worden opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards ( IFRS ) zoals goedgekeurd door de Europese Commissie. In overeenstemming hiermee is dit geconsolideerde kwartaalbericht, met inbegrip van de vergelijkende cijfers 2004, opgesteld op basis van IFRS met inbegrip van de International Accounting Standards ( IAS ) en Interpretaties zoals uitgegeven door de International Accounting Standards Board ( IASB ) per 31 december 2004 en zoals goedgekeurd door de Europese Commissie (met inbegrip van de zogenaamde carved out versie van IAS 39, Financiële instrumenten: opname en waardering). Deze grondslagen voor financiële verslaggeving en interpretaties, en bijgevolg ook de getoonde informatie, met inbegrip van de vergelijkende cijfers voor 2004, zijn niet noodzakelijk definitief. Deze kunnen immers nog wijzigen tot 31 december 2005 als gevolg van onder andere wijzigingen in IFRS-standaarden en interpretaties, wijzigingen in verplichtingen van de toezichthouders en toepassing van accountantscontrole procedures. Op basis van IFRS 1, Eerste toepassing van International Financial Reporting Standards, moet een entiteit dezelfde grondslagen voor financiële verslaggeving gebruiken in de IFRS-openingsbalans en in alle periodes die in de eerste IFRS-jaarrekening worden gepubliceerd. De grondslagen voor financiële verslaggeving en de interpretaties die Fortis toepast, zijn sinds 1 januari 2005 niet gewijzigd. Op haar vergadering van 15 november 2005 heeft de Europese Commissie een regeling aanvaard welke de aangepaste versie van IAS 39 gerelateerd aan de fair value optie die voorheen niet voorzien was, goedkeurt. De aanvaarding heeft terugwerkende kracht tot 1 januari 2005 waardoor ondernemingen de mogelijkheid wordt geboden om de aangepaste standaard toe te passen bij hun jaarrekening over Fortis heeft de intentie de fair value optie in een beperkt aantal gevallen toe te passen om zo de boekhoudkundige mismatch te verminderen of om contracten met embedded derivaten tegen reële waarde te kunnen waarderen. Dit heeft tot gevolg dat de cijfers over 2005, evenals de vergelijkende cijfers over 2004, zullen worden aangepast in het kader van het opstellen van de IFRS-jaarrekening over De jaarrekening van Fortis per 31 december 2004 was opgesteld op basis van de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Een overzicht van deze verslaggevingsgrondslagen ( FAP ) staat vermeld in de Fortis 2004 jaarrekening. Fortis heeft deze geconsolideerde jaarrekening voor vergelijkingsdoeleinden aangepast in overeenstemming met IFRS. Het effect van de omzetting naar IFRS wordt toegelicht in hoofdstuk 2 van dit geconsolideerde kwartaalbericht. 7

8 1.2 Schattingen De opstelling van jaarrekeningen op basis van IFRS vereist een aantal schattingen. Bovendien wordt van het management gevraagd om haar oordeel te geven tijdens het proces van toepassing van deze waarderingsgrondslagen. Werkelijke resultaten kunnen afwijken van deze schattingen en beoordelingen. 1.3 Toepassingsdata IFRS laat vrije keuze toe inzake de toepassingsdatum van bepaalde standaarden. Fortis heeft geopteerd voor toepassing van IAS 32 (Financiële instrumenten: informatieverschaffing en presentatie), IAS 39 (Financiële instrumenten: opname en waardering), IFRS 2 (Op aandelen gebaseerde betalingen), IFRS 3 (Bedrijfscombinaties) en IFRS 4 (Verzekeringscontracten) vanaf 1 januari IFRS 5 (Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten) wordt daarentegen pas toegepast vanaf 1 januari Bepaling van de grondslagen voor financiële verslaggeving De IFRS standaarden staan in bepaalde gevallen keuzemogelijkheden toe. Fortis kiest voor de volgende opties: - Boeking op de transactiedatum: alle aan- en verkopen van financiële activa waarvan de levering plaatsvindt binnen een op basis van standaard-marktconventies vastgelegde termijn, worden opgenomen op de transactiedatum, wat de datum is waarop Fortis een deelnemende partij wordt in de contractuele voorzieningen van de financiële activa. Onder FAP werden deze opgenomen op de afwikkelingsdatum, wat de datum is waarop een actief aan of door Fortis wordt geleverd. - Vastgoedbeleggingen, gebouwen voor eigen gebruik, materiële en immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met de geaccumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Vastgoedbeleggingen en gebouwen voor eigen gebruik werden onder FAP gewaardeerd tegen reële waarde. - Belangen in joint ventures worden gewaardeerd volgens de equity methode. Onder FAP werden joint ventures proportioneel geconsolideerd. - Fortis gebruikt drie soorten afdekkingen: reële-waardeafdekkingen, kasstroomafdekkingen en afdekkingen van een netto-investering. Hedge accounting met betrekking tot reële-waardeafdekkingen van renterisico s wordt toegepast op portefeuillebasis ( macro hedging ) vanaf 1 januari Daarbij wordt het aanvangsverschil tussen de reële waarde en de boekwaarde van het afgedekte instrument bij het afsluiten van de afdekkingstransactie geamortiseerd over de resterende looptijd van het afgedekte instrument ( omgekeerde afschrijving ). - Voor macro hedges past Fortis de carved out versie van IAS 39 toe, zoals goedgekeurd door de Europese Commissie, die een aantal beperkingen inzake reële-waardeafdekkingen en de strikte criteria inzake effectiviteit van zulke afdekkingen verwijdert. Bij deze versie treedt ineffectiviteit slechts op wanneer de nieuwe inschatting van een bepaalde afgedekte groep van items beneden het oorspronkelijk afgedekte bedrag van die groep valt. - Fortis zal shadow accounting toepassen op de ongerealiseerde reële-waardeveranderingen van de beleggingen die gerelateerd zijn aan verzekeringsverplichtingen en die daardoor beïnvloeden. Deze reële-waardeveranderingen zullen daardoor geen onderdeel zijn van het eigen vermogen. 8

