De tool in excel bestaat uit een aantal werkbladen. Per werkblad wordt aangegeven welke elementen deze bevat en wat de gebruiker kan invullen.

Transcriptie

1 Handleiding DuboMat tool DuboMat tool asfaltcontract Den Haag De DuboMat tool wordt beschikbaar gesteld aan de inschrijvers voor het asfaltcontract Den Haag. Ze mogen deze tool alleen gebruiken voor het maken van de offerte voor de aanbesteding voor het asfaltcontract. De inschrijvers ontvangen een toegangscode waarmee de tool kan worden geopend. De toegangscode is: DH17#Asf/20! De tool in excel bestaat uit een aantal werkbladen. Per werkblad wordt aangegeven welke elementen deze bevat en wat de gebruiker kan invullen. Werkblad beoordelingsysteem In figuur 1 is het linkerdeel van het werkblad opgenomen. VMA Gemeente Den Haag "asfaltcontract" DuBoMat tool pt totaal pt Systematiek: criteria en weging Ω % Broeikasgasemissie productie in g CO2/kg 10 2,5 25 A % End-of-life verwerking 5 1,2 6 B % Emissies aantasting gezondheid in DALY/kg 5 1,2 6 klimaat en gezondheid C % Transport van producent naar toepassingslocatie 5 1,4 7 D % Euroklasse transportmiddel/werktuig 5 1,2 6 E 0 < 8 maximaal te behalen punten 50 punten weging gew. ptn ontwerp gebruiksduur constructie 60 jaar Figuur 1 Beoordelingssystematiek Op het linkerdeel van figuur 1 is de puntenwaardering met de kleurtoekenning opgenomen. Ω (blauw) is het beste met 5 punten en E (rood) is het slechtste met 0 punten. Maximaal zijn 50 punten te halen. In het rechterdeel van de figuur is de systematiek: criteria en weging opgenomen. Er zijn vijf criteria met een standaard waardering van maximaal 10 punten voor de broeikasgasemissie en maximaal 5 voor de andere 4 criteria. In de grijze kolom weging is de weegfactor van elk criterium 1

2 opgenomen. De weegfactor is bepaald vanuit de complete levenscyclusanalyse (LCA) van vele bouwmaterialen. Desgewenst kan de opdrachtgever de weegfactor aanpassen om accenten te zetten die bijvoorbeeld in een collegeakkoord zijn opgenomen. De laatste kolom gewogen punten is het product van de 2 eerdere kolommen. Voorts is de ontwerp gebruiksduur van de constructie opgenomen. Per project wordt dit door de opdrachtgever bepaald. Voor bijvoorbeeld een riolering in een veengebied zal dit lager zijn dan een riolering in een gebied met een zandbodem. Voor het asfaltcontract in Den Haag is een ontwerplevensduur gekozen van 60 jaar. Het maximaal aantal te behalen duurzaamheidspunten per materiaal/product is 50 punten. Rechts van het overzicht in figuur 1 is de beoordeling per criterium opgenomen. Dat overzicht dient u te gebruiken voor het toekennen van de duurzaamheidpunten in het werkblad beoordeling. wegingsfactor 2,5 wegingsfactor 1,4 wegingsfactor 1,4 Broeikasgasemissie End-of-life verwerking Emissies aantasting productie in gco2/kg gezondheid in DALY/kg g CO2/kg pt % hergebruik, recycling, AVI, stort pt DALY/kg pt < hergebruik 99% 5 < 1,0E hergebruik + recycling 90% stort 2% 4 1,E-10-1,0E hergebruik + recycling 80% stort 10% 3 1,E-09-1,0E hergebruik + recycling + AVI 70% stort 10% 2 1,E-08-1,0E stort > 10% en < 50% 1 1,E-07-1,0E stort 50% 0 1,E-06 > > 0 Figuur 2 transport in km Beoordeling per criterium wegingsfactor 1,4 Transport van producent naar as toepassingslocatie bestelauto en vrachtwagen < 10 ton vrachtwagen ton vrachtwagen > 20 ton; asfaltwagen vrachtwagen met oplegger binnenvaart t/m 550 ton en 96 TEU; zeevaart t/m 1800 ton en 150 TEU binnenvaart bulk 5500 ton en zeevaart ton en 4000 TEU overige binnenvaart, overige zeevaart en trein wegingsfactor 1,2 Euroklasse transportmiddel/werktuig Euroklasse vrachtwagen VI 5,0 V 3,0 IV 0,0 III 0,0 < II 0, I 0, Stageklasse binnenvaart , n.v.t A 1, , , zeeschepen, zwavelgehalte brandstof <0,1% 5,0 > tussen 0,5 en 0,1 3,0 tussen 3,5-0,5 1,0 3,5% 0,0 Stage mobiele werktuigen 5 5,0 4 4,0 3B 2,0 3A 0,0 2 0,0 1 0,0 2

