HOOFDSTUK 11 DE WIJZE KONING

Transcriptie

1 HOOFDSTUK 11 DE WIJZE KONING Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Salomo s wijsheid 1 Koningen 3: 1 28 De tempelbouw en inwijding 1 Koningen 5: 15 6: 38, 1 Koningen 7: 13 8: 66 De koningin van Seba 1 Koningen 9: 1 9, 10: 1-29 De wijze koning Lesboek p. 26 & 27 Werkboek p. 12 Thema Salomo heeft alle wijsheid! Psalm Laat ieder s Heren goedheid prijzen Psalm Wanneer de Heer het huis niet bouwt Gereformeerd Kerkboek, Gezang De kerk van alle tijden E&R Here der Heren E&R Er is een Heer Hulpmiddelen Platen van de tempel. Te vinden in Levend Water, groep 6 Algemene informatie Deze week gaan de vertellingen over koning Salomo. Als eerste zal het gaan over de vraag die God in een droom aan Salomo stelt: wat wil je graag hebben? Salomo wil graag wijsheid ontvangen. God geeft het hem. Er is niemand zo wijs geweest als koning Salomo. Salomo laat een prachtige tempel voor God bouwen. Tijdens het inwijdingsfeest verschijnt de wolk van God. Het is zo groots en vol van majesteit dat de priesters hun werk in de tempel niet meer kunnen uitvoeren. In de derde vertelling gaat het over het handel drijven van Salomo met zeer veel verschillende landen. Hij wordt bekend om zijn macht en vooral om zijn wijsheid. Zelfs de koningin van Seba wil met eigen ogen zien of Salomo echt zo wijs is! De Israëlieten leven in deze tijd in een tijd van vrede en welvaart. Maar dit heeft ook een keerzijde; er is sprake van herendienst en van accijnzen aan de koning en zijn hof. Doelstellingen Na afloop van dit hoofdstuk: kunnen leerlingen vertellen hoe Salomo zo wijs is geworden; kunnen de leerlingen vertellen dat Salomo een prachtige tempel laat bouwen; weten de leerlingen hoe Salomo rijk is geworden; kunnen leerlingen vertellen waarom de koningin van Seba op bezoek kwam. Memoriseertekst Loof de HEER, want Hij is goed, eeuwig duurt zijn trouw. Psalm 118: 29 Liederen Psalm 45 - Hoe is mijn hart vervuld van blijde dingen Levend Water groep 4 1 Hoofdstuk 11 De wijze koning

2 HOOFDSTUK 11 - DAG 1 SALOMO s WIJSHEID 1 Koningen 3: 1-28 Dochter van de Farao tot vrouw te nemen: Salomo trouwt met een Egyptische vrouw. Het is als Israëliet niet verboden om te trouwen met Egyptenaren (Deut. 7: 1-4). Salomo trouwt met haar als politieke zet om aanzien te krijgen in de internationale wereld en om vrede te brengen in het land. Toch is het de eerste stap van Salomo om te breken met Gods wet, omdat hij daarmee wel een buitenlandse godsdienst binnenhaalt. Gibeon: een stad 10 kilometer verwijderd van Jeruzalem. Salomo brengt daar God een groot offer en God verschijnt hem in een droom. Offerplaatsen: plaatsen op hooggelegen gebieden dichtbij steden en dorpen. Het duurt niet lang of het offeren aan God vermengt op deze plaatsen met de heidense offerpraktijken. Opmerkzame geest: de geest is voor de Israëliet de zetel van wijsheid en verstand. Immense volk: bedoeld als zwaar volk, moeilijk te besturen volk. In Deut. 9: 6, 13 worden de Israëlieten beschreven als een onhandelbaar volk. Maar ik ben nog zo jong: onervaren, ongeveer 20 jaar oud. Zal ik je een lang leven schenken: deze belofte krijgt Salomo van God als hij tenminste gehoorzaam is aan Hem. Salomo is maar 60 jaar geworden, omdat hij niet gehoorzaam is aan de geboden van God. Er was niemand anders in huis: behalve deze twee vrouwen zijn er verder geen mensen in de buurt, dus