De huismus In Vlaanderen. - De achteruitgang van de Huismus - Stand van zaken - De Koolmees als stedelijke bio -indicator

Transcriptie

1 De huismus In Vlaanderen - De achteruitgang van de Huismus - Stand van zaken - De Koolmees als stedelijke bio -indicator

2 De Huismus in Vlaanderen De Huismus is van oudsher nauw geassocieerd met de mens en het urbane milieu maar vertoont sedert een aantal decennia een opmerkelijke daling in populatiegroottes en aantallen

3 Oude man omringd door Huismussen in Hyde Park (Londen) in 1925

4 Paardenzak uit 1913 Paarden zorgden zowat voor alle transport

5 Gebouwen met voldoende nestgelegenheid Straten met kasseien

6 HUISMUS TELLINGEN IN Kensington Garden (Londen) House sparrow count (Sanderson, 2001)

7 Densiteiten van de Huismus tussen in Londen birds/ha Analyse van huismustellingen in verschillende delen van Londen tussen 1925 en 1998, (R K Bland pers. comm)

8 Broedparen in Kortrijk (Belgium) Huismus Ringmus Kortrijk is een kleinstedelijk gebied in West-Vlaanderen. Het studiegebied van100 ha is opgedeeld in: - 60 ha landbouwgebied met 30 ha permanent grasland and 30 ha akkers - 30 ha suburban gebied - 10 ha parkgebied * park rond het kasteel van Marke * the Patersmote park * Het Magdalena park

9 Evidence for the decline of sparrows in London: BBS trend data 3 2,5 Relative abundance 2 1,5 1 0,5 66% decline in Greater London between

10 Achteruitgang van de Huismus (De Laet J & Summers-Smith JD 2007)

11 Overview of European pop ulation trends (source: Sha w et al. 2008).

12 Onderzoek in Belgie (Oost-Vlaanderen : Vogelbescherming Vlaanderen start op ons advies met een Nationaal mussentel weekend en verspreidt jaarlijks de oproep onder de Vlaamse bevolking om gedurende één weekend in april het aantal tsjilpende huismusmannetjes te tellen op één locatie, : Fundamenteel onderzoek aan UGent door Carl Vangelstel : Opstart Urbaan mezenonderzoek eerst in Gent, vanaf 2014 ook in Sint-Niklaas en Dendermonde : Huismusonderzoek in Sint-Niklaas en Dendermonde.

13 Huismustellingen in het centrum van Gent in juni 2005(links), 2006(midden) en 2009(rechts). De diameter van elk punt is proportioneel met het aantal huismussen. Vangestel Carl 2011

14 Vangestel Carl 2010

15 Change in habitat structure De grootte van de homerange is gerelateerd aan de spatiale distributie van de vegetatie (struiken en hagen) Vangestel, C et al. 2010, Biol. J. Linn. Soc.)

16 (Vangestel et al. 2010, Biol. J. Linn. Soc.) Verband tussen de indivduele home range en de nutitionele conditie van huismussen in urbane (zwarte cirkels, volle lijn), suburban (open circkels, korte stippellijn) en rurale (zwarte driehoek, lange stippellijn) populaties in en rond Gent (België). De conditie van de huismussen is gebaseerd op ptilochronologische gegevens.

17 Aantal Huismussen in functie van de leefomgeving Aantal huismussen (± standaardfout) per telpunt (in categorieën zie tabel 1) ten opzichte van de proportie urbaan gebied.

18 De huismus In Vlaanderen tusen 2002 en De status van de Huismus - Stand van zaken - - Huismusproject in Damme

19 Het aantal huismussen tussen 2002 en 2011 in Vlaanderen Er bestaat een negatief verband tussen de proportie verstedelijking en het aantal waargenomen huismussen. (F 1,342 = 21.55, P < ) 3/04/

20 Het aantal huismussen tussen 2002 en 2011 in Vlaanderen Op basis van herhaaltellingen vinden we een afname van het aantal huismussen tussen 2002 en 2011 (F 1,1187 = 59.10, P <0.0001) Terwijl in 2002, nog 6-10 (Cat.2) HS mannetjes (als een benadering van het aantal broedkoppels ) werden geteld per tellokatie, daalde het aantal tot 1-5 mannetjes (Cat.1) in /04/

21 Nationale mussenteldag 2016 Prov VL B 15% TELINSPANNINGEN 2016 Prov Lim 11% Prov Ant 29% Prov WVL 18% Prov OVL 27%

22 Waargenomen groepsgrootte in groepsgrootte Antw VL B Lim WVL OVL >10

23 De huismus In Vlaanderen - De status van de Huismus - Stand van zaken - - Huismusproject in Waasland - Ophangen van nestkasten in optimale populaties - Samplen (ringen en meten) van huismussen buiten het broedseizoen - In 2018 controleren van de nestkasten en ringen en meten van ouders en jongen. - In samenwerking met steden zorgen voor groene stapstenen

24 Voorkomen van Koolmees, Merel en Huismus op tellocaties. 120 voorkomen op de tellocaties Prov A Prov VLB Prov Lim Prov WVL Prov OVL PM TM PD

25 Voorkomen tov van andere stedelijke soorten 0,85 Voorkomen stedelijke soorten op telpunten in 2015 en ,8 0,75 0,7 0,79 0,65 0,75 0,71 0,72 0,73 0,73 0,6 Huismus Koolmees Merel

26 Urbaan Mezenonderzoek Broedseizoen 2016 jenny De Laet

27 De Nestkasten Nestkasten 2016 Aantal nestkasten % bezet 100 Mislukte legsels van koolmezen In 2015: relatief grote variatie - In 2016: dramatisch in de steden en relatief weinig mislukte legsels in ons controle gebied Koolmezen en Pimpelmezen 2016 Broedende PM Broedende PC % mislukt % Mislukt

28 Eerste eidatum Eerste eidatum Hutsepot Zoals in 2015 vinden we opnieuw dat de koolmezen In de stad opvallend vroeger leggen dan in het controle gebied alhoewel ze daar ook zo n 10 dagen vroeger leggen dan in de jaren 80, Eerste eidatum 2016 sint-niklaas Dendermonde Gent Controle Urbaan suburbaan ruraal

29 Reproductief succes. 0,8 Reproductief succes ,6 0,4 0,2 0 Sint-Niklaas Dendermonde Gent Controle urbaan suburbaan Ruraal Het reproductief succes in steden is steeds opvallend kleiner dan in het controle gebied (30 Ha groot beukenbos). 0,8 0,6 0,4 0,2 0 reproductief succes steden versus controle gebied Sint_Niklaas Dendermonde Gent Controle

30 Prognosis 2050 (KUL, Poelmans, 2010)

31

32

33

34

35

36 Besluit -De achteruitgang van de stedelijke huismus is algemeen aanvaard -Alhoewel sommige oorzaken nog hypothetisch zijn is de achteruitgang duidelijk gelinkt aan enerzijds een ongebreidelde concentrische stedelijke uitbreiding en anderzijds het feit dat de stad voor de Huismus en andere stedelijke soorten een stress volle omgeving vormt