Gemeente Delft N/ Doc./bijlage Productnr. Datum 6 maart 2012 Betreft Begeleidende brief MinBZK bij onderzoek Bedreigd Bestuur en Integriteit

Transcriptie

1 Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus EA Den Haag De bestuurders, volksvertegenwoordigers, secretaris en griffier van Provindes, Gemeenten en Waterschappen. De SG's van de departementen. AfdT v /- Kopie Gemeente Delft N/ Doc./bijlage Productnr. 1 'L MRT 2012 Datum 6 maart 2012 Betreft Begeleidende brief MinBZK bij onderzoek Bedreigd Bestuur en Integriteit Geachte heer, mevrouw. Directie Arbeidszaken Publieke Sector Ambenarenrecht, integriteit en kennismanagement Schedeldoekshaven EZ Den Haag Postbus EA Den Haag Contactpersoon Mw. Terry Lamboo T terry.lamboo@minbzk. nl Kenmerk Bijlagen 1 Voor de kwaliteit van het openbaar bestuur is het van groot belang dat ambtenaren, bestuurders en volkvertegenwoordigers zichtbaar zijn en midden in de samenleving staan. Dit maakt hen helaas ook kwetsbaar voor agressie en geweld door burgers en voor beschuldigingen van belangenverstrengeling of ander ongewenst gedrag. Ik vind het van groot belang goed inzicht te hebben in de aard van deze problematiek en in de mate waarin organisaties een actief beleid voeren. Daarom worden twee onderzoeken naar beleving en beleid rond agressie en geweld respectievelijk integriteit gehouden. Om de onderzoeksbelasting zo gering mogelijk te houden, zijn de vragenlijsten van de twee onderzoeken gebundeld. Ik vraag u de ingevulde vragenlijst binnen twee weken terug te sturen. Indien u de voorkeur geeft aan deelname via Internet verwijs ik u graag naar de website: U kunt inloggen met deze code: G 125 U vindt daar ook achtergrondinformatie over de onderzoeken. Voor praktische vragen en opmerkingen over de vragenlijsten kunt u contact opnemen met de helpdesk van Regioplan Beleidsonderzoek, bedreigdbestuur@regioplan.nl, Het onderzoek wordt gehouden in samenwerking met vertegenwoordigers van gemeenten, provincies en waterschappen. Mede namens hen wil ik u alvast hartelijk danken voor uw medewerking. Hoogachtend, De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Mevro drs. J.W.E. Spies Pagina 1 van 1

2 REGIOPLAN Vragenlijst 'BEDREIGING OPENBAAR BESTUUR' - GRIFFIERS INLEIDING Deze vragenlijst over organisatiebeleid maakt onderdeel uit van een breder onderzoek onder ambtenaren en politieke ambtsdragers. De vragenlijst bestaat uit twee afzonderlijke onderdelen. Het eerste onderdeel van de vragenlijst gaat over het organisatiebeleid tegen agressie en geweld door burgers en wordt onderzocht door Regioplan. Het tweede onderdeel van de vragenlijst gaat over integriteitsbeleid en wordt onderzocht door BIOS. Beide onderzoeken worden uitgevoerd in opdracht van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en worden ondersteund door de beroepsorganisaties. Om u niet meerdere malen te benaderen zijn de vragenlijsten van de twee onderzoeken in één vragenlijst gebundeld. Er zal apart worden gerapporteerd over de beide onderzoeken. Vanzelfsprekend worden de resultaten vertrouwelijk behandeld. In de rapportage van de onderzoeken zal alleen algemeen worden gerapporteerd en de resultaten zullen niet herleidbaar zijn naar individuele organisaties of personen. Voor de betrouwbaarheid van de onderzoeksresultaten is participatie essentieel. U wordt dan ook opgeroepen om deelte nemen aan dit onderzoek doorde vragenlijst in te vullen. Het invullen van de vragenlijst kost u ongeveer 10 minuten. Let op: diverse vragen gaan over het beleid ten aanzien van de gemeenteraad / provinciale staten. Daarmee doelen we op het beleid ten aanzien van volksvertegenwoordigers. Het beleid ten aanzien van de ambtelijke organisatie en dat voor bestuurders inventariseren wij via de secretaris van uw organisatie. Als u erde voorkeur aangeeft om de vragenlijst via internet inte vullen, isdat mogelijk op het webadres Uw wachtwoord is: G125. Voor inhoudelijke vragen over het onderzoek kunt u contact opnemen met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: terry.lamboo@minbzk.nl y Voor praktische ondersteuning bij het invullen van de vragenlijst kunt u contact opnemen met de helpdesk, bedreigdbestuur@regioplan.nl ; Wij wensen u veel succes bij het invullen van de vragenlijst. Retourneren Na het invullen van de vragenlijst, kunt u deze retourneren via de bijgevoegde antwoordenveloppe. Wij ontvangen uw vragenlijst graag voor 1 april Regioplan Beleidsonderzoek / Scan Serv BV Antwoordnummer VB Nootdorp -1 -

