Exacerbatiemanagement COPD. Sabine Kloeppel Kaderhuisarts i.o. Adembenemend 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Exacerbatiemanagement COPD. Sabine Kloeppel Kaderhuisarts i.o. Adembenemend 2015"

Transcriptie

1 Exacerbatiemanagement COPD Sabine Kloeppel Kaderhuisarts i.o. Adembenemend 2015

2 (potentiele belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen / Zie hieronder bedrijfsnamen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere ( financiële )vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk

3 Leerdoelen Definitie exacerbatie Wat veroorzaakt een exacerbatie Exacerbatie feiten Nationaal Actieprogramma LAN Herkennen exacerbatie Behandeling exacerbatie Opstellen longaanval actieplan COPD

4 Wat is een exacerbatie? Niet-gepland doktersbezoek Veranderingen van medicatie of doseringen van bestaande medicatie Noodzaak voor prednison-stootkuur Noodzaak voor antibiotica-kuur Noodzaak voor ziekenhuis-opname Noodzaak voor extra zorg

5 Definitie exacerbatie NHG Standaard COPD Een exacerbatie van COPD is een verslechtering van de conditie van de patiënt binnen één of enkele dagen, die wordt gekenmerkt door een toename van dyspnoe en hoesten al of niet met slijm opgeven die groter is dan de normale dag-tot-dag-variabiliteit. Bron: NHG Standaard COPD, tweede herziening Huisarts en Wetenschap, jaargang 2007, nummer 8:

6 Effect van exacerbaties op het beloop van COPD Versnelde achteruitgang van longfunctie Slechtere gezondheidstoestand Slechtere prognose Maanden durende afname van de 6 min loopafstand Zwakte van M. quadriceps door hypoxie, hypercapnie, inflammatie, sepsis, inactiviteit, ondervoeding, hormonale disbalans, critical illness neuropathie, corticosteroiden, sedativa Impact op patiënt (en omgeving): serieus life event

7 Feiten Exacerbatie 1 De evolutie van matig en ernstig COPD wordt gekenmerkt door acute exacerbaties. De frequentie van exacerbaties is meestal gecorreleerd met de ernst en de duur van de onderliggende COPD. Exacerbaties komen vaker voor bij een FEV 1 <50%. Patiënten met een hoge frequentie van exacerbaties hebben meer kans op nieuwe episodes van exacerbaties. Herhaalde exacerbaties hebben een belangrijke impact de levenskwaliteit en vereisen een adequate aanpak. Hebben belangrijke sociaaleconomische gevolgen.

8 Feiten Exacerbatie 2 Is de belangrijkste reden tot hospitalisatie bij COPD patiënten. 25% van de COPD patiënten overlijdt binnen 1 jaar na eerdere hospitalisatie door een exacerbatie. Een slechte onderliggende longfunctie en cardiovasculaire comorbiditeit verhogen in belangrijke mate het risico van mortaliteit. Er zijn aanwijzingen dat het aantal exacerbaties een invloed heeft op de progressie van de ziekte.

9 Oorzaken van exacerbaties

10 Oorzaken van exacerbaties Veelvoorkomende virussen ± 50% Bacteriën Luchtvervuilende stoffen Rhinovirus (verkoudheid) Haemophilus influenzae Stikstofdioxide deeltjes Influenza Parainfluenza Coronavirus Adenovirus RSV Chlamydia Streptococcus pneumoniae Moraxella cattarhalis Staphylococcus aureus Pseudomonas aeruginosa Zwaveloxide Ozon

11 Kosten van de zorg voor COPD in 2007; mannen (Bron: Suijkerbuijk et al., 2013).

12 Kosten van de zorg voor COPD in 2007; vrouwen Bron: Suijkerbuijk et al., 2013

13 Toename prevalentie COPD in de volgende 10 jaar

14 Wat mist in oude GOLD indeling? Kwaliteit van leven Exacerbaties Roken Beweging Gewicht Co-morbiditeit Inflammatie Therapietrouw Inhalatietechniek Sociaal

15 Classificatie van COPD vlgs nieuwe GOLD Inschatting 1. huidige ziektelast (impact) 2. toekomstig risico

16 Classificatie van COPD vlgs nieuwe GOLD Voor ernst classificatie, kies de hoogste categorie van FEV 1 en exacerbaties Patient Kenmerken spirometrie Aantal exacerbaties MRC CCQ/CAT A B C D Laag risico weinig symptomen Laag risico veel symptomen Hoog risico weinig symptomen Hoogrisico veel symptomen GOLD < 1 GOLD > 2 1 GOLD 3-4 > < 1 GOLD 3-4 > 2 > 2 1

17 Definitie ziektelast Ziektelast is een fysieke, emotionele, psychologische dan wel sociale ervaring van de patiënt met COPD. Deze ervaring beïnvloedt de mogelijkheden om met de gevolgen van de ziekte en behandeling om te gaan. Kwaliteit van leven is daarmee een belangrijk onderdeel van ziektelast Ziektelast kan consequenties hebben voor de patiënt, zijn omgeving, zorgverleners, en/of de maatschappij Ziektelast varieert doorgaans in de tijd

18 Indeling naar ziektelast licht Diagnose duidelijk, geen verder onderzoek nodig patiënten met een FEV 1 >50% van voorspeld Geen ernstige klachten of beperkingen (MRC<3) zonder ernstige adaptatieproblemen, zonder verminderde voedingstoestand zonder frequente exacerbaties ziektelast in geringe mate beïnvloed wordt door comorbiditeit. matig diagnostische problemen niet behalen behandeldoelen behandeling dicht bij huis infrequente, uitgebreidere monitoring in de tweede lijn noodzakelijk is. Deze groep is het meest gebaat bij gedeelde zorg. ernstig diagnostische problemen niet behalen behandeldoelen intensieve begeleiding in de tweede of derde lijn (bijv. door middel van multidisciplinaire revalidatie) noodzakelijk

19 Monitoring Patiënt met COPD met een lichte ziektelast: Controle minstens één keer per jaar met jaarlijks basaal assessment in de eerste lijn (anamnese/exacerbatiefrequentie, MRC/CCQ/BMI/FEV 1 ). Indien dit assessment afwijkingen oplevert, is er op dat moment geen sprake meer van een lichte ziektelast. Patiënt met COPD met een matige ziektelast: Controle minstens twee keer per jaar met minimaal jaarlijks een basaal assessment (anamnese/exacerbatiefrequentie/mrc/ccq/ BMI/FEV 1 ). Op indicatie kan er sprake zijn van een uitgebreider assessment Patiënt met COPD met een ernstige ziektelast: Controle minstens twee keer per jaar met minimaal jaarlijks een basaal assessment in tweede lijn (anamnese/exacerbatiefrequentie/ MRC/CCQ/BMI/FEV 1 ). Op indicatie kan sprake zijn van een uitgebreider assessment.

