Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Waterland Doelmatig en transparant rioolbeheer

Transcriptie

1 U W Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Waterland Doelmatig en transparant rioolbeheer 2 december 211

2 Ta uw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Verantwoording Titel Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Waterland Opdrachtgever Gemeente Waterland Projectleider Annemarie Wolters Auteur(s) Wytse Dassen, Annemarie Wolters en Gwendolijn Vugs Projectnummer Aantal pagina's 33 (exclusief bijlagen) Datum 2 december 211 Handtekening Ontbreekt in verband met digitale versie. Dit rapport is aantoonbaar vrijgegeven. Colofon Tauw bv Vestiging Amsterdam Zekeringstraat 43 g Postbus NS Amsterdam Telefoon (2) Fax (2) Dit document is eigendom van de opdrachtgever en mag door hem worden gebruikt voor het doel waarvoor het is vervaardigd met inachtneming van de rechten die voortvloeien uit de wetgeving op het gebied van het intellectuele eigendom. De auteursrechten van dit document blijven berusten bij Tauw. Kwaliteit en verbetering van product en proces hebben bij Tauw hoge prioriteit. Tauw hanteert daartoe een managementsysteem dat is gecertificeerd dan wel geaccrediteerd volgens: - NEN-EN-ISO 91 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

3 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL 4\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

4 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Inhoud Verantwoording en colofon 3 1 Inleiding Aanleiding Doelstelling Geldigheidsduur Procedure Leeswijzer 8 2 Ambities voor de komende 5 jaar Evaluatie van de vorige planperiode (25-29) Aandachtspunten vanuit wetgeving en beleid Ambities Stedelijk afvalwater (zorgplicht afvalwater) Hemelwater Grondwater Rioolheffing Communicatie en samenwerking 17 3 De strategie Stedelijk afvalwater Hemelwater Grondwater Rioolheffing Communicatie en samenwerking 23 4 Middelen Personele middelen Financiële middelen Vervangingswaarde rioleringssysteem Totale lasten Kostendekking Uitgangspunten kostendekking Rioolheffing 3 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

5 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Bijlage(n) 1. Evaluatie GRP Relevante wet- en regelgeving 3. Functionele eisen, maatstaven en meetmethoden 4. Toetsing huidige situatie 5. Overzicht lozingsvoorzieningen 6. Financiële tabellen en resultaten KDP 6\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

6 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Een goed rioolstelsel is nodig voor de bescherming van de volksgezondheid, het milieu en het tegengaan van waterschade. Het rioolstelsel zorgt er voor dat het afvalwater en het overtollige regenwater en drainagewater uit de woonomgeving worden verwijderd. De aanleg en het in stand houden van het rioolstelsel is een gemeentelijke taak die voortvloeit uit de Wet Milieubeheer (Wm, artikel 1.33). In deze wet is vastgelegd dat de invulling van de zorgplicht afvalwater inzichtelijk gemaakt moet worden (artikel 4.22). De gemeente stelt hiervoor een Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) op. De gemeentelijke zorgplicht is met de komst van de Waterwet uitgebreid met twee nieuwe zorgplichten: De zorgplicht hemelwater richt zich op het doelmatig inzamelen en verwerken van overtollig afvloeiend regenwater, dat de perceeleigenaar niet redelijkerwijs zelf kan verwerken De zorgplicht grondwater staat voor het in openbaar gebied treffen van maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken Door de komst van deze nieuwe zorgplichten is het traditionele taakveld van de rioleringszorg binnen de gemeente veranderd in een verbreed pakket van watertaken. Het voorliggende GRP geeft invulling aan deze verbrede zorgtaken binnen de gemeente Waterland. Het krijgt dan ook de naam Verbreed Gemeentelijke Rioleringsplan (VGRP). 1.2 Doelstelling Beleidsafwegingen die te maken hebben met de kwaliteit van de woon- en werkomgeving hebben een directe invloed op de invulling van de gemeentelijke rioleringszorg. Het rioleringssysteem in Waterland vertegenwoordigt samen met de "grijze" infrastructuur in de openbare ruimte een zeer aanzienlijk maatschappelijk kapitaal. De lokale overheid heeft de taak om deze voorzieningen doelmatig en tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten in goede conditie te houden. Het VGRP is een van de instrumenten om op een transparante manier inzicht in te geven in de beleidskeuzen voor de komende jaren met betrekking tot de riolering. 1.3 Geldigheidsduur In Nederland wordt een GRP meestal opgesteld met een vaste planperiode van vijfjaar. Een gemeente is echter vrij om de geldigheidsduur van het plan vast te stellen. Gelet op de huidige stand van zaken en de te verwachten beleidsontwikkelingen is gekozen voor een planperiode van 212 tot en met 216. Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

7 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Op verzoek van de gemeente kan hierbij de volgende kanttekening worden geplaatst: De berekening is gemaakt voor een periode van 6 jaar (211 tot en met 27). Hoewel de berekening gericht is op het beginjaar 212, zijn er eveneens kosten en opbrengsten uit het jaar 211 (per 1 januari 212 moet nog vastgesteld worden). Om deze reden zullen er posten in de berekening voorkomen van maatregelen of acties die in het verleden al plaats gevonden hebben of die nog in volle gang zijn. De gemeenteraad heeft in februari 1998 het GRP Waterland vastgesteld. In 22 heeft een actualisatie plaatsgevonden. Deze actualisatie is in 25 definitief vastgelegd in het 'Gemeentelijk Rioleringsplan 25-29'. In die planperiode zou het afvalwatertransportstelsel worden aangepast en enkele voorzieningen worden gebouwd in het kader van de basisinspanning en het waterkwaliteitsspoor. 1.4 Procedure In de Wet milieubeheer (artikel 4.23) staat beschreven hoe het VGRP tot stand dient te komen en welke partijen daarbij betrokken dienen te worden. De procedure is als volgt verlopen; Voorbereiding ontwerp VGRP namens het college van Burgemeester en Wethouders Betrokken: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en provincie Noord Holland Bekendmaking van het VGRP namens het college van Burgemeester en Wethouders in een of meerdere nieuwsbladen conform de gemeentelijke inspraakverordening 1 Verwerking van de eventuele aanpassingen van de ingezetenen (de gemeente is verplicht adequaat te reageren) Aanbieden van het aangepaste ontwerp door het college van Burgemeester en Wethouders aan de gemeenteraad ter definitieve vaststelling Informeren Provincie en Hoogheemraadschap over vaststelling Alleen de provincie heeft de bevoegdheid om GRP's goed te keuren of kan een bindende aanwijzing ten aanzien van het GRP geven op grond van de Wet milieubeheer. Het Hoogheemraadschap heeft in de voorbereidingsfase adviesrecht. 1.5 Leeswijzer Ten opzichte van een traditioneel GRP is er voor gekozen om in dit VGRP alleen de ambities (hoofdstuk 2), de strategie (hoofdstuk 3) en de kosten (hoofdstuk 4) voor de komende vijfjaar kort en bondig te beschrijven. Voor de opbouw is wel gebruik gemaakt van de richtlijnen van de Leidraad Riolering van de stichting RIONED, alleen zijn enkele onderdelen (zoals de evaluatie van het GRP en de toetsing van de huidige situatie) opgenomen in de bijlage. Hiermee is een toegankelijk en begrijpelijk beleidsstuk gerealiseerd dat voor een ieder inzicht geeft in het rioolmanagement van de gemeente Waterland. 1 1n deze kennisgeving wordt vermeld op welke wijze de ingezetene kennis krijgen van de inhoud van het ontwerp. De belanghebbende kunnen dan gedurende 6 weken hun zienswijze schriftelijk of mondeling naar voren brengen. 8\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

