SLUISKADE 11 BLAUWALG: (VIS)VOER VOOR BIOLOGEN? KLUSSEN TOT WE ER BIJ NEERVALLEN. NIEUWE GEZICHTEN bij de ZEILCOMMISSIE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SLUISKADE 11 BLAUWALG: (VIS)VOER VOOR BIOLOGEN? KLUSSEN TOT WE ER BIJ NEERVALLEN. NIEUWE GEZICHTEN bij de ZEILCOMMISSIE"

Transcriptie

1 SLUISKADE 11 n a v i s e t n a u t a KLUSSEN TOT WE ER BIJ NEERVALLEN BLAUWALG: (VIS)VOER VOOR BIOLOGEN? NIEUW: DE KOOKKOLOM NIEUWE GEZICHTEN bij de ZEILCOMMISSIE BINNENKORT: DE GROTE KENNISMAKINGSAVOND Clubmagazine van Waterspor tvereniging Almere Haven maar t 2008 nr. 20

2 Dynamisch Wij willen veel en bewegen ons dynamisch. Wij worden met name gewaardeerd voor onze flexibiliteit, effectiviteit en deskundigheid. Ook iets voor u? Karmac Drukwerk BV Tel.: Postbus 375, 82oo AJ Leystad Pascallaan 71, 8218 NJ Lelystad 2 MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20

3 COLOFON REDACTIONEEL AHOY Jeugd: Bestuur: Voorzitter: Frits Draijer Secretaris: Roel Hoogeveen Penningmeester: Hans Steinhart 2e penningmeester: Anton van den Berg Havencommissaris: Nico van Baarle Communicatiecommissie: Frank Seignette Motorbootcommissie: Nico van Baarle Evenementencommissie: Rinka Lassooy-Schippers Werkgroep Nieuwe Jachthaven: Jos Verhoeven Zeilcommissie: Michael Brouwer E: Ereleden: Gerrit van Laar Hans Oijers Willem Angel Frans Beers Richard Colijn Roland Maes Dirk Wurtz Haven: Sluiskade 11, Almere Haven Telefoon Fax Postbus AD Almere Haven Havenmeesters: Piet Zandstra en Friso van Zuuren - bij calamiteiten te bereiken op (Piet Zandstra) of en (Friso van Zuuren) Administrateur: Bianca Vittali-Kok Bankrekening Postbankrekening t.n.v. WSV Almere Haven / Almere (lidmaatschapsnummer en reden betaling vermelden s.v.p.) Het havenkantoor is maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag geopend van 9.00 tot uur. Clubgebouw 10 Beaufort: John & Jopi Stalenberg Telefoon Internet: info@wsvalmerehaven.nl Communicatiecommissie / Redactie Sluiskade 11: Frank Seignette - hoofdredactie/aquisitie Frank Greiner - eindredactie en opmaak Nico van Baarle - technisch redacteur Frits Barendsen - internet en elektronische communicatie Rob Dijkstra - lay-out en pre-press Bert Imminga - externe communicatie Jan Mens - columnist Annegré Nieuwenhuis - redactie, secretariaat Henk Kluvers - redactie, externe communicatie Patrick Langley - redactie Druk: Karmac Drukwerk BV - Lelystad Reacties en kopij naar: commcie@wsvalmerehaven.nl postbus AD Almere Haven. N.B.: Kwetsende, persoonlijk gerichte, politieke en/of anderszins beledigende kopij of ingezonden brieven worden niet opgenomen in het clubblad. Omslagfoto: Frans Beers aan het lassen foto: fotoboot.nl/frank Greiner Waarde vrienden van de watersport, lezers en lezeressen, oor u de tweede Sluiskade 11 van 2008 V die u tezamen met de evenementenkalender wordt aangeboden. De foto's voor de kalender waren weer van een ongekende schoonheid; helaas konden we er maar een beperkt aantal plaatsten. De winnaars zijn anoniem en zonder steekpenningen door uw communicatiecommissie gekozen. Ik hoop dat u ze mooi vindt. Wat nieuw is, is het draadloze internet op de haven. Dit mede de door de gulle bijdrage van de firma Hopling die het antennepark ter beschikking heeft gesteld; de technische installatie lag in de bekwame handen van 'onze' Dirk Wurtz. Dus nu kunt u nog juist voor de afvaart de laatste weerberichten binnenhalen, uw laatste versturen en nog even het laatste nieuws bekijken. Dit alles als gratis service ten behoeve van onze gasten en leden. Ook zijn de eerste mijlen weer gevaren en heeft Erik Nagtegaal zijn eerste natte pak van het seizoen gehad. Gelukkig was hij niet alleen en kon hij bibberend weer op de kant worden gezet. Even een kleine waarschuwing. Het water is nog erg koud, dus mocht u zin hebben om te varen doe dan wel even een (zwem)vestje aan. De Waterpokken hebben zich na twee jaar van stilte ge-hergroepeerd, en zijn weer een lang weekend in Callantsoog aan het repeteren geweest. Zij zullen op 19 april acte-de-présance geven en u bent bij deze van harte uitgenodigd om hen in de nieuwe samenstelling te komen aanschouwen. Met Ineke op zang, Friso op de sax en zang, Remi op de sax, Jaap op de toetsen, Ed op de bas, Lourens op de drums en ondergetekende op de snaren en natuurlijk Frits achter de knoppen. Voor de rest is het weer een drukte van belang op de haven en zien we de eerste potten antifouling weer aangevoerd worden. Het beloofd een mooi seizoen te worden. Veel leesplezier! Frank Seignette Ook in 2008 gaan we weer het water op om jullie te leren zeilen en lol te laten beleven. We zeilen: 25 mei op 8 juni, 6 juli, 10 en 24 augustus, de slotdag. Als jullie hieraan mee willen doen, kunnen jullie je weer inschrijven via: MichaelBrouwernl@yahoo.com. Ik wil dan het volgende van jullie weten: Naam, adres, geboortedatum, lidnr. WSV, telefoonnr. (thuis en mobiel) en of je een eigen zwemvest hebt. Waar moet je aan voldoen om mee te doen? 6 jaar of ouder zijn en in bezit van zwemdiploma A en B. Mochten jullie nog vragen hebben, dan kun je die stellen via de mail. Schrijf je op tijd in, want vol is vol! Om het Jeugdzeilen weer tot een groot succes te maken hebben we ook weer veel hulp nodig. Vindt U het leuk om te komen helpen, meldt u dan aan bij mij. Groetjes, Mike, namens het jeugdzeil team. MichaelBrouwernl@yahoo.com. Hoi, mag ik mij even voorstellen. Ik ben Bianca Vittali, getrouwd met Marco. Samen hebben wij 2 stoere jongens, Rico (bijna 12 jaar) en Gino (7 jaar).ik woon in Almere en ben niet echt een vreemde van de haven, want wij lagen tot 5 jaar geleden met een zeilboot aan de D-steiger. Sinds 1 februari ben ik als administratief medewerkster aan de slag op het havenkantoor en heb ik het hier ontzettend naar mijn zin! Piet, Friso en Nico helpen mij aan alle weetjes en Ina helpt mij op weg met de cijfertjes. Bij deze bedankt voor jullie steun en hulp! Ik hoop alles snel onder controle te krijgen, ook al is het soms wel eens wat gestoei en geworstel. De sfeer op de vereniging is goed. Dat merk je ook wanneer de vrijwilligers hun bakkie koffie drinken en gebulder van gelach uit hun hok komt, na weer een sterk verhaal van de mannen! Op de maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag ben ik op kantoor van 9:00 tot 14:00 uur. Ik hoop jullie van dienst te zijn en heb daar veel zin in. Tot ziens op het havenkantoor! Groetjes, Bianca. MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20 3

4 De KNMV deelt u mee: Nieuw: De Kookkolom! Sport per 1 juli rookvrij! Per 1 juli 2008 wordt de hele sportsector, tegelijk met de horeca, kunst- en cultuursector, rookvrij. Roken wordt vanaf die datum in geen enkele sportaccommodatie meer toegestaan door de overheid. Er mag wel gerookt worden in aparte afsluitbare rookruimten, maar in het clubhuis of de kantine mag dus vanaf 1 juli niet meer worden gerookt. In feite wordt de situatie hetzelfde als bij u op kantoor of in het bedrijf waarvoor u werkt. Het Watersportverbond is samen met een aantal andere sportbonden en NOC*NSF nauw betrokken bij het overleg over de nieuwe regelgeving. Wij kunnen ons voorstellen dat u vragen heeft over de nieuwe wetgeving. De belangrijkste vragen worden beantwoord in een document dat u kunt downloaden op Het Ministerie van VWS werkt op dit moment onder andere samen met de sport om tot een handleiding te komen bij de nieuwe wetgeving. NOC*NSF en de sportbonden hebben echter besloten u al eerder te informeren, zodat u meer tijd heeft om maatregelen te treffen om aan de nieuwe wetgeving te voldoen. NOC*NSF en de sportbonden zullen nauw betrokken blijven bij de invoering van de nieuwe wetgeving en hun best doen om de invoering zo eenvoudig mogelijk te maken voor de sportsector. Wij raden u aan www. sport.nl/vereniging in de gaten te houden voor de laatste informatie. Lozingsverbod pleziervaartuigen Op 1 januari 2009 gaat het lozingenverbod voor pleziervaartuigen van kracht. Dit houdt in dat er geen toiletwater van een pleziervaartuig geloosd mag worden op open water. Het installeren van een vuilwater tank is één van de mogelijkheden om toiletwater op te vangen, maar er zijn ook andere mogelijkheden, zoals een mobiel / chemisch toilet of een droogtoilet. Op www. vuilwater.info vindt u alle informatie over de wetgeving en de mogelijkheden die er zijn om aan de wet te voldoen. Gastvrijheidsregeling 2008 In 2008 doen 126 verenigingen mee aan de gastvrijheidsregeling. Deze verenigingen bieden leden van het Watersportverbond, op vertoon van hun ledenkaart 2008, aantrekkelijke kortingen op het overnachtingstarief of op het liggeld. Sommige verenigingen bieden zelfs gratis overnachtingen aan! Kijk op data/2008_gastvrij.doc voor een compleet overzicht van deelnemende verenigingen. Als jonge meid was ik een enthousiaste zeiler. In de lelievletjes van de Zeeverkenners en de Vrijheid van de familie. Ik werd ouder, Scouting werd kinderachtig en de Vrijheid werd verkocht, zeilen raakte op de achtergrond. Toen ontmoette ik een man met een snor en een boot. Ik had zo mijn twijfels over die snor, maar die zeilboot was wel een leuk aspect. Voor mij als kleine-bootjes-zeiler was een zeiljacht heel wat. Zou zeilen op zo n groter schip ook zo heerlijk zijn? Dat was het. Na twintig jaar bleek dat ik nog kon zeilen, dat ik hetzelfde zorgeloze gevoel kreeg. Bovendien was die man die bij het schip hoorde ook bijzonder. Hij en zijn boot pasten bij mij. Het samenzeilen was zo leuk, dat we besloten eens twee dagen te gaan en een nachtje aan boord te blijven. Toen kwam het: zeg als je toch kok bent, kan jij dan zorgen dat we s avonds wat lekkers eten? Koken aan boord leek me heel wat anders dan thuis, waar alles voorhanden is. Op Zwelgje is wel een cardanisch fornuis met een oven en drie pitten. Maar als er een koekenpan op staat, past er niks anders meer bij. Ineens kreeg ik een idee. Mijn opa was jarenlang binnenschipper. Als hij zijn lading had afgeleverd en zijn geld kreeg, maakte hij altijd Schippersbiefstuk. Daar kon ik wel een variatie op bedenken en goede sier mee maken. 1 biefstuk 1 pot zilveruitjes Bakbacon, in reepjes Een bakje champignons, in vieren Rode paprika, in stukken Bak de biefstuk in een koekenpan snel aan. Haal het vlees uit de pan. Bak de bacon uit in dezelfde pan. Doe de zilveruitjes erbij en laat even bakken op hoger vuur zodat ze bruine plekjes krijgen. Voeg de champignons en paprika toe. Bak nog eens 5 minuten. Snijd de biefstuk in repen. Doe bij de groenten in de pan en warm even door. Zout en peper naar smaak. Lekker met brood en een salade. De snor ging, man en boot bleven. Lucia Zwaanenburg Kookstudio luciaz eeterij 4 MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20

