Advies over mogelijke aspecten van staatssteun bij grondtransacties in een aantal casusposities in de provincie Fryslân. Prof.dr.
|
|
- Hilde Visser
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Advies over mogelijke aspecten van staatssteun bij grondtransacties in een aantal casusposities in de provincie Fryslân Prof.dr. Bart Hessel 1. Inleiding De Noordelijke Rekenkamer heeft mij verzocht een aantal grondtransacties die zijn aangegaan door de provincie Fryslân te onderzoeken op aspecten van onrechtmatige staatssteun. De casusposities hebben alle betrekking op de aankoop van gronden en opstallen door de provincie van primaire landbouwbedrijven die landbouwproducten produceren. In sommige gevallen wordt tot aankoop overgegaan in verband met een wegomlegging. De aankoop vindt plaats in het kader van onteigening op basis van een minnelijke schikking, de betrokken landbouwbedrijven worden verplaatst waarbij de provincie hen een aantal kosten volledig vergoedt. In een aantal zaken leidt de aankoop niet tot bed rijfsverplaatsing. Bij de beoordeling van deze transacties op mogelijke onrechtmatige staatssteun komen de volgende regelingen en leerstukken aan de orde: 1. De Mededeling van de Commissie betreffende staatssteunelementen bij de verkoop van gronden en gebouwen door openbare instanties; 1 2. Het leerstuk van de nadeelcompensatie en staatssteun zoals beschreven in de Handreiking van de Interdepartementale Commissie voor Europees Recht (ICER) 2 en in andere literatuur; 3 3. De de minimisvrijstelling voor primaire landbouwbedrijven; 4 4. De Vrijstellingsverordening voor kleine en middelgrote ondernemingen die Iandbouwproducten produceren; 5 5. De Communautaire richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector De Mededeling en het leerstuk van nadeelcompensatie en staatssteun hebben betrekking op de vraag of de provincie kan voorkomen dat een financiële grondtransactie leidt tot staatssteun in de zin van artikel 107 lid 1 VWE U. De de minimisvrijstelling en de Vrijstellingsverordening voor KMO s die landbouwproducten produceren hebben betrekking op de vraag of de provincie kan voorkomen dat bepaalde vormen van staatssteun moeten worden aangemeld bij de Commissie De richtsnoeren voor landbouwsteun komen aan de orde als de provincie voor de vraag staat of de steun, die moet worden aangemeld, door de Commissie toch verenigbaar kan worden verklaard met de interne markt op grond van de 1 PbEG 1997, C 209/3. 2 ICER b W. den Ouden & M.K.G.Tjepkema, Schadevergoeding van overheidswege en het verbod op staatssteun, Overheid en Aansprakelijkheid juni 2007, p Verordening 1535/2007, PbEU 2007, L 337/35. Verordening 1857/2006, PbEU 2006, L 358/3. 6 PbEU 2006, 0 319/1. 1
2 uitzondering van artikel 107, lid 3 VWEU op het verbod van staatssteun van artikel 107, lid 1 VWEU. Die richtsnoeren maken ook duidelijk onder welke condities de Commissie onrechtmatige steun die zij later gaat beoordelen alsnog verenigbaar gaat verklaren met de interne markt. Als de verleende staatssteun niet aan de condities van de richtsnoeren voldoet, is de kans zeer groot dat de Commissie tot terugvordering van de staatssteun besluit. In het navolgende wil ik allereerst een aantal vraagpunten van de Rekenkamer bespreken aan de hand van de eisen van marktconformiteit van de grondprijs die de Commissie stelt in de Mededeling voor de verkoop van gronden en gebouwen door openbare instanties (par. 2). In verband met de casusposities waarin sprake is van nadeelcompensatie en verplaatsing van het bedrijf wil ik vervolgens ingaan op de reikwijdte van de regels van nadeelcompensatie (par. 3) en het voorkomen van staatssteun bij nadeelcompensatie (par. 4). Aansluitend bespreek ik de visie van de Commissie op vergoeding bij bedrijfsverplaatsing zoals neergelegd in de Vrijstellingsverordening voor KMO s die landbouwproducten produceren (par. 5). Tenslotte bespreek ik de mogelijkheden van vergoeding van een zogenaamde onrendabele top (par. 6) en kom ik tot een conclusie (par. 7). 2. Eisen voor de marktconformiteit van de grondprijs volgens de Mededeling De Mededeling ziet op de verkoop van gronden en gebouwen door openbare instanties maar wordt in de praktijk toegepast op allerlei grondtransacties, zoals aankoop, verhuur, erfpacht et cetera. Een en ander is uitgewerkt in een Handreiking van het ministerie van VROM. 7 In de Mededeling maakt de Commissie duidelijk aan welke eisen moet worden voldaan om te kunnen spreken van een marktconforme grondprijs. Er zijn twee mogelijkheden: (1) verkoop via een onvoorwaardelijke biedprocedure en (2) taxatie vooraf door een onafhankelijke taxateur. Beide mogelijkheden worden in de Mededeling uitgewerkt en de uitwerking van de taxatie door een onafhankelijke taxateur is relevant voor de betreffende casusposities. De Commissie interpreteert de Mededeling zeer streng. Zij gaat ervan uit dat er een vermoeden van staatssteun is wanneer de overheid niet aan de eisen van de Mededeling voldoet en stelt expliciet dat de transactie dan vooraf bij haar moet worden aangemeld. 8 a. er is maar een de minimisspeelruimte van 7.500,- Die strenge houding is in de betreffende casusposities extra problematisch voor de provincie. Normaliter hebben overheden bij het vaststellen van de marktwaarde nog wat speelruimte op grond van de de minimis vrijstelling van ,-. We hebben echter te maken met primaire landbouwbedrijven. VROM, Handreiking Grondtransacties en staatssteun met achtergrond informatie over het Europese kader, mei Mededeling, paragraaf II, punt 3. 2
3 Voor hen geldt de de minimisvrijstelling voor primaire landbouwbedrijven en die kent slechts een speelruimte van 7.500,-. Daar hebben we dus niets aan. Voor de beoordeling van de betreffende casusposities moeten we dan ook bedenken dat de Commissie in casu DG Agri bij primaire landbouwbedrijven extra streng is ten aanzien van staatssteun (zie par. 5). - een hogere afwijking van de taxatiewaarde is problematisch De situatie kan zich voordoen dat bij een aankoop door de provincie de door de provincie betaalde koopprijs boven de taxatiewaarde ligt. Omdat de normale de minimisvrijstelling van ,- niet van toepassing is, is hier, aangenomen dat de getaxeerde prijs marktconform is, zeer snel sprake van verboden staatssteun, die aangemeld had moeten worden (de speelruimte is maar 7.500,-). Het lijkt aannemelijk dat de betaling die boven de marktwaarde uitgaat, eventueel na aftrek van de toepasselijke de minimisvrijstelling, moet worden teruggevorderd. b. taxatie moet véér de verkooponderhandelingen Volgens de Mededeling moet v55r de verkooponderhandelingen een taxatie worden verricht door één of meer onafhankelijke taxateurs om de marktwaarde vast te stellen. 9 - taxatie tijdens de verkooponderhandelingen is problematisch Wanneer in de betreffende casusposities de taxatie van de marktwaarde niet heeft plaatsgevonden v66r de verkooponderhandelingen, maar tijdens of zelfs naar aanleiding daarvan, is dat uit een oogpunt van mogelijke staatssteun dus problematisch. Het is niet de bedoeling dat bij het bepalen van de marktwaarde allerlei plannen voor de toekomst die tot waardevermeerdering zouden kunnen leiden worden meegenomen. In de befaamde SCI-zaak heeft de provincie Fryslân al ervaren dat de Commissie bij twijfel over de juistheid van de taxatie bereid is deze zelf over te doen. 1 Deze zaak leert ook dat de Commissie zeker bereid is de taxatie in eigen hand te nemen wanneer er meerdere uiteenlopende taxaties hebben plaats gevonden. Als de taxatie niet heeft plaatsgevonden voor de verkooponderhandelingen en ongeoorloofde waardevermeerderingen zijn meegenomen, loopt de provincie het risico dat er naar het oordeel van de Commissie sprake kan zijn van onrechtmatige staatssteun die teruggevorderd zal moeten worden. - meei waardeclausule is problematisch In een aantal casusposities is sprake van een meerwaardeclausule. De Commissie heeft zich bij mijn weten nog niet over een dergelijke clausule uitgesproken. Dat de verkoper achteraf nog voordeel kan krijgen van een waardevermeerdering van de eerder verkochte grond acht ik in strijd met de eis dat de marktwaarde vô6r de onderhandelingen moet worden vastgesteld. Mededeling, paragraaf II, punt 2 a). Zie voor een verdere uitwerking de genoemde Handreiking Grondtransacties. 10 Beschikking van de Commissie van 13 februari 2001 betreffende de door Nederland toegekende staatssteun ten gunste van SCI-Systems, PbEG 2001, L 186/43. 3
