RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT. Op De Wieken

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT Op De Wieken Plaats : Tollebeek BRIN nummer : 13TJ C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 17 januari 2017 Datum vaststelling : 7 maart 2017

2 Pagina 2 van 13

3 SAMENVATTING Op De Wieken heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. Wat gaat goed? De leraren op de school hebben de leerlingen goed in beeld. Zo weten zij hoe het leren van de leerlingen gaat, maar ook of de leerlingen het naar hun zin hebben op school. Zodra zij merken dat het minder goed gaat met een leerling, bespreken ze met elkaar hoe dat zou kunnen komen. Met "extra" handen in de klas bieden zij de leerling extra hulp aan. Door een overzichtelijke planning weten de leraren en de leerlingen wanneer die extra hulp gegeven wordt. De leraren geven op voldoende niveau les. De leerstof wordt duidelijk uitgelegd en er is een fijne sfeer in de groepen. Ook de pas ingevoerde "databorden" leveren een bijdrage aan de actieve betrokkenheid van de leerlingen. Op de Wieken is een school waar het veilig is en waar een prettige sfeer is. Het team geeft het goede voorbeeld en doet er alles aan om het zo te houden. Zo verzorgen zij lessen, stellen gedragsregels op met de leerlingen en houden regelmatig in de gaten met vragenlijsten of de leerlingen zich veilig voelen op school. De school is terecht trots op zijn resultaten van de afgelopen drie schooljaren in groep 8. In 2016 waren deze zelfs goed. Omdat de leraren met elkaar doelen hebben opgesteld welke resultaten ze willen halen in groep 8, weten ze wanneer ze tevreden kunnen zijn of juist niet. Als ze niet tevreden zijn, gaan ze met elkaar op zoek naar oorzaken en komen ze meteen in actie om de resultaten te verbeteren. Ook let de directie er voortdurend op of de kwaliteit van de school van voldoende niveau blijft. Door de resultaten regelmatig te bekijken, de ouders en de leraren te vragen naar hun tevredenheid, maar ook door zelf de lessen te observeren. Zo houdt de directie in de gaten of de leraren zich aan de afspraken houden. Maar ook de leraren willen de kwaliteit op de school hoog hebben. Ze volgen cursussen, vragen hulp aan deskundigen en spreken regelmatig met elkaar over de leerlingen of over hun groep. Op de school werken enthousiaste en gedreven leraren. Pagina 3 van 13

4 Wat kan beter? De doelen in de hulpplannen van groepjes leerlingen kunnen preciezer omschreven worden. Wanneer de leraren opschrijven wat de leerlingen precies moeten bereiken na een bepaalde periode, dan kunnen zij ook beter volgen of de leerlingen op de goede weg zijn. Het is belangrijk dat de leraren in de gaten houden of de extra hulp bijdraagt aan de ontwikkeling van de leerlingen. Dit kunnen zij beter als de doelen preciezer omschreven zijn. Ook op schoolniveau kan de directie de doelen in verschillende doumenten, bijvoorbeeld in het Jaarplan, preciezer opschrijven. Schrijf op wanneer een verbeteractiviteit geslaagd is en wanneer jullie tevreden zijn. Ook kan de school de uitleg van de leerstof beter afstemmen op de leerlingen die het makkelijk vinden of zelfs al kunnen. Zo kunnen de leraren moeilijkere vragen aan deze leerlingen stellen of hen eerder zelfstandig laten werken. Maar ook kunnen de leraren ze meer verantwoordelijkheid geven en de leerlingen zelf laten bepalen of ze naar de uitleg moeten luisteren. Ondanks dat het veilig is op de school en de leraren er alles aan doen om dat te bereiken en te behouden, kan de directie meer doen met de resultaten van de vragenlijsten die tweemaal per schooljaar worden afgenomen. Door deze op schoolniveau te bekijken kan er een ontwikkeling ontdekt worden waar mogelijk in de hele school iets mee moet gebeuren. Nu kijken de leraren alleen voor hun eigen groep. Pagina 4 van 13

5 1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een pilot-onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor Zo ook Op De Wieken. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie Werkwijze Op 17 januari 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; een presentatie door de school gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleider, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in de groepen 1-2b, 3, 4 en 7-8. Deze observaties hebben wij samen met de directeur van de school uitgevoerd. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleider en de leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan één of meer van deze artikelen, geven wij dat aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op Op De Wieken. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 5 van 13

