Gescand archief datum. 05 JUNi 2012

Transcriptie

1 Veiligheid Advies Gescand archief datum 05 JUNi 2012 ^ Doorkiesnummers: Telefoon Fax Aan Het college Afschrift aan Nota Datum Ons kenmerk Opsteller Ilse Rijneveld Bijlage Onderwerp: vaststellen verordening Restauratiefonds Geacht college, U heeft in de vergadering van 25 oktober 2011, besloten om in 2012 een restauratiefonds voor monumenten op te starten en daartoe een verordening op te stellen. In deze nota vragen wij u in te stemmen met de Verordening Restauratiefonds 2012 en wordt toegelicht wat het restauratiefonds voor eigenaren van gemeentelijke monumenten betekent. Bovendien wordt u geïnformeerd over de resultaten van het onderzoek uitgevoerd door het Nationaal Restauratiefonds in 2011, Onderzoek naar de restauratiebehoefte bij eigenaren van gemeentelijke monumenten, Gemeente. De uitgangspunten De verordening voor het toekennen van laagrentende leningen voor onderhoud van gemeentelijke monumenten is grotendeels gebaseerd op de eerdere subsidieregeling voor onderhoud. Daar waar de verordening afwijkt van eerdere subsidieregeling, heeft dit vooral te maken met het specifieke verschil van een subsidie ineens en het afsluiten van een laagrentende lening. De oude subsidieregeling voor onderhoud van gemeentelijke monumenten zal ditjaar beëindigd worden. In plaats daarvan kunnen eigenaren van gemeentelijke monumenten een voordelige lening afsluiten bij het SVN-fonds. De gunstige rente op het te lenen bedrag, een rente die 4% onder de marktrente ligt en minimaal 1,5% bedraagt, bepaalt het voordeel voor de eigenaar. De laagrentende lening Eigenaren van gemeentelijke monumenten die onderhoud willen uitvoeren, kunnen in aanmerking komen voor een laagrentende lening van de gemeente. Het maximaal te lenen bedrag bedraagt euro. Dit bedrag moet in maximaal 15 jaar worden terugbetaald. In de bepaling van de hoogte van het bedrag is ernaar gestreefd om de lening af te stemmen op de restauratiebehoefte in de gemeente. Doelgroep De laagrentende lening voor restauraties is bedoeld voor eigenaren van gemeentelijke monumenten. Deze eigenaren kunnen, in tegenstelling tot

2 1. Onderzoek naar de restauratiebehoefte bij eigenaren van gemeentelijke monumenten, Gemeente, Nationaal Restauratiefonds Verordening Restauratiefonds /2 eigenaren van rijksmonumenten, niet of nauwelijks aanspraak maken op stimuleringsmaatregelen voor onderhoud vanuit het rijk of de provincie. Onderzoek restauratiebehoefte In juli en augustus 2011 heeft het Nationaal Restauratiefonds onder eigenaren een onderzoek uitgevoerd naar de restauratiebehoefte van gemeentelijke monumenten in. Uit dit onderzoek blijkt dat 14% van de gemeentelijke monumenten in volgens de eigenaren in matig tot slechte onderhoudsstaat is. Dit percentage is veel beter dan het landelijke gemiddelde van 28%. Van de se respondenten met een pand in een matig tot slechte onderhoudsstaat, heeft 50% aangegeven dat het ontbreken van financiële middelen hen verhindert om dit onderhoud uit te voeren. De verwachte kosten voor het uitvoeren van deze restauratiewerkzaamheden bedragen in de meeste gevallen tot euro. Het onderzoek van het NRF bevestigt dat aan een belangrijk deel van de vraag naar restauraties kan worden tegemoet gekomen met een maximale lening tot euro. Overigens wordt de ondersteuning van de gemeente bij onderhoud van monumenten bovengemiddeld goed gewaardeerd. 41% van de ondervraagden beoordeelt de ondersteuning voldoende tot goed, tegenover een landelijk gemiddelde van 17%. Vergelijking lening / subsidie In het verleden konden aanvragers maximaal euro subsidie krijgen per 15 jaar, zijnde 40% van de restauratiekosten. Bij het afsluiten van een lening is het maximale bedrag aan subsidiabele kosten verlaagd van naar euro zodat binnen het beschikbare budget meer leningen per jaar verstrekt kunnen worden. Het volledige bedrag aan subsidiabele kosten kan geleend worden. Bij het afsluiten van een laagrentende lening voor onderhoud is het voordeel voor de eigenaar lager dan bij de oude subsidieregeling voor onderhoud. Hierdoor is het mogelijk dat de vraag naar de stimuleringslening lager is dan de vraag naar de oude subsidieregeling en dat de staat van het onderhoud verslechtert. Om te bepalen of het verstrekken van leningen voldoet aan de verwachtte vraag en de restauratiebehoefte zal de verordening na 1 en 5 jaar worden geëvalueerd. Voorstel 1. ) Deze nota, Vaststellen verordening Restauratiefonds, vast te stellen. 2. ) In te stemmen met de Verordening Restauratiefonds 2012 en deze ter vaststelling voor te leggen aan de gemeenteraad. 3. ) De Verordening Restauratiefonds 2012 na 1 en 5 jaar te evalueren en de raad daarover te informeren. 4. ) Kennis te nemen van het Onderzoek naar de restauratiebehoefte bij eigenaren van gemeentelijke monumenten, Gemeente, in 2011 uitgevoerd door het Nationaal Restauratiefonds. Bijlagen:

3 I Nationaal Restauratiefonds Afd. Gemeente DKT 2011 Doc./bijlage IProductnr. Gemeente T.a.v. mevrouw E. Rijneveld Postbus ME Datum 25 oktober 2011 Kenmerk Behandeld door Voorlichting & Advies Onderwerp resultaten onderzoek gemeenteiijke monumenten Telefoonnummer (optie 4) info@restaüratief onds.nl Geachte mevrouw Rijneveld, In juli en augustus van dit jaar hebben wij onderzoek gedaan naar de restauratiebehoefte van gemeentelijke monumenten. Mede dankzij uw medewerking waren wij in staat om eigenaren/bewoners in uw gemeente aan te schrijven. De uitkomsten van dit onderzoek vindt u in het bijgevoegde rapport. Deze uitkomsten en conclusies hebben geleid tot veel aandacht in de regionale en landelijke media. Uit het onderzoek blijkt dat Iandelijk18% van de gemeentelijke monumenten er matig of slecht bij staat. Het is opvallend dat een groot deel van de eigenaren van deze groep aangeeft dat de oorzaak van de slechte staat van onderhoud ligt in een tekort aan financiële middelen. Ook verwachten eigenaren meer ondersteuning van de gemeente. De onderzoeksresultaten in uw gemeente vindt u eveneens bij deze brief. Wij verwachten dat de resultaten van dit onderzoek bij kunnen dragen aan de ondersteuning van eigenaren van gemeentelijk monumenten binnen uw gemeente. Waar mogelijk ondersteunen wij u daar graag bij. Voor vragen over het onderzoek en/of een afspraak, kunt u ons tijdens kantooruren bereiken op telefoonnummer (033) (optie 4). U kunt vragen naar Ina Roeterdink of ondergetekende. Met vriendelijke groet. P.B. (Pierre) van der Gijp MA Hoofd Voorlichting & Advies 12 Westerdorpsstraat 68 T Bankrekeningnr Postbus 15, 3870 DA Hoevelaker 1 F BTWnr. NL B.01 info@) restauratiefonds.nl K.v.K. Utrecht nr

4 Onderzoek naar de restauratiebehoefte bij eigenaren van gemeentelijke monumenten Gemeente Delfi Juli / augustus 2011

5 Inhoudsopgave 1 Onderzoeksopzet Situatiebeschrijving Doel van het onderzoek Doelgroep Onderzoeksmethode en -verantwoording Respons 5 2 Rapportage Algemene informatie over het monument De staat van onderhoud van het monument Financiering van het onderhoud Energiebesparende maatregelen Ondersteuning door gemeente bij het onderhouden van het monument 15