één van beiden moet het gedaan hebben. De twee hoeren kunnen bij Salomo op audiëntie komen. Dit laat zien hoe bereikbaar de koning is voor het gewone volk, zelfs voor hoeren. Wat zou jij heel graag wensen? Wat wenst Salomo? Wat vind je daarvan? Salomo mag kiezen van God wat hij heel graag wil hebben. Salomo kiest voor wijsheid. Hij kiest niet voor rijkdom, kiest niet voor een lang leven. Hij wil God gehoorzamen en Hem dienen. Salomo vraagt of God hem bekwaam wil maken om het volk Israël op de juiste wijze te dienen. Het tweede gedeelte van de vertelling laat zien dat God Salomo meteen de wijsheid schenkt en dat dit ook duidelijk wordt aan andere mensen. Wijsheid betekent een scherpzinnig en praktisch oordeel in rechtszaken. In het oordeel van Salomo is speciaal inzicht, wijsheid van God, nodig om de ware feiten bij de twee vrouwen naar boven te krijgen. Het is immers het woord van de ene vrouw tegen het woord van de andere vrouw. Levend Water groep 4 2 Hoofdstuk 11 De wijze koning

3 HOOFDSTUK 11 - DAG 2 DE TEMPELBOUW EN DE INWIJDING 1 Koningen 5: 15-6: 38 1 Koningen 7: 13-8: 66 Ceders van Libanon: het kostbare cederhout is het beste hout dat het Midden-Oosten te bieden heeft. Het heeft een donkerrode kleur, een zoete geur en grote duurzaamheid die het tot ideaal bouwmateriaal maakt. Steenhouwers: mannen die jarenlang in de groeven werken om het witte zandsteen in de juiste vorm te houwen voor de tempel. De grote steengroeven liggen iets ten noorden van Jeruzalem. De steen wordt gewoonlijk langs de natuurlijke barsten en scheuren in stukken gekloven en dan gepolijst en vierkant van vorm gemaakt met beitels, houten hamers en loodlijnen. De stenen worden dan naar het bouwterrein vervoerd en met takels, rollen en sleden op de juiste plek neergezet. De vaklieden werken de stenen zo perfect af dat metselkalk bijna nooit nodig is. Geen enkel geluid van hamers, houwelen of andere ijzeren gereedschappen te horen: zelfs in dit stadium dat de tempel nog niet klaar is, is de plaats al heilig. De stenen worden dus dichtbij de vindplaats uitgehakt en zo diep onder de grond, dat er geen enkel geluid doordringt naar boven. Cherubs: beschermers en bewakers van de ark. Vuur scheppen: om de as van het altaar te halen Offerschalen: voor het opvangen van het bloed dat op het altaar terecht komt. De essentie van dit verhaal is de bouw van een prachtige tempel en het grote inwijdingsfeest dat wordt gevierd. De beschrijving van de tempelbouw is hoogst waarschijnlijk beschreven door een priester en niet door een architect. Daardoor is het heel moeilik om een precieze reconstructie van de tempel weer te geven vanuit dit bijbelgedeelte. De afmeting van tempel is ongeveer 30 bij 10 m². De tempel is niet groter dan een kleine dorpskerk. De pleinen rondom de tempel zijn groot, vooral de buitenste voorhof. Over de betekenis van de zuilen Jachin (Hij bevestigt) en Boaz (in Hem is kracht) en de namen is niets bekend. De inwijding kan als volgt verteld worden: Eerst het overbrengen van de ark naar het heilige der heiligen (8: 1-13), dan het gebed bij de tempelwijding (8: 14-53), dan het smeekgebed waarbij koning Salomo geknield bidt, waarin hij voorbede voor het volk doet (8: 30-53), als afsluiting: zegen en vermaning (8: 54-61) en de inwijding met feestoffers en de viering van het loofhuttenfeest (8: 62-66). In de ark liggen alleen nog de twee stenen tafelen. Het doel van de tempel is dat God onder zijn volk woont. Heb je in een vakantie wel eens een hele mooie kerk gezien? Vertel er eens over. Waarom wordt de tempel op een berg gebouwd? Levend Water groep 4 3 Hoofdstuk 11 De wijze koning