9 - Het volledige bedrag van de overblijvende ongerealiseerde reële-waardeveranderingen van voor verkoop beschikbare financiële activa - na toepassing van shadow accounting - die verband houden met discretionaire winstdeling worden afzonderlijk in het eigen vermogen opgenomen. - De toereikendheidstoets voor verzekeringsverplichtingen wordt voor elke rapporteringsdatum uitgevoerd op basis van homogene productgroepen. - Financieringskosten worden in principe onmiddellijk in het resultaat verantwoord. Financieringskosten die rechtstreeks zijn toe te rekenen aan de verwerving of bouw van een actief worden geactiveerd als deel van de kostprijs van dat actief. - Pensioenen: onder IFRS zal Fortis de corridor -methode blijven toepassen waarbij actuariële verschillen niet geboekt worden indien ze binnen een gedefinieerde bandbreedte vallen. 1.5 Overige waarderingsgrondslagen Een aantal IFRS-grondslagen worden hierna specifiek toegelicht gezien hun belangrijkheid en de verschillen met FAP. Voor een volledig overzicht van de waarderingsgrondslagen die Fortis onder IFRS toepast wordt verwezen naar Voorzieningen IFRS legt striktere regels op dan FAP inzake de vorming van voorzieningen. IFRS laat immers alleen de vorming van voorzieningen via de winst- en verliesrekening toe indien ze overeenstemmen met bestaande verplichtingen van Fortis die voortvloeien uit gebeurtenissen in het verleden. Derivaten Onder IFRS moeten derivaten op de balans verantwoord worden tegen reële waarde. De reële-waardeveranderingen worden onmiddellijk in de winst- en verliesrekening verantwoord. Onder FAP werden enkel derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden, gewaardeerd tegen fair value, op de balans verantwoord. 9

10 Financiële instrumenten IFRS onderscheidt vier categoriëen van financiële activa, met een verschillende waardering per categorie: - leningen en vorderingen, gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij de periodieke amortisering in de winst- en verliesrekening wordt verantwoord; - tot einde looptijd aangehouden beleggingen, die bestaan uit instrumenten met vaste of bepaalbare betalingen waarvan Fortis stellig voornemens is en in staat is deze aan te houden tot het einde van de looptijd. De waarderingsmethode is identiek aan die voor leningen en vorderingen; - financiële activa tegen reële waarde met ongerealiseerde waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening, die bestaan uit (i) financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden, en (ii) financiële activa die Fortis onherroepelijk bij verwerving als tegen reële waarde met waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening heeft geclassificeerd; - voor verkoop beschikbare financiële activa (al degene die niet onder een van de vorige categorieën vallen), tegen reële waarde met ongerealiseerde waardeveranderingen in het eigen vermogen. Fortis neemt het merendeel van de obligaties op als voor verkoop beschikbare activa. Onder IFRS worden deze obligaties bijgevolg tegen reële waarde met waardeveranderingen in het eigen vermogen verantwoord, terwijl ze onder FAP tegen de geamortiseerde kostprijs werden verantwoord. Financiële verplichtingen worden, met uitzondering van derivaten, gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Eigen aandelen Wanneer de moedermaatschappijen of hun dochterondernemingen Fortis-aandelen of aankooprechten op Fortis-aandelen verwerven, worden de betaalde bedragen inclusief toewijsbare transactiekosten in mindering van het het eigen vermogen gebracht. Winsten en verliezen uit de verkoop van eigen aandelen worden als een correctie op het eigen vermogen verantwoord. Deze werkwijze verschilt van FAP, waarin Fortis-aandelen als activa werden verantwoord. Gerealiseerde resultaten werden in de winst- en verliesrekening verantwoord met uitzondering van de aandelen die in het kader van de Floating-Rate Equity-Linked Subordinated Hybrid ( FRESH ) obligatielening werden uitgegeven. Verzekeringen In overeenstemming met IFRS 4 worden polissen zonder winstdeling met geen of slechts beperkt verzekeringsrisico niet als verzekerings- maar als beleggingscontracten geclassificeerd. Bijgevolg en in tegenstelling tot FAP worden de door Fortis ontvangen premies onder IFRS in de balans verantwoord en niet in de winst- en verliesrekening. Financiële instrumenten met een eigen-vermogenscomponent De componenten van een samengesteld financieel instrument (vreemd vermogen en eigen vermogen) worden in de respectievelijke rubrieken van de balans opgenomen. Onder FAP werden deze instrumenten volledig als vreemd vermogen verantwoord. 10

11 1.6 Consolidatiekring Het geconsolideerde kwartaalbericht omvat ook de cijfers van Fortis SA/NV en Fortis N.V. (de moedermaatschappijen) en hun dochterondernemingen. Door de samenvoeging van de jaarrekeningen van Fortis SA/NV en Fortis N.V. heeft Fortis geopteerd voor consortium accounting om op de meest duidelijke wijze haar bank- en verzekeringsactiviteiten weer te geven, zoals voorgeschreven door de 7 e EU-richtlijn van 13 juni 1983 (83/349/EEG). Fortis sponsort de oprichting van Special Purpose Entities ( SPE s ), voornamelijk voor effectiseringstransacties, uitgifte van structured debt of andere welomlijnde doelstellingen. Sommige van deze SPE s zijn beschermd tegen faillissement ( bankruptcy-remote ) waardoor de activa niet door Fortis gebruikt kunnen worden voor het verrekenen van claims van Fortis. SPE s worden geconsolideerd indien de economische werkelijkheid van de relatie aangeeft dat Fortis overwegende zeggenschap heeft over de SPE s. Belangen in joint ventures - contractuele afspraken waarbij Fortis en andere partijen een economische activiteit aangaan waarover zij gezamenlijk en evenredig zeggenschap hebben - worden gewaardeerd volgens de equity methode. Investeringen in geassocieerde deelnemingen - investeringen waarin Fortis invloed van betekenis heeft zonder overwegende zeggenschap, waarbij zij doorgaans tussen 20% en 50% van de stemrechten bezit - worden opgenomen volgens de equity methode. Daarnaast worden een aantal dochterondernemingen die onder FAP geen deel uitmaken van de consolidatiekring wel geconsolideerd onder IFRS, zonder materiële impact op het eigen vermogen van de groep. 11