6 1. Onderzoeksopzet 1.1 Situatiebeschrijving telt circa gemeentelijke monumenten en naar verwachting groeit dit aantal binnen enkele jaren tot boven de Het belang van gemeentelijke monumenten voor het behoud van gebouwd erfgoed is daardoor aanzienlijk. Maar tegelijkertijd is er weinig bekend over de restauratiebehoefte onder deze categorie monumenten. De vraag is: Zijn eigenaren van gemeentelijke monumenten in staat om hun monument goed te onderhouden? Wat deze vraag extra relevant maakt is dat de financiële ondersteuning aan eigenaren van gemeentelijk monumenten, ten opzichte van rijksmonumenten, relatief gering is. Bovendien staan in veel gemeenten de budgetten voor de instandhouding van gemeentelijke monumenten onder druk. Om meer inzicht te krijgen in de onderhoudsstaat van de gemeentelijke monumenten in, heeft Nationaal Restauratiefonds in samenwerking met Right Marktonderzoek een onderzoek uitgevoerd. In totaal 213 se gemeenten hebben aan hef onderzoek meegewerkt door een bestand met de adressen van de monumenten in de eigen gemeente aan te leveren. Hierdoor konden eigenaren of bewoners van een gemeentelijk monument worden benaderd. Als dank voor de medewerking ontvangen alle deelnemende gemeenten een rapport met de resultaten van het onderzoek op landelijk niveau. Alle gemeenten waar minimaal 20 eigenaren de enquête hebben ingevuld, ontvangen bovendien een rapport met de resultaten in de eigen gemeente. 1.2 Doei van het onderzoek Het doel van het onderzoek is inzicht te verkrijgen in de restauratiebehoefte van gemeentelijke monumenteigenaren In. Aspecten die hierbij onder andere aan bod zijn gekomen, zijn: Functie en type monument Bouwkundige staat van het monument Recente restauratiehistorie Benodigde restauratiewerkzaamheden Financiering van het onderhoud Energiebesparende maatregelen Waardering ondersteuning door gemeente Behoefte aan ondersteuning 1.3 Doelgroep De doelgroep van het onderzoek wordt gevormd door de eigenaren en bewoners van een gemeentelijk monument in. In totaal zijn eigenaren of bewoners van een gemeentelijk monument voor dit onderzoek benaderd.

7 1.4 Onderzoeksmethode en -verantwoording Nationaal Restauratiefonds heeft alle se gemeenten benaderd met het verzoek om voor dit onderzoek een bestand aan te leveren met de adressen van de gemeentelijke monumenten in de gemeente. Daarbij werden de gemeenten gevraagd om de adressen van de monumenten zo mogelijk aan te vullen met de adresgegevens van de monumenteigenaren Deze extra informatie Is vooral relevant als de eigenaar het monument niet zelf in gebruik heeft, maar verhuurd. Met betrekking tot het gebruikte adressenbestand zijn de volgende opmerkingen van belang: Veel gemeenten hebben een lijst toegestuurd met adressen bestaande uit straatnaam en huisnummer van het monument zelf. In dat geval zijn deze gegevens door het bedrijf Cendris verrijkt met postcode en daar waar mogelijk de naam van de bewoner(s) op dit adres. Als uit het bestand van de gemeente was af te leiden dat een monument is opgedeeld in meerdere adressen, dan is slechts één bewoner/eigenaar in dat monument benaderd om mee te werken aan het onderzoek. Op basis van deze adressenbestanden heeft Nationaal Restauratiefonds eigenaren en bewoners van een gemeentelijk monument een schriftelijke vragenlijst toegestuurd. De respondenten konden de ingevulde vragenlijst met behulp van een antwoordenvelop kosteloos retoumeren. Daamaast is in de begeleidende brief tevens een link opgenomen naar een online vragenlijst, zodat de respondent ook de keuze kon maken om de vragenlijst online in te vullen. De periode waarin eigenaren aan het onderzoek konden deelnemen, liep van 1 juli tot en met 21 augustus Respons Voor het onderzoek zijn in totaal 863 eigenaren/bewoners van een gemeentelijk monument uit de gemeente benaderd. Hiervan hebben er 150 gereageerd, door de vragenlijst schriftelijk of online in te vullen. Dit levert het volgende responspercentage op: Uitgenodigd Geretourneerd Responspercentage 17% 21% Nationaal Restauratiefonds 2011 Niets uil deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, geluidsband, elektronisch of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting Nationaal Restauratiefonds te Hoevelaken.