4 HOOFDSTUK 11 - DAG 3 DE KONINGIN VAN SEBA 1 Koningen 9: 1-9, 10: 1-29 Raadsels: het gaat hier niet om wijsheid in rechtspraak en bestuur, ook niet om spreukenwijsheid, maar om het oplossen van raadsels als een soort spelletje. Koningen vermaken elkaar met raadsels. De koningin van Seba wil met eigen ogen zien of het waar is dat Salomo zo scherpzinnig en wijs is. Woud van Libanon: de schatkamer van de koning Talent: 30 à 35 kilo paarden: een koning mag niet zoveel paarden hebben. Anders gaat het volk op de koning en zijn leger vertrouwen en niet meer op de Heer (Deut. 17: 16). van de oudheid. De koningin van Seba is onder de indruk van God. Heb je wel eens iets gehoord wat je met eigen ogen zou willen zien, omdat je het anders niet geloven kan? Zou jij graag in de tijd van koning Salomo geleefd willen hebben? * Luisteren naar de cd Queen van Seba the arrival of the queen of Sheba. Deze is van G.F.Händel. Belangrijk in dit verhaal is dat de Here God voor de tweede keer aan Salomo verschijnt. God herhaalt de belofte die Hij aan David gedaan had en God waarschuwt ontzettend duidelijk voor de zonden. De verhouding tot God is bepalend voor het voortbestaan van volk en tempel. Daarnaast het bezoek van de koningin van Seba aan koning Salomo. Ze is onder de indruk van God, van de rijkdom in het land en van de wijsheid van de koning. Salomo bouwt een prachtige tempel voor de Here God, hij bouwt een uitgebreid paleis voor hem zelf en een machtig fort: Millo. Hij bouwt een eigen vloot en sluit handelsverdragen met andere landen. Dit levert hem miljoenen op in goud, zilver, ivoor, fijn linnen, dure houtsoorten, specerijen, apen en pauwen. Als gevolg van de centrale ligging van Israël is het land een kruispunt van veel handelsroutes. Salomo heft hoge belastingen op goederen die door zijn land vervoerd worden. De vijanden van Salomo leveren ook geld aan hem; landen die koning David veroverd heeft, moeten schatting betalen om verdere conflicten te voorkomen. Daarnaast heft Salomo zware belasting bij het volk om alle kosten te kunnen dekken. Wanneer de koningin van Seba bij het paleis van Salomo arriveert om vragen te stellen aan Salomo, heeft haar karavaan meer dan 1600 kilometer afgelegd. Haar land ligt in zuidwest Arabië en is rijk geworden door handel in parfumerie en wierook. Belangrijke ingrediënten in het dagelijkse leven en de religieuze ceremoniën Levend Water groep 4 4 Hoofdstuk 11 De wijze koning

5 HOOFDSTUK 11 - DAG 4 DE WIJZE KONING Lesboek p. 26 & 27 Pagina 26 Bespreek eerst met de kinderen wat er te zien is op de plaat. Wie is de man die op de grond geknield ligt? Waarom knielt hij? Wie heeft de tempel gebouwd? Beantwoord vervolgens de vraag die er onder staat. Pagina 27 U bespreekt de wens van Salomo en wat het betekent om wijs te zijn. Kennen de kinderen wijze mensen? Wat is dat dan precies? Wijs is niet alleen veel weten qua kennis, maar vooral ook de ervaring en het inzicht in de dingen. Zouden de kinderen hetzelfde hebben gewenst als koning Salomo? Wat zouden zij wensen? Werkboek p. 12 De kinderen mogen de plaat inkleuren. Levend Water groep 4 5 Hoofdstuk 11 De wijze koning