5 Beste watersport vrienden. Nu ik dit stukje schrijf zijn wij net terug van een korte overwintering op een van de zonovergoten Canarische eilanden. Als je daar dan een aantal weken bent, weet je onderhand niet beter dan dat het gewoon is dat elke dag de zon schijnt - het is zomer en wie doet je wat. Liggend op een strandstoel, verwarmd door de zon tot op de botten, met op de achtergrond het geluid van omvallende golven, ga je vanzelf liggen doezelen en mijmeren... "Als we straks thuis komen, gaan alle boten weer opgepoetst het water in, is er weer een overvol programma aan leuke evenementen, de zon hoog aan de hemel glinsterend over het water, als de blauwalg zich maar gedeisd houdt, want wat kunnen we nou nog meer doen aan die misselijk makende stank?. En hoe zou het met Bianca gaan, onze nieuwe medewerkster, en met John en Jopi, en Piet met de nieuwe Knijpstra, en hoe kunnen we de ontwikkelingen met de gemeente in een stroomversnelling krijgen? Hoe kunnen we bewerkstelligen dat de communicatie meer met elkaar in plaats van over elkaar zal gaan verlopen, en we moeten werk gaan maken om meer digitaal via met elkaar te communiceren, dat bespaart tijd en kosten, hoe kunnen we de leden overtuigen van het nut van een op te richten stichting, zou het water nou echt zo ver stijgen dat we over een paar jaar niet meer onder de brug door kunnen..signores.signores Oh ik moet van m n stoel af, de tijd van gaan is gekomen". Frits Draijer - voorzitter WSV Almere Haven ALV door ongeveer 50 mensen een besluit wordt goedgekeurd, zien we nu dat meer dan 200 leden zich hierover hebben uitgesproken. Een positieve wending om de betrokkenheid van de leden te vergroten. De werkgroep Nieuwe Jachthaven is de afgelopen periode druk bezig geweest met het opstellen van het plan van eisen. Er is geen direct overleg meer geweest met de gemeente, met name met de heer Henk Smeeman, omdat deze om persoonlijke redenen stopt met zijn werkzaamheden als wethouder. Inmiddels is er een nieuwe VVD wethouder aangesteld die in april zal aantreden. De voorzitter van de commissie, Jos Verhoeven zal u ongetwijfeld in komende edities meer vertellen over de ontwikkelingen tot dusver. (Jos zei desgevraagd dat er nu niets te melden is, red.) Voor het komend jaar zijn er weer voldoende ideeën. We gaan er weer met frisse moed tegenaan om deze gestalte te geven. Wij doen het voor u en kunnen niet zonder u, zowel voor de uitvoering als het aanbrengen van nieuwe ideeën en zienswijzen. Wij staan open voor alles en iedereen en hopen dat u daar gebruik van zult maken. Met vriendelijke groet, Frits Draijer Y-Torenrace 2008 De Y-Toren Race is de eerste grote zeilwedstrijd op het IJsselmeer aan het begin van elk zeilseizoen. De organisator is Zeilvereniging Het Y te Amsterdam. Traditiegetrouw heel vroeg in het seizoen. Dit jaar vroeger dan gewoonlijk en wel op 26 en 27 April. De reden van deze vroege start is dat er het eerste weekend van mei door de vele feestdagen een aantal andere evenementen staan gepland. Inschrijving is mogelijk voor alle gemeten zeiljachten. Naast ORC is het ook dit jaar weer mogelijk om met SW-gemeten schepen mee te doen. De Y-Toren race telt mee voor de ORC Clubcompetitie 2008 en voor de (nog in oprichting zijnde) IJsselmeercup (nieuws hierover volgt). Inschrijving is mogelijk door middel van formulieren die op de site van Zeilvereniging Het Y te vinden zijn: www. zvhety.nl. Op zaterdag en zondag worden korte upwind/downwind banen gevaren. Ook zijn er dit jaar zijn weer dagprijzen te verdelen. Naast heerlijk wedstrijdzeilen is er ook aandacht voor het aprèszeilen, er wordt een maaltijd geregeld op zaterdagavond en er is muziek! Voor meer informatie kunt u bellen met de wedstrijdcommissaris Jan Palmboom ( ) of mailen naar info@ zvhety.nl. foto: Y-Torenrace 2004, fotoboot.nl En wat zien we bij thuiskomst? Geen zomer, geen warmte van de zon, maar ijs op de sloten, wat een tegenvaller; terug naar de realiteit. Per februari is onze nieuwe administratief medewerkster, Bianca Vitalli, bezig zich de administratie van de vereniging eigen te maken. Ik kan u melden dat deze spontane verschijning de zaken al aardig onder controle heeft. Ondanks het feit dat er wat fouten zijn geslopen in de facturering die veroorzaakt zijn door verkeerde verwerking vorig jaar. Deze fout is haar niet aan te rekenen, en ik vind de manier waarop sommige leden hebben gereageerd dan ook niet gepast. Zeer verheugd ben ik over de schriftelijke stemming m.b.t. de aanschaf van een nieuwe Knijpstra. We hebben nog nooit zo n massale opkomst gehad. Op dit moment moet nog een deel van de stemformulieren geteld worden, maar de reacties zijn overweldigend, waarbij 98% voor het voorstel heeft gestemd. Het positieve van deze eerste schriftelijke stemming vind ik dat iedereen direct betrokken is bij de besluitvorming. Waar normaal in een MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20 5

6 Ons adres: Onderwal LV Naarden Telefoon Telefax info@scheepsdief.nl Groot assortiment, zeer vakkundige hulp, snelle levertijden en service op het gebied van o.a: kleding, scheepsbeslag, touwwerk, splitsen, motoronderdelen, verf / antifouling, onderhoudsmiddelen. Bekende merken: Gill, Gaastra, Magic Marine, Marine Pool, Dubarry, R.W., Sikkens, International, Epifanes, West Systems, Sailtron, ASA, Wichard, Besto, Plastimo, etc. etc. U bent van harte welkom bij Scheepsdief Watersport Van april tot september zeven dagen per week geopend U vindt ons in de Jachthaven van Naarden WATERSPORT "OOST" MIDDENWEG AMSTERDAM TELEFOON BIJNA ALLES VOOR UW BOOT Touwwerk, Stootwillen Kompassen, Dieptemeters, Warmtekleding, Verlichting, Plotters, Besturingssystemen, Vlaggen, Noodsignalen, Jachtverven, Lieren, Zeilkleding, Reddingsvesten, Autopiloot, en nog veel meer; maar kom zelf kijken in onze zaak. U bent van harte welkom. DE SPECIAALZAAK VOOR DE DOE-HET-ZELVER LEDEN WSV ALMERE-HAVEN 10% KORTING WATERSPORT "OOST"

7 ZALMHOEK berichten uit de financiële wereld van uw WSV De Zalmhoek heet weer Zalmhoek. Dit op uitdrukkelijk verzoek van onze penningmeester! Betalingen door leden Door het jaar heen worden vanuit de administratie rekeningen verzonden naar de leden voor contributie, liggeld of voor verrichtte diensten. In de meeste gevallen worden deze rekeningen door de leden op tijd voldaan, onder vermelding van het lidnummer. Regelmatig kom ik toch nog leden tegen die niet goed weten welke betalingsverplichting er bestaat bij onze vereniging. Vandaar dat ik hier de juiste gang van zaken graag uiteen wil zetten. Wat staat er in het Huishoudelijk Reglement? In artikel 1 lid 3 van het Huishoudelijk Reglement is bepaald dat elke nota binnen 30 dagen geheel moet zijn voldaan. Indien een lid niet akkoord is met de ontvangen rekening, kan hij bezwaar maken bij de administratie. Het bezwaar schort echter de betalingsverplichting niet op. In vrijwel alle gevallen lost contact tussen de administratie en een lid het probleem op. De nota wordt soms gecorrigeerd, maar moet soms ook volledig worden betaald. Komt u er niet uit dan kunt u zich tot het bestuur richten. De penningmeester is dan het aanspreekpunt. De betaling achterwege laten of uitsmeren over meerdere maanden kan echter NIET. Gespreide betaling Maar het gespreid betalen van uw liggeldnota is natuurlijk wel mogelijk. Om dit voor de administratie overzichtelijk te houden, kan dit alleen met een machtiging voor automatische betaling. In dat geval wordt de liggeld nota in 4 gelijke termijnen ingehouden van uw bankrekening. Op 1 april, 1 mei, 1 juni en 1 juli wordt dan telkens een kwart van het verschuldigde liggeld afgeschreven. Indien u een machtiging heeft verstrekt wordt uw contributie en zelfwerkzaamheidbijdrage op 1 januari automatisch geïncasseerd. Indien uw schip in de winter op de kant wordt gezet wordt ook deze bijdrage automatisch afgeschreven. Betaalgemak Kortom: met het verstrekken van een machtiging voor automatische betaling heeft u maximaal betaalgemak. De betaling gebeurt in termijnen op vaste tijdstippen. De betaling wordt gespreid over de maximale periode. U betaalt altijd het juiste bedrag. U hoeft er niet meer naar om te kijken. Uiteraard wordt u tevoren geïnformeerd over het bedrag en de datum waarop de afschrijving zal plaatsvinden. Mocht u niet akkoord zijn met het geïncasseerde bedrag, dan kunt u uw bank verzoeken de incasso ongedaan te maken (storneren). Waar verkrijgbaar? Een machtigingsformulier voor automatische incasso kunt u verkrijgen bij de administratie. adres Nu bijna alle leden een computer thuis hebben met een internetverbinding, maken we zo veel mogelijk gebruik van elektronische berichten. Dit levert voor de administratie veel gemak op en veel minder kosten voor de vereniging. Als u uw adres doorgeeft aan de administratie, kunnen niet alleen de facturen, maar kan ook de informatievoorziening naar u toe tegen lage kosten optimaal worden gerealiseerd. Buitengewone omstandigheden Is er sprake van buitengewone omstandigheden, dan kunt u een bijzondere afwijkende betalingsafspraak maken met de penningmeester voor de duur van één jaar. Niet betalen = incassobureau Indien u niet aan uw f inanciële verplichtingen voldoet, ontvangt u een betalingsherinnering. Bij niet nakomen daarvan wordt de vordering overgedragen naar een incassobureau. De extra kosten die met deze bijzondere invordering gemoeid zijn, komen dan voor uw rekening. Mocht ook dat niet helpen dan wordt u geroyeerd als lid van de vereniging en raakt u uw ligplaats kwijt. U mag mij altijd bellen of mailen: Hans Steinhart, penningmeester hans.steinhart@wanadoo.nl TE KOOP: Ons zeiljacht BeaUFOrt Type: Ufo 27 Afm x 2.98 x 1.52 Zeer goed onderhouden, zeer compleet met alles erop en eraan. Vaarklaar, vraagprijs euro Info: Peter van Rietschoten Lidnr TE KOOP: Etap 30i Onzinkbaar zeiljacht Bouwjaar juni 1999 Compleet uitgerust Prijs euro Tel: of J.Wiggers Lidnr 1657 Boldertjes Opgeven aan commcie@wsvalmerehaven Gratis, alleen voor leden! TE KOOP: Catalina 28 Mk I, augustus 1994, Inclusief Brand bok voor winterstalling Info: Frank Greiner lidnr T frankgreiner@chello.nl MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20 7

8 Parallelle werkelijkheden in de natuur - de polemiek over Bijgaand artikel werd ons toegestuurd door WSV-lid Rob Kahlé, en met toestemming van het blad AMOEBA en de auteur, Jasper Schilling, overgenomen. Mensen denken vaak over natuur in de oude gedachte van successie; eerst een zandvlakte, en met wat tussenstappen kom je altijd uit bij die ene climaxvegetatie. De waarheid is heel wat ingewikkelder, en verklaart meteen de algensoep in onze Nederlandse meren en waarom het zo droog is in de Sahara. Tot in de jaren 80 stonden ecologen voor een raadsel: zoetwatermeren konden soms van het ene op het andere jaar omslaan van een mooi helder meer met waterplanten naar een groene algensoep. Een voorbeeld: Lake Apopka in Florida. Het meer stond bekend als een geweldig vismeer met uitzonderlijk helder water en veel waterplanten. Totdat er in 1947 een orkaan overkwam die de planten in het meer ontwortelde. In plaats van dat er nieuwe planten terugkwamen en het meer zich herstelde kwamen er algen voor in de plaats. Een andere voorbeeld is het Veluwemeer, waar door een toename van de voedingstoffen in het water er heel veel algen begonnen te groeien. Om het meer helder te krijgen werd er voedselarm water in het meer gepompt. De hoeveelheid voedingstoffen in het water daalde, zelfs tot lagere concentraties dan waar de algenbloei begon, maar de waterplanten herstelden zich niet. Pas bij concentraties die veel lager lagen, begonnen er weer waterplanten te groeien. Op plekken waar deze planten groeiden was het water helder, terwijl het daarbuiten nog steeds troebel was. Hoe komt dit nu? Het blijkt dat er 2 evenwichtpunten zijn waar zoetwater zich in kan bevinden; een helder en een troebel punt. Je kunt dit vergelijken met twee elkaar kruisende wervelwinden; bij beide wordt je naar het binnenste punt gezogen, en als je eenmaal in een van die punten zit is het erg lastig om weer terug te komen. Zie ook f iguur 1 en 2. Wat gebeurt er in het echt? In een mooi helder water heb je waterplanten die de bodem vasthouden en dienen als golfbrekers zodat het water tussen de planten lekker rustig is. Waterdiertjes verstoppen zich tussen deze planten en komen erbuiten om algen te eten. Vissen in dit water jagen vaak op zicht, omdat het water zo helder is. Figuur 1 De 2 parallelle ecosystemen weergegeven als een vloeiende lijn. Als je linksboven begint, heb je helder water met weinig voedingsstoffen. Als je meer voedingsstoffen toevoegt wordt het water een klein beetje troebeler. Totdat je bij het kritieke punt F1 aankomt. Hier klapt het systeem om naar een troebel water met veel voedingsstoffen (het stippellijntje naar beneden). Wil je nu weer terug naar een systeem met helder water, dan zul je de hoeveelheid voedingsstoffen moeten verlagen totaan F2, waarna het hele systeem weer omslaat naar de beginsituatie. Wat als er nu meer voedingstoffen komen? Door toenemende voedingsstoffen komen er langzaam steeds meer algen, deze algen worden in het begin kleingehouden door watervlooien en andere algeneters. Maar algen zorgen voor schaduw op de waterplanten waardoor deze minder goed groeien, dus hoe meer algen er komen hoe instabieler het voortbestaan van de waterplanten wordt. Komt er nu plotseling een zware storm die de waterplanten wegslaat, of een maaiboot die de zaak plantenvrij maakt, dan hebben de watervlooien geen plek meer om te schuilen voor vissen die watervlooien eten. Geen planten, geen watervlooien, dus de algen kunnen groeien wat ze willen! Nu de golfbrekende waterplanten weg zijn zal ook de bodem opwervelen als het hard waait, waardoor er ook veel sediment in het water komt. Vissen die in het heldere water op zicht hun prooi konden vangen zoals snoek, zien nu niets meer. Karper en brasem daarentegen wroeten in de bodem om eten te zoeken en hebben hun ogen niet nodig voor het vinden van voedsel. Zij zullen dus meer gaan voorkomen en brengen met hun gewroet in de bodem nog meer sediment in het water. En voilá, je hebt een troebel meer met veel karper en brasem, veel algen en geen waterplanten. Figuur 2 Een andere manier om de twee alternatieve evenwichtspunten te beschrijven is dit f iguur. Het landschap stelt de mogelijke ecosystemen voor en de knikker de huidige situatie. Je hebt twee extremen: het heldere water bij weinig voedingsstoffen achteraan en het troebele meer met veel voedingsstoffen vooraan in het f iguur. Bij beide rolt de knikker gewoon de helling af, en is er geen andere mogelijkheid. Maar hiertussenin zijn er mogelijke ecosystemen waar de knikker in kan liggen. Om van de ene kuil naar de andere kuil te komen door alleen de voedingsstoffen te verlagen zul je door moeten gaan tot in het achterste f iguur. Maar met een verstoring kun je al eerder net hard genoeg tegen de knikker duwen om hem de heuvel over te krijgen naar het alternatieve ecosysteem. Omgekeerd Als we nu het proces omdraaien: we halen weer voedingsstoffen uit het meer, want we willen natuurlijk geen algen in ons mooie meertje. Minder voedingsstoffen zou moeten leiden tot minder algen en dus meer waterplanten. Het grote probleem is dat alle karper en brasem met hun eetgedrag vijf keer hun lichaamsgewicht aan bodemsediment in het water brengen, waardoor het water troebel blijft. Ook lusten deze vissen graag een watervlo, waardoor dit beestje de kans niet krijgt om de algen op te eten. Hoe je dus ook je waterkwaliteit verbetert, helder wordt 8 MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20

