Juridisch handelingskader binnen de kinderopvang

Transcriptie

1 Juridisch handelingskader binnen de kinderopvang dr. Vanessa Verdeyen Docent zorgrecht en sociaal recht 2 1. Een begeleider geeft verkeerde voeding. Een peuter sterft na een allergische reactie 2. Je let niet goed op en een van de kinderen valt van een speeltuig 3. Een dronken personeelslid laat een kind vallen die door de val zijn voet breekt 4. Je geeft een kind mee met een duidelijk dronken ouder 5. Je geeft een kind mee met de grootvader, terwijl dit niet mag van de ouders (grootvader veroordeeld zedenfeiten) 6. Overlijden baby aan wiegendood in een kribbe 7. Kind valt van een zeteltje en heeft een gat in het hoofd 8. Je vergeet een peuter op de bus na een uitstap 9. Je geeft medicatie als begeleider aan een kind uit de opvang 10. Je geeft verkeerde medicatie aan een kind 11. Een peuter loopt op straat en wordt aangereden. Het hekje stond open 3 1

2 Vormen van aansprakelijkheid Burgerrechtelijk Fout Strafrechtelijk Fout Schade Misdrijf/schending strafwet Vergoeding schade Strafsancties 4 Fout = Inbreuk norm Ø Vb. verkeersreglement, milieunormen = Inbreuk bonus pater familias Ø niet de perfecte, maar normale mens Zorgvuldig gedrag Van een normaal en voorzichtige persoon geplaatst in dezelfde omstandigheden Ø Vb. Administratieve fout of toezichtsfout Ø Vb. Deontologische fout: Patiënte in kast in ziekenhuis Ø Vb. K&G fout in inschatting gezin onthaalmoeder 5 FOUT? het niet vastgespen van kinderen in een zitje bij het kort verlaten van de kamer een kind kan aan lucifers een peuter vergeten op een bus veel te warm eten toedienen aan een kindje Baby laten spelen met speelgoed dat geschikt is voor peuters (18 maanden) Peuter valt van de glijbaan 6 2

3 AANSPRAKELIJK? het niet vastgespen van kinderen in een zitje bij het kort verlaten van de kamer een kind kan aan lucifers en verbrandt zich een peuter vergeten op een bus veel te warm eten toedienen aan een kindje dat hierdoor ernstige brandwonden heeft Baby verwondt zich door spelen met speelgoed dat geschikt is voor peuters Peuter valt van de glijbaan en heeft een hoofdwonde 7 Gevolg: schade vergoeden Wie vergoedt de schade? Ø Diegene die de schade veroorzaakt Ø Ouders voor minderjarige kinderen Ø Onderwijzers voor leerlingen Begeleiders in de kinderopvang? Ø Werkgever voor hun werknemers (art. 18 AOW) Tenzij terugkerende lichte fout, zware fout en opzet Kinderdagverblijf schuldig dood Maxime Ø organisaties voor hun vrijwilligers Tenzij terugkerende lichte fout, zware fout en opzet Slikvonnis 8 Verzorgsters vergeten baby in crèche in Oosterzele (24 oktober 2013) Een peuter van net geen jaar oud is donderdagavond bijna een uur alleen achtergelaten in een crèche in Oosterzele. Het personeel van Het Appelboompje was het meisje vergeten. Toen de moeder haar dochtertje na het werk wilde ophalen, stond ze voor een gesloten deur. Pas een uur later kon ze het kind in haar armen sluiten. De lichten waren al gedoofd en de deur bleek al vast te zijn. Hylebos probeerde de verantwoordelijken van de crèche te bereiken, maar niemand antwoordde op haar telefoontjes. Pas na een tijd rondbellen kreeg ze toch een personeelslid aan de lijn, dat haar kon doorverwijzen naar de manager van Partena. Die kwam een halfuur later bij de crèche aan om de deur te openen. Toen we binnengingen, hoorden we Camille hysterisch krijsen. Het kind was volledig over haar toeren. De manager bood zijn verontschuldigingen aan, maar daar bleef het ook bij. Er is hier een heel zware fout begaan, zegt Leen Du Bois van Kind & Gezin. Er komt een onderzoek waarbij de crèche garanties moet geven dat zoiets in de toekomst uitgesloten is. Ook is het mogelijk dat het kinderdagverblijf nu aan een grondige inspectie onderworpen wordt. 9 3

