Deel 1 - Bouwen aan Nederlands-Indië
|
|
- René Simon van den Brink
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 In dit drieluik gaat Remco Vermeulen, adviseur Indonesië voor erfgoed, op zoek naar het gedeelde verleden en de gedeelde toekomst van Nederland en Indonesië. Zijn persoonlijke ontdekkingstocht voert via zijn eigen familiegeschiedenis naar het dynamische debat over culturele samenwerking van vandaag. Daarin verandert zijn subjectieve en nostalgische beeld van Indonesië mee naar het meervoudige en moderne beeld waarin vele persoonlijke geschiedenissen de relatie tussen beide landen bepalen. Deel 1 - Bouwen aan Nederlands-Indië Mijn eerste beeld van Indonesië werd gevormd door de vele verhalen die mijn opa, of opi zoals we hem noemden, mij als kleine jongen vertelde, en die hij eind jaren 90 aan het papier toevertrouwde. Hij schetst een beeld van een onbezorgde jeugd in Nederlands-Indië. Sawahs bij Singosari, 2015 (Collectie Daphne Vermeulen) Vroege jeugd In 1934 laat de broer van mijn opi een huis bouwen in het dorpje Singosari, zo n 90 kilometer ten zuiden van Surabaya, Oost-Java. Zo n typisch Indisch woonhuis van de gegoede middenklasse, met alle woonvertrekken op de begane grond, schaduwrijke veranda s en hoge daken met dakpannen en ventilatieopeningen voor de koelte. Mijn opi is zo n tien jaar oud als hij met zijn ouders in Singosari gaat wonen, een klein dorpje te midden van rijstvelden en tropische bossen. Buiten schooltijd rent hij met zijn hond rond en schiet hij met een luchtbuks op duiven. Hij houdt vliegergevechten met de kinderen uit de kampong of helpt zijn moeder bij het bakken van Indische lekkernijen als spekkoek, mokkataarten of koningskronen. In de grote stad Surabaya, waar hij in 1936 naar de middelbare technische Koningin Emmaschool
2 gaat, gaat hij na school naar de film met zijn schoolvrienden die Indo-Chinese, Nederlandse, Indische, Portugees-Indische en Javaanse achtgronden hebben, of gaat hij met zijn zus en zwager mee naar dansavonden van het Indisch Europees Verbond, in het Oranje Hotel of bij de Sociëteit. De weg 'Gemblongan' met druk autoverkeer, Soerabaja, ca (Collectie Nationaal Museum van Wereldculturen) Verschillende herinneringen De herinneringen van mijn opi zijn mijn herinneringen geworden, als romantische scènes in een epische film. Onlangs ben ik zijn herinneringen weer gaan lezen. Het valt me op hoe multicultureel de samenleving is die hij schetst van het Nederlands-Indië van de jaren 30. De onbezorgdheid die hij beschrijft was natuurlijk deels te danken aan zijn onschuldige, wellicht naïeve, jeugdperspectief. Maar mijn opi was ook een bijzonder positief ingestelde man. Tijdens de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië op 15 augustus in Den Haag, jaren geleden, toen één van de sprekers emotioneel vertelde over traumatische ervaringen die zijn vader had opgelopen in de Japanse interneringskampen, boog opi zich naar mij toe en fluisterde zo erg was het allemaal niet hoor. Had mijn opi als avontuurlijke tiener geluk gehad tijdens zijn eigen internering? Of was het een geruststelling voor mij of voor hemzelf, ter bescherming tegen de horror die zovelen ondervonden in de Japanse interneringskampen of onder zware dwangarbeid? Dit kan ik hem niet meer vragen. Maar zijn herinneringen, verbluffend gedetailleerd, blijven. Ze maken me nieuwsgierig naar het Indonesië van toen en nu.
