De 50-plussers op de Limburgse arbeidsmarkt in de zorgeconomie

Transcriptie

1 De 50-plussers op de Limburgse arbeidsmarkt in de zorgeconomie DECEMBER 2012

2 INHOUD Blz 1. Loontrekkende werkgelegenheid Algemeen Hoofdsectoren Zorgeconomie Algemeen Limburgse subsectoren 4 2. Niet-werkende werkzoekenden Algemeen Zorgeconomie 6 Statistische bijlage 9-1-

3 1. Loontrekkende werkgelegenheid 1.1 Algemeen Volgens de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) en de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten (RSZPPO) werken er in Limburg op 31 december 2010 in totaal personen in loondienst, onder wie of 24,8% 50-plussers (figuur 1 en tabel 1). Aldus is gemiddeld nagenoeg 1 op de 4 werknemers in Limburg 50 jaar of ouder. Dit 50-plusaandeel bedraagt eind 2010 in Vlaanderen en België respectievelijk 23,8% ( van werknemers) en 24,5% ( van ). Aangezien drie jaar vroeger dit ouderenaandeel in Limburg met 20,7% nog kleiner was dan in Vlaanderen (20,9%) en België (21,9%), neemt de vergrijzing van het personeelsbestand in Limburg de laatste jaren sneller toe dan elders. Figuur 1 : %-aandeel van de 50-plussers in de loontrekkende werkgelegenheid 1.2 Hoofdsectoren Uit de tewerkstellingsgegevens per hoofdsector blijkt dat eind december 2010 (tabel 1) in Limburg in de tertiaire sector (25,5% of van de werknemers) het hoogste aandeel van 50- plussers wordt opgetekend en het laagste in de landbouw (20,4% of 326 van de 1.598). Sinds 2007 is het ouderenaandeel het sterkst gestegen in de Limburgse industrie, namelijk van 17,7% tot 22,9% ( van de ). In Vlaanderen en België zien we een nagenoeg gelijkaardig beeld, zij het veelal met iets lagere ouderenpercentages. Tabel 1 : %-aandeel van de 50-plussers in de loontrekkende werkgelegenheid volgens hoofdsector 31/12/ /12/2010 Evolutie Hoofdsectoren Limburg Vlaanderen België Limburg Vlaanderen België Limburg Vlaanderen België LANDBOUW 20,8 17,1 16,1 20,4 19,9 19,7-0,4 2,9 3,6 INDUSTRIE 17,7 20,2 21,0 22,9 23,3 23,9 5,3 3,2 2,9 BOUWNIJVERHEID 19,5 18,5 18,2 22,3 20,3 20,2 2,9 1,8 2,0 TERTIAIRE SECTOR 21,8 21,3 22,3 25,5 24,2 24,9 3,7 3,0 2,6 TOTAAL 20,7 20,9 21,9 24,8 23,8 24,5 4,0 3,0 2,6 Bron : RSZPPO, RSZ Verwerking : ERSV-Limburg -2-

4 1.3 Zorgeconomie Algemeen De hier gehanteerde definitie van zorgeconomie volgens de nace-code 2008 bestaat uit de volgende nace-codes van de industrie en de tertiaire sector: 21 Vervaardiging farmaceutische grondstoffen en producten 26.6 Vervaard. bestralingsapparat. en elektromedische en elektrotherapeutische apparat Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen 32.5 Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden Reparatie van elektronische en optische apparatuur Reparatie van elektrische apparatuur Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen Reparatie van andere apparatuur 33.2 Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen Groothandel in farmaceutische producten Apotheken Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels 72 Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) Ziekenfondsen en zorgkassen Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) 86.1 Ziekenhuizen 86.2 Praktijken van artsen en tandartsen 86.9 Overige menselijke gezondheidszorg 87.1 Verpleeginstellingen met huisvesting 87.2 Inst. met huisv. vr pers. met mentale handicap of psych. probl. en vr drugs- en alcoholverslaafden 87.3 Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap 87.9 Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting 88.1 Maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten 88.9 Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting Figuur 2 : %-aandeel van de 50-plussers in de loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie -3-

5 Het 50-plusaandeel in de loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie (figuur 2 en tabel 2) is in de periode 31/12/ /12/2010 in Limburg opgelopen van 21,1% tot 25,5% ( van de ) of m.a.w. tot ruim 1 op de 4 werknemers. Hiermee is eind 2010 het aandeel van de oudere werknemers in de zorgeconomie in Limburg vrijwel even groot dan in Vlaanderen ( van de of 25,5%) en België ( van de of 25,3%). Het vergrijzingstempo sinds 2007 ligt in Limburg (+4,4%) wel iets hoger dan elders (Vlaanderen: +4,3% en België: +3,6%) Limburgse subsectoren De subsector reparatie van elektrische apparatuur (1 werknemer) buiten beschouwing gelaten, werken er in de zorgeconomie op 31/12/2010 relatief gezien het meeste aantal 50-plussers (figuur 3 en tabel 2) in de subsectoren activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) (32,2% of 184 van de 572 werknemers), ziekenfondsen en zorgkassen (29,7% of 284 van de 956), Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) (29,5% of 463 van de 1.568), maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten (28,6% of van de 4.407), verpleeginstellingen met huisvesting (27,7% of 577 van de 2.086), ziekenhuizen (26,9% of van de ) en instellingen met huisvesting voor personen met een mentale handicap of psychiatrische problemen en voor drugs- en alcoholverslaafden (26,8% of van de 4.040). Afgerond zijn in deze 7 subsectoren van de zorgeconomie in Limburg al 3 op 10 werknemers reeds 50 jaar of ouder. Figuur 3 : %-aandeel van de 50-plussers in de loontrekkende werkgelegenheid in Limburg in de zorgeconomie per subsector op 31/12/2010 Figuur 4 illustreert aan de hand van de jong/oud-ratio, zijnde het aantal jongere werknemers (< 30 jaar) per 100 oudere werknemers ( 50 jaar), nog beter in welke mate een subsector binnen de zorgeconomie in Limburg gekenmerkt wordt door een eerder jongere dan wel oudere samenstelling van zijn loontrekkenden. Blijkt dat eind 2010 in Limburg in de zorgeconomie niet alleen de reeds hoger genoemde subsectoren activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) (41 jongere werknemers per 100 oudere werknemers), ziekenfondsen en zorgkassen (60), Openbare Centra -4-

