Algemene informatie voor scholen Startgroep najaar 2009
|
|
- Ida Wauters
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Algemene informatie voor scholen Startgroep najaar 2009 In LES 2.0 werken DigilessenVO, Beeld en Geluid, Naturalis, het Filmmuseum, Rijksmuseum van Oudheden, Museum Volkenkunde en het Nationaal Archief samen met Pantamedia en Edutude aan digitale lesplannen voor het onderwijs.
2 Het project LES 2.0 In samenwerking met zes erfgoedinstellingen werken arrangeurs (docenten) aan het ontwikkelen van digitale lesplannen. Met deze lesplannen (kant-en-klare lessen voor de leerling en de docent) worden erfgoedbronnen ontsloten en digitaal beschikbaar gesteld aan het voortgezet onderwijs via een webomgeving. Dat zal gebeuren via verschillende kanalen, waaronder Binnen het project LES 2.0 worden lesplannen in eerste instantie ontwikkeld voor de volgende vakgebieden: * Leergebied Mens en Maatschappij: onderbouw (vmbo, havo, vwo, incl. lwoo) * Programma Zorg en Welzijn: bovenbouw: vmbo-b, vmbo-k (incl. lwoo) * Biologie: tweede fase: havo, vwo Typisch LES 2.0 Het project LES 2.0 leidt tot collecties digitale lesplannen met de volgende kenmerken: Afgeronde leereenheden, gekoppeld aan kerndoelen resp. exameneisen Krachtige en betrouwbare bronnen van musea en archieven (collecties ED*IT). Kwaliteit: ontwikkeld door docenten uit de praktijk i.s.m. onderwijskundigen. Eenvoudig bereikbaar via het ELO of via het internet (dus ook thuis). Compacte leereenheden (in veel gevallen precies 1 lesuur). Direct inzetbaar als kant-en-klare bouwstenen voor uw onderwijsprogramma en (vanzelfsprekend) eenvoudig zelf aan te passen aan uw eigen wensen De erfgoedinstellingen die meewerken aan LES 2.0: Instituut voor Beeld & Geluid, Hilversum Museum Volkenkunde, Leiden Nationaal Archief, Den Haag Museum Naturalis, Leiden Rijksmuseum van Oudheden, Leiden Filmmuseum, Amsterdam What s in the name LES 2.0? Het begrip twee punt nul leunt op de volgende trefwoorden: niet de aanbieder bepaalt, maar de gebruiker verrassing kritische blik delen en doorgeven combineren het is nooit klaar aanvullen ontdekken je eigen ei kwijt kunnen samenwerken aanpassen open En vanuit die geest wordt Les 2.0 ontwikkeld, aangeboden en geïmplementeerd. 1
3 Van prachtige bronnen en mooie instrumenten naar lesplannen In onderstaand schema ziet u de samenhang tussen LES 2.0, ED*IT en de bronnen van de erfgoedinstellingen. Bronnen geïntegreerd in lesplannen Zoek-, werk- en ontwerpomgeving van bronnen in ED*IT. Bevat tevens dossiers. Krachtige bronnen 2
4 Lesplannen en arrangementen Een lesplan Een lesplan is een leereenheid die compleet wordt aangeboden, afgerond en direct bruikbaar is voor docent en leerling. Het lesplan kan eenvoudig zelf worden aangepast en bewerkt. Kenmerken zijn:... heeft werkvormen die digitaal uitgevoerd of ondersteund worden... heeft een vaste opbouw van leeractiviteiten... kan zelfstandig (individueel/groepjes) worden doorlopen Lesplan... staat voor een leereenheid van minimaal 1 sbu... kan als onafhankelijk onderdeel ingezet worden of als onderdeel van arrangement... behandelt één of meerdere leerdoelen uit de leerdoelenmatrix Een arrangement Een arrangement is een serie lesplannen die samen een omvangrijk onderwerp behandelen. De lesplannen uit een arrangement hebben een voorkeursvolgorde. Ze kunnen eventueel apart gebruikt worden als de docent delen van het onderwerp via ander lesmateriaal of de methode aanbiedt. Als het gaat om arrangementen variëren de lesplannen in beheersingsniveau. We onderscheiden twee didactische niveaus: Verkennende lessen Dit zijn lessen waarin de leerlingen snuffelen aan het onderwerp. Beheersende lessen Deze lessen gaan dieper in op de inhoud en bestendigen de leerdoelen die ook al in de verkennende lessen aan bod zijn gekomen. Daarnaast is er extra aandacht voor reflectie. 3