3 Mede door mijn werk bij DutchCulture weet ik dat de herinneringen van mijn opa slechts één kant van Indonesië belichten. Ik weet dat veel andere persoonlijke verhalen en herinneringen lang niet zo mooi zijn als die van hem. Al die verschillende verhalen en herinneringen krijgen steeds meer een podium in Nederland en Indonesië, en ze stimuleren mij om mijn eigen familiegeschiedenis in een nieuw en, breder verband te zien. Van handel naar overheersing De multiculturele samenleving in Nederlands-Indië die mijn opa schetste, is deels geregisseerd door het Nederlandse bestuur, en is deels eigen voor de Indonesische archipel. Al in de IJzertijd worden de eilandjes door verschillende etnische groepen bewoond. De vruchtbare vulkanische bodem biedt een weelde aan fauna en vooral flora, waarvan de waarde steeds meer wordt herkend: kaneel, nootmuskaat, peper en later suikerriet, koffie, rubber, olie en ga zo maar door. Met boten komen de Chinezen, de Arabieren, de Portugezen en ook de Nederlanders naar de archipel om de grondstoffen te delven en handel te drijven. De Nederlanders onder de Vereenigde Oostindische Compagnie vestigen zich er permanent om hun handelsbelangen te beschermen. Geweld wordt hierbij niet geschuwd. Op strategische plekken komen forten en havens. Batavia is de hoofdstad. Het kasteel van Batavia. Andries Beekman, ca (Collectie Rijksmuseum) Nederlanders en andere Europeanen worden aangespoord om zich in de handelskoloniën te vestigen en bij een lokale vrouw loyaal nageslacht te verwekken. Pas als de VOC in 1798 failliet gaat en alle bezittingen in handen komen van de Nederlandse staat, breidt de Nederlandse aanwezigheid zich enorm uit ten
4 koste van de soevereiniteit van lokale vorsten en bevolkingsgroepen. In eerste instantie doet het Nederlandse bestuur uit praktische overwegingen aan onthoudingspolitiek: het in Batavia gecentraliseerde bestuur beperkt zich tot Java en Ambon. Op andere, verder gelegen eilanden tekent het bestuur samenwerkingsovereenkomsten met lokale vorsten. In de tweede helft van de negentiende eeuw breidt het centralistische bestuur zich, naar voorbeeld van het Britse Rijk, uit naar de eilanden Sumatra, Borneo, Celebes, Bali en Timor wat vaak met bloedige oorlogen gepaard gaat. Culturele uitwisselingen Tot die tijd is de archipel in Nederlandse ogen vooral een melkkoe: grondstoffen worden op grote schaal gedolven en geëxporteerd, in Nederland bewerkt en met een flinke winstmarge verkocht. Pas laat in de negentiende eeuw, onder druk van de emancipatiegolven in Europa, wordt vanuit een beschavingsideaal duurzaam geïnvesteerd in de samenleving. Scholing (in het Nederlands!) en sociale voorzieningen worden ook toegankelijk voor de plaatselijke bevolking en regio s krijgen meer zelfbeschikking. Tegelijk gaan Nederlanders in Nederlands- Indië zich voor speciale gelegenheden kleden in de lokale dracht van batik overhemden, sarongs, en kabaja s. Ondertussen is de befaamde Indische rijsttafel als gastvrij statussymbool niet meer van de koloniale eettafel weg te denken. Nederlandse en Nederlands-Indische architecten nemen steeds meer lokale bouwstijlen en elementen over en combineerde deze met westerse Art Deco, Amsterdamse School en Modernisme in een nieuwe Indische bouwstijl. Villa Isola (1933), Bandung, ontworpen door Wolff Schoemaker in Art Deco stijl, 2016
5 Weg uit Nederlands-Indië Hoewel het Nederlandse bestuur in Batavia vooral investeert in het Nederlands-Indisch burgerschap, zorgen het onderwijs en zelfbeschikking juist voor meer bewustwording en verlangen naar onafhankelijkheid onder de lokale bevolking. Vanaf het begin van de twintigste eeuw groeit het Indonesisch nationalisme. Vertegenwoordigers proberen hervormingen af te dwingen bij het Nederlandse bestuur. Dat lukt slechts ten dele maar als het Nederlandse bestuur na de invasie van Japan in 1942 wordt verdreven, is er eigenlijk geen weg terug meer. Na de overgave van Japan in 1945 grijpen de Indonesische nationalisten de macht. Nederland pikt het niet en de Onafhankelijkheidsoorlog is het gevolg. Dit resulteert uiteindelijk alsnog in onafhankelijkheid en de Nederlandse erkenning van de Republiek Indonesië in MS Kota Baroe, waarmee mijn opi werd gerepatrieerd, in de haven van Port Said, ca (Collectie Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum) Tegen die tijd woont mijn opi niet meer in zijn geboorteland. Hij is een van de eersten die in 1947 gebruik maakt van de mogelijkheid voor repatriëring. Op 22-jarige leeftijd waagt hij de sprong en vertrekt hij naar Nederland. Een land waar hij nog nooit is geweest maar waarvan hij wel de taal spreekt en de nationaliteit heeft.
verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal?
verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. 1 Diederik van Vleuten vertelt hier over zijn familiegeschiedenis in Nederlands-Indië. Wat vind je van zijn verhaal? 23 a thema
Nadere informatieMULTATULI. Saïdjah en Adinda
MULTATULI Saïdjah en Adinda 3 4 Rangkas - Betoeng. District Lebak. Rivier achter het huis van Multatuli. 5 6 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen. Voorwoord In de 17e en 18e eeuw is Nederland een
Nadere informatiethuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt start
thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt start inhoud introductie 2 Oorlog in Nederlands-Indië aan de slag 4 kiezen van de documentaires thema 1 5 Door de ogen van een kind Het uitbreken van
Nadere informatieAziatisch netwerk van handelsposten
Hernieuwde interesse in erfgoed VOC Aziatisch netwerk van handelsposten In 2015 zetten enkele Aziatische erfgoedorganisaties het Dutch Trading Post Heritage Network op. Zij willen de samenwerking tussen
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis VOC
Praktische opdracht Geschiedenis VOC Praktische-opdracht door een scholier 2110 woorden 11 augustus 2009 5,4 21 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Onderdeel Blz. Inhoudsopgave 2 Inleiding 3
Nadere informatiedocumentaire de oorlog van eric schneider
aan de slag documentaire de oorlog van eric schneider Optie 1 Bekijk de NOS-documentaire De Oorlog van Eric Schneider (38,37 min.) Optie 2 Ga door naar een thema op de volgende bladzijde. 6 thema 1 Door
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme Samenvatting door J. 1043 woorden 22 april 2015 6,7 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1 Europa verovert de wereld 1815 : leiders van de
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatiewerkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt
werkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt inhoud introductie wat ga je doen 2 mindmap 3 introductiefilm woii in nederlands-indië 4 even voorstellen: eric, olivier en beau schneider
Nadere informatieHistorische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Universität zu Köln Institut für Niederlandistik WS 2008/09 HS: Neuere Literatur: Max Havelaar Dozentin: Prof. Dr. M.-T. Leuker Referentin: A. Theissing Do., 06.11.2008 Opbouw: Het Indonesische archipel
Nadere informatiewerkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt
werkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt mindmap film wo in nederlands-indië 4 even voorstellen: eric, olivier en beau schneider documentaire de oorlog van eric schneider Door de
Nadere informatieWat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven
Lees het verhaal Een onmogelijke vriendschap. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Olivier. Olivier komt uit Nederland. Olivier woont op Sumatra. Zijn vader is de baas van een plantage. Olivier en zijn familie
Nadere informatieExamen HAVO. Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 22 mei 9.00 12.00 uur 20 02 Voor dit examen
Nadere informatieOpkomst en ondergang van de VOC
Les 5 De eerste multinational ter wereld. gatentekst versie 1 Ontstaan In het voorjaar van 1594 staken Amsterdamse kooplieden de koppen bij elkaar. wilden proberen het Portugese monopolie op handel in
Nadere informatieHoofdstuk 1: Hoe ontwikkelde de VOC kooplieden tot bestuurders en wat zijn de gevolgen?
Werkstuk door een scholier 1613 woorden 6 januari 2006 6,3 33 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Inleiding Het koloniale verleden in Indonesië speelt een belangrijke rol in de hedendagese Nederlandse
Nadere informatieOprichting voc vmbo-kgt34
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 17 august 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/89655 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieA L G E M E E N M A A R T
A L G E M E E N Oorlogsbron van de Maand M A A R T 2 0 1 7 De Oorlogsbron van de Maand is ontwikkeld om tussendoor of als start van een les uit te voeren. Het is een korte opdracht waarbij leerlingen en
Nadere informatieIndonesian Times blz. 4 toch niet vrij? en spotprent
Indonesian Times 28-12-1949 blz.2 eindelijk onafhankelijk!! blz. 5 het dagelijks leven en advertentie Blz. 3 onafhankelijkstrijd? blz.6 eerlijke strijd? blz. 4 toch niet vrij? en spotprent blz.7 column
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Werkblad 17 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 1: Van Batavia tot Jakarta Naam:
Werkblad 7 Ω Over Indië en Suriname Ω Les : Van Batavia tot Jakarta VOC Schepen van de VOC varen naar Indië om specerijen te halen. Specerijen zijn bijvoorbeeld peper, kruidnagel en nootmuskaat. De reis
Nadere informatieA) Handelsposten. Verovering Makassar door Cornelis Speelman. 4.VELH inv. nr
A) Handelsposten Verovering Makassar door Cornelis Speelman 4.VELH inv. nr. 619.68 Bron Admiraal Cornelis Speelman verslaat de koning van Makassar op Celebes in 1667. De kaart is gemaakt door cartograaf
Nadere informatieUitbarsting Tambora geschiedschrijving amper benoemd. Soekarno bij machte troepen naar Indonesië te sturen om het koloniale gezag te herstellen.
