Hierbij doe ik u onze beslissing op het bezwaar van NOS tegen ons besluit van 24 januari 2002 inzake Studio Sport toekomen.

Transcriptie

1 AANGETEKEND Nederlandse Omroep Stichting T.a.v. afdeling Juridische Zaken Postbus JJ HILVERSUM Datum Onderwerp 30 mei 2002 Beslissing op bezwaar / Studio Sport Uw kenmerk Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer JuZa is mr. Th.I. de Kieviet (035) Hierbij doe ik u onze beslissing op het bezwaar van NOS tegen ons besluit van 24 januari 2002 inzake Studio Sport toekomen. Het Commissariaat wijst u er op dat NOS tegen bijgevoegd besluit op grond van de Algemene wet bestuursrecht beroep kan instellen bij Arrondissementsrechtbank Amsterdam, Postbus 75850, 1070 AW Amsterdam. Dit beroepschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze bekend is gemaakt. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben Hoogachtend, Commissariaat voor de Media drs. L. van der Meulen Commissaris Aantal bijlagen: 2

2 Het Commissariaat voor de Media, gezien het besluit van 24 januari 2002, kenmerk Juza tn, waarbij het Commissariaat voor de Media (hierna: het Commissariaat) de Nederlandse Omroep Stichting (hierna: de NOS) een boete heeft opgelegd wegens overtreding van artikel 52, lid 1 van de Mediawet in het programmaonderdeel Studio Sport, gezien het daartegen op 7 maart 2002 ingediende bezwaarschrift, gelet op de artikelen 134 en 135 van de Mediawet, gelet op het bepaalde in de Algemene wet bestuursrecht, overwegende 1. Procedure Bij besluit van 24 januari 2002 heeft het Commissariaat de NOS een bestuurlijke boete opgelegd van 9.000,- wegens overtreding van artikel 52, eerste lid van de Mediawet. Met een brief van 7 maart 2002, ingekomen per telefax op diezelfde dag en per post op 11 maart 2002, heeft de NOS een bezwaarschrift ingediend tegen voornoemd besluit. Met een brief van 12 maart 2002, kenmerk Juza ibo, heeft het Commissariaat de ontvangst van het bezwaarschrift bevestigd en aan de NOS bericht dat het bezwaarschrift voor advies is doorgezonden aan de Adviescommissie bezwaarschriften commissariaat voor de Media (hierna: de Adviescommissie). Met een brief van 12 maart 2002, kenmerk Juza ibo, heeft het Commissariaat de Adviescommissie verzocht te adviseren over het bezwaarschrift. Op 5 april 2002 heeft een door de Adviescommissie georganiseerde hoorzitting plaatsgevonden. Bij brief van 16 april 2002 heeft de Adviescommissie advies aan het Commissariaat uitgebracht. Daarbij is een verslag van de hoorzitting gevoegd. Het advies en het verslag zijn met deze beslissing meegezonden. 2. Ontvankelijkheid Aangezien de bestreden beslissing op 24 januari 2002 is verzonden, de NOS daar tijdig en gemotiveerd bezwaar tegen heeft aangetekend en de NOS is aan te merken als belanghebbende in de zin van artikel 1:2 van de Algemene wet bestuursrecht bij eerder genoemde beslissing, kan de NOS in haar bezwaar worden ontvangen. 3. Motivering Bezwaar NOS De NOS erkent in haar bezwaarschrift dat de gewraakte reclame-uitingen niet in overeenstemming zijn met de Beleidsregels Sportprogramma s van 13 juni 2000 (hierna: de Sportregeling). De NOS erkent voorts zich in algemene zin gebonden te achten aan de Sportregeling en stelt dat zij haar sportuitzendingen ook op deze regels afstemt. De gronden van bezwaar zijn formeel van aard en JuZa is blad 2