5 De basis: de leerdoelenmatrix De lesplannen zijn gebaseerd op een eigen leerdoelenmatrix die werd samengesteld met adviezen van SLO en KPC Groep. De LES 2.0-leerdoelenmatrix geeft docenten die zelf lesplannen willen samenstellen snel inzicht in koppelingen naar kerndoelen en examenprogramma s. Ten behoeve van LES 2.0 werden inhouden, vakvaardigheden en algemene vaardigheden in een praktisch planningsinstrument samen gebracht (het kaartjes model ). Uitgangspunt bij deze benadering is een thema ordening met subthema s. Voorbeeld uit leerdoelenmatrix Mens & Maatschappij onderbouw VO Onderwijskundige uitgangspunten Aan het project zijn een aantal onderwijskundige uitgangspunten verbonden: Curriculumdekkend Het aanbod van lesplannen geeft een garantie voor een volledige dekking van het curriculum. Actief en interactief De werkvormen in de lesplannen zetten leerlingen aan tot een actief en interactief leerproces. Differentiatie Een aantal lesplannen wordt zo ontwikkeld dat extra oefening, herhaling, verdieping of verbreding voor de leerling mogelijk is. Transparant De lesplannen bevatten geen uitgebreide handleiding voor de docent. Per les is een aantal ondersteunende docenticonen zichtbaar. Deze geven de belangrijkste informatie weer, zoals o.a. tijdindicatie en mogelijke aanverwante lessen. 4
6 LES 2.0 in de scholen LES 2.0 wil aan de school/de vaksectie de keuze overlaten in welke mate zij het bestaande lesmateriaal vervangen voor lesplannen van LES 2.0. LES 2.0 gaat daarom uit van verschillende gebruiksmodellen. 5
7 De vaste opbouw van lesplannen Elk lesplan volgt een vaste structuur van leeractiviteiten. Voor deze opbouw is gekozen omdat er dan sprake is van een complete leercirkel. En dat is een voorwaarde voor effectief leren. De opbouw is als volgt: 6
8 Het ontwerpproces Het ontwikkelen van een lesplan wordt in LES 2.0 opgedeeld in drie fasen; macro, meso, micro. Voor iedere fase is een format beschikbaar. Elk format levert een deel van het ontwerp op met als doel: Macro-ontwerp Opbrengst van een brainstorm over de inhoud en de vaststelling van de lesdoelen voor een lesplan. Het macro-ontwerp is een digitaal formulier dat voor medearrangeurs, erfgoedinstellingen en de redactieteams is in te zien. Het macro-ontwerp levert een eerste wensenlijstje op voor bronmateriaal. Meso-ontwerp Onderwijskundig ontwerp voor het lesplan: welke mentale handelingen, welke werkvormen en aan welke bronnen wordt er gedacht. Dit dient als een onderbouwing voor de arrangeur zelf. Micro-ontwerp Compleet uitgewerkt lesplan dat gereed is om gebouwd te worden in de tool (LOG 3), geschreven in leerling-taal. 7
9 Het belang van een goede voorbereiding: de macro Binnen het project LES 2.0 werken arrangeurs op gestructureerde wijze aan lesplannen. Die manier van werken is tevens van belang voor docenten zie zelf lesplannen willen gaan maken of bewerken. Ter illustratie doel en werkwijze van de macro! 8
10 De kracht van een goede uitwerking De kracht van de lesplannen schuilt behalve in planning (de leerdoelenmatrix en de Macro s) in de gekozen didactiek (de combinatie van leeractiviteiten in relatie tot leerdoel, leerdersprofiel en gebruikte bronnen en media). In LES 2.0 wordt de uitwerking vastgelegd in een vaste structuur van leeractiviteiten: oriënteren, verwerven, bestendigen en reflecteren. In deze structuur vindt het leren plaats. Om dit te realiseren wordt per leeractiviteit de juiste mentale handelingen gekozen. Bij deze mentale handelingen worden vervolgens passende werkvormen gekozen. Mentale handelingen? Mentale handelingen zijn nodig om het doel van oriënteren, verwerven, bestendigen en reflecteren te bereiken. Een mentale handeling is een actie in het hoofd van de leerling, waardoor hij actief met de lesinhoud bezig is. Per leeractiviteit kunnen verschillende mentale handelingen aangesproken worden. Leerlingen komen tot mentale handelingen door de juiste vorm van oefeningen, opdrachten etc. De arrangeur selecteert voor iedere leeractiviteit één of meerdere mentale handeling(en) die voor die doelen functioneel zijn. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de mogelijke mentale handelingen per leeractiviteit (in willekeurige volgorde) met een omschrijving van de mentale handeling. 9
11 Koppeling mentale handelingen en werkvormen Binnen LES 2.0 wordt gewerkt met een breed scala van werkvormen waarmee arrangeurs hun lesplannen kunnen inrichten. Alle werkvormen zijn geplaatst in een handig overzicht en van elke werkvorm is een ontwerpinstructie voor handen. Voorbeeld uit de LES 2.0-werkvormenplanner 10
12 Hieronder ziet u drie voorbeelden van ontwerpinstructies voor het uitwerken van werkvormen. 11
