Verslag. 9 mei 2012 SC VM. De heer L. Janssen (Notuleerservice Nederland)

Transcriptie

1 Verslag Vergadering van De Statencommissie Verkeer en Milieu Vergaderdatum Kenmerk 9 mei 2012 SC VM Status verslag Concept Verslaglegging door Telefoonnummer De heer L. Janssen (Notuleerservice Nederland) Verslag van de openbare vergadering van de Statencommissie Verkeer en Milieu, gehouden op 9 mei 2012 in het provinciehuis te Den Haag. AANWEZIG: Voorzitter: Commissiegriffier: de heer De Vree de heer Duizer VVD PvdA PVV CDA SP D66 GroenLinks CU-SGP de heer Paymans, de heer Brill mevrouw Smits, mevrouw Van den Boogaard, de heer Loose de heer Jansen, de heer Privé de heer Heemskerk, de heer Bal, de heer Démoed mevrouw Van Aelst, de heer Van der Nat de heer Breitbarth de heer Blokhuizen, de heer Potjer mevrouw De Zoete, de heer Stoop 50PLUS de heer Struijlaard, de heer Dor Partij voor de Dieren mevrouw Van Viegen AFWEZIG MET KENNISGEVING: mevrouw Propstra, de heer Van Dongen, de heer Canton de heer Dor (ochtend), de heer Heemskerk (ochtend) AANWEZIGE GEDEPUTEERDEN: mevrouw De Bondt, de heer Janssen, de heer Van der Sande AGENDA: 1. Opening 1a. Mededelingen 1b. Vaststellen van de agenda 1c. Spreekrecht 1d. Rondvraag 2. Bespreekstukken 2a. Ontwikkelfunctie openbaar vervoer en provinciaal tarievenbeleid bus- en streekvervoer 2b. Invulling bezuinigingen ov-concessies c. Jaarstukken 2011 Pagina 1/46

2 2d. Provinciaal Actieprogramma Luchtkwaliteit en Tweede Voortgangsrapportage Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit 2e. Langetermijnagenda 3. Stukken ter kennisname Stukken in het kader van de actieve informatieplicht van GS Van derden ontvangen informatie 4. Verslag vorige vergadering 4a. Conceptverslag 7 maart b. Conceptverslag 4 april Besluitenlijst vorige vergadering 5a. Conceptbesluitenlijst 7 maart b. Conceptbesluitenlijst 4 april Sluiting 1. Opening De VOORZITTER opent de vergadering om uur en heet de aanwezigen van harte welkom, ook op de publieke tribune. 1a. Mededelingen Er is bericht van verhindering ontvangen van: - de heer Heemskerk (vanmiddag aanwezig) - de heer Van Dongen - de heer Dor (vanmiddag aanwezig) - de heer Canton - mevrouw Propstra. In de vorige vergadering is de vaststelling van verslag en besluitenlijst van 7 maart blijven liggen. Het betreft het onderhoud van de N228. Hierover is op 11 april een verstuurd. Daarin is het verzoek van de heer Potjer vervat. De voorzitter stelt vast dat gedeputeerde De Bondt hierover iets heeft gezegd dat in de richting van een toezegging gaat. De voorzitter heeft daarover in de vergadering van 7 maart niets geconcludeerd. De voorzitter wijst erop dat de commissieleden er dus heel attent op moeten zijn dat de voorzitter alle toezeggingen opneemt in zijn conclusies. De commissieleden moeten op dat moment opmerkingen maken, zodat er ook op dat moment afstemming plaatsvindt met de gedeputeerde. Gedeputeerde De Bondt heeft een brief geschreven over de N228 (stuk ter kennisname bij deze agenda). Daarin wordt ingegaan op het punt dat de heer Potjer naar voren heeft gebracht. De voorzitter doet nu het voorstel om van deze brief kennis te nemen, de zaak daarmee als afgedaan te beschouwen en verslag en besluitenlijst (bij de agendapunten 4 en 5) ongewijzigd vast te stellen. De heer POTJER gaat niet akkoord met dit voorstel, want de gedeputeerde heeft in de vergadering de toezegging gedaan en spreker heeft in de vergadering (in zijn tweede termijn) de toezegging genoemd. De toezegging moet daarom wel worden opgenomen in verslag en besluitenlijst. Gedeputeerde DE BONDT bevestigt dat de heer Potjer in zijn tweede termijn heeft gezegd dat de gedeputeerde die toezegging zou hebben gedaan. De gedeputeerde heeft daarop gereageerd door duidelijk te maken dat zij die Pagina 2/46

3 toezegging niet heeft gedaan. Het is geen letterlijk verslag. Je moet het in de context zien. De gedeputeerde heeft later uitgelegd wat zij heeft bedoeld te zeggen. De gedeputeerde heeft inmiddels antwoord gegeven op de vraag en daarmee de toezegging afgedaan. Het is voor een toezegging nodig dat de voorzitter heeft geconcludeerd tot die toezegging. De heer BRILL merkt op dat men zijn of haar eigen teksten altijd kan aanpassen in het verslag. Een ander kan de eigen teksten niet wijzigen. De heer LOOSE merkt op dat het uiteindelijk de commissie is die gaat over de vaststelling van de teksten. De VOORZITTER is het met die laatste opmerking eens. Hij kan zich de opmerking van de heer Brill op zichzelf voorstellen. De heer DÉMOED merkt op dat de gedeputeerde duidelijk heeft aangegeven wat zij heeft gezegd en wat zij heeft beoogd te zeggen. Het is raar om dan te beweren dat het de commissie is die de teksten in verslag en besluitenlijst vaststelt. Wat heeft het voor zin om in die teksten iets als een toezegging van de gedeputeerde op te nemen, terwijl de gedeputeerde dat niet als een toezegging heeft bedoeld? De VOORZITTER merkt op dat de gedeputeerde zeer duidelijk is geweest in haar brief. Het onderwerp wordt afgesloten. De VOORZITTER deelt mee dat hij per heeft voorgesteld om de presentatie van de Rijnlandroute te agenderen voor volgende week woensdag (16 mei). Volgens dit voorstel wordt de presentatie gehouden tussen uur en uur. Dat heeft geleid tot kritische opmerkingen. Hij stelt daarom nu voor om de presentatie te houden tussen uur en uur (met broodjes). De heer PAYMANS merkt op dat de commissie Groen en Water op 16 mei een volle agenda heeft, tot uur. De VVD steunt daarom het nieuwe voorstel van de voorzitter. De heer LOOSE vraagt waarom de presentatie niet om uur begint. De VOORZITTER antwoordt dat de presentatie echt om uur moet stoppen. Voor het houden van de hele presentatie is een uur onvoldoende tijd. De heer BREITBARTH vraagt waarom commissie Groen en Water niet een half uur eerder begint. De heer LOOSE merkt op dat hij (met steun van de commissie) de suggestie heeft gedaan aan GS om de dikke, onderliggende documenten eerder (eind april) te verstrekken. Helaas hebben GS niet aan dit verzoek kunnen voldoen, zodat er nu weinig voorbereidingstijd is. Wanneer worden de documenten verstrekt? Volgens de aanlevertermijn moet het voor 16 mei gebeuren. Zal dat lukken? Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat dit gaat lukken. Pagina 3/46