20 Matige of ernstige ziektelast Niet of onvoldoende bereiken behandeldoelen ondanks adequate therapie - Persisterend forse klachten en problemen kwaliteit van leven gerelateerd aan COPD (bijvoorbeeld CCQ 2, MRC 3); - Ernstige persisterende fysiologische beperking, FEV 1 < 50% pred, of < 1,5 l absoluut - Snel progressief beloop (toename dyspnoe, afname inspanningsvermogen), ook bij stabiele FEV 1 ; - Progressief longfunctieverlies (bijvoorbeeld FEV 1 > 150 ml/jaar) over meerdere jaren; - Mogelijke indicatie voor zuurstofbehandeling; - Mogelijke indicatie voor longrevalidatie; - Matig tot ernstige adaptatieproblemen; - Exacerbatie 2 afgelopen jaar waarvoor orale steroïden.

21 LAN-actieplan Doel 1: 25% minder opnamedagen in het ziekenhuis door astma en COPD Doel 2: 15% vermindering van de verloren werkdagen door astma en COPD Doel3: 20% meer rendement in kwaliteit van leven Doel 4: 25% minder kinderen onder 18 jaar die beginnen met roken Doel 5: 10% minder doden door astma en COPD

22 Casus Mevr. A.S. Bak, 65 jaar HIS: COPD GOLD 2, hypertensie, roken, recidiverende luchtweginfecties Belt i.v.m. hoesten en benauwdheid Kleur sputum: geel, geen bloedbijmenging Geen koorts Geen regelmatige COPD controle bij POH Gebruikt geen inhalatiemedicatie Wat is bij dit telefoon belangrijk?

23 TRIAGEwijzer doktersassistente Hoesten Geeft u bloed op bij het hoesten? Hoeveel? Een streepje bloed of meer? Hoe ziek is de patiënt? Te merken aan ADL-activiteiten, eetlust, alertheid. Heeft u pijn in of aan de borstkas? Kunt u aangeven hoe erg? (pijnladder) Piept u bij het ademhalen? Bij in- of uitademen? Is er een snelle ademhaling? Heeft u het gevoel te weinig lucht te krijgen? Hoe lang hoest u al? Heeft u door leeftijd, zwangerschap, chronische ziekte of behandeling een verminderde weerstand? Zijn er andere klachten? Denk aan 'Zie ook' klachten.

24

25 Rol van de huisarts Raadplegen HIS Anamnese Tussentijdse, niet gemelde exacerbaties Scoren van CCQ, MRC Lichamelijk onderzoek DD Behandelplan

26 Vraag naar klachten Hoesten Sputum (hoeveelheid en kleur) Piepende ademhaling Dyspnoe Problemen met mucusklaring Ongewenst gewichtsverlies of spierkrachtverlies Koorts Vraag naar de mate van hinder van klachten Invloed op het functioneren overdag (sociale contacten, hobby s) en s nachts (het slapen) Invloed het vermogen tot lichamelijke inspanning Ziekteverzuim; relatie van de klachten met het werk, gevolg van de klachten voor het werk Besteed aandacht aan psychosociale factoren Anamnese Angst voor dyspnoe Klachten die passen bij depressie of een angststoornis Sociale situatie

27 Besteed aandacht aan psychosociale factoren.

28 Clinical COPD Questionnaire

29 MRC scorelijst longfunctie onderzoek Bent u wel eens kortademig? En zo ja, welke van de onderstaande uitspraken is voor u het meest van toepassing Ik heb geen last van kortademigheid 0 Ik word alleen kortademig bij zware inspanning 1 Ik word alleen kortademig als ik me moet haasten op vlak terrein of tegen een lichte helling oploop 2 Door mijn kortademigheid loop ik op vlak terrein langzamer dan andere mensen van mijn leeftijd, of moet ik stoppen om op adem te komen als ik mijn eigen tempo loop 3 Na ongeveer 100 meter lopen op vlak terrein moet ik na een paar minuten stoppen om op adem te komen 4 Ik ben te kortademig om het huis uit te gaan, of ik ben kortademig tijdens het aan of uitkleden 5

30 Lichamelijk onderzoek Inspecteert de patiënt en let op de mate van dyspnoe, de ademhalingsfrequentie, het gebruik van hulpademhalingsspieren en de inspiratiestand Ausculteert hart en longen en let daarbij op de aanwezigheid van een verlengd expirium, expiratoir piepen en crepiteren, en bepaalt bij ernstige dyspnoe de bloeddruk en de ademhalingsen hartfrequentie De huisarts verricht ander lichamelijk onderzoek als de anamnese daartoe aanleiding geeft, bijvoorbeeld bij anamnestische aanwijzingen voor (bijkomend) hartfalen Bij twijfel aan de ernst van de exacerbatie en het te volgen beleid (verwijzen of niet) kan de huisarts de zuurstofverzadiging meten met een saturatiemeter indien die beschikbaar is

31 Aanvullende diagnostiek op indicatie X-thorax sputumkweek ECG BNP, CRP

32 Differentiaal Diagnose Astma Hartfalen Hartritmestoornis Pneumothorax Longembolie Restrictieve longaandoeningen (longfibrose bv) Interstitiële longaandoeningen Bovenste luchtweginfectie Pneumonie Depressie Angst- en Paniekaanval

33 Behandelplan Inhalatie-medicatie Steroïden Antibiotica Verwijzing

34 Ernst van een exacerbatie COPD Lichte longaanval: extra medicijnen zonder tussenkomst van arts Matig ernstige longaanval: extra medicijnen met tussenkomst van arts Ernstige longaanval: ziekenhuisopname vereist

35 Beloop van een exacerbatie Het effect van een stootkuur prednison is duidelijk beter wanneer binnen drie dagen na het begin van de klachten wordt gestart. Het COPD-formularium 2011, een praktische leidraad, Muris, Chavannes

36 Behandeling milde exacerbatie Het (opnieuw) starten met bronchusverwijders, het tijdelijk verdubbelen van de dosis, of het combineren van twee soorten bronchusverwijders Bij onvoldoende effect daarvan, aangevuld met een kuur prednisolon 1 d 30 mg gedurende 7-14 dagen

37 Criteria ernstige exacerbatie (een toename van de) dyspnoe in rust, moeite met uitspreken van een hele zin, niet plat kunnen liggen Ademhalingsfrequentie > 30/min (bij zeer ernstige exacerbaties neemt de ademfrequentie weer af) Hartslag > 120/min Gebruik van hulpademhalingsspieren Een eventueel gemeten zuurstofsaturatie > 92% maakt longfalen (hypoxie en/of hypercapnie) onwaarschijnlijk

38 Behandeling ernstige exacerbatie Bèta-2-sympathicomimeticum, bijvoorbeeld salbutamol dosisaerosol per inhalatiekamer (100 microg per keer in inhalatiekamer; 5 maal inademen; procedure 4-10 keer herhalen) Eventueel per injectie (0,5 mg/ml 1 ml) Herhaal inhalaties na enkele minuten Voeg bij onvoldoende verbetering ipratropium toe (20 mcg per keer in inhalatiekamer; procedure 2-4 keer herhalen) Verwijs bij geen verbetering binnen een half uur

