Zorgprogramma Dyslexie
|
|
- Gijs Adam
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zorgprogramma Dyslexie
2 Dit is een uitgave van Comenius Versie 2, augustus 2017 Woerden
3 Inhoud Informatie over Comenius 3 Informatie over onderzoek en behandeling van dyslexie 6 Stappenplan: van signalering, aanmelding tot behandeling 7 1
4 2
5 Informatie over Comenius Comenius bestaat al ruim 25 jaar en is in Midden-Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip. We vinden dat we ons daarom de specialist in de generalistische basis GGZ mogen noemen. Kinderen kunnen vastlopen in hun ontwikkeling. Door de jarenlange ervaring met kinderen, jongeren en jongvolwassenen is er veel expertise opgebouwd als het gaat om het herkennen, onderkennen en behandelen van leerproblemen (zoals dyslexie), gedrags- en ontwikkelingsstoornissen (zoals ADHD en autismespectrum stoornissen) alsmede op het terrein van sociaalemotionele problemen (zoals faal- en sociale angst). Het psychodiagnostisch onderzoek wordt op maat gedaan. De resultaten staan in een helder geschreven en overzichtelijk rapport. Tevens worden er aan ouders en school handvatten en adviezen aangereikt die voorwaarden scheppen om het kind goed te laten ontwikkelen. Soms is er meer voor nodig en heeft het kind psychologische behandeling of training nodig. Comenius behandelt kinderen met dyslexie zoals beschreven in deze folder. Het overige aanbod bestaat onder andere uit: Kortdurende behandelingen gericht op gedrags- en sociaal-emotionele problemen EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) Ouderbegeleiding Hoofdwerk Cognitieve en sociaal-emotionele begeleiding van hoogbegaafden Behandeling van problemen met de executieve functies zoals aandacht en planning Groepsbehandelingen en trainingen De bovengenoemde behandelingen worden op de volgende pagina kort toegelicht. Ons gehele zorgaanbod staat beschreven in onze algemene folder Specialist in de generalistische basis GGZ. Comenius is een zusterorganisatie van PsyMens Kind en Jeugd. Het team bestaat uit klinisch psychologen, psychotherapeuten, GZ-psychologen en kinderpsychiaters en is gespecialiseerd in het behandelen van kinderen, jongeren, ouders en gezinnen; ook met complexe problematiek. Om een indruk te krijgen van het zorgaanbod van PsyMens Kind en Jeugd verwijzen wij u naar de website Wilt u informatie of advies? De dagelijkse leiding over de vestigingen is in handen van Jantien van der Wijngaard en Marjolein Mallens. Zij zijn het eerste aanspreekpunt bij vragen en aanmeldingen, telefoon
6 Kortdurende behandelingen gericht op gedrags- en sociaalemotionele problemen Individueel of samen met de ouder(s) wordt bezien wat kan helpen om de klachten te verminderen en/of de problematische situatie te verbeteren of om verergeren van de gevolgen te voorkomen. Er wordt gebruik gemaakt van oplossingsgerichte, cognitieve en gedragstherapeutische methodieken. EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) EMDR is een kortdurende therapievorm gericht op traumaverwerking. Als het gaat om een trauma na een eenmalig ingrijpende gebeurtenis dan zijn kinderen vaak al na enkele zittingen in staat om hun normale dagelijkse bezigheden (school, vriendjes, et cetera) weer op te pakken. De therapeut zal vragen aan de gebeurtenis terug te denken inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart. De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus. Na afloop van de behandeling herinnert het kind zich de gebeurtenis nog wel, maar hij of zij wordt er niet meer angstig door. Ouderbegeleiding Elementen in de ouderbegeleiding kunnen zijn: Psycho-educatie aan ouder(s) waarin informatie wordt verstrekt over de problematiek van het kind, algemene richtlijnen voor de aanpak en de hulpverleningsmogelijkheden, prognose en toekomstperspectief en de invloed van de problematiek op het gezinsleven; Acceptatie en verwerking van de consequenties van de problematiek in het leven van het kind en het gezin; Aan de ouder(s) worden pedagogische technieken en middelen aangereikt om hun handelingsvaardigheden te versterken en uit te breiden; Informatie bieden over andere of aanvullende hulpverleningsmogelijkheden. Hoofdwerk Cognitieve en sociaal-emotionele begeleiding van hoogbegaafden Hoofdwerk is een training speciaal voor (hoog)begaafde kinderen en hun ouder(s) waarin kinderen zowel cognitief worden uitgedaagd als ook psychosociaal worden begeleid. De kinderen worden gestimuleerd en uitgedaagd, waardoor deze kinderen beter functioneren binnen het regulier onderwijs. Daarnaast wordt er steunende en structurerende begeleiding geboden met betrekking tot gedragsbijzonderheden die kunnen samenhangen met hoogbegaafdheid. Mogelijke gedragsbijzonderheden zijn: teruggetrokken gedrag, aangepast gedrag, onzekerheid, driftbuien en concentratieproblemen. 4