6 voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) (59), maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten (51), verpleeginstellingen met huisvesting (70), ziekenhuizen (78) en instellingen met huisvesting voor personen met een mentale handicap of psychiatrische problemen en voor drugs- en alcoholverslaafden (82) een eerder oudere personeelsstructuur hebben, maar ook praktijken van artsen en tandartsen (66) en overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting (65). De overige jonge subsectoren kunnen tevens niet verhinderen dat eind 2010 globaal gezien de zorgeconomie in Limburg een ongunstige jong/oud-ratio van 77 heeft, wat nog minder is dan de al ongunstige 86 voor de totale loontrekkende werkgelegenheid in Limburg. Figuur 4 : Jong/oud-ratio (werknemers <30 jaar in % van de werknemers 50 jaar) in de loontrekkende werkgelegenheid in Limburg in de zorgeconomie volgens subsector op 31/12/2010 Tabel 2 : De 50-plussers in de loontrekkende werkgelegenheid in Limburg in de zorgeconomie volgens subsector op 31/12/2010 Sectoren (nace 2008) Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaard. bestralingsapparatuur en elektromedische en elektrotherapeutische apparatuur Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden Reparatie van elektronische en optische apparatuur Reparatie van elektrische apparatuur Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen Reparatie van andere apparatuur Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen Groothandel in farmaceutische producten Apotheken Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) Ziekenfondsen en zorgkassen Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) Ziekenhuizen Praktijken van artsen en tandartsen Overige menselijke gezondheidszorg Verpleeginstellingen met huisvesting Inst. met huisv. vr pers. met mentale handicap of psych. probl. en vr drugs- en alcoholverslaafden Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting Maatschappelijke dienstverl. zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting TOTAAL ZORGECONOMIE

7 2. Niet-werkende werkzoekenden 2.1 Algemeen Op 31/12/2011 (tabel 3) zijn er in Limburg plussers of 26,8% van de in totaal nietwerkende werkzoekenden (nwwz). In Vlaanderen bedraagt dit ouderenaandeel 26,6% of van de nwwz. Ruim 1 op de 4 nwwz in Limburg is bijgevolg 50 jaar of ouder. Figuur 5 : Evolutie van het %-aandeel van de ouderen ( 50 jaar) in het totaal aantal nwwz Sinds eind 2007 is het aandeel van de ouderen onder de nwwz (figuur 5) toegenomen in Limburg met +0,4% en in Vlaanderen met +0,1%, waardoor nu ook de vergrijzing bij de nwwz in Limburg verder gevorderd is dan in Vlaanderen. Tabel 3 : Niet-werkende werkzoekende ouderen ( 50 jaar) op 31/12/2011 Oudere nwwz Totaal nwwz %-aandeel ouderen in totaal nwwz M V T M V T M V T LIMBURG ,5 30,0 26,8 VLAANDEREN ,8 28,5 26,6 Bron : VDAB Verwerking: ERSV-Limburg 2.2 Zorgeconomie Gemiddeld per maand kunnen we voor 2011, op basis van de VDAB-beroepsgroepen (tabel 4) medicus, paramedicus, verzorging en opvoeder, nwwz in Limburg beschouwen als potentiële zorgeconomiewerknemers, waarvan circa 1 op de 4 (426 of 25,6%) 50 jaar of ouder is. In Vlaanderen komt dit 50-plusaandeel op 22,3% (2.333 van ). Ook binnen deze mogelijke arbeidsreserve voor de zorgeconomie kent Limburg bijgevolg een grotere vergrijzingsgraad dan Vlaanderen. -6-

8 Tabel 4 : Nwwz-ouderen ( 50 jaar) potentieel geschikt voor de zorgeconomie jaargemiddelde 2011 %-aandeel ouderen in Oudere nwwz ( 50 jaar) Totaal nwwz totaal nwwz Limburg Vlaanderen Limburg Vlaanderen Limburg Vlaanderen Medicus ,5 18,2 Paramedicus, verzorging ,9 22,2 Opvoeder ,3 22,6 TOTAAL ,6 22,3 Bron : VDAB Verwerking: ERSV-Limburg De verhouding tussen het maandgemiddelde van de nwwz en het gemiddeld aantal openstaande vacatures per maand noemt men de spanningsgraad. Deze spanningsgraad, of m.a.w. het aantal nwwz per openstaande vacature, is een maatstaf voor het al of niet makkelijk invullen van vacatures binnen een regio of vakgebied, want hoe hoger de spanningsgraad, hoe gemakkelijker een vacature zal ingevuld worden door het groter aanbod aan werkzoekenden. Een hoge spanningsgraad wordt vanuit werkgeversperspectief als gunstig beschouwd; dit impliceert nl. minder knelpunten. Een heel krappe arbeidsmarkt wordt ervaren bij een spanningsgraad kleiner dan 4. Deze indicator moet evenwel met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd worden. De vacatures worden geregistreerd volgens de vestigingsplaats van het bedrijf, wat niet altijd overeen komt met de plaats van tewerkstelling. In kleine gebieden kan dit tot een vertekend beeld leiden. Het betreft hier de openstaande vacatures uit het normaal economisch circuit (NEC) zonder uitzendopdrachten. Door de uitzendopdrachten niet mee te tellen worden o.a. dubbeltellingen vermeden, zodat dit volgens de VDAB de beste indicator is om de toestand en evolutie op de vraagzijde van de arbeidsmarkt weer te geven. Figuur 6 : De spanningsgraden in jaargemiddelden (aantal NWWZ per openstaande vacature) In Limburg registreerde de VDAB in de loop van 2011 gemiddeld openstaande vacatures per maand. Afgezet tegen het gemiddeld aantal nwwz (27.897) geeft dit in 2011 voor Limburg een spanningsgraad van 5,5 nwwz per openstaande vacature (figuur 6 en tabel 5). Ten opzichte van Vlaanderen (3,5) is dit een betere score. De groep nwwz die potentieel geschikt is voor de zorgeconomie kent in 2011 een spanningsgraad van 4,6 in Limburg en 2,7 in Vlaanderen. Zowel in Limburg als Vlaanderen wordt de hoogste -7-