39 Antibioticumbeleid bij exacerbatie Wanneer? Temp. 38 graden Celcius Algemeen ziek zijn In combinatie met: Onvoldoende verbetering na 4 dagen Of bekende zeer slechte longfunctie (FEV1 < 30 % van voorspelde waarde) Of bij patiënten met ernstig COPD op grond van eerdere ervaringen in voorgeschiedenis Wat? 7-10 dagen amoxicilline of doxycycline

40 Verwijsbeleid

41 Verwijsbeleid bij exacerbatie Bij een ernstige exacerbatie verwijst de huisarts als: Er binnen een half uur geen verbetering optreedt Er thuis onvoldoende zorgmogelijkheden zijn Bij eerdere exacerbaties altijd een ziekenhuisopname noodzakelijk was Uitputting leidt tot een afname van de ademfrequentie, verminderd bewustzijn en rustiger worden van de patiënt (spoedopname) Bij de inschatting of thuisbehandeling mogelijk is, houdt de huisarts rekening met risicofactoren voor een ernstig beloop (leeftijd 65 jaar, ademhalingsfrequentie 30/min, systolische bloeddruk < 90 mmhg, desoriëntatie, nierfunctiestoornis)

42 Registratie exacerbatie COPD Geen aparte ICPC code voor exacerbatie COPD Wel NHG-lab-code exacerbatie ( COEX-RQ) Registratie in het KIS hoeveel exacerbaties sinds laatste controle mogelijke oorzaak van exacerbatie behandeling met antibioticum behandeling met prednison

43 Follow up na exacerbatie exacerbatiecontrole bij POH 4-6 weken na exacerbatie Huisarts maakt actief een afspraak bij POH Uitlokkende factoren nagaan CCQ en MRC controleren Therapietrouw en inhalatietechniek checken Zelfmanagement doornemen Wat te doen bij recidieven Bij >2 exacerbaties per jaar ICS Evt. longrevalidatie om oude niveau weer proberen te halen

44 Wat kan de patiënt zelf doen? Zelfmanagement, Individueel Zorgplan Wanneer alarmeren?

45 Wat kan de patiënt zelf doen? Voorkomen door: Prikkels vermijden Fijnstof Stoppen met roken Bewegen Gezond eten Therapietrouw Oppassen voor griep Mantelzorger/partner Ondersteunen door: Individueel zorgplan + Exacerbatiemanagement Zelfmanagement Mogelijkheden ehealth Wanneer en hoe alarmeren? Centrale zorgverlener Longpas app Longmagazine app

46 Individueel zorgplan Voorbeeld van een Individueel actieplan

47 Self-management and early detection of exacerbations in patients with COPD, Proefschrift Jaap Trappenburg, UMC, april 2011

48 Individueel exacerbatieplan

49 Individueel exacerbatieplan

50 Individueel exacerbatieplan

51 Individueel exacerbatieplan

52 Individueel exacerbatieplan

53 Individueel exacerbatieplan

54 Na 2dagen geen verbetering of Bloederig slijm Koorts Helemaal niet in staat om activiteiten uit te voeren Huisarts bellen voor dringende afspraak

55 Individueel exacerbatieplan

56 Keuze van patiënt Gebaseerd op: wat accepteert hij/zij, angst, self-coping, sociale omstandigheden beleving van voorgaande exacerbaties exacerbatie-behandelingen opname(s) alertheid van omgeving

57 Follow up na exacerbatie bij COPD patiënten onder behandeling 2 e lijn exacerbaties behandeld door de huisarts zonder VW Patiënt heeft mogelijk pas over maanden weer een afspraak bij de longarts/ longverpleegkundige Actief informatie aan poli longgeneeskunde dat exacerbatie is behandeld door HA Longverpleegkundige kan patiënt oproepen voor exacerbatiecontrole Regionale afspraken maken over gebruik van b.v. longpas, individueel zorgplan longen, LAN-kart longaanval

58 Triage doktersassistente Samenvatting afhankelijk van TRIAGE afspraak op korte termijn/spoed Exacerbatie-consult huisarts anamnese, diagnostiek, dd, behandeling, registratie, melding exacerbatie POH of longverpleegkundige ZH Exacerbatiecontrole bij POH of bij longverpleegkundige inventarisatie klachten en oorzaak van klachten, medicatietrouw, inhalatietechniek, bewegen. individueel actieplan ter voorkoming volgende exacerbatie

59 Take home messages COPD-exacerbaties hebben een ongunstige invloed op het beloop van COPD Het tijdig herkennen en behandelen van exacerbaties is belangrijk Primaire en secundaire preventie van exacerbaties verdient meer aandacht Er zijn vele mogelijkheden om exacerbaties te voorkómen, zowel voor de patiënt, als in de eerste en tweede lijns gezondheidszorg. Zelfmanagement, met een zorgverlener als coach, zou de hoeksteen van COPD zorg moeten zijn. Hiertoe dient het individuele actieplan op papier of op het web.

60 Nieuwe GOLD-indeling Indeling type A, B, C, D Naast ernst van bronchus-obstructie: Klachten (ziektelast) Exacerbatie-frequentie

benoemen en adequate behandeling instellen een exacerbatie-management-plan op maat de ernst van een exacerbatie COPD kunnen

benoemen en adequate behandeling instellen een exacerbatie-management-plan op maat de ernst van een exacerbatie COPD kunnen de ernst van een exacerbatie COPD kunnen benoemen en adequate behandeling instellen een exacerbatie-management-plan op maat kunnen maken met de COPD-patiënt wat wordt er verstaan onder een (acute) exacerbatie

Nadere informatie

SANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni Scharnierconsult. Uitgangspunt

SANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni Scharnierconsult. Uitgangspunt SANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni 2012 Scharnierconsult, ziektelast en persoonlijk behandelplan Marion Teunissen en Rudy Bakker Werkgroep COPD Synchroon Scharnierconsult

Nadere informatie

Voorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma

Voorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma Voorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma Veel praktijken weten het expertteam te vinden wanneer zij specialistische vragen hebben met betrekking tot de behandeling van een patiënt met Diabetes

Nadere informatie

De RTA COPD juni 2012. De RTA de achtergrond 6-7-2012. Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand

De RTA COPD juni 2012. De RTA de achtergrond 6-7-2012. Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand De RTA COPD juni 2012 Afspraken tussen huisartsen en longartsen in de regio Noord Brabant Noord Oost De RTA de achtergrond Gebaseerd op de LTA De oude RTA de versie uit 2006 De nieuwe zorgstandaard COPD

Nadere informatie

Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden

Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker Adembenemend 2016

Disclosure belangen spreker Adembenemend 2016 Disclosure belangen spreker Adembenemend 2016 (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Samenvatting COPD zorgprogramma 2019

Samenvatting COPD zorgprogramma 2019 Samenvatting COPD zorgprogramma 2019 Prestatie-indicatoren landelijke benchmark 1) % COPD patiënten in zorgprogramma met inhalatiemedicatie bij wie inhalatietechniek is gecontroleerd; 2) % COPD patiënten