3 INVULINSTRUCTIE Deze vragenlijst wordt geautomatiseerd verwerkt. Daarom is het belangrijk dat u: de vragenlijst niet kreukt; de vragenlijst invult met een zwarte of blauwe pen {geen rode en geen viltstift); bij open vragen uw antwoorden binnen de daarvoor bestemde kaders zet; een duidelijk kruisje zet in het vakje van uw keuze. Het vakje niet helemaal inkleuren. Bijvoorbeeld: Bent u? man M vrouw (u heeft nu ingevuld dat u een vrouw bent) Als u per ongeluk het verkeerde vakje heeft aangekruist, moet u het qoede vakie helemaal inkleuren. Bent u? man Cu heeft nu ingevuld dat u een man bent) El vrouw Soms wordt gevraagd een getal in te vullen. Wilt u één cijfer per vakje invullen, zodat het hele cijfer binnen het vakje komt. Gelieve geen streepjes zetten als u niets hoeft in te vullen. Belangrijk! Bij de meeste vragen is het de bedoeling dat u maar één hokje aankruist. Bij sommige vragen mogen meerdere hokjes worden aangekruist. Bij die vragen staat dat apart vermeld. Wilt u altijd binnen de vakjes schrijven en nooit ernaast? Dingen die u op andere plaatsen dan in het vakje schrijft, kunnen niet gelezen worden. Als u opmerkingen heeft, kunt u deze in het laatste vak op de laatste pagina schrijven

4 Om te beginnen willen wij u een aantal algemene vragen stellen. Wij willen benadrukken dat u er zeker van kunt zijn dat bij de presentatie van de resultaten geen persoonlijke gegevens worden vrijgegeven. A. Kunt u aangeven in welke sector u werkzaam bent? Gemeenten Provincies ga naarvraag naar fc Let np: heantu/nnrh Her* wraarj alloen alc u hij urnirf 1 r, 'gemeenten' heeft ingevuld. B. Hoeveel inwoners heeft de gemeente waarin u werkzaam bent? Minder dan Meerdan Geen antwoord C. In welke provincie ligt uw organisatie? Geen antwoord Groningen Friesland Drenthe " Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg DEEL 1: VRAGEN OVER (BELEID TEN AANZIEN VAN) AGRESSIE EN GEWELD In dit eerste onderdeel worden enkele vragen gesteld over het beleid ten aanzien van agressie en geweld door burgers. Kunt u allereerst aangeven of het beleid tegen agressie en geweld door burgers zich binnen uw organisatie richt op zowel volksvertegenwoordigers als bestuurders? A. Richt het beleid tegen agressie en geweld door burgers zich binnen uw organisatie zowel op volksvertegenwoordigers als ook op bestuurders? Ja Nee Weet ik niet Let op: indien het beleid tegen agressie en geweld door burgers binnen uw organisatie afwijkend is voor volksvertegenwoordigers en bestuurders, wilt u dan de volgende stellingen beantwoorden op basis van het beleid voor volksvertegenwoordigers? B. Is binnen uw gemeenteraad / provinciale staten een duidelijke norm geformuleerd op basis waarvan volksvertegenwoordigers weten waar de grenzen liggen en wanneer zij moeten optreden? Ja Nee Onbekend of maatregel is getroffen C. Zijn er duidelijke huisregels opgesteld waaraan burgers zich moeten houden? D. Wordt aan burgers gecommuniceerd dat agressie nooit wordt getolereerd? E. Heeft uw gemeenteraad / provinciale staten een interne meldingsprocedure voor agressie en geweld? F. Zijn er in uw gemeenteraad / provinciale staten afspraken gemaakt over, of voorzieningen ingesteld voor, de opvang van volksvertegenwoordigers na een incident van agressie of geweld door burgers? In dit onderdeel worden enkele vragen gesteld over voorlichting en trainingen. A. Zijn de volksvertegenwoordigers van uw gemeenteraad / provinciale staten de afgelopen twee jaar getraind/voorgelicht over het omgaan met agressie en geweld door burgers? B. Krijgen nieuwe volksvertegenwoordigers standaard voorlichting of training overhet omgaan met agressie en geweld door burgers? Ja Nee Onbekend of maatregel is getroffen -3-