9 spanningsgraad binnen deze zorgeconomiegroep opgetekend bij de opvoeders (Limburg : 11,7 en Vlaanderen : 4,6) en de laagste bij de medici (2,1 en 2,3). De paramedici en verzorgers (4,1 en 2,3) vormen in beide regio s de overgrote meerderheid van de beschouwde arbeidsreserve in de zorgeconomie. Deze over het algemeen vrij lage spanningsgraden maken het niet gemakkelijk om vacatures ingevuld te krijgen, waardoor de kansen op tewerkstelling voor de ouderen zouden moeten toenemen. Tabel 5 : Nwwz, openstaande vacatures en spanningsgraden in jaargemiddelden Totaal nwwz Openstaande vacatures Spanningsgraad Limburg Vlaanderen Limburg Vlaanderen Limburg Vlaanderen Medicus ,1 2,3 Paramedicus, verzorging ,1 2,3 Opvoeder ,7 4,6 TOTAAL ZORGECONOMIE ,6 2,7 ALGEMEEN TOTAAL ,5 3,5 Bron : VDAB Verwerking: ERSV-Limburg -8-

10 Statistische bijlage Limburg Sectoren (nace 2008) Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaard. bestralingsapparatuur en elektromedische en elektrotherapeutische apparatuur Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden Reparatie van elektronische en optische apparatuur Reparatie van elektrische apparatuur Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen Reparatie van andere apparatuur Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen Groothandel in farmaceutische producten Apotheken Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) Ziekenfondsen en zorgkassen Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) Ziekenhuizen Praktijken van artsen en tandartsen Overige menselijke gezondheidszorg Verpleeginstellingen met huisvesting Inst. met huisv. vr pers. met mentale handicap of psych. probl. en vr drugs- en alcoholverslaafden Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting Maatschappelijke dienstverl. zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting TOTAAL ZORGECONOMIE De loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie volgens subsector en leeftijd op 31 december 2010 Limburg Sectoren (nace 2008) Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten 0,0 24,0 15,0 86,7 72,0 77,5 13,3 4,0 7,5 100,0 100,0 100,0 Vervaard. bestralingsapparatuur en elektromedische en elektrotherapeutische apparatuur NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens 27,3 22,2 25,5 48,5 61,1 52,9 24,2 16,7 21,6 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden 28,3 17,9 23,4 40,6 66,0 52,6 31,1 16,0 24,0 100,0 100,0 100,0 Reparatie van elektronische en optische apparatuur NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Reparatie van elektrische apparatuur 0,0 NVT 0,0 0,0 NVT 0,0 100,0 NVT 100,0 100,0 NVT 100,0 Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Reparatie van andere apparatuur NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen 29,4 0,0 28,6 48,5 100,0 50,0 22,1 0,0 21,4 100,0 100,0 100,0 Groothandel in farmaceutische producten 22,3 14,5 18,6 61,5 67,9 64,6 16,1 17,7 16,9 100,0 100,0 100,0 Apotheken 19,8 30,4 29,2 34,1 48,5 46,8 46,2 21,1 24,0 100,0 100,0 100,0 Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels 18,2 27,7 25,3 68,2 55,4 58,6 13,6 16,9 16,1 100,0 100,0 100,0 Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied 27,4 24,2 26,3 49,6 59,7 53,1 23,0 16,1 20,6 100,0 100,0 100,0 Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel 0,0 0,0 0,0 75,0 100,0 77,8 25,0 0,0 22,2 100,0 100,0 100,0 Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) 18,3 17,1 17,4 48,7 54,4 53,1 33,0 28,5 29,5 100,0 100,0 100,0 Ziekenfondsen en zorgkassen 11,8 21,5 17,8 43,4 58,1 52,5 44,8 20,4 29,7 100,0 100,0 100,0 Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) 2,4 15,1 13,3 11,0 61,8 54,5 86,6 23,1 32,2 100,0 100,0 100,0 Ziekenhuizen 20,3 21,1 21,0 50,5 52,4 52,1 29,2 26,4 26,9 100,0 100,0 100,0 Praktijken van artsen en tandartsen 8,4 17,9 16,8 52,6 58,3 57,6 38,9 23,8 25,6 100,0 100,0 100,0 Overige menselijke gezondheidszorg 25,3 24,6 24,7 48,2 59,8 58,7 26,5 15,6 16,6 100,0 100,0 100,0 Verpleeginstellingen met huisvesting 18,2 19,5 19,4 49,3 53,3 53,0 32,5 27,2 27,7 100,0 100,0 100,0 Inst. met huisv. vr pers. met mentale handicap of psych. probl. en vr drugs- en alcoholverslaafden 18,7 22,9 21,9 44,5 53,1 51,2 36,8 24,0 26,8 100,0 100,0 100,0 Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap 22,6 26,2 25,8 49,8 55,5 55,0 27,6 18,3 19,2 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting 19,5 27,6 25,6 52,5 53,5 53,3 28,0 18,8 21,1 100,0 100,0 100,0 Maatschappelijke dienstverl. zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten 14,3 14,6 14,6 60,4 56,7 56,8 25,3 28,7 28,6 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting 14,2 17,0 16,5 55,0 58,7 58,0 30,8 24,3 25,5 100,0 100,0 100,0 TOTAAL ZORGECONOMIE 17,8 19,9 19,5 50,6 55,8 55,0 31,6 24,3 25,5 100,0 100,0 100,0 %-aandeel van de leeftijdsklassen per subsector inzake de loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie op 31 december 2010 NVT = niet van toepassing -9-