4 De meerwaardeclausule past niet in het systeem van de Mededeling. Betaling door de provincie van de meerwaarde is naar mijn mening verboden staatssteun die niet verenigbaar is met de interne markt en daarom volgens de Commissie teruggevorderd zal moeten worden. c. aankoopprijs is aanwijzing voor de marktwaarde bij verkoop Wanneer de provincie na de aankoop van de grond deze zelf weer tegen een aanzienlijk lagere prijs in de markt zet, ligt het voor de hand dat betwijfeld wordt of de al dan niet getaxeerde aankoopprijs wel marktconform is. - latere verkoop door de provincie tegen aanzienlijk lagere pnjs is problematisch De Commissie heeft dat probleem voorzien en is daar in haar Mededeling heel duidelijk over. Zij stelt: De kosten die de openbare instanties oorspronkelijk hebben gemaakt bij de aankoop van gronden of gebouwen vormen een aanwijzing voor de marktwaarde, tenzij er tussen de aankoop en de verkoop van dat onroerend goed een aanzienlijke tijd is verstreken. Gedurende een periode van ten minste drie jaar na de verwerving van een grondstuk of gebouw mag de vastgestelde marktwaarde in beginsel niet lager liggen dan de oorspronkelijke aankoopprijs, tenzij de onafhankelijke taxateur specifiek een algemene daling van de marktprijs voor gronden en gebouwen op de relevante markt heeft vastgesteld. 11 d. Mededeling naar analogie van toepassing op gebruik van gronden Zoals gezegd wordt de Mededeling ook toegepast op andere grondtransacties dan verkoop. Daarmee wordt gewaarborgd dat voor het gebruik van de grond van de overheid een marktconforme vergoeding plaatsvindt: een marktconforme pacht, erfpacht of huur. - tijdelijk gebruik om niet is problematisch Het kan voorkomen dat de provincie de landbouwer de mogelijkheid biedt haar grond tijdelijk om niet te gebruiken. Dat is niet marktconform dus uit een oogpunt van staatssteun problematisch. e. betaling niet in geld maar door grondruil In het kader van de Mededeling kan het volgende gesteld worden: op zich is het mogelijk dat de provincie gronden aankoopt en dan in plaats van het betalen van de aankoopsom de verkoper andere percelen in ruil aanbiedt. Om de door de Mededeling vereiste marktprijs en transparantie te realiseren moeten dan de volgende voorwaarden in acht genomen worden: (1) de marktconforme prijs van de te verkopen grond moet vooraf door een onafhankelijke taxateur worden vastgesteld; (2) de marktconforme waarde van de aan de verkoper toekomende grond moet vooraf door een onafhankelijke taxateur worden vastgesteld; (3) het verschil tussen beide marktconforme waarden moet duidelijk worden vastgesteld. Als de verkoper er beter van wordt moet hij het verschil vergoeden en als de grond die hij in ruil ontvangt minder waard is, laat de Mededeling, paragraaf II, punt 2 d). 4
5 Mededeling ruimte voor financiële aanvulling tot de marktprijs van de grond die hij verkoopt. 3. De Reikwijdte van de regels van nadeelcompensatie Voordat ik nader inga op de regels van nadeelcompensatie die de Commissie hanteert om staatssteun te voorkomen moet worden opgemerkt dat de regels van nadeelcompensatie naar mijn mening een beperkte reikwijdte hebben. - ruime toepassing van de onteigenings- en minnelijke aankoopregels is problematisch Zoals uit de besproken Mededeling blijkt heeft de Europese Commissie bijzondere aandacht voor grondtransacties en de mogelijkheid van staatssteun. Om die reden moet de provincie ervan uitgaan dat de Commissie het niet zal accepteren dat de regels van nadeelcompensatie zoals de regels voor onteigening op basis van minnelijke aankoop worden toegepast op het volledige gebied van een landbouwer, terwijl de provincie slechts een beperkt deel van de grond nodig heeft voor het omleggen van een weg. In de volgende paragraaf zal uit de Akzo-Nobel zaak blijken dat de Commissie in het kader van onteigening ruimte laat voor minnelijke aankoop, maar dat is alleen mogelijk binnen de reikwijdte van een onteigeningstitel. Naar mijn mening moet de provincie een minnelijke aankoop dan ook beperken tot de benodigde grond, die voor onteigening in aanmerking kan komen. Bij aankoop van andere delen van de grond moet de provincie naar analogie - de genoemde Mededeling van de Commissie toepassen om staatssteun te voorkomen. 4. Nadeelcompensatie en het voorkomen van staatssteun In een aantal zaken vindt voor de omlegging van een weg aankoop plaats via minnelijke schikking in het kader van onteigening. Het is ook mogelijk dat om andere redenen aankoop via minnelijke schikking plaatsvindt. Voor deze situaties is het nodig de verhouding tussen nadeelcompensatie en staatssteun te beschrijven en te bezien of er sprake kan zijn van verboden staatssteun bij volledige schadevergoeding. Kenmerkend voor de - behoudens uitzonderingen 12 - verboden staatssteun in de zin van artikel 107 lid 1 VWEU is dat een onderneming van de provincie een niet-marktconform voordeel krijgt dat leidt tot (dreigende) vervalsing van de mededinging en ongunstige invloed op de tussenstaatse handel. De grondtransacties waar het in de betreffende casusposities om gaat hebben betrekking op landbouwbedrijven die op de landbouwmarkt werkzaam zijn. Dat betekent dat er geen enkele twijfel bestaat of een eventueel niet marktconform voordeel dat aan de betrokken ondernemingen toevalt leidt tot (dreigende) vervalsing van de mededinging en ongunstige invloed op de 12 Binnen de reikwijdte van dit advies moeten we alleen denken aan de uitzonderingen van artikel 107, lid 3 VWEU. 5
6 Nederland tussenstaatse handel. Bij de beoordeling van de staatssteun draait het dus alleen om de vraag of de betrokken landbouwers een niet-marktconform voordeel hebben ontvangen, waardoor hun concurrentiepositie op de interne markt is verbeterd (zonder dat de Commissie daar na toetsing aan artikel 107 lid 3 VWEU mee instemt). Bezien vanuit het Nederlands bestuursrecht ligt het voor de hand om te stellen dat er geen sprake is van staatssteun wanneer de overheid zich beperkt tot het volledig vergoeden van schade als gevolg van rechtmatige overheidsdaad. Dat standpunt is op zich verdedigbaar maar uit de beschikkingenpraktijk van de Commissie over nadeelcompensatie blijkt dat hier toch wat kanttekeningen bij moeten worden geplaatst. Volledige schadevergoeding kan namelijk tot staatssteun leiden (zie par. 4 onder d.) en dat geldt zeker bij verplaatsing van primaire landbouwbedrijven (zie par. 5) Dit verschil tussen de bestuursrechtelijke benadering en die van de Commissie wordt wellicht begrijpelijk als we bedenken dat de invalshoek tussen beide benaderingen verschillend is. Bij nadeelcompensatie gaat het om de vraag of de schade die vergoed moet worden het rechtstreeks gevolg is van het rechtmatig overheidsoptreden. Volledige schade kan worden afgewezen als er mede sprake is van normaal maatschappelijk risico. Hier wordt dus gekeken naar de verplichting tot schadevergoeding De Commissie kijkt echter hoe de volledige schadevergoeding uitwerkt op de concurrentiepositie van de ontvangende onderneming: gaat die er op vooruit in vergelijk met andere ondernemingen, dan is er sprake van staatssteun. Dat komt onder de punten c. en d. aan de orde. a. verhouding schadevergoeding bij onteigening en staatssteun In de beschikking van de Commissie over bedrijfsverplaatsing van Akzo Nobel heeft de Commissie zich uitgesproken over de verhouding tussen nadeelcompensatie en staatssteun. Zij stelde: Een schadevergoeding brengt doorgaans geen selectief voordeel voor de betrokken onderneming met zich mee voor zover zij louter dient ter compensatie van schade ten gevolge van een overheidsingrijpen waarbij de schadevergoeding het directe resultaat is van dit overheidsingrijpen en bepaald wordt op grond van een algemene schadevergoedingsregeling die rechtstreeks gebaseerd is op het door de rechter erkende grondwettelijk eigendom srecht Er moet dus sprake zijn van een schadevergoeding als direct gevolg van overheidsoptreden op basis van een algemene schadevergoedingsregeling die rechtstreeks is gebaseerd op het door de rechter erkende grondwettelijk eigendomsrecht. Schadevergoeding bij onteigening voldoet aan die eis. 13 Europese Commissie, Brussel, , Steunmaatregel N 304/2003 behoeve van Akzo Nobel ter beperking van het transport van chloor. 14 Punt (18). Steun ten 6