13 Het bewaken van de kwaliteit van LES 2.0-lesplannen LES 2.0 staat ervoor alleen lesplannen te publiceren die voldoen aan de door het project opgestelde kwaliteitseisen. Hiervoor is een kwaliteitsinstrument ontwikkeld. De basis voor de kwaliteit vanlesplannen ligt in het didactisch model en de werkvormenplanner plus het kwaliteitsinstrument en deleerdoelenmatrix. Het kwaliteitsinstrument kan op twee manieren ingezet worden: Als controlemiddel voor de arrangeur. U controleert zelf of zijn les aan de gestelde eisen kanvoldoen. Als toetsinstrument om de ontwikkelde lesplannen te toetsen aan de gestelde kwaliteitseisen. Dit doet het redactieteam. Het instrument is tevens een hulpmiddel waarmee feedback aan arrangeurs gegeven kan worden. Voorbeeld van het kwaliteitsinstrument Er zijn drie redactieteams (MeMij, Biologie en Zorg&Welzijn). In ieder team zit een redacteur met een inhoudelijk adviseur (docent aan lerarenopleiding) en een senior arrangeur vanuit DigilessenVO (DVO). Deze redactie stuurt de ontwikkeling en oplevering van de lesplannen en tools aan. Het kwaliteitsinstrument bestaat uit een aantal vragen. De redactie beantwoordt iedere vraag per lesplan. Er dient een honderd procent ja -score te zijn. Bij een minder dan honderd procent is het aan de redactie om een lesplan af of goed te keuren. 12
14 Tot slot: meedoen met LES 2.0 LES 2.0 is een project dat leidt tot digitale lesplannen maar vooral ook tot een nieuwe manier van plannen, ontwerpen en arrangeren van lessen en lessencycli of programma s. Het project levert lesplannen, tools, toegang tot bronnen maar vooral ook inzichten en ervaring als het gaat om vrijere vormen van het inrichten van uw onderwijs. In LES 2.0 werken scholen samen met erfgoedinstellingen en met onderwijsexperts. Dat is een goed begin. Het project komt pas écht tot leven als er veel scholen mee gaan doen en hun eigen ervaringen gaan delen en van daaruit de materialen en deskundigheid aanvullen. Dan is het dus écht twee punt nul! Tijdpad oktober: infopakket voor groep I scholen (overzicht lesplannen) november: eerste collecties lesplannen live voor werken met leerlingen (versie 0.8) 3. december: informatie voor groep II scholen 4. januari: start groep II scholen (versie 0.9) 5. april/mei: start groep III scholen (versie 1.0) 6. juli: oplevering en overdracht LES 2.0 van investeringen. Er wordt geen winst gemaakt. Voor scholen die in 2009/2010 gaan starten met LES 2.0 betekent dat: geen licentiekosten in schooljaar 2009/2010 scholingsbijeenkomsten en intervisie (in Hilversum bij Beeld en Geluid) onderzoek op locatie (optie) advies over praktijk gebruik (live en op afstand) toegang tot alle tools en achterliggende onderwijsdocumenten u betaalt uw eigen kosten (uren en reiskosten) Samenwerken als peer reviewer? LES 2.0 werkt aan een model voor peer reviewing van lesplannen waarbij docenten gericht wordt gevraagd te rapporteren over ervaringen en kwaliteit van lesplannen. De organisatie wordt daar voor najaar 2009 ingericht. Voor deelnemers is een beperkte vergoeding en een aanvullend ondersteuningstraject beschikbaar. Contact over starten met LES 2.0 en over peer reviewing via info@les20.nl Facilitering en kosten Vooraf: LES 2.0 wordt ontwikkeld met een mix van subsidies en investeringen. Vanaf schooljaar 2010/2011 wordt een fair price berekend voor het financieren van de continuïteit en uitbouw van LES 2.0 en het terugverdienen *LES 2.0 is tot stand gekomen dankzij een financiële bijdrage vanuit het Actieprogramma Maatschappelijke Sectoren & ICT, een initiatief van 6 departementen.
Korte toelichting op de achtergronden en het gebruik
Korte toelichting op de achtergronden en het gebruik Index Veelgestelde vragen... 3 Werken met LES 2.0-leermaterialen... 6 1. Inleiding... 6 2. De leerdoelen... 11 3. De Lesplannen... 23 4. Zelf lesplannen
Nadere informatieOntwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO
Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Student: Vincent van der Maaden, MSc Studentnummer: 5783070 Opleiding: Interfacultaire lerarenopleiding, UvA Vakgebied: Aardrijkskunde
Nadere informatieDigitale Geletterdheid. Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO. Producten en prijzen 2019 DIGIT DIGIT. DigitaleGeletterdheid.
Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO Producten en prijzen 2019 DigitaleGeletterdheid.nl 1 Juli 2019 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Digitale geletterdheid in het curriculum...