6 HOOFDSTUK 12 ONGEHOORZAAM AAN GOD Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Salomo s ontrouw en dood 1 Koningen 11: 1 43 Rechabeam en de scheuring 1 Koningen 12: Koningen 14: Jerobeam en de godsman 1 Koningen 12: Ongehoorzaam aan God Lesboek p. 28 & 29 Werkboek p. 13 Thema Ongehoorzaam aan God Algemene informatie In het eerste verhaal laat koning Salomo zich beïnvloeden door de afgodendienst van zijn vrouwen. Hij verbiedt de afgoden niet en geeft er ruimte voor. Daarom straft God Salomo met de scheuring van het rijk. Zijn zoon Rechabeam krijgt een deel van het rijk, zodat het koningshuis van David in stand blijft. In de volgende verhalen wordt het rijk in tweeen gescheurd. Beide koningen volgen niet Gods voorschriften en maken hun eigen regels. Ze handelen niet in het belang van het volk. In het tweede verhaal wordt Rechabeam gestraft met de aanvallen van koning Sisak. In het derde verhaal wordt Jerobeam met de dood gestraft. Doelstellingen Na afloop van dit hoofdstuk: weten de kinderen wat Salomo verkeerd doet; weten de kinderen waarom het rijk over Jerobeam en Rechabeam verdeeld wordt; weten de kinderen waarom Jerobeam in Betel en Dan God wil aanbidden; weten de kinderen waarom Jerobeam geen goede koning is. Memoriseertekst Ik breng deze scheuring teweeg omdat ze mij verlaten hebben 1 Koningen 11: 33 Liederen Psalm 9:5 - De Heer troont in eeuwigheid Psalm 37:16 - De Heer helpt wie Hem eerbiedig vrezen Gereformeerd Kerkboek, Gezang 176a - Geef nooit mijn eer aan andre goden E&R Heer, ik kom tot U E&R U weet wat ik denk Levend Water groep 4 6 Hoofdstuk 12 Ongehoorzaam aan God

7 HOOFDSTUK 12 - DAG 1 SALOMO S ONTROUW EN DOOD 1 Koningen 11: 1-43 Zij verleiden hun goden te gaan dienen: dit is een gebod van God. Het volk mag niet trouwen met buitenlandse vrouwen, want dan wordt je verleid om andere goden te eren. Salomo laat de afgodendienst juist toe. Zevenhonderd hoofdvrouwen en driehonderd bijvrouwen: dit was een teken van welvaart. Hij kon ze allemaal onderhouden. Oude dag: het einde van zijn leven. Salomo zal niet heel oud worden (60 jaar), omdat hij ongehoorzaam is. Was de Heer niet zo trouw als David: David heeft de afgodendienst niet getolereerd en er niet aan meegedaan. Astarte: deze godin stond voor vruchtbaarheid en macht. In haar tempels wordt heilige prostitutie uitgevoerd. Mikol en Kemos: de god Mikol staat voor Moloch. De god Kemos is de nationale god van de Moabieten. Ze brachten mensenoffers aan Kemos Moloch: in de dienst aan Moloch laten ouders hun kinderen offeren door ze in het vuur te dwingen. De mensen willen met dit offer God gunstig stemmen. Koningschap van je losscheuren en aan je onderschikten geven: het koninkrijk wordt met geweld van Davids huis afgenomen en aan de knecht Jerobeam gegeven. Profeet Achia en mantel: hij woont in Silo. De andere tegenstander, Jerobeam, die bouwopzichter van Salomo is, krijgt van profeet Achia de voorspelling dat hij koning wordt over tien stammen. Profeet Achia maakt dit zichtbaar door zijn mantel in stukken te scheuren. Als Jerobeam zich, net als David, houdt aan Gods richtlijnen, zal de Heer bij hem zijn. Dit is dezelfde belofte die Salomo heeft gekregen. Doordat Salomo lucht heeft gekregen van de ontmoeting van Achia en Jerobeam, moet Jerobeam vluchten. Als Salomo sterft, laat hij een verdeeld land achter. Weet jij wat afgoden zijn? Waarom wordt de zoon van Salomo geen koning over