Nadere informatie

Werkafspraken huisartsen longartsen Maasziekenhuis januari 2016

Werkafspraken huisartsen longartsen Maasziekenhuis januari 2016 Werkafspraken huisartsen longartsen Maasziekenhuis januari 2016 Inleiding: Deze regionale afspraak is een vernieuwde versie van de afspraken uit het handboek COPD gebaseerd op de zorgstandaard COPD 2013,

Nadere informatie

Van ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd

Van ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd Van ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd 15-04-2015 Wie staat er centraal? Pad van een nieuwe COPD-patiënt Diagnostiek Scharnierconsult Intensieve

Nadere informatie

DUODAGEN NWU 24-25 november. Roel Wennekes Jelmer Haanstra Jouke Hanje

DUODAGEN NWU 24-25 november. Roel Wennekes Jelmer Haanstra Jouke Hanje DUODAGEN NWU 24-25 november Roel Wennekes Jelmer Haanstra Jouke Hanje Ketenzorg COPD Inleiding Protocol Voorbereiding op DBC Voorbeeld opzet Pauze Spirometrie blazen Spirometrie beoordelen Inleiding Overheid

Nadere informatie

DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK

DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Implementatie van Astma en COPD in de huisartsenpraktijk 29 & 30 januari 2015 KADERHUISARTS

Nadere informatie

Workshop. Adembenemend Exacerbatie management. Achtergrond. Onderwijsdoelen EXACERBATIE = LONGAANVAL. 4 Doelstelling REDUX

Workshop. Adembenemend Exacerbatie management. Achtergrond. Onderwijsdoelen EXACERBATIE = LONGAANVAL. 4 Doelstelling REDUX Workshop 1 2 Exacerbatie management EXACERBATIE = LONGAANVAL Adembenemend 2016 Wilma Buesink, longverpleegkundige Richard Snelder, kaderarts astma/copd i.o. Achtergrond 4 Doelstelling REDUX 5 Long Alliantie

Nadere informatie

Workshop. Exacerbatie management. Achtergrond. Onderwijsdoelen. Adembenemend 2017 EXACERBATIE = LONGAANVAL. 3 Doelstelling REDUX

Workshop. Exacerbatie management. Achtergrond. Onderwijsdoelen. Adembenemend 2017 EXACERBATIE = LONGAANVAL. 3 Doelstelling REDUX Workshop 1 2 Exacerbatie management EXACERBATIE = LONGAANVAL Adembenemend 2017 Wilma Buesink, longverpleegkundige Richard Snelder, kaderhuisarts astma/copd Achtergrond 3 Doelstelling REDUX 4 Long Alliantie

Nadere informatie

Indeling presentatie

Indeling presentatie Gho-Go COPD ketenzorg avond 10 september 2013 Norbert IJkelenstam Kaderhuisarts astma/copd 1 Indeling presentatie Aandachtspunten vanuit spiegelinformatie 2013 Het begrip ziektelast en de COPD ziektelastmeter

Nadere informatie

Transmurale werkafspraken

Transmurale werkafspraken Silvia Hiep GHO-GO COPD terugkomdag Transmurale werkafspraken verwijs en terugverwijsbeleid Programma Inleiding Verwijscriteria volgens de LAN / SLA Casuïstiek Discussie 2 1 Definitie volgens NHG standaard

Nadere informatie

Ik ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker

Ik ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker Ik ben zo benauwd Titia Klemmeier/Josien Bleeker dyspneu ademnood kortademigheid benauwdheid Bemoeilijkte ademhaling Programma Inventarisatie leerdoelen Kennis over de praktijk? Alarmsymptomen Achtergrond

Nadere informatie

De nieuwe standaarden astma en COPD. Wat is nieuw

De nieuwe standaarden astma en COPD. Wat is nieuw De nieuwe standaarden astma en COPD Wat is nieuw De patiënt staat centraal Veranderingen Nieuwe definitie luchtwegobstructie Nieuwe indeling ernst astma en COPD Plaats reversibiliteitstest bij astma en

Nadere informatie

Stichting Gezond Monnickendam. Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA

Stichting Gezond Monnickendam. Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA Stichting Gezond Monnickendam Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA Casefinding door HA (huisarts), PA (praktijkassistent) en apotheek Signalerende rol PA, bij: o langdurige of recidiverende luchtwegklachten

Nadere informatie

Casusschetsen astma/copd

Casusschetsen astma/copd Casusschetsen astma/copd 7 augustus 2000 Casusschets 1 Mevr. N, is een 26 jarige adipeuze Surinaamse vrouw die sinds 1994 in Nederland woonachtig is. Sinds haar komst naar Nederland heeft zij in wisselende

Nadere informatie

Workshop ACQ en CCQ Het gebruik in de dagelijkse praktijk. Adembenemend 2015 Hetty Cox, kaderarts astma/copd

Workshop ACQ en CCQ Het gebruik in de dagelijkse praktijk. Adembenemend 2015 Hetty Cox, kaderarts astma/copd Workshop ACQ en CCQ Het gebruik in de dagelijkse praktijk Adembenemend 2015 Hetty Cox, kaderarts astma/copd Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts

Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts Oude situatie Referenties dateren uit de jaren 50-60 Groep mijnwerkers en staalarbeiders (ECCS) Vrouwen niet als referentie geïncludeerd (globaal

Nadere informatie

COPD en Comorbiditeit

COPD en Comorbiditeit COPD en Comorbiditeit Christiaan Meek Paul de Vries Machinist lv Comorbiditeit en COPD Welke comorbiditeit levert voor u problemen op bij diagnostiek en begeleiding COPD? 1 Comorbiditeit en COPD Welke

Nadere informatie

Wie staat er nu eigenlijk centraal? Oefenen met ziektelast. Van protocol naar persoonsgerichte zorg. Huis van de persoonsgerichte zorg

Wie staat er nu eigenlijk centraal? Oefenen met ziektelast. Van protocol naar persoonsgerichte zorg. Huis van de persoonsgerichte zorg DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: Implementatie van Astma en COPD in de huisartsenpraktijk GEEN BELANGENVERSTRENGELING 4 & 5 februari 2016 KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK KADERHUISARTS

Nadere informatie

PRAKTIJKMAP ZORGGROEP HAARLEMMERMEERKETENZORG. Samenvatting Zorgprogramma COPD

PRAKTIJKMAP ZORGGROEP HAARLEMMERMEERKETENZORG. Samenvatting Zorgprogramma COPD PRAKTIJKMAP ZORGGROEP HAARLEMMERMEERKETENZORG Samenvatting Zorgprogramma COPD Versie Oktober 2015 Stroomschema Zorgprogramma COPD Cliënt bij HA met verdenking COPD Diagnostiek Diagnostiek Schakelconsult