Nadere informatieLeer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning
Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning Helder &Wijzer Mijn opdrachten In een kort, blended programma In het kort Voor wie docenten/trainers die blended opdrachten willen leren ontwerpen en ontwikkelen
Nadere informatieAlles over. Naut. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Naut Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met
Nadere informatieWerkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?
Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieWiskunde op maat! 29/11/17
Wiskunde op maat! 29/11/17 Presentatie Achtergrond nieuwe editie Concept boek online Arrangement Achtergrond 12 e editie Gebruikerswensen Oefenstof Theorie/voorbeelden Differentiatie Digitaal Gepersonaliseerd
Nadere informatieCKV Festival 2012. CKV festival 2012
C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van
Nadere informatieUser Centered Design. Ontwerpbeslissingen
User Centered Design Ontwerpbeslissingen Ontwerpbeslissingen: Wat wij willen doen voor jou is Met betrekking tot lessen voorbereiden: Overzichten, schema s en lesplannen moeten ook door leerlingen begrepen
Nadere informatieLeergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018)
Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018) In de VMBO stroom van het ACL wordt sinds het schooljaar 2016-2017 expliciet aandacht besteed aan de leergebied overstijgende (LGO)
Nadere informatieWorkshop Differentiatie. Oké, is het duidelijk zo? Iedereen beklimt dus deze boom.
Workshop Differentiatie Oké, is het duidelijk zo? Iedereen beklimt dus deze boom. Voorstelrondje Wat kom je halen? Wat versta je onder differentiëren? Wat is het programma Doel: aantal voorbeelden van
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatie12 e editie havo/vwo onderbouw 29/11/17
12 e editie havo/vwo onderbouw 29/11/17 Agenda De nieuwe 12e editie Productinformatie en planning Aanleiding nieuwe editie Uitgangspunten 12e editie Wat is er gebleven? Nieuwe elementen en wijzigingen
Nadere informatie1 en 2 oktober 2013. Bezoek aan Groningen
1 en 2 oktober 2013 Bezoek aan Groningen programma 1-2 oktober 2013 www.cultuurindespiegel.be 1. Stavaza van CIS Nederland 2. Emiel Copini (14-18jaar) en Theisje van Dorsten (4-10 jaar) 3. Astrid Rass
Nadere informatie12 e editie vmbo 29/11/17
12 e editie vmbo 29/11/17 Agenda De nieuwe 12e editie Productinformatie en planning Aanleiding nieuwe editie Uitgangspunten 12e editie - Wat is er gebleven? - Nieuwe elementen en wijzigingen - Digitaal
Nadere informatieBIT OGD. Blended Interactief Trainingsprogramma Opbrengstgericht differentiëren in de klas
BIT OGD Blended Interactief Trainingsprogramma Opbrengstgericht differentiëren in de klas Waarom een BIT-benadering? Wij constateren dat huidige professionaliseringstrajecten onvoldoende rekening houden
Nadere informatieSpinnenweb t.b.v. evaluatie stand van zaken implementatie Zo.Leer.Ik! concept
Spinnenweb t.b.v. evaluatie stand van zaken implementatie Zo.Leer.Ik! concept Dit document beschrijft het model dat binnen het netwerk ontwikkeld wordt om: Aan de ene kant te dienen als een leidraad om
Nadere informatieDigitale Geletterdheid. Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO. Producten en prijzen 2018 DIGIT DIGIT. DigitaleGeletterdheid.
Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO Producten en prijzen 2018 DigitaleGeletterdheid.nl 1 Januari 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 21st century skills... 3 - H/V en -
Nadere informatieklein, veilig, ondernemend
klein, veilig, ondernemend Talent optimaal ontwikkelen door uitdagend onderwijs op maat. Locatieplan 2013-2016 16-05-2013 1 Inhoud 1 Inleiding p. 3 2 Visie en ambities p. 3 3 Onderwijs p. 4 4 Personeel
Nadere informatieVoor leren en onderwijzen op maat
VO-content Voor leren en onderwijzen op maat Open, digitaal leermateriaal Samen met docenten gemaakt Ruim honderd Stercollecties Eenvoudig te combineren met bestaande methodes en eigen leermateriaal Stimuleert
Nadere informatieBekwaamheidseisen leraar primair onderwijs
Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband
Nadere informatieEducatief arrangeren rond LOB
Educatief arrangeren rond LOB Vorige week Contact met de docent deze week NAW-gegevens via CF Afspraken met begeleider Maken van het Werkplan Voorbereiden van het interview Vragen naar aanleiding van vorig
Nadere informatieDigitale Geletterdheid. Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO. Producten en prijzen 2018 DIGIT DIGIT. DigitaleGeletterdheid.
Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO Producten en prijzen 2018 DigitaleGeletterdheid.nl 1 April 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 21st century skills... 3 - H/V en - VMBO...
