aandacht voor gender in basis en secundair Gender Gender en schools presteren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "aandacht voor gender in basis en secundair Gender Gender en schools presteren"

Transcriptie

1 2 aandacht voor gender in basis en secundair Gender het begrip gender verwijst behalve naar biologische sekseverschillen vooral naar de invulling die in de samenleving wordt gegeven aan mannelijkheid en vrouwelijkheid en die kan verschillen afhankelijk van de cultuur en de tijd 3 4 onderzoek schoolachterstand jongens Hoe groot is het verschil? Gender en schools presteren Anton Derks en Hans Vermeersch Aan het einde v.h. secundair: Jongens: 44,7% heeft schoolachterstand Meisjes: 30.6% heeft schoolachterstand 5 6 1

2 waar zit het verschil? Problematiek is niet nieuw Overal! (lager), secundair, HOBU, universitair over alle richtingen, onderwijsnetten, onderwijsvormen, bij allochtonen en autochtonen buitengewoon onderwijs: jongens oververtegenwoordigd (verhouding 62-38); in alle types, doch meest uitgesproken verschil bij type 3 (= gedragsproblemen) (84-16) Jongens hebben altijd minder goed gepresteerd Ook vroeger waren er meer jongens in het buitengewoon onderwijs Probleem wordt meer zichtbaar omdat vrouwen hun achterstand hebben ingehaald op vlak van deelname aan het onderwijs. 7 8 Waarom grotere achterstand bij jongens? Waarom grotere achterstand bij jongens? Verklaringen biologische verschillen natuurlijke aanleg? gezinskenmerken gezinssituatie? schoolverschillen feminisering van het onderwijs? Houdingen vaststelling: houding bissers hoog macho-gehalte bissershoudingen komen meer voor bij jongens grotere schoolachterstand bij macho - jongeren 9 10 En na de school? Studeren ze minder en hebben ze daardoor slechtere schoolresultaten of Krijgen ze minder krediet bij deliberaties? jongens halen hun achterstand snel in haantjesgedrag wordt wel beloond op de arbeidsmarkt

3 Aandacht voor jongens en meisjes Aandacht voor jongens Andere ontwikkeling, verschillende behandeling, gelijke kansen Niet seksespecifiek werken maar wel met gevoel voor sekseverschillen Lauk Woltring adviseur, trainer in gendervraagstukken Jongens in het onderwijs vaststellingen Problemen: vertraging gedragsproblemen Onderprestatie Aanleg: sekseverschillen zijn relatief omgeving: tegenstrijdige prikkels rijping: in puberteit en adolescentie aanknopingspunten in de neurobiologie voor opvoeding en begeleiding Complex vraagstuk, geen factoren isoleren Aanleg jongens: energie en groei consequenties Groeicurve Testosteron Druk/stress Ontwikkeling van de hersenen Beweging en taalverwerving Emoties en taal Reflectie Rust en veiligheid Concentratie Nemen meer risico s Vragen om ruimte en begrenzing

4 Centrale ontwikkelingstaken Energie in goede banen leiden Een stevig zelf ontwikkelen eerder afwachtende houding werken graag in groep, meer oog voor samenwerking ondergewaardeerd Bij vraagstelling: Vooral correctiebeurten Meer inhoudelijke aanwijzingen Minder tijd om na te denken Feedback eerder op ijver, inzet en netheid vaker negatieve opmerkingen op inhoud en intelligentie meisjes Feminisering Hebben neiging zichzelf te laag in te schatten Bij succes: bevestiging van inzet Bij mislukking: bevestiging van gebrek aan capaciteiten Mannelijke en vrouwelijke leerkrachten verschillen niet in hun didactische aanpak Ze verschillen wel in hun verwachtingen Hoge verwachtingen leiden tot betere prestaties

5 Hoe gaan we om met de verschillen? De gendercoach Gemengd onderwijs was een belangrijke stap Is het altijd effectief? Voor jongens én voor meisjes? Introductie gescheiden lesmomenten Aandacht voor gender op school = aandacht voor mogelijkheden van meisjes en jongens = aandacht voor eigenheid van beide seksen = aandacht voor mannen en vrouwen vóór de klas de gendercoach gendercoach Info Ondersteuning voor de gendercoach in het Handboek voor gendercoaching op school Verschijnt begin oktober 2008 Verantwoordelijke uitgever: Daniël Samyn Dienst Beroepsopleiding Departement Onderwijs en Vorming Samenstelling: Dienst Beroepsopleiding Departement Onderwijs en Vorming Koning Albert-II laan BRUSSEL Meer info bij katrien.devlaemynck@ond.vlaanderen.be Contact persoon: Katrien De Vlaemynck Katrien.devlaemynck@ond.vlaanderen.be 02/

Geef jongens en meisjes wat te doen

Geef jongens en meisjes wat te doen Geef jongens en meisjes wat te doen Workshop Kennisdag Verkeerseducatie Lauk Woltring Research, Advice en Coaching Jacqueline Vink Schuttelaar & Partners 12 oktober 2017 Het programma Korte presentaties

Nadere informatie

Figuur 1. Intelligentiescores (numerieke, spatiale, verbale en algemene) per geslacht

Figuur 1. Intelligentiescores (numerieke, spatiale, verbale en algemene) per geslacht Tweede luik "Het verschil in schools presteren tussen jongens en meisjes" (literatuurstudie en emprirsche studie) (Jan Van Damme & Agnes De Munter- K.U.Leuven) 1. Welke sekseverschillen in prestaties?

