NIEUWSBRIEF COURZET* Resultaten uit het onderzoek vertaald naar de praktijk

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "NIEUWSBRIEF COURZET* Resultaten uit het onderzoek vertaald naar de praktijk"

Herman van der Berg
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

NIEUWSBRIEF COURZET* Resultaten uit het onderzoek vertaald naar de praktijk * project uitgevoerd door Inagro, PSKW &

slechte vruchtzetting in de teelt van courgette.

gewas? 2) Hoe verzekeren we stuifmeelkorrels van optimale kwaliteit?

het gevolg van stress. Onder stressomstandigheden zal de plant generatiever groeien om zo, d.m.v. zaadproductie, de kans op nageslacht te vergroten.

In de voorjaarsproef 2016 werd het effect van klimaat, ras en stikstofbemesting getest op de bloemvolgorde en het

Er werden steeds 2 verschillende stookregimes aangehouden.

1 NIEUWSBRIEF COURZET* Resultaten uit het onderzoek vertaald naar de praktijk * project uitgevoerd door Inagro, PSKW & UGent met financiering van VLAIO In het COURZET-project wordt gezocht naar oplossingen voor slechte bestuiving en slechte vruchtzetting in de teelt van courgette. Het onderzoek focuste zich afgelopen jaar op twee niveaus: 1) Hoe behouden we voldoende mannelijke bloemen in het gewas? 2) Hoe verzekeren we stuifmeelkorrels van optimale kwaliteit? Ras en temperatuur spelen grote rol in behoud van voldoende mannelijke bloemen Een tekort aan mannelijke bloemen is het gevolg van stress. Onder stressomstandigheden zal de plant generatiever groeien om zo, d.m.v. zaadproductie, de kans op nageslacht te vergroten. Generatieve groei betekent de vorming van meer vrouwelijke bloemen t.o.v. mannelijke bloemen. Wanneer mogen we stress verwachten? Bij suboptimale groeiomstandigheden: te warm, te koud, te droog, te donker, bij ziekteaantasting, enz. In de voorjaarsproef 2016 werd het effect van klimaat, ras en stikstofbemesting getest op de bloemvolgorde en het aandeel mannelijke bloemen. Klimaat De courgettes werden geplant op 4 februari op PSKW en op 2 maart op Inagro. Er werden steeds 2 verschillende stookregimes aangehouden. Op PSKW werd een etmaaltemperatuur van 17 C aangehouden, met in de ene serre een vaste stookwaarde (D&N) van 17 C, en in de andere een DIF (verschil dag nacht) van 6 C (D:20 C, N:14 C). Op Inagro was de etmaaltemperatuur 13 C, met in de ene serre een vaste stookwaarde van 13 C, en in de andere een DIF van 6 C (D:16 C, N:10 C). Er werd gelucht op 1 C boven de stooklijn. Grondteelt op Inagro Substraatteelt op PSKW 1

2 # mannelijke bloemen/plant # mannelijke bloemen/plant Conclusies: - Een lage etmaaltemperatuur van 13 C, in combinatie met vlot afluchten (kort boven de stooklijn) resulteerde in koude lucht en een lage RV wat de subtopische planten mogelijk wat stress gaf. In mei en juni bloeiden gedurende 6 weken quasi geen mannelijke bloemen. Daarnaast waren de bloemendelen vaak misvormd of kwam het stuifmeel moeilijk los. De periode tussen bloei eerste vrouwelijk bloem en eerste mannelijke bloem was behoorlijk lang (10-13 dagen) waardoor bij aanvang een tekort aan stuifmeel optrad. - Telen bij een etmaaltemperatuur van 17 C verliep stukken beter. Over de ganse teelt werden voldoende (gemiddeld 27%) mannelijke bloemen geteld. Bij 17 C kwam de bloei sneller op gang en duurde de periode tussen de eerste bloeiende vrouwelijke en mannelijke bloem slechts 3 à 4 dagen. Een nachttemperatuur van 14 C bleek niet te laag. - De DIF (0 C of 6 C) beïnvloedde op geen enkele wijze het resultaat. Door de temperatuur overdag op 20 C te houden en s nachts op 14 C, kon economischer geteeld worden dan bij een vaste stook op 17 C. Invloed van klimaat op de hoeveelheid mannelijke bloemen 0,4 0,3 0,2 0, ,4 0,3 0,2 0,1 0 13/13 16/10 Behoud een voldoende hoge etmaaltemperatuur (> 13 C). Door gebruik van een variabel stookschema kan energie bespaard worden, zonder aan productie in te boeten. Uitsluitsel over een minimum nachttemperatuur kunnen we nog niet geven. Hiervoor worden in 2017 terug verschillende klimaatregimes getest. Voorkom klimaatschokken bv. door bij koude buitentemperaturen bruusk te luchten. 2