Nadere informatieLeerdoelenmatrix. Voor de arrangeur. Voor de docent/gebruiker. Inleiding. functies:
Leerdoelenmatrix Inleiding Bij het zelf ontwikkelen van de lesplannen gelden de kerndoelen, eindtermen en exameneisen als uitgangspunt. Dit zorgt ervoor dat de lesplannen curriculumdekkend zijn. Hiervoor
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015
21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 SLO, nationaal
Nadere informatieLerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn Stageopdracht Samenwerkend leren
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn 015-016 Stageopdracht Samenwerkend leren Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn - Stageopdracht leerjaar 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Werken aan competenties...
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieMethodeanalyse Talent
Methodeanalyse Talent Wij hebben gekozen voor de methode Talent. Voornamelijk omdat Tessa en Wouter er veel mee hebben gewerkt. Wouter en Tessa hebben wel hele verschillende ervaringen met de methode.
Nadere informatieReferentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6
Referentiekaders Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2 Station en de referentiekaders 6 1 Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen (Commissie Meijerink) Een beknopte samenvatting/ de belangrijkste
Nadere informatieProtocol. Overstap po-vo
Protocol Overstap po-vo Totstandkoming van het basisschooladvies Stap 1. Afname Entreetoets Wanneer Groep 7 April/Mei Toelichting De Entreetoets wordt afgenomen. Deze toets geeft ons naast de reguliere
Nadere informatieWORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen
WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP
Nadere informatieKWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017. Wolfert Lyceum
KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017 Wolfert Lyceum Plaats : Bergschenhoek BRIN nummer : 15KR 06 Onderzoeksnummer : 291988 Datum onderzoek : 25 januari 2017 Datum vaststelling
Nadere informatieOnderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen
Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen 1 Repons en achtergrondkenmerken van studenten 2 2 Gebruik van ict door studenten 4 3 Competentie op ict-gebied 5 4 Opvattingen over leerlingen
Nadere informatiebeheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden
Checklist vakdidactisch Kennisbasis Biologie Voor het begin van de 3 e jaars stage vullen de studenten deze checklist in. De studenten formuleren leerdoelen die aansluiten op de uitkomst van deze list.
Nadere informatieRoadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen.
Roadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen. Auteur: Guus Geisen, irisz Inleiding Deze uitwerking is een suggestie voor verschillende lessen rondom duurzaamheid.
Nadere informatieToets-ICT voor het VO
Toets-ICT voor het VO De weg naar Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, HAVO en VWO Producten en prijzen 2016 Toets-ICT Vaardig en veilig online 1 Juni 2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...
Nadere informatieEvalueren van de kwaliteit van onderzoek
Evalueren van de kwaliteit van onderzoek Een aanpak voor zelfevaluatie van nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en validiteit door vwo-leerlingen bij onderzoek in de bètavakken Promotieonderzoek in kader van
Nadere informatieTool scan formatieve toetscyclus
Tool scan formatieve toetscyclus Lees de beschrijvingen van docentactiviteiten in de formatieve toetscyclus hieronder. Geef steeds aan in hoeverre jij dit momenteel doet in je eigen onderwijs. Score 1
Nadere informatieArcheologie op school. Handleiding voor de leerkracht
Archeologie op school Handleiding voor de leerkracht 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aan de slag: verkorte handleiding 4 3. Verantwoording 5 Archeologie en erfgoededucatie 5 Kerndoelen 5 Didactisch concept
Nadere informatiekennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer
kennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer Domein B1.1 Biologie leren Begripsontwikkeling en jargon Leren van biologische vaardigheden Verschillen
Nadere informatieDON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt!
DON BOSCO GENK Meer dan je denkt! AANBOD EERSTE GRAAD Dag nieuwe leerling, Dag ouder, In onze Don Boscoschool willen wij een kwaliteitsvolle vorming aanbieden. Vanuit ons opvoedingsproject leggen wij
Nadere informatieFUNCTIE PROFIEL DOCENT LC SCHOLENGEMEENSCHAP BONAIRE
FUNCTIE PROFIEL DOCENT LC SCHOLENGEMEENSCHAP BONAIRE FUNCTIE-INFORMATIE Functienaam Docent LC Codering 005 Organisatie Scholengemeenschap Bonaire Salarisschaal 11 Werkterrein Onderwijsproces Docenten Activiteiten
Nadere informatieICT-VAARDIGHEDEN DOCENTEN HO
ICT-VAARDIGHEDEN DOCENTEN HO Masterclass ICT-docentprofessionalisering 12 september 2011 Anna Tomson, Erwin Faasse, Peter J. Dekker 1 OPZET 1. Startpunt: HvA-beleid vanaf 2007 Peter 2. Inhoud: Voorbeeld
Nadere informatieBIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE
BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE Het project Curriculum.nu Doelstelling van het project Curriculum.nu is ontwikkeling van de curricula in negen leergebieden (uit: werkopdracht aan de ontwikkelteams):
Nadere informatieEducatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing
Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Inhoud Welkom Doelen Profielschetsen Materialen Bijlagen Met het Solly Systeem worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld
Nadere informatieICALT. E-learning. Een gratis training in het gebruik van een lesobservatie-instrument
ICALT E-learning Een gratis training in het gebruik van een lesobservatie-instrument Het observeren van een les Observeert u uw collega s wel eens als zij lesgeven? En zoekt u naar een geschikte manier
Nadere informatieHoe aardgasvrij woon jij?
JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. Daarin laat je zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij
Nadere informatieInhoud. 1 De betekenis van geschiedenisonderwijs Geschiedenis leren 47. Deel I De fundamenten. Inleiding 13
Inhoud Inleiding 13 Deel I De fundamenten 1 De betekenis van geschiedenisonderwijs 19 1.1 Historisch denken 20 1.1.1 Realiteitsbewustzijn 23 1.1.2 Chronologie en periodisering 25 1.1.3 Historische distantie
Nadere informatienajaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut
najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut Waarom? de aanleiding Wie gaat wat doen? wiskunde of schoolbreed Rol van de docent Wat ga je inzetten? materialen, ook ict Doelgroepen,
Nadere informatieFUNCTIE PROFIELDOCENT LB SCHOLENGEMEENSCHAP BONAIRE
FUNCTIE PROFIELDOCENT LB SCHOLENGEMEENSCHAP BONAIRE FUNCTIE-INFORMATIE Functienaam Docent LB Codering 004 Organisatie Scholengemeenschap Bonaire Salarisschaal 10 Werkterrein Onderwijsproces Docenten Activiteiten
Nadere informatieDigitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan
Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VELON conferentie Brussel, 4 februari 2016 Petra Fisser, Monique van der Hoeven, Sigrid
Nadere informatieOns. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs
Ons Onderwijs Kwaliteit in onderwijs Voorwoord Bij Marianum staat de ontwikkeling van de leerling voorop. Wij staan voor aantrekkelijk en afgestemd onderwijs, gemotiveerde leerlingen en goede eindresultaten.
Nadere informatieOnderwijs met ict Tabellen leraren
Onderwijs met ict 2007 Tabellen leraren 1 Achtergrondkenmerken van leraren 1 2 Gebruik van ict door leraren 3 3 Competentie op ict-gebied 4 4 Opvattingen over leerlingen en leren 5 5 Didactisch handelen
Nadere informatieWerkopdracht vierde ontwikkelsessie
Werkopdracht vierde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieBijlage l. Het ontwerpen van modulen: een format. Vooraf:
Bijlage l Het ontwerpen van modulen: een format Vooraf: Het is altijd weer een afweging welke mate van instructie en structuur wordt ingezet bij het ontwerpen van modules. nderstaande format is sterk gestructureerd.
Nadere informatieEnquête inzet leermiddelen
Enquête inzet leermiddelen Aan de hand van deze vragenlijst kunnen schoolleiding, teamleiding en vaksecties gezamenlijk de discussie voeren over hun wensen ten aanzien van leermateriaal. Verschillende
Nadere informatiePlat- Vorm deel 1 Handleiding Editie 2014
Inhoud 1. Inleiding 2. Didactische informatie bij hoofdstuk 1 t/m 6 3. Bijlagen - Kernconcepten voor kunst en cultuur - Kernvaardigheden en kerndoelen - Model Creativiteit - Model planmatig werken - Model
Nadere informatieStation, nederlands voor het vmbo
Station, nederlands voor het vmbo Volledig herziene modules voor de onderbouw (Station 2e editie) Nieuwe aantrekkelijke vormgeving Duidelijk verschil tussen vmbo-bk en vmbo-kgt In kleine stappen door meer
Nadere informatieHandleiding DISK: Lesgeven met DISK
Handleiding DISK: Lesgeven met DISK Inhoudsopgave 1. Introductie 2 2. Niveau bepalen 3 3. Themakeuze 3 4. Leerroutes voor de leerling 5 5. Lesorganisatie 7 6. Tijdsplanning 9 7. Differentiëren 11 1 1.
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatieVanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters Netwerkbijeenkomst Utrecht 23 mei 2018 het curriculum Curriculum verschillende
Nadere informatiePRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com
WAT OMVAT BIO NATURALIS 3 VOOR DE LEERLING? Leerwerkboek: Laboboek: Een algemene inhoudstafel en methodewijzer Onderzoeksvragen die elk nieuw onderwerp inluiden Actieve leermethode: gevarieerde werkvormen,
Nadere informatieOok voor de basisschool zijn nieuwe er kerndoelen gemaakt die duidelijk aansluiten bij de kerndoelen van de onderbouw VO.
CKV kerndoelen en eindtermen Er zijn duidelijke doorlopende leerlijnen van het basisonderwijs naar de onderbouw en het onderbouw naar de bovenbouw. De betreffende, ook wettelijk verplichte kerndoelen en
Nadere informatieAlles over. Wijzer! Natuur en techniek. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Wijzer! Natuur en techniek Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken.