7 In de Akzo-Nobel zaak heeft de Commissie ook onderkend dat schadevergoeding op basis van een minnelijke schikking ook is toegestaan binnen de reikwijdte van de mogelijkheden van onteigening. De Commissie overwoog: Voordat de autoriteiten tot onteigening kunnen overgaan moeten zij bovendien trachten met de betrokken eigenaar een onderling overeengekomen oplossing te bereiken, wat in dit geval is gebeurd. 15 b. welke kostenposten komen voor vergoeding in aanmerking? Op basis van deze passages zou de provincie in eerste instantie het standpunt kunnen innemen dat bij de minnelijke aankoop van de gronden de soorten schade vergoed mogen worden die volgens de regels van onteigening voor vergoeding in aanmerking komen. Ik ben geen deskundige op het gebied van schadevergoeding bij onteigening maar op basis van de Handreiking van de ICER kom ik tot de volgende vergoedingen : (1) vergoeding van de verkeerswaarde van de onteigende zaak (2) de bijkomende schade van de eigenaar, zoals verhuiskosten, kosten van bedrijfsaanpassing en bedrijfsverplaatsing, lastenverzwaring (bijvoorbeeld: hogere huisvestings- en vestigingskosten elders), inkomensvermindering, financieringsschade en belastingschade en (3) schade van derdebelanghebbenden. 16 In de betreffende casusposities vinden we veel van deze kostenposten terug. Ik kan helaas niet beoordelen of de provincie ook kosten vergoedt die bij onteigening niet voor vergoeding in aanmerking komen. Voor de beoordeling of er bij de gegeven vergoeding sprake is van staatssteun is dat echter niet alleen van belang. Ook volledige vergoeding van de kostenposten bij onteigening c.q. minnelijke aankoop kan al leiden tot verboden staatssteun. Als we verder kijken naar de opvattingen van de Commissie in de Akzo-Nobel zaak zijn er namelijk nog twee belangrijke punten die meespelen bij het onderscheid tussen schadevergoeding en staatssteun en daarmee voor het handelen van de provincie van belang zijn. c. alle betrokken ondernemingen moeten gelijk behandeld worden Wanneer de Commissie overweegt dat een schadevergoeding doorgaans geen selectief voordeel voor de betrokken onderneming met zich meebrengt, veronderstelt zij dat op alle betrokken ondernemingen dezelfde regels worden toegepast. Als dat niet het geval is wordt immers de concurrentiepositie van de ondernemingen die ruimhartiger worden behandeld bevoordeeld ten opzichte van hun concurrenten die volgens de geldende regels worden behandeld. Daarmee is de schadevergoeding selectief. - ruimhartiger behandeling dan volgens de geldende onteigeningsregels is problematisch 15 Punt (18). 16 Handreiking ICER, p. 24/25. 7
8 Als deskundigen op het gebied van het Nederlandse onteigeningsrecht vaststellen dat de provincie in bepaalde casusposities ruimhartiger te werk is gegaan bij de schadevergoeding dan volgens de algemene regels mag, is er uit een oogpunt van staatssteun dus een probleem. De concurrentiepositie van de betrokken ondernemingen is er beter op geworden in vergelijking met hun concurrenten. - latere aanscherping van de vergoedingsregels is problematisch Dit betekent dat de provincie ook niet bepaalde ondernemingen mag bevoordelen door later in vergelijkbare situaties strengere regels toe te passen. De eis dat het gelijkheidsbeginsel wordt toegepast, wordt door Den Ouden en Tjepkema benadrukt. Sprekend over het égalité-beginsel dat in acht genomen moet worden om bij schadevergoeding staatssteun te voorkomen zeggen zij: In de Akzo-Nobel-beschikking heeft de Commissie dat verklaard door te stellen dat op dergelijke gronden gegeven vergoedingen geen selectief voordeel bieden; op de desbetreffende beginselen die het eigendomsrecht beschermen kan elke onderneming in gelijke mate een beroep doen, zodat de gemeenschappelijke markt niet negatief wordt beïnvloed. 17 d. volledige schadevergoeding kan staatssteun opleveren: concurrentievoordelen moeten gecorrigeerd Hoewel dat vanuit de bestuursrechtelijke invalshoek van de nadeelcompensatie niet voor de hand ligt, moeten overheden er bij de toekenning van schadevergoeding rekening mee houden dat de Commissie bij volledige schadevergoeding tot het oordeel kan komen dat er wel sprake is van staatssteun. Dat blijkt het geval wanneer de ontvangende onderneming als gevolg van volledige schadevergoeding er in haar concurrentiepositie ten opzichte van andere ondernemingen op vooruitgaat. In aansluiting op de hiervoor genoemde passages over schadevergoeding en minnelijke schikking vinden we in de Akzo-Nobel zaak de volgende uitspraak van de Commissie: In overeenstemming met de algemene regeling compenseert de in de onderhavige zaak toegekende schadevergoeding slechts een deel van de geraamde schade. De Commissie concludeert daarom [ cursivering van mij Hs.] dat de schadevergoeding geen staatssteun is in de zin van artikel 87, lid 1, van het Verdrag. 18 Hetzelfde standpunt van de Commissie over een gedeeltelijke schadevergoeding vinden we in de beschikking over de bedrijfsverplaatsing van automontagebedrijf Steenbergen. 19 In die beschikking wordt ook duidelijk waarom er slechts plaats is voor gedeeltelijke vergoeding. l7 den Ouden & M.K.G.Tjepkema, a.w., p Punt (18). Uiteraard moet nu gesproken worden van artikel 107, lid 1 VWEU. 19 Europese Commissie, Brussel, 20.XlI.2006, Steunmaatregel N 575/2005 Nederland Bedrijfsverplaatsing van automontagebedrijf Steenbergen. 8
9 In deze zaak was geen sprake van onteigening maar van een schadevergoeding op grond van de Circulaire schadevergoeding van VROM bij intrekking of wijziging van een milieuvergunning. 2 De volledige financiële schade van Steenbergen werd door een onafhankelijke taxateur geraamd op Maar het te vergoeden bedrag werd vastgesteld op ,- Daarbij werd uitgegaan van een zogenaamde 1-op-1 verplaatsing: de omvang en de rechten van de huidige locatie van Steenbergen worden geprojecteerd op de nieuwe locatie. Dit wordt gecorrigeerd voor de voordelen als gevolg van de verplaatsing naar de nieuwe locatie, zoals de betere infrastructuur. 21 Daarom werd de toe te kennen schadevergoeding vastgesteld op ,- Dat bleek ook nog aan te sluiten op de toepasselijke schadevergoedingsregels want volgens de geldende Circulaire was een schadevergoeding toegestaan van maximaal 80% De Commissie komt dan tot het volgende oordeel: In overeenstemming met de algemene regeling compenseert de in de onderhavige zaak toegekende schadevergoeding slechts een deel van de geraamde schade. De betaling aan Steenbergen is daarom in overeenstemming met nationaal recht inclusief de Circulaire schadevergoedingen voor dergelijke zaken, welke de autoriteiten verplichten de compensatie te betalen en welke met betrekking tot de hoogte van het te betalen bedrag geen ruimte geeft en toepasbaar is voor alle ondernemingen en alle sectoren in Nederland. De Commissie concludeert daarom dat de schadevergoeding van EUR geen staatssteun is in de zin van artikel 87, lid 1 van het Verdrag omdat er geen sprake is van een selectief voordeel. 22 Ook uit deze uitspraak blijkt het dus gevaarlijk om te veronderstellen dat een volledige vergoeding van de schade geen staatssteun oplevert. Vanuit de invalshoek van de Commissie moet bezien worden of de ontvangende onderneming door de vergoeding erop vooruitgaat in haar concurrentiepositie. Om staatssteun te voorkomen moet die vooruitgang worden gecorrigeerd. 23 In de Handreiking nadeelcompensatie en staatssteun van de ICER wordt dan ook gesteld: Voor het verdedigen van de hoogte van de nadeelcompensatie voor (...) ondernemingen is van belang: 20 Staatscourant 1997, nr. 246, p Punt (18). 22 Punten (27) en (28). 23 Dat is begrijpelijk als we bedenken dat de wijziging van een bestemmingsplan die leidt tot gedwongen verplaatsing anders een gemakkelijke truc kan zijn om staatssteun te voorkomen. Het maakt voor de concurrent van een onderneming die staatssteun krijgt, denk bijvoorbeeld aan een dierentuin (sic!), niet uit of de verbetering van de concurrentiepositie gebeurt door rechtstreekse staatssteun of later door volledige schadevergoeding. Vandaar dat bij volledige schadevergoeding als gevolg van gedwongen verplaatsing de voordelen gecorrigeerd moeten worden om staatssteun te voorkomen. 9
10 - Heeft de schadeveroorzakende gebeurtenis een voordeel voor de onderneming? Zo ja, is het voordeel verdisconteerd in het schadebedrag? - Is de schade op objectieve wijze berekend en geverifieerd? Bedrijfsverplaatsing op basis van de Vrijstellingsverordening voor KMO s die landbouwproducten produceren Uit de Akzo Nobel zaak en de zaak Steenbergen kunnen we concluderen dat er in sommige casusposities naar het oordeel van de Commissie sprake kan zijn van staatssteun voor zover de provincie bij het toekennen van een volledige vergoeding: (1) is afgeweken of later afwijkt van de bestaande algemene regels en/of (2) de concurrentievoordelen niet heeft gecorrigeerd. Dit zijn algemeen geldende regels maar zoals gezegd is de Commissie in casu DG Agri nog extra streng als het om primaire landbouwbedrijven gaat. Van groot belang voor de betrokken casusposities is dat de Commissie in haar Vrijstellingsverordening voor staatssteun aan kleine- en middelgrote ondernemingen (KMO s) die landbouwproducten produceren expliciet ingaat op bedrijfsverplaatsing van primaire landbouwbedrijven. Daaruit blijkt hoe de Commissie denkt over dergelijke verplaatsingen en staatssteun. Voor de goede orde: de vergoedingen die de Commissie voor verplaatsing in de Vrijstellingsverordening behandelt zijn staatssteun (anders zouden ze niet in de Vrijstelling genoemd hoeven worden). Als de provincie de voorwaarden uit de Vrijstellingsverordening in acht had genomen, had de staatssteun niet aangemeld hoeven worden. De provincie had kunnen en ook moeten - kijken of een volledige schadevergoeding bij verplaatsing onder deze Vrijstelling voor aanmelding gebracht had kunnen worden. De de minimisvrijstelling voor de landbouwproductiesector kent een maximum van 7.500,- over drie belastingjaren en biedt voor de betrokken zaken ook hier geen soelaas. a. 100% vergoeding van de werkelijk gemaakte verplaatsingskosten is staatssteu n In artikel 6 Vrijstellingsverordening worden de voorwaarden beschreven waaronder steun voor verplaatsing van landbouwbedrijven naar het oordeel van de Commissie verenigbaar is met de gemeenschappelijke markt op grond van artikel 87, lid 3 onder c) EG (thans: artikel 107, lid 3 onder c) VWEU). In het tweede lid lezen wij: Wanneer een verplaatsing in het algemeen belang gewoon bestaat uit het demonteren, verhuizen en weer opbouwen van bestaande installaties, mag steun worden toegekend tot 100% van de werkelijk gemaakte kosten. Op grond hiervan moeten we het volgende vaststellen: a) Bij het verplaatsen van primaire landbouwbedrijven is 100% vergoeding van de werkelijk gemaakte kosten staatssteun in de zin van artikel 107 lid 1 VWEU. 24 Handreiking ICER, p