6 2 HOOFDCONCLUSIE De onderwijskwaliteit op Op de Wieken is van voldoende niveau. Geen van de onderzochte standaarden vertonen risico's. De leraren hebben voldoende zicht op de ontwikkeling van de leerlingen. Waar nodig anticiperen zij met extra ondersteuning en kijken ze gezamenlijk naar de effecten van de aangeboden extra ondersteuning. Echter, de omschreven doelen in de hulpplannen zijn nog te globaal. Hierdoor zijn de evaluaties nog te mager. De leraren geven op voldoende niveau les. Zij geven een duidelijke uitleg en de leerlingen worden actief bij hun eigen leren betrokken. De teamscholing "Continu verbeteren" doet zijn werk. De instructie is niet altijd afgestemd op de meerbegaafde leerlingen. De school is een veilige school. Dit blijkt uit de tweejaarlijkse schoolmonitoring. Ook heerst er een goed pedagogisch klimaat. De leraren vinden dit heel belangrijk en zij besteden er ook aandacht aan door er lessen over te geven en samen met de leerlingen groepsregels op te stellen. De school haalt voldoende eindopbrengsten over de afgelopen drie schooljaren. In 2016 waren deze boven de bovengrens die wij stellen voor scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. De opgestelde streefdoelen van de school sluiten aan bij de kenmerken van de leerlingenpopulatie. De kwaliteitszorg en kwaliteitscultuur zijn goed op de school. Het team werkt continu aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit en heeft met elkaar scherp waar het naartoe moet. De kwaliteit van de opgestelde verbeterdoelen kan beter. Pagina 6 van 13

7 3 RESULTATEN ONDERZOEK OP DE WIEKEN 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed OP2 OP3 OP4 Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen (Extra) ondersteuning Onderwijsproces De leraren volgen de ontwikkeling van de leerlingen in voldoende mate en signaleren tijdig wanneer zij zich beter of minder goed ontwikkelen dan verwacht. Op basis van de methodetoetsen, de methodenonafhankelijke toetsen en observaties verdelen de leraren hun leerlingen over één van de drie aanpakken die de school hanteert in de groepen. De school heeft de verleende (extra) ondersteuning duidelijk gepland in een "schaduwrooster". Echter, de doelen die de leraren willen bereiken met groepjes leerlingen of individuele leerlingen zijn te weinig specifiek. Hierdoor blijven ook de evaluaties van de doelen te globaal. Dit zorgt ervoor dat de leraren nu niet goed nagaan of de aangeboden (extra) ondersteuning daadwerkelijk geholpen heeft. Voor leerlingen die een eigen leerlijn volgen, heeft de school ontwikkelingsperspectieven of hulpplannen opgesteld. De ontwikkelingsperspectieven voldoen aan de wettelijke eisen. Zo zijn er einddoelen geformuleerd die afgestemd zijn op het verwachte uitstroomniveau van de leerling. Ook betrekt de school de ouders en externen bij het opstellen van deze plannen en evalueert zij regelmatig met hen. Door de extra "handen" in de klas en het "schaduwrooster" krijgen ook deze leerlingen de extra ondersteuning die zij nodig hebben. Wel kan de school planmatiger werken met leerlingen die een hulpplan nodig hebben. Wij hebben niet voor alle leerlingen die in aanmerking komen voor een hulpplan een gedegen plan gezien, bijvoorbeeld voor leerlingen die gedoubleerd zijn. Ook voor deze leerlingen moeten specifieke doelen geformuleerd zijn die afgestemd zijn op hun ontwikkelingsniveau. Om vervolgens te kunnen evalueren of de leerling profiteert van de aangeboden (extra) ondersteuning. Pagina 7 van 13

8 Alle leraren hebben de uitgangspunten van het afgesproken klassenmangement en hun instructiemodel onder de knie. De leraren hebben met elkaar een lesschema ontwikkeld, "Zo geven wij les Op de Wieken". Tijdens de lesobservaties is gezien dat alle leraren volgens het lesschema werken. Dat geldt ook voor de afspraken die gemaakt zijn naar aanleiding van de teamscholing "Continu verbeteren". Wij hebben al mooie voorbeelden gezien die een bijdrage leveren aan de actieve betrokkenheid van de leerlingen bij hun eigen leerproces. Zoals de databorden in de lokalen, maar ook de extra leertijd na schooltijd waar de meeste leerlingen vrijwillig aan deelnemen is een mooi voorbeeld. Ook de prettige sfeer in de groepen valt op. De leerlingen gaan respectvol om met elkaar en de leraren geven daarbij het goede voorbeeld. De school kan een kwaliteitsslag maken door de instructie meer af te stemmen op de meerbegaafde leerlingen. Door bijvoorbeeld de vragen te verrijken die de leraar stelt aan deze leerlingen, en de feedback meer inhoud te geven. Hiermee worden de instructies rijker en aantrekkelijker voor de meerbegaafde leerlingen. Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat Schoolklimaat Het team en de directie van Op de Wieken hebben brede maatregelen genomen om de veiligheid op de school te waarborgen. De gebruikt hiervoor een lesprogramma, verzorgt ouderavonden met thema's als "Sociale media" en monitort tweemaal per schooljaar de veiligheidsbeleving van de leerlingen.de directie zou de reslutaten van de monitoring schoolbreed kunnen analyseren om zo eventuele trends te ontdekken. Nu worden de resultaten alleen op groepsniveau geanalyseerd en gebruikt om een plan van aanpak op te stellen indien de groep dat nodig heeft. Het pedagogisch klimaat op de school is goed. Het is warm, respectvol, activerend en ambitieus te noemen. In de gehele school is dit merkbaar en de gedreven houding van de leraren valt hierin op. De leraren betrekken de leerlingen van hun groep bij het opstellen van de "groepsmissie". Zo formuleren zij bijvoorbeeld samen de opbrengstdoelen door te bepalen hoeveel procent ze goed gaan maken op een taak. Op de "databorden" hebben wij mooie Pagina 8 van 13