het hele volk Israel? Salomo gaat de fout in door vele buitenlandse vrouwen te trouwen. God heeft Salomo tweemaal hiervoor gewaarschuwd en hem verboden met hen te trouwen, omdat ze afgoden vereren. Salomo laat de afgodenverering toe. Hij laat zichzelf en het volk erdoor beïnvloeden. God wijst Salomo op zijn schuld. Salomo houdt zich niet aan de verplichtingen van Gods verbond. Het oordeel wordt beperkt omwille van David en Jeruzalem. Eén stam, Juda, blijft in handen van het koningshuis van David. God belooft dat Davids familie niet zal ondergaan. Om het oordeel aan Salomo duidelijk te maken krijgt hij te maken met tegenstanders: Rezon en Hadad. Ze overheersen de bevolking bij Damascus. De beide tegenstanders nemen wraak, want ze hebben aanvallen te verduren gehad van het leger van David. Levend Water groep 4 7 Hoofdstuk 12 Ongehoorzaam aan God

8 HOOFDSTUK 12 - DAG 2 RECHABEAM EN DE SCHEURING 1 Koningen 12: Koningen 14: Troonopvolging: met de oudsten van het land wordt er onderhandeld wie de volgende koning wordt. Dit is ook gebeurd toen David koning werd (1 Samuel 5: 3). Waarschijnlijk zijn nog niet alle stammen het erover eens dat Rechabeam de volgende koning zou worden. Ze halen Jerobeam op uit Egypte. Men wil dat Jerobeam zich ook mengt in de onderhandelingen. Adoniram: hij is opzichter van de herendienst. Hij is het symbool van de onderdrukking die het volk onder het bewind van Salomo voelde. Het volk wil deze onderdrukking niet meer. Gouden beelden: dit zijn houten afbeeldingen die met goud waren overtrokken. Jerobeam kiest voor stieren, omdat ze krachtig en vruchtbaar zijn. Asjerabeelden/palen: dit is het symbool van Asjera, de gemalin van Baäl. Ze staan op heuvels: zetels van goden. En ze staan onder bomen: om vruchtbaarheid af te dwingen. Aanval Sisak: Sisak heeft heel Israël aangevallen. Egypte wil laten zien hoe sterk ze is. Rechabeam heeft Sisak afgekocht met tempelschatten. God gebruikt deze gebeurtenis als straf. In het eerste gedeelte blijkt dat Rechabeam ervan uit gaat dat hij koning wordt. Maar er zijn nog onderhandelingen aan de gang. Rechabeam vraagt zowel advies aan de oudsten als aan zijn leeftijdgenoten die met hem zijn opgegroeid. Zijn besluit laat hij helemaal afhangen van het onervaren advies van de jonge mannen. Op deze manier laat God in vervulling gaan wat profeet Achia aan Jerobeam heeft verteld. De stammen keren zich tegen hem. Rechabeam lost dit niet goed op door Adoniram te sturen (zie achtergrondinformatie). Op de volksvergadering wordt Jerobeam gekozen tot koning. Jerobeam is bang dat het volk weer bij Juda wil horen. Hij zorgt er met zijn maatregelen voor dat de mensen niet meer naar Jeruzalem hoeven voor een bedevaart. Er komen gebouwen op hoogten, priesters uit een andere stam dan Levi en een nieuwe datum voor het Loofhuttenfeest. De Judeeërs blijven zich ook niet houden aan de voorschriften van God. Ze dienen ook afgoden en ze ergeren de Heer daarmee. God straft hen met de aanval van koning Sisak. Ze raken veel schatten uit het paleis en de tempel kwijt. In het laatste vers staat zelfs dat Jerobeam en Rechabeam regelmatig met elkaar oorlog voeren. Wat gebeurt er met het rijk van Salomo? Scheur een lap om het te illustreren. Waarom is God boos op Rechabeam en Jerobeam? Levend Water groep 4 8 Hoofdstuk 12 Ongehoorzaam aan God