3 luiden als volgt; (a) de NOS meent dat de Sportregeling in het onderhavige geval niet op haar van toepassing is en (b) dat er in het onderhavige geval verzachtende omstandigheden aanwezig zijn welke er toe moeten leiden dat wordt afgezien van het opleggen van een boete, althans tot het verlagen van de boete. 3.1 Toepasselijkheid van de Sportregeling Bezwaar NOS De NOS stelt dat zij een journalistiek belang had bij het uitzenden van beelden van de voetbalwedstrijd Ajax Liverpool vanuit stadion De Arena te Amsterdam. De wedstrijd werd gespeeld in het kader van het Ajax 2001 toernooi. Niet de NOS maar SBS Broadcasting B.V. (hierna: SBS) had de uitzendrechten van dit toernooi verworven. De NOS heeft in haar uitzending van 28 juli 2001 een samenvatting afkomstig van beeldmateriaal van SBS uitgezonden. De NOS heeft derhalve, zo stelt de NOS, geen invloed kunnen uitoefenen op de opnamen zodat sprake is van niet-vermijdbare reclame-uitingen. Artikel 30a van het Mediabesluit en de op deze bepaling gebaseerde Sportregeling zijn naar het oordeel van de NOS niet van toepassing op de in geding zijnde uitzending. De NOS motiveert deze stelling door erop te wijzen dat de Sportregeling in oktober 1990 in werking is getreden en daarna, in 1993 is gewijzigd. Ten tijde van het inwerking treden van de Sportregeling was de NOS steeds betrokken bij de opname van sportwedstrijden en kon de NOS altijd invloed uitoefenen op de beelden. De NOS beroept zich in dit kader voorts nog op de aard en de geest van de artikelen 27 en 32, lid 2 van het Mediabesluit. Advies De Adviescommissie adviseert de hier aan de orde zijnde bezwaren van de NOS te verwerpen en overweegt daartoe samengevat als volgt. De letter noch de geest van de artikelen 27 en 32, lid 2 van het Mediabesluit bieden steun aan de zienswijze van de NOS. Uitsluitend artikel 30a, lid 1 van het Mediabesluit is op het onderhavige geval van toepassing. De Adviescommissie kan evenmin de opvatting van de NOS delen dat zij geen invloed kon uitoefenen op de inhoud van de beelden, althans dat de reclame-uitingen onvermijdbaar waren. De NOS had de beelden immers ook niet kunnen uitzenden. De journalistieke redenen voor de NOS om wel uit te zenden zijn begrijpelijk, maar kunnen rechtens niet tot een andere conclusie leiden. Nu artikel 30a, lid 1 van het Mediabesluit van toepassing is, is daarmee ook de Sportregeling van toepassing. Standpunt van het Commissariaat Het Commissariaat kan zich verenigen met de overwegingen van de Adviescommissie en maakt deze tot de zijne. Het advies van de Adviescommissie wordt op dit punt als hier ingelast beschouwd. Het Commissariaat voegt hier nog aan toe zich in het besluit van 24 januari 2002 uitvoerig te hebben uitgelaten over de toepasselijkheid van artikel 30a van het Mediabesluit. Aan de in dat besluit gegeven motivering heeft het Commissariaat thans niets toe te voegen nu de argumenten van de NOS in deze procedure geen andere zijn dan de reeds bekende argumenten. Het Commissariaat verwijst daarom naar het besluit van 24 januari JuZa is blad 3

