VOORBLAD BIJ BIJLAGE 1 PROFIELPRODUCT

Transcriptie

1 VOORBLAD BIJ BIJLAGE 1 PROFIELPRODUCT Naam auteur(s) E. van der Made Vakgebied Frans Titel Leerlijn onderbouw h/v Frans, Duits, Spaans. Schooljaar Onderwerp Een leerlijn voor de talen Frans, Duits en Spaans voor de havo/vwo-onderbouw van een middelbare school in Noord-Holland. Profiel Ontwikkelaar Opleiding Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Doelgroep 2 e en 3 e klassen havo en vwo Sleuteltermen Leerlijn, kerndoelen, ERK, lesuren, studietijd, moderne vreemde talen Bibliografische referentie Made, E. van der. (2015). Leerlijn onderbouw h/v Frans, Duits, Spaans. Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleidingen UvA. Studentnummer Begeleider(s) A.H. Koffeman MA Beoordelaar(s) indien bekend Dr. G. Rijlaarsdam Opdrachtgever Coördinator ALFA van een middelbare school in Noord-Holland Datum

2 BIJLAGE 1: Kortdurende taken en spelletjes I.v.m. de beperkte beschikbare studietijd voor Frans, Duits en Spaans in de onderbouw van het AC, is gezocht naar taken en spelletjes die slechts een gedeelte van een les in beslag nemen. Er is gekozen voor geleide taken en spelletjes en niet voor open taaltaken/vrije productie. Waarom? De leerlingen uit de onderbouw kunnen het niveau van vrije productie nog niet bereiken op het AC. Er is veel studietijd nodig om dat niveau te bereiken en die tijd is er niet. De docenten hebben gekozen voor andere zaken, die meer rendement opleveren met minder studietijd, zie pagina 5 onder Leeractiviteiten. Taaltaken en taalspelletjes werken echter wel motiverend. Verschillende taken en spelelementen zorgen voor afwisseling in de les. Bovendien ervaren de leerlingen wat zij allemaal kunnen doen in een taal. Taaltaken horen ook bij de actiegerichte benadering van het ERK: een taal moet gebruikt worden. Ze gaan over de vrije productie van taal, het gebruiken van de taal om iets te bereiken, het spreken en schrijven in de vreemde taal. Daarom zijn er toch taken en spelletjes opgenomen in deze leerlijn die een stukje in de richting gaan van echte taaltaken. In deze bijlage vindt u kortdurende taken en spelletjes (TS 1 t/m 10) waarnaar verwezen wordt in de leerlijn. Deze taken en spelletjes zouden van pas zouden kunnen komen in uw lessen. U kent ze wellicht. Ze kunnen bij alle drie de talen gebruikt worden. Ze zijn beschreven in het Nederlands. De docenten moeten ze zelf omzetten naar de doeltaal. Ze zijn verzameld uit verschillende bronnen en aangepast aan de onderbouw-klassen van het AC. 34

3 TS 1. Dialoogjes (A1) Leerdoel 3/Spreken Bron: uit eigen lesontwerp Duur: 2 minuten De leerlingen krijgen van de docent een schema met vraagzinnetjes en antwoordzinnetjes in de doeltaal. Taak Begroeting De leerlingen vormen tweetallen en voeren een gesprekje met elkaar, aan de hand van hun schema met vraag- en antwoordzinnetjes in de doeltaal. Er kan klassikaal afgesloten worden. Steekproefsgewijs geeft een paar leerlingen antwoord op de vragen van de docent: Hoe heet jij?, Waar woon jij?, Hoe oud ben jij?. Dialoogje Leerling A vraagt Leerling B geeft antwoord 1. Goedendag/Hoi 2. Goedendag/Hoi 3. Hoe heet jij? 4. Ik heet 5. Waar woon jij? 6. Ik woon in. 7. Hoe oud ben jij? 8. Ik ben jaar Leerling A geeft antwoord Leerling B vraagt 10. Ik heet 9. Hoe heet jij? 12. Ik woon in 11. Waar woon jij? 14. Ik ben jaar 13. Hoe oud ben jij? 16.Tot ziens 15.Tot ziens 35