8 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL 2 Ambities voor de komende 5 jaar Dit hoofdstuk geeft in het kort de evaluatie van de vorige planperiode weer en beschrijft vervolgens de ambities van de gemeente voor de komende planperiode. Het geeft inzicht in hoe de gemeente er aan het eind van de planperiode voor wil staan. De ambities en de ontwikkeling van nieuw beleid wordt in de eerste plaats bepaald door de streefbeelden van de gemeente zelf over de kwaliteit van de rioleringszorg. Omdat riolering echter deel uitmaakt van een keten van voorzieningen is de gemeente ook afhankelijk van derden in die keten. 2.1 Evaluatie van de vorige planperiode (25-29) In deze planperiode is het afvalwatertransportstelsel aangepast (vergroten enkele rioolgemalen, vervangen van riolering) en is de aanleg van enkele voorzieningen opgestart in het kader van de basisinspanning en het waterkwaliteitsspoor (bijvoorbeeld de aanleg bergbezinkbassin llpendam). Ook zijn veel percelen aangesloten op riolering of voorzien van een IBA. Bijna alle werkzaamheden zijn in nauwe samenwerking met het Hoogheemraadschap uitgevoerd. Op het gebied van communicatie is ook een inspanning geleverd om burgers te informeren over wat wel en niet in het riool thuishoort. Meer details over de prestaties van deze periode zijn te vinden in bijlage 1, evenals enkele aandachtspunten die mee worden genomen in de ambities. De conclusie is dat de uitvoering van enkele maatregelen vertraagd is. Dit komt omdat er gekozen is werk met werk te maken en daarom zoveel mogelijk aan te sluiten bij werkzaamheden van het Hoogheemraadschap. Deze werkwijze bespaart kosten en bevordert de samenwerking. De vertraging heeft niet geleidt tot klachten of problemen. 2.2 Aandachtspunten vanuit wetgeving en beleid De afgelopen jaren hebben diverse ontwikkelingen in het rioleringvak geleid tot nieuwe wetgeving en regionaal beleid. De grootste verandering is de nieuwe Waterwet. Daarnaast zijn er met de provincie en Hoogheemraadschap afspraken gemaakt over het aansluiten van percelen in het buitengebied in het Bestuursovereenkomst "Opgave inzameling en het transport van stedelijk afvalwater in Noord-Holland". De belangrijkste aandachtspunten vanuit het Hoogheemraadschap zijn opgenomen in de Uitgangspuntennotitie regenwater en riolering (wordt in 211 vervangen door nieuw beleid). Meer informatie over deze ontwikkelingen zijn opgenomen in bijlage 2. Hieronder volgen de belangrijkste aandachtspunten: De aansluitverordening en de daarop gebaseerde aansluitvergunningen komen te vervallen en worden vervangen door het sluiten van afvalwaterakkoorden De Wvo-vergunningen (Wet verontreiniging oppervlaktewater) voor indirecte en directe lozingen komen te vervallen indien deze voldoen aan de Algemene Regels. Degene die niet Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

9 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL voldoen kunnen worden opgenomen in het Verbreed GRP waardoor geen aparte Watervergunning nodig is De gemeente wordt het bevoegd gezag voor indirecte lozing en dient daarom ook te handhaven (in samenwerking met gemeentelijke Milieudienst Waterland) De gemeente krijgt de zorgplicht voor het hemelwater en grondwater. De invulling hiervan moet worden uitgeschreven in het VGRP Ter bescherming van het milieu moet de voorkeursvolgorde zoals beschreven in de Wet milieubeheer (Artikel 1.29a) worden opgenomen in het VGRP Percelen waarbij het niet doelmatig is om aan te sluiten op de bestaande riolering moeten in principe worden voorzien van een IBAII (een aantal percelen heeft nog ontheffing tot 215) Het rioolrecht is vervangen door de rioolheffing, waarmee ook de kosten voor de zorgplicht hemelwater en grondwater bekostigd dienen te worden. Er kan ook een splitsing worden gemaakt in de heffingen (watersysteem en afvalwatersysteem) 2.3 Ambities Binnen het gemeentelijk rioleringsbeleid worden drie componenten onderscheiden. Ten eerste moet worden voldaan aan de wettelijke verplichtingen (licence-to-operate), zoals deze in de vorige paragraaf zijn aangeven. Sommige van de verplichtingen zijn vastgelegd in de Wet, andere volgen uit overeenkomsten of afspraken met het Rijk, de provincie, het Hoogheemraadschap of de gemeenteraad. Ten tweede moeten beleidskeuzes gemaakt worden omtrent het beheer van de riolering (asset management). Het gaat hier om de manier waarop de gemeente zorg draagt om de toestand van het bestaande stelsel en voorzieningen op peil te houden. Het laatste aspect betreft de mate waarin het rioleringssysteem aan de gebruikerseisen voldoet (service management). Welke prestaties kunnen er van het rioleringssysteem verwacht worden en welke service kunnen burgers verwachten van de gemeente op het gebied van riolering. Voor het gemak worden deze componenten hieronder uitgewerkt in de rubrieken stedelijk afvalwater, hemelwater, grondwater, rioolheffing en communicatie Stedelijk afvalwater (zorgplicht afvalwater) De inzameling en het transport van het stedelijk afvalwater, ruwweg het rioolwater waar geen bestemming meer aan gegeven kan worden, blijft de belangrijkste taak van het gemeentelijke rioleringsbeleid. De nadruk ligt hierbij op het zorgvuldig beheren van de bestaande voorzieningen en het voorkomen van uitwisseling van het afvalwater met de omgeving. Beheer en onderhoud van de riolering Komende planperiode wordt de gehanteerde aanpak gecontinueerd, waarbij een rioolbuis gemiddeld elke 12 jaar geïnspecteerd word. Er wordt niet gedifferentieerd in frequentie tussen bijvoorbeeld rustige woonwijken en drukke doorgaande wegen. Alle gegevens moeten in het beheerpakket worden opgenomen, zodat er geen systeemkennis verloren gaat en makkelijker overdraagbaar is. Ook worden de komende planperiode eigen ingrijpmaatstaven ontwikkeld 1\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