9 HOOFDSTUK 12 - DAG 3 JEROBEAM EN DE GODSMAN 1 Koningen 12: Godsman: deze anonieme man is in tegenstelling tot de priesters die Jerobeam heeft aangesteld een man die geleid wordt door God. Bij de koning eten en een geschenk: dit zijn tekenen van dank en verbondenheid. De godsman mocht dit niet aannemen van God. Niet worden bijgezet in het graf van je voorouders: dit is een triest vooruitzicht. Vooral omdat de godsman dan wordt begraven in het zondige Betel en dat hij niet bij zijn voorouders ligt. Aangevallen door een leeuw: de leeuw gedraagt zich niet als roofdier, maar als werktuig van God. De leeuw doodt de godsman en blijft dan ernaast staan wachten tot de profeet het lichaam ophaalt om te begraven. Vermomming en tien broden: door middel van de vermomming en het eenvoudige geschenk wil de koning voorkomen dat zijn vrouw wordt herkend. Waarschijnlijk was er al weinig contact tussen koning Jerobeam en de profeet Achia, want de koning wist niet dat de profeet slecht kon zien. Nare boodschap: Jerobeam wordt veroordeeld, omdat hij niet Gods voorschriften heeft opgevolgd. Het oordeel komt over het hele huis van Jerobeam. weet je pas achteraf of de profeet vals is, wat het zo gevaarlijk en moeilijk maakt. De godsman maakt een fout door mee te gaan eten bij de profeet. God gebruikt de profeet om de godsman zijn fout te laten inzien. De profeet spreekt nu wel in de naam van God. Dit verhaal is te plaatsen naast de ware profeet Jezus: Jezus de Weg: de valse profeet zorgt dat je de weg kwijtraakt Jezus de Waarheid: de valse profeet is onbetrouwbaar Jezus het Leven: de valse profeet leidt tot de dood Heb jij wel eens een goed bericht of slecht bericht gehoord? Welk bericht krijgt Jerobeam? In Betel laat Jerobeam de godsdienst met andere regels uitvoeren. Hij wil niet dat zijn onderdanen naar Jeruzalem gaan, want hij is bang dat ze zich dan aansluiten bij Rechabeam. Hij gaat zelf ook offers brengen. De godsman komt dan aan Jerobeam duidelijk maken dat God Zich van zijn praktijken afkeert. De godsman mag niet meedoen aan de afgodendienst van Jerobeam en moet weer snel weg gaan. Hij mag alleen de boodschap brengen en dan vertrekken zonder in te gaan op de gastvrijheid van de mensen in Betel. De godsman weet deze opdracht wèl uit te voeren bij Jerobeam. Dan krijgt de godsman te maken met een valse profeet die hem verleidt te blijven eten. Deze profeet spreekt niet in de naam van God, dat blijkt uit het feit dat de godsman wordt gedood door de leeuw. In Deuteronomium 18 wordt gewaarschuwd voor valse profeten. In Jeremia 28 is te lezen dat het moeilijk is om een profeet te onderscheiden als waar of vals. Vaak Levend Water groep 4 9 Hoofdstuk 12 Ongehoorzaam aan God

10 HOOFDSTUK 12 - DAG 4 ONGEHOORZAAM AAN GOD Lezen Lesboek p. 28 & 29 Op pagina 28 staat afgebeeld dat de godsman slecht nieuws komt brengen aan Jerobeam. Laat de leerlingen uitleggen wat Jerobeam verkeerd doet en hoe de godsman laat zien dat hij namens God spreekt. Sta met de leerlingen stil bij de titel van dit hoofdstuk. Waarom is het rijk gescheurd? De profeet heeft heel concreet de scheuring laten zien met de gescheurde mantel. Laat de leerlingen gescheurde stof zien. Bespreek met de leerlingen dat het jammer is als iets is gescheurd. Dat je zelfs verdrietig kan zijn als er een scheur in jouw mooie kleren of boek zit. De zonde maakt kapot en doet pijn. Voor God en de mensen in Israël is de scheuring pijnlijk en verdrietig. Begrijpen de leerlingen