Toekomstverkenning West Friesland. Eindpresentatie

Transcriptie

1 Toekomstverkenning West Friesland Eindpresentatie

2 Inhoud Doel Werkwijze Wensbeelden Scenario s Strategieën Commitment package Discussie

3 Doel Opdrachtgever LTO Noord Planningstaak Langetermijnvisie Commitment package

4 Werkwijze

5 Wensbeelden Integrale wensbeelden: Experimenteel West Friesland Divers productief Een dijk van een cultuur

6 Experimenteel West Friesland West Friesland ontwikkelen en versterken door in te zetten op nieuwe vormen van landbouw waarbij innovatie, techniek en duurzaamheid centraal staan. Uitbreiden infrastructuur Wonen in grote kernen Weinig ruimte voor natuur Veel werkgelegenheid, vooral voor hoger opgeleiden. Kennistoeristen Aantrekken van hogeropgeleiden (als managers van agrarische bedrijven, maar vooral voor innovatie in kenniscentra). Duurzame energieopwekking: bijvoorbeeld door kassen, windenergie en zonne energie. Landbouw: Uitbreiden kassen in West Friesland. Effectief ruimtegebruik, combineren en aanvullen van verschillende agrarische sectoren, bijvoorbeeld glastuinbouw in combinatie met viskweek. Nieuwe vormen van landbouw, bijvoorbeeld zilte teelt. Goede condities creëren voor verdere ontwikkeling SeedValley (als voorbeeld voor kennisintensieve bedrijven) Onderzoekscentra voor kennis en techniek (met focus op de agrarische sector) en ontwikkelen nieuwe vormen duurzame energie. Mogelijkheden voor schaalvergroting

7

8 Divers productief Het gebied ontwikkelen en versterken door in te zetten op de huidige landbouwvormen waarbij productie centraal staat. Wonen in grote en kleine kernen, behouden lintdorpen. Recreatie in productielandschap. Infrastructuur afstemmen op zwaar landbouwverkeer. Aantrekken hogeropgeleiden (als managers van agrarische bedrijven). Veel werkgelegenheid, ook voor lager opgeleiden. Geen ruimte voor natuur. Landbouw Bollenteelt, fruitteelt, vollegrondsgroente, melkveehouderij en akkerbouw als hoofdsectoren binnen de landbouw. Ontwikkelen tuinbouwvalley. Voortgaande samenwerking tussen agrarische sectoren (bijv. reizende bollenkraam) Mogelijkheden voor schaalvergroting.

9

10 Een dijk van een cultuur West Friesland ontwikkelen en versterken door uitbreiden van recreatiemogelijkheden en aantrekken van toeristen. Uitbreiden van recreatieve activiteiten: fietsroutes, wandelroutes, waterrecreatie en verblijfrecreatie. Onderhouden cultureel erfgoed, presenteren in de vorm van musea en infopunten. Een centraal VVV kantoor met informatie en advies over mogelijkheden in het gebied en een combinatie van beide. Landbouw: Kleinschalig met nevenactiviteiten. Landschapsbehoud door middel van agrarisch natuurbeheer. Werkgelegenheid in de toeristische sector; horeca Woninguitbreiding voor autonome groei. Behouden van lintdorpen en wonen in grote kernen. Natuur: EHS gebied ontwikkelen en aantrekkelijk maken voor recreatie

11

12 Ontwikkeling logistiek Verandering bedrijfsvoering landbouw Vraag naar duurzame energie Uitbreiding wegennet Ontwikkeling demografie Internationalisering Individualisering Beschikbaarheid land Scenario s Drijvende krachten: ontwikkelingen die West Friesland overkomen Onzekerheid Technologische vooruitgang Milieuwetgeving Vraag naar versproducten Natuurbelangen Brandstofprijs Congestie Bedrijfsopvolging Ontwikkeling toerismesector Voedingsbewustzijn Drang naar veiligheid Ruimte voor water Kennisniveau (Inter)nationale economische ontwikkeling Wereldmarkt Klimaatverandering Vraag naar woningen Ontwikkeling regionale economie Aanbod alternatieve brandstof Impact