4 Taak vakantie: De leerlingen vormen tweetallen en voeren een gesprekje met elkaar, aan de hand van hun schema met vraag- en antwoordzinnetjes in de doeltaal. Ze moeten zelf invullen wat zij in hun vakantie hebben gedaan. Er kan klassikaal afgesloten worden. Steekproefsgewijs geeft een paar leerlingen antwoord op de vragen van de docent: Wat heb jij gedaan in de vakantie? Dialoogje Leerling A vraagt Leerling B geeft antwoord 1. Goedendag/Hoi 2. Goedendag/Hoi 3. Wat heb jij gedaan in de vakantie? 4. Ik heb 5. Dat is leuk/niet leuk Leerling A geeft antwoord Leerling B vraagt 7. Ik heb 6. Wat heb jij gedaan in de vakantie? 9. Tot ziens 8. Dat is leuk/niet leuk 10. Tot ziens 36

5 TS 2. Cirkelspel Vraag en antwoord (A2) Leerdoel 8/Spreken Bron: Speakerbox (CPS, 2008) Duur: Afhankelijk van de grootte van de groep. Maximaal 20 minuten. Alle leerlingen krijgen een lijstje met vraagzinnetjes in de doeltaal. Het spel: De leerlingen maken met hun stoelen een binnen- en een buitencirkel. De helft van de leerlingen gaat in de binnencirkel zitten en de andere helft in de buitencirkel. Er zitten altijd twee leerlingen tegenover elkaar. De leerlingen in de binnencirkel beginnen ( aan de hand van de vragenlijst)de buitenste leerlingen te interviewen in de doeltaal. Na twee minuten roept de docent dat er gewisseld moet worden. Alle leerlingen schuiven een plaatsje op naar links. De buitenste leerlingen interviewen nu de binnenste leerlingen. De oefening stopt na een paar keer wisselen. De docent vraagt na afloop aan enkele leerlingen hoe het ging. 37

6 TS 3. Elkaars agenda (A2) Leerdoel 8 + 9/Spreken Bron: Speakerbox (CPS, 2008) Duur: ca. 10 minuten Instructiekaart uitdelen De taak: De leerlingen vormen tweetallen. Ieder pakt zijn agenda. Ieder beschrijft in de doeltaal een dag uit zijn/haar week. Er kan klassikaal afgesloten worden. Steekproefsgewijs beschrijft een aantal leerlingen een dag uit de agenda van hun klasgenoot. Instructiekaart Elkaars agenda/met z n tweeën. 10 minuten. Pak allebei je agenda en kies een dag uit de week. 1 -De één beschrijft zijn/haar dag aan de ander (opstaan, eten, afwassen, naar school gaan, sporten, gamen, huiswerk maken, etc.). Als je woorden niet kent, gebruik gebaren of andere talen maar geen Nederlands -De ander maakt aantekeningen en mag vragen stellen als hij/zij iets niet begrijpt. 2. Als de één klaar is met zijn/haar verhaal, geeft de ander een korte samenvatting aan de hand van zijn/haar aantekeningen. Is het verhaal begrepen? Nu draaien jullie de rollen om en doen hetzelfde met een dag uit de agenda van de ander. 38

7 TS 4. Ren je rot Vocabulaire-training (A1/A2) Leerdoel /Woordenschat Bron: Speakerbox (CPS, 2008) Duur: Afhankelijk van de hoeveelheid te leren woordjes. De leerlingen hebben woordjes moeten leren. Er is vooraf gezegd dat de kennis van de woordjes getest zal worden en dat er iets te winnen valt. De docent heeft een zandloper (30 seconden) of stopwatch klaargelegd. Het spel: De docent verdeelt de klas in 2 helften. Links speelt tegen rechts. Het schoolbord wordt ook in 2 helften verdeeld. De klas kan simpelweg in tweeën worden gedeeld maar ook bijv. de jongens aan de ene kant van de klas tegen de meisjes aan de andere kant van de klas. De docent doet een raadspelletje om te bepalen welke klassenhelft mag beginnen. De docent is de scheidsrechter die beslist bij twijfel over een woord. De klassenhelften kunnen om de beurt een woord noemen. Degene die een woord noemt mag dit op het bord schrijven, op de eigen helft. Daarna mag de andere helft van de klas een woord noemen. Een beurt duurt max. 30 seconden. Als er niet binnen 30 seconden een woord genoemd wordt, gaat de beurt naar de andere klassenhelft. Het spel is afgelopen als niemand binnen 30 seconden een woord kan noemen. De klassenhelft met de meeste woorden op het bord heeft gewonnen. Prijsje: De mensen die gewonnen hebben, mogen het eerst kiezen uit een mand met koekjes. 39