Nadere informatie

Doen echte kerels er wel toe?

Doen echte kerels er wel toe? Doen echte kerels er wel toe? Effecten van het geslacht van leerkrachten op de prestaties, de houding en het gedrag van leerlingen Dr. Geert Driessen ITS Nijmegen www.geertdriessen.nl Paper Onderwijs Research

Nadere informatie

Congresbundel HANovatie themadag Studierendement en sekseverschillen

Congresbundel HANovatie themadag Studierendement en sekseverschillen 1 Congresbundel HANovatie themadag 2010 Studierendement en sekseverschillen 2 Congresbundel HANovatie themadag 2010 3 4 5 Congresbundel HANovatie themadag 2010 algemeen kuo htno hsao hpo hgzo ned vrouwen

Nadere informatie

Rekenen en meisjes ELLEKE KETELAARS 28 MEI 2015

Rekenen en meisjes ELLEKE KETELAARS 28 MEI 2015 Rekenen en meisjes ELLEKE KETELAARS 28 MEI 2015 Programma Overtuigingen ten aanzien van de verschillen tussen jongens en meisjes op het gebied van rekenen Wat zegt het onderzoek? Wat is de rol van de docent?

Nadere informatie

Genderspecifieke studiekeuze in het hoger onderwijs

Genderspecifieke studiekeuze in het hoger onderwijs Genderspecifieke studiekeuze in het hoger onderwijs Ilse Laurijssen & Ignace Glorieux Onderzoeksgroep TOR - Vrije Universiteit Brussel Studiedag SSL: 'Hoger onderwijs: kiezen en winnen? X www.steunpuntssl.be

Nadere informatie

Vroegtijdig schoolverlaten vermijden Tijdig aanpakken!

Vroegtijdig schoolverlaten vermijden Tijdig aanpakken! Vroegtijdig schoolverlaten vermijden Tijdig aanpakken! Wat leren we van deze getuigenissen? Socio-economische status Gedragsproblemen Negatieve schoolbetrokkenheid Tucht en uitsluiting Schoolse vertraging

Nadere informatie

Hoger onderwijs, lager onderwijs, schoolloopbaan, schoolse vertraging, secundair onderwijs, universitair onderwijs, watervalsysteem, zittenblijven

Hoger onderwijs, lager onderwijs, schoolloopbaan, schoolse vertraging, secundair onderwijs, universitair onderwijs, watervalsysteem, zittenblijven 1. Referentie Referentie Duqué, H. (1998). Zittenblijven en schoolse vertraging in het Vlaams onderwijs. Een kwantitatieve analyse 1996-1997. Onuitgegeven onderzoeksrapport, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap,

Nadere informatie

Wat is slim? Nederlands vwo 2018-I. Tekst 4

Wat is slim? Nederlands vwo 2018-I. Tekst 4 Tekst 4 Wat is slim? (1) Bij mijn overburen werd een steiger gebouwd door een stel sterke mannen. Ze riepen elkaar toe in een mengsel van Nederlands en Pools. Ik 5 stelde me voor dat ik een van hen zou

Nadere informatie

De feminisering van het lerarenkorps in het Vlaamse secundair onderwijs

De feminisering van het lerarenkorps in het Vlaamse secundair onderwijs IMPULS, 40e JG., NR. 2, OKTOBER-DECEMBER 2009, 57-63 De feminisering van het lerarenkorps in het Vlaamse secundair onderwijs Liever een man of een vrouw voor de klas? Lies Vanerum Evy Polaster Inleiding

Nadere informatie

Link met het secundair onderwijs

Link met het secundair onderwijs Link met het secundair onderwijs 1. Instroomprojecten 'Tutoraat' en 'Klimop' De moeizame doorstroom in het secundair onderwijs en de instroom naar het hoger onderwijs van kansarme en allochtone jongeren

Nadere informatie

Hersenontwikkeling tijdens adolescentie

Hersenontwikkeling tijdens adolescentie Hersenontwikkeling tijdens adolescentie Een longitudinale tweelingstudie naar de ontwikkeling van hersenstructuur en de relatie met hormoonspiegels en intelligentie ALGEMENE INTRODUCTIE Adolescentie is

Nadere informatie

Het vermeiden van jongens. Jan Verburg

Het vermeiden van jongens. Jan Verburg Het vermeiden van jongens Jan Verburg Lastige jongens Welke kernwoorden komen boven als je aan typisch jongensgedrag in je klas denkt? Doel Jongens leren lezen. Film Wat is hier typisch jongensgedrag?

Nadere informatie

De integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden

De integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Willem Huijnk - Wetenschappelijk onderzoeker

Nadere informatie

Het basisonderwijs en het secundair onderwijs in V laanderen onder de genderloep

Het basisonderwijs en het secundair onderwijs in V laanderen onder de genderloep De RoSa-factsheets maken u wegwijs in het gelijke kansenlandschap in Vlaanderen. Telkens wordt er op een bepaald terrein nagegaan wat de situatie is. Zowel bredere thema s als meer specifieke krijgen aandacht,

Nadere informatie

Kees Vreugdenhil isbn Kern 9.1 Meisjes en jongens, anders of toch niet?