13 Scenario s Uitwerking 2 drijvende krachten met hoge onzekerheid en grote impact, vooral toegespitst op agrarische sector: Kennisniveau Wereldmarkt + Wereldmarkt +Kennisniveau

14 Scenario s Scenario A: Wereldmarkt hoog; kennisniveau laag Intensief productief Scenario B: Wereldmarkt hoog; kennisniveau hoog Synergie tussen productie en innovatie Scenario C: Wereldmarkt laag; kennisniveau laag Intensief extensiveren Scenario D: Wereldmarkt laag; kennisniveau hoog Hotspot van kennis

15 Scenario A Intensief productief Wereldmarkt hoog; kennisniveau laag In dit scenario ontwikkelt West Friesland zich onder de invloed van de drijvende krachten tot een gebied waarin de productie centraal staat. Vanwege de braindrain die zich in West Friesland voordoet is er weinig tot geen kennisontwikkeling en verliest West Friesland zijn internationale positie als kennisgebied. Er vindt grootschalige productie plaats gebruikmakend van technieken die buiten West Friesland zijn ontwikkeld.

16 Scenario A Intensief productief Economie Goede (inter)nationale economische situatie; veel internationale export en import. Internationalisering; weinig handelsbelemmeringen. Regionale economie versterkt; vraag naar versproducten is groot. Landbouw Schaalvergroting in de landbouw. Productietechnieken komen van buiten het gebied. Geen kennisintensieve bedrijven; geen technologische ontwikkelingen. Vraag naar ruimte voor productie is groot. Logistiek Geen constante optimalisering en aanpassing aan de veranderende transportstromen. Dichtslibbing van West Friesland. Maatschappelijk Weinig werkgelegenheid; primaire productie wordt gedaan door machines. West Friesland als productielandschap ; niet aantrekkelijk voor de toeristische sector. Milieu Weinig duurzame ontwikkeling. Vanwege grote oppervlakte landbouwareaal weinig kansen voor natuur. Verstoring van het landschap door bijv. eutrofiëring.

17 Congestie Geen goede aanpassing infrastructuur Veel transport vanwege hoge productie Krimp aantal kennisintensieve bedrijven Braindrain Verdwijnen kassen op o.a. Grootslag Braindrain Slechte ontsluiting Geen ruimte voor uitbreiding en schaalvergroting Verdwijnen kleine agrarische bedrijven Braindrain Zonder schaalvergroting is er geen toekomst in dit scenario

18 Scenario D Hotspot van kennis Wereldmarkt laag; kennisniveau hoog In dit scenario is het voor West Friesland niet rendabel om veel te produceren. De vraag is klein en de concurrerende buitenlandse producten worden goedkoop aangeboden op de wereldmarkt. In het gebied is veel kennis aanwezig en daardoor heeft het gebied ook een hoog aanzien als kennisgebied. Deze kennisaanwezigheid zit in een opwaartse spiraal, hoogstaande bedrijven trekken hoogopgeleiden op en vice versa. Waar er sprake is van import van producten zal er tegelijkertijd export van kennis plaatsvinden.

19 Scenario D Hotspot van kennis Economie Krimpende internationale economie; daling van internationale handel. Sterke toename import van versproducten. Logistiek Verplaatsing van export naar import. Landbouw Extensivering en verbreding. Minder kwantiteit, maar meer divers. Verdwijnen van veel agrarische bedrijven in West Friesland. Het kennisaspect in de vorm van onderzoek en innovatie verder ontwikkeld voor alle sectoren. Milieu Meer ruimte voor de natuur door kleiner landbouwareaal. Landbouwsector wordt duurzamer door innovatie. Onderzoek naar vormen van duurzame energieopwekking. Maatschappij Door kleiner areaal kunnen mensen landelijk wonen en recreëren. Recreanten worden aangetrokken door recreatieve voorzieningen.