9 blauwalg bubbelt voort <tekst Jasper Schilling> het water er niet van. Wat er moet gebeuren is dat je dit ecosysteem ernstig moet verstoren, net als wat er eerst gebeurde door de storm of de maaiboot. Als maatregel worden nu in de winter meren totaal leeggevist; een groot net wordt door het hele meer gehaald en alle vissen weggevangen. Wat gebeurt er dan? Aangezien er bijna geen vissen meer zijn zal het sediment naar de bodem zakken en niet meer opgewerveld worden door vissen. Het water wordt daardoor een stuk helderder. In de lente zullen er voor watervlooien weinig gevaar zijn, en dus zullen ze ook de algen onder controle houden. Als dit goed blijft gaan, en er zitten niet meer zoveel voedingsstoffen in het water dan zal het meer langzaam terugkeren naar zijn oude staat en zullen waterplanten weer gaan groeien. Watervlooien gaan zich tussen de planten verstoppen voor roofvissen en door de planten wordt het water rustiger en daardoor helderder, omdat bodemdeeltjes snel naar de bodem zakken. Uit zowel de heldere als de troebele staat van het water kun je dus alleen ontsnappen door een verstoring of een erg hoge stijging of daling van de voedingsstoffen (zie f iguur 1 en 2). Dat het mogelijk is dat er twee parallelle evenwichten zijn, komt doordat bepaalde processen elkaar versterken; waterplanten houden van helder water, en doordat ze golven dempen, de bodem vasthouden en een onderdak bieden aan watervlooien zorgen ze ervoor dat het water nog helderder wordt. Troebel water zorgt voor meer karpers en brasem, minder waterplanten en daardoor voor nog troebeler water. Het leuke is dat ditzelfde model ook op veel grotere ecosystemen van toepassing is. De vorming van de Sahara bijvoorbeeld. De Sahara was lang geleden een savanne, met olifanten, nijlpaarden en zebra s, veel gras, meren, rivieren en bomen. Nu is het zo dat planten in dat gebied zelf regen aantrekken: zij brengen een luchtcirculatiepatroon op gang waardoor er verdampt vocht uit de oceaan via moessonregens wordt aangevoerd. Wat er in de Sahara gebeurde is dat de instraling van de zon langzaam afnam. Dit werkte de moessoncirculatie in dat gebied tegen, waardoor er wat minder regen viel. Eerst gebeurde er niet veel omdat er nog genoeg vegetatie was om tegenwicht te bieden. Maar geleidelijk ging de vegetatiebedekking toch achteruit, en plotseling, zo n 5500 jaar geleden zakte het hele ecosysteem in elkaar en kregen we een woestijn ervoor terug (f iguur 3). Nu denk je misschien, dan moeten we toch gewoon weer bomen planten in de Figuur 3 De plotselinge overgang in de Sahara van grasland naar woestijn 5500 jaar geleden. Weergegeven is de hoeveelheid zand dat van het land in zee is gewaait. Wat je ziet is dat 5500 jaar geleden de hoeveelheid zand plotseling enorm toenam. Sahara? Het klinkt raar, maar daar zijn ze op dit moment proeven mee aan het doen in Chili. Het idee is dat tijdens de el Niño jaren (dit zijn jaren met extreem anders weer), wanneer er veel regen valt in gebieden die normaal droog zijn, bomen geplant worden die door de regen wél groot kunnen worden. Hierdoor zou de hoeveelheid regen tijdens gewone jaren toe moeten nemen. Of dit echt zal werken is nog afwachten.. jasperschilling@gmail.com Bronnen: - M Scheffer, 2004, Ecology of shallow lakes, Kluwer academic publishers - Alle f iguren zijn afkomstig uit M Scheffer et al., 2001, Catastrophic shifts in ecosystems, Nature Aangeraden literatuur is het boekje: Vijver, sloot en plas van Marten Scheffer, waarin ook deze theorie kort wordt toegelicht. Verder bevat het informatie en een eenvoudige tabel over waterbeestjes en een eenvoudige uitleg van de werking van het aquatisch ecosysteem. Een satelietopname uit 2006 van het Gooimeer ter hoogte van Almere Haven tijdens een van ergste blauwalgplagen MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20 9

10 foto Dick van Roekel Havencommissaris Nico van Baarle, eveneens deelnemer aan de gesprekken met de authoriteiten en overige betrokkenen inzake de blauwalgbestrijding tekent het volgende voor u op naar aanleiding van de ongetwijfeld weer oplaaiende problematiek: Op 20 februari 2008 heeft er een evaluatie plaatsgevonden betreffende het voorkomen/bestrijden van blauwalg. Hierbij waren alle uitvoerenden van de afgelopen 2 jaar aanwezig, dus ook de Watersportvereniging Almere Haven. Uit de discussie is naar voren gekomen dat het voorkomen redelijk tot goed gewerkt heeft, maar dat er, omdat er nu ook wat ervaring is opgedaan, nog verbeteringen onderzocht en waar mogelijk uitgevoerd zullen worden. Het is de aanwezigen duidelijk dat het afgelopen jaar (met een vrij slechte zomer) natuurlijk een minder beroerd beeld heeft laten zien dan in Dit wordt uiteraard meegenomen in de conclusies. Op 1 april a.s. zal weer gestart worden met het voorkomen/bestrijden van de blauwalg. Zo mogelijk zal dan ook gestart worden met optimalisering van de te gebruiken hulpmiddelen. Rijkswaterstaat zal weer regelmatig vanaf het water en vanuit de lucht monitoren hoe de blauwalgontwikkeling verloopt en, indien nodig, de hiervoor aangewezen functionarissen informeren om gerichte maatregelen te nemen. Ook zal Rijkswaterstaat trachten sneller en uitgebreider dan voorheen informatie te verstrekken aan de gemeente Almere, aan de bewoners van Almere en aan de Watersportvereniging Almere Haven. < NIEUWSBRIEF WERKGROEP ZUIDELIJK RANDMERENGEBIED Deze Nieuwsbrief werd het bestuur door de uitgever, het KNWV, onlangs toegestuurd. Wat ambtelijk en politiek allemaal, maar wel nuttige informatie... Natura 2000/Kaderrichtlijn Water (KRW) In juli werd al gemeld, dat er binnen 3 jaar een Beheerplan voor de Zuidelijke Randmeren moet worden opgesteld. Het bestaand gebruik is nu gedef inieerd en er zijn ook kaarten met locaties voor de verschillende activiteiten opgesteld, die door de deelnemers aan het overleg werden gecorrigeerd. Inmiddels is door het ministerie van LNV (Landbouw, Natuur en Visserij, red.) besloten, dat ook bestaand gebruik aan een voortoets wordt onderworpen, waaruit mogelijk beperkingen zullen voortvloeien. Een Algemeen Pardon, waar RECRON om had gevraagd en waarmee alle bestaand gebruik zou zijn toegestaan, is afgewezen. Dit voorjaar zal deze voortoets worden afgesloten. Voortaan zullen alle nieuwe activiteiten vergunningplichtig zijn. Er is ook nogal veel protest tegen de eenzijdige vaststelling van de natuurdoelstellingen door het Ministerie van LNV. Er wordt gewerkt aan een motie in de Tweede Kamer om ook de doelstellingen in het overleg te betrekken. Dat is hard nodig want ze zijn onhaalbaar!(althans in ons gebied). Een gedeputeerde van de Provincie Noord-Holland was overigens van mening, dat Natura 2000 slechts een inspanningsverplichting inhoudt en geen wettelijke verplichting. De KRW is dat overigens wel. De Werkgroep blijft bij het overleg betrokken. MER veiligheid Zuidelijke Randmeren. Het advies (van de Adviesgroep) is door de Stuurgroep en de Provincie overgenomen, zodat er nu alleen 24 km. dijk van het Hoogheemraadschap Vallei en Eem zal worden versterkt. Stormstuwen en andere obstructies zijn van de baan. De verdere uitwerking zal leiden tot een nieuwe MER-aanvraag. (Milieu Effect Rapportage, red.) In overleg met de projectleider ben ik uit de Adviesgroep teruggetreden, omdat de vaarbelangen niet langer worden bedreigd. Waterschapverkiezingen Het systeem van Waterschapverkiezingen wordt sterk veranderd. Allereerst zullen alle waterschappen op eenzelfde dag in oktober 2008 bestuursverkiezingen houden. Verder kunnen kandidaten zich niet langer individueel verkiesbaar stellen, maar komen er lijsten van maatschappelijke organisaties. Sommige politieke partijen zien hier kansen, anderen zijn tegen politieke inmenging of juist tegen afzonderlijke waterschappen. Opheff ing van een instituut, dat al sinds de Middeleeuwen voor onze veiligheid heeft gezorgd. Natuur en Milieu heeft de Waterrecreatie benaderd om tot gezamenlijke lijsten te komen met de naam Water Natuurlijk. Zij stelden een verkiezingsmanifest op, waar iedere Nederlander mee zal instemmen. Problemen zullen pas ontstaan bij het opstellen van de verkiezingsprogramma s per waterschap. De sportvissers (meer dan 1 miljoen leden) doen in ieder geval mee. Het Watersportverbond heeft nog geen beslissing genomen. Toekomst Markermeer/IJmeer (TMIJ) Buiten het werkterrein van onze werkgroep, maar wel van groot belang voor onze leden. Een ander beleid. kreeg van alle kanten stevige kritiek. Ook de Provincies Noord- Holland en Flevoland hadden een opdracht van de Regering om een gezamenlijk beleidsvoorstel uit te werken. Op 18 januari j.l. werd een tweede consultatie over hun concept-eindrapport gehouden. Het ziet er niet slecht uit. Het open water wordt gehandhaafd en men ziet af van dijken, bruggen en verdere compartimentering. Ook bouwen in het water is beperkt tot de kuststroken bij Lelystad en Almere Pampushaven. Wel nog vooroevers en eilandjes voor de kust en een oermoeras bij de Houtribdijk. Het slibprobleem wordt realistischer aangepakt en beperkt tot een deel van het gebied. Er zal in de komende jaren nog veel over onderhandeld moeten worden. W.P.van Erven Dorens KNWV 10 MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20

