Informal investors. groei, durfkapitaal & bedrijfsovername. voor professionele ondernemers

Transcriptie

1 groei, durfkapitaal & bedrijfsovername Investeerder Wout van der Wijk (l) en ondernemer Jeroen van den Brink (r) Seatme.nl. + Internet 3.0 Een nieuwe hype? Waardecreatie De snelle groei van Sabon Bedrijfswaardering Prof. dr. Jan Vis geeft college SPECIAL Informal investors 15 pagina s over het vinden, verleiden en vooral samenwerken met een investeerder voor professionele ondernemers juni 2011 / 9,95

2 De helft van alle ondernemers in Nederland heeft grote problemen met de financiering van zijn businessplan. bron: EIM,

3 Goed nieuws voor ondernemers en investeerders! Investormatch.nl is een nieuw multimediaal platform voor durfkapitaal. Wij matchen ondernemers op zoek naar geld met investeerders die uitkijken naar interessante investeringsprojecten. Investormatch.nl biedt u als ondernemer Informele financiering van start- en groeiplannen (0,1 1 mln euro) Uw businessplan onder de aandacht van 500 investeerders Advies en ondersteuning bij het opstellen en aanscherpen van businessproposities Training en begeleiding voor het houden van presentaties Kleinschalige matching-bijeenkomsten met investeerders Investormatch.nl biedt u als investeerder Ruim aanbod van gescreende investeringsprofielen Wekelijkse nieuwsbrief Kleinschalige matching-bijeenkomsten met geselecteerde ondernemers Deelname aan de Nationale Informal Dag Aanmelden Kijk voor meer informatie over het platform en de mogelijkheid om u in te schrijven op investormatch.nl platform voor durfkapitaal xxxxxxxxxxx 200x brookz 05

4 EEN ENERGIEBEDRIJF MET VERSTAND VAN MIJN ZAKEN. DAT VIND IK WEL DUIDELIJK Vincenzo Rossi (eigenaar pizzeria) Het fijne van Emma van DONG Energy is dat ze aan een half woord genoeg heeft, zo goed is ze op de hoogte van wat er speelt bij ons. Soms belt ze me zelfs dagelijks om me te wijzen op de laatste ontwikkelingen in de energiemarkt die interessant zijn voor mijn onderneming. Ze denkt echt met me mee. Zo houd ik mijn energiekosten altijd zo laag mogelijk.

5 inhoud 28 Dossier waardecreatie Bob Ultee verwierf in 2005 een licentie van Sabon. Zes jaar later heeft hij vijftig winkels in Nederland en België en staat hij op het punt het moederbedrijf over te nemen. 20 Q&A Jan Vis De grondlegger van de economische bedrijfswaardering in Nederland kijkt uitsluitend naar toekomstige geldstromen. Vandaag vol van waarde, morgen in de aarde. 24 Internet 3.0 In navolging van Amerika wordt er ook in Nederland flink geïnvesteerd in internet- en mobiele communicatiebedrijven. Is er sprake van een nieuwe zeepbel? special Informal investors Wie zijn deze investeerders, wat kunt u van ze verwachten en hoe voorkomt u dat uw business angel niet in een business devil veranderd? Investeerder gezocht (m/v) Ondanks een rampzalige ervaring met een vorige investeerder gaat ondernemer Carlos Daal voor zijn nieuwe bedrijf weer in zee met een informal investor. juni 2011 brookz 05

