VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Onderwerp: Oud papier inzamelen vanaf 2017 Registratienummer: Op voorstel B&W d.d.: Datum vergadering: Portefeuillehouder: M.H. Biemans Rol gemeenteraad: Kaderstellend Voorstel in het kort De inzameling van oud papier in handen te geven van de oud papierverenigingen. Samenvatting In 2012 heeft de gemeenteraad besloten dat oud papierverenigingen nog 4 jaar oud papier in kunnen zamelen. Dit betekent in principe dat vanaf 1 januari 2017 het papier ingezameld wordt zonder hulp van verenigingen. Omdat de oud papierverenigingen hebben aangegeven dat zij graag oud papier in blijven zamelen, is een traject gestart met het uitwerken van 3 scenario s voor de inzameling van oud papier vanaf Het scenario dat de verenigingen zelf de inzameling regelen, is uitgewerkt in samenwerking tussen de oud papierverenigingen en de gemeente. Omdat dit scenario financieel gunstig is voor de gemeente en voor de verenigingen is het voorstel om de inzameling van oud papier per 1 januari 2017 voor 5 jaar in handen te geven van de oud papierverenigingen. Bijlagen 1. Raadsbesluit RIB-NL-1613 Verdeling alternatieve werkzaamheden oud papier 3. RIB-NL-1631 inzameling oud papier vanaf Uitwerking 3 scenario s 5. Overzicht huidige oud papierverenigingen 6. Bericht oud papierverenigingen 7. Commissieadvies 1

2 Deurne, 6 september 2016 Nr. 78 / AAN DE RAAD, 1. Inleiding Eerdere besluitvorming In november 2012 heeft de gemeenteraad besloten dat oud papierverenigingen nog 4 jaar oud papier in kunnen zamelen (zie bijlage 1 raadsbesluit). Dit betekent in principe dat vanaf 1 januari 2017 het papier ingezameld wordt zonder hulp van verenigingen. De oud papierverenigingen hebben aangeven dat zij graag oud papier in willen blijven zamelen. Dit naast de alternatieve werkzaamheden die de verenigingen kunnen uitvoeren (zie bijlage 2 met de raadsinformatiebrief over de alternatieve werkzaamheden). Tijdens de gemeenteraadsvergadering van 10 november 2015 heeft wethouder Lemlijn toegezegd dat bij de aanbesteding ophalen oud papier ook een variant wordt uitgewerkt waarbij de verenigingen zelf oud papier gaan ophalen. Er is daarom door het college van B&W een traject uitgezet om te bepalen op welke manier het papier vanaf 2017 wordt ingezameld (zij RIB-NL-1631 in bijlage 3). Hierbij zijn 3 scenario s benoemd: 1. Gemeente regelt inzameling met verenigingen 2. Gemeente regelt inzameling zonder verenigingen 3. Verenigingen regelen inzameling Uitgangspunt voor de uitwerking van deze scenario s is dat het budgetneutraal voor alle inwoners moet zijn. Gaandeweg de uitwerking van de scenario s werd duidelijk de het 3 e scenario zowel voor de gemeente als voor de verenigingen de beste uitgangspunten heeft. Samen met een afvaardiging namens de oud papierverenigingen is dit scenario daarom uitgewerkt tot dit raadsvoorstel. Kern van het plan waarin de verenigingen de inzameling regelen (scenario 3) De huidige oud papierverenigingen richten een nieuwe stichting op die verantwoordelijk wordt voor de inzameling van het oud papier. Deze stichting gaat een overeenkomst aan met een bedrijf voor het leveren van kraakwagens ( vuilniswagens ) met chauffeur en containers. De oud papierverenigingen zorgen voor beladers achterop de kraakwagen, op dezelfde wijze zoals ze nu ook doen. Het papier wordt minimaal 1 keer per maand huis-aan-huis ingezameld. Voor de inwoners van Deurne verandert er niets, behalve mogelijk in sommige gebieden de inzameldag. De stichting ontvangt de opbrengst van het oud papier. Hiervan betaalt zij de kosten voor de kraakwagens en de containers, de inzet van de beladers en een basisbedrag voor de gemeente. De winst die overblijft wordt verdeeld tussen de gemeente en de verenigingen. Het geld dat naar de gemeente gaat komt ten goede aan de inwoners van Deurne via de afvalstoffenheffing. 2