10 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL (wanneer moet een rioolbuis worden vervangen). Hierbij worden de gedachten van assetmanagement meegenomen. Daarbij wordt meer vanuit risico's beredeneerd dan vanuit schadebeelden. De gemeente legt bij het vervangen van de riolering in principe altijd een gescheiden systeem aan. Bij nieuwbouwlocaties is dit het uitgangspunt. Hiermee ontstaat op termijn een gescheiden systeem waarbij relatief schoon water niet meer wordt vermengd met afvalwater en wordt getransporteerd naar de afvalwaterzuivering. Bij de grotere vervangingen wordt altijd in samenspraak met het Hoogheemraadschap het optimale systeem gekozen. Een ander aspect bij beheer is het toezien op de (bedrijfsmatige) lozingen op het riool. In het kader van de gewijzigde regelgeving verandert de rol van de gemeente van vergunningverlening naar toezicht en handhaving, en vindt er bovendien een verschuiving plaats van taken van het Hoogheemraadschap naar de gemeente. Binnen de planperiode van dit VGRP wordt een goede invulling gegeven aan deze nieuwe rol. Beperken emissies De gemeente heeft belang bij een goede waterkwaliteit van het oppervlaktewater. De voornaamste twee bronnen van vervuiling zijn: riooloverstorten en afvalwater van niet aangesloten percelen. Verder heeft de gemeente beleid op het terrein van duurzame onkruidbestrijding. Riooloverstorten Riooloverstorten worden geactiveerd als het rioolsysteem (gemengde riolen) te zwaar wordt belast. Dit is het geval bij zware regenval. Met het realiseren van bergbezinkbassins wordt voldaan aan de basisinspanning. Niet aangesloten percelen Voor bestaande lozingen vanaf percelen in het buitengebied die niet aangesloten zijn op de riolering geldt tot en met 215 een ontheffing van de provincie. Om deze ontheffing te verkrijgen heeft de gemeente voorafgaande aan de vorige planperiode een saneringsplan lozingen buitengebied opgesteld. Op basis hiervan is bepaald dat in de meeste gevallen de bestaande voorziening gehandhaafd kan blijven. Het resterende gedeelte is waar mogelijk en rendabel voorzien van riolering. De overige percelen zijn voorzien van een alternatieve voorziening (IBA II, III). De gemeente ontzorgt deze gebieden (IBA II, III of riolering ligt). Voor nieuwe aansluitingen geldt dat de gemeente kiest voor een smalle zorgplicht. Dit houdt in dat perceelseigenaren van nieuwe nog niet aangesloten percelen zelf zorg dragen voor de aanleg en het beheer (in van een geschikte voorziening voor afvalwater, tenzij (druk) riolering op korte Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

11 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL afstand voorhanden is. Wanneer er (druk) riolering aanwezig is moet er conform de wet en de aansluitverordening eenmalig rioolaansluitrecht worden aangesloten. De gemeente wijkt daarmee af van de huidige Bestuursovereenkomst "Opgave inzameling en het transport van stedelijk afvalwater in Noord-Holland". Op dit moment wordt dit akkoord geëvalueerd en bepaald of de overeenkomst in deze vorm wordt voortgezet. De gemeente wacht eerst deze evaluatie af. 12\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

12 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Duurzame onkruidbestrijding De gemeente hanteert de zogenaamde DOB methode voor haar onkruidbeheer. DOB staat voor Duurzaam Onkruid Beheer op verhardingen. Onkruidbestrijding volgens de DOB-methode is gericht op een effectieve onkruidbestrijding tegen een redelijke kostprijs. Doel van de DOB methode is een bijdrage te leveren aan het realiseren en behouden van een goede waterkwaliteit. De kwaliteitsnormen voor oppervlaktewater mogen niet worden overschreden waarmee ook het risico met betrekking tot de drinkwaterproductie afneemt. Kern van het DOB-systeem zijn een aantal praktische richtlijnen waarmee beheerders en uitvoerders van onkruidbestrijding duidelijke afspraken kunnen maken over voorwaarden, preventie, inzet van methoden en middelen en registratie van middelengebruik. WION Vanuit de verplichtingen die de wet WION stelt heeft de gemeente Waterland de noodzakelijke maatregelen genomen om de gegevens over rioleringsactiviteiten hieraan te laten voldoen. Het op orde houden van de gegevens wordt gecontinueerd Hemelwater De zorg voor hemelwater, oftewel het afvloeiende regenwater, dient voortaan apart in beschouwing te worden genomen. Bij de invulling van deze zorgplicht gaat het in eerste instantie welke mate van hemelwateroverlast de gemeente accepteert. Daaraan gekoppeld is de inspanning die wordt verwacht van de individuele perceelseigenaren met betrekking tot het hemelwater wat er op hun perceel ontstaat: wat moeten zij zelf verwerken en wat mogen zij naar de gemeente afvoeren? In tweede instantie gaat het om wat de gemeente zelf met het ingezamelde hemelwater gaat doen: houdt ze dat gescheiden van het stedelijk afvalwater, of sluit ze het toch aan op de riolering? Het rioolstelsel speelt een belangrijke rol in het voorkomen van wateroverlast. Echter, de capaciteit van de riolering is beperkt en kan niet elke regenbui snel verwerken. Door de klimaatverandering komen er vaker zware buien. Hierdoor zal er vaker water op straat komen te staan. Het is zeker niet doelmatig om de afvoercapaciteit van het riool te vergroten. Daarom moet worden bepaald wat wordt geaccepteerd en wat niet op het gebied van water op straat. De gemeente maakt hierbij onderscheidt in wateroverlast en waterschade. Wateroverlast veroorzaakt ongemak voor voetgangers en fietsers door plassen op straat. Waterschade treedt op als regenwater kelders, woningen en winkels instromen. De gemeente kiest er voor om wateroverlast te accepteren, maar wil waterschade zoveel mogelijk voorkomen. Dit betekent niet dat er niks wordt gedaan om wateroverlast te verminderen. Wanneer er sprake is van overlast, onderzoekt de gemeente de oorzaak en zal zij passende maatregelen treffen. Deze liggen niet direct in het vergroten van de afvoer en of bergingcapaciteit van het stelsel. Ook bovengrondse tijdelijke berging of directe afvoer op oppervlaktewater behoren tot de Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