11 Vlaanderen Sectoren (nace 2008) Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaard. bestralingsapparatuur en elektromedische en elektrotherapeutische apparatuur Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden Reparatie van elektronische en optische apparatuur Reparatie van elektrische apparatuur Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen Reparatie van andere apparatuur Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen Groothandel in farmaceutische producten Apotheken Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) Ziekenfondsen en zorgkassen Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) Ziekenhuizen Praktijken van artsen en tandartsen Overige menselijke gezondheidszorg Verpleeginstellingen met huisvesting Inst. met huisv. vr pers. met mentale handicap of psych. probl. en vr drugs- en alcoholverslaafden Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting Maatschappelijke dienstverl. zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting TOTAAL ZORGECONOMIE De loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie volgens subsector en leeftijd op 31 december 2010 Vlaanderen Sectoren (nace 2008) Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten 11,5 14,3 12,8 65,8 70,0 67,8 22,8 15,8 19,4 100,0 100,0 100,0 Vervaard. bestralingsapparatuur en elektromedische en elektrotherapeutische apparatuur 4,8 33,3 11,1 61,9 50,0 59,3 33,3 16,7 29,6 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens 15,4 12,6 14,7 55,9 69,0 59,2 28,7 18,4 26,1 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden 20,7 20,5 20,6 53,0 62,8 57,2 26,3 16,7 22,2 100,0 100,0 100,0 Reparatie van elektronische en optische apparatuur 16,7 25,0 18,4 56,7 62,5 57,9 26,7 12,5 23,7 100,0 100,0 100,0 Reparatie van elektrische apparatuur 16,0 0,0 14,8 28,0 100,0 33,3 56,0 0,0 51,9 100,0 100,0 100,0 Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen 11,4 10,3 11,4 32,1 51,3 32,5 56,5 38,5 56,1 100,0 100,0 100,0 Reparatie van andere apparatuur 0,0 0,0 0,0 100,0 100,0 100,0 0,0 0,0 0,0 100,0 100,0 100,0 Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen 19,1 11,8 18,3 58,6 72,9 60,3 22,3 15,3 21,5 100,0 100,0 100,0 Groothandel in farmaceutische producten 13,9 15,2 14,6 64,3 70,5 67,3 21,8 14,3 18,2 100,0 100,0 100,0 Apotheken 24,3 24,3 24,3 36,6 51,2 49,6 39,1 24,4 26,1 100,0 100,0 100,0 Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels 16,1 35,2 29,4 56,5 51,0 52,6 27,4 13,8 17,9 100,0 100,0 100,0 Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied 16,2 21,7 18,6 63,3 67,3 65,1 20,5 11,1 16,3 100,0 100,0 100,0 Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel 18,8 14,8 16,9 56,3 66,7 61,0 25,0 18,5 22,0 100,0 100,0 100,0 Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) 19,6 17,5 18,0 51,2 55,3 54,2 29,3 27,2 27,8 100,0 100,0 100,0 Ziekenfondsen en zorgkassen 11,6 19,9 17,4 48,6 57,1 54,5 39,8 23,0 28,1 100,0 100,0 100,0 Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) 3,7 11,7 10,5 27,9 60,4 55,4 68,4 27,9 34,1 100,0 100,0 100,0 Ziekenhuizen 18,8 19,8 19,6 50,3 53,4 52,8 30,9 26,8 27,6 100,0 100,0 100,0 Praktijken van artsen en tandartsen 11,7 16,0 15,5 48,3 56,4 55,4 40,0 27,6 29,1 100,0 100,0 100,0 Overige menselijke gezondheidszorg 23,5 20,0 20,5 48,9 59,0 57,6 27,6 21,0 21,9 100,0 100,0 100,0 Verpleeginstellingen met huisvesting 17,7 18,2 18,1 48,5 51,9 51,5 33,9 30,0 30,4 100,0 100,0 100,0 Inst. met huisv. vr pers. met mentale handicap of psych. probl. en vr drugs- en alcoholverslaafden 19,5 24,4 23,3 45,8 52,6 51,1 34,7 23,0 25,5 100,0 100,0 100,0 Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap 21,1 24,3 23,9 50,6 54,1 53,7 28,3 21,6 22,3 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting 20,6 29,4 26,9 51,2 50,3 50,6 28,2 20,3 22,5 100,0 100,0 100,0 Maatschappelijke dienstverl. zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten 15,9 13,3 13,4 54,1 59,3 59,1 30,0 27,4 27,5 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting 17,6 20,7 19,9 54,4 56,3 55,8 28,0 22,9 24,3 100,0 100,0 100,0 TOTAAL ZORGECONOMIE 17,5 20,0 19,4 53,1 55,5 55,0 29,4 24,5 25,5 100,0 100,0 100,0 %-aandeel van de leeftijdsklassen per subsector inzake de loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie op 31 december 2010 NVT = niet van toepassing -10-