Nederlands-Indië Nederlands-Indië, ook bekend als Nederlands-Oost-Indië, Oost-Indië en Indië, was vanaf 1816 de gebruikte officiële benaming voor alle in de Indische Archipel door de Nederlandse staat
Nadere informatieProject Gouvernementsarts in Nederlands- Indie (werktitel)
Project Gouvernementsarts in Nederlands- Indie (werktitel) Getekend en gefotografeerd dagboek van Annie Wijers-van Puffelen, kinderarts in Indonesië van 1930-1952. Een uniek ego-document van een onafhankelijke,werkende
Nadere informatieGeschiedenis H1 Nederland en Indonesië.
Samenvatting door Marita 3804 woorden 18 mei 2017 6,3 22 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis H1 Nederland en Indonesië. 1.1 Wat zocht de VOC in Indonesië De Portugese ontdekkingsreiziger
Nadere informatie4,3. Werkstuk door een scholier 2100 woorden 7 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave:
Werkstuk door een scholier 2100 woorden 7 april 2003 4,3 69 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave: hoofdstuk 1: de kolonisatie van Indonesië hoofdstuk 2: bronnen (uit de universiteit) hoofdstuk
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21954 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Erkelens, Monique Title: The decline of the Chinese Council of Batavia: the loss
Nadere informatiewerkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt
werkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt inhoud introductie wat ga je doen 2 mindmap 3 introductiefilm wo 2 in nederlands-indië 4 even voorstellen: eric, olivier en beau schneider
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2003 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOLONIALE RELATIE INDONESIË - NEDERLAND + HET INDONESISCH NEDERLANDS CONFLICT 1945 1949 1p 1 De VOC kreeg van de Staten-Generaal
Nadere informatieOntdek de Wereld. Hoofdstuk 1C7
Ontdek de Wereld Hoofdstuk 1C7 Cursus 7.1 Wij en de wereld Wat leer je deze cursus? Wat internationale handel inhoudt Hoe de evenaar de aardbol verdeelt Wat en welke kaartprojecties er zijn Internationale-
Nadere informatieTREFWOORDEN INDISCHE DVD S
TREFWOORDEN INDISCHE DVD S AANPASSING zie ook: SOCIALE AANPASSING ADEKKAMP AIK PAMIENKEKAMP AKKOORD VAN LINGGADJATI AMBARAWAKAMP AMBON AMBONNEZEN ANGSTSTOORNISSEN ATJEH [provincie in Indonesië] AUSTRALIE
Nadere informatieBernard Molenkamp. Zijn ouders waren Gerrit Hendrik Molenkamp (geb. 3-8-1860), landbouwer van beroep en Willemina Ooijman (geb.10-11-1861).
Bernard Molenkamp Mijn opa BERNARD MOLENKAMP wordt 14-3-1897 geboren te Zelhem (een klein dorpje in de provincie Gelderland op een grote boerderij De Molenkamp ) in Holland. Zijn ouders waren Gerrit Hendrik
Nadere informatiePVA AFSTUDEERPROJECT BRITTA ZIMMERMAN 2015
PVA AFSTUDEERPROJECT BRITTA ZIMMERMAN 2015 H1 AANLEIDING WAT IS MIJN IDENTITEIT? Geboren uit een combinatie van een Indonesische vader en een Nederlandse moeder, ben ik al sinds kleins af aan bezig geweest
Nadere informatie65 jaar Molukkers in Nederland Bijzondere band tussen twee volken
Andere Tijden Sport OVT Verborgen verleden Van Alle Tijden Quiz Meer ge Afleveringen Zoeken 65 jaar Molukkers in Nederland Bijzondere band tussen twee volken 3 november 2016 Leestijd: 7 minuten Morgen
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis PTA Module 1 Hoofdstuk 1, 2, 3
Samenvatting Geschiedenis PTA Module 1 Hoofdstuk 1, 2, 3 Samenvatting door een scholier 2290 woorden 12 januari 2004 6,1 105 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis PTA H. 1, 2, 3 Jaargetallen
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Onafhankelijkheid Indonesie
Samenvatting Geschiedenis Onafhankelijkheid I Samenvatting door een scholier 956 woorden 17 januari 2004 4,4 48 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Multatuli is de grondlegger van de ethische koers. KPM:
Nadere informatieToespraak G. Verbeet Zwolle, 15 augustus 2016
Toespraak G. Verbeet Zwolle, 15 augustus 2016 Dames en heren, jongens en meisjes, Dank voor de uitnodiging om vandaag te mogen spreken bij deze bijzondere herdenking bij het monument Indië-Nieuw-Guinea
Nadere informatieHoogtepunten van Indonesië.