13 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL mogelijkheden. Bij (geplande) grootschalige vervanging van riolering toetst de gemeente het ontwerp op hydraulische criteria (vastgelegd in bijlage 3). De gemeente wil relatief schoon water gescheiden houden van afvalwater. Zij hanteert daarvoor het uitgangspunt dat afvalwater en hemelwater bij de bron gescheiden moet worden. Door water bij de bron te scheiden en afwaterwater en hemelwater apart af te voeren, neemt de hoeveelheid hemelwater in de afvalwaterketen af. Deze aanpak levert verder een positieve bijdrage aan de verbetering van de waterkwaliteit en doorstroming van het oppervlaktewater. Bij hemelwater geldt dat lokale lozingen van hemelwater in het milieu (al dan niet via een gemeentelijk hemelwaterstelsel) de voorkeur geniet boven lozing op een gemengd stelsel. Dit houdt overigens niet in dat de gemeente het bestaande en goed functionerende gemengde stelsel zomaar vervangt. Alleen wanneer er sprake is van grootschalige vervanging zal een gemengd stelsel worden vervangen door een (verbeterd) gescheiden stelsel. Om perceelseigenaren te activeren om hemelwater zolang mogelijk vast te houden op het eigen perceel denk de gemeente na over het (laten) toepassen van bijvoorbeeld groene daken, regentonnen, etc. In de komende planperiode geeft zij hier richting aan. Een aandachtspunt bij het afkoppelen van verhard oppervlak is het schoon houden van afstromend hemelwater. Daarom gaat de gemeente actief beleid voeren om verkeerde aansluitingen op te sporen en worden maatregelen genomen om de herkenbaarheid van de verschillende riolering te vergroten. Verder worden burgers bij afkoppelprojecten geïnformeerd over het schoonhouden van hemelwater aan de bron (geen onkruidbestrijding, niet auto wassen op straat). Ook het minimaliseren van het gebruik van uitlogende materialen bij nieuwbouw krijgt deze planperiode ruim aandacht. Door deze maatregelen zullen zuiverende voorzieningen (bijvoorbeeld lamellenfilters) niet nodig zijn Grondwater Van belang is dat de zorgplicht grondwater betrekking heeft op het stedelijk gebied. In het landelijk gebied is het Hoogheemraadschap verantwoordelijk. Gezien de kleine kernen van de gemeente en het feit dat bewoners van dit gebied niet anders kennen dan hoge grondwaterstanden wordt de huidige omgangsvorm inzake grondwater gecontinueerd. De zorgplicht grondwater is daarmee het formaliseren van de huidige gang van zaken. Voor de duidelijkheid wordt deze hieronder beschreven. 14\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

14 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Grondwateroverlast is een ervaring. Niet iedereen met water in de kruipruimte of een natte tuin ervaart dit als overlast. De gemeente benadert burgers niet actief om grondwateroverlast vast te stellen. Wel stelt de gemeente informatie beschikbaar op de gemeentewebsite. In de afgelopen jaren is gebleken dat het aantal grondwaterklachten in de gemeente Waterland beperkt is gebleven. Binnen het taakveld riolering is worden de klachten over grondwater afhandelt. Indien nodig gaat de gemeente zelf polshoogte nemen. Door empathie te tonen voor de situatie en duidelijk uit te leggen wat eventueel de vervolgstappen zijn wordt een groot deel van de overlast weggenomen, maar worden niet automatisch de problemen verholpen. De medewerkers binnen het taakveld riolering hebben een directe lijn met het Hoogheemraadschap, de provincie en het drinkwaterbedrijf, zodat mogelijke oorzaken van grondwateroverlast snel te achterhalen zijn. Pas als meerdere en/of structurele klachten binnen komen omtrent grondwateroverlast gaat de gemeente de grondwaterstand meten. Er wordt niet een gemeentelijk meetnet aangelegd, aangezien de grondwaterstand in het stedelijk gebied van de gemeente Waterland om de 1 meter kan verschillen. Dit komt door het complexe watersysteem en de bodemopbouw. Om een goed en actueel inzicht te krijgen in de grondwaterstand zou een zeer dicht meetnet moeten worden aangelegd, hetgeen zeer hoge kosten met zich mee brengt. Vooralsnog voorziet de gemeente nog geen specifieke maatregelen voor het bestrijden van grondwateroverlast. Wel is van belang dat nieuwe grondwaterproblemen worden voorkomen. Daarom blijft de gemeente drainage aanleggen bij grootschalige rioolvervanging. Daarbij komt nu dat er voor en na de werkzaamheden de grondwaterstand wordt gemeten. Dit maakt inzichtelijk of de meegelegde drainage goed functioneert en de grondwaterstand niet hoger wordt ten opzichte van de situatie voor de werkzaamheden. De drainage zou zelfs te goed kunnen functioneren waardoor houten funderingen droog kunnen komen te staan. Dit moet te allen tijde worden voorkomen. Het bestaande beleid, waarbij in de watertoets behorend bij het bestemmingsplan aandacht wordt besteed aan grondwater, wordt voortgezet. Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

15 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL PURMtREND ËOAM-vOLENDAM -1 VülenrJam Upend atwoude Marke LANDStiEBR WATERLAND Wat&roan roek In Wator eind WZuïderwoiHle UrUiam AMSTERDAM 66 Figuur 2.1 Grondwatermeetpunten in de gemeente Waterland. 1:62848 \ N w Tauw Rioolheffing In het coalitieakkoord is vastgelegd dat er een differentiatie in de rioolheffing wordt aangebracht. De huidige heffing is gebaseerd op het hebben van een eigendom (een woning, een bedrijfspand etc.) dat direct - of indirect op de gemeentelijke riolering is aangesloten, dan wel op het gemeente water. Met de nieuwe heffingsgrondslag wordt meer recht gedaan aan het principe "de vervuiler betaald". Daarom zijn er vier categorieën vastgesteld: Eenpersoonshuishoudens Tweepersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens Bedrijven (hoogte rioolheffing op basis WOZ-waarde van het bedrijfspand) De gemeente stelt geen aparte heffing in voor de dekking van kosten die voortkomen uit de invulling van de nieuwe gemeentelijke watertaken (hemelwater en grondwater). Primair geldt hier dat de gemeente de heffing eenvoudig wil houden. 16\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

16 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Communicatie en samenwerking De gemeente wil transparant zijn in haar rioolbeleid en in wat burgers en bedrijven mogen verwachten van de gemeente, maar ook andersom. Dit geldt ook voor de nieuwe zorgplichten hemelwater en grondwater. Ook moet duidelijk zijn welke werkzaamheden waar en wanneer gaan plaatsvinden. Het meest geëigende instrument voor bekendmakingen is de website van de gemeente of "Ons Streekblad". De gemeente Waterland heeft de afgelopen periode intensief samengewerkt met het Hoogheemraadschap, de gemeenten Edam en Volendam, de nutsbedrijven en andere buurtgemeenten. Hierdoor zijn veel kosten bespaard en wordt optimaal gebruik gemaakt van eikaars kennis. Alle partijen hebben de intentie uitgesproken om in deze planperiode deze samenwerking voort te zetten. Daarmee geven zij een verder invulling aan het Bestuursakkoord Waterketen. Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