12 België Sectoren (nace 2008) Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaard. bestralingsapparatuur en elektromedische en elektrotherapeutische apparatuur Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden Reparatie van elektronische en optische apparatuur Reparatie van elektrische apparatuur Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen Reparatie van andere apparatuur Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen Groothandel in farmaceutische producten Apotheken Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) Ziekenfondsen en zorgkassen Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) Ziekenhuizen Praktijken van artsen en tandartsen Overige menselijke gezondheidszorg Verpleeginstellingen met huisvesting Inst. met huisv. vr pers. met mentale handicap of psych. probl. en vr drugs- en alcoholverslaafden Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting Maatschappelijke dienstverl. zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting TOTAAL ZORGECONOMIE De loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie volgens subsector en leeftijd op 31 december 2010 België Sectoren (nace 2008) Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten 15,0 15,6 15,3 67,4 69,9 68,6 17,6 14,4 16,1 100,0 100,0 100,0 Vervaard. bestralingsapparatuur en elektromedische en elektrotherapeutische apparatuur 19,5 21,2 19,9 63,2 64,4 63,5 17,3 14,4 16,6 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens 16,9 12,3 15,6 55,4 71,9 60,2 27,7 15,8 24,2 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden 22,2 19,8 21,1 53,1 61,5 57,0 24,7 18,7 21,9 100,0 100,0 100,0 Reparatie van elektronische en optische apparatuur 16,7 25,0 18,4 56,7 62,5 57,9 26,7 12,5 23,7 100,0 100,0 100,0 Reparatie van elektrische apparatuur 13,2 55,6 21,3 34,2 44,4 36,2 52,6 0,0 42,6 100,0 100,0 100,0 Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen 10,0 10,5 10,1 34,2 48,6 34,5 55,8 41,0 55,4 100,0 100,0 100,0 Reparatie van andere apparatuur 0,0 50,0 12,5 66,7 50,0 62,5 33,3 0,0 25,0 100,0 100,0 100,0 Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen 19,5 11,6 18,5 57,7 70,4 59,4 22,8 18,0 22,2 100,0 100,0 100,0 Groothandel in farmaceutische producten 13,3 14,5 13,9 64,1 68,7 66,4 22,6 16,9 19,7 100,0 100,0 100,0 Apotheken 23,7 23,3 23,3 43,1 52,0 50,9 33,2 24,8 25,8 100,0 100,0 100,0 Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels 18,1 33,9 28,7 56,3 50,9 52,7 25,6 15,2 18,6 100,0 100,0 100,0 Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied 26,0 32,3 28,8 56,3 56,6 56,5 17,7 11,1 14,7 100,0 100,0 100,0 Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel 23,8 14,8 19,7 60,3 72,2 65,8 15,9 13,0 14,5 100,0 100,0 100,0 Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) 20,7 18,2 19,0 55,0 55,9 55,6 24,2 25,9 25,4 100,0 100,0 100,0 Ziekenfondsen en zorgkassen 11,8 18,0 16,0 49,6 56,0 53,9 38,6 26,0 30,1 100,0 100,0 100,0 Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) 7,8 13,5 12,5 44,6 55,3 53,4 47,6 31,2 34,0 100,0 100,0 100,0 Ziekenhuizen 19,0 19,1 19,1 51,6 53,2 52,9 29,4 27,7 28,0 100,0 100,0 100,0 Praktijken van artsen en tandartsen 12,6 15,2 14,9 49,8 56,0 55,2 37,7 28,8 29,9 100,0 100,0 100,0 Overige menselijke gezondheidszorg 25,3 19,7 20,6 48,2 56,6 55,3 26,6 23,6 24,1 100,0 100,0 100,0 Verpleeginstellingen met huisvesting 17,4 17,2 17,2 51,7 53,4 53,2 30,9 29,4 29,6 100,0 100,0 100,0 Inst. met huisv. vr pers. met mentale handicap of psych. probl. en vr drugs- en alcoholverslaafden 20,5 23,9 23,0 48,7 52,5 51,6 30,8 23,6 25,4 100,0 100,0 100,0 Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap 21,1 23,8 23,5 54,1 55,6 55,4 24,8 20,6 21,1 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting 19,2 27,4 24,9 54,0 50,4 51,5 26,8 22,2 23,6 100,0 100,0 100,0 Maatschappelijke dienstverl. zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten 17,0 13,7 13,8 54,2 59,9 59,7 28,8 26,4 26,5 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting 17,0 21,3 20,2 55,8 56,1 56,0 27,2 22,6 23,8 100,0 100,0 100,0 TOTAAL ZORGECONOMIE 18,1 19,8 19,4 54,3 55,5 55,2 27,6 24,7 25,3 100,0 100,0 100,0 %-aandeel van de leeftijdsklassen per subsector inzake de loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie op 31 december 2010 NVT = niet van toepassing -11-