3 Werkblad keuzemenu s Op dit werkblad zijn alle keuzemenu s te vinden die in het werkblad beoordeling worden gebruikt. U kunt hierin niets aanpassen. Indien u meent dat er iets onjuist is of iets aan moet worden toegevoegd, wordt u verzocht dit aan VMA (Vroonhof Milieu Advies) te melden. De opgenomen waarden van de transportmodaliteiten komen overeen met de website CO2-emissiefactoren die door de CO2-prestatieladder wordt gebruikt. De waarden voor end-of-life zijn afkomstig uit DuboCalc. De DALY waarden voor gezondheid zijn afkomstig uit MRPI s, DuboCalc, LCA s en andere erkende bronnen. De technische levensduur en het onderhoudspercentage zijn eveneens afkomstig uit MRPI s, DuboCalc, LCA s en andere erkende bronnen. Werkblad beoordeling Dit werkblad bevat de gegevens van materialen/producten. Deze zijn verdeeld over de verschillende types van constructie, te weten: open verharding, gesloten verharding, verharding fietspad, zandsoorten, wegfundering, enzovoort. Voor het asfaltcontract Den Haag zijn alleen de productkaarten voor gesloten verharding en inzet materieel zichtbaar. Elk materiaal/product heeft een eigen productkaart, zie figuur 3. Gemeente Den Haag "asfaltcontract" DuBoMat tool gesloten verharding 6 cm base asfalt mengsel 22; 50% PR (grondstoffen + transport grondstoffen + asfaltcentrale) pt pt gewogen Functionele eenheid (FE) m2 Gewicht van FE: kg/fe 150 Aantal FE in project 8000 Technische levensduur in jaar 30 % vervanging+ breuk over techn levensduur 0% Aandeel product in ontwerplevensduur 100% Broeikasgasemissie productie in g CO2/kg ,5 Aantasting gezondheid overeenkomstig... (zie keuzemenu's) Asfalt AC base 0 0 End-of-life verwerking van (zie keuzemenu's) asfalt 4 4,8 km transport naar project ,6 modaliteit transport naar project asfaltwagen Euroklasse gebruikte vervoermiddel Euroklasse vrachtwagen V 3 3,6 som 31,5 Figuur 3 Voorbeeld van een productkaart (de rode driehoekjes duiden op de aanwezigheid van een keuzemenu) Van de materialen/producten moeten de volgende gegevens worden genoteerd: 1. De functionele eenheid (FE). Met behulp van een keuzemenu kan men kiezen tussen: m 1, m 2, m 3, stuks, kg en ton. 2. Het gewicht in kg per functionele eenheid. Dit is een belangrijk getal. Het wordt gebruikt om te vermenigvuldigen met de emissies per kg materiaal. 3. Aantal FE in het project. 3