dat het alleen maar goed kan komen als de koning en de mensen zich houden aan Gods wet? God straft Salomo, Rechabeam en Jerobeam om hun ongehoorzaamheid. Voor mensen is het heel moeilijk, zelfs onmogelijk, om zich te houden aan Gods wet. Bespreek met de leerlingen, door middel van de vraag in het wolkje, wanneer zij ongehoorzaam zijn. Weten de leerlingen dat hun ongehoorzaamheid gevolgen heeft? Trek een lijn naar het prachtige cadeau dat Christus geeft: genade. Als wij verkeerde dingen hebben gedaan, is er vergeving. Je kan opnieuw beginnen. Werkboek p. 13 De puzzel kan voor zwakke lezers moeilijk zijn. U kunt de leerlingen in groepjes verdelen, zodat ze elkaar kunnen helpen met het zoeken van de stukjes om de juiste woorden te maken. De volgende woorden zijn in de puzzel verstopt: Rechabeam ongehoorzaam Jerobeam Salomo afgoden gestraft vrouwen mantel Extra Suggesties Maak een mantel met stukjes gescheurd sitspapier. De leerlingen mogen geen schaar gebruiken. U kunt er een groepswerk van laten maken, door een mantel op een A3 te tekenen. De leerlingen beplakken de tekening met het sitspapier. Laat de leerlingen de bijbelvertellingen van deze week in een toneelstuk uitbeelden. De profeet Achia scheurt de mantel bij Jerobeam Jerobeam wordt door de godsman aangesproken Levend Water groep 4 10 Hoofdstuk 12 Ongehoorzaam aan God

11 HOOFDSTUK 13 ELIA Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Achab en Elila 1 Koningen 16: 29 17: 24 Elia op de Karmel 1 Koningen 18 Elia op de Horeb 1 Koningen 19 Elia! Lesboek p. 30 & 31 Werkboek p. 14 Thema De Heer alleen is God! Algemene informatie In het eerste verhaal gaat het over koning Achab die de baäldienst in Israël invoert. Elia treedt op als profeet van de Heer. Op zijn gebed is er geen regen en dauw meer. Elia zoekt een schuilplaats: eerst bij de beek Krit en later bij een weduwe in Sarefat. In het volgende verhaal Elia op de Karmellaat God zien dat Hij het is die regen geeft; Hij alleen is God! In het laatste verhaal ziet Elia het niet meer zitten. Eerst gaat hij naar de woestijn, later naar de berg Horeb. God zorgt voor Elia en komt Zelf bij hem in een rustige bries. Hij geeft Elia nieuwe opdrachten. God gaat verder. Er blijven altijd mensen die hem zullen blijven dienen. Elisa wordt als opvolger van Elia aangewezen. Doelstellingen Na afloop van dit hoofdstuk: weten de leerlingen dat Elia een belangrijke profeet is; weten de kinderen wat de naam Elia betekent; weten de leerlingen dat er op het gebed van Elia geen regen en geen dauw komt; weten de leerlingen waarom koning Achab een slechte koning is; kunnen de leerlingen vertellen hoe God op de Karmel laat zien dat Hij alleen God is; weten de leerlingen waar Elia naar toe gaat als hij het niet meer ziet zitten; kunnen de leerlingen vertellen hoe God zich aan Elia laat zien; weten de leerlingen dat Elisa de opvolger is van Elia. Memoriseertekst De Heer luistert als ik tot Hem roep. Psalm 4: 4 Liederen Psalm 42:1 - Heer, een hert in dorre streken Psalm 84: 3 - Welzalig hij die al zijn kracht Psalm 147:3 - Zingt, zingt om beurt Opwekking Groot is uw trouw o Heer E&R Heer u bent mijn leven Opwekking Machtig God sterke rots E&R Here der Heren Alles wordt nieuw - Elia Opwekking kids U alleen wil ik aanbidden Levend Water groep 4 11 Hoofdstuk 13 Elia