Nadere informatie

Lentebries 6 maart 2019

Lentebries 6 maart 2019 Lentebries 6 maart 2019 80-jarige man van Marokkaanse komaf. Géén rookhistorie (?) Bekend met longklachten, diagnose diverse longartsen: - 2006 licht obstructieve niet reversibele stoornis, dus COPD -

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK 29 en 30 januari 2015 te Papendal KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Sneldiagnostiek COPD in Bernhoven. Waar staat de huisarts? COPD-zorg blijft lastig. Diagnostische dilemma s

Sneldiagnostiek COPD in Bernhoven. Waar staat de huisarts? COPD-zorg blijft lastig. Diagnostische dilemma s Sneldiagnostiek COPD in Bernhoven Waar staat de huisarts? COPD-zorg blijft lastig Ik zie patiënten vooral tijdens een exacerbatie POH ziet patiënten vooral als het goed gaat Ik blijf het assessment van

Nadere informatie

Achtergronden casusschetsen astma/ copd

Achtergronden casusschetsen astma/ copd Achtergronden casusschetsen astma/ copd 7 augustus 2000 Inleiding Dit Interline programma is gemaakt voor groepen die (meer dan) een jaar geleden het longproject hebben gevolgd. Het is gedeeltelijk een

Nadere informatie

Workshop longaanval en management

Workshop longaanval en management Workshop longaanval en management Disclosure Potentiële belangenverstrengeling: geen Patrick Poels Margit Metselaar Jacob van Dijke Medisch adviseur 2011 en Kaderhuisarts astma & COPD 2013 Lid CAHAG Longconsulent

Nadere informatie

Ziektelastmeter: adviezen eerstelijn

Ziektelastmeter: adviezen eerstelijn nee, nooit gerookt U rookt niet. Heel goed! Voor COPD- patiënten is het van groot belang om niet te roken. roken exacerbaties Voorheen ja en gemotiveerd om te stoppen Ja, niet gemotiveerd om te stoppen

Nadere informatie

Astma/ COPD versie 2009 achtergronden casusschetsen

Astma/ COPD versie 2009 achtergronden casusschetsen Astma/ COPD versie 2009 achtergronden casusschetsen Voor: begeleider/presentator Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. Interline januari 2010 INTERLINE

Nadere informatie

1. Ziektelastmeter. 2. Longaanval

1. Ziektelastmeter. 2. Longaanval 1. Ziektelastmeter 2. Longaanval Spiegelavond Medrie 2017 Folkert Allema Ziektelastmeter COPD { LAN 350.000 COPD patiënten in NL Definitie begrip ziektelast Meetinstrument ontwikkelen Efficiëntere en effectievere

Nadere informatie

Stichting Gezond Monnickendam Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA

Stichting Gezond Monnickendam Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA Stichting Gezond Monnickendam Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA Casefinding door PA en HA Signalerende rol PA, bij: o langdurige of recidiverende luchtwegklachten ( 2 x per jaar), én o roken of

Nadere informatie

Zorgroep Kennemer lucht

Zorgroep Kennemer lucht Zorgroep Kennemer lucht Randvoorwaarden Knelpuntanalyse Epidemiologie Zorgstandaard Zorgprogramma Indicatoren Doelstellingen Huidige knelpunten toekomst Zorggroep Kennemer lucht HAPA HONK HZNK DM COPD-CVRM-GGZ

Nadere informatie

Zorgstandaard COPD: de patiënt centraal? Hans Berg Mireille Ballieux

Zorgstandaard COPD: de patiënt centraal? Hans Berg Mireille Ballieux Zorgstandaard COPD: de patiënt centraal? Hans Berg Mireille Ballieux WERKBLAD 1 STELLINGEN MOEILIJKE PATIËNTEN? VRAGEN GEEN HULP OMDAT ZIJ HUN BEPERKINGEN NIET MEER ALS ABNORMAAL BESCHOUWEN WETEN NIET

Nadere informatie

Vijf gedragsthema s lopen als een rode draad door de begeleiding van de patiënt met astma/copd:

Vijf gedragsthema s lopen als een rode draad door de begeleiding van de patiënt met astma/copd: Praktijkondersteuning bij COPD en astma Doel van praktijkondersteuning is het ophogen en/of verdieping van kennis bij de patiënt en het daaraan verbonden zelfmanagement 1. De begeleiding richt zich in

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij COPD

Palliatieve zorg bij COPD Palliatieve zorg bij COPD Joke Hes Longverpleegkundige Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes Inhoud presentatie Welkom Wat is COPD Wanneer is er sprake van palliatieve zorg bij COPD Ziektelast

Nadere informatie

Gold Classificatie uit 2010 : mate van luchtwegobstructie

Gold Classificatie uit 2010 : mate van luchtwegobstructie de Ziektelastmeter Gold Classificatie uit 2010 : mate van luchtwegobstructie Bij patiënten met FEV 1 /FVC < 0,70 Prevalentie/1000 GOLD 1 licht FEV 1 80% van voorspeld GOLD 2 matig 50% FEV 1 < 80% van voorspeld

Nadere informatie

Jolet, 2 jaar oud, heeft bij verkoudheden last van hoesten, slijm opgeven en benauwdheid. Vooral s nachts zit zij vol, maar ze piept niet.

Jolet, 2 jaar oud, heeft bij verkoudheden last van hoesten, slijm opgeven en benauwdheid. Vooral s nachts zit zij vol, maar ze piept niet. Astma bij kinderen Casusschetsen Mrt 00 Casusschets 1 Jolet, 2 jaar oud, heeft bij verkoudheden last van hoesten, slijm opgeven en benauwdheid. Vooral s nachts zit zij vol, maar ze piept niet. Vraag 1:

Nadere informatie

Regien Kievits, Gerrit van Roekel Malaga, 2014

Regien Kievits, Gerrit van Roekel Malaga, 2014 Regien Kievits, Gerrit van Roekel Malaga, 2014 Dhr Terlouw, 62 jaar is sedert 1 jaar bekend met COPD, Gold 2. Rookgeschiedenis: 52 pakjaren Comorbiditeit: ACS 60 jarige leeftijd, dotter met stentplaatsing.

Nadere informatie

Handleiding Periodieke Controles

Handleiding Periodieke Controles Handleiding Periodieke Controles Zorg voor de patiënt met COPD, geboden door de praktijkondersteuner ten behoeve van het onderzoeksproject Monitoring bij COPD Versie september 2005 1. Achtergrond Dit protocol

Nadere informatie

Regionaal ketenzorg protocol COPD

Regionaal ketenzorg protocol COPD Bijlage 1. Regionaal Ketenzorgprotocol Titel Regionaal ketenzorg protocol Verwijzing naar formulier Verwijzing naar protocol Protocol case finding Kwaliteitsbeleid Zorggroep Privacyreglement Zorggroep

Nadere informatie

Astma. Chronos, 14 juni 2016. Regien Kievits, kaderarts astma/copd

Astma. Chronos, 14 juni 2016. Regien Kievits, kaderarts astma/copd Astma Chronos, 14 juni 2016 Regien Kievits, kaderarts astma/copd Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Aanwezig zijn huisartsen en hun praktijkondersteuner, een longarts, longverpleegkundige van het ziekenhuis, kaderarts astma/copd van zorggroep ELZHA.