17 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

18 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL 3 De strategie In dit hoofdstuk wordt besproken wat in de komende planperiode door de gemeente Waterland moet worden gedaan om over 5 jaar de gestelde doelen te behalen. Dit is gebaseerd op het toetsen van de huidige situatie op de gestelde doelstellingen (zie bijlage 4) 3.1 Stedelijk afvalwater Op het gebied van stedelijk water is voornamelijk het op orde brengen van de kwaliteitsgegevens van de riolen een belangrijke opgave samen met het ontwikkelen van ingrijpmaatstaven. Dit bepaalt namelijk welke riolen vervangen moeten worden de komende jaren. Het vervangen van riolen gebeurt altijd in samenspraak met het Hoogheemraadschap, nutsbedrijven en overige partners, om te bepalen of er kosten kunnen worden bespaard door werkzaamheden te combineren (werk met werk). Hieronder staan de activiteiten voor de komende vijfjaar. Reguliere onderhoudsactiviteiten leder jaar wordt circa 1 km gemengde riolen gereinigd (frequentie 1 * per 6 jaar). De riolering wordt om de reinigingscyclus geïnspecteerd (de andere reinigingscyclus dus niet). In de jaren dat geen reguliere inspectie plaats vindt, is budget opgenomen voor incidentele inspecties. 2 keer per jaar de kolken zuigen Inspectie en onderhoud van overstorten Preventief onderhoud aan pompen en gemalen Doorspuiten van drainagevoorzieningen (zowel preventief als na klachten) Controleren van schuiven en kleppen Bergbezinkbassins reinigen Controleren van zinkers Onderhoud van bestaande aansluitingen in het buitengebied Projectmatige uitvoerende werkzaamheden Op het gebied van inspecteren en het vervangen/renoveren van riolen, pompen en gemalen, wordt jaarlijks in samenspraak met het Hoogheemraadschap bepaald welke projecten worden opgestart. Dit geldt ook voor het verlengen van service- en onderhoudscontracten. De vervangingen zijn bepaald op basis van de aanwezige kwaliteitsgegevens uit het beheersysteem en aangeleverde gegevens van de gemeente. Hierbij zijn de volgende termijn aangehouden: - Direct vervangen obv kwaliteitsgegevens - Direct repareren obv kwaliteitsgegevens - Over 1 jaar vervangen obv kwaliteitsgegevens Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

19 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL - Geen kwaliteitsgegevens beschikbaar of kwaliteitsgegevens goed, vervangingsjaar is aanlegjaar + 6 jaar. In verband met de beschikbare capaciteit zijn de vervangingen en renovaties voor 211 over een periode van vijfjaar uitgesmeerd: Circa 426 nieuwbouwwoningen aansluiten op de riolering de komende vijfjaar. In 212 alle overstorten renoveren en begaanbaar maken. 45% 1% 5% 7% 34% drainage 7.4 km drukleiding 38.7 km dwa riool 9.2 km gemengd 51. km overstortriool.7 km B persleiding 5.8 km 8% Figuur 3.1 Verdeling type stelsels binnen gemeente Waterland. 2A33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

20 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL a i < Figuur 3.2 Leeftijdopbouw vrijvervalstelsel gemeente Waterland. Voorziening Aantal Bron Gemalen 22 Beheersysteem (kikker) Pompunits 393 Beheersysteem (kikker) IBA's 4 input gemeente Overstorten 44 Beheersysteem (kikker) BBB: 4 input gemeente Kolken 5.64 KDP Aansluitingen Op basis van aantal heffingseenheden Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

21 Kenmerk ROOï KUM-kmi-V5-NL Onderzoek Beheersysteem op orde brengen door deze aan te vullen met inspectiegegevens Opstellen ingrijpmaatstaven waarbij de gedachten van asset-management worden meegenomen Hydraulische doorrekenen van het rioolsysteem van de verschillende kernen. Per planperiode wordt circa het halve stelsel doorgerekend Ongewenste hemelwaterlozingen op de drukriolering onderzoeken en maatregelen nemen. Voor het onderzoek naar foutieve aansluitingen is budget opgenomen, eventuele herstelwerkzaamheden komen voor kosten van de bewoners Goede afspraken met de Milieudienst Waterland maken betreffende het toezicht en handhaving van indirecte lozingen op het riool Nieuwe afspraken met provincie en Hoogheemraadschap over verlengen ontheffingen voor het aansluiten van percelen in het buitengebied (loopt tot 215) Plaatsen en onderhoud van meetapparatuur, zodat beter inzicht in het functioneren van het rioolstelsel wordt bereikt. Met een beter inzicht kan het beheer van het riool efficiënter worden ingericht en dit kan leiden tot kostenbesparing en minder overlast Het afvalwaterakkoord actualiseren met het Hoogheemraadschap waarin de afname van rioolwater richting de AWZI is vastgelegd (aansluitvergunning vervalt) Nieuw gemeentelijk rioleringsplan opstellen 3.2 Hemelwater De gemeente hanteert een strategie waarbij op de lange termijn het hemelwater en afvalwater worden gescheiden. In deze planperiode wordt wel bekeken waar winst valt te halen met kleine ingrepen. De volgende werkzaamheden worden uitgevoerd: De gemeente gaat in deze planperiode een actieplan opstellen om te voorkomen dat afstromend hemelwater (extra) vervuild raakt alvorens het wordt geloosd op het oppervlaktewater Alle bestaande lozingen vanuit de riolering op het oppervlaktewatersysteem zijn samen met het Hoogheemraadschap in kaart gebracht. Deze gegevens worden onderdeel van dit Verbreed GRP. Indien de gemeente Waterland nieuwe lozingen op het oppervlaktewater realiseert die niet voldoen aan de Algemene Regels zoals opgenomen in het Besluit Lozen Buiten Inrichtingen moet een Watervergunning bij het Hoogheemraadschap worden aangevraagd 3.3 Grondwater Op het gebied van grondwater zijn er geen problemen. Wel krijgt het aspect meer formele aandacht bij werkzaamheden en ruimtelijke ontwikkelingen. De volgende werkzaamheden worden uitgevoerd: Bij structurele klachten gaat de gemeente de grondwaterstand meten 22\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