3 Ras De rassen Bengal, Lanka, Milos en Tosca werden vergeleken op beide locaties. Conclusies: - Bengal is een groeikrachtig ras, want het produceerde onder beide etmaaltemperaturen het hoogste aantal bloemen gedurende de ganse teelt. Ook was de aanleg van mannelijke bloemen hoger dan bij andere rassen. Bengal gaf makkelijker mannelijke bloemen in het begin van de teelt en kwam het snelst in productie. - Tosca behaalde hetzelfde aandeel mannelijke bloemen als Bengal (35% op PSKW), maar was iets minder sterk in productie. Bij 13 C was het aandeel Flandria vruchten opmerkelijk hoger dan bij de andere rassen. Bij 17 C bracht Tosca het laagste aantal Flandria-vruchten op. - Milos is volgens de voorlichting een matig groeikrachtig ras in het voorjaar, met een vrij goede productie, maar een hoge stressgevoeligheid, wat zich uit in het vormen van zwartjes. Milos vormde in de voorjaarsproef iets minder mannelijke bloemen dan Tosca en Bengal. - Lanka vormde een laag aandeel mannelijke bloemen en een hoog aantal zwartjes. Bijgevolg is het een slechte rassenkeuze voor een voorjaarsteelt. Kies een geschikt ras voor de teeltperiode en het teeltsysteem. Productie van mannelijke bloemen is sterk rasafhankelijk. Een overzicht van enkele rassen vind je in bijlage. Het bijplaatsen van rassen met meer mannelijke bloemen verkleint het risico op een tekort aan stuifmeel. Bemesting Een laag niveau aan nitraatstikstof (130 kg/ha bij de start op Inagro en 12 mmol/l op PSKW) werd vergeleken met een hoger niveau (250 kg NO3/ha bij start op Inagro en 24 mmol/l op PSKW). Op PSKW werd gefertigeerd via druppelbevloeiing, op Inagro werd geirrigeerd via T-tape en bijbemest door middel van aangieten. - Er kon geen verschil worden aangetoond tussen het hoge en lage stikstofniveau in het wortelmilieu. Het stikstofniveau lijkt wat betreft productie van mannelijke bloemen van ondergeschikt belang tegenover klimaat en ras. 3

4 Snelheid van afname stuifmeelvitaliteit is afhankelijk van het klimaat Voer je manuele bestuiving uit, dan kan het interessant zijn te weten wanneer je het stuifmeel best wint, en waarop je moet letten om het gewonnen stuifmeel in goede conditie te houden. Hoe lang blijft stuifmeel vitaal (levenskrachtig) na het openen van de bloem? De stuifmeelkwaliteit werd bepaald op verschillende tijdstippen tijdens de bloei. - De vitaliteit is optimaal tot ongeveer 2 uur na openen. Daarna neemt ze geleidelijk aan af. De snelheid waarmee ze afneemt is afhankelijk van het klimaat. Bij 20 C en 60% RV was nog 50% van het stuifmeel vitaal bij het sluiten van de bloem (5 uur na openen). - De dag na de bloei is slechts 10% van het stuifmeel vitaal. 48 uur na bloei amper 1%. Bestuif kort na openen van de bloemen. Gewonnen stuifmeel is dan het meest vitaal, en bovendien is ook de stempel van de vrouwelijke bloem dan het meest receptief. Gebruik nooit oud stuifmeel! Is het stuifmeel van mannelijke bloemen die dag voor bloei werden afgesneden vitaal? Ja! Op voorwaarde dat de bloemen in water worden gezet. De volgende dag gaan ze gewoon open en leveren ze kwalitatief stuifmeel. Wat is het effect van klimaat op de kwaliteit? - De mannelijke bloem zal er met zijn kroonbladeren voor zorgen dat het microklimaat rondom het stuifmeel zo optimaal als mogelijk blijft. Die bescherming is natuurlijk niet almachtig. - Bij erg lage relatieve vochtigheden droogt het stuifmeel uit en verliest het vitaliteit aan sneltempo. - Bij erg hoge relatieve vochtigheden kan het stuifmeel gaan kleven, wat de verspreiding bemoeilijkt. - Temperatuurschokken doen het stuifmeel geen goed. - Aanraking van stuifmeelkorrels met waterdruppels is dodelijk. Het stuifmeel lekt celinhoud en kan niet meer kiemen. Zorg bij bestuiving voor voldoende hoge relatieve vochtigheid in de serre (>60%). Verzamel bloemen gerust de dag vóór bloei en bewaar ze in een vaas met water in de serre. 4

5 Bijlage: Overzicht van enkele economisch belangrijke rassen met inschatting van hun sterkte wat betreft het leveren van mannelijke bloemen (aangeleverd vanuit rassenonderzoek Inagro en voorlichtingsdienst PSKW) (++: zelden tot nooit een tekort aan stuifmeel, - - vaak problemen met stuifmeelaanbod) ras (plastiek)serre minitunnels zomerteelt industrie Alexander ++ Aloha Ariane Bengal + Cora Cronos ++ + Eros Milos - + = Mirza - = = Noriac ++ + Opera - - Rhodos ++ Samos - = + Storrs Green ++ Tosca Lanka - Precioza + Supremo = 5

Vergelijkbare documenten

NIEUWSBRIEF COURZET* Resultaten uit het onderzoek vertaald naar de praktijk

NIEUWSBRIEF COURZET* Resultaten uit het onderzoek vertaald naar de praktijk * project uitgevoerd door Inagro, PSKW & UGent met financiering van VLAIO In het COURZET-project wordt gezocht naar oplossingen