6 colofon mnd 08 Nationale Overname Dag Nieuws Reiskoorts op het web. Personal buyout. Lancering investormatch.nl 16 MKB-kredietcoach Eerste hulp bij uw financieringsaanvraag 18 Overnamestudie Nieuwe opleiding bedrijfsovername aan de Hogeschool van Amsterdam 20 Q&A Jan Vis, algemeen directeur Talanton Corporate Finance investeringsdeals 46 deal 01 Jeroen van den Brink en Wout van der Wijk Seatme.nl 48 deal 02 Hein de Jong en Bernd Mintjes De WoonOutlet bazaar 51 Onzekere verkooptijden Invloed conjunctuur en rente op de verkoopprijzen 53 Vraag & aanbod Koop- en verkoopprofielen van bedrijven & participaties elk nummer 06 Colofon 07 Voorwoord Brookz is een uitgave van C365 Business Media Albrechtlaan AH Bussum Uitgever/hoofdredacteur Peter Rikhof Eindredactie Wietze Willem Mulder Vormgeving Wonderworks, Heemstede Basisontwerp Marjolein Rams Medewerkers Mark van Baal, Peter Bak, Marcel Bakker, Miloe van Beek, Willemijn van Benthem, Martine Berendsen, Martin Dijkstra, Carien van Dijk, Rob Hartgers, Linda Huijsmans, Suzanne Karsters, Michel Mees, Dennis Mensink, Wietze Willem Mulder, Sietske Raaijmakers, Maria Stijger, André de Vos Marketing Alex Turkawski Adverteren erik.van.leijenhorst@hemels.com Online Wietze Willem Mulder Abonneren Een lidmaatschap op Brookz kost 149 (ex btw). Abonnementen lopen tot wederopzegging tenzij u uiterlijk 2 maanden voor het aflopen van het abonnement hier schriftelijk van afziet. Voor vragen over abonnementen kunt bellen met 0900-ABOLAND of ( 0,10 per minuut) Druk Kroonpress, Estland 2011 C365 Business Media. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden gekopieerd of verveelvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. 06 brookz juni 2011

7 redactioneel Peter rikhof Doordenderen het gaat goed met brookz. We groeien tegen het marktsentiment in. Maar toen ik vorige maand de bank om een kleine kredietfaciliteit vroeg, werd ik nog net niet uitgelachen. Brookz viert binnenkort zijn vijfde verjaardag. Terwijl ruim 80 procent van alle nieuwe tijdschrifttitels binnen een jaar op de fles gaat, staat Brookz inmiddels als een huis op de Nederlandse ondernemersmarkt. En daar zijn we best trots op. Maar dat is voor ons geen reden om achterover te leunen. Sterker nog, we zetten zelfs een tandje bij. Deze maand lanceren we Investormatch.nl, een nieuw multimediaal platform voor durfkapitaal. Op dit online platform helpen we ondernemers om start- en groeifinanciering te vinden en bieden we investeerders een database met gescreende investeringsprofielen. Daarnaast organiseert Investormatch.nl trainingen, evenementen en matchingsbijeenkomsten waar ondernemers worden voorbereid en in contact gebracht met investeerders. Want nu banken het qua kredietverlening op dit moment massaal laten afweten, is er meer dan ooit behoefte aan een goed functionerende markt voor durfkapitaal. Ik spreek inmiddels uit ervaring. Om de bouw van het nieuwe platform te financieren hebben we in principe geen extra financiering nodig. We kunnen deze investering geheel uit eigen middelen betalen. Toch leek het mij verstandig bij de bank een kleine kredietfaciliteit te regelen. Je weet maar nooit, ondernemen is tenslotte vooruitzien. Via de telefonische helpdesk nam ik contact op met onze huisbank. Daar werd ik te woord gestaan door een medewerkster van het bedrijventeam. Ze hoorde mijn verhaal aan en vroeg of ik zo snel mogelijk de jaarrekeningen en de IB-aangiften van de laatste drie jaar kon opsturen. Ze wilde niets beloven, maar volgens haar zag het er wel goed uit. Een week later word ik gebeld. Weer een andere dame aan de lijn. Ik heb helaas geen goed nieuws voor u. Gezien de vooruitzichten in uw sector kunnen wij op dit moment u aanvraag niet honoreren. Toen ik vervolgens vroeg of we geen afspraak konden maken om mijn verhaal even toe te kunnen lichten, werd ik nog net niet uitgelachen. Ik zag een smalend gezicht aan de andere kant van de lijn. Nee mijnheer, daar kunnen we echt niet aan beginnen. Ik wens u nog een prettige dag verder. Over twee weken heb ik een afspraak bij een andere bank. Ik noem geen namen, maar ze nemen in ieder geval de moeite om ons inmiddels gerealiseerde groeiplan aan te horen. Want de website is gewoon klaar. Je bent ondernemer of je bent het niet. We denderen gewoon door. foto: MARCEL BAKKER Peter Rikhof uitgever/hoofdredacteur peter@brookz.nl juni 2011 brookz 07