Hoogtepunten van Indonesië. Jippie wij gaan een rondreis maken door Java en Bali. Om iedereen te laten zien wat wij mee gaan maken hebben we alles uitgewerkt zodat iedereen een beetje kan meegenieten in
Nadere informatieHANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart.
Regenten en vorsten LES 2 HANDEL 1600 Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. 1700 JE LEERT waarom de moederhandel zo belangrijk is; hoe de VOC werkt; hoe de WIC werkt.
Nadere informatieDe koloniale relatie Indonesië Nederland kerndeel antwoorden
De koloniale relatie Indonesië Nederland kerndeel antwoorden 1 2 1. De VOC werd opgericht in 1602. 2. Dergelijke Nederlandse nederzettingen heetten factorijen/handelsposten. De Nederlanders stichtten deze
Nadere informatieForten. in Indonesië. In de Indonesische archipel zijn tussen de
VITRUVIUS NUMMER 18 JA- dr. ing. Hans Bonke Onderzoeker project De identificatie en documentatie van forten in Indonesië 1 Een middeleeuws kasteel in de tropen: het Portugese fort Tolucco (Ternate). Forten
Nadere informatieSuriname in de kijker
44 2012 Suriname in de kijker Dit boekje brengt jullie naar een land, ver hier vandaan. Een vliegtuig doet er ongeveer 9 uur over om van Schiphol (in Nederland) naar de hoofdstad Paramaribo te vliegen.
Nadere informatieUITWISSELING INDONESIË
UITWISSELING INDONESIË WANNEER JE DE SITUATIE BEGINT TE BEGRIJPEN BEN JE SLECHT INGELICHT JAVAANS GEZEGDE WAT WEET JE VAN INDONESIË? Voormalige kolonie van Nederland Circa 270 miljoen inwoners op circa
Nadere informatieProgramma activiteiten lezingen en workshops. Zondag 30 juni 15:00-17:00. Stichting Indisch Erfgoed.
Programma activiteiten lezingen en workshops Zondag 30 juni 15:00-17:00 Stichting Indisch Erfgoed. Opening van de tentoonstelling door: Ralph Kneefel (voorzitter SIE) Introductie van de activiteiten door:
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis Nederlands-Indië
Praktische opdracht Geschiedenis Nederlands-Indië Praktische-opdracht door een scholier 3682 woorden 12 mei 2016 5,8 5 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Wij houden onze praktische opdracht over
Nadere informatieInleiding Transmigratie (HAVO stof Indonesië)
Inleiding Transmigratie (HAVO stof Indonesië) De Indonesische archipel strekt zich uit over meer dan 18.000 eilanden in het zuidoosten van Azië. Gewoonlijk wordt de archipel ingedeeld in 5 grotere eilanden
Nadere informatieToespraak van Anouchka van Miltenburg, Voorzitter van de Tweede Kamer, bij de bijeenkomst van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945, op 14 augustus 2015 in de Tweede Kamer We dachten dat we na de capitulatie
Nadere informatieMevrouw Mijn Moeder Yvonne Keuls
Mevrouw Mijn Moeder Yvonne Keuls 1 / 6 2 / 6 3 / 6 Mevrouw Mijn Moeder Yvonne Keuls Yvonne Keuls gunt ons met dit verhaal een kijkje in de relatie met haar Indonesische moeder. Een intense beschrijving
Nadere informatieLees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1)
Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Dit is Columbus. Columbus ontdekte in 1492 Amerika. Hij was een ontdekkingsreiziger. Columbus was heel gemeen. Daar lees je straks meer over.
Nadere informatieReisverslag vakantie Indonesie van Peter Latul
Reisverslag vakantie Indonesie van Peter Latul 16 juli 2014; Op vakantie naar Bali met mijn gezin, schoonzus en nichtje, zwager EN moeder. Na een relaxte vlucht (ondanks dat mijn schoonzus niet wist waar
Nadere informatieSpeech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek.
Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek. 19 februari 2015 Goedemiddag, Ik ben heel blij met deze tentoonstelling. Als dochter van een oorlogsvrijwilliger
Nadere informatieJapanse kampslachtoffer en kunstenares Yvonne Noordam als inspirator
Japanse kampslachtoffer en kunstenares Yvonne Noordam als inspirator Mevrouw Yvonne Noordam (86 jaar oud) heeft het scholenproject `Ontmoeten- en (Her)denken van harte ondersteund. Ze verzorgt al langer
Nadere informatie5.1: Wat is kolonisatie/imperialisme en welke veranderingen brengt het mee?