4 3.2 Verzachtende omstandigheden Bezwaar NOS De NOS stelt dat zij zich altijd actief heeft opgesteld ten aanzien van het voorkomen van reclameovertredingen rond de voetbalvelden. Die inspanning heeft er aan bijgedragen dat nagenoeg alle borden welke niet strookten met de regelgeving door de clubs zijn verwijderd. De NOS heeft vanuit die opstelling ook daags na de uitzending contact opgenomen met het Commissariaat om te wijzen op de situatie in de Arena. Tenslotte wijst de NOS er op zich bij de montage van de beelden ten behoeve van de uitgezonden samenvatting van de wedstrijd te hebben ingespannen om de gewraakte reclame-uitingen niet of zo onopvallend mogelijk in beeld te brengen. Het bleek echter onmogelijk de reclame-uitingen geheel buiten het beeld te houden. Advies De Adviescommissie is, op basis van al hetgeen door de NOS naar voren is gebracht, van mening dat er verzachtende omstandigheden aanwezig zijn en dat deze aanleiding geven de boete te stellen op een symbolisch bedrag. De Adviescommissie adviseert het Commissariaat te volstaan met een boete van 100,-. De adviescommissie ziet blijkens haar verwijzing naar artikel 2.9 van de Beleidslijn sanctiemaatregelen 1999 (hierna: de Beleidslijn, gepubliceerd Stcrt. 1999, 81, laatstelijk gewijzigd bij besluit van 11 december 2001, Stcrt. 2001, 250), de juridische basis voor haar advies. Standpunt van het Commissariaat Het Commissariaat neemt het advies van de Adviescommissie op dit punt niet over. Het Commissariaat overweegt als volgt. Aan de Beleidslijn ligt de aan het rechtszekerheids- en het gelijkheidsbeginsel ontleende bedoeling ten grondslag inzicht te geven in de criteria die bij een overtreding van de bij of krachtens de Mediawet gestelde voorschriften zullen gelden bij het opleggen van sanctiemaatregelen. In de Beleidslijn is een stelsel neergelegd van vaste berekeningsgrondslagen welke het Commissariaat zal hanteren bij het gebruikmaken van de aan het Commissariaat gegeven bevoegdheid om een bestuurlijke boete op te leggen. Bij het vaststellen van de berekeningsgrondslag bij een overtreding van artikel 52, eerste lid van de Mediawet is uitgegaan van een relatief laag bedrag van 1/10 van de maximaal wettelijk toegestane boete. Dit uitgangspunt maakt het mogelijk om bij zeer ernstige overtredingen of een zeer grote mate van verwijtbaarheid op de berekeningsgrondslag een vermenigvuldigingsfactor toe te passen van maximaal 10. Omgekeerd brengt de lage berekeningsgrondslag met zich mee dat voorkomen wordt dat voor lichte overtredingen een relatief hoge boete wordt opgelegd. In artikel 2.9 van de Beleidslijn sanctiemaatregelen is tenslotte nog bepaald dat de berekeningsmethodiek de status heeft van leidraad en dat het Commissariaat hiervan, in de daarvoor naar het oordeel van het Commissariaat in aanmerking komende omstandigheden, kan afwijken. Hoewel hier in de toelichting op de Beleidslijn niet uitdrukkelijk gewag van wordt gemaakt, volgt logischerwijze uit de aanleiding beleid te formuleren dat voor de toepassing van artikel 2.9 van de Beleidslijn sprake moet zijn van bijzondere omstandigheden. Daarnaast moeten dit bijzondere omstandigheden betreffen welke aanleiding zouden kunnen geven tot matiging van de bestuurlijke boete. De bestuurlijke boete is immers reeds bij wet gemaximeerd. JuZa is blad 4