11 NIEUWE GEZICHTEN BIJ DE ZEILCOMMISSIE Bert Joosse, de nieuwe voorzitter: Ik heb van1987 t/m 1999 in de zeilcommissie gezeten. Vanaf 2006 teruggekeerd. Nu, 2008 ben ik gevraagd om Jaap Wiggers op te volgen. Mijn passie is zeilen, samen met m n STELLA vaar ik o.a de Driehoek Noordzee die ik afgelopen jaar voor de derde maal gezeild heb. Ik wens u namens de zeilcommissie, een heerlijk zonnig en voor diegene waar het voor bedoeld is een lekker windje toe komend seizoen. Ellen Stoeckart- Baruch: lid van de WSV sinds Voor degenen die in zich ons wedstrijdveld bewegen ben ik geen onbekende. Ik ben die blonde die de baas speelt op het startschip. De reden voor mij om zitting te nemen in de zeilcommissie is dat ik al een aantal jaren deel uit maak van het startcomité waar ik een gedegen opleiding start en f inishen heb gekregen van Ben en Marja Geersema. Dan komt de vraag wat wil je gaan doen in de zeilcommissie nou dat was eigenlijk wel makkelijk daar de penningmeester voorzitter is geworden en vrouwen in een mannenwereld per def initie een gat in hun hand hebben mag ik op de centjes van de zeilcie passen!!!! Johan Stoffers: 56 jaar en getrouwd en heb twee kinderen. Ik heb een zeilboot type Start 7 met de naam Wolk, waar ik wel eens wedstrijden mee zeil en ook wel mee op vakantie ga. Ik ben ruim 22 jaar lid van de WSV Almere Haven. Mijn motivatie om in de zeilcommissie toe te treden is dat ik het enorm waardeer wat er in de zeilcommissie in de afgelopen jaren gedaan is. Daarom wil graag iets terug doen als vrijwilliger. Dit eerste jaar ga ik vooral gebruiken om te leren. Peter van Rietschoten: 45 jaar en getrouwd met Janneke. Met dochter Carien en zoon Jan Ype zijn wij een echte watersportfamilie. Carien heeft de smaak van het jeugdzeilen op de haven al f link te pakken en onze zoon staat al te trappelen van ongeduld. Ik ben hier begonnen in de gezellige en tevens fanatieke zomeravondcompetitie aan boord van Bubbels en later van Big Bubbels. Sinds 2004 maak ik deel uit van de Zeilcommissie. Ik vind het bijzonder leuk om te doen en zie het als verantwoording om meer leden van de WSV Almere Haven te laten kennismaken en te laten genieten van het wedstrijdzeilen op clubniveau. Meldt je dus aan bij mij of via onze website Harm Wijnstra: 61 jaar en eigenaar van zeiljacht Raf iki ( Mijn Vriend ), een Pionier 930. Na vele jaren als lid en deelnemer aan activiteiten binnen de vereniging actief te zijn geweest, ben ik dit seizoen toegetreden tot deze enthousiaste groep van bestuurders die het wel en wee van de zeilers voor ogen hebben. Ik ga me vooral bezig houden met het materiaalonderhoud. Denk daarbij bv aan vlaggen, seinborden, rubberboot, de Optimisten met toebehoren en de opslag hiervan. Daarnaast ga ik hand- en spandiensten verrichten bij de overige activiteiten van de club. Ik ben vanaf de beginjaren negentig lid van de WSV Almere en heb inmiddels aan veel evenementen deelgenomen. Dit leidde menigmaal in ontzettend leuke zeiltochten. Hopelijk kan ik mijn steentje bijdragen om er weer een perfect maar vooral een gezellig seizoen van te maken. Chiel en Marlies Vos: (van het startschip Sonemarg) Samen met Ellen en Carla doen wij op de dinsdagavonden het starten. Op de donderdagavonden zeilt Chiel als opstapper mee op de Orion van Carla en doet Marlies samen met Ellen het starten vanaf een ander schip. Behalve voor de avondcompetitie starten we ook nog wel andere wedstrijden die georganiseerd worden door de zeilcommissie. Wij zijn ooit begonnen met een keertje invallen maar inmiddels wordt dit voor ons het derde seizoen en doen het met veel plezier. Michael (Mike) Brouwer: Ik ben 36 jaar en 8 jaar lid van de WSV Almere haven. Ik heb een Pion (Pura-Vida) waar ik wedstrijden mee vaar, zowel binnen als buiten de vereniging. 4 jaar geleden ben ik in de zeilcommissie terecht gekomen omdat ik me bezig ging houden met het jeugdzeilen. Naast het jeugdzeilen houd ik mij binnen de zeilcommissie ook bezig met: -Alle uitslagen van de wedstrijden die georganiseerd worden. -De handicaps van alle schepen die mee doen aan wedstrijden. -De organisatie van de Avondcompetitie, de Nachtbrakers cup en de Eenzame Noord solo race. Namens de zeilcommissie heb ik zitting in het bestuur van de WSV. Mijn doel binnen de zeilcommissie is om zoveel mogelijk mensen, zowel jong als oud veel plezier in het zeilen te geven. Heeft u vragen over onderwerpen waar ik mij mee bezig houdt, dan beantwoord ik die graag. Bart Snel: 42 jaar, ik zeil wedstrijden vanaf mijn 14 e, begonnen als fokkemaatje in de Simoun 485 van mijn ouders. In eerste instantie ging het alleen om clubwedstrijden, na twee jaar leuk mee gedaan te hebben vond ik het tijd om meer van de boot en wedstrijdzeilen te leren. Dit was dan ook het moment waarop ik zelf stuurman werd en de landelijke wedstrijden ben gaan bezoeken. Zo ben ik samen met mijn broer Ate Nederlands kampioen, Zwitsers kampioen en Europees kampioen geworden in de Simoun. Later heb ik de Robber gekocht en ben ik mee gaan doen aan de avondcompetitie, zo ben ik dan in het bestuur van de zeilcie terecht gekomen. Ik houd mij voornamelijk bezig met de avondcompetitie, protestcomité en het aanpassen van reglementen. voor de weekeindevenementen heb ik te weinig tijd omdat ik ook nog heel fanatiek J22 zeil! Boven van l. nr. r.: Peter van Rietschoten, Chiel Vos, Harm Wijnstra en Mike Brouwer Midden van l. nr. r.: Marlies Vos, Ellen Stoekart-Baruch, Bert Joosse Onder van l. nr. r.: Johans Stoffers, Bart Snel foto: fotoboot.nl / Frank Greiner MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20 11

12 KENNEN WIJ ELKAAR EIGENLIJK WEL? Oud-voorzitter en erelid Roland Maes roept, samen met de Evenementencommissie, huidige en nieuwe leden op voor een kennismakingsavond. Kennismakingsavond? Hoezo? Roland denkt -en het bestuur van de WSV deelt die mening- dat heel veel leden elkaar eigenlijk nauwelijks of niet kennen, en dat dat jámmer is. Sommigen leren elkaar pas kennen als ze elkaar in een ándere haven ontmoeten... Want we kunnen veel meer aan elkaar hebben. Natuurlijk weten we wel dat veel WSVleden 'ligplaatsleden' zijn, die zich niet echt inlaten met het verenigingsleven. Zij missen echter toch een boel, denkt Roland. Vandaar zijn initiatief leden die elkaar niet of nauwelijks kennen, bij elkaar te brengen. foto fotoboot.nl/frank Greiner Beste leden, Ik wil u namens onze evenementencommissie van harte uitnodigen op vrijdagavond 18 april. Deze gezellige avond in ons clubhuis is bedoeld om leden onderling kennis te laten maken. Het is ook leuk om onderling ideeën uit te wisselen over een reisdoel voor de komende zomer. Als inleiding zullen we kort iets vertellen over de WSV als vereniging en met name de zelfwerkzaamheid van leden. Dit onderwerp zal Frans Paternotte toelichten. Een kort verslagje van een reisje naar Antwerpen en Zeeland zal ik zelf voor mijn rekening nemen. Dit om vast in de stemming te komen voor een ongetwijfeld prachtige zomer. Dirk Wurtz is bereid gevonden om de mogelijkheden van navigatie met de computer te laten zien. Om ons voor te bereiden op deze avond is het mogelijk om vragen over de WSV en navigatie vooraf via de mail te stellen. U kunt deze vragen aan mij sturen: Roland. maes@chello.nl Als u een leuke presentatie over een reisdoel heeft kunnen we deze ook proberen in te passen. Wilt u mij dit laten weten? Een briefje neerleggen op het havenkantoor kan natuurlijk ook. Om een volle bak te krijgen is op deze avond de koffie en thee voor rekening van de WSV. De eerste 25 bezoekers krijgen gratis ons clubvlaggetje, mogelijk kunnen we dit aantal nog uitbreiden. U bent van harte welkom vanaf uur. Met vriendelijke groet, Roland Maes AGENDA maart, april en mei maart Lezing Koken aan boord door Lucia Zwaanenburg, uur, 10 Beaufort 14 maart Presentatie Stella naar Spitsbergen, door Bert Joosse, uur, 10 Beaufort 16 maart Jeugdzeilen, om te beginnen in het zwembad 23 maart Paasfeest voor de kinderen. 's Middags, in en rond 10 Beaufort 28 maart Start watersportseizoen; open avond, uur, 10 Beaufort 15 april!ste Avondcompetitie van het seizoen, start uur 18 april Kennismakingsavond (details zie hierboven) 19 april Optreden huisband "De Waterpokken", vanaf uur, 10 Beaufort 24 april Avondcompetitie 25 april Informatieavond zeilrace IJmuiden-Whitby-Den Helder uur, 10 Beaufort 29 april Avondcompetitie 8 mei Avondcompetitie 13 mei Avondcompetitie 16 t/m 18 mei Jazzweekend Enkhuizen 22 mei Speciale wedstrijdavond in het kader van het 25-jarig bestaan van de avondcompetitie 25 mei Jeugdzeilen 27 mei Avondcompetitie 12 MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20

13 De Helmstok - Siegfried van der Neut Richard Colijn gaf de Helmstok over aan vrijwilliger van het jaar 2007, Siegfried van der Neut... Wat is de naam van uw boot en waarom? De naam van mijn boot je is Guido. Zo heette een van onze whippets die wij hadden. Voluit heette die hond Guido of the Queens Park Rangers. Hoe verzin je zoiets. Maar ja, het stond nu eenmaal op de papieren van de kinologen club. Maar Guido vonden wij voldoende. Trouwens, zo veel boot heb ik niet voor die hele naam! Wij hebben mooie herinneringen aan die hond, vandaar. En boot je in verband met de geringe lengte, die is slechts 18 voet. Qua onderhoud voor mij meer dan genoeg. Wat was de verste tocht? Als je zo n kleine tien jaar gevaren hebt bij de koopvaardij -grote handelsvaart en ook wilde vaart- zoals dat toen heette, dan heb je genoeg gezien en ben je wel ver genoeg geweest. Wij gebruiken ons bootje voor dagtochten. Zoveel zitvlees hebben wij n.l. niet. Mijn vrouw krijgt echt last van haar rug als ze zo lang moet zitten. Vooral s avonds, als de rust weer een beetje terugkeert, is het heerlijk toeven op het water. Voor deze Valiant 18 hadden wij een 9 m. Pampuskruiser. Een stalen knikspant motorboot. Comfortabel, dat wel, maar ook een groot oppervlak om netjes te houden. Toch bleek al gauw dat dìt varen voor mij iets te passief was. Mijn voorkeur gaat voorlopig nog uit naar zeilen. Wellicht komt er nog wel een sloepje of iets dergelijks voorbij varen, wie weet.? Je groeit er vanzelf naar toe! Wat verwacht u van de vereniging? Tja, nu kan ik een mooie f ilosof ische verhandeling geven maar tot dusver beantwoordt de vereniging precies aan mijn verwachtingen. Te verbeteren valt er altijd wel iets. Ik vind -en velen met mij- dat het zo goed gaat. Daarbij moeten wij oppassen niet in te dutten. Hoewel de kans daarop klein lijkt in ons kluppie. Het is eigenlijk net als met een goede werkgever. Die schept de voorwaarden en de werknemers vullen in. De ruimte die wij hier krijgen, daar maken wij als vrijwilligers dankbaar gebruik van. Vòòr mijn pensioenering f ilosofeerde ik met collega s wel eens over de tijd daarna. En dan zei ik steevast dat ik van mijn vrouw s morgens een pakje brood mee zou krijgen met de woorden: Zo jochie, zoek jij maar een bouwputje, dan kun je daar je commentaar kwijt! Wel, dat bouwputje heb ik dus gevonden in de vorm van een f ijne watersportvereniging met veel watersporters die ook nog eens gemotiveerd zijn om een paar uurtjes per week in goede harmonie samen te werken. Mijn vrouw zegt wel eens: Ik begrijp niet waar jij vroeger de tijd vandaan haalde om nog naar jouw werk te gaan. Nou, da s heel simpel. Tegenwoordig trek ik er gewoon meer tijd voor uit, dat is alles. Heeft u naast het varen nog andere hobbies? Ja, gelukkig wel. Dan komen we op het terrein van mijn vrouw. Want laat ik maar eerlijk zijn, zij bepaalt voor een belangrijk deel toch de vakanties en de bestemming. Daarbij komt dat je ook dingen moet doen die de wederhelft leuk vindt. Want landen als Amerika en Afrika zijn toch fantastisch om te doorkruisen. Vooral het vliegen boven en in de Grand Canyon was een belevenis. Maar wij kunnen ook genieten van een simpele f ietsvakantie, hetgeen we dus vorig jaar gedaan hebben. En dan lezen. Niet alleen over watersport, maar ook een goed boek gaat er wel in. En verder heb ik mij laten strikken om secretaris van onze bewonersvereniging Havenhoofd te zijn. Niet direct mijn hobby, maar iemand moet het toch doen. Zo heeft iedere leeftijd zijn eigen charmes. Wat zijn uw toekomstplannen? Op deze vraag past slechts een bescheiden antwoord. Ook hier speelt de leeftijd een belangrijke rol. In ieder geval lid blijven zo lang als ik kan en lekker bezig blijven. Eenmaal per week de dinsdagploeg (de vrijwilligersploeg op de haven, red.) zoals die inmiddels is gaan heten. Dan m n gymclub, zwemmen, het secretariaat runnen en straks het onderhoud van het bootje. Als je maar van de straat af bent. En op zijn tijd ontspannen met een mooie vakantie. Dan houd je het jaren vol! Aan wie draagt u de Helmstok over - en waarom? Ik draag de helmstok graag over aan een vrijwilliger uit de donderdagploeg en dat is Ben Smit. Hij vertrekt deze zomer met zijn zoon mee op een wereldreis. Hopelijk laat hij daarna nog meer van zich horen. Ik wens zijn zoon en hem alvast behouden vaart. MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20 13