3 2. Voorstel 1. De inzameling van oud papier per 1 januari 2017 voor 5 jaar in handen te geven van de oud papierverenigingen (scenario 3). 2. Het college opdracht te geven om dit uit te werken in een overeenkomst met de nieuw op te richten Stichting oud papier. 3. Beoogd effect Dit beoogde effecten van dit voorstel zijn driedelig: Doelmatige inzameling van het oud papier, waarbij het gescheiden inzamelen van oud papier bijdraagt aan het duurzaam omgaan met waardevolle materialen. Deurnese verenigingen de kans bieden inkomsten te genereren waarmee de inzameling van oud papier een bijdrage levert aan het verenigingsleven in Deurne. Inzameling tegen zo laag mogelijke kosten voor de inwoners van Deurne. 4. Argumenten 1.1 Inzameling door verenigingen (scenario 3) blijkt nu financieel wel gunstig. Dit raadsvoorstel wijkt af van het raadsbesluit uit Bij het raadsbesluit van 2012 bleek dat de inzameling van oud papier zonder verenigingen goedkoper was dan inzamelen met hulp van verenigingen. Deze constatering is in 2012 gedaan aan de hand van de inschrijving bij de aanbesteding. Daarom is toen besloten dat er vanaf 2017 ingezameld wordt zonder verenigingen. De financiële uitwerking van de scenario s voor 2017 is gedaan aan de hand van nieuwe offertes. Uit deze nieuwe offertes blijkt dat scenario 3 (verenigingen regelen de inzameling) financieel gunstig is voor de gemeente (en daarmee voor de inwoners van Deurne). Het argument uit 2012 dat het goedkoper is voor de gemeente om de inzameling door verenigingen stop te zetten is daarom nu niet meer passend. 1.2 Met dit voorstel voldoen we aan het uitgangspunt budgetneutraal voor alle inwoners. Oud papier is geld waard. De opbrengsten van het oud papier zijn momenteel hoger dan de kosten. Het positieve saldo van oud papier komt ten gunste van alle inwoners via de afvalstoffenheffing. Als de papierinzameling meer of minder opbrengt dan heeft dit invloed op de hoogte van de afvalstoffenheffing. Het college van B&W heeft op 21 juni 2016 besloten om 3 scenario s voor de toekomstige afvalinzameling uit te werken. Het uitgangspunt hierbij is dat het gekozen scenario budgetneutraal voor alle inwoners moet zijn. Dit betekent dat het scenario niet leidt tot een verhoging van de afvalstoffenheffing. Door te kiezen voor het in handen geven van de oud papierinzameling bij de verenigingen ontvangt de gemeente jaarlijks een bedrag van de papieropbrengst. Met een afvaardiging van de oud papierverenigingen is hierover afgesproken dat de gemeente een basisbedrag van ontvangt. De exacte hoogte schommelt omdat de verenigingen (1/3 deel) en de gemeente (2/3 deel) winst en ver- 3

4 lies delen bij een schommelende papieropbrengst. Met deze afspraak borgen we dat dit plan van de verenigingen budgetneutraal is ten opzichte van het besluit uit 2012 en niet leidt tot een verhoging van de afvalstoffenheffing voor de inwoners van Deurne. 1.3 Met dit voorstel geven we gehoor aan de papierverenigingen die graag zelf de inzameling regelen. De oud papierverenigingen hebben aangegeven dat zij graag oud papier blijven inzamelen. Zij hebben daarbij aangegeven dat zij een sterke voorkeur hebben om dit onder eigen regie te doen (scenario 3). Met een afvaardiging van de oud papierverenigingen zijn financiële afspraken gemaakt over de verdeling van de opbrengst van oud papier. Deze afvaardiging legt de afspraken in augustus/september voor aan de overige verenigingen. De verwachting is dat de overige verenigingen instemmen met deze afspraken. 