Aanwezig zijn huisartsen en hun praktijkondersteuner, een longarts, longverpleegkundige van het ziekenhuis, kaderarts astma/copd van zorggroep ELZHA. Notulen Transmuraal overleg Haga Ziekenhuis 8 oktober 2018 Inleiding: Het doel van dit overleg is het verder verhogen van de kwaliteit van astma/copd zorg door o.a. bespreken van actualiteiten, casuïstiek

Nadere informatie

Workshop voor apothekers en huisartsen Behandeling van COPD anno 2007

Workshop voor apothekers en huisartsen Behandeling van COPD anno 2007 Workshop voor apothekers en huisartsen Behandeling van COPD anno 2007 Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen l en inleiding idi Presentatie van regionale voorschrijfcijfers

Nadere informatie

Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten

Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten Astma Chronische ontstekingsreactie van de luchtwegen die samengaat met de neiging van het luchtwegsysteem om sneller

Nadere informatie

Landelijk transmuraal zorgpad COPD

Landelijk transmuraal zorgpad COPD Landelijk transmuraal zorgpad COPD Prof. Huib Kerstjens Hoofd Afd. Longziekten en Tuberculose Universitair Medisch Centrum Groningen Co-voorzitter Landelijk Transmuraal Zorgpad COPD Symposium Van wens

Nadere informatie

29 en 30 januari 2015 te Papendal

29 en 30 januari 2015 te Papendal IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK 29 en 30 januari 2015 te Papendal KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Astma en COPD Nieuwe ontwikkelingen. Regien Kievits, kaderarts astma/copd CAHAG-cursus 2017 CAHAG POH

Astma en COPD Nieuwe ontwikkelingen. Regien Kievits, kaderarts astma/copd CAHAG-cursus 2017 CAHAG POH Nieuwe ontwikkelingen Astma en COPD 2017 Regien Kievits, kaderarts astma/copd CAHAG-cursus 2017 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

17-1-2013. De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme / computer programma Het onderzoek

17-1-2013. De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme / computer programma Het onderzoek Patiënt-empowerment; het individueel zorgplan en de ziektelastmeter bij COPD Onno van Schayck CAHAG 7e conferentie Utrecht, 24 januari 2013 Inhoud De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme

Nadere informatie

Bijsluiter gebruik COPD-indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3

Bijsluiter gebruik COPD-indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3 Bijsluiter gebruik COPD-indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten 09-02-2017 Versie 3 Inhoud Overzicht van de indicatoren... 2 Populatie... 2 Monitoring... 2 Behandeling... 2 Beschrijving per

Nadere informatie

Interline januari 2010. Astma/COPD versie 2009 casusschetsen

Interline januari 2010. Astma/COPD versie 2009 casusschetsen Interline januari 2010 Astma/COPD versie 2009 casusschetsen INTERLINE ASTMA + COPD 2009 Januari 2010 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Vrouw 28 jaar; Voorgeschiedenis: nu 3 jaar gestopt met roken, als kind geen

Nadere informatie

NHG-standaard COPD Anno 2015

NHG-standaard COPD Anno 2015 NHG-standaard COPD Anno 2015 Jiska B. Snoeck-Stroband, huisarts J.B.Snoeck-Stroband@umc.n Huisartspraktijk Akeei, Den Haag Afd Medische Besiskunde, LUMC, Leiden CAHAG bestuur 1 Discosure beangen Jiska

Nadere informatie

Astma & COPD Uitgangspunten LTA en locale werkafspraak: Controle-eis LTA: Diagnostiek astma/copd (door huisarts) Controle bij astma en COPD

Astma & COPD Uitgangspunten LTA en locale werkafspraak: Controle-eis LTA: Diagnostiek astma/copd (door huisarts) Controle bij astma en COPD Astma & COPD Uitgaande van de Landelijke Transmurale Afspraak (LTA) Astma & COPD van 2002 (coproductie NHG: Nederlands Huisartsen Genootschap en NVALT: Nederlandse Vereniging voor Artsen voor Longziekten

Nadere informatie

Notulen Transmuraal overleg Haga Ziekenhuis 5 april 2018

Notulen Transmuraal overleg Haga Ziekenhuis 5 april 2018 Notulen Transmuraal overleg Haga Ziekenhuis 5 april 2018 Inleiding: Het doel van dit overleg is het verder verhogen van de kwaliteit van astma/copd zorg door o.a. bespreken van actualiteiten, casuïstiek

Nadere informatie

4.1 Stroomschema COPD-zorg bij lichte en matige ziektelast

4.1 Stroomschema COPD-zorg bij lichte en matige ziektelast 4. Spreekuur De inhoud van het COPD-spreekuur wordt beschreven aan de hand van: 4.1 stroomschema, zie bladzijde 2 Voorstel voor verdeling van taken, frequentie van de consulten en tijdsinvestering. Onderscheidt

Nadere informatie

RICHTLIJN COPD BELEID IN DE HUISARTSPRAKTIJK Geactualiseerde versie, juli 2014 Netwerkzorg COPD Waterland, Stichting Gezond Monnickendam

RICHTLIJN COPD BELEID IN DE HUISARTSPRAKTIJK Geactualiseerde versie, juli 2014 Netwerkzorg COPD Waterland, Stichting Gezond Monnickendam 1 RICHTLIJN COPD BELEID IN DE HUISARTSPRAKTIJK Geactualiseerde versie, juli 2014 Netwerkzorg COPD Waterland, Stichting Gezond Monnickendam INHOUD pagina 1.Organisatie en opzet van het COPD spreekuur 1.1

Nadere informatie

Diagnostiek Regionale Transmurale Afspraken Utrecht Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD)

Diagnostiek Regionale Transmurale Afspraken Utrecht Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) Diagnostiek Regionale Transmurale Afspraken Utrecht Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) Deelnemende Partijen De RTA wordt gedragen door: 1. Zorggroepen regio Utrecht die de samenwerkingsovereenkomst

Nadere informatie

Dhr. A.B. COPD Cliëntnummer:

Dhr. A.B. COPD Cliëntnummer: OMAHA AANLEIDING Dhr. A.B. COPD Cliëntnummer: 123458 Gezondheid: Binnen deze casus is uitgegaan van een cliënt met COPD. Cliënten met COPD kunnen benauwd zijn, moeite hebben met ademhalen en een productieve

Nadere informatie

GO COPD bv derde terugkomdag 07 10 2014 locatie Visio

GO COPD bv derde terugkomdag 07 10 2014 locatie Visio GO COPD bv derde terugkomdag 7 1 14 locatie Visio Programma 7 oktober 14 17.3 Presentatie spiegel informatie eigen zorggroep...joke Presentatie afspraken uitgifte voorzetkamers en inhalatie instructie

Nadere informatie

HET SCHARNIER CONSULT

HET SCHARNIER CONSULT Astma & COPD van diagnose naar behandeling HET SCHARNIER CONSULT Marjan Verschuur Veltman CAHAG KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK cahagcoordinator@nhg.org ADEMBENEMEND 10 2015 Adembenemend-10

Nadere informatie

Deze cursus wordt in 2014 gehouden op donderdag 20 maart in de Aristo zalen in Amsterdam en op dinsdag 15 april in de Nieuwe Buitensociëteit in Zwolle

Deze cursus wordt in 2014 gehouden op donderdag 20 maart in de Aristo zalen in Amsterdam en op dinsdag 15 april in de Nieuwe Buitensociëteit in Zwolle Cursus Astma &COPD voor praktijkondersteuners en huisartsen 2014 Deze cursus wordt in 2014 gehouden op donderdag 20 maart in de Aristo zalen in Amsterdam en op dinsdag 15 april in de Nieuwe Buitensociëteit

Nadere informatie

U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd.