Kees Vreugdenhil isbn Kern 9.1 Meisjes en jongens, anders of toch niet? Kern hoofdstuk 9 Kern 9.1 Meisjes en jongens, anders of toch niet? Er bestaan verschillen tussen het brein van meisjes en dat van jongens. Over de interpretatie van onderzoek daarnaar bestaan soms sterke

Nadere informatie

Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn

Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn Gedrag komt nooit alleen. Vier factoren spelen een rol bij het ontstaan en in stand houden van gedrag. Kindfactor Opvoedvaardighedenfactor Ouderfactor

Nadere informatie

Highlights Symposium Rekening houden met verschillen tussen jongens en meisjes in onderwijs en opvang

Highlights Symposium Rekening houden met verschillen tussen jongens en meisjes in onderwijs en opvang Highlights Symposium Rekening houden met verschillen tussen jongens en meisjes in onderwijs en opvang Introductie door Ton Versteeg (Zaan Primair) en Monique Schweitz (Centrum Jong/Jeugdteam) Er is wel

Nadere informatie

Factsheet persbericht. Vooral studentes somber over kansen arbeidsmarkt

Factsheet persbericht. Vooral studentes somber over kansen arbeidsmarkt Factsheet persbericht Vooral studentes somber over kansen arbeidsmarkt Inleiding Van augustus 2009 tot en met september 2009 hield Zoekbijbaan.nl het Nationale Bijbanen Onderzoek. Aan het onderzoek deden

Nadere informatie

St.A.M. Vlaanderen. Workshops St.A.M.-Congres dinsdag 29 april 2008. Inhoud

St.A.M. Vlaanderen. Workshops St.A.M.-Congres dinsdag 29 april 2008. Inhoud St.A.M. Vlaanderen Studiegroep Authentieke Middenscholen Workshops St.A.M.-Congres dinsdag 29 april 2008 werkgroep 1 ontwikkelingspsychologie Annelies Somers Centrum voor Schoolpsychologie Katholieke Universiteit

Nadere informatie

Galerij van de Mens - Ons lichaam

Galerij van de Mens - Ons lichaam . Vul onderstaande tabel aan. Galerij van de Mens - Ons lichaam Werkblad - Niveau Welkom in het gedeelte Ons Lichaam van de Galerij van de Mens. Stap na stap zal je veranderingen ontdekken die je lichaam

Nadere informatie

Diversiteit, hoger onderwijs, interculturaliteit, kansenongelijkheid, secundair onderwijs, schoolloopbanen

Diversiteit, hoger onderwijs, interculturaliteit, kansenongelijkheid, secundair onderwijs, schoolloopbanen 1. Referentie Referentie Duquet, N., Glorieux, I., Laurijssen, I. & Van Dorsselaer, Y. (2006). Wit krijt schrijft beter. Schoolloopbanen van allochtone jongeren in beeld. Antwerpen Apeldoorn: Garant. Taal

Nadere informatie

Introductie Nut en noodzaak sport. Praktijkbeelden -zelfregulatie -de-escaleren gedrag

Introductie Nut en noodzaak sport. Praktijkbeelden -zelfregulatie -de-escaleren gedrag 1 Introductie Nut en noodzaak sport Praktijkbeelden -de-escaleren gedrag eren met gedragsproblemen kinderen met gedragsproblemen in de gymles Remo Mombarg & Martin van Hinte Aan de slag met een casus Titel

Nadere informatie

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.

Nadere informatie

Intelligentie, LOSO, sekseverschillen, schoolloopbaan, schools presteren

Intelligentie, LOSO, sekseverschillen, schoolloopbaan, schools presteren 1. Referentie Referentie Van de Gaer, E., Van Damme J. & De Munter, A. (2002). Onderzoek naar verschil in school presteren tussen jongens en meisjes. Eindrapport van het KULeuven-luik. Onuitgegeven onderzoeksrapport,

Nadere informatie

Diversiteit in het po, vo en mbo

Diversiteit in het po, vo en mbo Diversiteit in het, en 1. Inleiding In het onderwijs wordt het belang van een divers samengesteld personeelsbestand onderkend. 1 Omdat de school een maatschappelijke instelling is, is het wenselijk dat

Nadere informatie

Hoogbegaafde kinderen in het basisonderwijs Susan Bögels

Hoogbegaafde kinderen in het basisonderwijs Susan Bögels Hoogbegaafde kinderen in het basisonderwijs Susan Bögels 21 oktober 2010 Amsterdam Wat is hoogbegaafdheid? Een IQ hoger dan 135 Creativiteit Motivatie Energie Of.. Playful masters of the learning game

Nadere informatie

HOE HAAL IK MIJN DIPLOMA SECUNDAIR ONDERWIJS? Leerwegen naar de toekomst

HOE HAAL IK MIJN DIPLOMA SECUNDAIR ONDERWIJS? Leerwegen naar de toekomst HOE HAAL IK MIJN DIPLOMA SECUNDAIR? Leerwegen naar de toekomst Je kan op meer dan 1 manier je diploma secundair onderwijs behalen. Of een andere kwalificatie die je op weg helpt naar dat diploma. Dit zijn