11 b) De Commissie is van mening dat die staatssteun niet behoeft te worden aangemeld, maar onder de Vrijstelling valt als de verplaatsing beperkt is tot het afbreken, verhuizen en weer opbouwen van al bestaande installaties. c) Als de verplaatsing niet is beperkt tot het exact opnemen en weer neerzetten van bestaande installaties, is er bij 100% vergoeding van de werkelijk gemaakte kosten sprake van staatssteun die niet onder de Vrijstelling valt en dus moet worden aangemeld. b. 100% vergoeding alleen toegestane staatssteun als de onderneming er niet beter van wordt In de in het tweede lid genoemde situatie kunnen we ervan uitgaan dat door de loutere verplaatsing van de bestaande installaties de concurrentiepositie van het landbouwbedrijf er niet op vooruit gaat en dat er daarom staatssteun in de omvang van 100% kostenvergoeding door de Commissie wordt toegestaan. Er is dus toch sprake van staatssteun en dat geeft aan dat de Commissie bij verplaatsing van landbouwbedrijven extra streng oordeelt over de aanwezigheid van staatssteun. Als het betrokken bedrijf er na de verplaatsing beter van wordt, blijkt uit artikel 6 dat de Commissie de staatssteun alleen bij een aanzienlijke bijdrage door de verplaatste landbouwonderneming op voorhand, dus zonder aanmelding verenigbaar acht met de gemeenschappelijke markt. Zo moet op grond van artikel 6, lid 3 de eigen bijdrage van de landbouwer overeenkomen met ten minste 60% van de waardestijging van de betrokken installaties na verplaatsing, wanneer de verplaatsing in het algemeen belang de landbouwer modernere installaties oplevert. Als de verplaatsing in het algemeen belang leidt tot een verhoging van de productiecapaciteit moet volgens artikel 6, lid 4 de eigen bijdrage van de landbouwer ten minste 60% van de met de verhoging gepaard gaande uitgaven betreffen. We zien dus dat de Commissie een eigen bijdrage van ten minste 60% van de landbouwer vraagt wanneer er sprake is van een waardestijging van de betrokken installaties of een verhoging van de productiecapaciteit. Dan hoeft de staatssteun niet te worden aangemeld als de eisen van de Vrijstellingsverordening worden vervuld. Als de eigen bijdrage van de onderneming lager is dan 60% is de Vrijstellingsverordening niet van toepassing en moet de verplaatsingsvergoeding als staatssteun worden aangemeld. c. gevolgen voor de betrokken casusposities In de betrokken dossiers heb ik geen sporen gevonden van de algemene eisen dat bij het verlenen van volledige schadevergoeding rekening gehouden wordt met de mogelijke verbetering van de concurrentiepositie van de ontvangende onderneming door (1) de algemeen geldende schadevergoedingsregels zonder enig onderscheid toe te passen op alle ondernemingen en (2) de voordelen van de verplaatsing te corrigeren. De provincie heeft bij de bedrijfsverplaatsing van de betrokken landbouwbedrijven 11
12 ook niet gekeken naar de Vrijstellingsverordening en het daarin bepaalde over verplaatsingsvergoed ing. Naar mijn indruk is er bij geen van de betrokken verplaatsingen slechts sprake van een louter opnemen, verplaatsen en weer neerzetten van installaties zoals genoemd in artikel 6, lid 2 Vrijstellingsverordening. Deze bepaling kan daarmee niet gebruikt worden om het niet aanmelden van de staatssteun te legitimeren. In gevallen waarin de landbouwondernemingen er beter van worden, en dat lijkt in de betrokken casusposities het geval, is 100% vergoeding niet verenigbaar met de gemeenschappelijke markt. Als de provincie gebruik had gemaakt van de mogelijkheden van artikel 6 de leden 3 en 4 had zij kunnen voorkomen dat de staatssteun moest worden aangemeld. Bij gebruikmaking van de vrijstelling had de provincie overigens wel een aantal verplichtingen moeten vervullen zoals het informeren van de Commissie, het aanleggen van een dossier en jaarlijkse verslaglegging (artikel 20 Vrijstellingsverordening). - het niet aanmelden van een volledige verplaatsingsvergoeding is problematisch en leidt zeer waarschijnlijk tot gedeeltelijke terugvordering van onverenigbare staatssteun Nu de provincie dat niet gedaan heeft moeten we stellen dat de provincie volledige verplaatsingsvergoedingen had moeten aanmelden bij de Commissie. Omdat de Commissie in de leden 3 en 4 een hoge eigen bijdrage vraagt van de betrokken ondernemingen die er beter van worden, vermoed ik dat de Commissie dat ook zal doen om na aanmelding tot het oordeel te kunnen komen dat de staatssteun toch verenigbaar is met de interne markt. De volledige verplaatsingsvergoeding zal in de betrokken zaken waarschijnlijk leiden tot een eis tot terugvordering van de vergoeding voor zover zij niet verenigbaar wordt geacht met de interne markt. Als zou blijken dat de provincie ook nog kosten heeft vergoed die bij onteigening c.q. minnelijke schikking niet voor vergoeding in aanmerking komen zal ook dat deel van de volledige verplaatsingsvergoeding naar mijn mening leiden tot terug te vorderen onverenigbare staatssteun. 6. Vergoeding van de onrendabele top In een aantal casusposities geeft de provincie Fryslân de betrokken onderneming een vergoeding van de onrendabele top van nieuwe investeringen. Uit een oogpunt van staatssteun kan het volgende worden gezegd over een dergelijke vergoeding. In een aantal beschikkingen met betrekking tot gebiedsontwikkeling heeft de Commissie Nederlandse gemeenten toegestaan om steun te geven voor de financiering van een onrendabele top. De eerste uitspraak op dat terrein had 12
13 25 In deze lijn betrekking op ontwikkelingen in het centrum van Haaksbergen. werd later beslist in de zaak Miii en Sint Hubert Commissie hier ook over beslist in de zaak over grondverkoop en woningbouw in Apeldoorn en vrij recent heeft de a. vergoeding onrendabele top kan alleen na aanmelding met beroep op artikel 107 lid 3 VWEU Uit deze zaken blijkt dat de mogelijkheid van vergoeding van een onrendabele top allereerst veronderstelt dat de vergoeding voorgenomen staatssteun is die moet worden aangemeld bij de Commissie, Of de vergoeding van de onrendabele top door de Commissie kan worden toegestaan wordt bepaald door de eisen die zij stelt om in beginsel verboden staatssteun in de zin van artikel 107 lid 1 VWEU toch verenigbaar te verklaren met de interne markt, met een beroep op de uitzondering van artikel 107 lid 3 onder c) VVVEU. Bij die afweging kan de Commissie tot het oordeel komen dat de verstoring van de markt door de staatssteun in de zin van artikel 107 lid 1 kan worden geaccepteerd als de steun wordt gebruikt voor een communautaire doelstelling en daarvoor nodig en evenredig is. Op het terrein van gebiedsontwikkeling heeft de Commissie geen kaderregeling of richtsnoeren gepubliceerd waarin is aangegeven wanneer de staatssteun voor het communautaire doel opweegt tegen de verstoring Dus moeten we kijken naar de afweging in de genoemde zaken. b. de Commissie maakt een zorgvuldige afweging Uit de genoemde zaken blijkt dat allereerst een beroep moet worden gedaan op een duidelijk omschreven Europese doelstelling. Bij de zaken van gebiedsontwikkeling is dat het versterken van de economische en sociale samenhang die verbetering van het stadsmilieu en de levenskwaliteit van het gebied impliceert. Verder moet blijken dat staatssteun een geschikt instrument is, dat er inderdaad een onrendabele top is en dat de steun evenredig is aan die top. Na die zorgvuldige afweging door de Commissie blijkt in de genoemde zaken vergoeding van de onrendabele top verenigbaar te zijn met de interne markt op grond van artikel 107, lid 3 onder c) VWEU. c. gevolgen voor de betrokken casusposities Op grond van deze uitspraken op het terrein van gebiedsontwikkeling kunnen we vaststellen dat vergoeding van een onrendabele top staatssteun is die bij de Commissie moet worden aangemeld en die na een zorgvuldige afweging door de Commissie verenigbaar kan worden verklaard met de gemeenschappelijke markt op grond van artikel 107 lid 3 onder c) VWEU. 25 Beschikking van de Commissie van 4 april 2006 betreffende steunmaatregel nr 0 33/2005 (ex N 277/2004) Marktpassageplan haaksbergen, PbEU 2006, L 307/ Europese Commissie, Brussel, , Steunmaatregel N 555/2008 Nederland Centrumplan gemeente Mill en St. Hubert. Europese Commissie, Brussel, , Staatssteun SA (2011/N) Nederland Grondverkoop en woningbouw Apeldoorn. 13