U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd. COPD zorgpad U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd. In deze folder vindt u informatie over het COPD-zorgpad.

Nadere informatie

Casuistiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2017

Casuistiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2017 Casuistiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2017 WAAR ZITTEN DE AANDACHTSPUNTEN.. Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

NHG-standaarden Astma bij volwassenen en COPD

NHG-standaarden Astma bij volwassenen en COPD Richtlijnen NHG-standaarden Astma bij volwassenen en COPD Roeland M.M. Geijer, Mariska K. Tuut, Johannes C.C.M. in t Veen, Berna D.L. Broekhuizen, Niels H. Chavannes en Ivo J.M. Smeele* + Gerelateerd artikel

Nadere informatie

Astma bij Kinderen. Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits

Astma bij Kinderen. Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits Astma bij Kinderen Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits Wat wil je weten? Astma is meest voorkomende chronische ziekte bij kinderen Prevalentie: 8 10 % van alle kinderen Standaarden: NHG- en Zorgstandaard

Nadere informatie

Samenvatting Zorgstandaard astma

Samenvatting Zorgstandaard astma Samenvatting Zorgstandaard astma Hierbij een samenvatting van de Zorgstandaard astma voor volwassenen namens de COPD-werkgroep van de huisartsenkring Amsterdam. Wij hebben voor u geprobeerd de belangrijkste

Nadere informatie

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts Dubbeldiagnose Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts Quiz 1 COPD is een aandoening van Jonge mensen Oudere mensen Beiden Quiz 2 Astma is een aandoening van Jonge mensen Oudere mensen

Nadere informatie

Individueel behandelplan COPD/Astma

Individueel behandelplan COPD/Astma Individueel behandelplan COPD/Astma Persoonlijke gegevens Naam Adres Woonplaats Telefoon E-mail Geb. datum Diagnose Diagnose gesteld op Bij ongeval waarschuwen Naam Adres Telefoon Relatie met pasdrager

Nadere informatie

dubbeldiagnose Workshop deel 1 Dhr. R Indeling workshop POH - HA overleg

dubbeldiagnose Workshop deel 1 Dhr. R Indeling workshop POH - HA overleg Disclosure belangen spreker dubbeldiagnose Geen belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder 2 Indeling workshop Workshop deel 1 inventariseren vragen in de zaal + casus plenair NHG standpunt over dubbeldiagnose

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Geen belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Dubbeldiagnose Indeling workshop inventariseren vragen in de zaal + casus plenair NHG standpunt over dubbeldiagnose - hoe de

Nadere informatie

De behandeling van COPD

De behandeling van COPD PATIËNTEN INFORMATIE De behandeling van COPD op de afdeling Longgeneeskunde van het Maasstad Ziekenhuis 2 PATIËNTENINFORMATIE Inleiding Met deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de

Nadere informatie

INDIVIDUEEL ZORGPLAN ASTMA

INDIVIDUEEL ZORGPLAN ASTMA INDIVIDUEEL ZORGPLAN ASTMA Inhoud Persoonlijke gegevens Mijn zorgverleners Diagnose Medicamenteuze / niet medicamenteuze behandeling Zelfmanagement adviezen / exacerbatieplan Gebruik kuur Astma Controle

Nadere informatie

COPD- en Astmacontroleboekje van:

COPD- en Astmacontroleboekje van: De Astma apotheken en COPD van Zorggroep Uw behandelplan Almere Inhoudsopgave Waarom dit boekje 1 Controleafspraak voor astma / COPD 4, 6, 8, 10 Doelen voor de controle de volgende keer 5, 7, 9, 11 Andere

Nadere informatie

Versie augustus Zorgprotocol COPD

Versie augustus Zorgprotocol COPD Versie augustus 2018 Zorgprotocol COPD Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Inclusiecriteria... 4 3. Uitvoering zorg... 5 3.1 Nieuwe COPD-patiënt (na stellen diagnose)... 5 3.2 Bekende COPD-patiënt (follow-up)...

Nadere informatie

Piepjes en Pufjes. 8 september 2014

Piepjes en Pufjes. 8 september 2014 Piepjes en Pufjes 8 september 2014 NHG standaard: Astma bij kinderen Patrick Bindels Huisarts Praktijk Buitenhof Hoofd afdeling Huisartsgeneeskunde Erasmus MC Rotterdam Nieuwe ontwikkelingen bij astma

Nadere informatie

Dyspnoe en COPD regionale afspraken palliatieve zorg

Dyspnoe en COPD regionale afspraken palliatieve zorg Dyspnoe en COPD regionale afspraken palliatieve zorg Symposium palliatieve zorg Mieke van der Linden Gerty Peters Nico van t Hullenaar 20 oktober 2016 Dyspnoe definitie Onaangename gewaarwording van de

Nadere informatie

Individueel zorgplan COPD

Individueel zorgplan COPD Individueel zorgplan COPD Neem dit zorgplan mee naar elk bezoek aan uw zorgverleners Leg het zorgplan thuis op een opvallende plaats Bespreek de inhoud met uw naasten Inhoudsopgave van uw individueel zorgplan

Nadere informatie

Afbakening. Casus A Wim van Wanten. Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie

Afbakening. Casus A Wim van Wanten. Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: Medicamenteuze therapie bij Astma GEEN BELANGENVERSTRENGELING Jos Dirven, huisarts Renswoude, kaderhuisarts astma-copd Riccardo Fornaro, huisarts Hoensbroek, kaderhuisarts

Nadere informatie

Regionale transmurale afspraken bij ketenzorg COPD. Regio Midden Kennemerland

Regionale transmurale afspraken bij ketenzorg COPD. Regio Midden Kennemerland Regionale transmurale afspraken bij ketenzorg COPD in Regio Midden Kennemerland Inhoudsopgave pag. 1. Inleiding 2 2. Uitgangspunten 3 3. Consultatie en verwijzing 4 4. Ketenzorg en hoofdbehandelaarschap

Nadere informatie

In deze brochure vindt u informatie over COPD, en over hoe u er best mee kunt omgaan.