Nadere informatie

Ontwikkelingspsychologie en psychopathologie. Dr. Martine F. Delfos PICOWO

Ontwikkelingspsychologie en psychopathologie. Dr. Martine F. Delfos PICOWO Ontwikkelingspsychologie en psychopathologie Dr. Martine F. Delfos PICOWO Informatie voor de cursus op de vrijdagen 18 december 2009; 8 en 22 januari; 12 en 26 februari en 12 maart 2010 1 1 Algemene informatie

Nadere informatie

Het belang van gender in het leerkrachtenteam

Het belang van gender in het leerkrachtenteam Het belang van gender in het leerkrachtenteam Sofie Lietaert, Dimitri Van Maele, Bieke De Fraine, Karine Verschueren, Ferre Laevers IWT SBOproject Gender op School www.steunpuntssl.be De feminizering van

Nadere informatie

Vader-zijn! Hersteld Hervormde Gemeente, Kruiningen.

Vader-zijn! Hersteld Hervormde Gemeente, Kruiningen. Vader-zijn! Hersteld Hervormde Gemeente, Kruiningen Bedankt pa, omdat je ondanks alle drukte een avond tijd wilt nemen om over jou en mij na te denken! Gr. Planning van de avond: -even voorstellen -waar

Nadere informatie

Het draaiboek voor het onderdeel praktijkoefeningen op het oefenterrein, vermeld in artikel 2, eerste lid, 2, bevat per onderwerp minstens:

Het draaiboek voor het onderdeel praktijkoefeningen op het oefenterrein, vermeld in artikel 2, eerste lid, 2, bevat per onderwerp minstens: Bijlage 1. Leerstof van het terugkommoment als vermeld in artikel 2, tweede lid Het programma voor het onderdeel kennismaking en reflectie als beginnende bestuurder, vermeld in artikel 2, eerste lid, 1,

Nadere informatie

De meritocratische belofte niet ingelost; hints voor toekomstige topics Inspectie-onderzoeken

De meritocratische belofte niet ingelost; hints voor toekomstige topics Inspectie-onderzoeken De meritocratische belofte niet ingelost; hints voor toekomstige topics Inspectie-onderzoeken A - 35 jaar na docenten over meisjes (proefschrift) B C D - een (fluctuerende) normering voor schooleffectiviteit

Nadere informatie

Man voor de klas: een bedreigd ras?

Man voor de klas: een bedreigd ras? Man voor de klas: een bedreigd ras? Als je dit leest, ben je waarschijnlijk een vrouw. Ons onderwijs ontmant namelijk in een snel tempo. In het basisonderwijs staat er nog zo n 15 procent mannen voor de

Nadere informatie

OBPWO Wiskunde in de secundaire schoolloopbaan

OBPWO Wiskunde in de secundaire schoolloopbaan OBPWO 00.10 Wiskunde in de secundaire schoolloopbaan Promotoren: Marlies Lacante, Willy Lens en Dirk Janssens (K.U. Leuven) Samenvatting In opdracht van het Ministerie van Onderwijs werd bij ongeveer 3300

Nadere informatie

Versie 2008 9 Erkenning van je rechten en hoe kan je ze verdedigen?

Versie 2008 9 Erkenning van je rechten en hoe kan je ze verdedigen? Versie 2008 9 Erkenning van je rechten en hoe kan je ze verdedigen? Verantwoordelijke Uitgever: Daniël Samyn, Dienst Beroepsopleiding, departement Onderwijs en Vorming, Koning Albert-II laan 15, 1210 Brussel

Nadere informatie

Diversiteitsbarometer Onderwijs. Studie-oriëntering in het secundair onderwijs

Diversiteitsbarometer Onderwijs. Studie-oriëntering in het secundair onderwijs Diversiteitsbarometer Onderwijs Studie-oriëntering in het secundair onderwijs VL: Sterk gedifferentieerd onderwijssysteem Vroege selectie, studiekeuzes na attesteringen, rol in reproductie van sociale

Nadere informatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te

Nadere informatie

H G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L

H G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L Brein in het onderwijs Sprookjes bestaan niet... H G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L Of toch wel? Inhoud Anatomie 5 breinprincipes Brein-feiten en fabels Voorstellen

Nadere informatie

Jongenspedagogiek? Opvoeden met gevoel voor sekseverschillen

Jongenspedagogiek? Opvoeden met gevoel voor sekseverschillen Jongenspedagogiek? Opvoeden met gevoel voor sekseverschillen Lauk Woltring In juni verblijdde de Volkskrant ons met het bericht dat volgens het Trimbos-instituut Nederlandse jongeren gelukkig zijn: zij

Nadere informatie

peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso

peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso colloquium 7 juni 2017 dr. Eef Ameel overzicht de peiling burgerzin en burgerschapseducatie beschrijving van de steekproef

Nadere informatie

SERIEUZE AANDACHT VOOR DE JONGENSDIP

SERIEUZE AANDACHT VOOR DE JONGENSDIP SERIEUZE AANDACHT VOOR DE JONGENSDIP YOUNGWORKS Geschreven door : Henno Oldenbeuving Senior adviseur YoungWorks Waar meisjes steeds beter presteren, zien we jongens relatief achterblijven. Er verschijnen

Nadere informatie

Ouderavond Bornego jr.