Nadere informatieKwaliteitsstandaard tweetalig onderwijs 2.0
Kwaliteitsstandaard tweetalig onderwijs 2.0 Waarom een kwaliteitsstandaard? Wanneer mag je als school of afdeling de benaming tto (tweetalig onderwijs) gebruiken? Dat mag als je onderwijsaanbod voldoet
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatieHandleiding Workspace (basis) Codename Future
Handleiding Workspace (basis) Codename Future Handleiding Workspace Codename Future_Basis 1 Inhoudsopgave I. Inleiding... 3 II. Functionaliteitenoverzicht Workspace... 4 III. Leerlingen aan het werk...
Nadere informatieWat Doel Voorbereiding TL overleg Actie / gedrag tijdens overleg Afronding
Week 1 Vorig 1 Reflectie / evaluatie lln 1 Huidig Terugkoppelen van leerlingevaluatie aan experts. Door middel van reflectie lln evalueren. Terugkoppeling opbrengsten evaluatie. Je kunt iets vertellen
Nadere informatieAlles over. Wijzer! Geschiedenis. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Wijzer! Geschiedenis Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In
Nadere informatieProgramma Kwaliteit (school)examinering vmbo
Programma Kwaliteit van schoolexaminering Doel en inrichting van de Schoolexamenbank vmbo Werking van de Schoolexamenbank vmbo Uitgebreide demo Stand van zaken zomer 2017 Licentie en kosten Programma Kwaliteit
Nadere informatieStudiegids Opleiding Allround Wandelsport Instructeur, niveau 2 (AWI-2)
Studiegids Opleiding Allround Wandelsport Instructeur, niveau 2 (AWI-2) Inhoudsopgave Inleiding... 2 Organisatie... 2 Doelen... 2 Lesplan... 2 Werkvormen... 3 ELO... 3 BPV = stage... 4 Portfolio opdrachten...
Nadere informatieLocatie Buitenbaan Je doet ertoe!
JENAPLAN Locatie Buitenbaan Je doet ertoe! BUITENGEWOON JENA een andere, succesvolle aanpak In Heerenveen kunnen leerlingen sinds 1997 in de onderbouw van Jenaplan-onderwijs volgen in heterogene klassen:
Nadere informatieBekwaamheidseisen of competenties docenten LD
Bekwaamheidseisen of competenties docenten LD Bekwaamheidseisen docenten LD vmbo en havo/vwo. (tekst: Wet op de beroepen in het onderwijs en Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel / 2006). 1. Zeven
Nadere informatieAlles over. Wijzer! Natuur en techniek. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Wijzer! Natuur en techniek Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken.
Nadere informatieHet verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen.
Bonaventuracollege Leiden Het verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen. Advies voor docenten Sanne Macleane 2015 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De opbouwende leerlijn van het zelfstandig
Nadere informatieGetal & Ruimte 12 e editie. havo/vwo onderbouw
Getal & Ruimte 12 e editie havo/vwo onderbouw De nieuwe 12 e editie In het voorjaar 2017 komt Noordhoff Uitgevers met de nieuwe 12 e editie Getal & Ruimte in de havo/vwo onderbouw! Productinformatie Lancering
Nadere informatieVmbo. Wat je als professional moet weten over kunst en cultuur in het vmbo.
Vmbo Wat je als professional moet weten over kunst en cultuur in het vmbo. Kunst en cultuur onderbouw De onderbouw in het vmbo omvat de eerste twee leerjaren. Kunst en cultuur komen aan de orde in het
Nadere informatieHoe aardgasvrij woon jij?
JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarin je laat zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij
Nadere informatieINLOGLES LEERLINGEN ELO Voortgezet Onderwijs
INLOGLES LEERLINGEN ELO Voortgezet Onderwijs Inhoudsopgave Inleiding 3 Lesplan 4 Voorafgaand aan de les 5 Les opzet 6 Start met inloggen 7 Welke vragen kunt u verwachten 8 Technische problemen 9 Malmberg
Nadere informatieAlles over. Tijdzaken. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieSLIM LEREN. Plus school met intensieve begeleiding op maat.
SLIM LEREN Plus school met intensieve begeleiding op maat. Over Roekhorst Wij zijn een particuliere middelbare school. We bieden kwaliteitsonderwijs op alle niveaus met een duidelijke identiteit. Modern
Nadere informatieBasis voor cultuureducatie als basis voor vernieuwing
Basis voor cultuureducatie als basis voor vernieuwing Ronald Kox, hoofd Cultuureducatie Nieuwegein, 17 maart 2017 ronaldkox@lkca.nl Waarom kunst en cultuur? Artistiek-creatief proces Iteratief proces Universeel
Nadere informatieVan Loopbaanidee naar Loopbaan-ID.