5.1: Wat is kolonisatie/imperialisme en welke veranderingen brengt het mee? Wat is een kolonie? Het begrip kolonie kan meerdere betekenissen hebben. Dit hangt af van de tijd waarin het wordt geplaatst
Nadere informatieAls bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
Examen HAVO 2007 tijdvak 2 woensdag 20 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen. Voor elk
Nadere informatieStukje van het middenpaneel van de koets.
Stukje van het middenpaneel van de koets. In de Gouden Koets hoort geen vrolijk wuivende koning. De Gouden Koets hoort in een museum als symbool voor al het leed dat Nederland in vier eeuwen overzee heeft
Nadere informatieExamenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland
Seizoen: 2016-2017 Vak: Geschiedenis Klas: 3 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald SE kan niet
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis De oprichting, bloei en ondergang van de VOC
Werkstuk Geschiedenis De oprichting, bloei en ondergang van de VOC Werkstuk door een scholier 2703 woorden 24 februari 2005 6,1 337 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord Ik heb gekozen voor dit onderwerp,
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2007-I
Van kind tot burger: Volksopvoeding in Nederland (1780-1901) De Calvinisten hechtten er veel belang aan dat de mensen zelf de Bijbel konden lezen. 1p 1 Welk gevolg had dit voor het onderwijs in de Republiek?
Nadere informatieHoofdvraag: in hoeverre is Nederland geschiedkundig met de Molukken verbonden?
Boekverslag door L. 3335 woorden 13 april 2005 6.3 337 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: in hoeverre is Nederland geschiedkundig met de Molukken verbonden? Deelvragen: - wat betekenen de molukken
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis NL en Indonesie
Samenvatting Geschiedenis NL en Indonesie Samenvatting door een scholier 3674 woorden 18 mei 2002 5,8 55 keer beoordeeld Vak Geschiedenis NEDERLAND EN INDONESIE HISTORISCH KADER, Indonesië, de mensen en
Nadere informatieArigato. opdrachtenblad. Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten
Arigato opdrachtenblad Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten Lesuurpakket Arigato Thema s: oorlogsverleden; mensenrechten; vergeven; herdenken. Verdiepingsopdrachten:
Nadere informatieDe Chinezenvervolging in Nederlands-Indië
De Chinezenvervolging in Nederlands-Indië Java D e Chinezen vormen al eeuwen een kleine bevolkingsgroep in Nederlands-Indië. Doordat de Chinezen een belangrijke handelspartner waren voor zowel de Nederlanders
Nadere informatieGeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Voor dit examen zijn maximaal 83 punten te behalen; het examen
Nadere informatieOm aan die onderlinge concurrentie een einde te maken werd in 1602 de VOC (Verenigde Oostindische
Boekverslag door F. 3811 woorden 5 mei 2001 7.6 168 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Centraal examen GESCHIEDENIS SAMENVATTING NEDERLAND & INDONESIË Historisch kader: Indonesie, de mensen en hun
Nadere informatieDe Reis MUSEUM BRONBEEK. Dit boekje is van
De Reis MUSEUM BRONBEEK Dit boekje is van Welkom in Museum Bronbeek! Dit boekje gaat over museum Bronbeek. Het museum gaat over de geschiedenis van Nederland en Nederlands-Indië. Je kent Nederlands-Indië
Nadere informatieGESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK
GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK Inhoudsopgave 8 Nederland 1900-191 Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME 6 50
Nadere informatieGeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Voor dit examen zijn maximaal 82 punten te behalen; het examen
Nadere informatieIndischekamparchieven.nl
Indischekamparchieven.nl Kampen in Nederlands-Indië 1942 1948 Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie Wat biedt Indischekamparchieven.nl? Op deze website kunt u met behulp van historische kaarten
Nadere informatieDoeBoek Buiten westen