8 nationale overname dag 2011 Nationale Overname ruim 250 ondernemers, investeerders en overname-experts kwamen dinsdag 19 april naar Kasteel De Vanenburg voor de Nationale Overname Dag Daarmee was dit exclusieve overname-evenement van Brookz tot op de laatste stoel uitverkocht. In de grote zaal moest iedereen even inschikken. Met ruim 250 deelnemers was de Nationale Overname Dag tot de laatste stoel uitverkocht. 08 brookz juni 2011 tekst WIETZE WILLEM MULDER / fotografie sietske raaijmakers

9 Dag 2011 Rolf Metz van Ecart met een ondernemende klant. Stralend weer met 25 graden. Vanaf uur s ochtends kwamen de eerste deelnemers zich melden op landgoed De Vanenburg. De zaal had er duidelijk zin in. Anja van der Heijden en Saskia Danse van kennispartner SRA. Presentator Bas van Werven en onderhandelingsdeskundige George van Houtem. juni 2011 brookz 09

10 nationale overname dag 2011 Spreekster Monique Ansink nam geen blad voor de mond. Tom Beltman (l) legt de sterke punten van Marktlink nog eens uit. Tussendoor was er ruim gelegenheid om te netwerken. De workshop management buy-in van BuyInside werd zeer goed bezocht. Een deal is pas een deal als de handtekening is gezet. Gastheer Peter Rikhof van Brookz deed zijn best. De cursus onderhandelen werd buiten voorgezet. Hugo Westerink (l) van ABN AMRO in gesprek met een ondernemer. Opmerkelijk was dit jaar het grote aantal deelnemers die een management buy-in (MBI) overwegen. Deze potentiële kopers kregen tijdens de openingspresentatie van Monique Ansink, directeur Excellent Products, meteen al enkele nuttige adviezen voor het geval ze een constructie aangaan met een gefaseerde uitkoop van de oude eigenaar. Zo moet een MBI er zich volgens Ansink nooit in een 50/50-aandelenverhouding laten manoeuvreren. Op papier lijkt dat een eerlijke verdeling, maar in de praktijk is het een ramp, zegt Ansink. Als koper wil je investeren in het bedrijf, maar als zittende verkoper wil je de uitgaven drukken om zoveel mogelijk te cashen. Dat werkt dus niet, want de onderneming zit daarmee helemaal op slot. Onderhandelen is volgens Ansink een kwestie van geven en nemen, vooral over het prijskaartje van het bedrijf. De beste overnameprijs is de prijs waarbij geen van beide partijen tevreden is, zo is haar ervaring. Na de wijze lessen van Ansink verspreidden de deelnemers zich over het landgoed van Kasteel De Vanenburg, op weg naar de diverse workshops. Deze praktische sessies worden verzorgd door ABN AMRO (financiering en informal investment), BuyInside (management buy-in), Van Oers Corporate Finance (waardebepaling), Vestius Advocaten (juridische as- 10 brookz juni 2011

11 Deelnemers op weg naar de volgende workshop. Kopers en verkopers wisten elkaar goed te vinden. Gastheer Peter Rikhof van Brookz met een tevreden klant. De mannen van ABN AMRO bespreken hun presentatie. Bas van Werven was duidelijk in vorm. George van Houtem: Bent u een schaap, een antilope of een tijger? Buiten werden enkele nieuwe producten gedemonstreerd. Niemand ging met lege handen naar huis. pecten), Ecart Invest (de rol van een participatiemaatschappij), Marktlink Fusies & Overnames (een succesvolle deal) en JAN Accountants & Belastingadviseurs (due diligence + fiscale aspecten). De afsluitende plenaire sessie werd verzorgd door George van Houtem, Nederlands bekendste onderhandelingsspecialist. In zijn presentatie vergelijkt hij de strijd aan de onderhandelingstafel rond een bedrijfsovername met het dierenrijk. Bent u als koper of verkoper een antilope, schaap of tijger, vraagt Van Houtem aan de volle zaal. Volgens van Houten zijn er namelijk drie typen onderhandelaars met hun eigen, kenmerkende gedrag. Bij gevaar gooit de tijger zijn spierballen in de strijd, groepeert het schaap zich bij zijn soortgenoten, en loopt de antilope het liefst weg. Met twee schapen aan tafel verloopt het onderhandelen soepel, maar met twee tijgers kan het een tijdje duren voordat er een handtekening onder afspraken kan worden gezet. Na de afsluitende presentatie van Van Houtem is het tijd om te netwerken en visitekaartjes uit te delen. Met dank aan het mooie weer was het nog lang gezellig op de Vanenburg. Fantastische middag, erg nuttig en inspirerend, aldus een van de deelnemende ondernemers. Schrijf mij maar alvast weer in voor volgend jaar. juni 2011 brookz 11