5 De volgende vragen gaan over het geven van een reactie naar daders van agressie en geweld. Ja Nee Weet ik niet A. Zijn de procedures voor het geven van een reactie naar de dader binnen uw organisatie gelijk voor zowel volksvertegenwoordigers als voor bestuurders? Let op: indien de procedures voor het geven van een reactie naar de dader binnen uw organisatie afwijkend zijn voor volksvertegenwoordigers en bestuurders, wilt u dan de volgende stellingen beantwoorden op basis van de procedures voor volksvertegenwoordigers? Onbekend of maat- Ja Nee regel is getroffen B. Houdt uw gemeenteraad / provinciale staten een overzicht bij van de gemelde incidenten? C. Is er een procedure voor het geven van een reactie naarde dader? (bijv. door het sturen van een waarschuwingsbrief of het geven van een waarschuwingsverbod) D. Is er een procedure voor het verhalen van schade? E. Is er een procedure voor het doen van aangifte bij de politie bij situaties met agressie en geweld? F. Bevat deze procedure ook het doen van aanqifte door de orqanisatie bii bedreiqinq of fysiek geweld? De volgende vraag gaat over het aantal incidenten van agressie en geweld tegen volksvertegenwoordigers door burgers. Kunt u hieronder aangeven hoe vaak dergelijke incidenten in 2011 zijn voorgekomen? Aantal incidenten in 2011 Onbekend Verbale agressie (schelden, schreeuwen, vernederen, treiteren, pesten) Bedreiging/intimidatie (bedreigen, stalken, achtervolgen, chanteren, onder druk zetten, dreigbrief, gezinsleden bedreigen) Fysieke agressie (duwen, slaan, schoppen, spugen, vastgrijpen, verwonden, fysiek hinderen, gooien/vernielen met/van voorwerpen) Seksuele intimidatie (nafluiten, seksueel getinte opmerkingen, blikken, handtastelijkheden, aanranding of verkrachting) Discriminatie (negatieve opmerkingen of gedragingen met betrekking tot sekse, huidskleur, geloof, leeftijd of seksuele geaardheid I Kunt u hieronder aangeven hoe vaak er in 2011 een reactie naar de dader is gegeven, aangifte is gedaan bij de politie en schade is verhaald? Aantal maal in 2011 Onbekend Hoe vaak is er een reactie naar de dader gegeven? Hoe vaak is er aangifte gedaan bij de politie? Hoe vaakfeer 5chade verhaald^ n -4-