4 De VOORZITTER concludeert dat de presentatie van de Rijnlandroute plaatsvindt tussen uur en uur (met broodjes). De VOORZITTER deelt mee dat de uitnodigingen voor de hoorzitting van de Rijnlandroute (vrijdag 1 juni) zijn verzonden. De aanmeldingen stromen binnen. De voorzitter doet het voorstel voor het reserveren van een uitloop op maandag 4 juni (einde middag en avond). De heer DÉMOED vraagt waarom de avond van vrijdag 1 juni niet wordt gebruikt voor de uitloop. Vrijdag 1 juni is ook de datum die naar buiten toe is gecommuniceerd. De VOORZITTER antwoordt dat vrijdagavond ook mogelijk is, maar misschien niet voldoende. De heer LOOSE steunt de vrijdagavond, ook omdat er op maandag 4 juni fractievergaderingen zijn. De heer PAYMANS merkt op dat op 4 juni ook het presidium vergadert. Mevrouw VAN AELST steunt de vrijdagavond. De VOORZITTER concludeert dat de avond en eventueel nacht van vrijdag 1 juni als uitloop worden gebruikt. De VOORZITTER merkt op dat de andere commissies niet hebben ingestemd met het verschuiven van de vergaderingen met een week aan het einde van het zomerreces. Daarom blijft de commissie Verkeer en Milieu staan op 22 augustus. De VOORZITTER deelt mee dat het werkbezoek aan de MerwedeLingelijn niet mogelijk is voor de zomer. Nader bericht volgt zo snel mogelijk. 1b. Vaststellen van de agenda De agenda wordt zonder wijzigingen vastgesteld. 1c. Spreekrecht Er is een inspreker. Dat is voor het veer Maassluis-Rozenburg. Met de inspreker is afgesproken dat zij pas vanmiddag zal inspreken. 1d. Rondvraag De rondvraag komt als laatste bespreekpunt aan de orde. 2. Bespreekstukken 2a. Ontwikkelfunctie openbaar vervoer en provinciaal tarievenbeleid bus- en streekvervoer Pagina 4/46

5 De heer POTJER merkt op dat vanaf 19 mei het regime voor de tarieven verandert. Kunnen reizigers daarna nog grensoverschrijdende vervoerbewijzen kopen, zoals gebiedsgerichte abonnementen en dagkaartjes voor toeristen? Hoe denkt de gedeputeerde over de tarieven voor grensoverschrijdingen? Heeft de provincie sturingsmogelijkheden? Hebben scholieren daarna nog recht op een eigen korting? Openbaar vervoer levert volgens GroenLinks een belangrijke bijdrage aan de filebestrijding. Een volle bus heeft vijftig passagiers. Dat is een 0,5 km minder file. Filebestrijding is een provinciaal belang, geen vervoerderbelang. Openbaar vervoer levert ook een bijdrage aan goede luchtkwaliteit, leefbaarheid op het platteland, zelfstandigheid van de minder mobiele mensen en aan de gezondheid van mensen. Ook dat zijn provinciale belangen, maar geen vervoerderbelangen. Daarom moet de ontwikkelfunctie niet volledig bij de vervoerder worden gelegd. Vervoerderbelangen zijn vooral efficiency en optimale bediening. Goed openbaar vervoer betekent dat er niet alleen wordt gereden als de bus vol is, maar ook als de bus niet zo vol is (zoals in de avond en vroeg in de ochtend). Goed openbaar vervoer betekent ook dat de reisduur van deur tot deur niet veel langer mag zijn dan per auto het geval is. Voor goed openbaar vervoer is ook comfort belangrijk. De provincie moet dit alles meenemen bij de concessieverlening en de aanbesteding. De provincie moet kwaliteiteisen stellen aan de vervoerder, bijvoorbeeld dat een reiziger binnen vijftien minuten kan vertrekken. De provincie moet niet de hele ontwikkelfunctie naar zich toetrekken, maar gebruikmaken van de creativiteit van de markt. Een creatieve ontwikkeling is bijvoorbeeld om bushaltes te voorzien van knopjes. De bus arriveert binnen tien minuten na een druk op het knopje (soort van treintaxisysteem). Andere vormen van gewenste creativiteit zijn bijvoorbeeld dat de vervoerder flexibel omgaat met wegwerkzaamheden, zoals door andere routes te rijden of door de inzet van extra bussen ter voorkoming van files. Wanneer wordt de evaluatie Hoeksche Waard verwacht? Wordt het ook aan PS gestuurd? Worden reisduur, aansluitingen en vertragingen ook meegenomen in deze evaluatie en bij concessieverleningen? Wat zijn effectieve bonus-malusregelingen? Hoe wordt gestuurd op reizigersgroei in krimpgebieden? Hoe denken GS over de ontwikkeling van nieuwe lijnen, zoals het doortrekken van de metro naar Hellevloetsluis? Hoe denken GS over samenwerking met aangrenzende en inpandige gebieden (de metropoolregio)? De VOORZITTER vraagt de heer Potjer om voortaan geen technische vragen meer te stellen in de commissievergaderingen. Technische vragen kunnen buiten de vergadering om worden gesteld. Mevrouw SMITS merkt op dat ontwikkelfunctie en tarievenbeleid met elkaar te maken hebben bij de realisatie van hoogwaardig openbaar vervoer met zoveel mogelijk reizigers. Volgens de stukken zijn er veel ontwikkelingen gaande. Is de gedeputeerde bereid om (nadat er meer duidelijkheid is) concrete voorstellen te doen en te bespreken in de commissie die voorafgaat aan de besluitvorming? Stadsregio Rotterdam heeft geen ontwikkelfunctie, terwijl stadsgewest Haaglanden wel een gedeeltelijke ontwikkelfunctie heeft. Volgens de PvdA zou Pagina 5/46