In deze brochure vindt u informatie over COPD, en over hoe u er best mee kunt omgaan. Welkom Geachte mevrouw Geachte heer In deze brochure vindt u informatie over COPD, en over hoe u er best mee kunt omgaan. Heeft u na het lezen van deze brochure nog bijkomende vragen, opmerkingen of wensen,

Nadere informatie

Landelijk Transmuraal Zorgpad COPD longaanval met ziekenhuisopname. Lidewij Sekhuis Projectleider LAN

Landelijk Transmuraal Zorgpad COPD longaanval met ziekenhuisopname. Lidewij Sekhuis Projectleider LAN Landelijk Transmuraal Zorgpad COPD longaanval met ziekenhuisopname Lidewij Sekhuis Projectleider LAN Wie is de LAN? Federatieve vereniging Bundelen van krachten Zorg voor patiënten met chronische longziekten

Nadere informatie

Sepsis in de huisartsenpraktijk. Feike Loots Arts-onderzoeker IQ healthcare, Radboudumc

Sepsis in de huisartsenpraktijk. Feike Loots Arts-onderzoeker IQ healthcare, Radboudumc Sepsis in de huisartsenpraktijk Feike Loots Arts-onderzoeker IQ healthcare, Radboudumc Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de AZO scholingsavond (Potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Effectiveness of case management in the reduction of COPD re-admissions: results of a pilot study Annelies E. van Eeden, Ingrid van de Poll, Gertrud van Vulpen, Tim Roldaan, Wies Wagenaar, Melinde Boland,

Nadere informatie

COPD, Emfyseem, spiroflow. 16 oktober 2018 Chantal Kroese - Bovée

COPD, Emfyseem, spiroflow. 16 oktober 2018 Chantal Kroese - Bovée COPD, Emfyseem, spiroflow 16 oktober 2018 Chantal Kroese - Bovée Leerdoelen COPD en emfyseem Definitie en beeldvorming Patronen en interpretatie van spiro flow curve medicatie bij COPD Wat is COPD Blijvende

Nadere informatie

Spiegelavond Medrie-Flevoland. 22 mei Folkert Allema, kaderarts astma-copd

Spiegelavond Medrie-Flevoland. 22 mei Folkert Allema, kaderarts astma-copd Spiegelavond Medrie-Flevoland 22 mei 2019 Folkert Allema, kaderarts astma-copd Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij copd. Minisymposium 22 maart 2012

Palliatieve zorg bij copd. Minisymposium 22 maart 2012 Palliatieve zorg bij copd Minisymposium 22 maart 2012 Palliatieve zorg Hans Timmer, longarts ZGT Caroline Braam, huisarts Hengelo PALLIATIEVE ZORG CASUS 75-jarige terminale COPD-patient Mantelzorger valt

Nadere informatie

Modules in het zorgprogramma

Modules in het zorgprogramma Modules in het zorgprogramma Het zorgtraject van de astmazorg in de eerste lijn is in 4 modules ingedeeld vanaf het moment dat de diagnose astma is gesteld. In het stroomschema geïntegreerde astmazorg

Nadere informatie

adviezen hernia-operatie ZorgSaam

adviezen hernia-operatie ZorgSaam adviezen longontsteking na een hernia-operatie ZorgSaam 1 2 LONGONTSTEKING (PNEUMONIE) Inleiding Een longontsteking is een infectie van de longblaasjes en het omliggende weefsel, veroorzaakt door micro-organismen.

Nadere informatie

Zorgprogramma COPD. OCE Nijmegen 2015

Zorgprogramma COPD. OCE Nijmegen 2015 Zorgprogramma COPD OCE Nijmegen 2015 Nijmegen, 28-8-2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. COPD ketenzorg... 5 2.1 Doelstelling... 5 2.2 Definitie COPD... 5 2.3 Definitie van Ziektelast... 6 2.4 Doelgroep...

Nadere informatie

PERCEPTIE EN PERCEPTIEVRAGENLIJST COPD. Marian van Cuilenburg Kaderarts Astma/COPD Adembenemend 10, januari 2015

PERCEPTIE EN PERCEPTIEVRAGENLIJST COPD. Marian van Cuilenburg Kaderarts Astma/COPD Adembenemend 10, januari 2015 PERCEPTIE EN PERCEPTIEVRAGENLIJST COPD Marian van Cuilenburg Kaderarts Astma/COPD Adembenemend 10, januari 2015 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Richtlijn samenwerking eerste- en tweede lijn

Richtlijn samenwerking eerste- en tweede lijn 1 Richtlijn samenwerking eerste- en tweede lijn Geactualiseerde versie, juli 2014 Netwerkzorg COPD Waterland, Stichting Gezond Monnickendam Inhoud: pagina 1. Assessment. Zelfmanagement 3 Zelfmanagement

Nadere informatie

Astma en Longrevalidatie

Astma en Longrevalidatie Astma en Longrevalidatie Dominique Vaessen, verpleegkundig specialist longziekten 24 mei 2016 Isala Inhoud Astma Astma en longrevalidatie Longrevalidatie in Nederlands Astmacentrum Davos pagina 2 Astma

Nadere informatie

WERKAFSPRAKEN ASTMA BIJ KINDEREN TUSSEN 1 E EN 2 E LIJN

WERKAFSPRAKEN ASTMA BIJ KINDEREN TUSSEN 1 E EN 2 E LIJN WERKAFSPRAKEN ASTMA BIJ KINDEREN TUSSEN 1 E EN 2 E LIJN REGIO ZUIDWEST-FRIESLAND EN NOP BEGRIPPEN Episodisch expiratoir piepen (< 6 jaar) Astma (> 6 jaar) SABA ICS Episodisch (twee of meer episodes in

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD GEEN BELANGENVERSTRENGELING

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD GEEN BELANGENVERSTRENGELING IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD DISCLOSURE IN DE BELANGEN HUISARTSENPRAKTIJK SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING 29 januari + 30 januari 2015 KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK IMPLEMENTATIE

Nadere informatie

Minutenschema zorgprogramma COPD

Minutenschema zorgprogramma COPD Inleiding Het minutenschema voor ketenzorg COPD is gebaseerd op de model keten DBC voor COPD van de Stichting Ketenkwaliteit COPD uit juni 2008. In dit model zijn aanpassingen aangebracht op basis van:

Nadere informatie

Geen. (potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Geen. (potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

status meting in Ketenzorgproject COPD regio Dordrecht

status meting in Ketenzorgproject COPD regio Dordrecht http://www.torito.nl/agenda/http://www.torito.nl/agenda/health status meting in Ketenzorgproject COPD regio Dordrecht Artikel Caravisie / augustus N. de Graaf, verpleegkundig specialist longziekten; R.

Nadere informatie

Zorginkoopdocument 2013 Ketenzorg COPD

Zorginkoopdocument 2013 Ketenzorg COPD Zorginkoopdocument 2013 Ketenzorg COPD Zorginkoopdocument 2013 Ketenzorg COPD 1 INLEIDING Dit document bevat een omschrijving van het COPD ketenprogramma, de specifieke opleidingseisen en de daarbij behorende

Nadere informatie