6 Voordat we overgaan naar een tweede deel van de vragenlijst over ambtelijk en bestuurlijk integriteitsbeleid, willen wij u in de gelegenheid stellen om eventuele opmerkingen te maken over dit eerste deel van het onderzoek, de vragenlijst of het onderwerp veiligheid op het werk. Dat kan hieronder. U heeft de vragen over het organisatiebeleid ten aanzien van agressie en geweld afgerond. Nu volgt het tweede deel van de vragenlijst over integriteitsbeleid openbaar bestuur. D EEL 2: INTEGRITEITSBELEID Deze vragenlijst maakt onderdeel uit van een breder onderzoek waarbij ook wordt ingegaan op de beleving van integriteitsbeleid onder ambtenaren en politieke ambtsdragers. Steeds waar gesproken wordt over raad/pswordt bedoeld gemeenteraad of Provinciale Staten. De vragen over integriteitsbeleid openbaar bestuur zijn opgebouwd naar de onderdelen: - regels en instrumenten - aandacht voor integriteit rol griffier gesignaleerde integriteitsinbreuken Regels en instrumenten Wanneer is de gedragscode integriteit voor de raad/ps voor het laatst geactualiseerd? 2010/ / of eerder Ik weet niet wanneer deze geactualiseerd is Onze raad/ps heeft geen gedragscode ga naar vraag naar 3 Ik weet niet of onze raad/ps een gedragscode heeft ga naar vraag naar3 Heeft het bestuur van uw organisatie één gezamenlijke gedragscode integriteit? Ja,.één gedragscode voor bestuurders en volksvertegenwoordigers Nee, de raad/ps heeft een eigen gedragscode Weet niet Zijn er in de gedragscode, of in andere vorm, duidelijke regels en afspraken opgenomen over: Ja Nee Weet niet A. Het aannemen van uitnodigingen voor buitenlandse reizen? B. Het gebruik van de fractievergoeding en doen van declaraties? -5-

7 Op welke wijze worden (nevenwerkzaamheden van de leden van de raad/ps openbaar gemaakt? Ter inzage of opvraagbaar Op de website Zowei ter inzage/ opvraagbaar als op de website Anders, namelijk: Op welke wijze wordt aandacht besteed aan integriteit, integriteitsrisico's en morele bewustwording van raadsleden/statenleden? (meerdere antwoorden mogelijk) Bij het afleggen van de eed, belofte of verklaring Bij een dilemmatraining, workshop of voorlichting Door het verspreiden van de gedragscode Door het verspreiden van handreikingen en brochures Informatie in nieuwsbrieven of internet Deze worden niet openbaar gemaakt i Zijn er afspraken of regels over het expliciet bespreken van mogelijke integriteitsrisico's en het beperken hiervan voor aantreding van wethouders/gedeputeerden (bijvoorbeeld t.a.v. nevenfuncties, persoonlijke belangen, eerdere functies ed.) Ja, dit gebeurt in de vorm van een integriteitstoets Ja, op een andere manier Nee, dit is geen onderwerp Weet niet Iser voor de leden van de raad/ps een aanspreekpunt of functionaris aangewezen voorvragen over integriteit? Ja Nee Weet niet Zijn er afspraken over de procedure die gevolgd wordt bij vermoedens van (ernstige) schendingen? Ja Nee Weet niet In rapportages over de raad/ps Anders, namelijk: Niet ga naar vraag naar 10 Weetniet ga naarvraag naar 10 In welke mate wordt aandacht besteed aan integriteit, integriteitsrisico's en morele bewustwording van raadsleden/statenleden? Eenmalig Terugkerend Weet niet H Wanneer zijn voor het laatst trainingen, workshop of voorlichting georganiseerd voor leden van de raad/ps op het gebied van integriteit, integriteitsrisico's en morele bewustwording? 2010/ / of eerder Er zijn geen trainingen georganiseerd op het gebied van integriteit Weet niet Aandacht voor integriteit In hoeverre bent u het eens of oneens met onderstaande stellingen over de aandacht voor integriteit in de raad/ps? Helemaal mee eens Enigszins mee eens Neutraal Enigszins mee oneens Helemaal mee oneens A. De raad/ps en zijn leden vinden integriteit belangrijk, maar als het er op aan komt staat het politieke belang voorop B. Raadsleden/Statenleden zijn bij de uitoefening van hun functie alert op het gescheiden houden van privé/familiebelang en het algemeen belang C. Integriteitskwesties van raadsleden/statenleden worden pas opgepakt nadat de media hieraan aandacht hebben besteed -6-