6 de provincie wel een (gedeeltelijke) ontwikkelfunctie moeten hebben, want openbaar vervoer is een maatschappelijke voorziening die bovendien een bijdrage levert aan andere doelstellingen zoals duurzaamheid, bereikbaarheid en een gezonde leefomgeving. De provincie moet ook aan de langere termijn denken. De vervoerder doet dat niet en is meer gericht op rendement. Provincie en vervoerder moeten afrekenbare afspraken maken over de daadwerkelijke realisatie van meer reizigers in plaats van over alleen maar reizigerskilometers of daluren. In tijden van krapte en bezuinigingen moeten wellicht andere keuzes worden gemaakt. Daarvoor is de provincie meer aangewezen dan de vervoerder. Ook dat is een reden om de provincie een actievere rol te geven bij de ontwikkelfunctie. De belangen van enerzijds reiziger en provincie en anderzijds vervoerder kunnen soms op gespannen voet staan. Voor de fractie zijn het woonwerkverkeer en de doorgaande lijnen heel belangrijk bij de ontwikkelfunctie. Kan de ontwikkelrol van de provincie daarin toenemen? Wat is daarvoor nodig? In de OV-visie Holland Rijnland staan suggesties in deze richting. Is het mogelijk om het tarievenbeleid te vereenvoudigen voor de reiziger? In Zuid- Holland worden per gebied en per concessiehouder verschillende prijzen gehanteerd. Waarom moet de provincie een regionaal tarievenbeleid hanteren? De vervoerder doet en bepaalt voor het grootste deel de tariefsvoorstellen. Volgens de fractie moet de provincie hierin een stevigere rol krijgen, zowel vanwege de lange termijn als vanwege het perspectief van de reiziger om te kunnen doorreizen. Het openbaar vervoer is een belangrijk alternatief voor de fileknooppunten. Hoe verlopen de gesprekken met stadsregio en stadsgewest? Worden PS geïnformeerd voorafgaand aan de besluitvorming? De heer STRUIJLAARD levert commentaar op het niet gedefinieerd zijn van de doelen in de nota. Een voorbeeld is pagina 7 laatste alinea. Het gaat hier over de doelstelling voor reizigersgroei en klanttevredenheid. De passage komt over als een vrijblijvende wens of vage gedachte. Wat wordt hier bedoeld? Een ander voorbeeld is pagina 11 eerste alinea. Het gaat hier over doelen op tactisch niveau, terwijl er slechts een enkel doel staat vermeld. Zijn er ook andere (hier niet vermelde) doelen? Wat wordt hier bedoeld met sociale veiligheid? De begrippen beleidsdoelen, doelen of doelstellingen worden vaak herhaald. 50PLUS vraagt GS om concreter te zijn in wat zij willen bereiken en in de wijze waarop dat gebeurt. De heer PRIVÉ merkt op dat de rol van de provincie centraal staat bij de concessie. De vraag is of dat een beperkt controlerende rol of een proactieve rol met de mogelijkheid van tussentijdse bijsturing moet zijn. De PVV is in principe voorstander van een zo klein mogelijke bijdrage vanuit de overheid. Het is goed dat vervoerders een grote mate van verantwoordelijkheid dragen. Dat neemt niet weg dat de provinciale taak er na de verlening van een concessie voor zes of tien jaar niet helemaal op zit. De provincie moet haar controlerende taak dan serieus nemen, en waar nodig kunnen ingrijpen. Bij overtredingen of wanprestatie volgen sancties. De fractie steunt de bestaande mogelijkheid om boetes op te leggen en is tevreden dat de provinciale invloed is gewaarborgd in de meest recente concessie. Pagina 6/46

7 De ontwikkelfunctie moet volgens de fractie voor het grootste deel bij de vervoerder liggen, zoals ook in Noord-Holland het geval is. Daarom moet de vervoerder een grote mate van vrijheid krijgen. De vervoerder kan via financiële prikkels uiteindelijk worden afgerekend op het eindresultaat. De fractie is daarom voorstander van een bonus-malusregeling. Hierdoor is (gerichte) aanvullende sturing op inhoudelijke doelen mogelijk zoals stiptheid, reizigersgroei, veiligheid en klanttevredenheid. De fractie kan zich dus vinden in het doorontwikkelen van de huidige concessievorm. Volgens de fractie moet er voor de incidentele reiziger altijd de mogelijkheid blijven bestaan om losse kaartjes te kopen. Het beleid van GS hierin wordt gesteund. De fractie maakt zich zorgen over de implementatie van de OV-chipkaart. Er zijn nog steeds problemen met abonnementen. Het mag niet zo zijn dat reizigers met een abonnement fors meer moeten gaan betalen door de OV-chipkaart. De fractie vraagt zich af of het systeem van de OV-chipkaart ooit volledig zal functioneren. De fractie is tegenstander van de vervoerregio, omdat het een extra, ondemocratische bestuurslaag impliceert. De heer POTJER vraagt of de incidentele reiziger een concessieoverschrijdend kaartje zou moeten kunnen kopen. De heer PRIVÉ antwoordt bevestigend. De heer STOOP sluit zich aan bij de gestelde vragen over het tarievenbeleid. Een grotere rol van de provincie in de ontwikkelfunctie betekent dat de provincie in eigen huis deskundigheid en expertise moet gaan opbouwen. Dat leidt tot het maken van extra kosten en het lopen van extra risico s. Het Rijk bezuinigt namelijk op het openbaar vervoer en onduidelijk is hoe de rijksmaatregelen zullen uitpakken voor de provincie. De concessie Zuid-Holland Noord biedt een prima handvat om op deze lijn door te gaan. De concessie biedt de mogelijkheid voor provincie en vervoerder om over en weer invloed uit te oefenen. De ontwikkelfunctie ligt bij de vervoerder, de provincie kan via de stuurgroep invloed uitoefenen. Volgens CU-SGP kan deze methode verder worden doorontwikkeld, mits dat gebeurt binnen deze randvoorwaarden. De fractie is er geen voorstander van als de provincie meer zaken naar zich toe haalt, omdat door dat wel te doen de risico s zouden toenemen en niet duidelijk is wat de omvang zou zijn van die risico s. Mevrouw SMITS vraagt of de provincie momenteel voldoende sturingsmaatregelen heeft om bijvoorbeeld te voorkomen dat de reiziger een nieuw kaartje nodig heeft als hij zijn reis vervolgt door een ander concessiegebied. De heer STOOP antwoordt dat het initiatief in eerste instantie aan de vervoerder moet worden gelaten, maar dat de provincie zo nodig corrigerend en bijsturend moet kunnen optreden. Zo is het ook geregeld in de concessie Zuid-Holland Noord. Die regeling is een goed begaanbare weg, afhankelijk van de verdere uitkristallisering ervan. Pagina 7/46

8 De heer BRILL merkt op dat het tarievenbeleid complex is. Hij benadrukt dat de overheid de helft van de kosten van het openbaar vervoer bijdraagt. Rijk en provincie geven dus een behoorlijke subsidie voor het openbaar vervoer. Dat is ook terecht, omdat er anders veel te weinig gebruik zou worden gemaakt van het openbaar vervoer. Maar ook de reiziger moet een financiële bijdrage leveren. Hij moet ook betalen voor het gebruik van een alternatieve vervoervorm. Ook de VVD is voorstander van een kaartje voor concessieoverschrijdend reizen. De fractie sluit zich aan bij de vragen die hierover zijn gesteld. De heer POTJER vraagt of de uitgaven aan wegenaanleg en wegenonderhoud ook subsidiëring is. De heer BRILL antwoordt dat de autogebruiker via belastingen meer betaalt voor wegenaanleg en wegenonderhoud dan nodig is. Het is goed om dit te beseffen. Mevrouw SMITS vraagt of de heer Brill het ermee eens is dat de automobilist nadelige gevolgen ondervindt als er geen openbaar vervoer zou zijn in Zuid- Holland en dat het openbaar vervoer dus een maatschappelijk nuttige functie vervult. De heer BRILL antwoordt dat hij zeker niet heeft gezegd dat hij het openbaar vervoer wil afschaffen. Beseft moet echter worden dat het openbaar vervoer evenmin het totale mobiliteitsprobleem in Zuid-Holland kan oplossen, want met het openbaar vervoer kan slechts 10% tot 15% van de mobiliteit worden bediend. De VVD is echter zeker geen tegenstander van het oprekken van dit percentage, als verder oprekken mogelijk is. De fractie steunt de keuze van GS om door te gaan op de ingeslagen weg. Dat betekent wel gebruikmaken van de doorontwikkelfunctie maar de ontwikkelfunctie voor een heel groot deel bij de vervoerder te laten. Daardoor wordt voorkomen dat de organisatie wordt belast en dat de provincie grote risico s gaat dragen waarvan de omvang onduidelijk is. De provincie is verantwoordelijk voor de uitgifte van concessies. Daarom moet zij wel over de middelen blijven beschikken om die rol goed te kunnen vervullen. De heer BAL merkt op dat het CDA voorstander is van concessies met een langere looptijd. De provincie moet volgens de fractie een grotere rol krijgen in de sturing. Bij de huidige concessies ligt er te veel verantwoordelijkheid bij de vervoerder en kan de provincie tussentijds niet sturend optreden. In de nieuwe concessie Zuid-Holland Noord is de tussentijdse invloed van de provincie iets groter geworden. Wat wordt bedoeld met de bonus-malusregeling? De fractie neemt nog geen definitief standpunt in, maar wacht de verdere voorstellen af. De heer BREITBARTH merkt op dat de huidige concessievorm zoals gebruikt in Zuid-Holland Noord volgens D66 voldoende bijdraagt aan de realisatie van de beleidsdoelen van de provincie. Het initiatief moet bij de vervoerder liggen. De provincie moet zich in lijn met haar kerntaken terughoudend opstellen en zich beperken tot die onderdelen waar zij goed in is. De fractie hecht eraan dat enige Pagina 8/46