9 voorbeelden hiervan gezien. De leerlingen waar wij mee spraken, geven ook aan dat zij het werken met de databorden leuk vinden en zinvol. Ze hebben het idee dat iedereen beter zijn best doet en dat ze trots zijn op elkaar als de groepsdoelen gehaald zijn. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten Onderwijsresultaten De groepen 8 van de afgelopen drie jaren laten voldoende eindresultaten zien. In 2016 behaalde de school zelfs eindopbrengsten die lagen boven de bovengrens die wij hanteren. Gezien de kenmerken van de leerlingenpopulatie is dit een prestatie waar het team terecht trots op is. De school heeft streefdoelen opgesteld voor taal en rekenen/wiskunde die afgestemd zijn op de leerlingenpopulatie. Toch willen wij de directie erop wijzen alert te blijven of de opgestelde streefdoelen. Zijn deze nog ambitieus genoeg? Ook kan de school zich beraden op het volgen van de ontwikkeling van de leerlingen op andere vakken. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA1 KA2 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Kwaliteitszorg en ambitie Op De Wieken werkt een bevlogen team dat duidelijk voor ogen heeft wat zij met haar leerlingen wil bereiken. Daarbij maakt de school gebruik van een volledig systeem van kwaliteitszorg. Regelmatig worden alle belangrijke onderdelen van het onderwijs geëvalueerd. Zo draagt het team gezamenlijk zorg voor de evlauaties van de onderwijsresultaten door trendanalyses te maken en deze gezamenlijk te bespreken. Het sterke managementteam stuurt op hoofdlijnen en bewaakt de voortgang van de verbeteractiviteiten. Doordat de leraren betrokken worden bij het verbeteren van de onderwijskwaliteit op de school, zij regelmatig deelnemen aan scholingen en contact hebben met externen, is er sprake van een rijke, professionele cultuur op school. Pagina 9 van 13

10 De wil om het onderwijs continu te verbeteren is groot en vanuit een gedrevenheid lukt het verbeteren ook. De verbeterplannen worden breed gedragen, dit geeft een goede basis voor een succesvolle implementatie. Borging van doorgevoerde verbeteringen heeft nadrukkelijk de aandacht van de directie. Een mooi voorbeeld daarvan is de "Kwaliteitsmap". Door groepsbezoeken houdt de directie zicht op de uitvoering van de gemaakte afspraken. Daarnaast hebben wij twee aandachtspunten voor de directie. Ten eerste kunnen de vele documenten die aanwezig zijn op school aan scherpte winnen door specifieker te omschrijven wat er bereikt moet worden. Zo kan er ook preciezer gekeken worden of de verbeteractiviteiten naar tevredenheid verlopen. Ten tweede kan het team nadenken over de profilering van de school. Hoe kan al het moois dat aanwezig is op school kenbaar gemaakt worden naar buiten. 3.2 Overige wettelijke voorschriften De inspectie concludeert dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 10 van 13