7 Behandeling van problemen met de executieve functies zoals aandacht en planning Executieve functies zijn het vermogen om dingen te organiseren, te focussen en impulsen onder controle te houden. Verminderde executieve functies leiden tot problemen met doelgericht gedrag. De behandeling heeft een stapsgewijze benadering gericht op het versterken van het gehele spectrum van executieve functies, namelijk van inhibitie, flexibiliteit, emotieregulatie, werkgeheugen, planning en organisatie. Groepsbehandelingen en trainingen De sociale vaardigheidstraining leert kinderen en jongeren beter omgaan met problemen in het contact met leeftijdsgenoten, zoals gepest worden of zelf pesten, zichzelf overschreeuwen of geen vrienden hebben. De emotieregulatiegroep is erop gericht om inzicht in zichzelf en het eigen handelen te vergroten en emoties en gedrag beter te reguleren. 5
8 Informatie over onderzoek en behandeling van dyslexie Dyslexie is een hardnekkig lees- en/of spellingprobleem. Het is aangeboren en staat los van de intelligentie. Het is een beperking die de schoolprestatie en daarmee het plezier in leren en naar school gaan behoorlijk in de weg kan staan. Bij kinderen met dyslexie is vaak onnodig sprake van onderprestatie. Deze kinderen raken vaak gefrustreerd en worden boos. Ook voelen ze zich vaak dom en minderwaardig. Tijdige onderkenning en behandeling kan veel leed bij het kind en ouders voorkomen. Behandeling van dyslexie kan de leesvaardigheid verbeteren, de beperking tot een acceptabel niveau doen verminderen en het kind ermee leren om te gaan. Comenius heeft een eigen behandelprogramma ontwikkeld voor kinderen met ernstige enkelvoudige dyslexie en heeft daarvoor het keurmerk gekregen van het Nederlands Kwaliteitsinstituut Dyslexie (NKD). Diagnostiek en behandeling van ernstige enkelvoudige dyslexie wordt vergoed vanuit de gemeente. Comenius heeft hiertoe overeenkomsten met alle gemeenten in Midden-Nederland (zie het overzicht op Voor de overige vormen van dyslexie (ook in combinatie met andere (leer)stoornissen) wordt de definitie van de Stichting Dyslexie Nederland aangehouden: Dyslexie is een specifieke leerstoornis die zich kenmerkt door een hardnekkig probleem in het aanleren van accuraat en vlot lezen en/of spellen op woordniveau, dat niet het gevolg is van omgevingsfactoren en/of een lichamelijke, neurologische of algemene verstandelijke beperking (definitie SDN, 2016). Voor de diagnostiek en behandeling van ernstige enkelvoudige dyslexie wordt het Protocol Diagnostiek en Behandeling Blomert (2006) aangehouden; Dyslexie is een subtiele stoornis in de ontwikkeling van de hersenen op basis van een genetische predispositie, die leidt tot verstoringen in de verwerking van taalspecifieke informatie, die vooral tot uiting komt bij de verwerking van fonologischorthografische informatie en zich uit in het lezen en spellen van woorden. Dit specifieke lees- en spellingprobleem beperkt in ernstige mate een normale educatieve ontwikkeling, die op grond van de overige cognitieve capaciteiten geïndiceerd zou zijn (PDDB Blomert, 2006). 6
9 Stappenplan: van signalering, aanmelding tot behandeling Stap 1: Is er sprake van dyslexie? Wanneer een kind lees- en spellingproblemen heeft, dan hoeft hij of zij niet altijd dyslexie te hebben. Het kind heeft dan extra begeleiding op school nodig. Er is sprake van dyslexie als de lees- en/of spellingontwikkeling van een kind voldoet aan twee criteria (Stichting Dyslexie Nederland/SDN, 2008), namelijk: Criterium van de achterstand: lezen en/of spelling ligt significant onder hetgeen van het kind, gegeven zijn of haar leeftijd en omstandigheden, verwacht mag worden; Criterium van de hardnekkigheid: de lees- en/of spellingproblemen zijn hardnekkig. De problemen met lezen- en/of spellen op woordniveau blijven bestaan, ondanks adequate remediërende instructie en begeleiding. De handelingsplannen waarin dit staat beschreven bevinden zich in het leerlingdossier. Stap 2: Toetsen van het leerlingdossier Om te onderzoeken of er sprake is van ernstig enkelvoudige dyslexie wordt het leerlingdossier getoetst. Afhankelijk van afspraken met de gemeente wordt dit getoetst door een aangewezen externe of door de orthopedagoogonderzoeker van Comenius. Het kind komt voor de vergoede diagnostiek en/ of behandeling in aanmerking wanneer hij of zij: jonger is dan 12 en ouder is dan 6 jaar extra begeleiding heeft gehad bij het lezen en spellen voor minimaal een periode van 6 maanden de vooruitgang, ondanks deze begeleiding, gering blijkt. Kinderen die ongeveer tot de 10% - 16% zwakste lezers en/of spellers (E-scores) behoren, mogen naar de diagnostische zorg worden doorverwezen, mits de scores zijn vastgesteld in drie opeenvolgende meetmomenten en na extra begeleiding. Zijn bovenstaande gegevens bekend en de vermoedens van ernstige enkelvoudige dyslexie worden goed onderbouwd, dan kan besloten worden tot diagnostisch onderzoek. Stap 3: Het diagnostisch onderzoek Als het vermoeden van ernstige enkelvoudige dyslexie goed is onderbouwd, wordt besloten tot diagnostisch onderzoek dat bestaat uit een intelligentieonderzoek, onderzoek naar lees- en spellingvaardigheden, klanktekenkoppeling (grafeem-foneem koppeling) en het vermogen klanken te onderscheiden en correct te gebruiken (fonologische verwerking) en het serieel benoemen. Er wordt ook onderzoek gedaan naar zogenaamde controletaken, waarmee wordt gekeken of er alternatieve verklaringen zijn (onderzoek naar concentratie, visueel- en auditief geheugen en woordenschat). 7
