Ontwikkelingsgericht werken met jonge kinderen. Spreker: Albert Janssens CeSMOO

Transcriptie

1 Ontwikkelingsgericht werken met jonge kinderen Spreker: Albert Janssens CeSMOO Ppt presentatie: CeSMOO

2 Wat we kennen welbevinden Openheid en ontvankelijkheid, soepelheid en flexibiliteit, ontspanning en innerlijke rust, vitaliteit, ten volle kunnen genieten, zelfvertrouwen en zelfwaardegevoel, weerbaarheid en assertiviteit, spontaan en zichzelf zijn, energie uitstralen. betrokkenheid Energie, creativiteit en complexiteit, nauwkeurigheid, mimiek en uithouding, concentratie, verwoording, doorzetting, reactietijd, sterke voldoening, aangehouden en tijdvergeten activiteit, engagement, zich openstellen, intense waarneming en betekeniservaring

3 Wat als welbevinden en betrokkenheid niet goed scoren? Een mogelijke oplossing

4 M.I.S.C. Mediational Intervention Sensitizing Caregivers More Intelligent and Social/Sensitive Child Prof. Dr. Pnina S. Klein StiBCO/CeSMOO

5 Bron: Elsevier Een verhaal dat begint in de hersenen

6 Een verhaal dat begint in de hersenen Wat we doen met kinderen, beïnvloedt hun hersenen. Lang werd gedacht dat onze interactie met het kind alleen het gedrag veranderde. Bij kinderen kunnen we zowel gedragspatronen als de structuur van de hersenen veranderen.

7 De ontwikkeling van de hersenen De verloren synapsen: Na het eerste levensjaar, gaan er al meer synapsen verloren dan dat er worden aangemaakt Use it or lose it! ( synapsen gaan elke seconde verloren). Ongeveer 40% van de synapsen die op 2 jarige leeftijd aanwezig zijn verdwenen op de volwassen leeftijd Kolb, 1999

8 Belangrijke kenmerken van de hersenen Hersencellen die niet gebruikt worden verdwijnen. Hersencellen die wel worden gebruikt, vormen connecties. (axonen en dendrieten). Hoe meer herhaling, hoe sterker de connecties worden en hoe langer ze zullen blijven. Dit verbinden gebeurt het hele leven lang.

9 Een belangrijke leeftijd Tijdens de eerste 5 jaren van een kind is er een enorme aangroei van nieuwe hersencellen. Zij vormen a.h.w. een levensverzekering voor het kind Deze aangroei kan worden geremd door omgevingsfactoren zoals stress. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de ontwikkeling van het kind.

10 StiBCO/CeSMOO Wederkerigheid als uitgangspunt!!!

11 Oefening: still face experiment

12 We stralen 4 basisboodschappen uit! Ik hou van je Ik ben bij je de basisboodschappen Ik deel je opwinding Ik geef je antwoord StiBCO/CeSMOO

13 Wederkerigheid Elkaar aanraken Elkaar de beurt geven ABC of Love Vreugde delen Stemgebruik Lichamelijke nabijheid (glim)lachen Oogcontact StiBCO/CeSMOO Prof. Pnina S. Klein

14 3 centrale uitgangspunten cultuur mediatie M.I.S.C. kennis van de ontwikkeling StiBCO/CeSMOO

15 3 centrale uitgangspunten cultuur mediatie M.I.S.C. kennis van de ontwikkeling StiBCO/CeSMOO

16 Cultuur visie missie ideeën Overtuigingen methodes leerstrategie cultuur etc. StiBCO/CeSMOO

17 Maar ook belangrijk om weten

18 3 centrale uitgangspunten cultuur mediatie M.I.S.C. kennis van de ontwikkeling StiBCO/CeSMOO

19 Kennis van de ontwikkeling Pnina Klein baseert haar theorie m.b.t. de ontwikkeling van kinderen voornamelijk op de wetenschappelijk onderzoeken van Stanley I. Greenspan (One of most acclaimed child psychiatrists!) ontwikkeling