14 - het niet aanmelden van de onrendabele topvergoeding is problematisch en leidt zeer waarschijnlijk tot volledige terugvordering van onverenigbare staatssteun Het zonder aanmelden geven door de provincie van een vergoeding van een onrendabele top aan betrokken ondernemingen is daarmee onrechtmatige staatssteun die aangemeld had moeten worden. In de betreffende dossiers is verder geen spoor terug te vinden van een vereiste zorgvuldige afweging die nodig is om bij beoordeling door de Commissie gebruik te kunnen maken van de uitzondering van artikel 107, lid 3 VWEU. Er wordt geen enkel Europees belang genoemd waaraan de vergoeding ten goede zou kunnen komen en het bedrag dat wordt toegekend wordt op geen enkele wijze geëxpliciteerd: waaruit bestaat die onrendabele top en is er sprake van een gedeeltelijke of volledige compensatie daarvan? Het komt nog wel eens voor dat decentrale overheden het aanmelden van staatssteun willen voorkomen en dan zelf duidelijk de afweging maken die de Commissie doet wanneer zij na aanmelding zou bezien of een beroep op artikel 107 lid 3 mogelijk is. Er is dan zonder aanmelden weliswaar sprake van onrechtmatige staatssteun, maar bij een zorgvuldige eigen toepassing van de afweging door de Commissie, kan de toetsing door de Commissie gunstig uitvallen. In de betreffende casusposities is daar geen spoor van terug te vinden. De indruk wordt gewekt dat de provincie een willekeurige extra tegemoetkoming heeft toegekend en daar het etiket vergoeding van onrendabele top op heeft geplakt. Dit betekent dat de uitzonderingsmogelijkheid van artikel 107 lid 3 op het verbod van artikel 107 lid 1 op de betreffende casusposities niet kan worden toegepast en dat de Commissie terugvordering van deze onrendabele top vergoeding zal eisen. 7. Conclusie Uit het onderzoek naar de verschillende casusposities blijkt dat er in bijna alle gevallen een of meer problemen zijn met de regels van staatssteun. De provincie heeft in de betreffende casusposities gehandeld zonder de toepasselijke regels van staatssteun in acht te nemen. Dat is bijzonder opmerkelijk omdat zij grote deskundigheid hierover in huis heeft. Het raadplegen van de deskundige is kennelijk beperkt tot het oppakken van het begrip onrendabele top en het op volstrekt onacceptabele wijze hanteren van dat begrip. Het gevolg is dat het handelen van de provincie om diverse redenen in strijd is met de regels van staatssteun, omdat zij gehandeld heeft in strijd is met het verbod van artikel 107 lid 1 VVVEU. Omdat de provincie niet gekeken heeft naar de Europese regels, heeft zij ook geen gebruik gemaakt van de uitzonderingsmogelijkheden op het verbod die deze regels kennen. De eerste mogelijkheid is dat bepaalde vormen van staatssteun onder de Vrijstellingsverordening voor KMO s die Iandbouwproducten produceren 14
15 hadden kunnen worden gebracht, zodat deze niet aangemeld hadden moeten worden. De tweede mogelijkheid is dat steunarrangementen met primaire landbouwbedrijven worden afgestemd op de Communautaire richtsnoeren voor staatssteun. De voorgenomen staatssteun had dan wel aangemeld moeten worden maar de kans dat deze dan wordt goedgekeurd is zeer groot Nu de verschillende staatssteunarrangementen in het geheel niet zijn afgestemd op de uitzonderingsmogelijkheden op het verbod, is het zeer aannemelijk dat de onrechtmatige staatssteun door de Commissie niet alsnog verenigbaar met de interne markt verklaard zal kunnen worden. Het enige wat dan rest is terugvorderen van de verboden staatssteun met rente. Bunnik 15
16
nysinghadvocaten - notarisser
7- nysinghadvocaten - notarisser MEMORANDUM Aan : Provincie Fryslân College van Gedeputeerde Staten Datum : 16juni2012 Betreft : Provincie Fryslân/advies grondbeleid Referentie : 210120/CTD Conclusies
Nadere informatieStaatssteun & Staatssteun en de crisis
Staatssteun & Staatssteun en de crisis Lieneke de Jong-Goris Coördinatiepunt Staatssteun Decentrale Overheden Overhedendag 13 oktober 2009 Inhoud Staatssteun in Nederland Toelichting staatssteun Staatssteun
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA.37084 (2013/N) Nederland Compensatie van indirecte EU-ETS-kosten
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16.10.2013 C(2013) 6636 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Excellentie, Steunmaatregel
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Staatssteun / Nederland SA (2016/N) Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (SVNL)
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 1.09.2016 C(2016) 5506 final Betreft: Staatssteun / Nederland SA.45811 (2016/N) Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (SVNL) Excellentie, De Europese Commissie (hierna
Nadere informatieVerklaring beperkte steun
Verklaring beperkte steun Verklaring in het kader van het verlenen van beperkte steunbedragen als bedoeld in punt 4.2 van de Tijdelijke communautaire kaderregeling inzake staatssteun ter stimulering van
Nadere informatieSteunmaatregelen van de Staten nr. N 699/00 - België (Vlaanderen) Regeling afbouw varkensstapel
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 27-02-2001 SG(2001) D/ 286469 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten nr. N 699/00 - België (Vlaanderen) Regeling afbouw varkensstapel Excellentie, Ik heb de eer U ervan in
Nadere informatieBrussel, C(2012) 7541 final
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 07.11.2012 C(2012) 7541 final Betreft: Staatssteun SA.34404 (2012/NN) (ex 2012/CP) Nederland Beweerde aankoop van grond boven de marktprijs en daaropvolgende verkoop van grond
Nadere informatieProf.dr. Bart Hessel. 1.Inleiding
Staatssteun en gebiedsontwikkeling: een inventarisatie voor verdere discussies [verschenen in Bouwrecht, themanummer gebiedsontwikkeling, november 2012, nr. 149, p. 781-791] Prof.dr. Bart Hessel 1.Inleiding
Nadere informatieDe nieuwe staatssteunregels en gebiedsontwikkeling. Prof.dr. Bart Hessel
De nieuwe staatssteunregels en gebiedsontwikkeling Prof.dr. Bart Hessel b.hessel@uu.nl www.oog-decentraleoverheden.nl Staatssteun Aanmelden via BZK Onrechtmatige steun, gevaren via Commissie en nationale
Nadere informatieBij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de onderstaande overwegingen.
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 07.XII.2005 C (2005) 5280 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten nr. N 491/2005 - Nederland Subsidieregeling sanering glastuinbouwbedrijven in vanuit milieu opzicht kwetsbare
Nadere informatieBESCHRIJVING VAN DE STEUNMAATREGEL
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 14.11.2013 C(2013) 7725 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.37017 (2013/N)
Nadere informatieSteunmaatregel N 575/2005 - Nederland Bedrijfsverplaatsing van autodemontagebedrijf Steenbergen
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.XII.2006 C (2006) 6608 def. Betreft: Steunmaatregel N 575/2005 - Nederland Bedrijfsverplaatsing van autodemontagebedrijf Steenbergen Excellentie, I. PROCEDURE (1) Bij brief
Nadere informatiePROVINCIAAL BLAD. Provincie Noord-Holland; Uitvoeringsregeling subsidie bedrijfsverplaatsing Groene Uitweg Noord-Holland 2016
PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van provincie Noord-Holland. Nr. 6120 15 november 2016 Provincie Noord-Holland; Uitvoeringsregeling subsidie bedrijfsverplaatsing Groene Uitweg Noord-Holland 2016 Besluit
Nadere informatieVerklaring de-minimissteun
Verklaring in het kader van het verlenen van de-minimis steunbedragen als bedoeld in de de-minimis verordening (PbEU 2006, L 379). Aanbevolen wordt om voor het invullen van deze verklaring eerst de toelichting
Nadere informatieUITVOERINGSREGELS GROND
UITVOERINGSREGELS GROND Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Bevoegdheden 4 2.1 Inleiding 4 2.2 Rechtmatigheid 4 2.3 Uitvoering 4 3 Uitvoeringsregels 5 3.1 Grondstrategie 5 3.2 Marktconform 5 3.3 Onteigening
Nadere informatieSteunmaatregelen van de staten / Nederland - Steunmaatregel nr. N 8/ Verlenging sociaal-economisch plan veehouderij
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 01-03-2004 C(2004) 706 Betreft : Steunmaatregelen van de staten / Nederland - Steunmaatregel nr. N 8/2004 - Verlenging sociaal-economisch plan veehouderij Excellentie, De Commissie
Nadere informatieAanbevolen wordt om alvorens deze verklaring in te vullen eerst de toelichting in de bijlage van dit formulier te lezen!