8 2. Rapportage 2.1 Algemene informatie over het monument In het eerste gedeelte van het onderzoek zijn vragen gesteld over enkele kenmerken van het monument en de eigenaar. Deze informatie is gebruikt om een beter beeld te krijgen om wat voor soort monumenten het gaat. Bovendien is deze informatie gebruikt voor een nadere analyse van de resultaten. In deze paragraaf zijn de resultaten van deze algemene vragen weergegeven, te beginnen met de oorspronkelijke en de huidige functie van het monument. Figuur 2.1 Wat was de oorspronkelijke functie van het monument? woonhuis % % boerderij 1 1% % kasteel / landhuis 1 1% 44 1% kerkelijk gebouw 2 1% 238 3% openbaar gebouw 2 1% 167 2% molen 0 0% 23 0% gebouw voor industrie of handel (fabriek, pakhuis, kantoor) 19 13% 456 7% gebouw met een andere functie 11 8% 538 8% het monument is geen gebouw 0 0% 33 0% totaal % % Figuur 2.2 Wat is de huidige functie van het monument? wonen % % bedrijfspand 40 27% % religieuze functie 2 1% 166 2% culturele of maatschappelijke functie 3 2% 245 4% geen, het staat leeg 2 1% 100 1% anders, namelijk 0 0% 81 1% totaal % % 6

9 Figuur 2.3 Wat is het totale vloeroppervlak van uw monument? 0-100m % % m % % m % % meer dan m2 1 1% 237 4% weet ik niet 9 6% 521 8% totaal % % Figuur 2.4 Bent u (of uw organisatie) de eigenaar van het monument? ja, ik ben zelf eigenaar % % ja, onze organisatie is eigenaar 8 5% 475 7% nee, de eigenaar is iemand anders dan ikzelf of onze organisatie 24 16% % totaal % %

10 Figuur 2.5 In welk jaar heeft u (of uw organisatie) het monument gekocht? voor % 32 1% % 67 1% % 27 0% % 52 1% % 31 1% % 19 0% % 68 1% % 196 3% % % % % % % na % % totaal % %

11 2.2 De staat van onderhoud van het monument De kern van het onderzoek bestaat uit een aantal vragen over het onderhoud van het monument. Dit geeft inzicht in de werkzaamheden die de eigenaren binnen enkele jaren moeten uitvoeren om hun pand in goede staat te brengen. Figuur 2.6 Is het monument in de afgelopen 5 jaar gerestaureerd? ja, en deze restauratie is reeds afgerond 41 28% % ja, maar deze restauratie is nog niet afgerond 24 16% % nee 84 56% % totaal % % iquur Z. I Hc idige staal van het monument' goed redelijk matig «slecht goed redeliik matig s siecht goed 51 45% 0 0% 14 40% redelijk 47 41% 0 0% 11 31% matig 14 12% 0 0% 6 17% slecht 2 2% 1 100% 4 11% totaal % 1 100% % 9

12 Aan de ondervraagden die aangeven daf de bouwkundige staat matig of slecht is, is gevraagd welke restauratiewerkzaamheden uitgevoerd zouden moeten worden om het monument in goede staat te brengen. Hierbij waren vooraf al werkzaamheden voorgelegd die men kon aanvinken, ook kon men andere werkzaamheden noemen. Figuur 2.9 Welke restauratiewerkzaamheden moeten worden uitgevoerd om het monument in goede staat te brengen? (meerdere antwoorden mogelijk) herstel van de fundering 4 17% % herstel van vloeren en balklagen 10 42% % herstel van de gevel 15 63% % herstel van gevelopeningen (zoals deuren, ramen en kozijnen) 15 63% % herstel van goten en hemelwaterafvoeren 10 42% % herstel van het dak 15 63% % herstel van historische ornamenten 6 25% % herstel van het historische interieur 2 8% % schilderwerk 0 0% 35 3% schoorsteen restaureren 0 0% 11 1% andere werkzaamheden, namelijk 3 13% % totaal % % 10