12 1.7 Eerste toepassing van IFRS door Fortis IFRS 1, Eerste toepassing van International Financial Reporting Standards, vereist een retroactieve toepassing van IFRS bij de eerste toepassing. Om de toepassing van IFRS te vereenvoudigen voorziet de standaard negen optionele vrijstellingen. Fortis heeft besloten om van de volgende vrijstellingen gebruik te maken: - Bedrijfscombinaties die hebben plaatsgevonden voor 1 januari 2004 worden niet aangepast onder IFRS. Bijgevolg zal de voor die datum betaalde en in het eigen vermogen opgenomen goodwill niet aangepast worden. - Personeelsbeloningen. IFRS biedt de mogelijkheid om alle uitstaande actuariële winsten en verliezen in verband met pensioentoezeggingen, die nog niet in de winst- en verliesrekening waren opgenomen, in de openingsbalans in het eigen vermogen op te nemen. Fortis maakt gebruik van deze optie. Zoals hierboven aangehaald zal Fortis de corridor methode blijven toepassen (waarbij actuariële verschillen binnen een gedefineerde bandbreedte niet geboekt worden), vanaf 1 januari Cumulatieve omrekeningsverschillen. De cumulatieve omrekeningsverschillen voor alle buitenlandse activiteiten worden geacht nihil te zijn op de overgangsdatum naar IFRS. De winst of het verlies bij afstoting van een buitenlandse activiteit zal omrekeningsverschillen die voor de overgangsdatum naar IFRS zijn ontstaan buiten beschouwing laten. - Toewijzing van eerder erkende financiële instrumenten. Fortis zal eerder anders gerangschikte financiële activa herklasseren op de overgangsdatum naar IFRS als tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening of als voor verkoop beschikbaar. - Op aandelen gebaseerde betalingen. Fortis heeft ervoor gekozen om IFRS 2 toe te passen voor alle aandelenopties en voorwaardelijke aandelen die uitstaan per 1 januari 2004 en alle aandelenopties en voorwaardelijke aandelen die vanaf die datum uitgegeven zullen worden. 1.8 Segment informatie De voornaamste bedrijfssegmenten van Fortis zijn Bank en Verzekeringen, met de volgende deelsegmenten: - Retail Banking - Commercial & Private Banking - Merchant Banking - Verzekeringen België - Verzekeringen Nederland - Verzekeringen Internationaal Activiteiten die geen verband houden met bank of verzekeringen en eliminatieverschillen worden afzonderlijk gerapporteerd naast de bank- en verzekeringssegmenten. 12

13 1.9 Presentatie en informatieverschaffing Het geconsolideerde kwartaalbericht wordt opgesteld in euro, de functionele munt van de landen waarin de moedermaatschappijen gevestigd zijn. IFRS vereist dat de financiële activa en verplichtingen op nettobasis worden gepresenteerd wanneer Fortis: - een in rechte afdwingbaar recht heeft om de opgenomen bedragen te salderen, en - voornemens is om hetzij de verplichting op nettobasis af te wikkelen, ofwel het actief te realiseren op hetzelfde moment dat de verplichting wordt afgewikkeld. Deze regels zijn strikter dan onder FAP. Waar IFRS keuzes toelaat in de presentatie of informatieverschaffing worden de volgende opties door Fortis gebruikt: - Rente op activa en passiva (inclusief derivaten) aangehouden voor handelsdoeleinden wordt verantwoord in de rentemarge. - Ontvangen dividenden worden verantwoord onder beleggingsbaten. - De (gerealiseerde en ongerealiseerde) resultaten op activa en passiva aangehouden voor handelsdoeleinden worden verantwoord onder Overige (on)gerealiseerde winsten (verliezen). - Reële-waardeveranderingen op derivaten exclusief de toegerekende rente (zogenaamde clean fair value ) die niet als afdekkingsinstrumenten zijn toegewezen, worden eveneens verantwoord onder Overige (on)gerealiseerde baten (lasten). - Kasstroomoverzicht: Fortis rapporteert kasstromen uit bedrijfsactiviteiten op basis van de indirecte methode. Ontvangen en betaalde rente wordt verantwoord als kasstromen uit bedrijfsactiviteiten. Betaalde dividenden worden verantwoord als kasstromen uit financieringsactiviteiten, terwijl ontvangen dividenden worden verantwoord als kasstromen uit bedrijfsactiviteiten. - Nettowinst (of verlies) voor minderheidsbelangen is de totale winst (of het verlies) toekomend aan minderheidsbelangen en Fortis aandeelhouders. Nettowinst, zoals gebruikt door Fortis, is winst (of verlies) toekomend aan Fortis aandeelhouders. 13