13 Limburg Sectoren (nace 2003) jaar jaar 50 jaar en meer Totaal Productie radioactieve elementen voor medisch gebruik Vervaard. farmaceutische prod. en chemische en botanische prod. voor medicinaal gebruik Vervaardiging van rubberen handschoenen voor medisch gebruik Reparatie van distilleertoestellen en centrifuges voor laboratoria Vervaardiging medische apparatuur en instrumenten en van orthopedische artikelen Vervaardiging van meet-, regel-, navigatie- en controleapparatuur Vervaardiging van brillen Vervaardiging van invalidenwagens Vervaardiging van katalysatoren en laboratoriumartikelen van edele metalen Groothandel in farmaceutische producten Apothekers Detailhandel in medische en orthopedische artikelen Verhuur van medisch en paramedisch materieel Speur- en ontwikkelingswerk O.C.M.W's Ziekenfondsen en verzorgingskassen Ziekenhuizen Medische praktijken Tandartspraktijken Medische laboratoria Ziekenvervoer Paramedische activiteiten exclusief kinesitherapeuten Kinesitherapeuten (fysiotherapeuten) Bloedbanken, organenbanken en dergelijke Overige activiteiten i.v.m. gezondheidszorg Instituten voor gehandicapte minderjarigen Weeshuizen Instituten voor probleemkinderen Instituten voor gehandicapte volwassenen Rust- en verzorgingstehuizen Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting, n.e.g Kinderdagverblijven, onthaalmoeders en overige kinderopvang, ook vr gehandicapte kinderen Beschuttende werkplaatsen Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting, n.e.g TOTAAL ZORGECONOMIE De loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie volgens subsector en leeftijd op 31 december 2007 Limburg Sectoren (nace 2003) Productie radioactieve elementen voor medisch gebruik NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Vervaard. farmaceutische prod. en chemische en botanische prod. voor medicinaal gebruik 22,2 44,0 34,9 77,8 48,0 60,5 0,0 8,0 4,7 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van rubberen handschoenen voor medisch gebruik 21,0 11,9 19,0 65,7 73,0 67,3 13,3 15,1 13,7 100,0 100,0 100,0 Reparatie van distilleertoestellen en centrifuges voor laboratoria 12,5 NVT 12,5 50,0 NVT 50,0 37,5 NVT 37,5 100,0 NVT 100,0 Vervaardiging medische apparatuur en instrumenten en van orthopedische artikelen 25,0 25,6 25,3 43,9 64,1 54,3 31,1 10,3 20,4 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van meet-, regel-, navigatie- en controleapparatuur 17,9 7,9 14,2 64,2 83,3 71,3 17,9 8,8 14,5 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van brillen 25,0 0,0 20,0 50,0 0,0 40,0 25,0 100,0 40,0 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van invalidenwagens 0,0 NVT 0,0 100,0 NVT 100,0 0,0 NVT 0,0 100,0 NVT 100,0 Vervaardiging van katalysatoren en laboratoriumartikelen van edele metalen NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Groothandel in farmaceutische producten 31,9 17,5 25,3 53,4 71,6 61,7 14,7 10,9 13,0 100,0 100,0 100,0 Apothekers 17,8 27,8 26,5 38,9 51,7 50,1 43,3 20,5 23,4 100,0 100,0 100,0 Detailhandel in medische en orthopedische artikelen 10,0 27,5 22,5 70,0 62,7 64,8 20,0 9,8 12,7 100,0 100,0 100,0 Verhuur van medisch en paramedisch materieel 20,0 NVT 20,0 60,0 NVT 60,0 20,0 NVT 20,0 100,0 NVT 100,0 Speur- en ontwikkelingswerk 28,7 26,4 27,7 53,5 59,7 56,1 17,8 13,9 16,2 100,0 100,0 100,0 O.C.M.W's 24,1 15,3 17,2 39,4 60,8 56,0 36,5 23,9 26,8 100,0 100,0 100,0 Ziekenfondsen en verzorgingskassen 14,1 29,1 22,9 49,5 54,7 52,6 36,4 16,2 24,5 100,0 100,0 100,0 Ziekenhuizen 17,7 21,8 21,0 51,3 55,3 54,6 31,0 22,9 24,4 100,0 100,0 100,0 Medische praktijken 10,7 17,1 16,1 56,8 62,5 61,6 32,5 20,4 22,3 100,0 100,0 100,0 Tandartspraktijken 0,0 14,9 14,5 75,0 64,5 64,8 25,0 20,6 20,7 100,0 100,0 100,0 Medische laboratoria 10,8 13,4 12,9 40,5 70,9 64,3 48,6 15,7 22,8 100,0 100,0 100,0 Ziekenvervoer 28,1 40,0 31,9 46,9 53,3 48,9 25,0 6,7 19,1 100,0 100,0 100,0 Paramedische activiteiten exclusief kinesitherapeuten 23,1 22,8 22,8 67,7 66,7 66,7 9,2 10,5 10,4 100,0 100,0 100,0 Kinesitherapeuten (fysiotherapeuten) 14,3 35,0 31,6 28,6 58,9 54,0 57,1 6,1 14,4 100,0 100,0 100,0 Bloedbanken, organenbanken en dergelijke NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Overige activiteiten i.v.m. gezondheidszorg NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Instituten voor gehandicapte minderjarigen 17,0 23,0 21,6 49,2 60,0 57,6 33,8 17,1 20,7 100,0 100,0 100,0 Weeshuizen NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Instituten voor probleemkinderen 20,9 30,8 28,5 45,9 52,6 51,0 33,1 16,6 20,5 100,0 100,0 100,0 Instituten voor gehandicapte volwassenen 20,5 23,7 23,1 48,5 57,7 55,8 31,0 18,6 21,1 100,0 100,0 100,0 Rust- en verzorgingstehuizen 16,6 24,0 23,3 55,7 59,5 59,2 27,8 16,5 17,5 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting, n.e.g. 23,4 32,9 30,1 58,8 51,1 53,3 17,9 16,0 16,6 100,0 100,0 100,0 Kinderdagverblijven, onthaalmoeders en overige kinderopvang, ook vr gehandicapte kinderen 15,6 18,4 18,3 51,8 57,3 57,2 32,6 24,2 24,5 100,0 100,0 100,0 Beschuttende werkplaatsen 13,9 17,6 15,5 58,9 61,7 60,1 27,2 20,7 24,4 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting, n.e.g. 18,2 19,4 19,2 56,0 61,5 60,6 25,8 19,2 20,2 100,0 100,0 100,0 TOTAAL ZORGECONOMIE 18,2 21,4 20,7 54,5 59,1 58,1 27,4 19,6 21,1 100,0 100,0 100,0 %-aandeel van de leeftijdsklassen per subsector inzake de loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie op 31 december 2007 NVT = niet van toepassing -12-