Pagina 1 van 5 VERKLARING DE-MINIMISSTEUN Aanbevolen wordt om alvorens deze verklaring in te vullen eerst de toelichting in de bijlage van dit formulier te lezen! Verklaring Hierbij verklaart ondergetekende,
Nadere informatieStaatssteun / België - Steunnummer N 621/ Steun aan investeringen in de omkaderingssector van land- en tuinbouw
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 13-XII-2006 C(2006) 6784 Betreft : Staatssteun / België - Steunnummer N 621/2006 - Steun aan investeringen in de omkaderingssector van land- en tuinbouw Excellentie, Ik heb
Nadere informatieStaatssteun - Nederland (Groningen) SA (2010/N) Bedrijfsbeëindiging grondgebonden agrarische bedrijven
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 22.9.2011 C(2011) 6812 definitief Betreft: Staatssteun - Nederland (Groningen) SA.31587 (2010/N) Bedrijfsbeëindiging grondgebonden agrarische bedrijven Excellentie, Hierbij
Nadere informatieGelet op artikel 2 van de Algemene subsidieverordening Noord-Holland 2011;
Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland van 1 november 2016, nr. 836018/ 836027, tot vaststelling van de Uitvoeringsregeling subsidie bedrijfsverplaatsing Groene Uitweg Noord-Holland 2016 Gedeputeerde
Nadere informatieAlgemene subsidieverordening gemeente Harlingen 2015
Algemene subsidieverordening gemeente Harlingen 2015 Artikel 1. Begripsomschrijvingen a. Activiteit: het resultaat van samenhangend handelen van een organisatie, meetbaar in tijd, kwantiteit, kwaliteit
Nadere informatieAanvraagformulier Gevel- en voorterreinfonds bedrijventerrein Vak A Hoofdweg CapelleXL
Aanvraagformulier Gevel- en voorterreinfonds bedrijventerrein Vak A Hoofdweg CapelleXL Gegevens aanvrager Bedrijfsnaam : Contactpersoon + functie :... Adres : Postcode + plaats : Telefoon : E-mail : Website
Nadere informatie: staatssteunrechtelijke aspecten overdracht sociale huurwoningen
Pagina 1 van 5 MEMO Aan Van : mevrouw S. Bos - gemeente Bunnik : Edwin Schotanus Datum : 4 mei 2016 Inzake : staatssteunrechtelijke aspecten overdracht sociale huurwoningen 1. INLEIDING U hebt mij verzocht
Nadere informatieBij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de navolgende overwegingen:.
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 06-12-2002 C (2002) 4854 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten / Nederland Steunmaatregel nr. N 210/02 Subsidieverordening sloop agrarische en overige bebouwing buitengebied
Nadere informatieToelichting op de Algemene Subsidieverordening Gemeente Heerde 2017
Toelichting op de Algemene Subsidieverordening Gemeente Heerde 2017 Begripsomschrijvingen In deze verordening en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder: - algemene groepsvrijstellingsverordening:
Nadere informatieSteunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr. N 301/2005 Programma Beheer, functiewijziging
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8-XII-2005 C(2005) 5300 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr. N 301/2005 Programma Beheer, functiewijziging Excellentie, Ik heb de eer u mee te
Nadere informatieGelet op artikel 17, vijfde lid, van de Financiële-verhoudingswet en 3, eerste en tweede lid, van de Kaderwet EZ-subsidies,
Regeling van de Minister van Economische Zaken van [datum], nr. WJZ/, houdende regels over het verstrekken van een specifieke uitkering aan gemeenten voor aankoop van woningen onder een hoogspanningsverbinding
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (2017/N) Nederland Wijziging van de SDE+-regeling voor steun voor biogas
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.5.2017 C(2017) 3217 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.46960 (2017/N)
Nadere informatieGrond voor windenergie: eigendomsrecht, aanbesteding en staatssteun
Grond voor windenergie: eigendomsrecht, Presentatie Winddag d.d. 15 juni 2016 mr. D.C. Orobio de Castro mr. A.A. al Khatib Casus: publieke en private grond Een windpark dient gerealiseerd te worden. Het
Nadere informatieAanvraagformulier Innovatiefonds Oost Gelre
Aanvraagformulier Innovatiefonds Oost Gelre Naam project Aanvrager Looptijd project Inleiding welke gebeurtenissen zijn van invloed op het project? hoe ziet de huidige situatie eruit? wordt het project
Nadere informatieInvloed herbestemming landbouwgrond naar natuur
Invloed herbestemming landbouwgrond naar natuur Mr. Jaap-Jan van der Gouw Van der Feltz advocaten Den Haag Waar gaat het over? In een notendop: eigenaar (of erfpachter of gerechtigde tot een beklemrecht)
Nadere informatieAlgemene Subsidie Verordening gemeente Heerhugowaard 2014
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Heerhugowaard. Nr. 63717 23 mei 2016 Algemene Subsidie Verordening gemeente Heerhugowaard 2014 Algemene subsidieverordening Heerhugowaard 2014 Nr.RB2016030/RB2013232
Nadere informatiePROVINCIAAL BLAD. Subsidieregeling Verplaatsing Grondgebonden Agrarische Bedrijven Drenthe
PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van provincie Drenthe. Nr. 4154 18 juli 2016 Subsidieregeling Verplaatsing Grondgebonden Agrarische Bedrijven Drenthe 2016 Besluit van Gedeputeerde Staten van Drenthe
Nadere informatieWorkshop: Staatssteun in de decentrale praktijk
Workshop: Staatssteun in de decentrale praktijk Groningen, donderdag 30 november 2017 Paul Zondag, Kenniscentrum Europa decentraal Greetje Veninga, Provincie Groningen Korte inleiding/quiz Staatssteun
Nadere informatie2015D22099 LIJST VAN VRAGEN
2015D22099 LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Wonen en Rijksdienst heeft een aantal vragen voorgelegd aan de Minister voor Wonen en Rijksdienst over Erfpacht Waddeneilanden Staatsbosbeheer en Rijksvastgoedbedrijf
Nadere informatiegemeente Steenbergen De Heen Dinteloord Kruisland Nieuw-Vossemeer Steenbergen Welberg
IIMIM III III II III IIII BM1401251 De raad van de gemeente Steenbergen; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 4 juni 2014; gelet op: gelet op de artikelen 147 en 149 van de Gemeentewet,
Nadere informatieBegrippen In deze verordening en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:
Algemene toelichting Begrippen In deze verordening en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder: - algemene groepsvrijstellingsverordening: verordening (EG) nr. 800/2008 van de Commissie van
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Brussel, 20.12.2001. Staatssteun N 544/2001 België Ford Genk Opleidingssteun. Excellentie, PROCEDURE
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2001 C (2001)4509fin Betreft: Staatssteun N 544/2001 België Ford Genk Opleidingssteun Excellentie, PROCEDURE 1. Bij schrijven van 24 juli 2001 heeft België, overeenkomstig
Nadere informatieAlgemene subsidieverordening gemeente Scherpenzeel 2018
Algemene subsidieverordening gemeente Scherpenzeel 2018 citeertitel: Algemene subsidieverordening gemeente Scherpenzeel 2018 vastgesteld bij besluit van: 15 februari 2018 Algemene subsidieverordening gemeente
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA. 36315 (2013/N) Nederland Botlek Zuid - stoompijpleiding
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16.10.2013 C(2013) 6627 final In de openbare versie van dit besluit zijn, overeenkomstig de artikelen 24 en 25 van Verordening (EG) nr. 659/1999 van de Raad van 22 maart 1999
Nadere informatieSteunmaatregel N 118/2004 -België (Vlaanderen) Subsidies voor haalbaarheidsstudies met betrekking tot bouw- en milieuprojecten buiten de EU.