14 2 Effecten van IFRS op de balans, het eigen vermogen en de winst- en verliesrekening van Fortis In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de effecten van de overgang van FAP naar IFRS op de balans, het eigen vermogen en de winst- en verliesrekening inclusief het nettoresultaat. 2.1 Reconciliatie van het eigen vermogen De reconciliatie van het eigen vermogen van FAP naar IFRS kan als volgt worden weergegeven: 31 december september januari 2004 FAP eigen vermogen , , ,2 Vastgoed , , ,4 Financiële instrumenten 1.915, , ,4 Eigen aandelen - 215,0-159,1-230,5 Fonds voor algemene bankrisico's 2.198, , ,1 Pensioenen - 842,0-865,9-961,1 Voorzieningen 55,1 81,0 173,6 Verzekeringen - 483,6-250,7-99,2 IFRS eigen vermogen , , ,1 Vastgoed Onder FAP werd vastgoed gewaardeerd tegen de reële waarde waarbij de ongerealiseerde herwaardering direct in het eigen vermogen werd verantwoord. Fortis heeft er voor gekozen om onder IFRS vastgoed te waarderen op kostprijs minus afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Als gevolg van het terugdraaien van de herwaarderingen en het verantwoorden van afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen, is het eigen vermogen per 31 december 2004 met EUR miljoen, na belastingen, gedaald ten opzichte van het eigen vermogen onder FAP (30 september 2004: EUR miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR miljoen, negatief). Financiële instrumenten De belangrijkste effecten van de financiële instrumenten zijn als volgt. Obligaties Fortis verantwoordt onder IFRS het merendeel van de obligaties als beschikbaar voor verkoop, wat leidt tot een waardering tegen reële waarde en de verwerking van de ongerealiseerde herwaardering in het eigen vermogen. Dit is een verandering ten opzichte van FAP waar de obligaties tegen de geamortiseerde kostprijs werden gewaardeerd. De herwaardering van de obligaties heeft tot gevolg dat het eigen vermogen per 31 december 2004 stijgt met EUR miljoen, na belastingen (30 september 2004: EUR miljoen, positief; 1 januari 2004: EUR miljoen, positief). 14

15 Aandelen Aandelen die onderdeel zijn van de beleggingsportefeuille worden onder IFRS op reële waarde gewaardeerd waarbij ongerealiseerde waardeveranderingen via het eigen vermogen worden verwerkt; bij anders dan tijdelijke waardedalingen, beneden de kostprijs, moet het verschil tussen de kostprijs en deze waarde ( bijzondere waardevermindering ) als verlies in de winst- en verliesrekening worden verantwoord. Dit heeft een permanente verlaging van de kostprijs tot gevolg. Voorheen hanteerde Fortis een portefeuillebenadering waarbij, zolang de waarde van de gehele portefeuille hoger was dan de kostprijs, ongerealiseerde waardeveranderingen via het eigen vermogen werden verantwoord. Indien de de waarde van de portefeuille lager was dan de kostprijs werden de ongerealiseerde waardeveranderingen via de winst- en verliesrekening verantwoord. Als gevolg van het verlaten van de portefeuillebenadering en het toepassen van de regels inzake bijzondere waardeverminderingen is het vermogen per 31 december 2004 gedaald met EUR 116 miljoen, na belastingen (30 september 2004: EUR 186 miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR 126 miljoen, negatief). Derivaten Derivaten welke worden aangehouden voor risicomanagementdoeleinden werden onder FAP niet op de balans opgenomen, anders dan de transitorische posten. Onder IFRS moeten deze derivaten op reële waarde in de balans worden verantwoord. Hierdoor daalt het eigen vermogen per 31 december 2004 met EUR miljoen, na belastingen (30 september 2004: EUR miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR 727 miljoen, negatief). Eigen aandelen Onder IFRS dienen alle Fortis-aandelen en (embedded) derivaten op Fortis-aandelen die in het bezit zijn van Fortis in mindering op c.q. ten gunste van het eigen vermogen te worden gebracht. Onder FAP werden de eigen aandelen die werden aangehouden als belegging of voor handelsdoeleinden als een actief verantwoord. De embedded derivaten op Fortis-aandelen in de door Fortis uitgegeven schuldpapieren werden onder FAP niet verantwoord. Door het via het eigen vermogen verwerken van de eigen aandelen en de derivaten op eigen aandelen daalt het eigen vermogen op 31 december 2004 met EUR 215 miljoen (30 september 2004: EUR 159 miljoen; 1 januari 2004: EUR 231 miljoen). Er wordt met betrekking tot de eigen aandelen geen belastinglatentie in aanmerking genomen. Fonds voor algemene bankrisico s Het fonds voor algemene bankrisico s is onder IFRS niet toegestaan. Het saldo van het fonds is derhalve ten gunste van het eigen vermogen gebracht (31 december 2004: EUR miljoen; 30 september 2004: EUR miljoen; 1 januari 2004: EUR miljoen). Er was met betrekking tot het fonds geen belastinglatentie in aanmerking genomen. 15

16 Pensioenen Fortis heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid die IFRS biedt om actuariële resultaten die verband houden met pensioenen en die nog niet in de winst- en verliesrekening zijn verwerkt in één keer ten laste of ten gunste van het eigen vermogen te brengen. Dit heeft tot gevolg dat het eigen vermogen per 31 december 2004 daalt met EUR 842 miljoen, na belastingen (30 september 2004: EUR 866 miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR 961 miljoen, negatief). Verzekeringen Voor bepaalde verzekeringsrisico s werden onder FAP egalisatie- en catastrofe voorzieningen gevormd. Deze voorzieningen zijn onder IFRS niet toegestaan. Fortis maakt gebruik van de mogelijkheid die IFRS 4 biedt om herwaarderingen van beleggingen welke ten gunste van polishouders komen in de technische voorzieningen te verwerken ( shadow accounting ). Het invoeren van shadow accounting en de vrijval van voorzieningen leidt per saldo tot een afname van het eigen vermogen op 31 december 2004 met EUR 484 miljoen na belastingen (30 september 2004: EUR 251 miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR 99 miljoen, negatief). 16