14 Vlaanderen Sectoren (nace 2003) jaar jaar 50 jaar en meer Totaal Productie radioactieve elementen voor medisch gebruik Vervaard. farmaceutische prod. en chemische en botanische prod. voor medicinaal gebruik Vervaardiging van rubberen handschoenen voor medisch gebruik Reparatie van distilleertoestellen en centrifuges voor laboratoria Vervaardiging medische apparatuur en instrumenten en van orthopedische artikelen Vervaardiging van meet-, regel-, navigatie- en controleapparatuur Vervaardiging van brillen Vervaardiging van invalidenwagens Vervaardiging van katalysatoren en laboratoriumartikelen van edele metalen Groothandel in farmaceutische producten Apothekers Detailhandel in medische en orthopedische artikelen Verhuur van medisch en paramedisch materieel Speur- en ontwikkelingswerk O.C.M.W's Ziekenfondsen en verzorgingskassen Ziekenhuizen Medische praktijken Tandartspraktijken Medische laboratoria Ziekenvervoer Paramedische activiteiten exclusief kinesitherapeuten Kinesitherapeuten (fysiotherapeuten) Bloedbanken, organenbanken en dergelijke Overige activiteiten i.v.m. gezondheidszorg Instituten voor gehandicapte minderjarigen Weeshuizen Instituten voor probleemkinderen Instituten voor gehandicapte volwassenen Rust- en verzorgingstehuizen Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting, n.e.g Kinderdagverblijven, onthaalmoeders en overige kinderopvang, ook vr gehandicapte kinderen Beschuttende werkplaatsen Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting, n.e.g TOTAAL ZORGECONOMIE De loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie volgens subsector en leeftijd op 31 december 2007 Vlaanderen Sectoren (nace 2003) Productie radioactieve elementen voor medisch gebruik 15,0 7,1 13,4 49,6 56,3 51,0 35,4 36,6 35,6 100,0 100,0 100,0 Vervaard. farmaceutische prod. en chemische en botanische prod. voor medicinaal gebruik 14,4 21,3 17,7 66,1 66,2 66,2 19,4 12,5 16,1 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van rubberen handschoenen voor medisch gebruik 18,0 16,7 17,7 64,2 68,5 65,0 17,8 14,8 17,2 100,0 100,0 100,0 Reparatie van distilleertoestellen en centrifuges voor laboratoria 34,6 6,7 32,1 49,0 73,3 51,2 16,3 20,0 16,7 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging medische apparatuur en instrumenten en van orthopedische artikelen 22,0 23,5 22,6 54,3 64,7 58,5 23,7 11,8 18,9 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van meet-, regel-, navigatie- en controleapparatuur 23,6 17,2 21,2 61,2 70,0 64,5 15,2 12,8 14,3 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van brillen 32,5 31,5 31,9 59,8 56,9 58,1 7,7 11,6 10,1 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van invalidenwagens 13,3 12,1 12,9 68,7 69,7 69,0 18,1 18,2 18,1 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van katalysatoren en laboratoriumartikelen van edele metalen 11,4 9,4 10,5 50,0 68,8 57,9 38,6 21,9 31,6 100,0 100,0 100,0 Groothandel in farmaceutische producten 16,7 20,1 18,4 64,6 68,5 66,5 18,6 11,3 15,1 100,0 100,0 100,0 Apothekers 21,6 22,8 22,7 34,6 55,5 53,1 43,8 21,7 24,2 100,0 100,0 100,0 Detailhandel in medische en orthopedische artikelen 16,7 37,1 30,2 59,9 51,8 54,5 23,3 11,2 15,3 100,0 100,0 100,0 Verhuur van medisch en paramedisch materieel 16,2 17,4 16,9 70,3 67,4 68,7 13,5 15,2 14,5 100,0 100,0 100,0 Speur- en ontwikkelingswerk 19,6 27,9 23,3 60,8 63,1 61,8 19,7 9,0 14,9 100,0 100,0 100,0 O.C.M.W's 22,7 18,7 19,6 47,5 58,3 55,8 29,8 23,1 24,6 100,0 100,0 100,0 Ziekenfondsen en verzorgingskassen 12,8 24,0 20,5 55,5 58,5 57,6 31,6 17,5 21,9 100,0 100,0 100,0 Ziekenhuizen 17,9 20,7 20,1 53,7 57,0 56,4 28,4 22,3 23,5 100,0 100,0 100,0 Medische praktijken 12,3 16,0 15,5 50,7 59,4 58,2 37,0 24,5 26,4 100,0 100,0 100,0 Tandartspraktijken 11,5 18,3 18,1 76,9 63,8 64,1 11,5 17,9 17,8 100,0 100,0 100,0 Medische laboratoria 24,0 21,8 22,3 48,2 58,3 56,1 27,8 20,0 21,7 100,0 100,0 100,0 Ziekenvervoer 33,8 32,8 33,5 46,7 46,9 46,8 19,5 20,3 19,8 100,0 100,0 100,0 Paramedische activiteiten exclusief kinesitherapeuten 23,1 21,1 21,2 54,4 63,5 62,9 22,5 15,4 15,9 100,0 100,0 100,0 Kinesitherapeuten (fysiotherapeuten) 6,0 17,5 14,6 50,9 61,9 59,2 43,1 20,6 26,3 100,0 100,0 100,0 Bloedbanken, organenbanken en dergelijke 13,6 11,9 12,3 50,0 51,6 51,2 36,4 36,6 36,5 100,0 100,0 100,0 Overige activiteiten i.v.m. gezondheidszorg 16,7 16,2 16,3 50,0 56,8 55,8 33,3 27,0 27,9 100,0 100,0 100,0 Instituten voor gehandicapte minderjarigen 19,5 25,6 24,3 48,3 55,4 53,9 32,2 19,0 21,8 100,0 100,0 100,0 Weeshuizen NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Instituten voor probleemkinderen 23,2 32,4 29,5 50,9 51,3 51,2 25,9 16,3 19,3 100,0 100,0 100,0 Instituten voor gehandicapte volwassenen 19,6 26,1 24,8 54,0 57,7 57,0 26,4 16,1 18,2 100,0 100,0 100,0 Rust- en verzorgingstehuizen 18,7 22,5 22,1 54,3 58,0 57,6 27,0 19,5 20,3 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting, n.e.g. 19,8 26,9 25,0 56,9 56,2 56,4 23,3 16,9 18,6 100,0 100,0 100,0 Kinderdagverblijven, onthaalmoeders en overige kinderopvang, ook vr gehandicapte kinderen 22,9 23,2 23,2 53,1 54,9 54,9 24,0 21,8 21,9 100,0 100,0 100,0 Beschuttende werkplaatsen 18,2 20,0 19,0 57,4 61,2 59,0 24,4 18,9 22,0 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting, n.e.g. 18,7 17,6 17,8 56,0 62,6 61,5 25,4 19,8 20,8 100,0 100,0 100,0 TOTAAL ZORGECONOMIE 18,3 21,1 20,4 56,2 59,0 58,4 25,4 20,0 21,2 100,0 100,0 100,0 %-aandeel van de leeftijdsklassen per subsector inzake de loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie op 31 december 2007 NVT = niet van toepassing -13-