20 Als ontwikkelen lukt Kijk es mama IK(autonomie) KAN(competentie) TOON(relatie)

21 Sociaal emotioneel? Essenties Twee voetjes Zelfvertrouwen Vertrouwen in de (het) andere

22 SEO. Een basisschema Buiten Komt binnen Verwerkt Antwoordt Ontwikkelt

23 Als alles goed gaat Zet het kind een aantal essentiële stappen tijdens de leeftijd van nul tot vijf jaar Dank aan Dr. Stanley Greenspan om deze stappen helder in beeld te brengen. Hij leverde ons een soort wegenkaart Als alles goed gaat

24 Stap 1: kijken, luisteren, kalm blijven (zelfregulatie) 0 4mnd Kunnen stilvallen en op iets gericht zijn (kleur, geur, geluid, stem, ) Alle zintuigen brengen hier materiaal in De baby oefent als het ware tussen wat hij toelaat, aankan terwijl hij er toch rustig onder kan blijven

25 Sleutelwoord Veiligheid Voorspelbaarheid

26 Stap 2: contact leggen en onderhouden (intimiteit) 4 6mnd Kirrend en kraaiend de dialoog aangaan Ontwikkelt een voorkeur voor de wereld van de menselijke relaties Groeiende wederkerigheid Aanvaarden van communicatie, relatie en ietsteruggeven Deze stap vormt de basis voor alle verdere relaties, voor hechting. Er ontstaat een veilige thuishaven van waaruit verdere ontdekking mogelijk wordt

27 Sleutelwoord Hechting

28 Stap 3: gerichte wederzijdse communicatie(niet verbaal) 6 14mnd Het besef INVLOED te kunnen uitoefenen Eerste communicatiecirkels worden gebruikt wijzen naar, hand vastpakken, Eerste grenzen zijn nodig (de belangrijke neen van de opvoeder) Er is eerste besef ik ander

29 Sleutelwoord Communicatie Invloed

30 Stap 4: communicatiecirkels Kind wordt creator na imitator Meerdere communicatiecirkels na elkaar Het IK wordt duidelijker Taal groeit Kind stoot op barrières en kan dat aan Kind kan beschouwend kijkennaar een situatie Kind experimenteert in de speeltuin van gevoelens Steeds meer elementen van de wereld worden met elkaar verbonden

31 Sleutelwoord Communicatie (complexer)

32 Stap 5: emotie als idee 2 3jr Ik ben boos in de plaats van krijsen en stampen Dit ontwikkelt tijdens fantasiespel, verhaal. Het kind experimenteert gans het scala van wensen, impulsen, gevoelens Doen alsof spel is hier heel belangrijk Gevoelens zijn hier wel nog aparte eilandjes, die nog snel kunnen wisselen

33 Sleutelwoord Emotie (van doen naar taal)

34 Stap 6: emotioneel denken 3 4jr Ik zal maar stoppen, anders wordt de juf boos en dan is het niet meer plezant in de klas Emotionele uitingen worden meer dan aparte eilandjes. Er komt logica in (oorzaak gevolg, tijd, ruimte). Het kind krijgt meer en meer vat op de wereld en op het onderscheid IK WERELD

35 Sleutelwoord Emotioneel denken

36 3 centrale uitgangspunten cultuur mediatie M.I.S.C. kennis van de ontwikkeling StiBCO/CeSMOO

37 Uitgangspunt MISC: Wat willen we bij de kinderen ontwikkelen? BEHOEFTE ontwikkelen aan StiBCO/CeSMOO

38 Uitgangspunt MISC: Wat willen we bij de kinderen ontwikkelen? ervaren van succeservaringen en afronden van opdrachten/taken zoeken naar betekenisverlening en opwinding zoeken naar informatie buiten het direct zintuiglijk waarneembare, exploreren, vragen stellen en hulp vragen BEHOEFTE ontwikkelen aan nauwkeurig waarnemen eerst denken dan doen, organiseren en plannen StiBCO/CeSMOO

39 Mediatie Deze laag beschrijft hoe we van een interactie een ontwikkelende interactie maken. Door deze kwaliteitsvolle interactie kan het kind de huidige ervaring vastzetten, verbinden met eerdere ervaringen en ze tenslotte gebruiken in de toekomst. StiBCO/CeSMOO