17 2.2 Reconciliatie van de geconsolideerde balans De vergelijking van de balans onder FAP met de balans onder IFRS is als volgt. 31 december 2004 FAP IFRS Verschil Activa Kas en kasequivalenten 5.216, , ,6 Vorderingen op kredietinstellingen , , ,2 Vorderingen op klanten , , ,8 Handelsactiva , , ,8 Beleggingen , , ,5 Beleggingen voor unit-linked producten , , ,2 Overige activa , , ,9 Totaal activa , , ,4 Passiva Handelsschulden , ,1 Schulden aan kredietinstellingen , , ,1 Schulden aan klanten , , ,1 Technische voorzieningen , , ,6 Schulden inzake unit-linked producten , , ,2 Schuldbewijzen , ,5 1) ,0 Achtergestelde schulden , ,6 1) 920,0 Overige financieringen 2.861, ,3 Te betalen interest en overige verplichtingen , , ,4 Totaal verplichtingen , , ,4 Eigen vermogen , , ,9 Minderheidsbelangen 1.456,7 339, ,9 Totaal groepsvermogen , ,3-38,0 Totaal verplichtingen en groepsvermogen , , ,4 1) Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden. 17

18 1 januari 2004 FAP IFRS Verschil Activa Kas en kasequivalenten 8.286, , ,4 Vorderingen op kredietinstellingen , , ,6 Vorderingen op klanten , , ,3 Handelsactiva , , ,2 Beleggingen , ,5-382,3 Beleggingen voor unit-linked producten , ,4-518,8 Overige activa , , ,3 Totaal activa , , ,7 Passiva Handelsschulden , ,2 Schulden aan kredietinstellingen , , ,5 Schulden aan klanten , , ,0 Technische voorzieningen , , ,7 Schulden inzake unit-linked producten , , ,4 Schuldbewijzen , ,2 1) ,3 Achtergestelde schulden , ,4 1) ,7 Overige financieringen 6.557, ,4 Te betalen interest en overige verplichtingen , , ,5 Totaal verplichtingen , , ,9 Eigen vermogen , ,1 622,9 Minderheidsbelangen 2.120,7 570, ,1 Totaal groepsvermogen , ,7-927,2 Totaal verplichtingen en groepsvermogen , , ,7 1) Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden. Toename balanstotaal De toename van het balanstotaal onder IFRS met EUR 44 miljard per 31 december 2004 heeft als belangrijkste oorzaken: - het tegen reële waarde op de balans verwerken van risicomanagementderivaten, alsmede het verantwoorden van transacties op de transactiedatum in plaats van op de vereffeningsdatum (effect: plus EUR 25 miljard); - het verwerken van joint ventures op basis van de equity methode in plaats van proportionele consolidatie (effect: minus EUR 12 miljard); - de verplichting om onder IFRS een aantal speciaal opgerichte vennootschappen (SPV s) op te nemen in de consolidatiekring (effect: plus EUR 23 miljard); - door het beperken van de salderingsregels voor vorderingen en schulden nemen de vorderingen op klanten en schulden aan klanten met circa EUR 6 miljard toe. 18

19 Een nadere toelichting op de belangrijkste mutaties in de balansposten is als volgt. Kas en kasequivalenten De belangrijkste oorzaak voor de toename van kas en kasmiddelen onder IFRS is dat beleggingen, vorderingen op banken en vorderingen op klanten met een originele looptijd van minder dan drie maanden als kasmiddelen worden verantwoord. Onder FAP werden deze onder de respectievelijke balansposten verwerkt. Vorderingen op klanten/schulden van klanten De toename van de vorderingen op klanten komt voornamelijk voort uit het netto-effect van het consolideren van SPV s voor gesecuritiseerde hypotheekleningen welke onder FAP niet werden geconsolideerd, en het deconsolideren van joint ventures. Hierdoor nemen ook de schuldbewijzen aan de passiefzijde toe. Handelsactiva en schulden uit hoofde van handelsposities De handelsactiva nementoe door het herrubriceren van de toegerekende rente op derivaten van Overige activa naar de Handelsactiva en het in de balans verwerken van risicomanagementderivaten. Schulden uit hoofde van handelsposities werden onder FAP verantwoord onder Overige schulden. Onder IFRS worden deze schulden separaat weergegeven. Naast deze herrubricering is er een toename als gevolg van het op de balans verwerken van de risicomanagementderivaten. Technische voorzieningen De technische voorzieningen nemen af als gevolg van het niet langer volledig consolideren van een joint ventures, de eliminatie van pensioenverzekeringen binnen de groep en het aanmerken van bepaalde verzekeringscontracten als investerings- of administratiecontracten. 2.3 Reconciliatie van het nettoresultaat en de winst- en verliesrekening De invloed van de overgang van FAP naar IFRS op de winst- en verliesrekening en het nettoresultaat van Fortis kan als volgt worden weergegeven: Jaar 2004 Eerste drie kwartalen 2004 FAP nettowinst 3.358, ,4 Afschrijving vastgoed - 103,8-63,8 Financiële instrumenten - 941,2-476,8 Voorzieningen - 74,1-32,2 Eigen aandelen - 141,0-105,6 Verkoop deel Assurant, Inc. 303,0 303,0 Overige - 41,8 5,8 IFRS nettowinst 2.359, ,8 19