Europese Commissie Brussel, 30.06.2004 C (2004)2042 fin Betreft: Steunmaatregel N 118/2004 -België (Vlaanderen) Subsidies voor haalbaarheidsstudies met betrekking tot bouw- en milieuprojecten buiten de
Nadere informatieALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING Hendrik-Ido-Ambacht
De raad van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 2015, nr... ; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet; besluit vast te stellen de ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING
Nadere informatieBijlage 2 - Model Raadsbesluit wijziging Algemene subsidieverordening update zomer 2016
Leeswijzer modelbepalingen - [datum] of [naam gemeente] = door gemeente in te vullen, zie bijvoorbeeld artikel II. - [iets] = facultatief, zie bijvoorbeeld artikel I bij artikel 9, derde de lid, onder
Nadere informatieGrondprijzenbrief 2015
Grondprijzenbrief 2015 Inleiding De grondprijzenbrief 2015 geeft de door de gemeente Ede te hanteren prijzen weer voor gronden die in Ede door de gemeente worden uitgegeven met verschillende bestemmingen.
Nadere informatie1. DOEL EN TOEPASSINGSBEREIK
EUROPESE COMMISSIE Directoraat-generaal Concurrentie Beleid en coördinatie inzake staatssteun Brussel, DG D(2004) COMMUNAUTAIRE KADERREGELING INZAKE STAATSSTEUN IN DE VORM VAN COMPENSATIES VOOR DE OPENBARE
Nadere informatiegelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 4 augustus 2015, nummer /c; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet;
ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING WESTSTELLINGWERF 2016 De raad van de gemeente Weststellingwerf; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 4 augustus 2015, nummer 006042/c; gelet op artikel 149 van
Nadere informatieSteunmaatregel SA (2011/NN) Nederland Vergoeding voor de onteigening van Nedalco in Bergen op Zoom
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 02.10.2013 C(2013) 6250 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.32225 (2011/NN)
Nadere informatieMEMORANDUM INZAKE STAATSSTEUN MUZYQ
MEMORANDUM INZAKE STAATSSTEUN MUZYQ 26 mei 2011 1 1 Naar aanleiding van het advies van Boekel de Nerée van 24 mei 2011 aan de deelraad van het Stadsdeel Oost, is verzocht om een nadere advisering van het
Nadere informatieRaadsbrief Doorstart herontwikkeling Recreatieoord Enkhuizer Zand
Raadsbrief Doorstart herontwikkeling Recreatieoord Enkhuizer Zand Informerend Geachte voorzitter en leden van de gemeenteraad, Met deze raadsbrief willen wij een nadere, bondige technische toelichting
Nadere informatieAlgemene subsidieverordening 2014
Algemene subsidieverordening 2014 De raad van de gemeente Reimerswaal; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 30 april 2014, 14.008846, inzake de Algemene subsidieverordening
Nadere informatieBENELUX COUR DE JUSTICE GERECHTSHOF. Zaak A 98/2 Campina Melkunie / Benelux-Merkenbureau
COUR DE JUSTICE BENELUX GERECHTSHOF Zaak A 98/2 Campina Melkunie / Benelux-Merkenbureau Nadere conclusie van de Advocaat-Generaal L. Strikwerda (stuk A 98/2/17) GRIFFIE REGENTSCHAPSSTRAAT 39 1000 BRUSSEL
Nadere informatieUw kenmerk Uw brief van Burgerservicenr Ons kenmerk Bijlage
B.T.A. Bove V.O.F. T.a.v. de heer J. Bove Simke Kloostermanstrjitte 13 9286 EP Twijzel Afdeling : RBO Behandeld door : dhr. T. Rijpkema Telefoonnummer : 14 0511 E-mail : ta.rijpkema@achtkarspelen.nl Uw
Nadere informatieECLI:NL:RBMNE:2014:107
ECLI:NL:RBMNE:2014:107 Instantie Datum uitspraak 15-01-2014 Datum publicatie 15-01-2014 Zaaknummer UTR 12/4508 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Rechtbank Midden-Nederland Bestuursrecht
Nadere informatieBesluit op bezwaar niet uitgevoerd Gemeente Amsterdam Dienst Werk en Inkomen
Rapport Gemeentelijke Ombudsman Besluit op bezwaar niet uitgevoerd Gemeente Amsterdam Dienst Werk en Inkomen 10 september 2009 RA0942181 Samenvatting De Dienst Werk en Inkomen beëindigt een aanvullende
Nadere informatieGrondverwerving; een introductie
Grondverwerving; een introductie Inleiding De provincie Zuid-Holland heeft als taak het provinciaal- /rijksbeleid uit te voeren. Zij doet er alles aan om dit goed en zorgvuldig te doen. Soms is het nodig
Nadere informatieDiensten van algemeen economisch belang: Commissie stelt nieuwe regels voor met het oog op meer rechtszekerheid
IP/04/235 Brussel, 18 februari 2004 Diensten van algemeen economisch belang: Commissie stelt nieuwe regels voor met het oog op meer rechtszekerheid Na het Altmark-arrest van het Hof van Justitie is de
Nadere informatieStatenmededeling aan Provinciale Staten
Statenmededeling aan Provinciale Staten Onderwerp Staatssteun terrein beherende organisaties Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van Kennis nemen van de inhoud en de gevolgen voor de
Nadere informatieBesluit van gedeputeerde staten van Utrecht van 7 juli 2015, nr. 814D4BF6, tot vaststelling van de Vergoedingsregeling
CVDR Officiële uitgave van Utrecht. Nr. CVDR372857_1 23 februari 2017 Besluit van gedeputeerde staten van Utrecht van 7 juli 2015, nr. 814D4BF6, tot vaststelling van de Vergoedingsregeling ganzenrustgebieden
Nadere informatieSteunmaatregel SA (2012/N) - Nederland Aanpassing risicokapitaalregeling "Omnibus Decentraal - Module 9: risicokapitaal voor het MKB"
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 13.03.2012 C(2012) 1656 final Betreft: Steunmaatregel SA.34102 (2012/N) - Nederland Aanpassing risicokapitaalregeling "Omnibus Decentraal - Module 9: risicokapitaal voor het
Nadere informatieRapport. Datum: 1 juli 1998 Rapportnummer: 1998/258
Rapport Datum: 1 juli 1998 Rapportnummer: 1998/258 2 Klacht Op 10 oktober 1997 ontving de Nationale ombudsman een verzoekschrift van de heer D. te Heemstede, met een klacht over een gedraging van de Huurcommissie
Nadere informatieGrond of opstallen verkopen aan Rijkswaterstaat? Wat u moet weten over regelingen en procedures
Grond of opstallen verkopen aan Rijkswaterstaat? Wat u moet weten over regelingen en procedures Het land beschermen tegen overstromingen. Aanleg, reconstructie en onderhoud van rijkswegen. Het bevorderen
Nadere informatieONTWERP VAN DECREET. tot wijziging van het decreet van 31 januari 2003 betreffende het economisch ondersteuningsbeleid
Zitting 2004-2005 15 april 2005 ONTWERP VAN DECREET tot wijziging van het decreet van 31 januari 2003 betreffende het economisch ondersteuningsbeleid 617 ECO 2 INHOUD Blz. 1. Memorie van toelichting...
Nadere informatieALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING GEMEENTE HOUTEN
De raad van de gemeente Houten; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 16 juni 2014, nummer 2014-046; (gewijzigd n.a.v. de raadsvergadering van 7 oktober 2014) overwegende dat - het juridisch
Nadere informatieGEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Houten
De raad van de gemeente Houten; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 16 juni, nummer -046; overwegende dat - het juridisch toetsingskader voor de subsidieverstrekking verbetering behoeft
Nadere informatieTaxatie-instructie Koopgarant - woning op eigen grond
Taxatie-instructie Koopgarant - woning op eigen grond 1 juli 2015 1. Inleiding Deze versie van de instructie is bestemd voor de situatie dat de woningcorporatie of ontwikkelaar eigenaar is van de grond
Nadere informatieToelichting artikelsgewijs
Toelichting artikelsgewijs Artikel 2. Reikwijdte Eerste lid Met het eerste lid krijgt het college de bevoegdheid toegewezen om te besluiten over het verstrekken van subsidies waarop de ASV van toepassing
Nadere informatieAlgemene subsidieverordening Heerenveen 2017
Algemene subsidieverordening Heerenveen 2017 De gemeenteraad van de gemeente Heerenveen; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 15 november 2016; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet; gezien
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Nr. Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. 20510 30 december 2009 Regeling aanpassing voor het jaar 2010 van de percentages voor de milieu-investeringsaftrek uit
Nadere informatie(Mededelingen) MEDEDELINGEN VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE EUROPESE COMMISSIE
21.11.2018 NL Publicatieblad van de Europese Unie C 421/1 II (Mededelingen) MEDEDELINGEN VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE EUROPESE COMMISSIE Mededeling van de Commissie Goedkeuring
Nadere informatieSteunmaatregel SA (2012/C) (ex 2011/NN) Nederland Vermeende verkoop van grond onder de marktprijs door de gemeente Leidschendam
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25.01.2012 C(2012) 168 definitief OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.24123
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Ref.: /1/A2 - Uw brief van 27 juni 2014 waarin de Commissie om advies wordt verzocht
Ref. Ares(2014)3634250-03/11/2014 EUROPESE COMMISSIE Juridische Dienst Brussel, 27 oktober 2014. SJ.C (2014) 3727330 PER FAX EN AANGETEKEND Griffie van de Raad van State Afdeling Bestuursrechtspraak mr.
