Waarderend onderzoek als participatief na-traject

Transcriptie

1 NAVORMING PVI Malle 2017 werksessie nr. 1.9 donderdag 9 februari start 09u15 einde 10u30 Waarderend onderzoek als participatief na-traject ir. Lieve Thys preventieadviseur Berthoutinstituut Klein Seminarie Mechelen Peter Decavele preventieadviseur psychosociale aspecten - Idewe 1

2 RA PSYCHOSOCIALE ASPECTEN ENQUÊTE WELBEVINDEN 2

3 3

4 DOEL VAN DE ENQUÊTE Het opsporen van risico s van psychosociale aard die een negatieve impact hebben op het welbevinden van de werknemer en kunnen leiden tot stress en burn-out. Deze risico s zijn de pijnpunten binnen een organisatie waarvoor indien mogelijk een remediëring moet worden gezocht. 4

5 DE VRAAGSTELLING GEBEURDE ROND 4 VD 5 A S Arbeidsinhoud Arbeidsomstandigheden Arbeidsorganisatie Arbeidsrelaties (Arbeidsvoorwaarden) 5

6 CONCREET WERDEN DEZE 4 A S VERTAALD IN 9 THEMA S Functie Werkdruk vs. veerkracht Directie Communicatie en participatie Samenwerking en sfeer Professionalisering Mijn school / mijn internaat Fysieke veiligheid Beleving van de omgeving 6

7 VRAAGSTELLING EN VERWERKING deel bestaande uit : uitspraken waarop met volledig niet akkoord niet akkoord akkoord volledig akkoord NVT moest worden geantwoord Mathematisch verwerkt en voorgesteld met staafdiagrammen 7

8 FUNCTIE 8

9 VRAAGSTELLING EN VERWERKING deel bestaande uit : open vragen => Gegroepeerd per thema 9

10 WAT SPREEKT JOU HET MEEST AAN IN JE FUNCTIE 10

11 DEELNAME BINNEN DE SCHOLENGEMEENSCHAP (487 RESP.) 13% 20% 28% 14% 15% 10% BimSem College Hagelstein Sint-Janshof Sint-Norbertusinstituut Sint-Romboutscollege Ursulinen Mechelen 11

12 DEELNAME BINNEN BIMSEM Onderwijzend personeel : 75 resp. Ondersteunend personeel : 16 resp. ( 13 secretariaat, 1 Pedagogisch Adjunct, 1 ICT ondersteuning, 1 leerlingencoach) Internaatspersoneel : 11 resp. TOTAAL : 102 RESPONDENTEN 12

13 VERWERKING RESULTATEN EN INTERPRETATIE 1 ste GROOT PIJNPUNT : vragenlijst (clustervragen) 2 de GROOT PIJNPUNT : resultaten werden aangeleverd in logge exelbestanden 3 de GROOT PIJNPUNT : uitfilteren van probleemgebieden binnen elk thema. Op welke basis? 4 de GROOT PIJNPUNT : interpretatie verwerkte resultaten CONCLUSIE : BETAAL MEER MAAR BESTEED EEN ENQUÊTE UIT AAN PROFESSIONALS! 13

14 CONCLUSIES OP en OWP : positief Antwoorden internaatpersoneel waren alarmerend (okt. 2015) Bespreking met school- en internaatdirectie / afgevaardigd bestuurder Inrichtende macht Contact met PAPA externe dienst en samen onderling overleg over aanpak problemen ( nov. 2015) Voorstel : we gaan voor een teamgerichte aanpak waarin we positief bevestigen wat goed zit en constructief kijken naar verbeterpunten nl. via WAARDEREND ONDERZOEK (jan.2016) 14

15 WAARDEREND ONDERZOEK OF APPRECIATIVE INQUIRY KWALITATIEVE AANPAK NA KWANTITATIEVE OF KWALITATIEVE ANALYSE Van waaruit deze appreciatieve benadering? o Veiligheidstaal is doorspekt van risicoanalyse-elementen o Waarbij op zoek gegaan wordt naar wat NIET werkt Appreciative Inquiry vertrekt vanuit de premisse: o Waar je over spreekt, wordt groter o o Het is belangrijk te weten wat er mogelijk is en hoe het wél kan Dat verhalen belangrijk zijn en moeten doorverteld worden 15