20 Afschrijving vastgoed Fortis heeft er voor gekozen om onder IFRS vastgoed te waarderen op kostprijs minus afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen worden in de winst- en verliesrekening verantwoord. Onder FAP werd vastgoed op reële waarde gewaardeerd waarbij de ongerealiseerde herwaardering in het eigen vermogen werd verwerkt. Er vonden geen afschrijvingen plaats. Financiële instrumenten De belangrijkste effecten van de financiële instrumenten zijn als volgt. Obligaties De keuze van Fortis om onder IFRS bepaalde obligaties op reële waarde te waarderen als onderdeel van de handelsportefeuille heeft tot gevolg dat herwaarderingsmutaties op deze obligaties in de winst- en verliesrekening, in tegenstelling tot onder FAP, verantwoord dienen te worden onder de (on)gerealiseerde winsten of verliezen. Derivaten De verplichting om onder IFRS alle derivaten tegen de reële waarde in de balans te verwerken (waaronder de risicomanagementderivaten die onder FAP niet op de balans verantwoord werden) leidt, in vergelijking met FAP tot aanzienlijke mutaties in het resultaat (31 december 2004: EUR 735 miljoen, negatief; 30 september 2004: EUR 280 miljoen, negatief). De waardeveranderingen van derivaten worden onder IFRS verantwoord onder de (on)gerealiseerde winsten en verliezen. Aandelen Onder FAP werden de aandelen gewaardeerd op basis van een portefeuillebenadering. Wanneer de reële waarde van de portefeuille onder de kostprijs kwam, werden de waardecorrecties verantwoord via de winst- en verliesrekening. Onder IFRS worden de aandelen tegen de reële waarde gewaardeerd met eveneens herwaarderingen via het eigen vermogen. Alleen bij een anders dan tijdelijke daling van de waarde per aandeel beneden de kostprijs wordt een verlies geboekt. Dit leidt tot een permanente verlaging van de kostprijs. Bij een latere stijging van de waarde van deze aandelen komt de herwaardering in het eigen vermogen en niet in het resultaat, wat onder FAP wel het geval was zolang de geherwaardeerde waarde beneden de oorspronkelijke kostprijs bleef. Over 2004 werd onder FAP een relatief groot bedrag als positief resultaat (EUR 435 miljoen; 30 september 2004: EUR 323 miljoen) verantwoord doordat de reële waarde van de aandelenportefeuille eerst ultimo 2004 weer hoger was dan de kostprijs. Onder IFRS wordt de eventuele herwaardering op aandelen na impairment via het eigen vermogen verwerkt. Hier staat evenwel tegenover dat onder IFRS de gerealiseerde winst op de verkoop van aandelen hoger ligt door dat voor een aantal aandelen door afwaardering ( bijzondere waardevermindering ) de kostprijs onder IFRS lager is dan onder FAP. 20

21 Voorzieningen Onder IFRS is de vorming van voorzieningen aan striktere regels gebonden dan onder FAP. Dit heeft tot gevolg dat onder IFRS een aantal voorzieningen (onder meer de egalisatie en catastrofe voorziening) voor verwachte kosten en risico s zijn vrijgevallen. Kosten welke onder FAP ten laste van deze voorzieningen werden gebracht, dienen onder IFRS ten laste van winst- en verliesrekening te worden gebracht. De kosten die in 2004 onder FAP ten laste van deze voorzieningen zijn gebracht, zijn onder IFRS in de winst- en verliesrekening begrepen en leiden daarmee tot een lager resultaat. Eigen aandelen Onder FAP werden de resultaten die behaald werden met de handel en belegging in eigen Fortis-aandelen in de winst- en verliesrekening onder de (on)gerealiseerde winsten en verliezen verantwoord. Onder IFRS is dit niet toegestaan en dienen resultaten op eigen aandelen in het eigen vermogen verwerkt te worden. Daarnaast moet onder IFRS bij converteerbare leningen het conversie element c.q. optierecht op eigen aandelen separaat worden gewaardeerd op het moment van uitgifte en worden geamortizeerd over de looptijd van de lening. Het geamortiseerde deel wordt in de winst- en verliesrekening verantwoord als rentelasten. Resultaat verkoop Assurant, Inc. Onder FAP werd de bij acquisities betaalde goodwill direct ten laste van het eigen vermogen gebracht. Bij verkoop van een dochterbedrijf binnen 5 jaar werd een proportioneel deel van de goodwill weer aan de kostprijs toegevoegd waardoor het resultaat op de verkoop werd beïnvloed. Onder IFRS evenwel dient goodwill, voor acquisities vanaf 1 januari 2004, geactiveerd te worden en jaarlijks getest te worden op eventuele afwaarderingen, waarbij afwaarderingen ten laste van de winst- en verliesrekening dienen te worden gebracht. Op basis van de IFRS overgangregels had Fortis de mogelijkheid in de openingsbalans de reserve koersverschillen op nihil te stellen. Hierdoor kwam onder IFRS de winst op de (deel)verkoop van de Amerikaanse verzekeringsdochter Assurant, Inc. hoger uit. 21

22 2.4 Vergelijking tussen de winst- en verliesrekening op basis van IFRS en FAP Jaar 2004 FAP IFRS Verschil Baten Rente en soortgelijke baten , ,4 1) ,0 Verzekeringspremies , , ,5 Gerealiseerde en ongerealiseerde baten (lasten) 999,0 644,9 1) - 354,1 Netto baten uit vergoedingen en commissies 1.976, ,9-758,2 Baten uit beleggingen voor unit-linked producten 1.387, ,8-258,3 Overige baten 2.420, ,2 1) 720,9 Totale baten , , ,8 Lasten Rentelasten en soortgelijke lasten , ,4 1) ,8 Technische lasten , , ,1 Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen - 265,4-379,7-114,3 Operationele kosten , ,0 1) - 768,1 Totale lasten , , ,1 Winst voor belasting en minderheidsbelangen 4.354, , ,3 Belasting - 900,0-511,8 388,2 Nettowinst voor minderheidsbelangen 3.454, , ,1 Minderheidsbelangen 95,7 25,5-70,2 Nettowinst 3.358, ,6-998,9 1) Geherrubriceerd voor vergelijkingsdoeleinden. 22