1.4 De oud papierverenigingen werken al jaren mee bij de inzameling van oud papier en dat loopt naar tevredenheid. De uitvoering van de inzameling van oud papier loopt soepel. Er zijn eigenlijk nooit klachten over de inzet en beschikbaarheid van de vrijwilligers. 1.5 Door afspraken te maken voor 5 jaar hebben de verenigingen garantie dat zij in ieder geval 5 jaar lang inkomsten uit oud papier blijven houden. Nadere afspraken over deze termijn en evaluatiemomenten worden opgenomen in de overeenkomst met de nieuw op te richten Stichting oud papier. De afspraken gelden in ieder geval voor een periode van 5 jaar en met de mogelijkheid om de periode te verlengen als beide partijen tevreden zijn over de afspraken. 2.1 Om afspraken tussen gemeente en oud papierverenigingen goed vast te leggen wordt een overeenkomst opgesteld. De overeenkomst wordt gesloten met de nieuw op te richten Stichting oud papier. In deze overeenkomst worden in ieder geval onderstaande afspraken uitgewerkt: Zorgen dat er veilig gewerkt wordt met vrijwilligers; Zekerheid dat het oud papier in heel de gemeente Deurne huis-aan-huis wordt ingezameld; Zekerheid dat de gemeente een deel van de opbrengst ontvangt (financiële afspraken) en daarbij borgen dat de Stichting een goede administratie bijhoudt; Praktische afspraken zoals wat te doen bij wegomleggingen en met adressen die per ongeluk vergeten zijn en waar nog dozen papier buiten staan; Afspraken over evaluatiemomenten en wat te doen als een van de partijen zich niet aan de afspraken houdt; Afspraken over de mogelijkheid dat andere verenigingen dan de huidige oud papierverenigingen ook deel kunnen nemen in de Stichting oud papier. 2.2 De nieuw op te richten Stichting wordt de gesprekspartner/contractpartner van de gemeente en krijgt een aantal coördinerende taken. De oud papierverenigingen hebben aangegeven dat zij de onderstaande taken zien voor de stichting. De Stichting: Communiceert tussen partijen; Coördineert het ophalen; Controleert de afspraken; 4

5 Garandeert de afspraken; Administreert en rapporteert. Bestuurders uit de verschillende oud papierverenigingen vormen samen het nieuwe stichtingsbestuur. 2.3 De uitwerking van dit raadsbesluit en de uitvoering van de afvalinzameling is bevoegdheid van het college. De uitvoering van de papierinzameling is normaal gesproken een bevoegdheid van het college. Echter, gezien de betrokkenheid van de gemeenteraad in het verleden en het raadsbesluit uit 2012, legt het college dit voorstel nu voor aan de gemeenteraad. 5. Kanttekeningen 1.1 Gemeente is afhankelijk van de professionaliteit van de Stichting oud papier. Hoe goed de inzameling van het oud papier loopt hangt af van de Stichting. Met dit voorstel kiest de gemeente ervoor om de regie uit handen te geven (loslaten). Bij bijna alle andere afvalstromen is de gemeente opdrachtgever en kan zij dus direct sturen op de afvalinzameling. De inzameling van alle andere afvalstromen is onder gebracht bij BLINK. Hierdoor kan BLINK efficiënt inzamelen en de gemeente makkelijk sturen op de inzameling. De gemeente zal dit risico beperken door heldere en concrete afspraken met de Stichting vast te leggen in een overeenkomst. Daarnaast heeft de gemeente in de afgelopen decennia goede ervaringen opgedaan met de inzameling door verenigingen. Dit voorstel kan worden gezien als een volgende stap hierin. 1.2 Het is ook mogelijk om te kiezen voor scenario 1 of 2 waarbij de gemeente de regie heeft. In bijlage 4 zijn alle 3 de scenario s nader uitgewerkt. 