9 flexibiliteit en sturing door de provincie mogelijk is zodat kan worden ingespeeld op veranderde omstandigheden of veranderde politieke wensen. De fractie sluit zich aan bij de (hierna volgende) opmerkingen van mevrouw Van Aelst over de tarieven. Mevrouw VAN AELST vraagt waarop de tariefverschillen tussen Qliner en reguliere busverbinding zijn gebaseerd. Gaat het om meer kosten of om meer winst? Dezelfde vraag wordt gesteld bij de MerwedeLingelijn. Uit de notitie blijkt dat de reiziger de dupe is geworden van de problemen met de OV-chipkaart, zoals een dubbel opstaptarief bij het overstappen van een Arrivatrein in een NS-trein. Een papieren kaartje is hier goedkoper dan reizen op saldo. Wanneer worden deze problemen opgelost? Wordt het papieren kaartje binnenkort afgeschaft? De SP is het niet eens met het tarievenbeleid voor het losse kaartje op de bus. Reizen op saldo is in de Qliner tussen Gorinchem en Dordrecht half zo duur als het losse papieren kaartje op de bus. Dat is geen eerlijke tariefstelling voor de incidentele reiziger zonder OV-chipkaart. Het Sterabonnement mag niet worden afgeschaft zonder alternatief op de OVchipkaart. Zijn GS bereid om onderzoek te doen naar de veranderingen in de tarieven ten gevolge van de overstap naar de OV-chipkaart, zodra die overstap compleet is? Er zijn drie vervoerregio s in de provincie. Volgens de notitie zijn er synergievoordelen te behalen als dezelfde vervoerder in meer concessiegebieden rijdt. Is het bestaan van drie vervoerregio s duurder, meer bureaucratisch en onhandiger voor de reiziger (de reiziger heeft bij grensoverschrijdend reizen meer kaartjes nodig)? De val van het kabinet kan gevolgen hebben voor het voornemen om de Wgr-plusregio s af te schaffen. Hierover moet worden verder gesproken, als er meer duidelijkheid over is. Volgens de fractie moet de provincie een grotere rol krijgen bij de ontwikkelfunctie, zoals bij de lijnvoering. Het huidige systeem geeft de provincie onvoldoende invloed. In het huidige systeem ligt de ontwikkelfunctie grotendeels bij de vervoerder. De vervoerder geeft vaak voorrang aan eigen economische motieven boven maatschappelijke motieven van het openbaar vervoer. De fractie is blij met de integrale bespreking (bijvoorbeeld de vragen op bladzijde 5). De fractie is voorstander van zowel een bonusregeling (positieve prikkels) als een malusregeling (negatieve prikkels). Gedeputeerde DE BONDT constateert dat binnen de commissie verschillend wordt gedacht over de verdeling van de ontwikkelfunctie tussen vervoerder en provincie. GS hebben de ontwikkelfunctie tegen het licht gehouden, niet zozeer omdat het niet goed ging maar om te bekijken wat de stand van zaken is in Zuid-Holland en in de rest van het land. Voor GS is er geen aanleiding om de ontwikkelfunctie bij volgende concessies volledig bij de provincie te leggen. Dan zou de ambtelijke capaciteit met zestig mensen moeten worden uitgebreid. GS zien wel aanleiding om meer invloed te kunnen hebben. Daarin is ook voorzien in de nieuwe concessie Zuid-Holland Noord. GS hebben in een gezamenlijk overleg met de vervoerder invulling gegeven aan de bezuinigingen op het openbaar vervoer. Pagina 9/46

10 Voor het tariefbeleid van de vervoerder bestaan zowel provinciale als landelijke kaders. Het is dus in de praktijk niet zo dat in Zuid-Holland de vervoerder de tarieven bepaalt. De vervoerder heeft hier wel de nodige ruimte. In sommige andere provincies heeft hij die ruimte niet. Minder ruimte voor de vervoerder betekent dat de provincie meer (financiële) risico s draagt. De provincie moet dan de financiële tegenvallers in de eigen begroting opvangen. Anderzijds wordt het aanbod van de vervoerder duurder als hij alle risico s moet dragen. GS hebben geprobeerd om hierin een evenwicht te vinden. De gedeputeerde stuurt de evaluatie van de Hoeksche Waard naar PS. Dat gebeurt waarschijnlijk begin Er zijn landelijk negentien decentrale overheden die aanbestedingen doen voor een of meer concessiegebieden. Wildgroei aan tariefacties en tariefstructuren moet worden voorkomen. GS stellen zich daarom terughoudend op bij de ontwikkeling van nieuwe producten. Het Sterabonnement wordt elders in het land gehandhaafd tot 2013 en daarom willen GS dat ook doen. Landelijk is erkend dat de invoering van de OV-chipkaart heeft geleid tot problemen bij het reizen over de grenzen van concessiegebieden heen. Landelijk wordt er ook aan technische en bestuurlijke oplossingen gewerkt. Het ministerie voert hierover overleg met de decentrale overheden. GS zetten daarbij in op een product dat vanuit de reiziger bezien goed is. Scholieren hebben volgens het landelijke tariefkader recht op 40% korting, ook in Zuid-Holland. GS staan er altijd voor open om de flexibele en creatieve ideeën van de vervoerder te benutten. GS voeren een redelijk constante dialoog met de vervoerders. De (landelijke) klanttevredenheidsbarometer neemt kwaliteit, reisduur en vertragingen mee. Het ligt niet voor de hand om in een krimpregio in te zetten op reizigersgroei en daarvoor een bonus te geven. Het is voor een deel maatwerk hoe GS omgaan met de bonus-malusregeling. De provincie heeft niet alleen te maken met de concessieverleners van stadsgewest en stadsregio, maar ook nog met zeven andere concessieverleners, zoals Noord-Holland, Utrecht en Noord-Brabant. GS geven de voorkeur aan een vervoerautoriteit voor de hele Randstad. GS maken even een pas op de plaats bij de vervoerregio (gevormd door de gebieden van stadsgewest en stadsregio samen). De gedeputeerde constateert dat de meeste fracties de tendens steunen zoals die door GS is ingezet, met uitzondering van SP, PvdA en GroenLinks. De gedeputeerde denkt daarom dat zij op deze koers doorgaat. De gedeputeerde zegt toe dat bespreking van de evaluatie van de Hoeksche Waard mogelijk is voordat de volgende concessie en het programma van eisen in voorbereiding is. Bij die bespreking kan dan bekeken worden welke doorontwikkelingen er zijn. Mevrouw SMITS merkt op dat er volgens de notitie nog veel onduidelijkheden bestaan. Er worden veel aannames gedaan, er moeten nog veel gesprekken worden gevoerd. Dat geldt zowel voor het tarievenbeleid als voor de ontwikkelfunctie, zeker in relatie tot stadsregio/stadsgewest. De PvdA vraagt daarom om een commissiebespreking van de uitwerking van GS (die uitwerking volgt nog). Het is op dit moment niet duidelijk hoe dat eruitziet. Pagina 10/46