Ouderavond Bornego jr. Ouderavond Bornego jr. 27 oktober 2015 Thema Loslaten?! Deze avond... - - - - : hoe houd je het leuk? Met tips! Wie staat er voor u? Wie staat voor u Voorlezen Schrijfster: actuele puberonderwerpen Oud-lerares

Nadere informatie

5. Onderwijs en schoolkleur

5. Onderwijs en schoolkleur 5. Onderwijs en schoolkleur Niet-westerse allochtonen verlaten het Nederlandse onderwijssysteem gemiddeld met een lager onderwijsniveau dan autochtone leerlingen. Al in het basisonderwijs lopen allochtone

Nadere informatie

Workshop Gedrag in de klas

Workshop Gedrag in de klas Workshop Gedrag in de klas Annemieke Kornblum 17 maart 2016 Programma Opening: Welkom Kern: 1. Welke leiderschapsstijl heb je en wat betekent dit voor de dagelijkse praktijk? 2. Wat zijn executieve functies?

Nadere informatie

GENDERWORKSHOP. Dag van de 4 de Pijler 18/2/17

GENDERWORKSHOP. Dag van de 4 de Pijler 18/2/17 GENDERWORKSHOP Dag van de 4 de Pijler 18/2/17 GENDER & SEKSE Sekse : fysieke, fysiologisch en biologische kenmerken, bepaald door de XX-chromosomen, XY vrouw / man Gender : socioculturele aspecten van

Nadere informatie

Verschillen tussen jongens en meisjes. 22 augustus 2013 - Els Menu

Verschillen tussen jongens en meisjes. 22 augustus 2013 - Els Menu Verschillen tussen jongens en meisjes D E G E V O L G E N V O O R O N Z E O N D E R W I J S P R A K T I J K 22 augustus 2013 - Els Menu Enkele onderzoeksresultaten uit het onderwijs Internationale observatieonderzoeken

Nadere informatie

Opleiding van jonge allochtonen in de ouderenzorg

Opleiding van jonge allochtonen in de ouderenzorg Opleiding van jonge allochtonen in de ouderenzorg Brandpunt Offenbach Voormalige industriestad met veel (gast)arbeiders zonder een goede opleiding De industriebedrijven zijn verdwenen, daardoor zijn er

Nadere informatie

Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.

Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Paraprofessionele functies Voor allochtone vrouwen zonder formele kwalificaties worden komende jaren paraprofessionele functies gecreëerd. Deze

Nadere informatie

Echtscheiding en nieuw samengestelde gezinnen. Invloeden op ouderschap en kinderontwikkeling

Echtscheiding en nieuw samengestelde gezinnen. Invloeden op ouderschap en kinderontwikkeling Echtscheiding en nieuw samengestelde gezinnen Invloeden op ouderschap en kinderontwikkeling Cruciale vragen Verschillen in psychisch welbevinden ts. personen uit gescheiden en nietgescheiden gezinnen?

Nadere informatie

Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht

Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht Vragen stellen bij schijnbare vanzelfsprekendheden is een basisvoorwaarde voor wetenschappelijk

Nadere informatie

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen HELP mijn kind heeft huiswerk! MRI In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen fmrt Frontaal kwab Groei rond het 12e jaar Hersenen bereiden zich voor op snelle groei in puberteit. Use it

Nadere informatie

Huis Sofia 22 november 2011

Huis Sofia 22 november 2011 Huis Sofia 22 november 2011 Overzicht presentatie Antwerpen in cijfers OCMW Antwerpen in cijfers Studenten in Antwerpen Strategische visie en doelstelling Visie en uitgangspunten Wie woont er? Wat betekent

Nadere informatie

Van de 367 Wageningse respondenten zijn er 156 man (43%) en 211 vrouw (57%). De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 27 jaar.

Van de 367 Wageningse respondenten zijn er 156 man (43%) en 211 vrouw (57%). De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 27 jaar. Resultaten NAE 2015 Samenvatting: De NAE (vroeger: WO-Monitor) is een vragenlijst die wordt afgenomen onder recent afgestudeerden (1-1,5 jaar na afstuderen) van de universiteiten in Nederland. De NAE wordt

Nadere informatie

Mijn juf wordt meesterlijk!

Mijn juf wordt meesterlijk! Mijn juf wordt meesterlijk! Feminisering van het onderwijs Christelijke Hogeschool Ede Afstudeeronderzoek Leraar Basisonderwijs Annelien van den Berg Juni 2011 Begeleider: Henk Rietdijk Mijn juf wordt

Nadere informatie

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting

Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting Feiten en cijfers Hebben laaggeschoolden een hoger risico om in armoede te belanden? Ja. Laagopgeleiden hebben het vaak

Nadere informatie

Allemaal (een beetje) anders Jongeren, seksualiteit en culturele diversiteit

Allemaal (een beetje) anders Jongeren, seksualiteit en culturele diversiteit Permanente Vorming Actuele Filosofie 2007-2008 Seksualiteit, Globalisering en Ethiek Allemaal (een beetje) anders Jongeren, seksualiteit en culturele diversiteit Telidja Klaï Sensoa & Vrije Universiteit

Nadere informatie

Mind the Gap! De professionele identiteit van hoogopgeleide vrouwen (en mannen) in STEM. Carrièrekeuze in/uit de techniek