12 More style per hour. De nieuwe C-Klasse Coupé. De gespierde achterkant en de pijlvormige lange motorkap geven de nieuwe C-Klasse Coupé een atletisch uiterlijk. Vanbinnen voeren elegantie en stijlvol design de boventoon. En onder de motorkap is het één blok dynamiek en sportiviteit. Alles aan deze nieuwe coupé vraagt om asfalt voelen en kilometers maken. Nu bij uw Mercedes-Benz dealer en op Gem. verbruik: 4,4-12,0 l/100 km, 22,7-8,3 km/l. CO 2 -uitstoot: g/km. U rijdt al de nieuwe C-Klasse Coupé vanaf ,- excl. verwijderingsbijdrage en kosten rijklaar maken. Leasetarief vanaf 699,- per maand excl. btw o.b.v. Operationele Service Lease, 48 maanden, km per jaar. Acceptatie onder voorbehoud door Mercedes-Benz Financial te Utrecht.

13 15 mnd vinden & kopen van een bedrijf p15 Koop je eigen bedrijf. p15 Brookz lanceert investormatch.nl. istock Reiskoorts op het web de reisbranche consolideert. Bedrijven zijn de komende jaren aangewezen op fusies, overnames en kapitaalinjecties van investeerders. Met internet als de grote groeimotor. Hoe lang weet het traditionele reisbureau nog te overleven? Dat is de vraag die veel mensen in de reisbranche bezighoudt. Dat offline een vakantie boeken het steeds meer aflegt tegen online een ticket bestellen, mag duidelijk zijn. Internet heeft de reisbranche de afgelopen jaren flink opgeschud. Via het web kan iedereen eenvoudig de meningen lezen van andere vakantiegangers die een reactie achterlaten op de website van touroperators of via recensies op reizigersblogs als WaarBenJij.Nu en Around the Globe. De rol als tussenpersoon van de fysieke winkel vervaagt door het wereldwijde web. In de reiswereld nemen consumenten steeds meer zelf het heft in handen als het om zoeken en boeken gaat (zie figuur). Dat betekent dat de groei voor reisorganisaties vooral van online moet komen. Niet voor niets staan er maar liefst zeven ondernemingen uit de reisbranche in de top tien van de Twinkle Top 100, een lijst van best presterende e- commercebedrijven in Nederland. Rivalen Volgens een marktrapportage van ING Economisch Bureau stijgen de uitgaven aan vakanties dit jaar met slechts twee procent. Bovendien verwacht het bureau» juni 2011 brookz 13

