Lichthinder. HF NL Thema middag Licht in Breeeed perspectief. Paul JM Settels Eur.Erg. Visuele ergonomie

Transcriptie

1 HF NL Thema middag Licht in Breeeed perspectief Lichthinder Paul JM Settels Eur.Erg. Visuele ergonomie treasurer SRe member Quality Committee European Lighting Experts (ELE)

2 Lichthinder All Illumination or Lighting Sources are Light Sources; But not All Light Sources are Illumination Sources Psychologisch.. of toch Fysisch Paul JM Settels Eur.Erg. Visuele ergonomie treasurer SRe member Quality Committee European Lighting Experts (ELE)

3 Nederlandse norm NEN-EN Licht en verlichting - Verlichting van werkruimten - Deel 1: Werkruimten binnen Light and lighting - Lighting of work places - Part 1: Indoor work places In addition to the lighting, there are other visual ergonomic parameters which influence visual performance, such as: the intrinsic task properties (size, shape, position, colour and reflectance properties of detail and background), ophthalmic capacity of the person (visual acuity, depth perception, colour perception), Attention to these factors can enhance visual performance without the need for higher illuminance. The probability of psychological glare can be estimated by the so-called UGR (Unified Glare Rating) method defined by International Commission on Illuminations (CIE, from the French term Commission Internationale de l'éclairage). Vervangt NEN-EN :2003; NEN-EN :2009 UGR is defined as: where L stands for luminance of lighting parts of every luminaire in the direction of the eye (in candelas per square meter). Is a cut-off angle of a luminaire relative to the eye of an observer (in sr). p is a G factor of spatial position of every single luminaire relative to the field of view. Finally, L δ expresses background illuminance (in candelas per square meter).

4 Fysiek gesproken, is de mens slechts een rond klotsende kluit atomen. Prof. Christof Koch Een mens is meer dan een zak vol botten. Prof. Chris Snijders Een mens neemt meer waar, dan twee ogen zien. Paul Settels Eur.Erg. Onze ogen nemen meer waar, dan waar we ons bewust van zijn. Paul Settels Eur.Erg.

5 Muizen die langdurig aan continu licht zijn blootgesteld hebben: - Snellere veroudering - Minder spieropbouw - Meer botontkalking Dr. Eliane Lucassen LUMC En wat gebeurt er met de patiënt op de intensive care??

6 Werktaak Aanpak Systeem Ergonomie Oogtaak Oftalmologisch Visueel systeem Fotobiologisch Neurofysisch mens Verlichtingsontwerp Goede verlichting

7 Wat ervaart de mens? Zero base

8 Onderscheid: Primair blikveld & Perifeer blikveld

9 Licht Accommodatie= instellen op afstand Adaptatie= Helderheidsgevoeligheid - alle lichtvariaties Contrastgevoeligheid - helderheidsonderscheid - kleuronderscheid Kleurgevoeligheid - rood groen blauw Oog 100 miljoen staafjes 3 miljoen kegeltjes 63% L=rd 31% M=gr { 6% S=bl 1,6 miljoen ganglioncellen, 1% lichtgevo = 60 staafjes + 2 kegeltjes/ 1 ganglioncel W X Y ganglioncellen En dan???

10

11

12

13

14 Veraf kijken Ogen staan in parallel stand Zicht rechter oog Dichtbij kijken zoals op beeldscherm/ tablet/ smartphone/boek/schrijfwerk Hoofd neigt iets voorover en ogen staan geconvergeerd Bron:NEN 3087

15 nucleus suprachiasmaticus

16

17 Thalamus De thalamus [2] (afgeleid van het Griekse θάλαμος = slaapkamer [3] ) is een belangrijke hersenkern. Samen met de hypothalamus en de daaraan hangende hypofyse, wordt het gerekend tot het diencephalon (tussenhersenen). Het is een, evolutionair gezien, zeer oude hersenkern. De thalamus is het verbindingsstation in de hersenen. Hier wordt de informatiestroom tussen het perifere zenuwstelsel en de hogere lagen van de hersenen gecoördineerd. Een belangrijke kern in de thalamus is bijvoorbeeld het corpus geniculatum laterale, dat een cruciale rol speelt bij het overbrengen van informatie van de ogen naar de hersenen De thalamus is een belangrijk schakelstation voor allerlei informatie van zintuigen op weg naar de hersenschors, maar vormt ook een onderdeel van circuits in de hersenen die betrokken zijn bij de sturing van beweging en emoties. Uit: Wikipedia

18 "Thalamus" by Albert Kok op de Nederlandstalige Wikipedia - Verplaatst vanaf nl.wikipedia naar Commons.. Licensed under Publiek domein via Wikimedia Commons -

19 Kleur Violet Indigo Blauw Groen Geel Oranje Rood Golfleng te in nm Vi In Bl Gr Gl Or Rd K 12000K 8000K 50000K 40000K 1800K Kleurendriehoek CIE

20 Scotopisch zien < 0,1 cd/m² Mesopisch zien Fotopisch zien >10 cd/m² Werking staafjes (blauwgevoelig) Weinig kleurenzien Grote details Alleen grijs/blauwtinten (van zwart tot wit) én grove vormen Gevoelig voor alle licht- en tint-variaties Werking kegeltjes Veel kleuren zien Kleine details Aarde donker ca. 500 lux Fel zonlicht Visueel waarneembare luminanties in cd/m² Bron: Settels VE

21 Bron LennTech Gevaren: huidkanker, staar, dodelijk voor bacteriëen Positief: vorming vitamine D en verhoogd welbevinden

22

23

24 zonsopgang zonsondergang

25

26

27

28

29 Kortom: Denk na bij je licht-ontwerp Houd rekening met de visueel-gehandicapte medemens Light design for all!!! Vragen??