Mind the Gap! De professionele identiteit van hoogopgeleide vrouwen (en mannen) in STEM. Carrièrekeuze in/uit de techniek Mind the Gap! De professionele identiteit van hoogopgeleide vrouwen (en mannen) in STEM Carrièrekeuze in/uit de techniek Dr. Ruth van Veelen (Universiteit Utrecht, r.vanveelen@uu.nl ) Dr. MaaikeEndedijk

Nadere informatie

Resultaten enquête jongerenambassadeurs voor sociale inclusie

Resultaten enquête jongerenambassadeurs voor sociale inclusie Resultaten enquête jongerenambassadeurs voor sociale inclusie Datum: 12 november 2013 1 Deelnemers Belangrijk om op te merken in elke communicatie is dat deze enquête peilde bij een 500-tal jongeren over

Nadere informatie

De resultaten van het project

De resultaten van het project De resultaten van het project Project (On)Beperkte Opvang Mensen met Licht Verstandelijke Beperkingen in de Maatschappelijke Opvang Peter van den Broek Landelijk projectleider Agenda Het project De instrumenten

Nadere informatie

Beschrijving doelgroep KNHS

Beschrijving doelgroep KNHS Beschrijving doelgroep KNHS 1 25.00 Percentages type leden 20.00 15.00 10.00 5.00 0.00 0-11 12-15 16-17 18-20 21-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 Leeftijdscategorie Lidmaatschap Individueel 1.13

Nadere informatie

CHECKLIST BLAUWE EN ROZE KENMERKEN 1 kenmerken van mannen én vrouwen

CHECKLIST BLAUWE EN ROZE KENMERKEN 1 kenmerken van mannen én vrouwen OriënTO - Kattenberg 9 9000 GENT - 09-269 98 05 - www.oriento.be - info: peter.hantson@arteveldehs.be - karen.bruylandt@arteveldehs.be CHECKLIST BLAUWE EN ROZE KENMERKEN 1 kenmerken van mannen én vrouwen

Nadere informatie

Sekseverschillen in breinontwikkeling

Sekseverschillen in breinontwikkeling Sekseverschillen in breinontwikkeling Hoewel verschillen in breinontwikkeling tussen jongens en meisjes tot nu toe beperkt aandacht hebben gekregen in neurologisch onderzoek is er evidentie dat de ontwikkeling

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Basisschool voor Buitengewoon Onderwijs van het Gemeenschapsonderwijs - Woudlucht te Leuven

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Basisschool voor Buitengewoon Onderwijs van het Gemeenschapsonderwijs - Woudlucht te Leuven Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid,

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Inhoud info-avond. 1. Huidige structuur secundair onderwijs. 4. GON 5. Schoolkeuze 6. Inschrijven 7. Vragen?

Inhoud info-avond. 1. Huidige structuur secundair onderwijs. 4. GON 5. Schoolkeuze 6. Inschrijven 7. Vragen? 1 2 Inhoud info-avond 1. Huidige structuur secundair onderwijs 1. Gewoon secundair onderwijs 2. Buitengewoon secundair onderwijs 4. GON 5. Schoolkeuze 6. Inschrijven 7. Vragen? Huidige structuur secundair

Nadere informatie

Kijken door een roze bril Gewoon homo zijn?

Kijken door een roze bril Gewoon homo zijn? Juul van Hoof Senior adviseur participatie en inclusie MOVISIE Symposium Roze Ouderenzorg Utrecht, 27 juni 2013 Kijken door een roze bril Gewoon homo zijn? 7/17/2013 Inhoud 1. Wat betekent LHBT? 2. Ontdekking

Nadere informatie

TRAINING & OPLEIDING Opleidingen in de lift: + 25% in 2001

TRAINING & OPLEIDING Opleidingen in de lift: + 25% in 2001 TRAINING & OPLEIDING Opleidingen in de lift: + 25% in 2001 Training en opleiding (T&O) van werkzoekenden en werknemers is één van de kerntaken van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding

Nadere informatie

Resultaten Het Nieuwe Werken Monitor. VU medisch centrum

Resultaten Het Nieuwe Werken Monitor. VU medisch centrum Resultaten Het Nieuwe Werken Monitor VU medisch centrum Respons Totaal aantal respondenten: 1212 medewerkers Basishouding HNW Basishouding HNW Basishouding HNW 1. Werkplek Werkplek: vast of flexibel 24%

Nadere informatie

Kwetsbare jongeren versterken door onderwijs. Christiane Timmerman CeMIS USAB 22 februari 2016

Kwetsbare jongeren versterken door onderwijs. Christiane Timmerman CeMIS USAB 22 februari 2016 Kwetsbare jongeren versterken door onderwijs Christiane Timmerman CeMIS USAB 22 februari 2016 SES Onderwijs Socio economische situatie beïnvloedt onderwijskansen Vroegtijdig schoolverlatenbeïnvloedt socioeconomische

Nadere informatie

Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom. Nathalie Vanderbruggen

Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom. Nathalie Vanderbruggen Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom Nathalie Vanderbruggen Psychoneurologisch functioneren in KS ( Verri et al. 2010) Cognitief functioneren: Psychopathologische kwetsbaarheid:

Nadere informatie

GEZINSBELEID. Het gezin in al zijn vormen

GEZINSBELEID. Het gezin in al zijn vormen VRIJE BASISSCHOOL HERZELE Kerkstraat 12 9550 Herzele Telfax: (053)62 36 98 info@vsbh.be www.vbsh.be Vestigingen: Kerkstraat Station Woubrechtegem GEZINSBELEID Het gezin in al zijn vormen Een groot aantal