8 Rol griffier In hoeverre bent u het eens of oneens met de onderstaande uitspraken over uw rol als griffier? A. Als griffier word ik regelmatig door raadsleden/statenleden om advies gevraagd inzake integriteitsvragen Enigs- Helemaal Helemaal Enigszins zins mee mee mee eens mee eens Neutraal oneens oneens B. Als griffier geef ik ongevraagd advies als ik zie dat een raadslid/ Statenlid iets doet dat mogelijk niet door de beugel kan C. Als griffier zit ik in een lastige positie om raadsleden/statenleden aan te spreken op hun gedrag D. Als griffier word ik door de burgemeester/commissaris der Koningin voldoende gesteund in mijn rol t.a.v. de integriteit en het integriteitsbeleid van de raad/ps De volgende vraag gaat over welke functionaris de beste positie heeft om leden van de raad/ps aan te spreken. Hieronder staan drie functionarissen. Wilt u met de cijfers 1,2, en 3 aangeven welke van de functionarissen het meest (1 ) # minder (2) en het minst (3) in de praktijk beschikt over de positie om leden van de raad/ps aan te spreken. Hieronder staan opnieuw drie functionarissen. Wilt u met de cijfers 1,2, en 3 aangeven welke van de functionarissen volgens u het meest (1), minder (2) en het minst (3) formeel beschikt over de positie om leden van de raad/ps aan te spreken. de burgemeester / CdK de griffier de plv.voorzitter de burgemeester/cdk de griffier de plv.voorzitter Gesignaleerde integriteitsinbreuken g Hieronder vindt u verschillende vormen van integriteitsinbreuken of laakbaar gedrag die zich in de raad/ps kunnen voordoen. Hoe vaak heeft u dit gedrag bij een of meer raadsleden/statenleden de afgelopen 12 maanden gesignaleerd of (serieus) vermoed? Nooit Eenmaal Enkele malen A. Het niet melden van alle (neven)functies Vaak B. Niet correct gebruik maken van {fractie)vergoedingen en (onkosten) declaraties C. Misbruik maken van of niet vertrouwelijk omgaan met gevoelige informatie D. Woordvoering over zaken waarbij men een persoonlijk belang heeft E. Meestemmen over zaken waarbij men een persoonlijk belang heeft F. Oneigenlijke drang uitoefenen op ambtenaren C. Optreden als adviseur of gemachtigde in een geschil tussen burgers en het bestuur H. Het aannemen van geschenken en diensten in strijd met de regels en gedragscode 1. Bevoordelen van familie, vrienden of bekenden Regelmatig -7-

9 Heeft u actie ondernomen naar aanleiding van dit incident/ deze incidenten? (meerdere antwoorden mogelijk) Besproken met lid in kwestie Besproken met burgemeester/commissaris der Koningin Besproken met de plaatsvervangend voorzitter van de raad/ps Besproken met de secretaris Besproken met een andere functionaris Andere actie ondernomen, namelijk: Geen actie ondernomen Niet van toepassing, niets gesignaleerd Heeft u zich hierbij gesteund gevoeld door de burgemeester/commissaris der Koningin? Zeer gesteund Deels gesteund Nauwelijks gesteund Niet gesteund Niet van toepassing, niets besproken U bent aan het einde gekomen van de vragenlijst. Hieronder kunt uw opmerkingen kwijt over dit onderzoek, de vragenlijst of het onderwerp integriteitsbeleid openbaar bestuur. Hartelijk bedankt voor uw medewerking aan het onderzoek. U kunt de vragenlijst retourneren via de bijgevoegde antwoordenveloppe. Regioplan Beleidsonderzoek / Scan Serv BV Antwoordnummer VB Nootdorp -8-