4 4. De technische levensduur van het product. Dit is het aantal jaren dat het product/materiaal in de praktijk wordt gebruikt. In een keuzemenu is een overzicht opgenomen van de default waarden uit de praktijk. Dit zijn waarden die gebruikt moeten worden, tenzij op basis van (nieuwe) ervaringen aangetoond kan worden dat een andere levensduur kan worden aangehouden. Indien voor het project een ontwerplevensduur van 60 jaar is vastgesteld en het product een technische levensduur heeft van 40 jaar, betekent dit dat over de periode van 60 jaar het product (60/40=) 1,5 maal moet worden toegepast. Met deze factor worden in de tool de duurzaamheidspunten en CO2-emissie vermenigvuldigd. 5. Percentage vervanging gedurende levensduur. Tijdens de levensduur van het product zijn veelal onderhoudswerkzaamheden nodig. Bij dat onderhoud wordt een deel van het product vervangen. In een keuzemenu is een overzicht opgenomen van de default waarden uit de praktijk. Dit zijn waarden die gebruikt moeten worden, tenzij op basis van (nieuwe) ervaringen aangetoond kan worden dat een andere vervangingspercentage kan worden aangehouden. 6. Aandeel van het product in de ontwerplevensduur. Wanneer over de ontwerplevensduur steeds hetzelfde product wordt toegepast dient men hier 100% in te vullen. Indien men echter een reeds eerder gebruik product toepast met een geringere technische levensduur dan de ontwerplevensduur, zal men voor de resterende jaren van de ontwerp levensduur een nieuw product moeten toepassen. Voor dit nieuwe product moet men dan ook een productkaart maken. Wanneer bijvoorbeeld de technische levensduur van het reeds eerder gebruikte product de helft is van de ontwerplevensduur, dan is het aandeel van het reeds eerder gebruikte product in de ontwerplevensduur 50% en van het nieuwe product ook 50%. 7. De CO2-emissie in g CO2/kg, van de gehele productieketen van product tot de exitpoort van de producent (dus inclusief alle intermediaire transporten). De producent zal u deze waarde inclusief referentie in de meeste gevallen kunnen verstrekken. Voorbeeld beton. Meegenomen moet worden: De winning van de grondstoffen Het transport van de grondstoffen naar de asfaltcentrale; Het energiegebruik van de asfaltcentrale. Met behulp van het overzicht op het eerste werkblad beoordelingssystematiek kunt u de puntenscore voor CO2 invullen. Voor de te hanteren emissiefactoren voor groene en grijze stroom wordt verwezen naar de website Dit zijn de factoren die in de CO2- prestatieladder worden gebruikt. 8. De gezondheidsaantasting in DALY/kg van de gehele productieketen van product tot de exit-poort van de producent. DALY staat voor Disability Adjusted Life Years, ofwel het aantal jaren dat iemand ziek is en/of eerder dood gaat als gevolg van schade aan de gezondheid door inademing van stoffen. In dit verband betreft het fijn stof en roet. Emissies hiervan treden op als gevolg van het gebruik van diesel, verwaaiing van droge materialen als gemalen puin, droog zagen van stenen, etc. In een keuzemenu is een lijstje opgenomen van default DALY cijfers van producten. Dit zijn de waarden uit het recente rapport LCA Achtergrondrapport Nederlandse Asfaltindustrie van november Door het product aan te klikken in het keuzemenu verschijnt de defaultwaarde en de puntenwaardering daarvan. Dit kunt u niet aanpassen. U kunt wel een overzoek indienen om een andere 4