10 Uit het onderzoek kan het volgende naar voren komen: Het kind heeft geen of een lichte tot milde vorm van dyslexie. Indien het kind een remediërende behandeling nodig heeft, kan Comenius die geven. Voor de remediërende behandeling is een alternatieve financiering nodig. De kosten van het onderzoek worden echter wél vergoed door de gemeente waar het kind is gehuisvest en staat ingeschreven. Het kind blijkt ernstige enkelvoudige dyslexie te hebben. Aansluitend kan de vergoede behandeling worden gestart. Het kind blijkt ernstige dyslexie te hebben, maar er is ook sprake van een andere stoornis zoals AD(H)D of een ontwikkelingsprobleem. Omdat de hardnekkige dyslectische kenmerken ook kunnen samenhangen met een andere (co-)morbide stoornis, dient het kind daarvoor eerst behandeld te worden. Het kind komt dan in aanmerking voor een behandeling in de specialistische zorg. Deze behandeling wordt door de gemeente vergoed. Voor deze vergoede behandeling kan het kind terecht bij de zusterorganisatie van Comenius, PsyMens. Als na behandeling blijkt dat de dyslectische klachten toch blijven aanhouden, dan kan het kind alsnog in aanmerking komen voor een dyslexie behandeling. Stap 4: De behandeling De behandelingen verlopen volgens een protocol met vaste modules, echter met aandacht en ruimte voor aanpassing voor ieder kind. De oefeningen worden deels aangeboden via de computer. In de dyslexiebehandeling staat het verbeteren van de lees- en spellingvaardigheden bij enkelvoudige ernstige dyslectici centraal. Het doel is het leren omgaan met dyslexie, de achterstanden te verkleinen en een voldoende stabiel niveau te behalen om zelfstandig te kunnen functioneren. De behandeling bestaat uit maximaal 60 behandelingen van één uur per week waarbij regelmatig geëvalueerd en getoetst wordt, afhankelijk van de afspraken met de betreffende gemeente en de voortgang van de behandeling. Deze gegevens worden besproken met de ouder(s) en school. Afstemming met de ouder(s) en school is belangrijk vanwege het dagelijks herhaald oefenen thuis en/of op school. Het kind krijgt namelijk elke week huiswerk mee om het aangebodene te oefenen en te herhalen. 8
11 Onderwijs Ouders School School & Ouders Comenius Vermoeden dyslexie Aanmelding Leerlingdossier Het leerlingdossier wordt getoetst door een externe of door de orthopedagoog-onderzoeker van Comenius. Op basis hiervan en het gesprek met de ouder(s) wordt bepaald of er voldoende onderbouwing is voor een onderzoek naar dyslexie. Criteria: Ouder dan 6 en jonger dan 12 jaar 6 maanden RT; gering effect Kind behoort tot de 10-16% zwakste lezers en/of spellers Psycho-diagnostiek wordt vergoed door de gemeenten en bestaat uit: Intelligentie Quotiënt Lees- en spellingvaardigheden Klanktekenkoppeling Vermogen om klanken te onderscheiden en correct te gebruiken Controletaken (concentratie, geheugen, woordenschat) Kind Afstemming & terugkoppeling Geen dyslexie of andere problematiek Lichte, milde enkelvoudige dyslexie Ernstige enkelvoudige dyslexie Andere problemen wel of niet in combinatie met dyslexie Comenius Behandeling op basis van alternatieve financiering Behandeling Maximaal 60 sessies vergoed door de gemeente Onderzoek & behandeling PsyMens
12
13
14 Contact met Comenius Locatie Bilthoven: Bilderdijklaan DG Bilthoven Locatie Utrecht: Janskerkhof BK Utrecht Locatie Amersfoort: Zielhorsterweg ZX Amersfoort Secretariaat: Pelmolenlaan GW Woerden T
Adviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip.
1 2 INFORMATIE OVER COMENIUS Adviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip. Wij mogen daarom met recht zeggen een ruime ervaring
Nadere informatieSpecialist in de generalistische basis GGZ
Specialist in de generalistische basis GGZ www.comen.nl 030-605 25 00 Dit is een uitgave van Comenius Versie 2, juli 2017 Woerden Inhoud Informatie over Comenius Kind en Jeugd 2 Psychodiagnostisch onderzoek
Nadere informatieInformatie over Comenius Kind en Jeugd
1 2 Informatie over Comenius Kind en Jeugd Adviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip. Wij mogen daarom met recht zeggen
Nadere informatieVoor kinderen die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school.