13 Figuur 2.10 Als de onderhoudsstaat (één antwoord mogelijk) slecht of matig is: wat is de belangrijkste reden daarvan? het monument is recent aangekocht, waardoor ik nog niet in staat ben geweest om dit aan te pakken debouwkundige problemen zijn recent aan het licht gekomen, nog niet in staal gevveest om dit aer te pakken 13% 19% onderhoud van he( monument heeft geen prioriteit het ontbreekt aan finandële middëen het planvormingsproces verloopt moeizaem 50% 69/0 een andere reden, namëijk 12% 0% 10% 20% 30% 40% 80% 60% 70% 90% 90% 100% 11

14 2.3 Financiering van het onderhoud De vragen over financiering van het onderhoud zijn alleen gesteld aan de eigenaren die hebben aangegeven dat de onderhoudsstaat van hun pand matig of slecht is. Doelstelling was te achterhalen in hoeverre financiële belemmeringen goed onderhoud van het pand in de weg staan. Figuur 2 11 Wat zijn de verwachte kosten voor het uitvoeren van deze restauratiewerkzaamheden? 0,-tot ,- 3 19% % ,- tot ,- 6 38% % ,-tot ,- 1 6% % ,-tot ,- 1 6% % meerdan % 74 7% dat is nog onbekend 4 25% % dat wil ik niet zeggen 0 0% 2 0% totaai % % Figuur 2.12 Zijn er financiële belemmeringen die verhinderen dat de restauratiewerkzaamheden op korte termijn uitgevoerd worden? % ja, ik kan geen van de benodigde werkzaamheden uitvoeren ja, ik kan slechts een deel van de benodigde werkzaamheden uitvoeren 5 31% % 6 38% % nee, er zijn geen financiële belemmeringen 1 6% 71 7% dat weet ik nog niet 4 25% % totaal % % 12

15 Figuur 2.13 Bent u van plan de eerdergenoemde restauratiewerkzaamheden binnen een termijn van 3 jaar uit te voeren? ja. alie genoemde werkzaamheden 4 25% % ja, maar alleen de hoogst noodzakelijke werkzaamheden 8 50% % nee 4 25% % totaal % % Figuur 2.14 Hoe gaat u de restauratiewerkzaamheden financieren? (meerdere antwoorden mogelijk) met eigen geld 6 50% % met een lening / hypotheek 1 8% % met een laagrentende lening via het Restauratiefonds 3 25% % met een laagrentende lening via het SVN 1 8% 28 3% met een subsidie van de gemeente 7 58% % met een subsidie van de provincie 0 0% % met geld uit fondsenwerving 0 0% 40 5% dat weet ik nog niet 5 42% % dat wil ik niet zeggen 0 0% 4 0% totaal % % 13

16 2.4 Energiebesparende maatregelen Duurzaamheid en energiebesparing zijn actuele thema's in de se samenleving. Tegelijkertijd kunnen ondoordacht uitgevoerde isolatiewerkzaamheden onherstelbare schade toebrengen aan het monument. Om die reden hebben we gevraagd of monumenteigenaren van plan zijn om energiebesparende maatregelen te nemen Figuur 2 15 Bent u van plan de komende drie jaar één of meerdere van onderstaande werkzaamheden uit te voeren om het energieverbruik van uw pand omlaag te brengen? (meerdere antwoorden mogelijk) ja, isoleren van dak 23 19% % ja, isoleren van de buitenmuren 15 12% % ja, isoleren van vloer 9 7% % ja, verhogen isolatiewaarde van ramen (achterzetbeglazing, dubbel glas) ja, vervangen van installaties door installaties met een hoger rendement ja, toepassen van alternatieve energiebronnen (zonnepanelen, aardwarmte) 34 28% % 19 15% % 12 10% % anders, namelijk isolatie algemeen 0 0% 8 0% ja, anders, namelijk 7 6% 191 3% nee 59 48% % totaal % % Figuur 2.16 Hoeveel denkt u te moeten betalen voor het uitvoeren van deze werkzaamheden? 0,- tot , % % ,- tot , % % ,-tot ,- 3 5% 206 7% meer dan ,- 3 5% 111 4% dat is nog onbekend 12 19% % dat wil ik niet zeggen 0 0% 10 0% totaal % % 14