8 TS 5. Taal-/weetjesquiz (A1/A2) Leerdoel /Woordenschat + Rol van de taal Bron: uit eigen lesontwerp Duur: Ca. 15 minuten De docent heeft vragen geformuleerd over de doeltaal en/of de landen van de doeltaal. Dit kan zijn naar aanleiding van een thema dat is behandeld in de les. De docent heeft een touw gespannen dat de klas in tweeën deelt. Het spel: De docent begint met een eenvoudige vraag waarop iedereen het antwoord weet. De docent stelt een vraag en geeft 2 mogelijke antwoorden. Degenen die denken dat het ene antwoord goed is gaan links van het touw staan, degenen die denken dat het andere antwoord goed is gaan rechts van het touw staan. Slechts 1 antwoord is goed. De mensen die het goede antwoord hebben gekozen blijven staan, de anderen gaan aan de kant, die zijn af. De docent stelt de volgende vraag en daarna weer een vraag. Degenen die als laatste(n) overblijft/overblijven krijgt/krijgen een prijsje. 40

9 TS 6. Topscorer Vocabulaire-training (A1/A2) Leerdoel /Woordenschat Bron: Speakerbox (CPS, 2008) Duur: Maximaal 30 minuten Iedere leerling krijgt een formulier. De taak: De leerlingen maken in x minuten individueel een mondelinge overhoring over woordjes of zinnetjes voor andere leerlingen. De docent bepaalt over welk hoofdstuk of hoofdstukken het moet gaan. Daarna krijgen de leerlingen de opdracht bijvoorbeeld twee leerlingen te overhoren. Op het formulier staan dan twee kolommen waarin de namen van de twee leerlingen kunnen worden opgeschreven en de G voor goed en de F voor fout. Afgesloten kan worden met enkele steekproeven, met vragen als: Wie heb jij overhoord? Wat zijn de resultaten? Wie is jouw topscorer? Als laatste zoek je de absolute topscorer(s) met de meeste goede antwoorden. Prijsje: rolletje drop. Instructiekaart + Formulier Topscorer 30 minuten Maak een mondelinge overhoring voor andere leerlingen over woordjes en zinnetjes uit Hoofdstuk x. 1. Noteer 10 woordjes/zinnetjes uit Hoofdstuk x op jouw formulier (5 min). 2. Overhoor twee leerlingen uit je klas. Noteer hun namen en hun resultaten op het formulier. 3. Werk mee als iemand anders jou wil overhoren. Als iedereen twee leerlingen heeft overhoord is het spel afgelopen. Wie is de topscorer van jouw overhoring? De docent vraagt naar de topscorers, dus houd je formulier in de aanslag. 41