16 APPRECIATIVE INQUIRY POSITIEVE EFFECTEN KWALITATIEVE AANPAK NA KWANTITATIEVE OF KWALITATIEVE ANALYSE In onze hedendaagse context (zie inleiding) en Vlaams-Belgische cultuur: o o o Is het deugddoend de positieve dingen ook te zien en te benoemen Niet enkel te klagen over wat niet werkt, over werkdruk, over stress, (induceert ) Daarmee worden we al platgeslagen We hebben nood aan: o Een positieve taal met taal bouwen we onze werkelijkheid o o Opnieuw durven denken in termen van wat wel mogelijk is (vs. burnout van organisaties ) Vorm geven aan deze aspiraties 16

17 METHODE WAARDEREND ONDERZOEK Waarderen = wat waardevol is (h)erkennen, sterktes en succes bevestigen, prijzen, eren, opwaarderen (positieve bril) Onderzoeken = op zoek gaan, vragen stellen, exploreren, systematisch nagaan (komt niet vanzelf) WO is een methode van (organisatie)-analyse gebaseerd op een gezamenlijke zoektocht naar krachten en toekomstbeelden die energie geven 17

18 Verwonderen Interviews over het thema Appreciëren wat er is Gedeelde geschiedenis 4V Model Verbeelden Vervullen Wat gaan we doen? follow-up systeem Definitie Positief Project Grote brainstorm Hoe zou het kunnen zijn? Opportuniteiten Wat willen we? Verankeren Nu koppelen met hoe we willen dat het wordt Gedeelde toekomstvisie Actieplan 18

19 DEFINITIE PROJECT : ONS INTERNAATTEAM IN VORM Planning : Eerste halve dag : Verwondering en Verbeelding Tweede halve dag : Verankering en Actieplan 5 Thema s uit de bevraging : (Overleg met en tussen) de directie Taakverdeling Communicatie Open sfeer Ziekteverzuim 19

20 DEEL I : VERWONDEREN EN VERBEELDING Intro door directie : duidelijke ondersteuning van het project vanuit zorg voor het Welbevinden van personeel n.a.v. de resultaten van de enquête. Uitleg van de methodiek van WO en het procesverloop van de NM door PAPA Afspraken : 7 Basisregels 1) Alle ideeën zijn waardevol 2) Alle info op de flaps gaan we rapporteren 3) Luisteren naar elkaar 4) Aan de tijd houden 5) Zoeken naar gemeenschappelijkheid en actie i.p.v. problemen en conflicten 6) Zelfmanagement & verantwoordelijkheid 7) Structuur = context scheppen om productief te werken, niet om antwoorden te geven 20

21 VERWONDEREN: WAARDERENDE ONTDEKKINGSINTERVIEWS PER 2 Stap 1: 10 min individuele voorbereiding Denk aan een positieve werkervaring in het internaatsteam de laatste maanden Ivm één (of meerdere) van de 5 thema s Wat was de context? wie was erbij betrokken? Wat heb jij gedaan? Anderen? Effecten? Wat maakte dat jij je hier goed bij voelde? Wat lag aan de basis? Wat is er nodig om zulke momenten terug te laten komen? Wat is jouw aandeel hierbij? Wat heb je nodig van anderen? Stap 2: 2 x 10 min delen met iemand van de groep 21

22 BESPREKING Stap 1: 15 min in verschillende groepjes Analyseer samen de verschillende verhalen en ontdek de belangrijkste factoren die bepalen dat werkervaringen in dit team tot echte hoogtepunten worden. M.a.w. ontdek de energie-gevende zaken in het team. Vat samen op flap Stap 2: 10 à 15 min In plenum Presentatie van de flaps van elke groep: De meest energie-gevende factoren Wat is er nodig om dit te herhalen? Wat kan jullie aandeel zijn? Wat hebben jullie nodig van anderen? 22