14 WSV-er Jeroen Meijer en zijn vriendin Sylvia van Pijkeren begonnen ruim 2 jaar geleden aan hun zeiltocht met de Netjer, voor onbepaalde tijd, met onbepaalde bestemming...en hebben nog lang geen zin om terug te komen. Hieronder een kleine samenvatting van de laatste tijd. Energie Op Trinidad heeft Netjer een kleine update ondergaan waar het de elektriciteitsvoorzieningen betreft. We waren het meer dan zat steeds dagelijks de generator of de hoofdmotor te moeten draaien om de veel te kleine en versleten accu's weer bij te laden. Een paar uur laptop of kortegolfradio was voldoende om de lichten letterlijk uit te laten gaan. Trinidad is op zich geen rijk eiland maar in Chaquaramas liggen honderden jachten en zijn er 5 grote scheepswerven. Alle benodigdheden zijn er te vinden en de concurrentie is dus ook f link aanwezig. Na een weekje onderzoek, meten en studie hebben we de keuzes gemaakt. We kopen 4 golfcar batterijen en bouwen daarmee 450 Ah aan lichtbatterijen. We zien een 150 watt zonnepaneel van 80x160 cm en laten de zeilmaker een extra sterke bimini bouwen die tevens waterdicht is. Het paneel ligt daar op en het vallende regenwater wordt via een slang afgevoerd naar een watervat. Zo hebben we de kuip vrij van zon en regen, energie uit de zon en een regenvanger in één gecombineerd. Windmolen Ook installeren we een Kiss (Keep It Simpel Stupid) windmolen omdat die in diverse tests als beste uit de bus komt rollen. Deze windmolen wordt in Trinidad gebouwd door een slimme Canadees die m zelf heeft ontworpen. De techniek bewijst de naam: De fabriek is niet veel meer dan een uit de kluiten gewassen schuur waar drie lokale jongens de machines in elkaar zetten. Twee halve polyester schalen worden ter plekke gegoten, er zijn géén koolborstels maar gewoon een permanente magneet als rotor. Een regelaar is er ook niet omdat deze energie verspilt en in een goed gebalanceerd energiesysteem niet nodig is. Een diodebrug zoals die ook in dynamo s wordt toegepast maakt de benodigde 14 volt gelijkspanning. De lagers en thermocontacten, ter beveiliging tegen overbelasting, zijn gewoon in de handel wereldwijd te koop. Alleen de bladen zijn uniek en precies uitgekiend voor het systeem. Daar kopen we dus nog maar een reservesetje van. De molen werkt perfect en maakt weinig lawaai, in tegenstelling tot de ook erg populaire Air-X die een ware helikopter simuleert en in menige baai de rust verstoort. Met bomvolle accu s vertrekken we noordwaarts. Steeds hoog aan de wind hakken we 3 eilanden voorbij. Na een korte stop voor kerst in Bequia, en een bezoek aan de markt vervolgen we de reis weer. Koud bier Op Martinique werken we aan onze laatste verbetering van de boot, we laten een echte koelmachine inbouwen voor de box in het aanrecht die steeds maar met ijs gevuld moest worden. Op het Franse eiland woont een techneut die zelf een combinatie van energiezuinige en zeer eff iciënte koeling heeft samengebouwd. Met een slimme truc weet hij de warmte via water af te voeren zonder dat de benodigde pomp veel stroom verbruikt. Ook hier weer simpel en goed verkrijgbare onderdelen. Nu kunnen we zelfs ijsblokjes maken en ook groente kopen als er alleen gekoeld spul verkrijgbaar is. Natuurlijk gaat het drankverbruik hiermee ook f link omhoog want er gaat niks boven een koud biertje in de carieb. Bezoek De koelkast is nog maar net op temperatuur als ons bezoek arriveert. Het zijn Syl's ouders die door ons binnen drie weken naar Guadeloupe zullen worden gebracht. Het zijn geen zeilers, maar caravanners en dat leidt soms tot leuke verschillen. Zo hoef je in een caravan niks vast te zetten zolang je er nog in zit en heeft ie ook geen last van wiebelen. Was eerst het plan dat ons bezoek in hotels zou overnachten, na twee dagen beviel het hen aan boord al zo goed dat daar niks van terecht is gekomen. Drie weken lang de halve boot inleveren en wachten tot iemand anders opzij gaat verstoorden niet een prachtige tijd en vooral veel genieten! We houden f link vakantie en gebruiken het hotelbudget voor huurauto s uitstapjes en lekker uit eten gaan. Verder natuurlijk veel snorkelen, vissen en lekker zeilen. Aan het eind van de vakantie hebben we toch nog een tegenvaller. Boem We liggen achter een eilandje en het waait al dagen 25 knopen. In de nacht neemt de wind toe tot 45 knopen en slaan we van ons anker. Ik ben al buiten als het gebeurt, maar de boot ligt dwars op de wind en sleurt de 40 meter ketting te snel naar een lager gelegen jacht. Doordat het motorpaneel binnen zit kan ik niet snel genoeg vrijvaren. Een boegspriet wordt precies in onze davit gespiest en gaat 90 graden om en neemt vervolgens de windpilot te grazen. Er breken onderdelen af en verdwijnen in het 5 meter diepe water. Ook verbuigt het hele apparaat op diverse plekken. i thought a helicopter was landing on our frontdek verklaart de huurder van het andere jacht later. Were you afraid (bang) vraagt Syl bezorgd? No just curious (nieuwsgierig) luidt de reactie breed lachend. De huurboot mist een boordlichtje en heeft er weer een paar krassen bij. De meeste jachten komen zonder boordlichten terug luidt de reactie van de verhuurder, en we hoeven niets te vergoeden. Daar zijn wij (en onze verzekeraar) wel blij mee, dat onze windpilot totall loss is valt zwaarder. Pauze Na de vakantie gaan we uitrusten Het zijn veel indrukken en ervaringen die we opdoen tijdens het erg leuke bezoek. We genieten van meegebrachte boeken, kleding en onderdelen, bezoeken een vulkaankrater, vieren carnaval in de stad en toeren veel op onze brommer. 14 MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20

15 Techniek op de Netjer en in de Carieb <foto's van de auteurs> Naarmate we de Caraibische eilanden volgen buigen we langzaam meer naar het westen en dat betekent dat de winden ruimer in komen. Met golven tot 10 Ft (3m) hoog een hele verbetering in het vaarcomfort. Hier op Antigua worden we overweldigd door de luxe jachten. Cruiseschepen varen af en aan en rijke Engelsen en Amerikanen laten hun dure speeltjes door ploegen bemanning van haven naar haven varen. Mine is bigger staat op de kaft van een boek dat we op een terras zien liggen (of was dat ook een jacht?). We worden door een eerder ontmoette Britse cruiser gevraagd om naar de yachtclub te komen voor een drankje. Na een half uur hebben we al drie uitnodigingen te pakken en er blijkt weinig nodig te zijn om als bemanningslid aan te monsteren op 1 van deze kastelen. Eigenaren zijn vrijwel nooit aan boord en dus heeft de crew het rijk alleen. De verdiensten blijken ook erg aantrekkelijk. We kiezen voor een deelname aan de Valentine Regatta aan boord van een Swan 38. Dat bleek later wel nodig ook want samen met de stuurman en een bevriende tactieker zijn we de enigen die zich echt uitsloven om iets te gaan winnen. 4 anderen functioneren als ballast en sta in de weg. We hebben 5 kortebaan wedstrijdjes nodig om elkaar te leren kennen en de juiste tactiek vast te stellen. In de laatste worden we derde van tien. Zoals we wel verwacht hadden is het op de feestjes drukker met mensen die we nog nooit gezien hebben en die je ook zeker niet op een zeiljacht zou vermoeden. De ervaren zeilers zijn dan al lang weer uit het gezichtsveld verdwenen. Voor veel te veel geld eten we een hapje mee en drinken net genoeg om nog aan boord van ons eigen huisje kunnen rollen. Ik herken wat Pionrace gevoelens en heb nog drie dagen nodig om bij te komen. Vast ook herkenbaar voor velen. En nu... Verder vooruitkijkend hebben we voorlopig maar besloten dat wij dit jaar niet naar Holland zullen varen. De Carieb is nog te mooi om te verlaten en er zijn veel interessante landen aangrenzend om het hurricaneseizoen te ontwijken. We denken aan Venezuela, Cuba en misschien wel een vlucht richting Peru. Omdat we de voldoening van echt werken toch ook wel een beetje missen denken we er over om tijdelijk vanaf de boot iets op te gaan zetten. Het mobiele leven en de ongedwongen vrijheid trekken meer aan dan we ooit hadden durven dromen. Antigua, 23 februari 2008 MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20 15

16 16 mei 2008: de 26ste Nacht van Spakenburg... Na het fantastische 25e jubileum gaan ze bij WSV De Eendracht gewoon door en wordt dit jaar de 26e Zeilwedstrijd en prestatietocht Nacht van Spakenburg georganiseerd. De Nacht is een niet meer weg te denken watersportevenement geworden en uitgegroeid tot een van de belangrijkste zeilevenement voor scherpe jachten en platbodems op de Randmeren en het Markermeer. Het weekend na Pinksteren is het weer zover en dat valt dit jaar vroeg. Op vrijdag 16 mei wordt voor de haven van Spakenburg het startsein gegeven en zaterdag 17 mei wordt er weer gef inishd voor de haven van Spakenburg. In de 25 voorgaande Nachten van Spakenburg hebben zo n bemanningleden genoten van de zeilwedstrijd, waar zeilplezier boven alles gaat. Alle deelnemers varen op hun eigen manier. De een ervaart het als een duurtest en is het een prestatie om de wedstrijd uit te varen, de ander gaat voor een goeie eindklassering. Maar alle deelnemers komen weer van boord met een geweldige ervaring en het gevoel een mooie prestatie te hebben geleverd. Het maakt daarbij niet uit of je voor de eerste keer meedoet of dat je al vele keren hebt mee gedaan. Het schippersontbijt wat na de f inish van de 25 e nacht werd geserveerd was zo n succes dat het ook dit jaar weer op het programma staat. De bemanningsleden kunnen hier, na de enerverende nacht die ook zijn fysieke tol eist, weer op krachten komen voordat ze te kooi gaan. De Nacht van Spakenburg is een ideale gelegenheid om kennis te maken met het varen van langere tochten en zeilen in het donker. Wat van belang is voor het maken van langere tochten, bijvoorbeeld in de zomervakantie, een oversteek naar Engeland of het meedoen aan de 24 uurs. Voor de minder ervaren deelnemers is er het geruste gevoel niet alleen op het water te zijn. Tot Pampus zijn er veel boten op zichtafstand. Daarna wordt het donker en is men meer op zichzelf aangewezen. Dan is het afgelopen met het volgen van andere schepen en komt het op de eigen navigatie aan. De wedstrijd/ prestatietocht duurt langer dan de gemiddelde dagtrip, daarom is de voorbereiding ook een nieuwe aspect; hoeveel en welke bemanning zal ik meenemen, moeten er extra veiligheidsmaatregelen worden getroffen, heb ik voldoende en niet te veel proviand aan boord, enz. De meer ervaren zeilers gaan op zoek naar nieuwe grenzen, maximale prestaties leveren in het donker en over een langere periode. Alle schepen varen dezelfde route van Spakenburg over de randmeren naar het eiland Pampus. Vandaar zijn verschillende banen uitgezet op het Markermeer met een lengte variërend van 25 tot 70 mijl. Behalve scherpe kajuitzeiljachten van allerlei typen en grootte doen er platbodems mee. Er wordt gestreefd de startgroepen niet groter te maken dan maximaal 25 schepen. De scherpe jachten zijn ingedeeld volgens de SW- en de ORCklassen. Bij voldoende inschrijvers worden er startgroepen van een eenheidsklasse gevormd. Sinds 1998 is dat het geval met de Kolibri s en sinds kort de sportboten klasse. De veiligheid van de deelnemers staat hoog in het vaandel. De organisatiecommissie kan weliswaar de verantwoordelijkheid van de schippers zelf niet overnemen, maar bevordert de veiligheid door steekproefsgewijs te controleren op de aanwezigheid van de elementaire veiligheidsvoorzieningen. De banen op het Markermeer worden zo uitgezet dat drukke vaarroutes zoveel mogelijk worden gemeden. Tevens heeft men voor calamiteiten een eigen veiligheidsplan opgesteld. Vlak voor de start worden de laatst bekende weersverwachtingen, windsterkte en richting, de banen en gemiddelde theoretische snelheid per startgroep in een speciaal daarvoor ontwikkeld computerprogramma gezet. Hiermee wordt de te verwachten wedstrijdduur per start groep berekend om er voor te zorgen dat zaterdagmorgen alle deelnemers veilig omstreeks 10:00 uur kunnen f inishen. De nacht is voor de thuisblijvers op onze website te volgen, omdat de positie van de deelnemende schepen tijdens het verloop van de tocht/ wedstrijd daarop te vinden is. Voor deelnemers is de overnachting vóór en na de wedstrijd gratis in de haven van WSV De Eendracht. Voor degenen die hun schip over land willen aanvoeren is er de mogelijkheid om het op vrijdag te water te laten en het na af loop weer te hijsen. Voor inschrijven en informatie gaat u naar deze website: foto: fotoboot.nl/frank Greiner 16 MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20