11 Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat tarievenbeleid en ontwikkelfunctie van elkaar moeten worden onderscheiden. Er zijn inderdaad veel onzekerheden bij het tarievenbeleid. De gedeputeerde heeft geen probleem met een vervolgdiscussie nadat hierover meer zekerheid bestaat. Dat is anders bij de ontwikkelfunctie. In de loop van volgend jaar moet het programma van eisen naar buiten komen. Het is dan niet reëel om over een half jaar een filosofische discussie te houden of het wel juist is om de ontwikkelfunctie in principe bij de vervoerder te leggen. Er zou dan nu al nieuw personeel moeten worden aangenomen. De precieze invulling van bijvoorbeeld de bonus-malusregelingen en naar aanleiding van de ervaringen in de Hoeksche Waard is wel nog bespreekbaar begin Mevrouw SMITS merkt op dat bij de ontwikkelfunctie differentiatie mogelijk is bij verschillende typen lijnen. Is de gedeputeerde bereid om de wenselijkheid te onderzoeken van een grotere ontwikkelingsrol van de provincie bij (specifieke lijnen voor) het woonwerkverkeer? Waarom zou de provincie bij een grotere ontwikkelingsrol automatisch opbrengstrisico moeten hebben? De provincie kan er ook voor kiezen om een (voor de provincie) belangrijke lijn specifiek aan te besteden. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat provincie en vervoerder weinig meningsverschil hebben over de lijnen voor woonwerkverkeer, omdat het hier gaat om grote stromen reizigers (dikke lijnen). Meningsverschil bestaat er wel bij de sociale lijnen. Dat zijn de lijnen met relatief weinig reizigers (dunne lijnen). Er is dus op het eerste gezicht geen aanleiding voor de provincie om de ontwikkelfunctie voor het woonwerkverkeer meer naar zich toe te halen. Mevrouw SMITS concludeert dat GS volgens eigen zeggen voldoende mogelijkheden hebben om zaken voor elkaar te krijgen op de lijnen voor woonwerkverkeer. Gedeputeerde DE BONDT merkt op dat zij heeft gezegd dat de vervoerder op de dikke lijnen graag wil rijden, hoewel de gedeputeerde geen garanties kan geven voor de toekomst. Dikke lijnen zijn bijvoorbeeld de lijnen van het woonwerkverkeer. Opknippen van concessiegebieden leidt tot minder synergievoordelen, minder flexibele dienstverlening en duurdere aanbestedingen. De heer POTJER is het ermee eens dat de rendabele lijnen niet uit de (grote) concessies worden gehaald. Hij vraagt echter ook aandacht voor de langere lijnen die door verschillende concessiegebieden lopen. Hoe gaan GS hiermee om? Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat die lijnen bestaan. Soms schrijven GS ze voor. Soms maken GS hierover aanvullende afspraken op lopende concessies. De gedeputeerde moet gaan praten met (bijvoorbeeld) Noord- Holland, als het gaat om lijnen die de grenzen van de concessiehouder overschrijden. Soms wil de andere concessiehouder eraan meebetalen. Vervoerders zijn altijd bereid om te rijden op rendabele lijnen. Pagina 11/46

12 De heer POTJER vraagt hoe in de Hoeksche Waard de lijnen die de concessiehoudergrens overschrijden technisch vorm gaan krijgen. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat dit in het programma van eisen zal worden geregeld. In de concessie Zuid-Holland Noord is geregeld dat de vervoerder de lijnen moet rijden als GS dat wensen. De doelen in de notitie zijn inderdaad niet altijd even concreet, maar het is een discussienota en geen beleidsstuk over wat GS willen. Concretisering volgt in de verdere discussie. Mevrouw VAN AELST vraagt of de gedeputeerde met de ontwikkelingen die in concessie Zuid-Holland Noord (ZHN) zijn ingezet ook bedoelt de ontwikkelingen waardoor de provincie iets meer grip heeft tijdens de looptijd van de concessie. Worden ook deze ontwikkelingen doorgezet in nieuwe concessies? Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat sommige ontwikkelingen in de concessie ZHN niet nieuw zijn maar al in eerdere concessies voorkwamen. Het ligt voor de hand dat de ontwikkelingen in de concessie ZHN zich redelijk zullen voortzetten in nieuwe concessies. Volgens de wet is de concessieduur maximaal tien jaar. GS hebben tot nu toe gekozen voor acht jaar plus verlengingsmogelijkheid (met twee jaar). De bonus-malusregeling kan worden ingezet op bijvoorbeeld reizigersgroei en klanttevredenheid. Het is een kwestie van maatwerk. De tariefverschillen tussen de concessiegebieden zijn een gevolg van de commissie-kist. De basis voor de OV-chipkaarttarieven moest tot 19 mei 2012 kostenneutraal zijn. GS willen zich hier ook na die datum aan houden, omdat er al zoveel verandert op dit gebied. Het kan uit marktoverwegingen ook redelijk zijn om lagere tarieven te hanteren voor dunbevolkte gebieden, omdat de bus grotere afstanden moet afleggen. Mevrouw VAN AELST vraagt naar de redelijkheid van de tariefverschillen per kilometer tussen Qliner/Interliner en een reguliere buslijn. De kilometerprijs voor het gebruik van een Qliner is 0,04 hoger, dat is 25% duurder dan de reguliere bus. Is dit het gevolg van hogere kosten voor de vervoerder? De Qliner is juist altijd erg goed gevuld. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat de Qliner/Iinterliner een ander product is dan de reguliere bus, bijvoorbeeld omdat hij minder vaak stopt en sneller rijdt. Mevrouw VAN AELST heeft de indruk dat de hogere prijs voor de Qliner niets te maken heeft met hogere kosten voor de vervoerder, maar met het streven van de vervoerder om op deze lijn meer winst te maken. Dat staat in schril contrast met het kostendekkend zijn van een lijn. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat de kostendekkendheid niet per lijn moet worden bekeken, maar per concessie. Binnen een concessie zijn rendabele en minder rendabele lijnen. Als elke lijn op zichzelf kostendekkend moet zijn, dan wordt gebruik van de minder rendabele lijnen voor de reiziger erg duur. Het is bovendien logisch dat een reiziger voor een snelle bus die minder vaak stopt meer moet betalen. Pagina 12/46

