Maatschappelijke kosten en baten van valpreventie. Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam

Transcriptie

1 Maatschappelijke kosten en baten van valpreventie Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam

2 Vallen: een dagelijkse dreiging voor ouderen

3 Vallen bij ouderen : een maatschappelijk probleem Valongevallen bij 65-plussers Aantal Prognose 2030 Doden (2012) Ziekenhuisopnamen (2013) SEH-behandelingen (2013) Bronnen: Dutch Hospital Data; Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL;

4 Trend van letsel door vallen in 25 jaar SEH-aantallen gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht Bron: Letsel Informatie Systeem Amsterdam: VeiligheidNL

5 Verschuiving in letselpatronen hersenletsel heup-bovenbeenfractuur aantal opnamen per inwoners jaar 80 jaar en ouder Bron: Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg Utrecht: Dutch Hospital Data

6 Maatschappelijke gevolgen: Letsellast model (LLM)

7 Vallen bij ouderen: hoge zorgkosten op individueel en maatschappelijk niveau Totale zorgkosten van letsel and kosten per patient door vallen in Nederland Totale zorgkosten ( 2014): 0,8 miljard > prognose ,3 miljard

8 Beperkingen (%) 9 maanden na een letsel door vallen ( SEH bezoek, 65+) Mobiliteit Zelfverzorging Dagelijkse activiteiten Pijn Angst/depressie Cognitie 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% vrouw man

9 Gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (EQ-5D somscore) 9 maanden na een letsel door vallen (SEH bezoek, 65+)

10 Effectieve interventies voor zelfstandig wonende ouderen beschikbaar Group and home-based exercise programmes, and home safety interventions. Multifactorial assessment and intervention programmes Vitamin D supplementation may be effective in reducing falls in people with low vitamin D levels. REF Gillespie et al, Cochrane Interventions for preventing falls in older people living in the community (Review).

11 11

12 Maar welke aanpak is het meest doelmatig? Can it work? Efficacy Does it work in reality? Effectiveness Is it worth doing it, compared to other things we could do with the same money? = Efficiency (doelmatigheid = kosten-effectiviteit)

13 Economische evaluatie: verhouding tussen kosten en baten Ziekte/ ongeval Hoge kosten scenario 1 Hoge baten scenario 1 Welk scenario het meest doelmatig?? Lage kosten scenario 2 Lage baten scenario 2

14 Wat is al bekend over de doelmatigheid van valpreventie? REF Gillespie et al, Cochrane Interventions for preventing falls in older people living in the community (Review). In 13 studies in this review, the authors reported a comprehensive economic evaluation which provided an indication of value for money for the interventions being tested. Variations in the methods used, however,made comparisons across studies difficult.- There was some, although limited, evidence that falls prevention strategies can be costsaving during the trial period, and may also be cost-effective over the participants remaining lifetime. The results indicate that, to obtain maximum value for money, effective strategies need to be targeted at particular subgroups of older people.

15 The cost effectiveness of a multifactorial targeted prevention program for falls among community elderly persons Rizzo JA, Baker DI, McAvay G, Tinetti ME.Medical Care 1996;34(9): Target population Type of economic evaluaton Country Intervention (interventio n costs per person) Costs included Increment al cost per fall prevented Men and women aged 70+ CEA USA Multifactorial intervention ($US 905) Intervention costs only Total health care costs $US 1772 < $US 0 Cost savings High risk group ( 4+ risk factors) idem idem Idem Intervention costs only Total health care costs $US 1496 < $US 0 Cost savings

16 - Van Kosten Effectiviteits Analyses (KEA) naar Maatschappelijke Kosten Baten Analyses (MKBA) in de zorg 16

17 Accijnsverhoging op alcohol kan 14 tot 20 miljard euro opleveren aan welvaartseffect (RIVM, ) In de Maatschappelijke kosten-baten analyse van beleidsmaatregelen om alcoholgebruik te verminderen (MKBA alcohol) zijn de gevolgen van een accijnsverhoging, minder verkooppunten en een verbod op alcoholreclame in geld gewaardeerd. Wanneer voor een periode van 50 jaar de accijns op alcohol verhoogd wordt met 50 procent, dan levert dit Nederland een welvaartseffect op tussen de 14 en 20 miljard euro. Dat welvaartseffect bestaat onder andere uit productiviteitsverbeteringen, het voorkomen van vroegtijdige sterfte, minder verkeersongevallen, minder inzet van politie en justitie en minder schooluitval.