14 15 mnd vinden & kopen van een bedrijf nieuws MKB-kredietcoach overnames q&a Investeerders zien veel potentie in de online reiswereld en zetten fors in op internationale expansie dat tot 2015 de groei van het aantal vakanties in Nederland afvlakt vanwege de geringe bevolkingstoename. Tel daar bovenop de hevige concurrentiestrijd en een fusie of overname lijkt de manier te zijn om te overleven en internationaal een rol van betekenis te spelen. Rivalen CheapTickets.nl en Vliegwinkel.nl beconcurreerden elkaar jarenlang stevig in Nederland. Beide online aanbieders claimen in ons land marktleider te zijn op basis van aantal verkochte tickets. Maar om de strijd aan te gaan met internationale grootmachten als Easy Voyage, ebookers en Expedia, moesten ze de handel wel ineen slaan. De fusie van beide moederbedrijven BCD Holdings (Vliegwinkel, BudgetAir, Vayama en Flugladen) en Beins Travel Group (CheapTickets) is een reactie op de internationale consolidatie in hun sector. Door de samensmelting ontstaat er één sterk en internationaal online reisbedrijf, zegt directeur Joop Drechsel van BCD Holdings. De nieuwe combinatie wil onder de naam Travix de omzet in de komende drie jaren verdubbelen. Die groei moet voornamelijk door uit te breiden in Europese landen als Spanje en Italië en in Aziatische landen als Hongkong, Singapore en Thailand komen. De fusie brengt ook een nieuwe aandeelhouder met zich mee. ING Corporate Investments heeft een minderheidsbelang genomen in de nieuwe reisorganisatie, terwijl investeringsmaatschappij Bluefield Investments al aan boord was. Groeigeld Investeerders zien veel potentie in de online reiswereld en zetten fors in op internationale expansie. Onlangs haalde VakantieVeilingen.nl groeigeld op door een meerderheidsbelang te verkopen aan Oakley Capital Investments. Met de kapitaalinjectie wil moederbedrijf Emesa het concept van haar veilingsite als eerste naar Duitsland exporteren. Een start in Groot-Brittannië wordt verkend voor de langere termijn, waarna nog andere Europese landen moeten volgen. Met de Britse investeerder aan boord kan de internationale expansie beginnen. Uitbreiding naar nieuwe grote markten vergt meer geld en kennis dan wij tot op heden in huis hadden, zegt directeur Marc Muller van Emesa. De lancering vergt een gedegen voorbereiding, kost tijd en vraagt upfront-investeringen. We hadden al de relaties, de kennis en het netwerk om Europa in te trekken. Maar nu hebben we ook het geld. Consument zoekt en boekt vooraf geregelde vakantie via internet Boeken Zoeken 4% 4% 9% 3% Marktaandeel reisorganisaties in 2015 voor drie scenario s 45% Reisrevolutie Uitgangspunt van het reisevolutiescenario is het gestaag groeiende online aandeel in boekingen, waarmee ook langzaam het marktaandeel van de reisorganisaties bij alle vakanties afneemt. Onder touroperators vindt verdere schaalvergroting plaats, omdat veel nadruk op efficiënte processen blijft liggen. Internationale consolidatie is het gevolg. 47% Social media-revolutie In dit scenario versnelt het groeitempo van online boeken, mede door de sterke adoptie van social media en het gebruik van smartphones. De rol van stenen reisbureaus is in dit scenario nagenoeg uitgespeeld. Touroperators weten met name prijskopers nog te bereiken. 37% 55% 53% 63% 40% 15% 47% 6% 39% 24% 21% 71% 5% 83% Terug naar de basis Belangrijkste kenmerk van het terug naar de basis -scenario is dat klanten zich geen reizen meer laten verkopen die niet volledig aan hun eisen voldoen. Klanten zoeken steeds meer online informatie en service. Stenen reisbureaus gaan in de aanval op online kanalen door echt meerwaarde te bieden. Internet Reisbureau Telefoon Anders Internet Reisbureau Boeken, tijdschriften, krant Anders Bron: Sanoma Digital 2010 Direct selling Reisbranche Stenen Reisbureau Rechstreeks leverancier Bron: ING 14 brookz juni 2011