40 De mediatiecriteria: 1. Focusing 2. Betekenis geven 3. Uitbreiding 4. Gevoelens van bekwaamheid 5. Gedragsreglulering

41 Film: awareness test

42 1.Focusing

43 Focusing (Doelgerichtheid) Richt de aandacht van het kind op hetgeen het kan horen, zien, proeven of maak zaken duidelijker. Volg het kind. Wees bewust van zijn wensen en zijn interesses. Aandacht trekken en vasthouden! StiBCO/CeSMOO

44 2. Betekenis geven

45 Betekenis geven (Affecting) Wees enthousiast, deel dit enthousiasme wanneer het kind zich over dingen uit zijn omgeving opwindt, (smaken, kleuren, muziek, mensen, dieren, geuren..). Benoem de zaken, geef de dingen een naam, zodat het kind deze woorden geleidelijk leert. Toon je emotionele betrokkenheid! Geef waarde aan de dingen door ze in verband te brengen met jezelf en met je eigen omgeving StiBCO/CeSMOO

46 3.Uitbreiding

47 Uitbreiding (Expanding) Toon het kind nieuwe dingen. Zeg hoe en waarom dingen/zaken gelijk of verschillend zijn, waarom zaken gebeuren, waarom mensen Zeg meer dan het kind hoort, ziet, proeft, geef een verklaring en ontvang de reactie gelukkig zijn of verdrietig. Verwijs naar het heden en de toekomst.

48 4.Gevoelens van bekwaamheid

49 Gevoelens van bekwaamheid (Feeling of competence) Beloon: Geef het kind het gevoel dat je gelukkig bent omwille van hetgeen het kind doet en zeg waarom het dingen goed doet. Maak steeds oogcontact, glimlach naar het kind en druk het kind in je armen als je tevreden bent over zijn gedrag. Geef het daarna analoge opdrachten/oefeningen zodat het kind opnieuw succes ervaart en aan zich zelf kan toeschrijven. Geniet samen van de successen en het falen! StiBCO/CeSMOO

50 5. Gedragsregulering

51 Gedragsregulering (Regulation of behavior) Samen werken aan het plangedrag en de werkhouding van het kind. Vertel WAT je gaat doen, HOE je het doet en WAAROM je dingen doet in een bepaalde VOLGORDE: eerst dit. dan dat enzovoorts. Geen verborgen agenda! Wees model! StiBCO/CeSMOO

52 Een voorbeeld: de wigwam

53 Wat willen we bij de kinderen ontwikkelen? ervaren van succeservaringen en afronden van opdrachten/taken zoeken naar betekenisverlening en opwinding zoeken naar informatie buiten het direct zintuiglijk waarneembare, exploreren, vragen stellen en hulp vragen BEHOEFTE ontwikkelen aan nauwkeurig waarnemen eerst denken dan doen, organiseren en plannen StiBCO/CeSMOO

54 Wat willen we bij de kinderen ontwikkelen en de mediatiecriteria MEDIATIE ervaren van succeservaringen en afronden van opdrachten/taken Gevoelens van bekwaamheid zoeken naar betekenisverlening en opwinding Betekenis verlening zoeken naar informatie buiten het direct zintuiglijk waarneembare, exploreren, vragen stellen en hulp vragen Uitbreiding BEHOEFTE ontwikkelen aan nauwkeurig waarnemen eerst denken dan doen, organiseren en plannen StiBCO/CeSMOO Focusing Gedragsregulering

55 StiBCO/CeSMOO Wat willen we bij de kinderen ontwikkelen en de mediatiecriteria Het kind ontwikkelt het zoeken naar betekenisverlening en opwinding Betekenis verlening: KIEZEN nauwkeurig waarnemen Focusing: WETEN ervaren van succeservaringen en afronden van opdrachten/taken Gevoelens van bekwaamheid: weten van KUNNEN BEHOEFTE ontwikkelen aan zoeken naar informatie buiten het direct zintuiglijk waarneembare, exploreren, vragen stellen en hulp vragen Uitbreiding: BEGRIJPEN eerst denken dan doen, organiseren en plannen Gedragsregulering: REALISEREN W e d e r k e r i g h e i d

56 Bedankt!