18 Wat is voor investeerders belangrijk? Investerings- & Rendementsplan MKBA Valpreventie ouderen Meetplan Wat zijn kosten en baten? Hoe zijn deze verdeeld? Welke interventie aanpak? Wat meten, welke registraties? Interventie programma Rekenmodel Rapport Beleidsbrief

19 MKBA Valpreventie onderzoeksvragen (Kwalitatief) Welke interventies vinden plaats ter preventie van valincidenten? Welke professionals/organisaties met welke competenties voeren de interventies uit? Wat is de behoefte bij professionals om met deze interventies aan de slag te gaan? Wat zijn redenen waarom geen gebruik wordt gemaakt van de beschikbare interventie? Wat is het nul-scenario? Voor welke beleidsscenario s wordt gekozen? 19

20 MKBA valpreventie onderzoeksvragen (Kwantitatief) Wat zijn de maatschappelijke kosten en baten van het nul-scenario en van de gekozen beleidsscenario s? Het kwantificeren van verdelingseffecten, zowel qua gezondheidseffecten als kosten; Wat is de duurzaamheid van de geconstateerde kosten en baten en hoe ontwikkelen deze zich over de tijd? 20

21 MKBA Valpreventie: kwalitatief deel 2 ronden Delphi studie Panel : (zorg)professionals, overheid, private en publieke organisaties ( n= 125) Onderwerpen: - * wat gebeurt er aan valpreventie in de huidige praktijk? (nulscenario) - * wat kunnen we doen (beleidsscenario s) om: - zoveel mogelijk ouderen met een hoog valrisico op te sporen? - zoveel mogelijk van deze ouderen te laten deelnemen aan valpreventie? 21

22 Enkele kernresultaten Delphi studie- * in de huidige situatie nauwelijks sprake van case finding en doorverwijzing van ouderen met een verhoogd valsrisico * ouderen nu niet erg bereid om deel te nemen aan jaarlijkse case finding * zorgverleners in verschillende delen keten essentieel om deelname aan effectieve valpreventie te bevorderen ( thuiszorg, wijkteams, huisarts, poh, fysio, ) * centrale regierol voor de huisarts, betrekken mantelzorgers van groot belang.

23 Met gecombineerde acties veel hogere deelname aan valpreventie te bereiken

24 MKBA valpreventie: doorrekenen scenario s (1) Nul-scenario met volledige afwezigheid van gestructureerde en bewezen effectieve valpreventie (2) Nul-scenario waarin X% ( lage waarde, bv 10%) ) van de ouderen (70+) deelneemt aan bewezen effectieve valpreventie (3) Beleidsscenario s, waarin X % ( hoge waarde bv. 40, 60, 80%) van de ouderen (70+) deelneemt aan bewezen effectieve valpreventie 24

25 I >70 Definitie doelgroep 70+ beperkingen >70 + val II Frequentie Jaarlijks 2-Jaarlijks Thuis Vroege opsporing Setting Eerste lijn Tweed e lijn Screening Aanpak Val- + valrisi coanal yse Methode Casefinding Valanalys e Deels valanalys e Keuze interventie II I In Balans Multifactoriële aanpak Otago Vallen Verleden Tijd Frequentie & duur follow-up 12 weken 2x per week + follow-up 12 weken 2x per week I V Voorlichting vanuit overheid Implementatie strategie Advisering vanuit de zorg Wegnemen financiële belemmeringen Organiseren multidisciplinaire samenwerkingsverbanden

26 Uitwerking + doorrekenen beleidsscenario s ( t/m eind 2016) Eerste lijn scenario Thuiszorg scenario Wijkteam scenario Fysio scenario Mantelzorg+ oudere scenario Tweede lijn scenario Combinatiescenario s!

27 Welke maatschappelijke kosten en baten worden meegenomen? I Financiële kosten en baten ( in euro s) Interventiekosten Zorgkosten ( behandeling en langdurige zorg letsels; ZVW, WLZ, WMO) Medische kosten module Productieverliezen ( verzuim en productiviteit mantelzorgers) Mantelzorg module II Sociale kosten en baten (in euro s) Letsels, valangst, levenskwaliteit ( in euro s) Ziektelastmodule 27

28 Conclusies Valpreventie vraagt om veel inspanningen van velen> hoge interventiekosten Dit kan zeer veel besparingen opleveren > hoge financiele en sociale baten Verwachting: alle scenario s rendabel, maar welk scenario het meest? (Ed van Beeck, e.vanbeeck@erasmusmc.nl, afdeling MGZ, Erasmus MC) 1

29 Ed van Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg, Erasmus MC