23 Eerste drie kwartalen 2004 FAP IFRS Verschil Baten Rente en soortgelijke baten , ,5 1) 9.465,2 Verzekeringspremies 9.638, , ,9 Gerealiseerde en ongerealiseerde baten (lasten) 826, ,7 1) 204,3 Netto baten uit vergoedingen en commissies 1.451,6 881,1-570,5 Baten uit beleggingen voor unit-linked producten 764,3 581,3-183,0 Overige baten 1.868, ,9 1) - 335,9 Totale baten , , ,2 Lasten Rentelasten en soortgelijke lasten , ,9 1) ,9 Technische lasten , , ,0 Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen - 215,2-290,2-75,0 Operationele kosten , ,3 1) 544,2 Totale lasten , , ,7 Winst voor belasting en minderheidsbelangen 3.577, ,1-625,5 Belasting - 783,3-578,6 204,7 Nettowinst voor minderheidsbelangen 2.794, ,5-420,8 Minderheidsbelangen 77,9 26,7-51,2 Nettowinst 2.716, ,8-369,6 1) Geherrubriceerd voor vergelijkingsdoeleinden. Hierna worden de belangrijkste verschillen met betrekking tot 2004 toegelicht. De toelichting geldt mutatis mutandis ook voor het eerste halfjaar van Rentebaten en lasten De rentebaten en rentelasten stijgen onder IFRS hoofdzakelijk als gevolg van het verantwoorden van de rentebaten en -lasten verband houdend met handelsderivaten onder rente en niet zoals onder FAP onder resultaat uit financiële transacties. De rentemarge onder IFRS daalt over 2004 met EUR 511 miljoen (30 september 2004: EUR 386 miljoen lager) ten opzichte van FAP als gevolg van de deconsolidatie van een joint venture en de reclassificatie van dividend op uitgegeven preferente aandelen van resultaat uit financiele transacties naar rentelasten. 23

24 Verzekeringen De verzekeringspremies dalen onder IFRS met EUR miljoen (30 september 2004: EUR miljoen lager) als gevolg van het niet langer verantwoorden in de winst- en verliesrekening van premies voor verzekeringsproducten die onder IFRS zijn aangemerkt als beleggingsproduct danwel als administratiecontract vanwege het nagenoeg ontbreken van verzekeringsrisico en de deconsolidatie van een joint venture. De veranderingen in de verzekeringstechnische lasten onder IFRS bestaan uit een daling als gevolg van deposit accounting (onder FAP worden de premies in de winst- en verliesrekening verantwoord, terwijl deze onder IFRS in de balans worden verantwoord) en de deconsolidatie van een joint venture en een toename als gevolg van de herrubricering van de claimbehandelingkosten naar operationele kosten. Gerealiseerde en ongerealiseerde waardeverschillen De (on)gerealiseerde waardeverschillen dalen met EUR 354 miljoen (30 september 2004: EUR 204 miljoen hoger) als gevolg van het in de winst- en verliesrekening verantwoorden van de herwaardering van risicomanagementderivaten (onder FAP werden deze niet in de balans verantwoord) en de per saldo lagere winst op de verkoop/herwaardering van aandelen. De lagere winst wordt veroorzaakt doordat onder IFRS de ongerealiseerde herwaardering van de aandelen tot het niveau van de kostprijs in het eigen vermogen is verwerkt, terwijl dit onder FAP in de winst- en verliesrekening is verwerkt. Hiertegenover staat een hoger resultaat op de verkoop van aandelen door een lagere kostprijs onder IFRS en de herrubricering van het resultaat op de verkoop van dochterondernemingen van overige baten naar (on)gerealiseerde waardeverschillen, de onder IFRS hogere winst op verkoop van deze dochters door een andere behandeling van de goodwill en koersverschillen en de herrubricering van de (per saldo) rentelasten uit derivaten naar de rentemarge. Commissie inkomsten De nettocommissie-inkomsten dalen met EUR 758 miljoen (30 september 2004: EUR 571 miljoen lager). Dit is voornamelijk het gevolg van het herrubriceren van de commissielasten van de verzekeringsbedrijven van Operationele kosten naar nettocommissies. Overige baten De Overige baten dalen door de herrubricering van de verkoopwinst op dochterondernemingen naar (On)gerealiseerde waardeverschillen en de onder IFRS gewijzigde verantwoording van de opbrengsten van leasecontracten van overige baten naar rentebaten. Voor een aantal leasecontracten geldt dat deze onder IFRS geherrubriceerd zijn van operationele naar financiële leasecontracten. 24

25 Voorziening voor bijzondere waardeverminderingen De voorziening voor bijzondere waardeverminderingen neemt onder IFRS toe als gevolg van een andere benadering van de waardering van aandelen. Onder FAP werd een portefeuille benadering toegepast met alle waardeveranderingen onder kostprijs via de winst- en verliesrekening. Onder IFRS is er een individuele benadering van de waardering van de aandelen, waarbij anders dan tijdelijke waardeverminderingen via de winst- en verliesrekening worden verantwoord. Eventueel latere waardestijgingen worden onder IFRS via het eigen vermogen verantwoord. Operationele kosten De operationele kosten dalen onder IFRS met EUR 768 miljoen (30 september 2004: EUR 544 miljoen lager). Dit wordt onder meer veroorzaakt door: - de herrubricering van commissiekosten van de verzekeraars naar netto-commissies; - de herrubricering van claimbehandelingskosten van verzekeringstechnische lasten naar operationele kosten; - lagere afschrijvingslasten door de herrubricering van operationele naar financiële lease; - lagere pensioenlasten door het in het IFRS openingsvermogen verantwoorden van de uitgestelde actuariële resultaten; - de deconsolidatie van joint ventures; - de afschrijvingen op onroerend goed (onder FAP vond geen afschrijving plaats). 2.5 Belangrijke verschillen in het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wijzigt onder IFRS ten opzichte van FAP ten gevolge van: - het onder IFRS hanteren van een ruimer kasbegrip; - de wijziging van de waarderingsgrondslagen in combinatie met het opstellen van het kasstroomoverzicht op basis van de indirecte methode. 25