15 buy out Koop je eigen bedrijf Financieel advies bureau wordt gekocht door 70 eigen medewerkers. Na de management buy-in en management but-out heeft Nederland er een nieuwe bedrijfsovernameterm bij: de professional buy-out (PBO). Die benaming is geïntroduceerd door het personeel van Finext, een financieel adviesbureau. Met een PBO kopen meerdere medewerkers de aandelen van het eigen bedrijf. Om onder de vleugels van moederbedrijf Ordina te ontsnappen, wilde Finext als zelfstandige onderneming verder. Maar omdat het Voorburgse bedrijf eigenlijk geen management heeft alleen een directeur op papier was een management buy-out geen optie. Finext is namelijk wars van het traditionele leiderschap binnen organisaties met managementlagen, hiërarchische indelingen en ingekapselde functieomschrijvingen. Daarom was er maar een optie: de eigen medewerkers nemen de touwtjes in handen. Maar liefst 70 van de 110 medewerkers wilden de buy-out financieren. Het personeel legde in totaal ongeveer 4 miljoen euro op tafel voor het volledige aandelenpakket van het eigen bedrijf. Ordina ging maar wat graag akkoord met het bod, omdat de werkzaamheden van Finext niet meer pasten bij de kernactiviteit van de beursgenoteerde ICT-dienstverlener. Dit is de kers op de taart van ons geprezen organisatiemodel, waar zelfsturing centraal staat, zegt consultant Martijn Meuling van Finext. Met deze stap wordt het ondernemerschap maximaal gestimuleerd. Het belang van de organisatie is nu de optelsom van de belangen van de professionals. Financiering Brookz lanceert Investormatch.nl Nieuw online platform voor durfkapitaal koppelt ondernemers aan investeerders Vanaf deze week kunnen ondernemers die op zoek zijn naar risicodragend vermogen terecht op Investormatch.nl, het nieuwe online platform voor durfkapitaal. Investormatch.nl is een initiatief van Brookz en speelt in op de groeiende behoefte aan alternatieve financiering voor ondernemers met start- en groeiplannen. Ondernemers die lid zijn van Investormatch.nl kunnen o.a. op een persoonlijke pagina hun businessplannen en investeringsprojecten plaatsen. Voor wie dat wil is er deskundige ondersteuning voor het checken en aanscherpen van de proposities. Alleen aangemelde en gescreende investeerders kunnen de plannen inzien en direct contact opnemen met de geldzoekende ondernemer. Daarnaast organiseert Investormatch.nl pitchtrainingen en kleinschalige matchingsbijeenkomsten waar de ondernemer zijn plan kan presenteren aan een select gezelschap van investeerders. Volgens uitgever Peter Rikhof van Brookz is de lancering van Investormatch.nl een logische stap. De afgelopen jaren heeft Brookz zich ontwikkeld tot een platform voor professionele ondernemers, investeerders en businessadviseurs. Je ziet zowel bij bedrijfsovernames als bij start- en groeiplannen dat informeel kapitaal een steeds grotere rol speelt. Vandaar dat we naast ons overnameplatform met Investormatch.nl nu ook een investeringsplatform lanceren. Investormatch.nl denkt op jaarbasis minimaal 500 ondernemers te kunnen helpen met het vinden van een geschikte investeerder. Voor de start van het platform hebben zich inmiddels al enkele tientallen ondernemers gemeld. Kijk voor meer informatie op juni 2011 brookz 15