5 waarde toe te voegen aan de lijst. Dit verzoek dient u te ondersteunen met een gevalideerde LCA. 9. End-of-life verwerking van het product. Het betreft de recycling/verwerking van het product na de gebruiksperiode. In een keuzemenu is een lijstje opgenomen van de default van de end-of-life verwerking van producten. Deze is afkomstig uit het rapport: Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken van Stichting Bouwkwaliteit, november Door het product aan te klikken in het keuzemenu verschijnt de defaultwaarde en de puntenwaardering daarvan. Dit kunt u niet aanpassen. 10. Het transport van de productielocatie van het materiaal/product naar de toepassingslocatie in km enkele reis. Met behulp van het overzicht op het eerste werkblad van de tool beoordelingssystematiek kunt u op basis van de modaliteit (zie punt 11) en het aantal km de puntenscore invullen. 11. Modaliteit transport. Hier vult u de modaliteit van het transport naar de projectlocatie in dat voor het product wordt gebruikt. In een keuzemenu is een lijstje opgenomen van de transportmodaliteiten van de website Euroklasse transport. Met behulp van het keuzemenu kunt u de Euroklasse van het gebruikte transport kiezen. De puntenwaardering ervan verschijnt dan. Het verdient aanbeveling om de omschrijving van het materiaal/product in de titel van het productblad specifiek te maken, dus inclusief de afmetingen ervan. Vermeld tevens het nummer van de bestekpost. Op dit werkblad kunt u op alle lege grijze productbladen uw productkaarten toevoegen. Een specifiek productblad is aanwezig, te weten: Mobiele werktuigen. Bij dit productblad kunt u slechts een beperkt aantal gegevens invullen. Het betreft: de functionele eenheid van de aan te leggen asfaltlaag (m 2 ) de hoeveelheid ervan in het project de levensduur van het materiaal dat met het mobiele werktuig wordt geplaatst. het brandstofverbruik van het mobiele werktuig in liter per FE de Euroklasse (Stage) van het mobiele werktuig. Per gebruikt mobiel werktuig dient u een productkaart in te vullen. Werkblad beoordeling referentie De productbladen van de referentie zijn in dit werkblad opgenomen. U kunt dit werkblad wel inzien, maar niet aanpassen. Werkbladen constructie 1 t/m 4 en referentie Deze werkbladen constructie 1, 2, 3,en 4 en referentie zijn identiek. In het werkblad referentie zijn waarden voor de gekozen materialen uit het werkblad beoordeling referentie gebruikt zonder dat extra maatregelen genomen zijn voor verbetering van de duurzaamheidscore. 5

6 U wordt uitgenodigd om in het werkblad constructie 1 materialen en producten te kiezen en toe te voegen met een gunstiger waarde qua duurzaamheid dan de referentiewaarde. U mag ook producten en materialen kiezen met een ongunstiger waarde dan de referentie. In de beoordeling van de duurzaamheid van uw aanbieding betekent dit echter een negatieve score. De werkbladen constructie 2, 3 en 4 kunt u desgewenst gebruiken om alternatieven te beschouwen. Het invullen van waarden gaat als volgt: In meest linkse kolom grijze cellen vindt u het type materiaal van uw keuze door op de grijze cel te gaan staan en vervolgens op het pijltje daar rechts van te klikken. Dan verschijnen de titels van de materiaal/productkaarten uit het werkblad beoordeling. Klik dan nogmaals op het materiaal van uw keuze, nadat u uw productkaart hebt ingevuld. U ziet dan vervolgens rechts daarvan het resultaat van de berekeningen verschijnen. In de berekening van de totale puntenscore is de zogenaamde inverse toegepast. Dit betekent dat bij de berekening van de totale puntenscore een lage score beter is dan een hogere score. Werkblad vergelijking constructies In dit werkblad treft u het overzicht aan van de puntenscore en CO2-emissie (productie + aanleg en transporten) voor de keuzes voor de producten die u heeft gemaakt. Deze is naast de puntenscore van het referentiesysteem geplaatst. Beveiliging Op de hierboven aangegeven plekken na, kan de gebruiker de tool niet bewerken of aanpassen. Met codes is het model beveiligd. Vroonhof Milieu Advies is niet verantwoordelijk voor de goede werking van de tool wanneer de gebruiker toch zelf probeert te sleutelen aan het model. 6