17 Van Het Havenfront Ook deze winterperiode zijn onze vrijwilligers uit de dinsdag- en donderdag ploeg weer driftig bezig ons allen zoveel mogelijk plezier te bieden tegen zo gering mogelijke kosten! In het komende vaarseizoen, maar ook daarbuiten zult u plezier van hun werkzaamheden ondervinden. Zo zijn er al weer veel werkzaamheden verricht om de plaatsing van de nieuwe F- (voormalige tuig) steiger mogelijk te maken en soepel te laten plaatsvinden. De oude steiger is inmiddels verwijderd en van de bruikbare delen is nadat deze opgeknapt zijn de aanloop- (golfbreker) steiger bij de ingang van onze haven verbetert. Voor het eerst dit jaar zijn de herfst- en winterbladeren op een milieuvriendelijke wijze opgeruimd, milieuvriendelijk a) doordat dit op handkracht is gedaan en b) omdat er met deze bladeren een z.g. compostberg van gemaakt is, die ons na een geheel natuurlijk proces straks weer voorziet van mooie zwarte aarde. Terloops kunnen de verwoede sportvissers onder ons -en die zijn er, misschien leuk om hier eens iets gezamenlijks mee te doen?- hier hun voor de vangst zo gewilde mestpiertjes uit halen. Ho ho, niet allemaal eruit halen... want deze piertjes zijn ook de gangmaker van het composteringsproces. Inmiddels is ook het jaarlijkse schilderproces weer aangevangen d.w.z. dat alle straatmarkeringen weer opgefrist worden en dat het straat- en speeltuinmeubilair weer een fris aanzien gaan krijgen. En niet onbelangrijk: onze nationale driekleur, de blauwe vlag en de ver enigingsvlag zullen weer aan spierwitte masten wapperen. Inmiddels wordt er ook gewerkt aan een handig en goed opslagplaats/meubel om de mastjes en aanverwant materiaal voor het zo geslaagde van jeugdzeilprogramma te creëren. Alle verlichting zal weer gecontroleerd worden op de juiste werking, net zoals de drinkwatervoorzieningen op de steigers die na een grote schoonmaakbeurt voor aanvang van het seizoen in optima forma aanwezig zal zijn. Uiteraard zullen de mannen/vrouwen met de groene handjes de haven weer in voorjaars- en zomerbloei brengen. Ondertussen zijn natuurlijk ook op het havenkantoor veel zaken gaande. Zo hebben we na veel tegenslag nu toch eindelijk het draadloos internet over de haven (gratis gebruik) aan de praat gekregen en zal er in samenwerking met de communicatiecommissie ook nog een terminal met toegang op het internet in het clubhuis verreizen. Tevens is (met dank aan Dirk Wurtz voor zijn grote inzet) het computer- en bewakingsnetwerk op het haven kantoor naar een zeer professioneel niveau gebracht. Inmiddels zal het u niet ontgaan zijn dat het plaatje van Barend Eversen een wel heel grote facelift heeft ondergaan. We hebben nu een blonde en ondernemende dame: Bianca Vittali. Het lijkt er nu op dat mede door haar komst en ondersteund door de beide havenmeesters we eindelijk optimaal gebruik kunnen gaan maken van het inmiddels circa één jaar ingebruikzijnde administratie- en havenbeheers programma e-captain. Hierbij verzoek ik u, als u bemerkt dat uw gegevens niet juist vermeld zijn in het verenigingsarchief, een correctie door te willen geven op het havenkantoor. Dan nog een belangrijk punt: de nieuwe hef wagen (Knijpstra). Allereerst heeft de door het bestuur gekozen vervangende methode (namelijk het schriftelijk in stemming brengen in plaats van een ALV uit te roepen over dit belangrijke besluit, red.) tot een zeer verheugende reactie geleid. Waar we normaal tijdens een Algemene Vergadering tussen de 40 en 60 stemgerechtenden mogen begroeten, zijn er door deze schriftelijke methode meer dan een 2 á 3 keer zoveel stemmen uit gebracht; en wel ca Meer dan 90% van deze stemmen was bovendien positief - de exacte cijfers krijgt u nog. Ik ben me ervan bewust dat ik lang niet alle uitgevoerde -en nog uit te voeren- werkzaamheden in dit bericht van het havenfront benoemd te heb, er gebeurt continu erg veel. In elk geval weer veel dank aan al die vrijwilligers (verenigingsleden) die het mogelijk maken een dergelijk bericht aan u te kunnen schrijven. Nico F.P. van Baarle (havencommissaris) mede namens de vrijwilligers van onze haven. MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20 17

18 Over de DIJK 11 - Een rondje om de kerk PERSBERICHT: Clubblad inspireert koningin HM met Sluiskade 11 naar Makkum In het blad Sluiskade 11 (Clubmagazine van de WSV Almere Haven) verscheen rond de kerstdagen een artikel over Makkum en Workum. Deze kleine plaatsjes aan de Zuiderzeekust werden getipt voor een reisje. Kort daarop maakte het Kabinet van de Koningin bekend dat Hare Majesteit op 30 april Makkum zal aan doen. Het is niet voor het eerst dat de serie Over de Dijk een plaats werd genoemd waar de koningin is gespot. Al eerder werd in deze toeristische serie het plaatsje Muiden opgevoerd. Ook hier is de koningin gezien, nadat het stuk in druk verscheen. Het is natuurlijk verleidelijk om te denken dat dit toevallig is. Natuurlijk is de kans erg klein dat Hare Majesteit zomaar, zonder het aantrekkelijke stuk in de Sluiskade, op het idee gekomen zou zijn naar Makkum te komen. Er zijn alleen al in Friesland honderden dorpjes met ongeveer zoveel inwoners. De kans dat de koningin een bepaald dorp in Nederland bezoekt is wel erg klein. En dat moet je dan vermenigvuldigen met een ander dorp met de grootte van Muiden. Kortom, die kans is zo klein, dat we dat, sinds de veroordeling van de Haagse verpleegster Lucia de B., geen toeval meer noemen. Met andere woorden: Als u wilt weten, waar u de Groene Draeck kunt treffen, lees dan net als de koningin de komende tijd aandachtig de rubriek Over de Dijk. In deze serie Over de dijk belichten we een aantal reisdoelen, die in ons vaargebied liggen en zich lenen voor een kort verblijf, een wandeling en natuurlijk een verhaal. We geven meteen even aan hoe u kunt aanleggen. De eerste keren dat u er op uit gaat in 2008 wilt u vast niet te ver van huis. Daarom is het reisdoel niet te ver weg. En we maken een niet te lange wandeling. Een dik uur. Om er weer een beetje in te komen. Gewoon een kort rondje. Een rondje om de kerk. Ik neem u weer mee naar het oosten. Naar Bunschoten-Spakenburg om precies te zijn. Nu is Spakenburg is een populaire bestemming onder de WSV-leden. Hoe u daar komt en waar u uw boot kwijt kan, hoef ik u waarschijnlijk niet te vertellen. Dat ga ik u dan ook niet uitleggen. Er is vast nog wel plaats. Ieder van ons heeft wel vast eens aan de pier gelegen of het clubgebouw van de WSV De Eendracht bezocht. Of een ommetje gemaakt naar de sluis en de supermarkt. Natuurlijk weet u al alles over Spakenburg van de lokale VVV: over de botterwerf, de klederdracht en de visafslag. Daarover zal ik het dan ook niet hebben. Het lijkt mij leuk als ik u juist iets vertel wat u niet weet. Ik spreek met u af aan het eind van de Oude Haven, bij het gebouwtje dat daar staat. Het zal u niet verbazen dat op deze plaats vroeger een zeesluis was. Het kanaal dat hier langs liep, verbond Bunschoten met de zee. We lopen 100 meter door een voetgangersgebied en verder langs het water aan de oostkant. U houdt dus bij het kanaal de linkeroever aan. Dit heet de Kerkstraat.. Al snel komt u langs de Noorderkerk, één van de 4 Vrijgemaakt Gereformeerde Kerken in Bunschoten en Spakenburg. In totaal zijn er zo n 12 kerken van diverse pluimage. Dat is best bijzonder, maar het dertigtal predikanten vind ik echt spectaculair: op nog geen inwoners Het is een eindje lopen, een dikke k i l o m e t e r rechtuit langs het water. Onderweg kunt u genieten van de keurig onderhouden tuintjes en de afwisselende bebouwing. Eeuwenlang vormde dit water de verbinding tussen Bunschoten en de rest van de wereld via de zee. Na de laatste IJstijd ontstonden flinke veenlagen. In de 12 e eeuw zochten mensen hun woonplaats op een zandkop in buurt van de Eemmonding. Deze vissers begonnen het dorpje Spakenburg. Landinwaarts probeerden een aantal boeren hun geluk op een uitloper van de zandrug in het veen. Het land hoorde bij een klooster, en dat behoorde aan de bisschop van Utrecht. Eigenlijk bestond Bunschoten in de middeleeuwen uit een lint van boerderijtjes langs een afwateringssloot die bij Spakenburg in zee uitkwam. Vanaf deze sloot en de weg werd het land achter de boerderijen in smalle stroken ontgonnen. Door de slootjes ertussen kon men het land per boot bereiken. Dus ziet u vooraan de weg een boerderij en daarachter een smalle strook bijbehorend land. Het was een natte bedoening in de winter. Als de noordwesterstormen de Zuiderzee opstuwden, stonden de hooilanden steevast blank. Maar als in de zomer de boel wat aandroogde kon er een flinke hooioogst worden opgehaald en met de bootjes tot vlak bij huis worden gebracht. Daarom stonden alle boerderijen aan de vaart op de zandrug. In het veld kon je niet wonen, daar verdronk je s winters. Bij Eemdijk ligt kennelijk ook zo n zandrug, ook daar is al lang bebouwing. Aan het eind van het 1200 meter lange rechte stuk kruist u de Bikkersweg en komt u op het Kolkplein. Hier vindt u aan uw linkerhand het begin van een heuse stadsgracht. U loopt buitenom de gracht, het water en de weilanden links. De Bisschop van Utrecht wilde in de Middeleeuwen zekerstellen dat hij te allen tijde via Amersfoort naar de zee kon komen. Hij had immers ook belangrijke bezittingen in Oversticht ofwel Overijssel. De armlastige bisschop strooide 18 MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20