10 Woord/Zinnetje Leerling (naam). Antwoord Goed/Fout Leerling (naam).. Antwoord Goed/Fout Totaal 42

11 TS 7. Kaartje/mailtje schrijven (A1) Leerdoel 4/Schrijven Bron: Writing Box (CPS, 2013) Duur: 10 minuten -De leerlingen krijgen een echte kaart of een format waarop de tekst geschreven kan worden. -De leerlingen krijgen een voorbeeld-kaart/mail zodat ze kunnen kijken wat voor zinnen er gebruikt worden. De taak: De leerlingen schrijven individueel een kaart of een mail aan een vriend(in) in de doeltaal om de groeten te doen of te feliciteren of beterschap te wensen. Minimaal 30 woorden. Na afloop bespreken ze hun tekst in tweetallen en verbeteren waar nodig. Afgesloten kan worden door steekproefsgewijs leerlingen hun kaart/mail voor te laten lezen. Instructiekaart + Ansichtkaart + Mail-formulier Schrijfopdracht Groetjes / Gefeliciteerd / Beterschap 10 minuten: 1. Schrijf een kaart/ een mail aan een vriend of vriendin om de groeten te doen, te feliciteren of beterschap te wensen 2. Minimaal 30 woorden. 3. Als je klaar bent, bespreek je je mail/kaart met je buurman/buurvrouw. 4. Verbeter je tekst als dat nodig is. 5. Als iedereen klaar is, lezen enkele leerlingen hun kaart voor in de klas. 43

12 MAIL Aan: CC: Onderwerp KAART 44

13 TS 8. Bestelbon (A1) Leerdoel 4/Schrijven Bron: Writing Box (2013) Duur: 30 minuten Huiswerk-opdracht. Voorbespreken: zijn leerlingen bekend met bestellen op internet? De taak: Een bestelling doen op internet. De leerlingen volgen een stappenplan: bedenken wat je zou willen kopen, bedenken hoe dat heet in dat land, een bedrijf zoeken op internet waar je het kunt bestellen, het bestelformulier invullen, het bestelformulier printen en inleveren bij je docent. De woorden voor aanhef, naam, afleveradres, betaling en verzending, opschrijven in je schrift. Instructiekaart Huiswerkopdracht: Bestelbon invullen 30 minuten 1. Bedenk wat je zou willen kopen 2. Bedenk hoe dit heet in de vreemde taal 3. Zoek een bedrijf op internet waar je het kunt bestellen 4. Vul het bestelformulier in 5. Print het bestelformulier uit 6. Breek de bestelling af 7. Noteer de woorden voor aanhef, naam, afleveradres, betaling en verzending in je schrift 8. Lever het bestelformulier in bij de docent 45

14 TS 9. Schrijf over je vakantie (A2) Leerdoel 9/Schrijven Bron: Writing Box (CPS, 2013) Duur: 30 minuten De leerlingen krijgen van de docent een vakantieverslagje om te kijken wat voor zinnen gebruikt worden. De taak De leerlingen schrijven in een mail aan een vriend(in) over wat ze gedaan hebben in de vakantie, in minimaal 100 woorden. De mail wordt ingeleverd bij de docent. Instructiekaart Schrijfopdracht 30 minuten: Schrijf een mail aan een vriend of vriendin over je wat je gedaan hebt in je vakantie. Minimaal 100 woorden. Schrijf je mail op bijgaand formulier. Als je klaar bent, lever je je formulier in bij de docent. Schrijf in jouw mail: -Aanhef (Hoi..) -Wat heb je gedaan in de vakantie. -Waar heb je dat gedaan -Met wie heb je dat gedaan -Vraag wat je vriend(in) gedaan heeft in de vakantie -Groet ter afsluiting 46

15 Naam: Klas: Datum: Aan: CC: Onderwerp 47

16 TS 10. Spullen kwijt/prikbord (A2) Leerdoel 9/Schrijven Bron: Writing Box (CPS, 2013) Duur: 20 minuten De leerlingen krijgen van de docent een voorbeeldbrief van een prikbord om te kijken wat voor zinnen gebruikt worden. De taak De leerlingen schrijven een briefje voor het prikbord of de plaatselijke supermarkt over de spullen die zij kwijt zijn. Schrijfopdracht Prikbord Op vakantie ben je iets verloren. Je maakt een briefje voor het prikbord van de camping of de plaatselijke supermarkt. Je maakt het briefje met z n tweeën. Na afloop lees jij of je buurman/-vrouw het briefje voor in de klas. Schrijf op het briefje: - wat ben je kwijt - hoe komt dat - hoe zien de verloren spullen eruit - hoe kan men contact met jou opnemen - je naam VERLOREN!!!! 48