23 Stap 1: 30 min VERBEELDEN: DE DROOM Je wordt wakker binnen dit en een paar jaar en alles is veranderd. Je bent wakker gekomen in het ideale internaatsteam van BIMSEM. Wat zou het succes kunnen veroorzaakt hebben? Welke rol spelen jullie in dit succes? Wat heeft de organisatie zeker behouden? Wat was daarvoor nodig? Wat zie je gebeuren in dit ideale team? Welk beeld roept dit ideaal internaatsteam bij jullie op? Stap 2: 10 à 15 min In plenum Maak een lijst van 5 waardevolle ideeën, beelden, opportuniteiten, aandachtspunten die jullie willen delen. Hoe verliep het groepsproces? 23

24 DEEL II : VERANKEREN EN VERVULLEN HOE VERDER? Feedback van de enquête: IPA wat is de huidige realiteit? Verderwerken rond enkele thema s Hoe willen we dat het wordt Aanzet tot actieplannen 24

25 NA DE FEEDBACK OVER DE RESULTATEN WERD GEWERKT IN GROTE GROEP Wat zijn volgens jullie de belangrijkste thema s om verder rond te werken als hoekstenen voor ons internaatteam in vorm? (zie de beelden van droomsituatie!) Zet één of meerdere streepjes (max 3) bij één of meerdere thema s of nieuw thema Zet je naam bij 2 thema s, waaraan je wil meewerken 25

26 IN 4 GROEPJES: NA PRIORITISERING? Wat is de huidige situatie ivm dit thema? (zie feedback resultaten enquête) Wat is de ideale situatie ivm dit thema? (zie flappen sessie 5 januari) Wat zijn mogelijke volgende stappen ivm dit thema? 26

27 PRESENTATIES OP HET EINDE VAN DE NM Directie en IPA zijn aanwezig Elke groep brengt een lijst van verbeteringspunten naar voor + concrete voorstellen Positieve aanvullingen door andere groepen Er is een TEAM een droom aan het concretiseren! 27

28 EN DAN VERDER? Alle actiepunten op de posters werden opgelijst Quick-wins kregen hoogste prioriteit Rond communicatie / open sfeer en ziekteverzuim reeds zeer concrete realisaties Uitdaging : september 2016 nieuwe Internaatbeheerder. 28

29 Methode appreciative inquiry WANNEER GEBRUIKEN? Organisaties die richting open communicatiecultuur willen evolueren Kleinere of grotere organisaties Wanneer een team / afdeling / organisatie een positieve boost of een nieuwe start nodig heeft Wanneer een aantal moeilijkheden moeten bespreekbaar gemaakt worden op een constructieve manier, in termen van waar hebben we nood aan? Snel draagvlak voor engagement voor maatregelen 29

30 Angst en onzekerheid

31 Wat gebeurt er in onze organisatie? Met onze agenda?

32 Wat gebeurt er met ons / Onze collega s?

33 Wat zijn mogelijke pistes van oplossingen voor onze organisatie?

34 RANDVOORWAARDEN Maak er een samen van: organisatie en externe preventiedienst IDPBW en HR Communiceer over doelstellingen, motieven en opvolging Sensibiliseer leidinggevenden over hun rol in opvolging Duid een interne trekker aan (of werkgroep) die proces ook opvolgt Zorg voor breed draagvlak en goede voorbereiding Voorzie niet enkel budget voor uitvoering RA, ook voor opvolging Maak onderscheid tussen inventarisatie en evaluatie

35 RANDVOORWAARDEN Zorg voor evenwicht in sterke punten en verbeterpunten Bepaal enkele prioriteiten als werkgever na analyse en communiceer deze mee bij de terugkoppeling Durf naar enkele quick wins te zoeken en maak deze zichtbaar Zorg voor opvolging en bepaal op voorhand hoe de opvolging eruit ziet Communiceer over het natraject en refereer later terug naar actiepunten en de RA Psy 35

36 AANDACHTSPUNTEN Draagvlak creëren: - Via goede voorbereiding met opdrachtgever - Via designgroep (die het traject voorbereidt) - Bestaande uit teamverantwoordelijke - Enkele sleutelfiguren uit het / de team(s) - Om de methodiek te introduceren - Zij worden ambassadeurs van het traject - En van het vervolg van de AI-sessie

37 Bedankt voor jullie aandacht! Zijn er nog vragen? 37