Van Loopbaanidee naar Loopbaan-ID Recht op een goede LOB Belang Leerling Belang Ouders???? Belang School Belang Maatschappij /bedrijven Levenslang leren Arbeidsmarkt Mbo/Ho Vo Bo ervaringen Loopbaanbegeleiding
Nadere informatieInhoud. Voorlichtingsactiviteiten CS Vincent van Gogh
Redactie: Bert Benjamins & Vera Duiker Jaargang 5, nummer 1 5 oktober 2018 Inhoud Voorlichtingsactiviteiten CS Vincent van Gogh... 1 Klas 2 debatteert!... 2 Wegwijs in de bibliotheek... 2 Mooie resultaten
Nadere informatie2015 In nauw overleg met docenten Nederlands en experts wordt het vernieuwend lesmateriaal vertaald naar een vernieuwende, didactische leerlijn.
Het vak Nederlands Historie 2013 Malmberg voert veel gesprekken met docenten Nederlands havo en vwo bovenbouw en besluit om andere lesmethode te gaan ontwikkelen dan de huidige traditionele lesmethodes.
Nadere informatieDe mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling!
De mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling! Vandaag: Eerste kennismaking met DISK 1 augustus: Aan de slag met DISK! OPBOUW PRESENTATIE Deel
Nadere informatieKerndoelen Mens en Natuur en Techno Venturie 1 Kerndoelen leerdomein Mens en Natuur 2 Techno Venturie 3 Website tevedocent.nl 4 Urenoverzicht Techno
Inhoudsopgave Bladzijde Kerndoelen Mens en Natuur en Techno Venturie 1 Kerndoelen leerdomein Mens en Natuur 2 Techno Venturie 3 Website tevedocent.nl 4 Urenoverzicht Techno Venturie 7 Conclusie urenoverzicht
Nadere informatieToelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010
Toelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010 Achtergrond De globale kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs bieden
Nadere informatieTalen in het curriculum van de toekomst
Talen in het curriculum van de toekomst SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Jornada de formación para profesores de español como lengua extranjera, Utrecht 16 enero 2017 Daniela Fasoglio,
Nadere informatieProductoverzicht 2005
Postbus 38 2410 AA Bodegraven Nederland België HAVO/VWO Tel. 0172-65 09 83 Fax 0172-61 83 15 www.instruct.nl www.instruct.be Voortgezet Onderwijs instruct@instruct.nl instruct@instruct.be Productoverzicht
Nadere informatieSterkte-Zwakte Analyse
Sterkte-Zwakte Analyse Naam en klas student: Dirkje Martens PEH16DA Stagegroep: Groep 5 en 6. Naam SLB: Frank Verwater Datum: februari 2017 t/m april 2017 Naam Werkplekbegeleider: Stageschool: BVO Handvaardigheid
Nadere informatieBeoordeling werkplekleren jaar 2 DEELTIJD
Beoordeling werkplekleren jaar 2 DEELTIJD eindbeoordeling WPL-2 Hogeschool van Amsterdam Onderwijs en Opvoeding tweedegraads lerarenopleidingen datum: 2 april 2015 naam student: Peter Lakeman studentnr.
Nadere informatieWikiwijs. Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? Ruud de Moor Centrum
Wikiwijs Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? Ruud de Moor Centrum Inleiding De in 2006 ingevoerde eindtermen en kerndoelen voor het voortgezet onderwijs
Nadere informatieHet overkoepelend dashboard. Hoe krijgen leraren meer inzicht in voortgang?
Het overkoepelend dashboard Hoe krijgen leraren meer inzicht in voortgang? Inhoudsopgave Sectie 1 Introductie van het overkoepelend dashboard Sectie 2 De behoeftes vanuit de verschillende onderwijsprofessionals
Nadere informatieBekwaamheidseisen of competenties docenten LC
Bekwaamheidseisen of competenties docenten LC Bekwaamheidseisen docenten LC vmbo en havo/vwo. (tekst: Wet op de beroepen in het onderwijs en Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel / 2006). 1. Zeven
Nadere informatieWerken met TPACK. Wilfred Rubens
Werken met TPACK Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com Introductie TPACK Video TPACK Wat weten jullie over TPACK? Korte herhaling Werken met TPACK aan de hand van opdrachten Sterke en minder sterke
Nadere informatie1 - Achtergrond, uitgangspunten en aanpak van Bramediawijs
Achtergrond, uitgangspunten en aanpak van Bramediawijs Inhoudsopgave: Het belang van volgens kabinet Balkenende IV Het belang van volgens kabinet Balkenende IV 1 Bramediawijs als onderdeel van het lokaal
Nadere informatieTraining KED-Coach Gevorderd
Training KED-Coach Gevorderd Nederland Onze Trainingen en Diensten Het team van KED-SENS heeft haar aanbod van trainingen en diensten overzichtelijk in kaart gebracht. Alle mensen zijn uniek en leren en
Nadere informatie