Voor kinderen die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school. Waarom RIOzorg? Complete zorg: onderzoek en behandeling Wetenschappelijk effectief bewezen behandelmethodes Een zo kort mogelijke wachtlijst
Nadere informatieesther dyslexiepraktijk
esther dyslexiepraktijk molema Dyslexiepraktijk Esther Molema Dyslexiepraktijk Esther Molema is een praktijk waar kinderen met dyslexie en hun ouders terecht kunnen voor behandeling, advisering en coaching.
Nadere informatiePLD de Spindel, bijlage 4
Checklist Onderkenning Dyslexie Edux Beoordeling van de ernst en hardnekkigheid van de lees- en/of spellingproblemen t.b.v. de continuïteit van de zorg in het primair en voortgezet onderwijs Naam leerling
Nadere informatieDyslexie in vogelvlucht. 6 februari 2015 Elise de Bree
Dyslexie in vogelvlucht 6 februari 2015 Elise de Bree 1 Doel van lezing: 2 Dyslexie Klinische en schoolpraktijk Wetenschappelijke inzichten in lees-spellingsproblemen Definitie van dyslexie Signalering
Nadere informatieStappenplan Dyslexietraject
Stappenplan Dyslexietraject Een leerling komt in aanmerking voor dyslexie-onderzoek wanneer: Criterium van de achterstand: er sprake is van een significante achterstand op het gebied van lezen en/of spelling
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en dyslexie
www.pcpokrimpenerwaard.nl Protocol Leesproblemen en dyslexie Geloof in onderwijs DE ARK - DE WEGWIJZER - ICHTHUSSCHOOL - DE RANK - KON. JULIANASCHOOL - KON. WILHELMINASCHOOL - EBEN-HAËZER - DE BRON Inhoudsopgave
Nadere informatieUw kind en dyslexie. Brochure voor ouders
Uw kind en dyslexie Brochure voor ouders Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een aangeboren handicap die iedereen kan treffen. Onafhankelijk van intelligentie. Dyslexie is een hardnekkig probleem
Nadere informatieExperts in diagnostiek
Experts in diagnostiek Het beste in een kind naar boven halen Elk kind heeft zijn eigen talenten. Dit betekent niet dat alle kinderen even goed mee kunnen komen op school. Sommige kinderen hebben onvoldoende
Nadere informatieERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE. Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie
ERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Diagnostiek en behandeling Adelante audiologie & communicatie Bij schoolgaande
Nadere informatie2012/2014. Beleid diagnostiek dyslexie. Samenwerkingsverbanden voor Primair Onderwijs. Katwijk/Rijnsburg/Valkenburg & Duin- & Bollenstreek
Beleid diagnostiek dyslexie 2012/2014 Beleidsdocument ten aanzien van dyslexieonderzoek binnen de samenwerkingsverbanden Katwijk/Rijnsburg/Valkenburg en de Duin- & Bollenstreek. Het beleid geldt tot de
Nadere informatieSIGNALERING, DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN ERNSTIGE, ENKELVOUDIGE DYSLEXIE
SIGNALERING, DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN ERNSTIGE, ENKELVOUDIGE DYSLEXIE Procedure voor onderwijs, gemeenten en zorgaanbieders binnen de regio Holland Rijnland Juli 2017 Versie 2.3 De vergoede dyslexiezorg
Nadere informatieERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE. Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie
ERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Diagnostiek en behandeling Adelante audiologie & communicatie Bij schoolgaande
Nadere informatieEffectiviteit van een gestructureerde, fonologisch gebaseerde dyslexiebehandeling
Effectiviteit van een gestructureerde, fonologisch gebaseerde dyslexiebehandeling In elke klas zitten wel een aantal kinderen die veel moeite hebben met het leren lezen en spellen. Voor een groot deel
Nadere informatieEMDR. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie
EMDR Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is EMDR? Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van
Nadere informatieNL Onderwijszorg Nederland
0 NL Onderwijszorg Nederland Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Dyslexie is aangeboren en
Nadere informatieUw leerling en dyslexie
Uw leerling en dyslexie Wat is dyslexie? Dyslexie is een aangeboren beperking bij lezen en spellen die iedereen kan treffen, onafhankelijk van intelligentie. Het is een hardnekkig probleem dat de talentontwikkeling
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie mbo
Studiesucces met dyslexie mbo Karin Lukassen, APS Marga Kemper, Cinop Oktober 2012 Wat is dyslexie? Wat is dyslexie? Definitie en kenmerken Vaardigheidsniveau Criterium van de didactische resistentie Criterium
Nadere informatieOnderzoek, behandeling en ondersteuning van kinderen en jongeren tot 18 jaar
Onderzoek, behandeling en ondersteuning van kinderen en jongeren tot 18 jaar De specialisten van De Jeugdpraktijk geven kinderen en jongeren de persoonlijke en professionele aandacht die vereist is. De
Nadere informatieEMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring
EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring Wat is EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen
Nadere informatieUw leerling en dyslexie
Uw leerling en dyslexie Brochure voor scholen Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een aangeboren handicap die iedereen kan treffen. Onafhankelijk van intelligentie. Dyslexie is een hardnekkig probleem
Nadere informatieAanmelding Achterstand, scores, meetmomenten, doublure Geboden hulp, ondersteuningsniveaus, interventies lezen en spellen Comorbiditeit Verwachtingen
ONL Leerlingdossier Aanmelding Achterstand, scores, meetmomenten, doublure Geboden hulp, ondersteuningsniveaus, interventies lezen en spellen Comorbiditeit Verwachtingen naar ouders Aanmelden Wie? Ouders
Nadere informatieALS LEREN EN ONTWIKKELEN NIET VANZELF GAAN. de Poort ORTHOPEDAGOGIEK EN REMEDIAL TEACHING
ALS LEREN EN ONTWIKKELEN NIET VANZELF GAAN de Poort ORTHOPEDAGOGIEK EN REMEDIAL TEACHING de Poort Soms gaat het leren bij een kind of jongere niet vanzelf. Als ouder maak je je daar zorgen om. Kinderen
Nadere informatieEMDR. Eye Movement Desensitization and Reprocessing
EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing Wat is EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last houden van de gevolgen van een schokkende
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG. 1.Inleiding
PROTOCOL DYSLEXIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG 1.Inleiding In dit protocol wordt beschreven hoe op de Annie M.G. Schmidtschool wordt gewerkt aan het voorkomen, onderkennen en aanpakken van lees-
Nadere informatieDislectie? Dyslectsie?