5 Het Commissariaat is van oordeel dat zich hier geen bijzondere omstandigheden hebben voorgedaan zodat geen aanleiding bestaat de boete onder toepassing van artikel 2.9 van de Beleidslijn te verlagen. Het Commissariaat overweegt hierbij dat de NOS reeds voor uitzending van de samenvatting van wedstrijd Ajax - Liverpool wist dat die uitzending beelden zou bevatten welke strijdig zijn met de bij en krachtens de Mediawet gestelde voorschriften met betrekking tot reclameuitingen. De NOS heeft immers pogingen in het werk gesteld een zo schoon mogelijke samenvatting te monteren en uit te zenden. Toen bleek dat het niet mogelijk alle verboden reclame-uitingen uit beeld te laten is om journalistieke redenen, redenen waarin het Commissariaat niet kan maar ook niet wil treden, een bewuste keuze gemaakt wel uit te zenden en daarmee de bij en krachtens de Mediawet geldende voorschriften te overtreden. De pogingen van de NOS om alles in het werk te stellen een schone uitzending te verzorgen geven het Commissariaat derhalve geen aanleiding om de bijzondere omstandigheden als bedoeld in artikel 2.9 van de Beleidslijn aanwezig te achten. Het Commissariaat heeft vervolgens te overwegen of er, met inachtneming van de artikelen 2.6 en 2.8 van de Beleidslijn, aanleiding bestaat de boete te matigen. Het Commissariaat overweegt ter zake dat de bij besluit van 24 januari 2002 opgelegde sanctie is gemotiveerd door op de berekeningsgrondslag van 4500,- een vermenigvuldigingsfactor toe te passen van twee. Hierbij geldt één punt de ernst van de overtreding en één punt de mate van verwijtbaarheid. Ter zake van de ernst van de overtreding blijft, onbetwist door de NOS, overeind staan dat in het programma de slogan ABN AMRO De Bank op een voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembare wijze is getoond. In het besluit van 24 januari 2002 concludeerde het Commissariaat dat deze uiting aangemerkt moet worden als een reclameboodschap als bedoeld in artikel 1, onderdeel kk van de Mediawet. Ook deze conclusie wordt door de NOS niet betwist. Zomin het Commissariaat aanleiding zag en ziet het tonen van deze slogan als zeer ernstig te willen betitelen, aan welke kwalificatie dan ook de gevolgtrekking verbonden had dienen te worden meerdere punten toe te kennen, zomin ziet het Commissariaat in de inspanningen welke de NOS zich heeft getroost een schone uitzending te maken aanleiding de overtreding in het geheel als niet ernstig te beschouwen en er geen punt(en) aan toe te kennen. Ter zake van de mate waarin de NOS een verwijt kan worden gemaakt van de overtreding overweegt het Commissariaat dat de toekenning van één punt zijn basis vond in de omstandigheid dat de NOS reeds tweemaal eerder, met de beslissingen van 22 maart 2001, kenmerk PTZ ho (KPN Eredivisie) en 7 juni 2001, kenmerk PTZ ho (ABN AMRO tennistoernooi), beboet werd vanwege het tonen van een als reclameboodschap aangemerkte slogan. De hier aan de orde zijnde overtreding werd aangemerkt als een herhaalde overtreding van artikel 52, lid 1 van de Mediawet en de NOS als zodanig aangerekend. Het Commissariaat meende kort gezegd dat sprake was van recidive en heeft met dit gegeven rekening gehouden bij het vaststellen van de sanctie. Het Commissariaat komt thans tot oordeel dat, hoewel feitelijk dezelfde overtreding werd begaan, de NOS in de zaken betreffende KPN Eredivisie en ABN AMRO tennistoernooi door haar zelf vervaardigde beelden uitzond, terwijl de NOS in de hier voorliggende zaak een samenvatting van beelden ter beschikking gesteld door SBS uitzond. Het Commissariaat ziet in dat onderscheid aanleiding om niet langer één punt toe te kennen in verband met de verwijtbaarheid. Dit oordeel leidt ertoe dat op de berekeningsgrondslag niet langer een vermenigvuldigingsfactor wordt toegepast van twee, maar van één en dat de boete in verband met de overtreding van artikel 52, lid 1, Mediawet niet langer wordt vastgesteld op 9000,- maar op 4500,-. JuZa is blad 5

6 4. Besluit Het Commissariaat verklaart het bezwaar tegen zijn besluit van 24 januari 2002 gegrond voor zover het is gericht tegen de hoogte van de boete en besluit voorts de NOS een boete op te leggen van 4500,- in verband met de overtreding van artikel 52, lid 1, van de Mediawet. Het Commissariaat verklaart het bezwaar voor het overige ongegrond. Hilversum, 27 mei 2002 Commissariaat voor de Media prof. dr. J.J. van Cuilenburg Voorzitter drs. L. van der Meulen Commissaris Het Commissariaat wijst de NOS erop dat tegen dit besluit op grond van de Algemene wet bestuursrecht beroep kan worden ingesteld bij de Rechtbank van het arrondissement waarbinnen haar woonplaats zich bevindt. Dit beroepschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze bekend is gemaakt. JuZa is blad 6