19 <een serie van Henk Kluvers> kwistig met gunsten die hem zelf weinig kosten, zoals stadsrechten. Zo verkregen kleine plaatsjes als Eemnes stadsrechten en kreeg Bunschoten zelfs toestemming om een gracht en wal te maken. Een document van Bisschop Florens bevestigt in 1383 de al eerder vergeven rechten. De Bunschoters graven een gracht en werpen een wal op, versterkt met houten palen. In de gracht zitten hier en daar diepe kuilen waarin wadende soldaten zouden verdrinken. Het wordt ruim opgezet: zo n 700 bij 500 meter. Ietsje groter dan Amersfoort, dat ongeveer 450 bij 500 meter groot is binnen de grachten. De Bunschoters zijn heel wat van plan. Binnen de extra brede gracht moet een aarden wal met porten komen. Langs het kerkhof wandelt u om de gracht en ziet u dus de weilanden binnen de stadsgrens liggen. In het eerste deel de smalle stroken tot aan de weg. Dit is echter een verkaveling van na de oorlog. Voorbij het bruggetje aan de linkerhand is de middeleeuwse dambordverkaveling bewaard gebleven. Aan de overkant van de gracht staan verderop huizen. Hier was men al begonnen de ondergrond te verstevigen voor een muur. De rest werd niet bebouwd en de stad is nooit tot wasdom gekomen. De geschiedenis wijst uit waarom. In 1427 kozen de Bunschoters ineens voor het Hollandse politieke kamp. Waarom is niet duidelijk, men was niet eensgezind. De Bisschop dreigde en strafte Bunschoten door het dorp in 1430 in brand te steken. Juist in een tijd van grote economische neergang kwam de klap hard aan. De St. Elizabethsvloed had juist in de periode de Biesbosch opgeëist. Roversbenden maakten het land onveilig voor de boeren. De pest ging rond en maakte veel slachtoffers. Veel cultuurgrond werd bij gebrek aan bevolking aan de natuur teruggegeven, juist op het moment dat de jonge stad zoveel moest gaan groeien door overtollige plattelanders op te nemen. Daarbij kwam nog dat Amersfoort sterker, rijker en veiliger bleek. Hier aan de zuidkant van het dorp heeft een poort gestaan. De fundamenten zijn opgegraven en zichtbaar gemaakt in het plaveisel. Van hier uit kunt u de rechte weg terug lopen terug naar Spakenburg. Toch lag Bunschoten strategisch: ongelukkigerwijs in de waterlinie van de Rijn bij Wageningen tot aan de Zuiderzee bij Spakenburg. In het rampjaar 1672 stond de linie 2 jaar onder water en was Bunschoten geheel geëvacueerd. De oude schans lag nog achter de gracht in Spakenburg, waar nu de botterwerf is. In het eind van de achttiende eeuw werd ten oosten van het dorp Spakenburg een nieuwe schans en een dubbel bolwerk aangelegd met een vrij schootsveld. Ik breng u er straks nog even naar toe. Van de zuidpunt van Bunschoten tot de haven van Spakenburg is 1900 meter lopen. Dat is een stevig eind lopen, zeker als het ook nog rechtuit gaat. De verleiding is groot om over het rechte pad en de Doleantie te vertellen. Ik zal het u besparen. Onderweg vertel ik iets over de Spakenburgers. Al in de late middeleeuwen worden de Bunschoters vermeld als visleveranciers in de stad Amersfoort. In de vijftiende eeuw waren er ongeveer 18 scheepjes actief. Pas toen de trek van het platteland naar de stad op gang kwam, in de 18 e eeuw en vooral in de tweede helft van de 19 e eeuw groeide de visserij in Spakenburg. Vis was immers een relatief goedkope eiwitbron voor de snel groeiende stedelijke bevolking van bijvoorbeeld Amsterdam en Amersfoort. Spakenburg werd een bloeiend visserdorp en werd tussen 1830 en 1870 twee keer zo groot. Bunschoten bleef een boerendorp. Maar er werd wel over en weer getrouwd. In de vroege crisisjaren werden flink wat sportclubs opgericht, ook in Bunschoten. Men sportte waarschijnlijk niet uit weelde. Maar na de oorlog is de sport mateloos populair in Bunschoten, zeker na wedstrijden op Soestdijk en het landskampioenschap van 1952 van SV Spakenburg. De club staat ook bekend als de club van boeren en klerken, de blauwen. Maar ook de IJsselmeervogels, een fusie van Na Arbeid Sport, VV IJsselmeer en de Zuidvogels heeft een indrukwekkende geschiedenis. Zij is meer de club van de vissers en het volk, de rooien. Ze werden in 2006 nog algeheel amateurkampioen. Het is wel bijzonder dat deze twee clubs al 50 jaar vrijwel probleemloos naast elkaar bestaan, slechts gescheiden door een hek en wat bosjes. En dat de aanhangers door elkaar in hetzelfde dorp wonen. Geen wonder, zult u zeggen, met 30 dominee s. En daarmee zijn we weer bij de oude sluis ofwel het Spui. Hier werd het water uit de waterlinie gespuid op zee, vandaar de naam. Naar zee kijkend ziet u links de Oude Schans en de botterwerf. Rechts ziet u de Nieuwe Schans, een straat die naar een vierkant van rijtjeshuizen in 3 straten leidt. Alleen op een stafkaart herken je nog de vierkante schans met de redoûte ervoor. Het is er saai. Wij gaan naar de nieuwe haven via de Turfmarkt rechts van het water en vervolgens de Hoekstraat in. Hier vindt u op nummer 15 mijn favoriete visrestaurant De Pieterman, waar kok Piet de krenten uit de pap van de Spakenburger vishandel haalt. Maar hij serveert ook andere lekkere dingen. Verder rechtuitlopend langs de haven komt u op de Weikamp en de Oostmaat. U loopt langs de éne straat tot het water en u passeert een karakteristieke knik. Inderdaad, dit is het bolwerk aan zee. Via de andere straat kunt u weer terug naar de haven en naar uw boot. Maar u kunt ook mee naar Piet, voor een bord vissoep en een borrel. Lekker. Restaurant: De Pieterman, Hoekstraat 15 Spakenburg, Bronnen: - Wikipedia.nl - Archeologienet.nl - Google - Provincie Utrecht, Gebiedsvisie de Grebbelinie boven water! Hoofdrapport, Utrecht, augustus 2006 ISBN-10: , ISBN-13: (ook op internet) MAART 2008 SLUISKADE 11 NR 20 19

20 Voor al uw onderhoud Shipshape Jachtservice IJmeerdijk AA Almere tel: fax: ZEILMAKERIJ HOUTKOOP KELVINSTRAAT BV HARDERWIJK Wij maken oa: Maar ook: Dealer van: rolfok systemen Betaalbare Jachtzeilen! bootkappen sprayhoods winterkleden enz. tel: fax:

Lidmaatschap WSV Almere Haven

Lidmaatschap WSV Almere Haven I N F O R M A T I E algemeen De Watersportvereniging is opgericht op 16 augustus 1977 en is aangesloten bij het Watersportverbond onder verenigingsnummer 324. De Vereniging heeft een locatie aan het Gooimeer

Nadere informatie

Lidmaatschap WSV Almere Haven

Lidmaatschap WSV Almere Haven I N F O R M A T I E algemeen De Watersportvereniging is opgericht op 16 augustus 1977 en is aangesloten bij het Watersportverbond onder verenigingsnummer 324. De Vereniging heeft een locatie aan het Gooimeer

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Lidmaatschap WSV Almere Haven

Lidmaatschap WSV Almere Haven I N F O R M A T I E algemeen De Watersportvereniging is opgericht op 16 augustus 1977 en is aangesloten bij het Watersportverbond onder verenigingsnummer 324. De Vereniging heeft een locatie aan het Gooimeer

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje jan-mrt 2011 Contactenkrant Wie vindt het leuk om samen af en toe te koken? Wie wil samen met mij gaan wandelen? Samen zwemmen? Samen boodschappen doen op de markt? Ik zoek een kaartmaatje Gezocht: vriend(in)

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Yvonne van Daal 67, opgegroeid in Sint Anthonis en getrouwd met Koen Geurts 62, geboren en getogen in Cuijk.

Yvonne van Daal 67, opgegroeid in Sint Anthonis en getrouwd met Koen Geurts 62, geboren en getogen in Cuijk. Hoe het begon. Even voorstellen. Wij zijn Yvonne en Koen. Yvonne van Daal 67, opgegroeid in Sint Anthonis en getrouwd met Koen Geurts 62, geboren en getogen in Cuijk. Ik (Koen) zeil al sinds mijn 12 e

Nadere informatie

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

We spelen in het huis van mijn mama deze keer,

We spelen in het huis van mijn mama deze keer, Jip en Janneke. Ik ben Jip. Ik ben Janneke en we wonen naast elkaar. Hij heet Jip, zij heet Janneke. en we spelen soms bij hem en soms bij haar. We spelen in het huis van mijn mama deze keer, we kunnen

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Het rondje Noord Holland is van start. Maar liefst 26 boten dit jaar gaan ermee.

Het rondje Noord Holland is van start. Maar liefst 26 boten dit jaar gaan ermee. Het rondje Noord Holland is van start. Maar liefst 26 boten dit jaar gaan ermee. Donderdagochtend tussen 9:00 uur en 9:30 uur vertrekken de Pietermannen vanuit Volendam en de Kuylkarpers vanuit Hoorn,

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

Federatie Dierenambulances Nederland

Federatie Dierenambulances Nederland Maarn, 21 maart 2014. Op maandag 3 februari jl. hebben de eerste drie dierenambulances: Dierenambulance Amsterdam, Dierenambulance Nijmegen (DAN) en Dierenambulance OverGelder, alle drie FDN leden, het

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 4 April 2015 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

uitdagend, inspirerend en waarderend voor ieder(s) talent!

uitdagend, inspirerend en waarderend voor ieder(s) talent! NIEUWSBRIEF MEI Deze nieuwsbrief bevat de volgende onderwerpen: studiedagen tot einde schooljaar SAP (school atletiektoernooi parkstad) Schoolverlaters gaan naar Teuven! Nieuws vanuit de plusklas Deel

Nadere informatie

U ontvangt de zelfwerkzaamheidsbijdrage, na vervulling van de 8 uur werkplicht, retour.

U ontvangt de zelfwerkzaamheidsbijdrage, na vervulling van de 8 uur werkplicht, retour. INFORMATIE ALGEMEEN De Watersportvereniging W.S.V. Almere-Haven is opgericht op 16 augustus 1977 en aangesloten bij het Watersportverbond onder verenigingsnummer 324. De Vereniging heeft een locatie aan

Nadere informatie

WENST U EEN GELUKKIG EN GEZOND GRAAF FLORIS V. Januari 2016. Colofon Redactie: Jeffrey Faas. Lees meer over...

WENST U EEN GELUKKIG EN GEZOND GRAAF FLORIS V. Januari 2016. Colofon Redactie: Jeffrey Faas. Lees meer over... Januari 2016 Colofon Redactie: Jeffrey Faas Volgende deadline: 5 MAART Kopij aanleveren: florisbode@graafflorisv.nl GRAAF FLORIS V WENST U EEN GELUKKIG Lees meer over... Florisbode Deadlines Bevers - Kom

Nadere informatie

Nieuwsbrief Hengelaarsclub Sassenhein. Jaargang: maart 2014 Nr. 6. HC Sassenhein Postbus 39 9750 AA Haren (Gn)

Nieuwsbrief Hengelaarsclub Sassenhein. Jaargang: maart 2014 Nr. 6. HC Sassenhein Postbus 39 9750 AA Haren (Gn) Het nieuwe seizoen De dagen beginnen al weer langer te worden, we gaan op weg naar de lente. Voor de meeste leden begint het al weer aardig te kriebelen. Hopelijk wordt het een mooi voorjaar met wat warme

Nadere informatie

Wéér een rondje Schiermonnikoog,

Wéér een rondje Schiermonnikoog, Wéér een rondje Schiermonnikoog, Op zondag 25 sept. jl., het vaarseizoen was bijna voorbij, de jachthaven van Schiermonnikoog lag nog in diepe rust, maakten we in alle vroegte onze boten klaar om te vertrekken

Nadere informatie

Waarom deze boot? Joop de Jong (47) Klasse IOM of 1-meterklasse Lengte 100 cm Nieuwprijs complete set vanaf 700 Website www.iomzeilen.nl.

Waarom deze boot? Joop de Jong (47) Klasse IOM of 1-meterklasse Lengte 100 cm Nieuwprijs complete set vanaf 700 Website www.iomzeilen.nl. Waterlanders Hoe klein de bootjes ook zijn, het fanatisme van modelzeilers is er niet minder om. En noem hen geen knutselaars, dit zijn stuk voor stuk echte wedstrijdzeilers, ieder in hun eigen klasse.

Nadere informatie

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps

Nadere informatie

De Hoef Tennisvereniging Maart 2014

De Hoef Tennisvereniging Maart 2014 De Hoef Tennisvereniging Maart 2014 Zicht op bestuurszaken maart 2014 De lente is weer begonnen en we kunnen genieten van heerlijk voorjaarsweer. Voor veel tennissers reden genoeg om het racket weer uit

Nadere informatie

KoliBrief Nummer 26, maart 2017

KoliBrief Nummer 26, maart 2017 Nummer 26, maart 2017 Beste VKZ leden, Dit is de KoliBrief die jullie wordt aangeboden door het redactieteam bestaande uit Heiko Glansbeek, Jan en Berry van Bueren en Jurrien Jongbloed. Meer informatie

Nadere informatie

Beste sportvissers / Leden en bezoekers,

Beste sportvissers / Leden en bezoekers, Beste sportvissers / Leden en bezoekers, Na het succes van onze eerste nieuwsbrief die is verschenen op 1 mei 2008 waar we trouwens veel leuke reacties over hebben ontvangen, zijn we aan onze 2 e editie

Nadere informatie

Hoeveel jaar ben je al lid van RWB? 14 jaar.

Hoeveel jaar ben je al lid van RWB? 14 jaar. Het seizoen zit er bijna op, het eerste speelt nog in de nacompetitie voor promotie, de jeugdtoernooien gaan beginnen en we hebben nog twee evenementen te goed om dit voetbalseizoen af te sluiten. Als

Nadere informatie

Bij deze ontvangen jullie de zomer editie van 2015. Met deze nieuwsbrief willen wij jullie graag op de hoogte brengen van diverse zaken.