26 3 Overnames en desinvesteringen De belangrijkste acquisities en desinvesteringen die in 2004 en 2005 hebben plaatsgevonden worden hierna beschreven. Disbank Op 4 juli 2005 rondde Fortis de overname van 89,4% van Disbank af. Disbank is in omvang de 7 e bank van Turkije, met een netwerk van 173 kantoren door geheel Turkije. Disbank is vooral actief op het gebied van Retail banking en Commercial & Private banking en bediend meer dan 1 miljoen klanten. Op 23 september heeft Fortis een openbaar bod uitgebracht op alle nog op de beurs van Istanbul uitstaande aandelen Disbank. Het bod bedroeg 4.42 YTL (EUR 2,73) per aandelen en liep op 10 oktober af. Per 30 september is in totaal 3,9% van de aandelen aangeboden. Het belang van Fortis in Disbank bedraagt per 30 september 93.3%. Tussen 30 september en 10 oktober zijn er vrijwel geen aandelen meer aangeboden. Aangezien de meerderheid van de aandelen is verkregen voor 30 september 2005 is Disbank met ingang van het derde kwartaal 2005 in de consolidatiekring van Fortis opgenomen. De invloed van de acquisitie van Disbank op de balans per 4 juli 2005 van Fortis kan als volgt worden weergegeven: Activa Passiva Kas en kasequivalenten 323,3 Schulden aan klanten 2.445,0 Leningen aan kredietinstellingen 314,4 Schulden aan banken 1.578,9 Leningen aan klanten 2.449,4 Handelsschulden 17,4 Handelsactiva 178,7 Overige verplichtingen 167,5 Beleggingen 1.154,0 Overige activa 374,5 Totale verplichtingen 4.208,8 Immateriële vaste activa 391,1 Minderheidsbelangen 43,5 Kostprijs 933,1 Totale activa 5.185,4 Totale verplichtingen en minderheidsbelangen 5.185,4 In de post immateriële activa is een bedrag van EUR 334 miljoen aan goodwill begrepen en een bedrag van EUR 49 miljoen verband houdend met de creditkaart business van Disbank. Disbank heeft in het derde kwartaal 2005 voor EUR 191 miljoen bijgedragen aan de totale baten van Fortis en voor EUR 36 miljoen aan het netto resultaat. Millenniumbcp Fortis In het eerste kwartaal 2005 werd de acquisitie van een controlerend belang van 51% in Millenniumbcp Fortis voltooid. De resterende 49% van de aandelen zijn eigendom van Banco Commercial de Portugal (BCP). Millenniumbcp Fortis is een Portugese verzekeringsmaatschappij die verzekeringen verkoopt via het bankkantorennetwerk van BCP. Millenniumbcp Fortis is de grootste bankverzekeraar van Portugal. Fortis heeft circa EUR 500 miljoen in contanten voor het belang betaald. De cijfers van deze acquisitie zijn per 1 januari 2005 opgenomen in de geconsolideerde cijfers van Fortis. 26

27 De acquisitie van 51% van Millenniumbcp Fortis leidt per 1 januari 2005 tot een toename van de volgende (geconsolideerde) balansposten van Fortis: Activa Passiva Kas en kasequivalenten 156,2 Schulden aan klanten 12,8 Leningen aan kredietinstellingen 219,0 Technische voorzieningen 2.701,6 Leningen aan klanten Schulden inzake unit-linked producten 4.133,7 Handelsactiva 0,2 Beleggingen 2.552,5 Te betalen interest, kosten en overige verplichtingen 312,3 Beleggingen voor unit-linked producten 4.125,9 Totale verplichtingen 7.160,4 Overige activa 248,7 Minderheidsbelangen 335,6 Immateriële vaste activa 707,6 Kostprijs 514,1 Totale activa 8.010,1 Totale verplichtingen en minderheidsbelangen 8.010,1 In de post immateriële activa is een bedrag van EUR 165 miljoen aan goodwill begrepen en EUR 542 miljoen voor VOBA ( Value Of Business Acquired ). Assurant, Inc. In februari 2004 heeft Fortis haar belang in Assurant, Inc. verminderd van 100% tot 35%. De reden hiervoor was dat Fortis op grond van strategische overwegingen Assurant, Inc., niet meer als kernactiviteit beschouwde. De verkoop van aandelen Assurant, Inc. heeft plaatsgevonden door een beursgang van Assurant, Inc. Het resultaat van de beursgang, na herkapitalisatie van Assurant, Inc., bedroeg EUR 422 miljoen. In 2004 is Assurant, Inc. nog voor één maand volledig geconsolideerd. In het eerste kwartaal 2005 heeft Fortis haar resterende belang in Assurant, Inc. teruggebracht van 35% tot 15% door haar aandelen te verkopen op de beurs van New York tegen een koers van US$ 30,60. Op deze transactie is een winst van EUR 230 miljoen verantwoord. Fortis bezat op het moment van deze verkoop een belang van circa 35% in Assurant, Inc. Dit belang werd verantwoord als een participatie en gewaardeerd volgens de equity methode. Omdat Fortis na de verkoop nog een 15% belang heeft in Assurant, Inc. wordt het resterende belang in de investeringsportefeuille verantwoord met veranderingen in de reële waarde via de winst- en verliesrekening. Het herrubriceren van het 15% belang leidde tot een ongerealiseerde winst van EUR 212 miljoen. Op dezelfde datum als de verkoop werd een verplicht converteerbare obligatielening uitgegeven op de resterende aandelen Assurant, Inc. Deze lening zal op 26 januari 2008 worden afgelost. 27