13 Mevrouw VAN AELST merkt op dat de door haar genoemde lijnen apart worden genoemd in het kostenstaatje. Zij heeft er begrip voor dat niet elke lijn moet worden beprijsd op wat hij kost. Waarom worden de lijnen apart benoemd en hebben zij aparte tarieven (met een tariefverschil van 25%)? Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat de tarieven de consequentie zijn van de door de commissie-kist geëiste kostenneutraliteit. De provincie is hieraan gebonden tot 19 mei a.s. Daarna is verandering mogelijk. Maar als de tarieven voor de Qliner worden verlaagd, dan zullen de tarieven op andere lijnen moeten worden verhoogd. De hogere tarieven voor de Qliner zijn volgens de gedeputeerde redelijk, omdat de Qliner meer kwaliteit biedt. Mevrouw SMITS leidt uit de discussie af dat uit de notitie niet duidelijk blijkt waarom bepaalde dingen wel of niet gebeuren. Is de gedeputeerde bereid om die motivering toe te voegen als zij met de commissie gaat spreken over de actualisatie van het tarievenbeleid? Het feit dat iets op een bepaalde manier is gegroeid, staat er niet aan in de weg om voor de toekomst een andere afweging te maken. Het kostenaspect staat in de notitie heel erg op de voorgrond, maar de provincie moet ook voor het reizigersbelang opkomen. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat zij het prima vindt, nadat er meer helderheid is gekomen over verschillende ontwikkelingen. De basislijn van GS is voorlopig om rust te betrachten, niet te veranderen of zaken op de schop te gooien. Een lappendeken van tariefsmodellen (landelijk gezien) moet worden voorkomen. Zodra er meer helderheid is, komt de gedeputeerde erop terug. Er is op dit moment geen aanleiding om de tarieven op de Qliner/Interliner aan te passen. Zodra er meer helderheid is, kan hiervan wel een beslispunt worden gemaakt. De gedeputeerde zal hieraan bij de nieuwe concessies specifiek aandacht besteden. De VOORZITTER vraagt of de gedeputeerde een indicatie kan geven van de termijn waarop meer helderheid bestaat. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat dit waarschijnlijk begin 2013 het geval is. Tot die tijd doen GS kalm aan met de ontwikkeling van nieuwe producten. Het papieren kaartje wordt niet afgeschaft. De gedeputeerde erkent dat de invoering van de OV-chipkaart gepaard gaat met problemen. Landelijk wordt aan de oplossing hiervan gewerkt. Tweede termijn De heer POTJER is blij met de toezegging van de gedeputeerde dat de Sterabonnementen voorlopig blijven bestaan en dat dus het grensoverschrijdend reizen met abonnement mogelijk blijft. Aannemelijk is dat hiermee ook de scholieren worden bediend. Hoe gaan GS na 19 mei om met het grensoverschrijdende dagkaartje? Welk standpunt nemen GS in over lijnintensivering en lijnvertramming? Pagina 13/46

14 De VOORZITTER deelt mee dat de gedeputeerde geen toezeggingen doet over staand beleid. Van staand beleid is bijvoorbeeld sprake bij (voorlopige) handhaving van de Sterabonnementen. Mevrouw SMITS merkt op dat PvdA weliswaar vindt dat met de nieuwe concessie ZHN stappen zijn gezet in de grotere betrokkenheid van de provincie bij de ontwikkelfunctie, maar dat verdere stappen wenselijk zijn. Er moeten meer reizigers in het openbaar vervoer komen. Wellicht dat suppletiecontracten daaraan een bijdrage kunnen leveren. De prijs van de losse kaartjes is ook een provinciaal belang. Hopelijk kan de gedeputeerde deze kwestie meenemen bij de commissiebespreking van de actualisatie van het tarievenbeleid. Mevrouw VAN AELST merkt op dat de reiziger voor 1 km met de reguliere bus ongeveer 0,12 betaalt en voor 1 km met de Qliner/Interliner 0,167 eurocent betaalt. Heeft dit verschil te maken met de kosten die de vervoerder maakt in de betreffende modaliteit? Met andere woorden: is het rijden van de Qliner voor de vervoerder 25% duurder dan het rijden van de reguliere bus? Op bladzijde 4/6 van het bezuinigingsstuk staat dat het papieren treinkaartje per 2013 komt te vervallen. Bij de overstap van een Arrivatrein naar een NS-trein moet voor beide een opstaptarief worden betaald. De SP dringt erop aan dat het dubbele opstaptarief is vervallen bij het afschaffen van het papieren kaartje. Het blijven bestaan van drie vervoerregio s is duur, omdat er drie aanbestedingscircussen nodig zijn, het drie keer naar buiten moet worden gebracht en drie verschillende vervoerders in de gaten moeten worden gehouden. Hoe gaan GS daarmee om? De fractie is van mening dat de provincie paal en perk moet stellen aan de prijs van de papieren kaartjes op de bus. Die kaartjes kosten voor de reiziger nu twee keer zoveel als reizen op saldo. Dat is te veel. Hoe denken GS hierover? Is de gedeputeerde bereid tot een evaluatie van de tarieven nadat de OVchipkaart volledig is geïmplementeerd? De VOORZITTER merkt op dat de eerste vraag van mevrouw Van Aelst van technische aard is. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat het Sterabonnement voorlopig blijft. Zonder overstap is het reizen door verschillende concessiegebieden in principe probleemloos. De (landelijke) commissie-meijdam werkt aan een oplossing voor de problemen bij het moeten overstappen. Die commissie buigt zich ook over het overstappen van trein (van vervoerder A) naar trein (van vervoerder B). Vervoerder en concessieverlener moeten hierover afspraken maken. Een lappendeken moet worden voorkomen. In het coalitieakkoord is voor de (westelijke) RijnGouwelijn een vertrambare busbaan afgesproken. GS zullen zo spoedig mogelijk kenbaar maken wat zij in dit kader gaan doen. Losse kaartjes op de bus waren (in principe) al voor de OV-chipkaart duurder dan het reizen met strippenkaart, omdat losse kaartjes voor incidenteel gebruik zijn. Standaardgebruik (nu OV-chipkaart, toen strippenkaart) heeft de voorkeur en daarom is het incidentele gebruik bewust duurder gemaakt. De prijs wordt voorlopig niet gewijzigd. De gedeputeerde is bereid om begin 2013 in de Pagina 14/46