Dyslektie? Dicleksie? Dyslectie? Dislectie? Dyslectsie? Studiemiddag dyslexie BAVO Eemland Eveline Wouters, Seminarium voor Orthopedagogiek, Utrecht Juist/onjuist Bespreek 5 minuten met uw buurman/buurvrouw
Nadere informatieEMDR. Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring
EMDR Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring EMDR betekent: Eye Movement Desensitization and Reprocessing. EMDR is een behandeling voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van
Nadere informatieBestaat enkelvoudige dyslexie? Frank Wijnen & Elise de Bree Universiteit Utrecht SDN congres, Dyslexie 2.0
Bestaat enkelvoudige dyslexie? Frank Wijnen & Elise de Bree Universiteit Utrecht SDN congres, Dyslexie 2.0 Situatieschets PDDB: vergoeding van behandeling enkelvoudige dyslexie Enkelvoudig: bij het kind
Nadere informatieVoor jongeren die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school.
Voor jongeren die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school. Waarom RIOzorg? Je beslist mee over jouw behandeling. Je bent snel aan de beurt. Wij denken met je mee. Wij bieden wetenschappelijk
Nadere informatieIntroductie. JuniorCare gaat voor Samen aan de Slag. Zie hier zorgaanbod 2019:
Zorgaanbod JuniorCare 2019 Introductie Wij helpen gezinnen, kinderen en volwassenen met een psychiatrische en/of psychosociale problemen om (meer) zelfredzaam te worden en beter te functioneren in hun
Nadere informatieUw leerling en dyslexie
Uw leerling en dyslexie Brochure voor scholen Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Dyslexie
Nadere informatieLeidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie VERSIE 2.0
Leidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie VERSIE 2.0 Samenstelling van de werkgroep: Maud van Druenen, Expertisecentrum Nederlands Femke
Nadere informatiePerceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie
Perceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Samenwerkende gemeenten Regio West Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Inhoud 1. Dyslexiezorg... 3 1.1
Nadere informatieDyslexie: een greep uit de actualiteit
Dyslexie: een greep uit de actualiteit Maud van Druenen Cindy Teunissen 3 november 2016 Wat gebeurt er veel. Een greep. Twee definities van dyslexie in Nederland? Kwaliteit dyslexieverklaringen Dyslexie
Nadere informatieDyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie in de zorgverzekering, wat gaat er veranderen?
Uw kind en dyslexie Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Dyslexie is aangeboren en onafhankelijk
Nadere informatieProbleemgedrag beter duiden en behandelen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling
Probleemgedrag beter duiden en behandelen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling Oorzaken achter complexe problematiek achterhalen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling
Nadere informatieZorgaanbod. De weg vrij voor talent
Zorgaanbod De weg vrij voor talent Het RID Sinds 1989 is het RID (Regionaal Instituut voor Dyslexie) specialist in onderzoek naar en behandeling van dyslexie. Sinds een aantal jaren verzorgen wij ook onderzoek
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo. Juni 2012
Studiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo Bert de Vos Marga Kemper - b.devos@aps.nl - mkemper@cinop.nl Juni 2012 Vraag bij binnenkomst Wat zie je in de klas, waarbij je denkt: dit zou door dyslexie
Nadere informatieDyslexiebehandeling. De weg vrij voor talent
Dyslexiebehandeling De weg vrij voor talent Waarom het RID? Het Regionaal Instituut voor Dyslexie Eén op de tien kinderen heeft moeite met lezen en spelling. Bij 4% is er sprake van dyslexie. Kinderen
Nadere informatieSpecialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren.
Specialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren. Polikliniek Flevoland Gedrag vertelt veel. Diagnostiek en behandeling Polikliniek Flevoland is een polikliniek voor specialistische GGZ-zorg. We zetten
Nadere informatieDyslexie, wat is dat eigenlijk?
Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Dyslexie is aangeboren en onafhankelijk van intelligentie.
Nadere informatieDyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch
Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch Inhoudsopgave 1.1 Uitgangspunten pag. 2 2.1 Definitie dyslexie pag. 3 2.2 Kenmerken van dyslexie pag. 3 2.2.1 Problemen bij lezen pag. 3 2.2.2 Problemen bij spellen pag.
Nadere informatieOok een rivier begint met de eerste druppel
Ook een rivier begint met de eerste druppel Update Afstemmingsdocument Ernstige lees- en/of spellingproblemen en/of dyslexie Onderwijs aan leerlingen van 4 tot 18 jaar op Walcheren juni 2011 Inleiding
Nadere informatieLeerlingdossier ONL Dyslexie Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Leerlingdossier ONL Dyslexie Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / intern begeleider Voor wij een aanmelding in behandeling nemen, is het nodig dat ouders/verzorgers hun
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken en procedure dyslexiezorg
Samenwerkingsafspraken en procedure dyslexiezorg Inleiding In het kader van Passend Onderwijs is bij wet vastgelegd dat scholen vanaf 1 augustus 2014 aan leerlingen een passende onderwijsplek moeten aanbieden.
Nadere informatieDiagnostiek de Ambelt. Ons aanbod. Resultaat boeken. de Ambelt
Diagnostiek de Ambelt Ons aanbod Resultaat boeken. de Ambelt Inhoudsopgave 1. Wie zijn wij?... 3 2. Aanbod Diagnostiek... 4 Consult gedragswetenschapper... 4 Traject Handelingsgerichte Diagnostiek... 4
Nadere informatieDyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie in de zorgverzekering, hoe werkt het?
Uw kind en dyslexie Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Dyslexie is aangeboren en onafhankelijk
Nadere informatieLeerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Leerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode en plaats
Nadere informatieAlgemene informatie Medische Psychologie
Algemene informatie Medische Psychologie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De psycholoog... 1 Vraagstellingen... 1 Intake... 1 Vervolg... 2 Behandeling... 2 - Psycho-educatie... 2 - Psychotherapie... 2 - Traumabehandeling...
Nadere informatieDe Kinder- en jeugdpsycholoog
De Kinder- en jeugdpsycholoog Inhoudsopgave Inleiding... 1 De kinder- en jeugdpsycholoog... 1 Vraagstellingen... 1 Gezag... 2 Intake... 2 Psychologisch onderzoek... 2 Psychologische behandeling... 3 Psycho-educatie...
Nadere informatieDyslexieprotocol. Versie: mei 2018
Dyslexieprotocol 1 Versie: mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding blz.3 2. Doel van het protocol blz.3 3. Wat is dyslexie? blz.3 4. Signaleringsmiddelen blz.4 5. Minimumdoelen voortgezet technisch lezen blz.5
Nadere informatieDyslexie valt als voldaan wordt aan de criteria onder de zorgverzekeringswet, waardoor kinderen gebruik kunnen maken van de vergoedingsregeling voor
Inhoudsopgave 1 Introductie 4 2 Het belang van psycho-educatie 6 3 Het herkennen van dyslexie 8 4 Diagnose dyslexie 10 5 Vergoedingsregeling 12 6 De dyslexieverklaring 13 7 Dyslexie: herkomst en hersenwerking
Nadere informatieAls het leren lezen niet zo soepel gaat
Als het leren lezen niet zo soepel gaat In de onderbouw leert een kind de eerste beginselen van het lezen. Wij letten bij het aanleren van de letters gelijk al op de signalen van leesproblemen. Het aanleren
Nadere informatieOndersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling. Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015
Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015 1 Individuele ondersteuning voor peuters en hun pedagogisch medewerkers op peutercentra en speelleergroepen
Nadere informatieVeelgestelde vragen (FAQ) EED Ernstige Enkelvoudige Dyslexie-ondersteuning SWV Brabantse Wal
Veelgestelde vragen (FAQ) EED Ernstige Enkelvoudige Dyslexie-ondersteuning SWV Brabantse Wal Inhoud Basisondersteuning: waarvoor zijn scholen verantwoordelijk, op het gebied van lees- en/of spellingsproblemen?...
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken dyslexiezorg
Samenwerkingsafspraken dyslexiezorg Inleiding In het kader van Passend Onderwijs is bij wet vastgelegd dat scholen vanaf 1 augustus 2014 aan leerlingen een passende onderwijsplek moeten aanbieden. Ook
Nadere informatie1. Een aantal kinderen komt in aanmerking voor de vergoede dyslexie.