DoeBoek Buiten westen Antwoorden opdrachten Opdracht 2 Opdracht 5 Wat is dat voor een ding? Dit is een huisaltaar. Het verhaal hieronder is het juiste verhaal bij het altaar. Dit is een huisaltaar. Het
Nadere informatieOnze reizen. In het kort de highlights van de omgeving:
Onze reizen JSB Advies en Bemiddeling is gespecialiseerd in individuele reizen. Hiermee bedoelen wij reizen die u ons laat samenstellen volgens uw wens. Of indien u weet welke route u wilt reizen, zorgen
Nadere informatie5.9 VOC. Spreekbeurt door een scholier 1985 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inhoud:
Spreekbeurt door een scholier 1985 woorden 16 november 2005 5.9 165 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoud: H1: De geschiedenis van Indonesië H2: De cultuur H3: De natuur H4: De inwoners van Indoniesië
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2008-I
De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië De volgende gebeurtenissen uit de geschiedenis van Nederlands-Indië staan in willekeurige volgorde: 1 Johannes van den Bosch introduceert
Nadere informatieGeschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie
Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieWerkstuk Aardrijkskunde Indonesië
Werkstuk Aardrijkskunde Indonesië Werkstuk door een scholier 2013 woorden 5 maart 2005 6,8 252 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Indonesië Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2. Tanah Air Kita (ons land en water)3.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Nederlands-Indië 1.1 t/m 2.2
Samenvatting Geschiedenis Nederlands-Indië 1.1 t/m 2.2 Samenvatting door een scholier 3195 woorden 25 juni 2007 6,3 10 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1.1 De weg naar Indië Portugezen voor het eerst in
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten: De gouden eeuw
Tijd van regenten en vorsten: De gouden eeuw Meester Rembrandt Zet een X, is het waar of niet waar? waar niet waar Rembrandt is een schilder van nu Op het plaatje staat het schilderij De nachtwacht Het
Nadere informatieJapanse bezetting 1942-1945
Japanse bezetting 1942-1945 De Japanse bezetting van Nederlandsch-Indie doorbreekt de koloniale verhoudingen. Japan wil het leiderschap van een Groot-Aziatische Welvaarssfeer. Aanvankelijk steunen de meeste
Nadere informatieLeerlingen laten reflecteren op betekenis en historische gevolgen van ontmoetingen tussen culturen.
TITEL: Historische strip NIVEAU: 2 havo/vwo en 3 vmbo-t, maar met aanpassing voor meer niveaus mogelijk. BENODIGDE TIJD: 25 minuten TIJDVAK(KEN): Tijdvak 6, maar kernopdracht voor alle tijdvakken mogelijk.
Nadere informatieMemo 3 vmbo-kgt Hoofdstuk 1 Nederland en Indonesië Oriëntatie
Memo 3 vmbo-kgt Hoofdstuk 1 Nederland en Indonesië Oriëntatie 1 Hij was meegevaren met de Portugezen en had zijn ogen goed de kost gegeven. 2 Omdat ze niet wilden dat andere landen ook handel gingen drijven
Nadere informatie: 8270 km2 (1/4e van Nederland).
Oppervlakte : 8270 km2 (1/4e van Nederland). Hoofdstad : Suva. Aantal inwoners : 945.000. Aantal inwoners per km2 : 115. Grootste godsdienstige groepen: christenen (64,5%), hindoes (27,9%) en moslims (6,3%
Nadere informatieWelkom bij restaurant Heren 17
Welkom bij restaurant Heren 17 Wilt u op de hoogte blijven van onze menukaart en maandmenu, download dan nu de Bantam App. (voor Android, iphone & ipad) www.tinyorca.com/bantam Maandmenu januari Paddenstoelensoep
Nadere informatie華 會. De intellectuele elite is de drager van de toekomst. Kees van Galen
1936 5 e Lustrum CHH Vlnr Tjoa Soe Tien, Koo Liong Bing, Tan Kian Hong, Tan Hay Siang, Sie Tjiauw Sing De intellectuele elite is de drager van de toekomst De ontwikkeling van het politieke denken en de
Nadere informatie13 37 38 39 43 100 EXMENVRGEN IJ HET FOTOOEK EN DE FILM NR NEDERLND Nummer Vraagtekst Correcte antwoord vb01 U ziet de Nederlandse vlag. Wat zijn de kleuren van de Nederlandse vlag? vb02 U ziet een foto.