1. Gemeente regelt inzameling met verenigingen 2. Gemeente regelt inzameling zonder verenigingen 3. Verenigingen regelen inzameling Hieruit blijkt dat er geen zwaarwegende risico s of nadelen bij scenario 3 zijn om niet voor het plan van de verenigingen te kiezen. Behalve dan het risico dat de gemeente afhankelijk is van de professionaliteit van de Stichting oud papier, zoals genoemd in kanttekening 1.1. Verder blijkt dat scenario 1 geen financieel voordeel geeft. Of scenario 2 een financieel voordeel geeft ten opzichte van het plan van de verenigingen hangt af van de gunfactor van de Deurnese inwoners. De opbrengst van het papier hangt nauw samen met de hoeveelheid papier die wordt ingezameld. Als er in 2017 evenveel papier ingezameld wordt zonder verenigingen (scenario 2) als in 2015, dan is scenario 2 gunstiger. Maar de verenigingen denken dat veel inwoners het papier speciaal apart houden voor de verenigingen (gunfactor). In dat geval neemt de opbrengst van het papier af als de gemeente inzamelt zonder verenigingen en dan is scenario 2 meteen veel ongunstiger dan het plan dat nu ter besluitvorming voorligt. De grootte van de gunfactor valt niet uit te rekenen in tonnen papier. Wel zien we het als aannemelijk dat er een gunfactor is bij inwoners. Daarmee is het aan- 5

6 nemelijk is dat het voorstel van de verenigingen uiteindelijk financieel gunstiger is dan wanneer de gemeente het papier in gaat zamelen zonder hulp van de verenigingen. 1.3 Het doorvoeren van ander afvalbeleid voor papierinzameling heeft de gemeente niet meer in eigen hand. In de afvalwereld zijn veel duurzaamheidsontwikkelingen gaande om te zorgen dat afval nuttiger wordt ingezet dan te verbranden (recyclen). Hiervoor is het nodig om afval beter te scheiden zodat er minder restafval wordt ingezameld. Sommige gemeenten doen dit door papier vaker in te zamelen (wekelijks of 2- wekelijks), andere gemeenten doen dit door papier in een blauwe kliko in te zamelen. Het in handen te geven van de papierinzameling bij de oud papierverenigingen betekent ook dat de gemeente minder regie heeft op de wijze waarop het papier wordt ingezameld. Veranderingen kunnen dan alleen in overleg en met instemming van de oud papierverenigingen doorgevoerd worden. 1.4 De voorkeurspositie van de huidige oud papierverenigingen wordt voortgezet. De nieuwe Stichting oud papier wordt gevormd vanuit de huidige oud papierverenigingen. Dit betekent dat de verenigingen die al jarenlang een vergoeding vanuit oud papier ontvangen hebben, dzez blijven ontvangen. Deze verenigingen hebben daarnaast de 1 e keuze gekregen om alternatieve werkzaamheden uit te voeren. Deze verenigingen zijn hiervoor nooit specifiek door de gemeenteraad geselecteerd. Enkel als een vereniging zelf besluit om te stoppen, komt een inzamelwijk vrij voor een andere vereniging. 6. Financiën Het bedrag dat de gemeente jaarlijks ontvangt van de Stichting oud papier komt ten gunste van de afvalstoffenheffing. Winst en verlies verdelen Het bedrag dat de gemeente ontvangt hangt af van de papieropbrengst. Van deze papieropbrengst moeten de kosten nog afgehaald worden. Het bedrag (winst of verlies) dat dan overblijft wordt gedeeld door de verenigingen en gemeente. Bij extreem hoge of lage papieropbrengsten is de gemeente 100% risicodragend en/of winst nemend. In bijlage 4 zijn onder het kopje financiën de exacte afspraken opgenomen die hierover met de afvaardiging van de verenigingen zijn gemaakt. Begroting 2017 Voor de begroting 2017 is gerekend met 2073 ton papier (tonnage dat is ingezameld in 2015) en met een marktprijs van 85 per ton oud papier (is de gemiddelde marktprijs van de afgelopen 10 jaar). Bij 2073 ton en deze marktprijs van 85 per ton betekent dit dat de afspraken met de Stichting oud papier zorgen voor een opbrengst voor de verenigingen van 38 per ton papier per vereniging en een opbrengst voor de gemeente van Deze is opgenomen in de begroting van de afvalstoffenheffing. 6