15 commissie te bespreken of het redelijk is om door te gaan met deze prijsverschillen. Begin 2013 is er ook gelegenheid voor een evaluatie van de effecten van de OVchipkaart, evenals bespreking van de prijsverschillen tussen Qliner en reguliere bus. GS wachten wat betreft de vervoerregio de ontwikkelingen af, zoals afschaffing van de Wgr-plusregio s. De VOORZITTER concludeert dat de gedeputeerde de volgende toezeggingen heeft gedaan: - bespreking in commissie van evaluatie concessie Hoeksche Waard Goeree Overflakkee: begin 2013; - bespreking in commissie van actualisatie tarievenbeleid: begin 2013 voordat er besluitvorming plaatsvindt; - schriftelijk afdoen van de vragen over het tariefverschil tussen OVchipkaart en losse kaartjes. Over staand beleid worden geen toezeggingen gedaan. Een toezegging betekent namelijk een afwijking. 2b. Invulling bezuinigingen ov-concessies 2012 Mevrouw VAN AELST stelt voorop dat GS geen andere keuze hebben dan het doorvoeren van deze landelijke bezuinigingen. SP en PvdA hebben een amendement ingediend waarin de rijksbezuinigingen gedeeltelijk worden opgevangen, namelijk met 1,8 miljoen euro provinciale middelen. Dat amendement is aangenomen (amendement 316). Schrappen van een lijn gebeurt volgens GS alleen als het strikt noodzakelijk en als er voor de reizigers alternatieven zijn voor die lijn. Reizigers kunnen volgens GS naar dezelfde plekken blijven reizen en de afstand tot de halte is fatsoenlijk. De bezuinigingen worden niet gelijk verdeeld over de verschillende concessiegebieden. Kan de gedeputeerde hierop een toelichting geven? De bezuinigingen komen minder hard aan in het DAV-gebied dan in de andere gebieden. SP is blij dat GS goed hebben afgestemd met de reizigersorganisaties. Is of wordt de Qliner slechts een pilot? De fractie is daarvan geen voorstander. De andere vragen worden schriftelijk gesteld. Mevrouw SMITS stelt voorop dat het doorvoeren van de landelijke bezuinigingen op openbaar vervoer wel degelijk een eigen keuze is van GS. De PvdA heeft waardering voor de invulling die GS aan amendement 316 hebben gegeven. Is het juist dat de reizigers uit Hoeksche Waard ten zuiden van Rotterdam vaker zullen moeten overstappen in Rotterdam? Hoeksche Waard krijgt te maken met belangrijke wijzigingen in het openbaar vervoer. Waarom komt Arriva hier in aanmerking voor een bonus terwijl het aantal dru s (dienstregelingsuren) niet wordt gehaald? De vervoerder in de Duin en Bollenstreek kort met 10% op sociale veiligheid. Kan de gedeputeerde een toelichting geven op de gevolgen hiervan? De fractie hecht veel waarde aan sociale veiligheid. Pagina 15/46

16 De heer PRIVÉ merkt op dat PVV amendement 316 heeft gesteund. De bezuinigingen op openbaar vervoer moeten gepaard gaan met zo min mogelijk verlies van de voorzieningen, zoals ritten en lijnen. Eerst moet gekeken worden naar andere bezuinigingsmogelijkheden. Bij de MerwedeLingelijn doen zich te veel vertragingen en storingen voor. De fractie is geen voorstander van de OV-chipkaart. Gelet op de vele problemen van de OV-chipkaart is de opheffing van het papieren kaartje per 1 januari 2013 dan ook niet reëel. De fractie is blij dat de mogelijkheid blijft bestaan om een papieren kaartje tegen een redelijk tarief te kopen. Mevrouw DE ZOETE merkt op dat CU-SGP amendement 316 heeft gesteund. De bezuinigingen zijn in het GS-voorstel op heel zorgvuldige en evenwichtige wijze doorgevoerd. De heer PAYMANS merkt op dat de VVD waardering heeft voor de wijze waarop de bezuinigingen zijn doorgevoerd. De fractie voegt er wel aan toe dat de bezuiniging dankzij de extra 1,8 miljoen euro van amendement 316 makkelijker is geworden. De provincie Zuid-Holland heeft hierdoor de landelijke lijn niet helemaal loyaal gevolgd. De onderliggende stukken getuigen van een goede onderbouwing en een inzichtelijk en helder taalgebruik. De heer BAL merkt op dat CDA veel waarde hecht aan goede en veilige openbaarvervoerverbindingen. Amendement 316 wilde zo min mogelijk schrappen in het openbaar vervoer. De fractie is tevreden met de wijze waarop GS invulling hebben gegeven aan het amendement. GS hebben terecht gezocht naar zoveel mogelijk efficiencyverbeteringen en zo min mogelijk schrappen van dienstregelingen. De fractie is tevreden dat GS samen met de vervoerders invulling hebben gegeven aan de bezuinigingen, en daarbij zoveel mogelijk lege bussen hebben geschrapt. Welke gevolgen zijn er voor de sociale veiligheid? Is onderzocht wat de stand van zaken is bij de dekking van de oplaadpunten voor OV-chipkaarten? Wat is het effect van de mogelijke verschuiving naar andere vervoervormen na schrapping van lijnen? De heer BREITBARTH merkt op dat D66 het gedeeltelijk opvangen van de rijksbezuinigingen (door de inzet van provinciaal budget) in dit geval gerechtvaardigd vindt. Het mag echter niet zo zijn dat de provincie de overheid van de tweede kans is en alles aanvult wat Rijk of gemeenten niet meer doen. GS hebben het nadeel evenwichtig en afgewogen verdeeld. De heer POTJER merkt op dat openbaar vervoer ook in de buitengebieden erg belangrijk is. Doorvoering van de rijksbezuinigingen op het openbaar vervoer is een politieke keuze. Duidelijk is dat er in deze tijd wel moet worden bezuinigd. GS maken de terechte keuze om slecht renderende lijnen terug te draaien. Pagina 16/46

17 In de stukken staat dat de reiziger de andere bus een kwartier later kan nemen. Volgens GroenLinks wordt met die uitspraak een belangrijke politieke keuze gemaakt, want de provincie geeft juist veel geld uit om te voorkomen dat de automobilist vijftien minuten in de file staat. GS behandelen automobilist en openbaar vervoer reiziger dus niet gelijk. Het aantal overstappen in de Hoeksche Waard neemt toe doordat de bussen via Rotterdam rijden en de horizontale lijnen worden uitgekleed. Is de gedeputeerde bereid om nog eens te kijken naar de (lijnensamenhang in de) Hoeksche Waard? De heer PAYMANS wijst erop dat voor weginfrastructuur slechts een deel nodig is van de belastingen die de automobilisten opbrengen, terwijl de reizigers in het openbaar vervoer slechts een deel van de kosten van het openbaar vervoer betalen. Hoe kijkt de heer Potjer aan tegen deze ongelijkheid? De heer Potjer draait de zaken om. De heer POTJER antwoordt dat de reiziger in het openbaar vervoer ook btw betaalt en dat voor de bussen ook wegenbelasting wordt betaald. In het openbaar vervoer wordt dus net zo hard meebetaald aan de wegen. De heer PAYMANS merkt op dat het openbaar vervoer voor de helft wordt gefinancierd uit de algemene middelen, terwijl het autoverkeer haar eigen infrastructuur volledig zelf betaalt. Het autoverkeer betaalt meer belasting dan nodig is voor die infrastructuur. Het meerdere gaat naar de algemene middelen. De vergelijking die de heer Potjer maakt, is niet eerlijk. De heer POTJER antwoordt dat ook rekening moet worden gehouden met de externe effecten van het autoverkeer. Een voorbeeld daarvan is een slechtere luchtkwaliteit. Later vandaag staat op de agenda dat de provincie grote investeringen moet doen ter verbetering van die luchtkwaliteit. GS bezuinigen vooral op de randen van de dag (weekend en avond). Het openbaar vervoer als alternatief voor de auto neemt daardoor sterk in betekenis af. Het openbaar vervoer is voor GroenLinks een belangrijk instrument om de luchtkwaliteit te verbeteren of om files te bestrijden. De fractie stelt daarom voor om nog minder te bezuinigen op het openbaar vervoer. Welke visie en samenhang zit er achter de bezuinigingen van GS? Hoe beïnvloedt dat de leefbaarheid en bereikbaarheid van de betrokken gebieden? Is het niet beter om pas op de plaats te maken en om niet te bezuinigen op het openbaar vervoer, gelet op de ontwikkelingen in Den Haag (wandelgangenakkoord/lenteakkoord)? Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat de Qliner niet verdwijnt. Slechts de extra ritten zijn een pilot. Die extra ritten zullen wel verdwijnen. In de Hoeksche Waard worden geen lijnen opgeheven. De frequenties worden soms wel gewijzigd. De reiziger moet daardoor mogelijk op een ander moment gaan reizen. De kortingen op het provinciale openbaar vervoer zijn verantwoord, want het Rijk bezuinigt op de gelden die de provincie krijgt voor haar openbaar vervoer. Pagina 17/46