Nadere informatieRembrandt van Rijn (1606 1669) Het beroemdste werk van Rembrandt
De Gouden Eeuw De zeventiende eeuw (1600-1700) werd ook wel de Gouden Eeuwgenoemd. De Gouden Eeuw was een periode waarin het erg goed ging met Nederland. Het ging goed met de schilderkunst b.v. Rembrandt
Nadere informatieJR van Nieuwkerk, Nieuwe plaatsnamen tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië
JR van Nieuwkerk, Nieuwe plaatsnamen tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië In een eerder artikel, Van Arnhemia naar Pantjoerbato en heen en terug, heb ik de invloed van de verandering van de
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis De betekenis van de VOC voor de Nederlandse economie en de wereldeconomie
Werkstuk Geschiedenis De betekenis van de VOC voor de Nederlandse economie en de wereldeconomie Werkstuk door een scholier 2448 woorden 4 juni 2009 6,7 74 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave
Nadere informatieAls bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
Examen HAVO 2008 tijdvak 1 dinsdag 20 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatieLevensverhaal van Charles Louis Vermandel
Levensverhaal van Charles Louis Vermandel verteld door Dorothea Henriëtte van Leeuwen-Vermandel en haar zusje Kitty Louise Bekker-Vermandel Onze vader Charles Louis Vermandel is geboren op 26 december
Nadere informatieDe ontwikkeling van de geneeskunde in Nederlands Oost-Indië
Lezing van J.A. Leezenberg, KNO arts n.p. op 3 maart 2015 De ontwikkeling van de geneeskunde in Nederlands Oost-Indië De ontwikkeling van de geneeskunde in Nederlands Oost-Indië is bepaald door militair
Nadere informatieResten van de VOC in Amsterdam
In onderstaand artikel een boeiende bijdrage over de sporen van de VOC in Amsterdam. Peter Schumacher, geboren in 1933 op Borneo, Nederlands-Indië, is journalist, schrijver, fotograaf en radiomaker. Hij
Nadere informatieToespraak Kees Maaswinkel, documentairemaker, op de 47e Herdenking Dodenspoorwegen WO-II d.d. 30 augustus 2014, Landgoed Bronbeek in Arnhem
Bronbeek, 30 augustus 2014 Wat moeten we weten? Dames en heren, In 2006 werd de Canon van de Nederlandse Geschiedenis opgesteld. Vooral bedoeld als leidraad voor het onderwijs. Men vond dat leerlingen
Nadere informatieInhoud. Lijst van geografische kaarten Lijst van in facsimile afgedrukte titelpagina's Overzicht van het fotokatern. Voorwoord
Inhoud Lijst van geografische kaarten Lijst van in facsimile afgedrukte titelpagina's Overzicht van het fotokatern Voorwoord xiii xiv xv xvi I Indonesië voor de komst van de Nederlanders 1 Inleiding en
Nadere informatieOpening Monument Gordel van Smaragd 2007
Inhoud Toespraak Ankie Werner, secretaris Stichting Herdenking Gevallenen en Slachtoffers in Nederlands-Indië...1 Toespraak Remco Pols, Wethouder Gemeente Amstelveen...4 Lied Aarde van Java, gezongen door
Nadere informatieVerslag van het nationaal archief Den Haag
Verslag van het nationaal archief Den Haag Verslaggevers: Nafthali en Rens Wij gaan maandag 12 juni naar het nationaal archief in Den Haag. we gaan op zoek naar het gezonken schip van de VOC. VOC betekent:
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Van Thuy, Pham Title: Beyond political skin : convergent paths to an independent
Nadere informatieLesbrief. Molukkers in Vaassen. In het Museum Vaassen Historie. In het kader van de expositie:
Lesbrief In het kader van de expositie: Molukkers in Vaassen In het Museum Vaassen Historie Van mei t/m oktober 2010 Museum Vaassen Historie Dorpsstraat 73, 8171 BM, Vaassen Website: Email: www.vaassenhistorie.nl
Nadere informatieHerdenking vanuit het oogpunt van Japanse Nakomelingen. Aya Ezawa, Universiteit Leiden
Indië Lezing, 8 maart 2016, Amsterdam Herdenking vanuit het oogpunt van Japanse Nakomelingen Aya Ezawa, Universiteit Leiden Mijn doel in deze lezing is een beeld schetsen van de ervaringen van Japans-Indische
Nadere informatieJapan invt.nr. 1A1
Japan 1.04.21 invt.nr. 1A1 Handelspas van de Japanse shôgun die in naam van de keizer toestemming geeft aan de Nederlanders om handel te drijven met Japan. De pas werd in 1609 uitgegeven en wordt nog steeds
Nadere informatieToespraak Jet Bussemaker, Lid College van Bestuur van de UvA/Hva en voormalig staatssecretaris van VWS, op 11 april 2012.
Toespraak Jet Bussemaker, Lid College van Bestuur van de UvA/Hva en voormalig staatssecretaris van VWS, op 11 april 2012. Dames en heren, Op 11 april 1945, begin van de middag, werd Buchenwald door het
Nadere informatieBegraven op de drempel van Japan
Eerherstel voor Hollands funerair erfgoed buiten Deshima Begraven op de drempel van Japan Vanaf een kunstmatig eilandje in de baai van Nagasaki dreven Nederlanders meer dan 250 jaar handel met Japan. Hun
Nadere informatie