16 15 mnd vinden & kopen van een bedrijf nieuws MKB-kredietcoach overnames q&a Hulp bij financieringsaanvraag mkb-kredietcoach is een nieuw initiatief dat ondernemers in het MKB helpt bij het doorlopen van het traject van een kredietaanvraag. We zorgen dat de ondernemer met zelfvertrouwen bij de bank zit. Als het over het financieren van ondernemingen gaat, is er nog steeds sprake van veel onwetendheid bij ondernemers, vertelt Jan Wietsma, een van de oprichters en directeur van MKB-kredietcoach. Vaak is er meer geld in de onderneming aanwezig dan de ondernemer denkt. Wie een financieringsaanvraag wil doen, dient over bepaalde financiële kennis te beschikken. Kom met een goed onderbouwd plan. Een financiële aanvraag moet lezen als een trein en de accountmanager van de bank aangrijpen. Dan is de kans groot dat je fiat krijgt. Waardebepaling Ondernemer Stephan van Bolderik, mede-eigenaar van marketing- en innovatiebureau BLOEI, ziet de komst van MKBkredietcoach als waardevolle aanvulling op het aanbod aan financiële diensten. Accountants blijken niet erg ingesteld op adviesvragen. Voor vragen over hoe je naar de bank stapt, kun je bij hen vaak niet terecht. Banken kijken heel rationeel. Daarom is het belangrijk dat je weet op welke knoppen je moet drukken om een financiering te krijgen. In het verleden heeft de bank eens een opportunistisch advies gegeven over een hypothecaire lening aan BLOEI. De mogelijkheden waren wel erg groot. We hebben er uiteindelijk vanaf gezien, maar onafhankelijk advies van iemand met ervaring op dit vlak was welkom geweest. BLOEI heeft MKB-kredietcoach recent ingeschakeld voor een waardebepaling. We wilden groeien en nieuwe partners aantrekken. Dat is ook een financiële aangelegenheid. wie: MKB-Kredietcoach wat: hulp bij financiering kosten: uurtarief, geen fee Krediettest Hoe gaat MKB-kredietcoach te werk? We bemiddelen niet. We zorgen ervoor dat de ondernemer met zelfvertrouwen bij de bank zit, vervolgt Wietsma, tevens auteur van het boek Ondernemer, regel zelf je krediet. Om dat te bereiken, houdt MKB-kredietcoach de ondernemer een spiegel voor. Het succes van een MKB-onderneming wordt toch vaak bepaald door de ondernemer zelf. Zo denkt de bank ook. Daarom testen wij allereerst de ondernemersvaardigheden van een ondernemer. De intrinsieke kredietwaardigheid dus eigenlijk. Op de website van MKB-kredietcoach kunnen ondernemers gratis zelftesten doen, om te zien hoe zij er voor staan. Dan zijn er nog twee betaalde ondernemersprestatietests (à 19,95), waarin ondernemers achterhalen hoeveel ruimte zij hebben om vrij te ondernemen. Een vervolgtraject, een gesprek van anderhalf uur waarin u als ondernemer uitleg krijgt over de test, kost 250,-. Daarmee krijg je volledig inzicht in wat je wel of niet zou moeten doen en welke rollen je wel of niet passen. Dan is er nog een coachingtraject van drie maal twee uur inclusief test voor 995,-. Wietsma: Met de verschillende tests geven wij ondernemers een goed zelfbeeld. Het gaat erom dat zij ook durven zeggen wat zij minder goed kunnen en welke maatregelen zij daartegen nemen. Behalve voor de ondernemer, biedt de MKB-kredietcoach naar eigen zeggen ook toegevoegde waarde voor bankiers en informal investors. Die krijgen een beter grip op de financiële risico s van een onderneming. 16 brookz juni 2011 tekst DENNIS MENSINK / fotografie ISTOCKPHOTO