11 4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op Op De Wieken. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: Naar aanleiding van het rapport met de bevindingen van het kwaliteitsonderzoek op basisschool Op de Wieken op 17 januari 2017 geef ik hieronder een beknopte inhoudelijke reactie. Hierin geef ik, mede namens het team, aan op welke wijze wij de bevindingen uit het onderzoek betrekken op de verdere ontwikkeling van de school. In het rapport geeft de inspectie aan dat er sprake is van een warm, respectvol, activerend en ambitieus pedagogisch klimaat. De gedreven houding van de leraren valt op. Het werken met databorden ervaren de leerlingen als heel prettig en zinvol, samen met de leerkracht worden groeps- en individuele doelen afgesproken. De betrokkenheid van de leerlingen wordt hierdoor vergroot, maar ook de extra leertijd na schooltijd, waar de meeste leerlingen vrijwillig aan deelnemen, levert een belangrijke bijdrage daaraan. Ook de prettige sfeer in de groep valt op. Bovenstaande is mooi en fijn om te lezen. Het geeft aan dat wij (team, leerlingen en ouders), werken op en aan een goed schoolklimaat. Het geeft ons weer extra motivatie om, zoals de inspecteur in het feedback gesprek aangaf, door te gaan met het nog mooier/beter te maken van deze school. Natuurlijk zijn er ook verbeterpunten. Deze verbeterpunten worden in het hieronder staande schema opgepakt en zullen uitgewerkt worden in een PDCA cyclus. Veel van deze punten zullen in het schooljaarplan uitgebreider en nog specifieker worden benoemd. Instructieleerstof Op school wordt gewerkt volgens het schema Wat is een goede les. Het is nodig om dit schema in een teamvergadering te bespreken en scherper neer te zetten wat betreft differentiatie in uitleg van de leerstof. Sommige leerlingen kunnen eerder zelfstandig gaan (ver) werken. Dit schema wordt in de maanden maart/april 2017 besproken en vastgesteld. (actie directeur) Doelenspecifieker benoemen waardoor evaluatie gemakkelijker/ effectiever wordt. Dit geldt voor de groepsplannen, individuele plannen voor leerlingen met een eigen leerlijn, maar ook voor de doelen in het schooljaarplan. Pagina 11 van 13

12 De intern begeleider bekijkt hoe de doelen van de groepsplannen en de plannen voor leerlingen met een eigen leerlijn duidelijker kunnen en bespreekt dit met de betrokken leerkrachten. Dit gebeurt al bij de groepsbesprekingen in februari/maart 2017 en zal verder uitgewerkt en aangepast worden in het zorgdocument voor het schooljaar (actie intern begeleider) Samen met de groepsleerkrachten wordt ook de evaluatie van de plannen bekeken, hoe kan de evaluatie beter waardoor leerkrachten beter in beeld hebben wat wel en wat niet werkt in hun plan. (actie intern begeleider en leerkrachten) Groepsplannen, schaduwplanning, logboekje e.d. vertalen naar een effectiever en nog werkbaarder model overzicht op basis van onderwijsbehoeftes. Er wordt gedacht aan een placemat model (actie directeur en intern begeleider) De directeur bekijkt de doelen van het schooljaarplan van en draagt zorg voor specifiekere doelen in het schooljaarplan Tevens zal in dat plan (meer) ruimte worden gemaakt voor evaluatiemomenten. (actie directeur) Veiligheidsplan Het veiligheidsplan van de school is in mei 2017 aangepast aan de vernieuwde wettelijke normen. In dit plan zal ook een hoofdstuk staan hoe om te gaan met de resultaten van de vragenlijsten van SCOLL die tweemaal per jaar worden afgenomen. Het maken van een goede trendanalyse is hierbij de prioriteit. (actie directeur) Teamscholing Continu verbeteren in het basisonderwijs De teamscholing continu verbeteren in het basisonderwijs doet duidelijk zijn werk. In de komende tijd zal de invoering van een portfolio voor de leerlingen, kindgesprekken, feedback geven, op de agenda staan. (actie directeur in overleg met cursusleider) Hoog-/meerbegaafde leerlingen Nog dit schooljaar zullen criteria opgesteld worden wanneer leerlingen in aanmerking komen om te werken met het programma Levelwerk. Voor deze leerlingen zal dan in het schooljaar een duidelijk plan worden opgesteld. Indien mogelijk gaat een leerkracht zich ook specialiseren in dit onderdeel. ( actie directeur en IB-er + mogelijk leerkracht) Profilering van de school Pagina 12 van 13

13 De directeur gaat in gesprek met de werkgroep profilering hoe we de school nog beter in de etalage kunnen zetten (en wat staat er (al) in de etalage van de school). Waarom moeten ouders voor Op de Wieken kiezen? ( actie directeur en werkgroep) Opbrengsten -Onderzocht gaat worden welke interventies die er gepleegd worden, waardoor de eindopbrengsten hoger zijn dat eventueel verwacht mocht worden op grond van eerdere toetsen. (actie intern begeleider en directeur) -Alle kinderen van groep 2 doen de citotoets nogmaals aan het einde van groep 2. Dit om beter inzicht te krijgen in de (mogelijke) ontwikkeling van deze kinderen in groep 3.(actie leerkrachten) Pagina 13 van 13