18 De bonusregeling is aangepast in het kader van de onderhandelingen met de vervoerders over de invulling van de rijksbezuinigingen op het openbaar vervoer. Een lagere drempel is acceptabel, omdat het om een tijdelijke wijziging gaat en om een relatief kleine bonus. Er zijn geen effecten op de sociale veiligheid, want het gaat (ook volgens de vervoerders zelf) om een efficiencykorting. GS erkennen dat de MerwedeLingelijn kampt met kinderziekten, maar dat onderwerp is nu niet aan de orde. Ook de vragen die zijn gesteld over de problemen met de OV-chipkaart en de afschaffing van de NS-kaartjes zijn nu niet aan de orde. De provincie gaat niet over de NS-kaartjes. In het verleden zijn afspraken gemaakt over de locaties en hoeveelheid oplaadpunten. Winkeliers moeten betalen voor een oplaadpunt. Er worden geen lijnen geschrapt, met uitzondering van de praktisch lege lijnen. Frequenties worden soms wel gewijzigd. Het wandelgangenakkoord/lenteakkoord heeft volgens het ministerie waarschijnlijk alleen gevolgen voor de grote steden. Dit akkoord heeft bovendien betrekking op 2013, terwijl de bezuinigingen die GS willen doorvoeren betrekking hebben op De gedeputeerde zal zeker geen nee zeggen als het akkoord toch (positieve) gevolgen heeft voor de provincie. De visie achter de bezuinigingen van GS is dat zij zoveel mogelijk via meer efficiency worden gerealiseerd en vervolgens door het schrappen van de lege bussen, zodat de reiziger zo min mogelijk merkt van die bezuinigingen. De verschillen in bezuinigingen tussen de verschillende regio s zijn in lijn met het debat dat eerder in PS is gevoerd. Er is bijvoorbeeld afgezien van bezuinigingen in 2012 op de dienstregeling in Zuid-Holland Noord, omdat deze concessie binnenkort afloopt. Verder is zoveel mogelijk gekeken naar mogelijkheden voor meer efficiency en het schrappen van lege bussen. Tweede termijn De heer POTJER merkt op dat in de Hoeksche Waard op een bepaalde lijn de eerste rit zal komen te vervallen omdat een andere rit vergelijkbaar zou zijn (lijnen 130 en 136). Die andere rit wordt echter ook ingekort. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat zij deze vraag schriftelijk zal afdoen. De heer POTJER vraagt of de gedeputeerde daarbij kan ingaan op de onderlinge verbindingen in de Hoeksche Waard. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt ontkennend. De heer Potjer krijgt antwoord op zijn vraag over de interferentie van de lijnen 130 en 136. De VOORZITTER concludeert dat de gedeputeerde alleen de voorlaatste vraag van de heer Potjer schriftelijk zal afdoen. De VOORZITTER schorst de vergadering om uur. De schorsing loopt tot uur. Heropening van de vergadering Pagina 18/46

19 De VOORZITTER heropent de vergadering om uur. In de commissie Bestuur en Middelen is door de gedeputeerde een toezegging gedaan over een notitie Vervoerautoriteit die voor 20 juni zou worden aangeleverd. De voorzitter heeft begrepen dat de notitie wellicht niet verschijnt. Is de commissievergadering van 20 juni dan nog nodig? Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat GS verwachten dat de nieuwe Tweede Kamer dit dossier zal afhandelen. De gedeputeerde zal in de komende maand meer duidelijkheid kunnen verschaffen. De VOORZITTER concludeert dat de commissie de vergaderdatum van 20 juni voorlopig wil aanhouden. 2c. Jaarstukken 2011 De VOORZITTER merkt op dat afgelopen maandag gelegenheid is geweest tot het stellen van technische vragen en dat vier fracties daarvan gebruik hebben gemaakt. Mevrouw VAN DEN BOOGAARD complimenteert allen die betrokken zijn geweest bij het behalen van de doelstellingen en bij het voorbereiden van de jaarstukken. Verbeteringen zijn bijvoorbeeld doorgevoerd op de MerwedeLingelijn. Het dynamische verkeersmanagement is afgerond binnen het budget. Het resultaat is positief. De deelprogramma s van Verkeer en Milieu leveren daaraan een substantiële bijdrage. Dat wordt vooral veroorzaakt door de aanbestedingsvoordelen. Die voordelen komen weer ten gunste van openbaar vervoer en wegen. De vertraging op de infrastructurele projecten is minder positief. Helaas zien GS geen mogelijkheden om een bijdrage te leveren aan de reductie van de CO 2 -uitstoot (bladzijde 44). Voor de Noordelijke Ontsluiting Greenport (N205/206 en A4) is twee derde van de financiering rond (bladzijde 61). In het rapport NOG Beter dragen deskundige burgers aanzienlijk goedkopere oplossingen aan. Is de gedeputeerde bekend met dit rapport? Is zij bereid om het in het vervolgtraject mee te nemen? De doelstelling van de reizigerskilometrage wordt niet gehaald (bladzijde 63). Vervoerders hebben volgens PvdA ten onrechte geen prikkel voor reizigersgroei. Het goederenvervoer over water en spoor in plaats van over de weg lukt niet erg (bladzijde 62 en 64). Hoe stimuleren GS goederenvervoer over water en over spoor (naast bochtafsnijding Delftse Schie en Julianasluis)? De aanvragen voor het beter toegankelijk maken van bushaltes blijven achter (bladzijde 70). De fractie steunt GS in het leveren van een extra inspanning op dit belangrijke thema. De heer BRILL complimenteert GS met de geleverde prestaties. Zijn de Rotterdamse ruimtelijkeordeningsproblemen inzake de afsnijding Delftse Schie opgelost? Pagina 19/46