15 België Sectoren (nace 2003) jaar jaar 50 jaar en meer Totaal Productie radioactieve elementen voor medisch gebruik Vervaard. farmaceutische prod. en chemische en botanische prod. voor medicinaal gebruik Vervaardiging van rubberen handschoenen voor medisch gebruik Reparatie van distilleertoestellen en centrifuges voor laboratoria Vervaardiging medische apparatuur en instrumenten en van orthopedische artikelen Vervaardiging van meet-, regel-, navigatie- en controleapparatuur Vervaardiging van brillen Vervaardiging van invalidenwagens Vervaardiging van katalysatoren en laboratoriumartikelen van edele metalen Groothandel in farmaceutische producten Apothekers Detailhandel in medische en orthopedische artikelen Verhuur van medisch en paramedisch materieel Speur- en ontwikkelingswerk O.C.M.W's Ziekenfondsen en verzorgingskassen Ziekenhuizen Medische praktijken Tandartspraktijken Medische laboratoria Ziekenvervoer Paramedische activiteiten exclusief kinesitherapeuten Kinesitherapeuten (fysiotherapeuten) Bloedbanken, organenbanken en dergelijke Overige activiteiten i.v.m. gezondheidszorg Instituten voor gehandicapte minderjarigen Weeshuizen Instituten voor probleemkinderen Instituten voor gehandicapte volwassenen Rust- en verzorgingstehuizen Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting, n.e.g Kinderdagverblijven, onthaalmoeders en overige kinderopvang, ook vr gehandicapte kinderen Beschuttende werkplaatsen Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting, n.e.g TOTAAL ZORGECONOMIE De loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie volgens subsector en leeftijd op 31 december 2007 België Sectoren (nace 2003) Productie radioactieve elementen voor medisch gebruik 19,9 11,4 18,4 51,3 56,6 52,2 28,8 31,9 29,4 100,0 100,0 100,0 Vervaard. farmaceutische prod. en chemische en botanische prod. voor medicinaal gebruik 18,4 20,6 19,4 66,1 66,7 66,4 15,5 12,6 14,2 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van rubberen handschoenen voor medisch gebruik 18,2 16,7 17,9 62,4 65,0 62,9 19,4 18,3 19,2 100,0 100,0 100,0 Reparatie van distilleertoestellen en centrifuges voor laboratoria 27,2 7,0 24,2 50,8 58,1 51,9 22,0 34,9 23,9 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging medische apparatuur en instrumenten en van orthopedische artikelen 24,2 23,1 23,7 53,4 62,5 57,5 22,4 14,4 18,8 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van meet-, regel-, navigatie- en controleapparatuur 23,2 16,9 21,0 60,9 68,8 63,7 15,9 14,2 15,3 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van brillen 32,5 30,8 31,5 60,0 57,8 58,7 7,5 11,4 9,8 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van invalidenwagens 14,8 17,8 15,8 68,2 68,9 68,4 17,0 13,3 15,8 100,0 100,0 100,0 Vervaardiging van katalysatoren en laboratoriumartikelen van edele metalen 10,4 9,1 9,9 52,1 66,7 58,0 37,5 24,2 32,1 100,0 100,0 100,0 Groothandel in farmaceutische producten 15,9 18,6 17,3 63,9 67,5 65,7 20,2 13,9 17,0 100,0 100,0 100,0 Apothekers 23,0 23,2 23,2 42,6 54,2 52,9 34,3 22,5 23,9 100,0 100,0 100,0 Detailhandel in medische en orthopedische artikelen 21,7 31,7 28,1 56,7 53,5 54,6 21,7 14,7 17,2 100,0 100,0 100,0 Verhuur van medisch en paramedisch materieel 19,6 16,9 18,1 67,4 69,5 68,6 13,0 13,6 13,3 100,0 100,0 100,0 Speur- en ontwikkelingswerk 29,2 36,7 32,5 53,4 53,2 53,3 17,5 10,1 14,2 100,0 100,0 100,0 O.C.M.W's 23,1 18,7 20,0 53,5 58,0 56,7 23,4 23,4 23,4 100,0 100,0 100,0 Ziekenfondsen en verzorgingskassen 13,0 20,7 18,1 54,1 57,9 56,6 32,9 21,4 25,3 100,0 100,0 100,0 Ziekenhuizen 18,3 19,8 19,5 54,8 56,7 56,3 27,0 23,5 24,2 100,0 100,0 100,0 Medische praktijken 11,7 15,3 14,7 51,8 58,3 57,2 36,5 26,4 28,0 100,0 100,0 100,0 Tandartspraktijken 18,3 17,3 17,3 61,7 62,8 62,7 20,0 20,0 20,0 100,0 100,0 100,0 Medische laboratoria 21,7 19,8 20,3 49,5 55,4 53,9 28,8 24,7 25,7 100,0 100,0 100,0 Ziekenvervoer 36,0 34,9 35,7 46,3 46,5 46,3 17,8 18,6 18,0 100,0 100,0 100,0 Paramedische activiteiten exclusief kinesitherapeuten 23,6 21,8 21,9 53,5 61,7 61,1 22,9 16,5 17,0 100,0 100,0 100,0 Kinesitherapeuten (fysiotherapeuten) 5,1 18,3 14,6 47,5 58,5 55,4 47,5 23,2 29,9 100,0 100,0 100,0 Bloedbanken, organenbanken en dergelijke 16,3 12,8 13,8 48,3 49,1 48,9 35,3 38,2 37,3 100,0 100,0 100,0 Overige activiteiten i.v.m. gezondheidszorg 14,3 18,8 18,3 57,1 53,6 54,0 28,6 27,7 27,8 100,0 100,0 100,0 Instituten voor gehandicapte minderjarigen 18,8 22,9 21,9 49,9 55,6 54,2 31,3 21,5 23,9 100,0 100,0 100,0 Weeshuizen 20,0 17,5 18,2 46,7 58,3 55,2 33,3 24,2 26,7 100,0 100,0 100,0 Instituten voor probleemkinderen 22,0 27,9 26,1 53,8 52,2 52,7 24,2 19,8 21,2 100,0 100,0 100,0 Instituten voor gehandicapte volwassenen 21,4 25,4 24,4 55,2 57,5 56,9 23,4 17,1 18,7 100,0 100,0 100,0 Rust- en verzorgingstehuizen 19,6 22,7 22,3 56,8 58,2 58,0 23,6 19,1 19,6 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting, n.e.g. 18,7 26,6 24,3 60,2 56,3 57,4 21,1 17,1 18,3 100,0 100,0 100,0 Kinderdagverblijven, onthaalmoeders en overige kinderopvang, ook vr gehandicapte kinderen 27,0 23,6 23,8 52,2 54,9 54,8 20,8 21,5 21,5 100,0 100,0 100,0 Beschuttende werkplaatsen 17,0 19,1 17,8 59,6 60,7 60,1 23,4 20,2 22,1 100,0 100,0 100,0 Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting, n.e.g. 17,9 17,7 17,8 56,6 61,6 60,7 25,5 20,7 21,6 100,0 100,0 100,0 TOTAAL ZORGECONOMIE 19,1 20,7 20,3 56,8 58,3 58,0 24,1 20,9 21,7 100,0 100,0 100,0 %-aandeel van de leeftijdsklassen per subsector inzake de loontrekkende werkgelegenheid in de zorgeconomie op 31 december