4 Rb. Leuven 27 april 2011: val van baby in crèche o Spelende peuter (15 maanden) klimt op laag aangepast kinderstoeltje, valt en verliest tandje o Ouders vorderen schadevergoeding wegens geleden schade o Rechter acht kinderverzorgsters noch crèche aansprakelijk Inspanningsverbintenis om toe te zien op gezondheid en veiligheid Toetsing: 14 kindjes met 3 toezichthoudende verzorgsters Val was niet te voorkomen, niet permanent naast kindjes staan, vasthouden of tegenhouden Een begeleider geeft verkeerde voeding. Een peuter sterft na een allergische reactie 2. Je let niet goed op en een van de kinderen valt van een speeltuig 3. Een dronken personeelslid laat een kind vallen die door de val zijn voet breekt 4. Je geeft een kind mee met een duidelijk dronken ouder 5. Je geeft een kind mee met de grootvader, terwijl dit niet mag van de ouders (grootvader veroordeeld zedenfeiten) 6. Overlijden baby aan wiegendood in een kribbe 7. Kind valt van een zeteltje en heeft een gat in het hoofd 8. Je vergeet een peuter op de bus na een uitstap 9. Je geeft medicatie als begeleider aan een kind uit de opvang 10. Je geeft verkeerde medicatie aan een kind 11. Een peuter loopt op straat en wordt aangereden. Het hekje stond open 11 In hoeverre ben je zelf aansprakelijk als je enkele kleuters aan een stagiair toevertrouwt en deze niet goed oplet waardoor er een ongeluk gebeurt? De kinesist zegt dat een van de kleuters die veel moeite heeft met zelfstandig stappen zo veel mogelijk zelf moet oefenen. Je laat hem zelf stappen, maar houdt toezicht. De kleuter valt en breekt zijn pols. Wat als er een kind wegloopt als een begeleider kinderen na schooltijd gaat afhalen op school? Wat als begeleidsters met hun eigen auto kinderen vervoeren en er gebeurt een ongeval? 12 4

5 I Burgerrechtelijke aansprakelijkheid "De aanbevelingen van Kind & Gezin stroken niet altijd met wat in de praktijk haalbaar is. Om aan ouders tegemoet te komen, zoeken we hier soms een gulden middenweg in. Zo staan we bv. enkel toe dat onthaalouders baby's op de buik te slapen leggen indien er een doktersattest is. Naar verluidt blijven wij/de onthaalouder echter aansprakelijk mocht er in deze situatie een kindje sterven aan wiegendood. Klopt dit eigenlijk? Hebben ouders en de arts die het attest voorschrijft hier ook geen verantwoordelijkheid in? Hetzelfde geldt voor ouders die aandringen om toch een fopspeenketting of een grote knuffel te gebruiken Strafrechtelijke aansprakelijkheid Fout = misdrijf Inbreuk Strafwet onthaalmoeder staat terecht voor armbreuk peuter vader krijgt 4 jaar cel voor doodschudden babypeuter Verzorgster rusthuis aangehouden voor moord (DS 26 oktober 2010) Niet noodzakelijk schade Strafrechtelijke aansprakelijkheid Burgerrechtelijk Fout Strafrechtelijk Misdrijf Schade Vergoeding schade Overdraagbaar Verzekerbaar / Strafsancties Persoonlijk Niet verzekerbaar Burgerlijke RB Benadeelde Strafrechtbank Parket (OM) 15 5

6 2. Strafrechtelijke aansprakelijkheid Inbreuk Strafwetboek Ø 1. Diefstal Ø 2. Inbreuken verkeersreglement Ø 3. Seksuele misdrijven Ø 4. Medische handelingen door niet geschoolden WN zelf aansprakelijk ook indien op vraag van directie Ongeacht voorschrift of vrij verkrijgbaar Uitzondering uitzonderlijk op vraag ouders + doktersattest Noodtoestand Nuancering Keuze OM om te vervolgen/rol slachtoffer Afspraken minister / aanpassing wetgeving Strafrechtelijke aansprakelijkheid Ø 5. Slagen en verwondingen/doodslag Opzettelijk Stiefmoeder bekent na 2,5 jaar dat zij kinderen met ontstopper bespoot Met de dood tot gevolg: 4 jaar cel voor man die zoontje dooreen schudde Ouders die baby "alternatieve papjes" gaven, schuldig aan dood van hun kind onopzettelijk wie door onvoorzichtigheid of gebrek aan voorzorg de dood of letsels veroorzaakt 2006 Zandbakarrest Vader vergeet kind in auto Strafrechtelijke aansprakelijkheid schuldig verzuim 5. SCHULDIG VERZUIM * Ontstaan 1. Toestand van groot gevaar Reëel of onmiddellijk dreigend gevaar voor leven of integriteit Verkeersongeval/misbruik van kinderen Oorzaak = zonder belang 2. kennis van deze gevaarstoestand 3. Bewust niet helpen (hulpverzuim) Ø Beroep op een derde: achterhalen van gevolg Ø Maat van de hulp = subjectieve meting 4. Geen ernstig gevaar voor zichzelf of voor anderen 18 6