Nadere informatie

Techniek voor jongens én meisjes

Techniek voor jongens én meisjes Techniek voor jongens én meisjes Over lesgeven aan jongens en meisjes en stereotiepe beelden over jongens, meisjes en techniek. Anne van de Ven, Science Center NEMO Techniek voor jongens én meisjes Over

Nadere informatie

Slim omgaan met intelligentie. Beatrijs Brand orthopedagoog

Slim omgaan met intelligentie. Beatrijs Brand orthopedagoog Slim omgaan met intelligentie Beatrijs Brand orthopedagoog Wat verstaat u onder intelligentie? Intelligentie Wat je al kunt Hoe snel je kunt leren Hoe snel je kunt analyseren en oplossen Hoe goed je doelgericht

Nadere informatie

Commissievergadering nr. C15 OND2 (2011-2012) 6 oktober 2011

Commissievergadering nr. C15 OND2 (2011-2012) 6 oktober 2011 14 De heer Paul Delva: Ik zit op dit vlak op de lijn van de minister. De voorzitter: Het incident is gesloten. Vraag om uitleg van mevrouw Kathleen Deckx tot de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs,

Nadere informatie

Forum. Jongens en juffen: wat is het probleem? Inleiding. Monique Volman. Pedagogiek 24e jaargang

Forum. Jongens en juffen: wat is het probleem? Inleiding. Monique Volman. Pedagogiek 24e jaargang Jongens en juffen: wat is het probleem? Monique Volman Inleiding Het schopt, het rent en het schreeuwt. Het is vier jaar. Het is een hij: mijn zoon Sam. Hij zit net op school. Daar zit hij op een stoel,

Nadere informatie

Resultaten WO-monitor 2013

Resultaten WO-monitor 2013 Resultaten WO-monitor 2013 Samenvatting: De WO-Monitor is een vragenlijst die wordt afgenomen onder recent afgestudeerden (1-1,5 jaar na afstuderen) van de universiteiten in Nederland. De WO-monitor wordt

Nadere informatie

Pubers en het nieuwe leren. Anneke E. Eenhoorn

Pubers en het nieuwe leren. Anneke E. Eenhoorn Pubers en het nieuwe leren Anneke E. Eenhoorn Het nieuwe leren De nadruk wordt gelegd op sociale vaardigheden zoals samenwerken en naar elkaar luisteren. Nadruk op inspiratie vanuit het kind zelf (intrinsieke

Nadere informatie

Bijlage 1: Opdrachten bij het boek Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. Per groepje van 2/3 uitwerken.

Bijlage 1: Opdrachten bij het boek Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. Per groepje van 2/3 uitwerken. Bijlage 1: Opdrachten bij het boek Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. Per groepje van 2/3 uitwerken. Hoofdstuk 1: Opdracht 1: Groepsprofiel en de puberteit Bespreek en noteer kort: Hoe je

Nadere informatie

Should I stay or should I go? Carrièrekeuzes van hoogopgeleide vrouwen in STEM

Should I stay or should I go? Carrièrekeuzes van hoogopgeleide vrouwen in STEM Workshop KIVI: Women in Science Should I stay or should I go? Carrièrekeuzes van hoogopgeleide vrouwen in STEM Dr. Ruth van Veelen (Universiteit Utrecht, r.vanveelen@uu.nl ) Randy Mowes, Msc. (Universiteit

Nadere informatie

ACHTERGRONDINFORMATIE GEZINSDIVERSITEIT

ACHTERGRONDINFORMATIE GEZINSDIVERSITEIT ACHTERGRONDINFORMATIE GEZINSDIVERSITEIT INHOUD Families in transitie, transities in families Facts & Figures: Wat weten we? Maatschappelijke context FiTTiF Goed Gezin(d) Projectdoelstellingen Toolbox Voorbeeld

Nadere informatie

DOET DE SCHOOL ERTOE? Jan Van Damme Marie-Christine Opdenakker

DOET DE SCHOOL ERTOE? Jan Van Damme Marie-Christine Opdenakker DOET DE SCHOOL ERTOE? Jan Van Damme Marie-Christine Opdenakker Leuven Februari 2003 Inhoud Probleemstelling Achtergrond Aanpak Resultaten Internationaal Vlaanderen Conclusies Doet de school ertoe? 2 Probleemstelling

Nadere informatie

FOCUS OP TALENT BAROMETER. Kansengroepen in cijfers

FOCUS OP TALENT BAROMETER. Kansengroepen in cijfers FOCUS OP TALENT BAROMETER Kansengroepen in cijfers 217-218 Inhoudsopgave 1. Verklarende woordenlijst... 2. Samenvatting... 4. PERSONEN MET EEN ARBEIDSHANDICAP... 7 4. PERSONEN GEBOREN BUITEN EU28... 12

Nadere informatie

INSCHRIJVINGSFORMULIER SCHOOLJAAR Geboorteplaats: Geboortedatum : Geslacht : Mannelijk Vrouwelijk Postcode:

INSCHRIJVINGSFORMULIER SCHOOLJAAR Geboorteplaats: Geboortedatum : Geslacht : Mannelijk Vrouwelijk Postcode: INSCHRIJVINGSFORMULIER SCHOOLJAAR 2019 2020 Gegevens van de leerling Volgnummer : H.-Hartcollege Tervuren vzw Albertlaan 44 1970 Wezembeek-Oppem 027673549 directie@hhc.be www.hhc.be Naam : Voornaam : Geboorteplaats:

Nadere informatie

PIRLS 2016 Begrijpend lezen 4 e leerjaar

PIRLS 2016 Begrijpend lezen 4 e leerjaar PIRLS 2016 Begrijpend lezen 4 e leerjaar 15 januari 2018 Jan Van Damme, Kim Bellens, Bieke De Fraine, Kelly Tielemans & Margo Vandenbroeck Inhoud Wat is PIRLS? Vlaamse resultaten 2016 in internationaal

Nadere informatie

Worklife balance & loonkloof. Facts & figures. Inez Hoeijmakers OnderwijsServiceCentrum (OSC) lid van Vrouwen Overleg Komitee

Worklife balance & loonkloof. Facts & figures. Inez Hoeijmakers OnderwijsServiceCentrum (OSC) lid van Vrouwen Overleg Komitee Worklife balance & loonkloof Facts & figures Inez Hoeijmakers OnderwijsServiceCentrum (OSC) lid van Vrouwen Overleg Komitee Traditionele mannen verdienen meer donderdag 22 januari 2009 (mdg) Mannen die

Nadere informatie

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35% Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden

Nadere informatie

Bijlage 5 bij het koninklijk besluit van 11 mei 2004 betreffende de voorwaarden voor erkenning van scholen voor het besturen van motorvoertuigen

Bijlage 5 bij het koninklijk besluit van 11 mei 2004 betreffende de voorwaarden voor erkenning van scholen voor het besturen van motorvoertuigen Bijlage 1 bij het besluit van de Vlaamse Regering van [datum] tot wijziging van het koninklijk besluit van 11 mei 2004 betreffende de voorwaarden voor erkenning van scholen voor het besturen van motorvoertuigen

Nadere informatie

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet?

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Stijging criminaliteit meisjes Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam 1 BRISBANE 2010 - Steeds meer jonge meisjes tussen tien en veertien

Nadere informatie

Waarom gedragen jongens zich anders dan meisjes?

Waarom gedragen jongens zich anders dan meisjes? Waarom gedragen jongens zich anders dan meisjes? By Dr. Lin Day, Baby Sensory Sommige deskundigen geloven dat de manier waarop jongens en meisjes zich gedragen, afhangt van de manier waarop ze worden opgevoed.

Nadere informatie

Leren/coachen van meisjes - Dingen om bij stil te staan

Leren/coachen van meisjes - Dingen om bij stil te staan De ontwikkeling van vrouwen en meisjes in het rugby heeft de afgelopen jaren flink aan momentum gewonnen en de beslissing om zowel heren als dames uit te laten komen op het sevenstoernooi van de Olympische

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Brein, leefstijl en leren. Conclusie 1. INLEIDING IN HERSENEN EN LEREN 2. COGNITIEVE ONTWIKKELING. Dr.

Wat gaan we doen? Brein, leefstijl en leren. Conclusie 1. INLEIDING IN HERSENEN EN LEREN 2. COGNITIEVE ONTWIKKELING. Dr. Wat gaan we doen? Brein, leefstijl en leren Dr. Renate de Groot" Centre for Learning Sciences and Technologies" (CELSTEC)" Open Universiteit 1. Inleiding in hersenen en leren 2. Cognitieve ontwikkeling

Nadere informatie

Bijlage 5 bij het koninklijk besluit van 11 mei 2004 betreffende de voorwaarden voor erkenning van scholen voor het besturen van motorvoertuigen

Bijlage 5 bij het koninklijk besluit van 11 mei 2004 betreffende de voorwaarden voor erkenning van scholen voor het besturen van motorvoertuigen Bijlage 1 bij het besluit van de Vlaamse Regering van [datum] tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 maart 1998 betreffende het rijbewijs, het koninklijk besluit van 10 juli 2006 betreffende het

Nadere informatie

Tevredenheid over start en ontwikkeling op de arbeidsmarkt

Tevredenheid over start en ontwikkeling op de arbeidsmarkt Tevredenheid over start en ontwikkeling op de arbeidsmarkt Hbo ers uit sector Onderwijs vaker tevreden... 2 Tweedegraads lerarenopleidingen hbo en lerarenopleidingen kunst/lo het vaakst tevreden... 4 Afgestudeerden

Nadere informatie

Zelfbeeld. Voortgezet onderwijs

Zelfbeeld. Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijs 2 Wereldwijd bestuderen wetenschappers hoe mensen over zichzelf nadenken. Dat gebeurt ook bij de Universiteit Leiden: daar doen wetenschappers bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

Examen VWO. Nederlands. tijdvak 2 dinsdag 23 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Nederlands. tijdvak 2 dinsdag 23 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2009 tijdvak 2 dinsdag 23 juni 13.30-16.30 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 19 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten

Nadere informatie

6 Psychische problemen

6 Psychische problemen psychische problemen 6 Psychische problemen Gonneke Stevens In onderzoek naar de gezondheid en het welzijn van jongeren is het relevant aandacht te besteden aan psychische problematiek, waarbij vaak een

Nadere informatie