17 U HEEFT MEERDERE ROLLEN. UW VERMOGEN DUS OOK. U vervult steeds meer rollen, zowel zakelijk als privé. Deze zijn allemaal van invloed op hoe u met uw vermogen omgaat. De ondernemer in u neemt andere beslissingen dan de ouder. Het is dan ook fi jn om een private bank te hebben die op een persoonlijke manier naar uw zaken kijkt. En die u zakelijk bijstaat in situaties die u persoonlijk raken. Zo kijken we bij bedrijfsoverdracht niet alleen naar uw toekomst, maar ook naar die van uw kinderen. Bel om kennis te maken met uw private banker. Vermogensadvies voor iedereen die u bent. Dat is private banking anno nu.

18 15 mnd vinden & kopen van een bedrijf nieuws MKB-kredietcoach overnames q&a Overnamestudie op de hogeschool van amsterdam is de eerste lichting studenten met de minor Bedrijfsovername afgestudeerd. Ik heb er erg veel van geleerd. De minor Bedrijfsovername is bestemd voor studenten Economie en Management, maar blijkt vooral erg in trek bij studenten fiscale economie, zegt Monique Jansen, coördinator en docente van de minor. Veel studenten volgen de opleiding omdat ze zelf een onderneming willen kopen. Vijftig procent van de starters bestaat na twee jaar niet meer; met de overname van een bestaand bedrijf ligt je succesratio een stuk hoger. Anderen willen aan de slag als overnameconsultant bij een bank, adviesbureau of accountantskantoor. De minor loopt nu een jaar en biedt een uitgekiend programma met fiscaal- en ondernemingsrecht, strategie, management en financiering. Daarnaast krijgen studenten les in onderzoeks- en adviesvaardigheden. Hoe kom je tot een aannemelijke waardering, welke methode kun je daarvoor gebruiken? En last but not least: hoe presenteer je de uitkomst van je onderzoek aan de klant? Het meest uitdagende onderdeel van de minor blijkt nog altijd de praktijkopdracht, zegt Jansen. Omdat je met een echte ondernemer te maken hebt, verloopt zo n proces niet altijd volgens het boekje. Sommige klanten zijn gewoon nieuwsgierig naar de waarde van hun onderneming voor het geval dat ze willen verkopen, voor anderen is verkoop bittere noodzaak. Ze willen met pensioen, maar hebben geen bedrijfsopvolger. Vaak is het bedrijf minder waard dan ze hadden gedacht of gehoopt. Voor studenten kan het lastig zijn om deze boodschap over te brengen. Dankzij de praktijkopdracht krijgen kleine ondernemers toegang tot kennis die normaal gesproken onbetaalbaar zou zijn. Wat dat betreft heeft deze minor ook een ideëel karakter. Ondernemers die met problemen worstelen, een interessant vraagstuk willen indienen of behoefte hebben aan gratis advies, kunnen zich altijd bij ons melden. Waardebepaling Robin Petter, vierdejaars student Financial Services Management aan de HvA heeft zijn minor bijna afgerond. Petter zag deze periode vooral als kans om zich in een heel ander werkterrein te verdiepen. Tijdens de recessie zijn veel bedrijven in handen gevallen van de concurrent. Daar wilde ik meer van weten, je weet tenslotte nooit waar het goed voor is. Het meest interessante onderdeel was toch wel de praktijkopdracht, aldus Petter. De school had een advertentie geplaatst waar ondernemers op konden reageren. Onder de respondenten bevond zich de eigenaar van een bakkerszaak. Een overname is een langdurig traject dat enkele jaren in beslag kan nemen. Dat onderschatten ondernemers wel eens. Deze ondernemer vormde daarop geen uitzondering. Hij was nog niet op zoek naar een Wat minor bedrijfsovername Waar Hogeschool van Amsterdam Lastig een ondernemer vertellen wat zijn bedrijf waard is koper maar was wel benieuwd hoeveel zijn bedrijf een eenmanszaak waard was. Dat heb ik samen met drie medestudenten onderzocht. Eerst hebben we geïnventariseerd hoe die markt voor bakkerijen er uit ziet. Vervolgens hebben we de waarde vastgesteld op basis van een aantal waarderingsmodellen, gevolgd door het fiscale gedeelte. Wat gaat deze ondernemer betalen, wat houdt hij over? Behoorlijk pittig Heeft Robin Petter concrete plannen in de overnamebusiness? Ik weet het nog niet. Na mijn HBO-studie ga ik eerst een jaar Engels studeren. Ik voel er eerlijk gezegd niet zoveel voor om bij bank te gaan werken. Daar komt het in de overnamemarkt vaak wel op neer. Het begeleiden van overnames bedrijfswaardering, strategie is wel het meest creatieve gedeelte van het bankwezen, maar het fiscale aspect past minder in mijn straatje. Wat dat betreft was deze minor behoorlijk pittig. Maar ik heb er veel van geleerd. Mocht ik ooit voor mezelf beginnen of een bedrijf overnemen, dan weet ik nu hoe het er in deze business aan toe gaat. 18 brookz juni 2011 tekst Carien van Dijk

19 ADVERTENTIE Ondernemen met ondernemers Ecart Invest is sinds 1993 actief als participatiemaatschappij. Zij stelt risicodragend vermogen ter beschikking aan middelgrote Nederlandse vennootschappen. De investeringen - in de vorm van aandelen en achtergestelde leningen - variëren in hoogte van EUR 0,3 tot EUR 6,0 miljoen per participatie. Management en aandeelhouders van Ecart Invest zijn bekend met een breed scala aan sectoren, beschikken over een omvangrijk netwerk en veelzijdige expertise. Qua investeringsprofiel richt Ecart Invest zich op gemotiveerde en vakbekwame ondernemers met een beproefd trackrecord en aantoonbare financiële betrokkenheid. Met ruim dertig informal investors en het management als aandeelhouders, is Ecart Invest een stabiele en lange termijn partner. Kenmerkend is dat Ecart Invest participeert voor onbepaalde tijd en op basis van een minderheidsbelang. Ambitieuze ondernemers met expansie- of overnameplannen zijn zo verzekerd van behoud van zeggenschap en duurzame samenwerking met een slagvaardig en kundig team. Javastraat AS Den Haag +31 (0)

20 vinden & kopen van een bedrijf nieuws MKB-kredietcoach overnames q&a Jan Vis (1947) studeerde economie, bedrijfskunde en accountancy. In de jaren tachtig werkte hij voor een Braziliaanse multinational. Terug in Nederland richtte hij Talanton Corporate Finance op, een adviesbureau gespecialiseerd in waardebepaling en waardecreatie. Vis is als adjunct-professor Business Valuation en Value Based Management verbonden aan de Erasmus Universiteit (Rotterdam School of Management) en director van het Competence Center Business Valuation van de RSM. 20 brookz juni 2011