17 2.5 Ondersteuning door gemeente bij het onderhouden van het monument Veel gemeenten bieden monumenteigenaren steun bij het onderhouden van hun gemeentelijk monument. Aan de eigenaren zijn enkele vragen gesteld om te toetsen of deze steun aansluit bij hun behoefte. Figuur 2 17 Op welke wijze ontvangt u ondersteuning van uw gemeente bij het onderhouden van uw monument? (meerdere antwoorden mogelijk) ik krijg van de gemeente een abonnement op de monumentenwacht de gemeente biedt monumenteigenaren gratis advies en voorlichting 3 2% 357 6% 34 28% 466 8% de gemeente verstrekt een subsidie 52 43% % de gemeente biedt de mogelijkheid voor een laagrentende lening 10 8% 230 4% ik krijg geen ondersleuning van de gemeente 52 43% % anders, namelijk 2 2% 91 2% totaal % % Figuur 2.18 Hoe beoordeelt u de ondersteuning van uw gemeente bij het onderhouden / restaureren van uw monument? goed 24 21% 412 7% voldoende 23 20% % neutraal 43 37% % onvoldoende 15 13% % slecht 12 10% % totaal % % 15

18 Publiekszaken Gescand archiei 09DEC.2011 o: Monumentenzorg en Bouwkwal/teil Doorkiesnummers: Telefoon Fax eind a f Aan Het college Afschrift aan wethcik--- d.d. ft Nota Datum Ons kenmerk Opsteller John-Paul Smolders Bijage Onderwerp revolving fund restauraties Geacht college, Deze nota beschrijft een voorstel om een revolving fund op te richten speciaal voor restauraties van gemeentelijke monumenten om het probleem met dalende/wisselende subsidie budgetten definitief op te lossen. Probleemstelling / aanleidinq De komende jaren zullen de subsidiebudgetten voor instandhouding van gemeentelijke monumenten jaariijks verminderen. Dit heeft te maken met het wegvallen van de dekking uit ISV en de bezuinigingsdruk op het reguliere cultuurbudget, waar ook een deel van de instandhoudingkosten vpor gemeentelijke monumenten uit gesubsidieerd wordt. Instandhouding van monumenten is de belangrijkste pijler uit het monumentenbeleid. Als instrument hiervoor wordt in een subsidiesysteem gebruikt om eigenaren te stimuleren hun monument in goede staat te houden. Om de gemeentelijke monumenten in particuliere handen een effectief stimulerende bijdrage voor deze instandhouding te leveren, is per jaar nodig (bron: monumentennota ). Een alternatief instrument voor het stimuleren van instandhouding van monumenten is een revolving fund voor restauraties, waaruit leningen in plaats van subsidies worden verstrekt. Het belangrijkste probleem bij de oprichting van een revolving fund is de startinvestering die hiervoor nodig is. In deze nota wordt een voorstel gedaan hoe dit toch te realiseren is zonder grote startinvestering. Subsidie versus lening als stimuleringsmiddel Landelijk is de trend om te stoppen met subsidies en in de plaats daarvoor leningen te verstrekken uit een revolving fund. De voordelen zijn evident: hetzelfde geld kan vaker worden ingezet omdat het geen "out of pocket" uitgaven zijn, maar leningen die terugvloeien in het fonds. In is op dit moment de methode om instandhouding te stimuleren met een combinatie van subsidie en lening. Voor regulier onderhoud in een periode van 15 jaar is een subsidie van max euro beschikbaar om het object in goede staat te houden. Voor grootschaliger restauraties is een lening tussen de en

19 euro beschikbaar. Met andere woorden: als eigenaren het onderhoud laten versloffen, worden ze daar niet voor beloond, want boven de euro krijgen ze geen subsidie maar een lening. Men kan in aanmerking komen voor subsidie of een lening over de periode van 15 jaar; de eigenaar kiest. De lening is afkomstig uit het SVN-budget. Op dit moment wordt er vooral gebruik gemaakt van de subsidie. Eigenaren die deze keuze wordt voorgehouden, kiezen allemaal voor subsidie. Huidige budgetten Het subsidiebudget was in 2008 (na aanvulling in het kader van monumentennota) Dit is afgenomen tot in 2011 en zal de komende jaren nog verder afnemen. In onderstaande grafiek is een indicator voor het aantal euro's subsidie per gemeentelijk monument weergegeven, waaruit blijkt dat door afname van het budget en toename van het aantal monumenten het aantal euro's per jaar per monument sterk afneemt aantal monumenten versus euro's ! I aantal monumenten - -euro/monument Wat betreft de leningen voor instandhouding is het mogelijk om jaarlijks uit SVN-fonds voor leningen tot max per aanvrager beschikbaar te stellen. Uit de evaluatie van dit SVNinstrument blijkt dat er op dit moment weinig gebruik van gemaakt wordt. Belangrijkste reden hiervoor is, zoals hierboven vermeld: men kiest voor subsidie. Daarnaast was er tot voor kort een provinciale lening met aantrekkelijkere voorwaarden (lagere rente). Toch is in 2010 door het college besloten om het instrument beschikbaar te houden 2/5