Bij deze ontvangen jullie de zomer editie van 2015. Met deze nieuwsbrief willen wij jullie graag op de hoogte brengen van diverse zaken. Nieuwsbrief Avéna Zomer 2015 Beste leden, Bij deze ontvangen jullie de zomer editie van 2015. Met deze nieuwsbrief willen wij jullie graag op de hoogte brengen van diverse zaken. Algemene ledenvergadering

Nadere informatie

Nieuwsbrief Jeugdzeilen GWV De Vrijbuiter

Nieuwsbrief Jeugdzeilen GWV De Vrijbuiter FEBRUARI 2015 - EDITIE 1 Nieuwsbrief Jeugdzeilen GWV De Vrijbuiter In dit nummer 1 Even voorstellen 2 Informatiebijeenkomst Even voorstellen Het is jullie waarschijnlijk niet ontgaan dat er een nieuwe

Nadere informatie

zomer Vakantie zomer

zomer Vakantie zomer NieuwsBrief nr.3, 2011 Naar Binnen Beste lezer, Het is weer tijd voor de zomer. In het midden van Nederland is afgelopen week de zomervakantie begonnen. De kinderen hebben zes weken geen school. Zes weken

Nadere informatie

DRAAKZEILEN IN MUIDEN SEIZOEN 2014

DRAAKZEILEN IN MUIDEN SEIZOEN 2014 DRAAKZEILEN IN MUIDEN SEIZOEN 2014 Inleiding Zeilen met jachten van de al weer vijfentachtigjarige Internationale Drakenklasse op het IJsselmeer voor Muiden kent een lange historie over vele decennia met

Nadere informatie

Nummer acht, December 2014

Nummer acht, December 2014 NIEUWSBRIEF Nummer acht, December 2014 Onderwerpen in deze nieuwsbrief: Bestuursmededelingen 1. Kerstgroet / Uitnodiging nieuwjaarsreceptie 2. Van de Havencommissie 3. Barcommissie Oproep 4. Evenementenkalender

Nadere informatie

Afdeling Harderwijk-Hierden

Afdeling Harderwijk-Hierden Afdeling Harderwijk-Hierden Nieuwsbrief Januari 2014 Van de bestuurstafel Na de hernieuwde start op de ledenvergadering van september 2013 zet het bestuur zich met enthousiasme in om de afdeling Harderwijk-Hierden

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

7 e bericht van zeevarenden Vrijdag 2-6-2011. We spreken inmiddels al effe Zweeds.

7 e bericht van zeevarenden Vrijdag 2-6-2011. We spreken inmiddels al effe Zweeds. 7 e bericht van zeevarenden Vrijdag 2-6-2011 We spreken inmiddels al effe Zweeds. We zitten inmiddels boven de 55 e breedte graad. Donker wordt het niet meer en de langste dag moet nog komen. Het is een

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Outback Australië. Je kunt een auto huren of kopen. Dat kan op veel plaatsen.

Outback Australië. Je kunt een auto huren of kopen. Dat kan op veel plaatsen. Outback Australië Voor mij is Australië een heel bijzondere plek. Waarom? Dat zal ik uitleggen. Het begon al toen ik voor het eerst in Australië kwam. Ik stapte uit het vliegtuig. Meteen merkte ik dat

Nadere informatie

Jeugdcompetitie 2013 A.V.Start

Jeugdcompetitie 2013 A.V.Start Nieuwsbrief januari 2013. Alle leden nog de beste wensen voor 2013. Bomenwacht Nederland is de nieuwe sponsor van de competitie. Jeugdcompetitie 2013 A.V.Start Dag Datum Wedstrijd Plaats Afstand zondag

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT. Muitgeverij. marmer

Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT. Muitgeverij. marmer redders langs de kust Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT Muitgeverij marmer Schoolreis Ed Koopman / KNRM Enkhuizen / Donderdagmiddag 15:34 uur DE DRIEËNDERTIG KINDEREN

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Naam: WATER. pagina 1 van 8

Naam: WATER. pagina 1 van 8 Naam: WATER Geen leven zonder water Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid

Nadere informatie

Finale weekend club competitie

Finale weekend club competitie Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging

Nadere informatie

Inhoud. 4 Zeelandweekend 2014. 5 Advertentie Beldert. 5 Samenvatting paasduik 2014. 6 Clubavonden. 6 Duikcentrum Nijmegen.

Inhoud. 4 Zeelandweekend 2014. 5 Advertentie Beldert. 5 Samenvatting paasduik 2014. 6 Clubavonden. 6 Duikcentrum Nijmegen. Inhoud Pagina 3 Voorwoord 4 Zeelandweekend 2014 5 Advertentie Beldert 5 Samenvatting paasduik 2014 6 Clubavonden 6 Duikcentrum Nijmegen 8 Agenda 9 kantduikmanagement 10 Colofon 11 Advertentie DCN 2 Voorwoord

Nadere informatie

W E I D E P R A A T. Nieuwsbrief van de Tennisclub WTC Beukersweide Uitgave: Oktober 2014, Jaargang 3 nr. 5

W E I D E P R A A T. Nieuwsbrief van de Tennisclub WTC Beukersweide Uitgave: Oktober 2014, Jaargang 3 nr. 5 W E I D E P R A A T Nieuwsbrief van de Tennisclub WTC Beukersweide Uitgave: Oktober 2014, Jaargang 3 nr. 5 Van de redactie: Voor u ligt de vijfde uitgave van de Weidepraat 2014. Dit keer een compacte newsletter,

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Onlangs hebben wij u het nieuwe watersportprogramma 2018 aangeboden! In de bijlage is het hele programma nogmaals bijgevoegd.

Onlangs hebben wij u het nieuwe watersportprogramma 2018 aangeboden! In de bijlage is het hele programma nogmaals bijgevoegd. Beste Leden, Onlangs hebben wij u het nieuwe watersportprogramma 2018 aangeboden! In de bijlage is het hele programma nogmaals bijgevoegd. Ook dit jaar geven wij buiten de traditionele wedstrijden, het

Nadere informatie

Surfvereniging Windkracht digitaal clubblad Oktober 2014

Surfvereniging Windkracht digitaal clubblad Oktober 2014 Surfvereniging Windkracht digitaal clubblad Oktober 2014 Deze aflevering: Van de voorzitter 3 Eindfeest op zaterdag 8 november 5 Klusdag op zaterdag 15 november 6 Activiteiten kalender 2014 7 Van de ledenadministratie

Nadere informatie

Interview met DJ Kit T

Interview met DJ Kit T Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid

Nadere informatie

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen Geloven, wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen pagina 10 Hoe is de wereld ontstaan? pagina 26 Waarom bestaat de mens? pagina 42 Wat is geloven? pagina 58 Wie is God? pagina 74 Waarom heeft

Nadere informatie

ZV de Bron Nieuws. Wilt u helpen om het clubhuis open te houden? Laat het ons weten! (secretariaat@zvdebron.nl)

ZV de Bron Nieuws. Wilt u helpen om het clubhuis open te houden? Laat het ons weten! (secretariaat@zvdebron.nl) ZV de Bron Nieuws Nieuw seizoen Een nieuw seizoen is aangebroken, en het was tijd voor een nieuw logo. De tand des tijds had er aardig aan zitten knagen. Na verschillende creatieve concepten is het gelukt

Nadere informatie

15. eten moet je toch

15. eten moet je toch GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.

Nadere informatie

Inhoud 1. De zee is groot 2. Zonder zee geen leven 3. Golven 4. De zee is zout 5. De zee en rivieren 6. De kleur van de zee

Inhoud 1. De zee is groot 2. Zonder zee geen leven 3. Golven 4. De zee is zout 5. De zee en rivieren 6. De kleur van de zee De zee Inhoud. 1. De zee is groot 3 2. Zonder zee geen leven 4 3. Golven 5 4. De zee is zout 6 5. De zee en rivieren 7 6. De kleur van de zee 8 7. De kust en de branding 9 8. Sporten op zee 10 9. Werken

Nadere informatie

LTVL NIEUWS januari Jaargang 6 Nummer 1. Beste LTVL-ers,

LTVL NIEUWS januari Jaargang 6 Nummer 1. Beste LTVL-ers, Beste LTVL-ers, Alweer de eerste nieuwtjes voor het tennisseizoen 2014 in de vorm van deze nieuwsbrief. De redactiecommissie gaat weer proberen jullie zo goed mogelijk van informatie te voorzien. Maar

Nadere informatie

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN STER IN LEZEN ALFA A LES 1: NAAR SCHOOL 1 Ziek 1 b 2 3 b 4 a a B maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag C Dit is een vraag Hoe gaat het? Het gaat wel. En met jou? Waarom kom je niet?

Nadere informatie

C.J.V.Feijenoord Rotterdam. NIEUWSBRIEF 16 Juli 2015

C.J.V.Feijenoord Rotterdam. NIEUWSBRIEF 16 Juli 2015 C.J.V.Feijenoord Rotterdam NIEUWSBRIEF 16 Juli 2015 VAN DE REDACTIE: Beste lezers, Tot groot verdriet ontvingen we het bericht van het overlijden van Simon van Krimpen. We hebben Simon leren kennen als

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Sinterklaas op bezoek bij TOGB!

Sinterklaas op bezoek bij TOGB! bij Vorige maand beleefden we de primeur van de nieuwsbrief. We hebben leuke reacties mogen ontvangen op de nieuwsbrief en vol goede moed gaan we verder met de maandelijkse uitgave van de nieuwsbrief.

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Woord van de voorzitter. Nieuwe teamindelingen & trainingstijden. In dit nummer: mei 2013 editie 7 2013-2014. staan vanaf. ca.

NIEUWSBRIEF. Woord van de voorzitter. Nieuwe teamindelingen & trainingstijden. In dit nummer: mei 2013 editie 7 2013-2014. staan vanaf. ca. NIEUWSBRIEF In dit nummer: mei 201 editie 7 Woord van de voorzitter 1 Marianne Jansen 2 Woord van de voorzitter Joost Wissink Oproep: oude nieuwsbrieven Bill s Bar Beach Volleybal Toernooi Opfriscursus

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

TSO pagina. Hallo allemaal.

TSO pagina. Hallo allemaal. TSO pagina Hallo allemaal. Na de laatste vrije dagen zijn we beland in de laatste race naar de zomervakantie. Het jaar vliegt voorbij, he. En wat is er nog veel te doen de laatste weken. Volop meeluisteren

Nadere informatie

Masters hangen aan Eelco's lippen...

Masters hangen aan Eelco's lippen... Masters hangen aan Eelco's lippen... De spanning voor het WK-Masters in Lyon loopt bij de deelnemers aan Project 2015 al danig op. Daarom hebben we Eelco gevraagd of hij een keer met ons wilde praten over

Nadere informatie

Maart 2015 Jaargang 2014-2015 nr. 8

Maart 2015 Jaargang 2014-2015 nr. 8 Nieuwsbrief maart 2015: Nieuws vanuit: De directie Bijgaand treft u weer onze nieuwe maandbrief aan. Het is alweer de maandbrief van de maand maart. In deze maand start straks de lente weer. Deze maand

Nadere informatie

Wist U al dat? Jaecques van café In t Aepjen tijdens het verwisselen van een gloeilamp van de bar is gelazerd?

Wist U al dat? Jaecques van café In t Aepjen tijdens het verwisselen van een gloeilamp van de bar is gelazerd? Wist U al dat? Jaecques van café In t Aepjen tijdens het verwisselen van een gloeilamp van de bar is gelazerd? Jaecques nu een contract heeft getekend bij Circus Renz? Hans Wolffenbuttel meteen vroeg wat

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Platform Motorboot Extra ondersteuning voor motorbootvaarders

Platform Motorboot Extra ondersteuning voor motorbootvaarders Platform Motorboot Extra ondersteuning voor motorbootvaarders De leden van het Platform Motorboot stellen zich voor: Joop Simmers (67) Ik prijs me gelukkig om te kunnen acteren in dit nieuwe team dat de

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

4. Organisatorische en financiële problemen, want ze zijn niet goed voorbereid op deze grote aantallen studenten.

4. Organisatorische en financiële problemen, want ze zijn niet goed voorbereid op deze grote aantallen studenten. Antwoorden thema 1 Studie en beroep Oefening 2 1. Met 25 procent. 2. De economische crisis. 3. Omdat de kansen op de arbeidsmarkt toch slecht zijn. 4. Organisatorische en financiële problemen, want ze

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test Beeld Hoofdstuk 5 Uitgeschreven tekst NL test www.ncrv.nl/ncrvgemist/8-1-2011/nl-test-2011-afl-1 (fragment tot 8:53 min.) NL test (NCRV) Duur fragment: 8:53 min. Duur uitzending: 24:49 min. Datum uitzending:

Nadere informatie

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten Goed voorbereid slagen voor het staatsexamen NT2 programma 1 Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN niveau B1 tijdsduur: 120 minuten Deel 1: Zinnen afmaken 15 opdrachten Maak de zinnen af: 1. Het is in de vakantie

Nadere informatie

Oude Glorie. Evenementen. Nieuwsbrief jaargang 1, nummer 7. Onregelmatig (als er iets te melden valt) 10 september 2015. Website Oude Glorie

Oude Glorie. Evenementen. Nieuwsbrief jaargang 1, nummer 7. Onregelmatig (als er iets te melden valt) 10 september 2015. Website Oude Glorie Oude Glorie Nieuwsbrief jaargang 1, nummer 7 Onregelmatig (als er iets te melden valt) 10 september 2015 Website Oude Glorie De een is op weg naar het volgende evenement, de ander ligt al weer in de thuishaven.

Nadere informatie

MPS Prins Willem Alexander. Bootvakantie 2015 11 oktober t/m 16 oktober

MPS Prins Willem Alexander. Bootvakantie 2015 11 oktober t/m 16 oktober Bootvakantie 2015 11 oktober t/m 16 oktober Voorwoord Namens Stichting On Toer heten we iedereen welkom aan boord van de Mps Prins Willem Alexander. Wij vinden het leuk dat jullie keuze op onze bootvakantie

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF 23 oktober 2012 Nr.05

NIEUWSBRIEF 23 oktober 2012 Nr.05 NIEUWSBRIEF 23 oktober 2012 Nr.05 Algemeen: HONDEN OP HET SCHOOLPLEIN Gisteren is er weer een kind op het schoolplein gebeten door een kleine hond. Gelukkig bleek de schade mee te vallen. Toch doen wij

Nadere informatie

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17 Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede

Nadere informatie