22 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Bij grootschalige rioolvervanging wordt de grondwaterstand gemeten (3 maanden voor en 3 maanden na), hiervoor zijn de vervangingskosten met,5 % verhoogd Bij de watertoets wordt er aandacht besteed aan het grondwater en worden eventueel maatregelen voorgeschreven om grondwaterproblemen te voorkomen 3.4 Rioolheffing De huidige heffingsgrondslag van de rioolheffing is eind 21 aangepast en vastgesteld. Er is hier geen inspanning meer vereist. 3.5 Communicatie en samenwerking De gemeente Waterland biedt een optimale dienstverlening naar burgers met betrekking tot riolering. Daarbij hoort ook transparantie op het gebied van de prestaties op het gebied van riolering. Daarnaast gaat de gemeente al haar werkzaamheden afstemmen met andere afdelingen binnen de gemeente, het Hoogheemraadschap en andere externe partijen. De volgende maatregelen moeten genomen worden: Informatie inzake het beleid omtrent hemelwater en grondwater moet (ook) op de website komen Bij nieuwbouwprojecten en grootschalige vervangingswerkzaamheden vindt altijd een overleg plaats met het Hoogheemraadschap om te bepalen waar de kansen liggen om het gebied van kostenbesparing en het verbeteren van de waterhuishouding Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

23 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL 24\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

24 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL 4 Middelen Om de strategie in het vorige hoofdstuk te kunnen realiseren, dienen enerzijds voldoende financiële middelen, maar anderzijds ook voldoende personele middelen aanwezig te zijn. Dit hoofdstuk gaat in op beide facetten en geeft hier een onderbouwing van. 4.1 Personele middelen Alle voor het rioleringsbeheer benodigde activiteiten zijn vertaald naar takenpakketten (kernfuncties) die door personen moeten worden ingevuld. Conform module D2: 'Personele aspecten van gemeentelijke watertaken' van de Leidraad Riolering Voor een gemeente van inwoners is in onderstaande tabel een overzicht opgenomen van de tijdsbesteding voor het adequaat kunnen uitvoeren van de vijf genoemde deeltaken. De kengetallen zijn gebaseerd op de Leidraad Riolering. Tabel 4.1 Benodigde personele middelen (1 fte = 175 dagen) Alles in eigen beheer Situatie Waterland Deeltaak dagen fte uitbesteed dagen fte 1. Planvorming^ 135,8 45% 74,4 2. Onderzoek 145,8 6 % 58,3 3. Onderhoud 466 2,7 6 % 186 1,1 4. Maatregelen 63,4 75 % 16,1 5. Facilitair 45,3 45% 25,1 Totaal 854 5, , Op basis van de kengetallen kan worden geconcludeerd dat een gemeente van circa 17.2 inwoners, globaal 5 fte nodig heeft om alle taken binnen de rioleringszorg te kunnen uitvoeren. De gemeente Waterland heeft circa 2, fte beschikbaar. De gemeente acht 2, beschikbare fte als minimum aanvaardbaar. Bron: Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

25 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL 4.2 Financiële middelen In deze paragraaf zijn de benodigde middelen onderbouwd, die gemoeid zijn met de activiteiten uit het vorige hoofdstuk. De in dit hoofdstuk genoemde bedragen zijn op prijspeil 211 en exclusief BTW, tenzij anders vermeld en moeten voor de toekomst met de optredende inflatie worden geïndexeerd. De in dit hoofdstuk genoemde investeringen, zijn inclusief kosten voor voorbereiding en directievoering Vervangingswaarde rioleringssysteem Het rioleringssysteem in de gemeente Waterland bestaat onder ander uit vrijvervalriolering, gemalen, pompunits, persleidingen, drukriolering en randvoorzieningen. De rioleringsobjecten die bij de gemeente in beheer zijn vertegenwoordigen samen een vervangingswaarde van EUR 36,7 miljoen. Deze waarde is in Tabel 4.2 gespecificeerd. Tabel 4.2 Vervangingswaarde rioleringsobjecten per Rioleringsobjecten Hoeveelheid Vervangingswaarde Binnen de bebouwde kom: Vrijvervalriolering. 61,3 km EUR 28,9 miljoen Hoofdgemalen 22 st. EUR,6 miljoen Persleiding_ 5,8 km EUR,4 miljoen Randvoorzieningen 4 st. EUR 1,1 miljoen Buitengebied: Minigemalen 393 st. EUR 3,4 miljoen Drukriolering 38,7 km EUR 2,3 miljoen Totaal EUR 36,7 miljoen Totale lasten De totale investeringen die met de aanleg (exclusief nieuwbouw) en het beheer van de riolering in de planperiode gemoeid zijn, bedragen circa EUR 2,1 miljoen (zie Tabel 4.3). De investeringen zorgen in de planperiode in totaal voor nieuwe kapitaallasten van circa EUR,5 miljoen (zie Tabel 4.4). Tabel 4.3 Totale investeringen rioleringszorg planperiode VGRP (exclusief inflatie en x EUR 1.) Planperiode Vervangingsmaatregelen: Vrjjyervalriolen Gemalen Minigemalen en drukriolering \33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

26 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Randvoorzieningen 37 Totaal vervangingen Verbeteringsmaatregelen Totaal investeringen Zie verder bijlage 6, tabel A1 t/m A5 voor vervangingen vrijvervalriolering, hoofdgemalen, minigemalen en drukriolering en tabel B1 voor de verbetermaatregelen. Conform de uitgangspunten van de commissie Besluit Bevordering en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) (zie ook paragraaf 4.3.1), worden de investeringen voor de vervangings- en verbeteringsmaatregelen geactiveerd en als nieuwe kapitaallast (rente en aflossing) opgenomen. Deze kapitaallasten van de hierboven genoemde nieuwe investeringen vormen samen met de kapitaallasten van investeringen uit het verleden en de exploitatielasten de totale lasten, noodzakelijk voor een goede invulling van de gemeentelijke zorgplicht. De exploitatielasten worden conform BBV niet geactiveerd. In bijlage 6 is een overzicht opgenomen van alle financiële gegevens die als basis dienen voor het kostendekkingsplan. De totale lasten in de planperiode bedragen totaal circa EUR 8,4 miljoen (zie Tabel 4.4). In Figuur 4.1 zijn de lasten op langere termijn weergegeven. De totale lasten over de beschouwde periode van 6 jaar ( ) bedragen circa EUR 135 miljoen. De periode van zestig jaar is daarbij gekozen om alle uitgaven in beeld te kunnen brengen. Er is alleen BTW doorberekend over de exploitatielasten. Over de investeringen is geen BTW doorberekend. Tabel 4.4 Totale lasten rioleringszorg planperiode VGRP (exclusief inflatie en x EUR 1.) Planperiode Nieuwe Kapitaallasten, 99,9 112, 122, 153,2 487,1 Exploitatie regulier 613, 613, 616, 597,7 597,7 3.37,4 Onderzoeken 25, 37,5 38, 17,5 3, 148, Kapitaallasten verleden (afschrijving^ 968,3 936,4 865,3 846,6 817, ,1 BTW-compensatie 75,4 77,8 78,5 71,1 73,5 376,3 Totale lasten 1.681J 1.764,6 1.79, , ^ ,9 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