Dyslexieonderzoeken WSNS-Salland Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau. (SDN 2008)
Nadere informatieVan onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling
Van onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling Het onderwijs en de gezondheidszorg dragen samen de verantwoordelijkheid voor het voorkomen
Nadere informatiePassend onderwijs: nieuwe kansen voor samenwerking. Remco Reij MBA Voorzitter raad van advies NRD Tweedaagse passend onderwijs PO-raad
Passend onderwijs: nieuwe kansen voor samenwerking Remco Reij MBA Voorzitter raad van advies NRD Tweedaagse passend onderwijs PO-raad Dyslexie Wat is dyslexie? Wat is dyslexiezorg? Feiten en cijfers Nieuwe
Nadere informatieDyslexie. Beatrijs Brand
Dyslexie Beatrijs Brand Hoe lezen wij? T s errassend oeveel ekst r emist an orden Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de lttres in een wrood saatn (c)
Nadere informatiePROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen
PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Stichting Primair Onderwijs Achterhoek Lohmanlaan 23 7003 DJ Doetinchem INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Visie en uitgangspunten... 3 Route... 4 Wat
Nadere informatieStudieochtend Dyslexie
Studieochtend Dyslexie Hoe ziet de ochtend eruit? Welkomstwoord Introductie dyslexie (praktische opdracht) Beleidskader dyslexie Theoretisch kader Koppeling naar de praktijk (praktische opdracht) 10.35-10.45
Nadere informatiePROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE
PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE Inhoudsopgave december 2016 1. Inleiding p.3 2. Wat is dyslexie? p.4 3. Voor wie is dit ondersteuningsplan bedoeld? p.4 4. De ondersteuning p.5 4.1
Nadere informatieDyslexie Onderzoek vergoed vanuit de Jeugdwet INFORMATIE VOOR OUDERS
Dyslexie Onderzoek vergoed vanuit de Jeugdwet INFORMATIE VOOR OUDERS Voorwoord In samenwerking met Onderwijszorg Nederland (ONL) bieden wij vergoede zorg voor kinderen met ernstige enkelvoudige dyslexie.
Nadere informatieSpecialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren.
Specialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren. Polikliniek Zeist Oog voor het kind als geheel. Diagnostiek en behandeling Polikliniek Zeist is een polikliniek voor specialistische GGZ-zorg. Wij bieden
Nadere informatiePsychisch functioneren bij het syndroom van Noonan
Psychisch functioneren bij het syndroom van Noonan drs. Ellen Wingbermühle GZ psycholoog / neuropsycholoog GGZ Noord- en Midden-Limburg Contactdag 29 september 2007 Stichting Noonan Syndroom 1 Inhoud Introductie
Nadere informatieLeerlingdossier ONL Dyslexie
Leerlingdossier ONL Dyslexie Richtlijnen bij het invullen Met dit begeleidend schrijven willen wij het invullen van het leerlingdossier voor onderzoek en behandeling van ernstige, enkelvoudige dyslexie
Nadere informatieFormat Leerlingdossier Dyslexie
Format Leerlingdossier Dyslexie Aanmeldformulier in te vullen door de school voor dyslexieonderzoek Gelieve een complete uitdraai van het Leerlingvolgsysteem,de AVI-gegevens, eventuele entreetoetsen, het
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR INHOUDSOPGAVE Zorgniveau 1: Goed lees- en spellingonderwijs Stap 1: Leestijd blz. 3 Kwaliteit instructiegedrag blz. 3 Klassenmanagement blz. 4 Stap 2: Juist
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie. Afdeling Psychiatrie
Cognitieve gedragstherapie Afdeling Psychiatrie Cognitieve gedragstherapie Wat is cognitieve gedragstherapie? Cognitieve gedragstherapie bestaat uit twee onderdelen; cognitieve therapie en gedragstherapie.
Nadere informatieJanuari Dyslexieplan
Januari 2014 Dyslexieplan Inhoud 1. Definitie en kenmerken dyslexie 3 2. Signalering 3 3. Dyslexieonderzoek 4 4. Dyslexiebehandeling 5 5. Faciliteiten op school 5 6. Communicatie met ouders 5 7. Tips voor
Nadere informatieZorgpad Psychotrauma (PTSS) 1. Zorgpad Psychotrauma
Zorgpad Psychotrauma (PTSS) 1 Een zorgpad beschrijft hoe uw behandeling er uit gaat zien. En welke behandelmethode wordt gebruikt. Stap 1-4 zijn de standaard modules, voor iedereen. Evenetueel aangevuld
Nadere informatieDyslexiezorg in Drenthe
Dyslexiezorg in Drenthe De zorgroute naar dyslexiezorg in de regio Drenthe Februari 2015 Programmateam Jeugdhulp regio Drenthe In afstemming met de samenwerkingsverbanden Primair Onderwijs in de regio
Nadere informatieMolendrift. Een veelzijdige hulpverleningsinstelling
Molendrift Een veelzijdige hulpverleningsinstelling Over deze folder In deze algemene, inleidende folder kunt u lezen wat Molendrift is en wat wij doen. Denkt u na het lezen van deze introductie dat onze
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken dyslexiezorg
Samenwerkingsafspraken dyslexiezorg Inleiding In het kader van Passend Onderwijs is bij wet vastgelegd dat scholen vanaf 1 augustus 2014 aan leerlingen een passende onderwijsplek moeten aanbieden. Ook
Nadere informatieBrijder Verslavingszorg Hoofddorp
Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,
Nadere informatieDyslexieprotocol. Stafbeleidsdocument. Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium
Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium Bezoekadres: Stationslaan 17 9503 CA Stadskanaal Postadres: Postbus 137 9500 AC Stadskanaal 0599-631122 staf@ubboemmius.nl
Nadere informatieOnderzoek en behandeling door de medisch psycholoog
Onderzoek en behandeling door de medisch psycholoog Inleiding In overleg met uw behandelend arts heeft u informatie gekregen over het maken van een afspraak met een medisch psycholoog van de afdeling
Nadere informatiePerceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie 2016
Perceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie 2016 Samenwerkende gemeenten regio West-Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Perceelbeschrijving Ernstige
Nadere informatieDyslexieprotocol De Wegwijzer
Dyslexieprotocol De Wegwijzer 2010 1 Inhoud A. Wat is dyslexie? B. Wie doet binnen de school uitspraken over dyslexie? C. Hoe spreken we over dyslexie met de ouders? D. Strategie voor de begeleiding van
Nadere informatieFormat Leerlingdossier Dyslexie
Format Leerlingdossier Dyslexie Aanmeldformulier in te vullen door de school voor dyslexieonderzoek Gelieve een complete uitdraai van het Leerlingvolgsysteem,de AVI-gegevens, eventuele entreetoetsen, het
Nadere informatieAanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider
Aanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode
Nadere informatiePTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren
PTSS - diagnostiek en behandeling drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren Opbouw Diagnose PTSS Prevalentiecijfers PTSS en arbeid Preventie van PTSS Behandeling
Nadere informatieSpecialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren.
Specialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren. Polikliniek Gelderland Diagnostiek en behandeling Polikliniek Gelderland is een polikliniek voor specialistische GGZ-zorg. Wij bieden diagnostiek en
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
1 KC Den Krommen Hoek Protocol leesproblemen en dyslexie Verantwoording: Het protocol leesproblemen en dyslexie van kindcentrum Den Krommen Hoek is opgesteld op basis van het Protocol Leesproblemen en
Nadere informatieUw kind en dyslexie. Brochure voor ouders. Brochure voor ouders
Uw kind en dyslexie Brochure voor ouders Brochure voor ouders Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie
Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen
Nadere informatieVoor wie zijn de kind-jongere trainingen bedoeld? Hulpaanbod
Voor wie zijn de kind-jongere trainingen bedoeld? - Normaal begaafde kinderen van 4 tot 13 jaar, woonachtig in de regio Gelderland-Zuid, die in hun gedrag signalen afgeven die mogelijk duiden op een problematische
Nadere informatieBehandeling & Diagnostiek
Behandeling & Diagnostiek Inhoud Voorwoord Wat doet de GGZ Groep? Werkwijze Wanneer kan de GGZ Groep u helpen? Wanneer kan de GGZ Groep u niet helpen? Diagnostiek Werkwijze Kwaliteit Vergoeding Tot slot
Nadere informatieDenkkracht en het onderwijs
Denkkracht en het onderwijs Bijeenkomst IB-ers Nijmegen 16-04-2019 Renée Welling, toegepast psycholoog Anke van Herk, Gz-psycholoog Dorine Slaats, klinisch neuropsycholoog, directeur behandelzaken www.denkkracht.com
Nadere informatieExecutieve functies ontwikkelen met denkspellen.
Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Heeft uw leerling moeite met plannen en organiseren? Is hij zijn huiswerk weer eens vergeten of kwijt? Kan hij moeilijk aan een taak beginnen maar nog moeilijker
Nadere informatieDyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs. De Meent
DE DE DE DE MEENT MEENT MEENT MEENT MAARN MAARN MAARN MAARN Dyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs De Meent Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Wat is dyslexie... 1 3. Van signaleren tot
Nadere informatieONL_Folder2011_scholen_WT.indd 1
2899.1026 ONL_Folder2011_scholen_WT.indd 1 29-03-2011 17:42:01 Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen
Nadere informatieMijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu?
Mijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu? voorlichtingsfolder voor ouders R.K. basisschool De Wingerd Zwaag Inleiding In deze folder willen we u iets vertellen
Nadere informatieZORGAANBOD KIND EN JEUGD
ZORGAANBOD KIND EN JEUGD www.psymens.nl 030-251 57 90 PSYMENS KIND EN JEUGD Expertisecentrum geestelijke gezondheidszorg voor kinderen, jeugdigen en gezinnen Dit is een uitgave van PsyMens Versie 1, oktober
Nadere informatieDyslexienetwerk Pento & Connect logopedie
Dyslexienetwerk Pento & Connect logopedie Bij het dyslexienetwerk Pento en Connect logopedie kunnen kinderen en ouders / verzorgers terecht voor informatie, diagnostiek en behandeling van dyslexie. Dyslexienetwerk
Nadere informatieZorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen. Zorgpad Somatische symptoomstoornis
Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen Een zorgpad beschrijft hoe uw behandeling er uit gaat zien. En welke behandelmethode wordt gebruikt. Stap 1-5 zijn de standaard modules, voor
Nadere informatieDiagnostiek de Ambelt. Ons aanbod. Resultaat boeken. de Ambelt
Diagnostiek de Ambelt Ons aanbod Resultaat boeken. de Ambelt Inhoudsopgave 1. Wie zijn wij?... 3 2. Aanbod Diagnostiek... 5 Consult gedragswetenschapper... 5 Traject Handelingsgerichte Diagnostiek... 5
Nadere informatie