20 Natuurontwikkeling Door het extensiveren van landbouw is er meer ruimte voor natuur Congestie Door veel woon werkverkeer ontstaat er congestie tussen de kenniscentra en de Randstad Innovatieve landbouw Landbouw ter ondersteuning van de kenniscentra met uitbreiding van kassen bij het Grootslag

21 Strategieën Strategieën: welke maatregelen moeten getroffen worden om een scenario naar een wensbeeld om te buigen Aan de hand van SWOT analyse van huidige situatie en scenario s Scenario A Kennisniveau laag Wereldmarkt hoog Scenario D Kennisniveau hoog Wereldmarkt laag Divers productief Strategie I Strategie IV Een dijk van een cultuur Strategie II Strategie V Experimenteel West Friesland Strategie III Strategie VI

22 Strategie I Focus op grote productie: veehouderij, bollen, vollegrondsgroenten, fruitteelt. Schaalvergroting en clustering vergroten de rendabiliteit; Beleid gericht op schaalvergroting. Clustering bedrijfstakken ten behoeve van kennisuitwisseling om braindrain tegen te gaan. Aanpassen infrastructuur ten behoeve van snelle doorvoer (nationaal en internationaal) en aantrekken hoger opgeleiden. Samenwerking verschillende sectoren voor afstemming productie (veehouderijen met bollenteelt en vollegrondgroenten) Samenwerking met Wieringermeer wat betreft kassen Scenario A Kennisniveau laag Wereldmarkt hoog Divers productief Strategie I

23 Clustering en stimuleren fruitteelt Uitwisseling kennis verschillende bedrijven Samenwerking tussen veehouderij en andere sectoren stimuleren en faciliteren Akkerbouw en vollegrondgroenten Grootschalige kavels Goede gronden Bollenbroeicentrum Clustering broeierijen: voorkomt verglazing en beloodsing landschap Kennisclustering

24 Kennis inzetten ten behoeve van innovatie van verschillende landbouw sectoren; bollenteelt, vollegrondsgroente, fruitteelt, glastuinbouw en zaadveredeling. Ontwikkeling en behoud van kennis door creëren leeromgeving i.v.v. opleidingstrajecten bij kenniscentra voor de verschillende landbouwsectoren. Goede teeltomstandigheden en ontbreken van concurrentie zorgen voor behoud bollensector. Overige landbouw moet zich onderscheiden; bijvoorbeeld door biologische of streekeigen productie. Ontwikkeling in kennis en innovatie van duurzame energie. Daarbij past een onderzoeks en opleidingscentrum ten behoeve van deze kennis en innovatie. Uitbreiding en opwaardering van de infrastructuur om de bereikbaarheid te verbeteren. Wonen in kernen, lintdorpen en landelijk gebied. Ruimte voor natuurontwikkeling en recreatie naast kennis en innovatie. Strategie VI Scenario D Kennisniveau hoog Wereldmarkt laag Experimenteel West Friesland Strategie VI

25 Verbetering infrastructuur Opwaardering en uitbreiding ten behoeve van woon werkverkeer Natuurontwikkeling Aangewezen EHS Mogelijkheden voor landelijk wonen infrastructuur Productie duurzame energie + ontwikkelingscentrum Groen bedrijvenpark Distriport Clustering WFO; ontwikkelingscentrum Reeds opleidingscentrum aan verbonden Infrastructuur wordt verbeterd Experimentele kassenbouw met viskweek op kleine schaal Grootslag is daar reeds aanwezig clustering Kenniscentrum bloembollen Clustering Goede grond Biedt perspectief voor uitbreiding Kassenuitbreiding met behoud kwaliteit wonen

26 Commitment package Do: Meer samenwerken Met kop van Noord Holland Tussen de bedrijven Uitbreiden en opwaarderen van de infrastructuur Infrastructurele uitbreiding als sturingsmiddel Vruchtbare gronden behouden voor landbouw Kleinschalig ondersteunend glas Bij Grootslag In samenwerking met kassen in Wieringermeer Kenniscentra ontwikkelen Duurzame energie ontwikkeling de ruimte geven Don t: Uniformering producten (soorten) Landschapsvervuiling t.b.v. landbouw met in het bijzonder Kassen Stallen Omringende landgoederen Kassen voor primaire productie plaatsen Windmolens plaatsen

27 Discussie