Nadere informatiegelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 oktober 2016, BWV ;
Voorstelnummer: 2016-067 De raad van de gemeente Houten; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 oktober 2016, BWV16.0250; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet en de Algemene wet
Nadere informatieGelet op artikel 2 van de Algemene subsidieverordening Noord-Holland 2011;
Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland van 7 maart 2017, nr. 836050/836052, tot vaststelling van de Uitvoeringsregeling subsidie bedrijfsverplaatsing en kavelruil Natuurnetwerk Noord-Holland
Nadere informatiePROVINCIAAL BLAD. Gelet op artikel 2 van de Algemene subsidieverordening Noord-Holland 2011;
PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van de provincie Noord-Holland Nr. 1532 6 april 2017 Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland van 7 maart 2017, nr. 836050/836052, tot vaststelling van de Uitvoeringsregeling
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2007 328 Besluit van 3 september 2007, houdende aanpassing van het Uitvoeringsbesluit inkomstenbelasting 2001 Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE
EUROPESE COMMISSIE Brussel, XXX [ ]([ ]) [ ] MEDEDELING VAN DE COMMISSIE TOT WIJZIGING VAN DE COMMUNAUTAIRE RICHTSNOEREN INZAKE STAATSSTEUN VOOR MILIEUBESCHERMING, DE COMMUNAUTAIRE KADERREGELING INZAKE
Nadere informatieGeachte heer Brenninkmeijer, d.d. 6 november 2007 bericht ik u als volgt. Nationale ombudsman rapport Op waarde geschat
Directie Bestuurlijke en Juridische Zaken De Nationale ombudsman Postbus 93122 2509 AC 'S-GRAVENHAGE Datum Uw brief (Kenmerk) Ons kenmerk 11 maart 2008 6 november 2007; BJZ 2008 0137 M 2007.06666.014 Onderwerp
Nadere informatieInformatie brochure. Koopstart. Kopen met korting voor zittende huurders
Informatie brochure Koopstart Kopen met korting voor zittende huurders - 1 - - 2 - Koopstart: kopen met korting! Een woning kopen met Koopstart betekent dat u korting krijgt op de getaxeerde marktwaarde.
Nadere informatieAlgemene subsidieverordening gemeente Westerveld 2018
Algemene subsidieverordening gemeente Westerveld 2018 De raad van de gemeente Westerveld; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 21 november 2017; gelet op artikel 149
Nadere informatieDe subsidie is gebaseerd op artikel 4:23, derde lid, onder d, van de Algemene wet bestuursrecht.
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag Stichting Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics Rijnstraat 8 Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag Uw kenmerk Betreft Subsidieverlening inzake de realisatie
Nadere informatieTOELICHTING DE-MINIMISSTEUN
TOELICHTING DE-MINIMISSTEUN Bijlage 3 bij Verduidelijkende nota Staatssteun Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling INLEIDING Deze toelichting dient als hulpmiddel voor projectpartners bij het verlenen
Nadere informatiePROVINCIAAL BLAD. Artikel 4 Uitvoering De subsidieregeling wordt namens de provincie Groningen uitgevoerd door BIJ12.
PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van provincie Groningen. Nr. 5492 6 oktober 2016 Subsidieregeling ganzenfoerageergebieden Groningen 2014 Besluit van Gedeputeerde Staten der provincie Groningen van 3
Nadere informatieECLI:NL:CRVB:2016:4970
ECLI:NL:CRVB:2016:4970 Instantie Datum uitspraak 14-12-2016 Datum publicatie 27-12-2016 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 14/7122 WW Socialezekerheidsrecht
Nadere informatieSteunmaatregel nr. 271/01 - Nederland Investeringspremieregeling Flevoland 2000 (IPR Flevoland 2000)
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.07.2001 SG (2001) D/ 289629 Betreft: Steunmaatregel nr. 271/01 - Nederland Investeringspremieregeling Flevoland 2000 (IPR Flevoland 2000) Excellentie, 1. PROCEDURE Bij brief
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Staatssteun /België SA.35985 (2012/N) "Vergoeding van de schade aan de landbouw als gevolg van de droogte van het voorjaar 2011"
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.2.2013 C(2013) 1039 final Betreft: Staatssteun /België SA.35985 (2012/N) "Vergoeding van de schade aan de landbouw als gevolg van de droogte van het voorjaar 2011" Excellentie,
Nadere informatieProvinciaal blad. Haarlem, 23 juni 2008. Provinciale Staten van Noord-Holland. Provinciale Staten van Noord-Holland; H.C.J.L. Borghouts, voorzitter.
Provinciaal blad 2008 Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord- Holland van 24 juni 2008, nr. 2008-37944 tot bekendmaking van de deelverordening klimaat Noord-Holland 2008. Gedeputeerde Staten van Noord-Holland;
Nadere informatieHandreiking Grondtransacties en Staatssteun met achtergrondinformatie over het Europese kader
Handreiking Grondtransacties en Staatssteun met achtergrondinformatie over het Europese kader Handreiking Grondtransacties en Staatssteun met achtergrondinformatie over het Europese kader VROM 5165 / mei
Nadere informatieSubsidieregeling krediet muizenschade Fryslân
Subsidieregeling krediet muizenschade Fryslân Gedeputeerde Staten van Fryslân, gelet op artikel 26 van Verordening (EU) nr. 702/2014 van de Commissie van 25 juni 2014 waarbij bepaalde categorieën steun
Nadere informatieStaatssteun SA (2014/NN) - BELGIË - Stichting voor duurzame visserijontwikkeling (SDVO)
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 26.6.2015 C(2015) 4260 final Betreft: Staatssteun SA.38092 (2014/NN) - BELGIË - Stichting voor duurzame visserijontwikkeling (SDVO) Excellentie, 1. PROCEDURE (1) België heeft
Nadere informatieSteunmaatregel nr. N 217/2002 - Nederland Vuurwerkramp Enschede - Schadevergoeding aan ondernemers
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 06.06.2002 C (2002) 1674 Betreft: Steunmaatregel nr. N 217/2002 - Nederland Vuurwerkramp Enschede - Schadevergoeding aan ondernemers Excellentie, PROCEDURE Bij brief van 13
Nadere informatieProvinciaal blad van Noord-Brabant
Provinciaal blad van Noord-Brabant ISSN: 0920-1408 Onderwerp Compensatieregeling ganzenrust- en foerageergebieden Noord-Brabant Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, Overwegende dat Gedeputeerde Staten
Nadere informatieSliedrecht, 12 maart 2013 Versie 0.3. Beknopte Handreiking onroerende-zaaktransacties
Sliedrecht, 12 maart 2013 Versie 0.3 Beknopte Handreiking onroerende-zaaktransacties Inhoud blz. 1 Inleiding...2 2 Doel en status...2 3 Aard en omvang gemeentelijk vastgoed...2 4 Richtlijnen bij de aan-
Nadere informatieInformatie brochure. Koopstart
Informatie brochure Koopstart Kopen met korting voor zittende huurders - 1 - - 2 - Koopstart: kopen met korting! Een woning kopen met Koopstart betekent dat u korting krijgt op de marktwaarde. Kenmerken
Nadere informatieProgrammaspecifieke Vragen Lijst
1. Specifieke vragen en beoogde resultaten 1.1 Heeft uw subsidieaanvraag betrekking op procesbegeleidingsactiviteiten door een onafhankelijke procebegeleider en het opstellen van een projectplan voor een
Nadere informatieECLI:NL:RBAMS:2011:BQ4413
ECLI:NL:RBAMS:2011:BQ4413 Instantie Rechtbank Amsterdam Datum uitspraak 19-04-2011 Datum publicatie 13-05-2011 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie awb 09-5337 wwb en awb 10-4936
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Brussel, 11-VII-2006 C(2006) 3259. Betreft: Steunmaatregel nr. N 96/06 "Eneco duurzame energie " Excellentie,
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 11-VII-2006 C(2006) 3259 Betreft: Steunmaatregel nr. N 96/06 "Eneco duurzame energie " Excellentie, De Commissie wenst Nederland ervan in kennis te stellen dat zij, na onderzoek
Nadere informatieSteunmaatregel N 253/2005 - Nederland Garantieregeling voor financiering scheepsbouw
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.VII.2005 C (2005) 2704 def. Betreft: Steunmaatregel N 253/2005 - Nederland Garantieregeling voor financiering scheepsbouw Excellentie, I. Procedure (1) Bij schrijven van
Nadere informatieAlgemene Subsidieverordening gemeente Bunnik 2017
Algemene Subsidieverordening gemeente Bunnik 207 Aanhef De raad van de gemeente Bunnik, Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 25 oktober 206; Gelet op artikel 49 van de
Nadere informatieArtikel 2: Indiening van de aanvraag en mededeling van ontvangst Eerste lid
Toelichting bij de Procedureregeling planschadevergoeding 2005 Algemene toelichting Op grond van artikel 49 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) heeft een belanghebbende de mogelijkheid om van de
Nadere informatieGewijzigde, nieuwe de-minimisgroepsvrijstelling
Gewijzigde, nieuwe de-minimisgroepsvrijstelling COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, [ ] 2006 C(2006). Ontwerp VERORDENING (EG) nr. /.. VAN DE COMMISSIE van [...] betreffende de toepassing
Nadere informatie