20 voor in de toekomst, omdat dh bij dalende/wegvallende subsidiebudgetten zeer nuttig kan blijken te zijn. Oplossing Om definitief een oplossing te hebben voor dit instandhoudinginstrument is het in deze tijd van bezuinigingen effectief om te kiezen voor leningen uit een revolving fund in plaats van subsidies. Om dit te bereiken moeten de volgende zaken worden geregeld: Opstellen van specifieke regels voor het uitgeven van leningen toegespitst op het te bereiken resultaat: instandhouding van monumenten. Een oplossing vinden voor het belangrijkste probleem om een dergelijk fonds te kunnen starten: de startinvestering. Hieronder zal hiervoor de oplossing worden beschreven. Startinvestering: 7 jaren storting van De huidige claim op het SVN-fonds wordt gebruikt om een revolving fund restauraties op te richten. Op dit moment kan er jaarlijks ten behoeve van instandhouding monumenten voor een beroep worden gedaan op het SVN-fonds. Indien dit bedrag gedurende 7 jaar in het nieuw op te richten revolving restauratiefonds zou worden gestort, ontstaat een zodanig gevuld fonds, dat er decennia lang voor aan leningen per jaar kunnen worden verstrekt Er hoeft dan in het geheel geen beroep meer te worden gedaan op de begroting van. Om geen onnodig beroep te doen op stortingen uit het SVNfonds, kan ook worden gestort op het moment dat een lening uitgegeven moet worden. Hierdoor is het tempo van de vulling van het restauratiefonds afhankelijk van de behoefte die er aan de restauratieleningen is. Revolving effect Na zeven jaar storten is er totaal in het fonds gestopt. Na 30 jaar zijn er dan aan leningen uitgegeven. Het revolving effect is dat er 4,3 keer zoveel leningen kunnen worden uitgezet (in 30 jaar) dan als je het geld als subsidie zou verstrekken. En met dit fonds kan er dan na die 30 jaar nog decennia lang doorgegaan worden met het verstrekken van leningen voor een bedrag van per jaar. Effect op SVN fonds Op dit moment zit er 4,9 miljoen euro in het SVN-fonds. Door dit voorstel wordt er uiteraard geld aan dk fonds onttrokken. Eigenlijk wordt het fonds opgesplitst in een restauratiefonds en het oude SVNfonds zonder monumentenclaim. Door de geleidelijke jaarlijkse onttrekking uit het SVN-fonds, wordt dit fonds kleiner en het restauratiefonds groter. Dit proces duurt minimaal 7 jaar en afhankelijk van de snelheid van vulling van het restauratiefonds, kan dit ook langer duren tot het maximum van aan stortingen in het restauratiefonds is bereikt. 3/5