27 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL ln onderstaande Figuur 4.1 zijn de lasten over de periode tot en met 271 grafisch weergegeven. 3. T 2.5 o 2. w ra 5 ili-i I I CM CO co CM co CO CN CD CM CD CM CD co CN CD CO CM CN CN CN CN CO CO CO co CO CO in LO LD CD CD CO CD CD CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CN CM CM CM CM CM CM CM CM CM CM CM Exploitatie Onderzoek Kapitaallasten verleden n Nieuwe kap.lasten m BTW Figuur 4.1 Overzicht totale lasten over 6 jaar (periode ). 4.3 Kostendekking Het doel van de kostendekking is een onderbouwde prognose te maken van het verloop van de rioolheffing in de toekomst, gebaseerd op de lasten, zoals deze in de vorige paragraaf zijn benoemd. Hoewel een zo goed mogelijke benadering wordt nagestreefd van het toekomstige verloop van uitgaven en inkomsten, blijft dit vooral het bepalen van de trend naar de toekomst. Het verloop van de rioolheffing is afhankelijk van onder meer veranderende wetgeving, nieuw beleid of het gemeentelijke uitgavenpatroon, waardoor een regelmatige actualisatie van de kostendekking wenselijk is Uitgangspunten kostendekking In de berekening van de rioolheffing is met de volgende gemeentelijke financiële uitgangspunten rekening gehouden: Rentepercentage voor inflatie 3 bedraagt 2 % Rentepercentage voor afschrijving bedraagt 4,5 % Afschrijving lineair Alle genoemde bedragen zijn prijspeil 211 (dus geen rekening gehouden met inflatie) Afschrijvingstermijnen en theoretische levensduur: - Elektromechanische installatie gemalen 15 jaar 3 Inflatie is alleen berekend over de vervangingsinvesteringen op basis van kostenkentallen van de Leidraad Riolering module D11 prijspeil \33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

28 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL - Elektromechanische installatie drukriolering - Bouwkundige onderdelen gemalen en drukriolering Pers- en drukleiding - Vrijvervalriolering - Randvoorzieningen 15 jaar 3 jaar 45 jaar 6 jaar 6 jaar Uitgangspunten Besluit Begroting en verantwoording (BBV) De Gemeentewet en de Provinciewet schrijven voor dat elke gemeente en elke provincie jaarlijks begrotings- en verantwoordingsstukken moet opstellen. Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) bevat de regelgeving daarvoor. In de BBV zijn ook regels en randvoorwaarden opgenomen voor gemeenten met betrekking tot het bepalen van de kostendekking van de rioolheffing en financiering van investeringen in de riolering. Onderstaand zijn de belangrijkste voorwaarden opgenomen: Investeringen ten behoeve van riolering worden gezien als investeringen met meerjarig economisch nut en dienen te worden geactiveerd (artikel 59, lid 1) Jaarlijkse exploitatiekosten worden niet geactiveerd (ontbreken voorwaarde meerjarig economisch nut) Alle vaste activa worden voor het bedrag van de investering geactiveerd (artikel 62, lid 1) Een specifieke bijdrage van derden die in directe relatie staat tot de investering mag in mindering worden gebracht (artikel 62, lid 2). In dit VGRP zijn eventuele bijdragen niet verrekend maar als baten opgenomen Er wordt gebruik gemaakt van een egalisatievoorziening met als doel ongewenste schommelingen in de rioolheffing te voorkomen (artikel 43, lid 1b). Uit de toelichting valt af te leiden dat het volgens het BBV om een voorziening gaat en geen onderdeel uitmaakt van het eigen vermogen. De rioolheffing mag alleen worden uitgegeven aan het doel waarvoor het is ingesteld (zogenaamd gebonden besteding) Rente wordt niet via de resultaatsbestemming aan de voorziening toegevoegd (artikel 45 en toelichting). Dit is alleen toegestaan indien de waardering op basis van contante waarde heeft plaatsgevonden. In feite betreft het hier ook geen rente maar de noodzakelijke toevoeging om de voorziening op het gewenste niveau te houden Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

29 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL 4.4 Rioolheffing Binnen de gemeente Waterland wordt ten aanzien van de rioolheffing onderscheid gemaakt tussen woningen en niet woningen. Voor de woningen is het volgende onderscheid gemaakt. Tabel 4.5 verdeling rioolheffing woningen Aantal eenheden factor Heffing Eenpersoonshuishoudens EUR 199,26 Tweepersoonshuishoudens ,1 EUR 219,18 Meerpersoonshuishoudens ,21 EUR 241,1 Bedrijven Voor het kostendekkingsplan is gerekend met een omgerekend aantal heffingseenheden op basis van het standaardbedrag (EUR 199,26), hiervoor zijn in totaal heffingseenheden aangehouden. De rioolheffing voor de woningen is bepaald op basis van de WOZ-waarde. Een bedrijf betaalt minimaal het tarief voor een meerpersoonshuishouden en maximaal tweemaal dit tarief. In totaal bedragen de inkomsten afkomstig van de bedrijven EUR 12.74,24. Deze inkomsten zijn opgenomen als overige inkomsten in het kostendekkingsplan. In de berekening is rekening gehouden met een stijging in het aantal heffingseenheden, zoals onderstaand weergegeven. Tabel 4.6 Toename heffingseenheden. Jaar Toename heffingseenheden \33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

30 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Egalisatievoorziening De lasten, gemoeid met de gemeentelijke rioleringszorg, worden volledig gedekt uit de inkomsten via de rioolheffing. Om schommelingen in de lasten op te kunnen vangen en daardoor ook de schommelingen in de rioolheffing te voorkomen, maakt de gemeente gebruik van een egalisatievoorziening. De stand van deze voorziening is per 1 januari 212 geprognotiseerd op EUR 3,75 min. op basis van de begroting 212. Bepaling rioolheffing In onderstaande tabel is het effect van de totale lasten en inkomsten op de voorziening weergegeven bij een gelijkblijvende rioolheffing (er is wel rekening gehouden met de stijging in heffingseenheden); scenario 1. Tabel 4.7 Inkomsten en lasten bij huidige rioolheffing (exclusief inflatie) scenario RioolheffingjbasistariefJ EUR 199,26 199,26 199,26 199,26 199,26 Stjjgmg t.o.v. vorigjaar % % % % Totale lasten x EUR Totale inkomsten x EUR Dekkingspercentage 95% 9% 95% 1% 1% Saldo voorziening x EUR De huidige rioolheffing is niet helemaal dekkend ten opzichte van de lasten, maar het saldo van de voorziening is voldoende om dit tekort de komende jaren op te vangen. Op termijn is een rioolheffingstijging is noodzakelijk om kostendekkend te zijn en een positief saldo te behouden. Onderstaande figuur laat het totale verloop van de lasten, inkomsten en saldo van de egalisatievoorziening zien. Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