7 2. Strafrechtelijke aansprakelijkheid schuldig verzuim baby Milan Eigenares en verzorgster kindercrèche schuldig aan dood baby MECHELEN - De eigenares en een verzorgster van de kindercrèche 'De zeven dwergen' in Mechelen zijn schuldig bevonden aan schuldig verzuim en onopzettelijke doding van baby Milan. De correctionele rechtbank van Mechelen veroordeelde hen tot acht maanden voorwaardelijk en het verbod om nog te werken met kinderen jonger dan drie jaar. Vrijgesproken in beroep Strafrechtelijke aansprakelijkheid beroepsgeheim Inbreuk Strafwetboek misdrijf Ø 6. Beroepsgeheim (art. 458 strafwetboek) Artikel 458 Strafwetboek Geneesheren heelkundigen, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd en deze bekendmaken buiten het geval dat ze worden opgeroepen om in rechte getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen kenbaar te maken, worden gestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en een geldboete van 100 tot 500 euro Strafrechtelijke aansprakelijkheid beroepsgeheim Op welke personen van toepassing? 1.1 Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen & 1.2 andere personen die geheimen toevertrouwd krijgen uit hoofde van hun beroep Noodzakelijke vertrouwensfiguur of vertrouwensrelatie vrijwillige confidenten 1.3 & andere personen die geheimen toevertrouwd krijgen uit hoofde van hun staat 21 7

8 1. Een begeleider geeft verkeerde voeding. Een peuter sterft na een allergische reactie 2. Je let niet goed op en een van de kinderen valt van een speeltuig 3. Een dronken personeelslid laat een kind vallen die door de val zijn voet breekt 4. Je geeft een kind mee met een duidelijk dronken ouder 5. Je geeft een kind mee met de grootvader, terwijl dit niet mag van de ouders (grootvader veroordeeld zedenfeiten) 6. Overlijden baby aan wiegendood in een kribbe 7. Kind valt van een zeteltje en heeft een gat in het hoofd 8. Je vergeet een peuter op de bus na een uitstap 9. Je geeft medicatie als begeleider aan een kind uit de opvang 10. Je geeft verkeerde medicatie aan een kind 11. Een peuter loopt op straat en wordt aangereden. Het hekje stond open 22 Een opvangkindje met een zware pathologie is in de opvang. Er dient streng toezicht gehouden worden dat de catheter niet loskomt. Hij is reeds vier jaar in opvang, tot nu toe loopt alles goed, maar: Wat ingeval een ander kind in opvang toch de catheter zou los trekken? Is de onthaalouder aansprakelijk? 23 De onthaalouder maakt met medeweten van de ouder soms een uitstap met de opvangkindjes. Wat in geval een opvangkindje op uitstap, valt, dodelijk verwond geraakt aan het hoofdje en sterft? Kan de onthaalouder aansprakelijk gesteld worden? 24 8

9 De onthaalouder wordt in haar job geregeld bijgestaan door huisgenoten. De onthaalouder is steeds aanwezig. Stel dat een van de huisgenoten een kindje oppakt en het laat vallen..eten geeft en het kind verslikt zich dodelijk. Wie kan aansprakelijk gesteld worden? 25 3.Rol van de ouders Gescheiden ouders: moeder zegt in de opvang dat kind niet mag worden meegegeven met de vader. Vader komt het kind halen. Wat nu? Onlangs kregen we een schriftelijke klacht van een ouder wiens kind gebeten werd door een kleuter. De ouder verwacht dat we het kind dat beet verwijderden uit de opvang of dat we voor extra personeel zorgden zodat het bijtgedrag niet meer zou voorkomen. Wat als betrokkenen ons hiervoor aansprakelijk stelt? Ouders schrijven een briefje dat kind van 6 jaar alleen naar huis mag vertrekken om 17u. Wat als er iets gebeurt op weg van de opvang naar huis? Contractuele aansprakelijkheid Vaak wijzigt ons huishoudelijk reglement gedurende de opvang van een kind. Gezien wij een zeer grote organisatie zijn is het een zeer groot werk om alle ouders een nieuwe versie te bezorgen en er zeker van te zijn dat die ook ondertekend wordt. Zou het volstaan om in het huishoudelijk reglement een procedure bij wijziging op te nemen waar we stellen dat we de ouders schriftelijk op de hoogte brengen als er een wijziging is, dan verwijzen naar het gewijzigde reglement op de site en waar we vermelden dat geen reactie gelijk staat met een akkoord? Als er wijzigingen zijn in het huishoudelijk reglement, dienen alle ouders dan opnieuw hiervan een persoonlijk exemplaar te krijgen en voor akkoord te ondertekenen? 27 9

10 5. Privacy Hebben ouders recht op informatie Over kind Over ex-partner Privacy van de werknemers Afspraken rond sociale media in huishoudelijk reglement? Sociale media privé Kan WG begeleiders in kinderopvang verbieden bevriend te zijn met ouders op facebook? Privacy Kinderen maken via facebook vervelende opmerkingen over de opvang: zware arbeid in de opvang vandaag waarop de ander schreef mishandeling.. hoe zouden we hiermee moeten omgaan uiteindelijk zijn dit toch zaken van de opvang Ouders maken foto s in de opvang 29 10