21 Waarom opsplitsen? 1} Het oprichten van een apart restauratiefonds past in de ambitie beschreven in de monumentennota "gezicht op gebouwd erfgoed ". Hierin is deze richting al aangegeven voor de toekomst, maar werd ook het investeringsbedrag nog als probleem gezien. 2) In zijn er al veel monumentengemeenten die een revolving fund restauraties hebben opgestart. Ook het rijk werkt met revolving funds, uitgezet bij het nationaal restauratiefonds. Het is een heel gebruikelijke trend/beweging om monumentenzorg te stimuleren met leningen uit een revolving fund (met name vanwege het revolving effect). 3) Om een goede dienstverlening naar monumenteneigenaren te kunnen verlenen, zijn duidelijke, op monumenten toegespitste regels en voorwaarden nodig om richtinggevend te kunnen zijn. Belangrijkste voorwaarden zijn o.a. het rentepercentage wat voor de lening wordt gerekend. Over het algemeen wordt er een rentepercentage van 4% onder de marktwaarde met een minimum van 1,5% gerekend. Verder zullen er specifieke looptijden en leningsniveaus voor gedefinieerde restauratieopgaven vooraf worden vastgelegd. Een restauratie is soms een langdurig traject voordat tot daadwerkelijke uitvoering wordt overgegaan. De gemeenteiijke bijdrage is vaak maar een onderdeel van de totaalfinanciering. Hier kan met een apart restauratiefonds veel beter op worden ingespeeld. 4) Derden kunnen storten in dit fonds om het daarmee te vergroten/versterken. Legaten van mensen die begaan zijn met de monumenten in, kunnen daarmee rechtstreeks aan de instandhouding van deze monumenten worden besteed. Ook bedrijven of vermogende particulieren kunnen worden benaderd om in het fonds te investeren. Hierdoor kan de verantwoordelijkheid voor monumentenzorg beter met andere belanghebbenden worden gedeeld. 5) De gemeente heeft duidelijk een verantwoordelijkheid voor de door de gemeente aangewezen monumenten. De "belemmering" is door de gemeente gecreëerd en daar staat een verantwoordelijkheid voor het (helpen bij) de instandhouding van die gebouwen tegenover. Door het oprichten van dit restauratie revolving fund, komt deze verantwoordelijkheid en bijbehorende kosten, volledig los van de begrotingscyclus te staan. Hiermee wordt een duurzame oplossing gecreëerd. Verhoging van de uitleningcapaciteit In de discussie in het college over de afbouw van de ISV-subsidies voor monumenten (vanaf 2013 nul) is als oplossing ingebracht de uitleencapaciteit van dit op te richten restauratiefonds te verhogen tot minimaal per jaar. Dit bedrag is gebaseerd op de jaarlijkse subsidiebehoefte van per jaar. Deze subsidie (40%) vertegenwoordigt een investeringsbedrag van Om hetzelfde effect te bereiken (stimuleren instandhouden monumenten) met leningen, is eigenlijk een bedrag van aan laagrentende leningen nodig. De schatting is dat slechts 50% van de mensen die nu een subsidie 4/5

22 aanvraagt ook voor een lening zal gaan, waarmee afgerond dus ca per jaar nodig is. Om niet meteen de claim van /jaar naar /jaar te verhogen, wordt voorgesteld om in plaats van 7 jaar totaal 9 jaar te storten vanuit het SVN-fonds in het restauratiefonds. Hiermee blijft de claim uit het SVN-fonds gedurende alle 9 jaren gelijk aan wat die nu is en daarmee het jaarlijkse bedrag wat voor andere doelen ingezet kan worden. Het eindkapitaal in het restauratiefonds is echter na 9 jaar 3,5 miljoen euro groot, waarmee op den duur voor /jaar aan leningen vanuit dit restauratiefonds kan worden uitgezet. Na 1 jaar en na 5 jaar zal een evaluatie uitgevoerd worden om te bepalen aan de hand van de uitgezette leningen of de behoefte inderdaad het niveau van de verwachtingen bereikt. Daarnaast zullen de economische ontwikkelingen en eventuele stortingen door derden in het fonds bij de beoordeling betrokken worden of een bijstelling van het maximum te storten bedrag in het restauratiefonds noodzakelijk is. Voorstel 1) Uitwerken van het restauratiefonds : opstellen van een verordening toegespitst op instandhouding van gemeentelijke monumenten en zonodig beleidsregels opstellen. 2) Het fonds te vullen door jaarlijks maximaal ,- te storten vanuit het SVN-fonds in het restauratiefonds. 3) Om geen onnodige stortingen te doen vanuit het SVN-fonds, het vullen afhankelijk te maken van de behoefte (uitgifte van leningen). 4) Het storten in het restauratiefonds te stoppen nadat het maximum stortingsbedrag vanuit het SVN-fonds van is bereikt of als er 9 jaar is gestort Na 1 en na 5 jaar zal een evaluatie worden uitgevoerd om te bepalen of de behoefte aan leningen een bijstelling van het maximum te storten bedrag rechtvaardigt. 5) In 2012 te starten met dit restauratiefonds. 5/5