7 7. Juridische aspecten Overeenkomst sluiten met Stichting oud papier Met de Stichting oud papier wordt een overeenkomst gesloten waarin afspraken tussen gemeente en oud papierverenigingen nader uitgewerkt worden. In deze overeenkomst komt te staan dat de Stichting oud papier verantwoordelijk wordt voor de inzameling van het oud papier. Dit neemt niet weg dat de gemeente vanuit de Wet Milieubeheer uiteindelijk verantwoordelijk blijft voor de inzameling. Aanwijzen Stichting oud papier als inzamelaar door college Op basis van de Afvalstoffenverordening 2014 Gemeente Deurne mag je geen afval inzamelen in Deurne, tenzij je door het college van B&W bent aangewezen als inzamelaar. Dit aanwijzingsbesluit wordt nog door het college genomen, dat kan pas nadat de Stichting formeel is opgericht. Aanbestedingsregels Omdat de gemeente uiteindelijk verantwoordelijk is voor de inzameling van oud papier, gelden er aanbestedingsregels bij het inhuren van derde partijen. Ook als de verenigingen de inzameling regelen, deze verantwoording moet namelijk worden doorgelegd. Met de afvaardiging namens de oud papierverenigingen is afgesproken dat zij voor 2017 een tijdelijke overeenkomst aan kunnen gaan met een bedrijf dat de kraakwagens met chauffeur en de containers levert. Gelijktijdig moeten zij een aanbestedingsprocedure gaan doorlopen voor de jaren erna. Om de Stichting goed op weg te helpen, hebben we afgesproken dat de gemeente hierbij ondersteunt door inkoopkennis te regelen (waarschijnlijk door inzet van Bizob). In het vervolg kunnen ze dit dan zelfstandig oppakken. Dit wordt ook opgenomen in de overeenkomst met de Stichting. Naleven overige wet- en regelgeving De Stichting wordt verantwoordelijk voor het naleven van overige wet- en regelgeving. Zij leggen deze verantwoordelijkheid waarschijnlijk door aan het bedrijf die de kraakperswagens en containers levert. Het gaat hierbij bijvoorbeeld over regels rond veilig werken (ARBO, rijtijdenwet), maar ook over de wijze waarop het papier verantwoord verwerkt wordt (Wet milieubeheer). 8. Communicatie De belangrijkste communicatie over de inzameling van oud papier is dat inwoners weten wanneer hun oud papier wordt opgehaald. De inzameldagen die de verenigingen zelf inplannen worden opgenomen in de gemeentelijke digitale afvalkalender. Daarnaast kunnen verenigingen zelf in hun eigen inzamelwijk ook bekend maken wanneer zij komen inzamelen. 9. Vervolg en evaluatie Praktische zaken regelen door Stichting oud papier De Stichting is aan zet om alles op orde te krijgen zodat zij vanaf 1 januari 2017 het papier kunnen inzamelen. Naast afspraken maken met een bedrijf moeten zij hun stichting oprichten, en ook praktische zaken regelen zoals inzameldagen vastleggen en vrijwilligers regelen. 7

8 Overeenkomst sluiten met Stichting oud papier Het college sluit een overeenkomst met de Stichting oud papier en zij wijst de Stichting formeel aan als inzamelaar van oud papier. In de overeenkomst worden ook afspraken opgenomen over de overleggen en evaluatiemomenten die nodig zijn tussen de Stichting en de gemeente. Burgemeester en wethouders van Deurne, De secretaris, De burgemeester, G.J.C. Kusters H.J. Mak 8

9 Nr 78a DE RAAD DER GEMEENTE DEURNE gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 6 september 2016, nr. 78; gehoord de commissie Ruimte en Economie van 27 september 2016; overwegende dat de huidige afspraken over de inzameling van oud papier aflopen op ; gelet op artikel 10.4 van de Wet Milieubeheer; BESLUIT 1. de inzameling van oud papier per 1 januari 2017 voor 5 jaar in handen te geven van de oud-papierverenigingen (scenario 3); 2. het college opdracht te geven om dit uit te werken in een overeenkomst met de nieuw op te richten Stichting oud papier. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 11 oktober De griffier, De voorzitter, (R.J.C.M. Rutten) (H.J. Mak) 1