31 Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Scenario 1: geen stijging in rioolheffing 1 & «JP <& ^ ^ ^ ^ ^ & Ir -Ir,ry er AC3 rfy..-ffar- j «er nq J -er -er ncr er es TV TV <ür TV TV TV TV TV TV TV LU Totae asten Totale inkomsten 15 Voorziening Figuur 4.2 verloop lasten, inkomsten en saldo voorziening scenario 1. Om tot een kostendekkend dekkend tarief te komen en een positief saldo te behouden is scenario 2 doorgerekend, zie onderstaande grafieken. 3% stijging rioolheffing scenario 2 I : 2% 1% 1% % 1% 1% *»<? <S>~ <? <S> <? rf- ct j^-.sr <5 f & rfi>, * T? & & & & & rp > ^ ^ «? <? 1 i I : 2% Figuur 4.3 stijging in rioolheffing. 32\33 Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland

32 Tauw Kenmerk R KUM-kmi-V5-NL Scenario 2 Totale asten Tota e inkomsten voorziening o"* a N * o* <3> ó>* ^ <S>* cf of»* <# <** # # tff #* Figuur 4.4 verloop lasten, inkomsten en saldo voorziening scenario 2. In de berekening van de rioolheffing is geen rekening gehouden met de inflatie. De hoogte van de rioolheffing dient jaarlijks nog met de inflatie te worden geïndexeerd. Verbreed gemeentelijk Rioleringsplan Waterland \33

33

34 I I J-ï..' y " "

35 In deze bijlage wordt beschreven welke plek het GRP de afgelopen jaren heeft gehad in de dagelijkse praktijk. Vervolgens wordt beschreven in hoeverre de doelen zijn behaald? Waar mogelijk is in beeld gebracht wat de achtergronden zijn van het al dan niet realiseren van de doelen. Hoe heeft het GRP de afgelopen jaren gefunctioneerd? Het GRP dat voorafging aan het GRP had oorsponkelijk een planperiode van In 22 heeft de gemeente, in overleg met het HHNK, een optimalisatiestudie voor de zuiveringstak Katwoude en een waterkwaliteitstoets laten uitvoeren. De uitkomst van de waterkwaliteitstoets is uiteindelijk meegenomen in de optimalisatiestudie Katwoude en heeft geresulteerd in een aanvullende maatregel voor de kern Marken. Naar aanleiding van deze studies was een bijstelling van de in het GRP verwoorde maatregelen en beleid noodzakelijk. In de optimalisatiestudie was voor de te nemen maatregelen een kostenraming opgesteld. Over de wijze van kostenverdeling is in 22 geen overeenstemming bereikt. Pas in februari 25 zijn er definitieve afspraken gemaakt tussen de gemeente en het HHNK over de kostenverdeling. De gemeente Waterland heeft daarop haar GRP nogmaals geactualiseerd met de resultaten van de nieuwe kostenverdeling. Het GRP kan gezien worden als de financiële en beleidsmatige implementatie van de maatregelen vanuit de waterkwaliteitstoets Waterland en de optimalisatiestudie voor de zuiveringstak van Katwoude (juli 22) en Beemster (kern llpendam) en de afspraken die hierover met het (HHNK) zijn gemaakt. Naast de diverse actualisaties is onderzocht hoe het GRP-rapport in het dagelijkse werk gebruikt is. De methodiek van het werken met doelen, functionele eisen, maatstaven en meetmethoden is als weinig toegankelijk ervaren. Welke doelstellingen uit het GRP zijn gehaald? De gemeente heeft met doelen, vertaald naar functionele eisen, aangegeven hoe ze de zorg voor de riolering gestalte wil geven. Deze doelen zijn in het GRP vertaald naar een strategie, een mix van onderzoeken en maatregelen, waarbij de concrete uitvoer van de maatregelen, in samenwerking met Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), de boventoon voerde. In deze paragraaf zijn de activiteiten samengevat per doel en uitgeschreven per functionele eis die zijn uitgevoerd om de doelen uit het GRP te bereiken. De informatie is gebaseerd op een interview met de gemeente en de aangeleverde gegevens.

36 1) Inzameling van het binnen gemeentelijk gebied geproduceerd afvalwater. Alle percelen en woonschepen op het gemeentelijk gebied waar afvalwater vrijkomt moeten van een rioleringsaansluiting zijn voorzien, specifieke situaties uitgezonderd De gemeente heeft de afgelopen jaren de percelen (inclusief woonschepen) binnen de bebouwde kom aangesloten. Daarnaast is veel van bebouwing in het buitengebied voorzien van een IBA (circa 5). Een IBA staat voor Individuele Behandeling Afvalwater, een 'mini' rioolwaterzuiveringsinstallatie die per perceel of per woning het vrijkomende huishoudelijk afvalwater zuivert. Een aantal woningen is niet aangesloten, omdat ze in de keurzone van een primaire waterkering liggen waar strengere regels gelden met betrekking tot het aanleggen van ondergrondse werken. Deze woningen zijn wel in het bezit van een septictank. Ook het cluster Kloosterdijk is nog niet aangesloten, maar dit zal eind 21 gebeuren. In de gemeente zijn de afgelopen periode circa 1 nieuwe woningen gerealiseerd. Deze zijn allen aangesloten op het rioleringsstelsel In de bouwverordening is geregeld dat woningen het regenwater en afvalwater gescheiden moeten aanbieden aan de gemeente. De objecten moeten in goede staat zijn De gemeente voert rioolinspecties uit. Sporadisch komen klachten voor mbt stankoverlast. Over het hoofdriool zijn er weinig klachten. 2) Transport van het ingezamelde water naar het ontvangstpunt van de zuiveringsinstallatie. De afvoercapaciteit moet voldoende zijn om bij droog weer het aanbod van afvalwater te kunnen verwerken In het gemengde stelsel is in de droogweer situatie altijd voldoende capaciteit beschikbaar. De gemengde rioolstelsel binnen de gemeente zijn zo ontworpen dat ze bij een bui met een voorkomen van eenmaal per jaar (bui 6) geen wateroverlast veroorzaken. Het afvalwater dient zonder dat overmatige aanrotting optreedt, de zuiveringsinrichting te bereiken De gemeente streeft naar minimale verloren berging in het riool en een ledigingstijd van maximaal 2 uur. In de herberekeningen die de gemeente heeft laten uitvoeren is dit niet een speciaal punt van aandacht geweest. In llpendam is een stukje verloren berging bekend; bij de uitbreiding van de kern is het bestaande stelsel uitgebreid waarbij niet alle strengen onder ideaal afschot liggen.