12 HOOFDSTUK 13 - DAG 1 ACHAB EN ELIA 1 Koningen 16: 29-17: 24 Nog erger dan van zijn voorgangers: Achab is de eerste koning van Israël die officieel de Baaldienst invoert. Hij bouwt tempels voor Baäl. Koning Etbaäl van Sidon: deze man is een belangrijke priester van Astarte. Zijn naam betekent: Baäl is met hem. Hij is door geweld en moord koning geworden over Sidon. Hij is de vader van Izebel. Baäl: de god van de natuur, die regen geeft. Asjerapaal: afgehakte boomstammen gewijd aan de vruchtbaarheidsgodin Asjera, de vrouw van Baäl. Tisbiet Elia uit Gilead: er wordt in de bijbel niks verteld over de roeping van Elia. Zijn woonplaats wordt vermeld en dat is de enige voorinformatie die we over hem hebben. Zijn naam betekent: God is de Here! Geen dauw en regen: dauw en regen is onmisbaar voor de oogst, zowel voor mensen als voor dieren. Zoek een schuilplaats: Elia verbergt zich niet alleen voor Achab en Izebel (die de profeten van de Heer uitmoordde) maar God verbergt zich ook voor zijn volk dat Hem niet meer dient. Wadi Kerit: een beek ten oosten van de Jordaan. Raven: de raaf is een vleesetende roofvogel. De raaf verlaat zelfs zijn eigen jongen als er te weinig voedsel is. Het is daarom een groot wonder dat juist de raven Elia eten brengen. Sarefat in de buurt van Sidon: Sidon, het land waar de Baäldienst vandaan komt, daar gaat Elia juist heen. Bak eerst iets voor mij en kom me dat brengen: Elia vraagt geloof van de vrouw. Het weinige dat ze heeft, moet ze eerst afstaan. Om mijn zonden aan het licht te brengen: de dood van haar zoon ziet de vrouw als straf op haar zonden. Elia heeft gesproken namens de God van Israël (1 Kon 17: 14) en aan zijn mantel heeft ze misschien ook gezien dat hij een profeet is. In vers 24 komt ze tot de erkenning dat Elia echt door God gezonden is. haar godsdienst meeneemt en invoert en doet daar zelf ook aan mee (1 Kon 16: 32, 33). Zijn kinderen geeft hij wel bijbelse namen: Ahazia: de Heer houdt vast, Joram: de Heer is verheven, Athalia: de Heer regeert. Naast de Baäldienst is dit ook nog iets van de dienst van de Heer. Dit is het hinken op twee gedachten waar Elia het later over heeft als hij het volk toespreekt op de Karmel (1 Kon 18:21). Elia gaat juist naar het land waar de dienst aan Baäl vandaan komt. De weduwe die hem gaat verzorgen, komt tot de erkenning dat Elia echt namens de Heer van Israël spreekt. Ze ziet ook met eigen ogen Zijn macht in het wonder van het meel en de olie die niet opraken en in het wonder dat haar zoon weer levend wordt. Heb je in de zomer wel eens gezien wat er gebeurt met het gras als het lang niet heeft geregend? Hoe komt er weer regen in het land? Begin het verhaal met Elia die naar het paleis van Achab gaat met de boodschap: geen dauw of regen komen tenzij ik het zeg. (1 Kon 17:1). Juist hierin laat de Heer zien dat hij de macht heeft over regen en dauw en niet Baäl. Koning Achab doet wat slecht is in de ogen van de Heer. Hij laat toe dat Izebel Levend Water groep 4 12 Hoofdstuk 13 Elia

13 HOOFDSTUK 13 - DAG 2 ELIA OP DE KARMEL 1 Koningen 18 Obadja: zijn naam betekent dienstknecht van de Heer. In het geheim heeft hij gezorgd voor honderd profeten van de Heer en hen zo gered uit handen van Izebel. Boog hij diep voorover: uit eerbied voor de profeet. Bent u het Elia mijn heer? dit is een uitroep van verbazing De Heer van de hemelse machten in wiens dienst ik sta: Elia geeft met deze uitdrukking de macht van zijn God aan waar hij een knecht van is. Misschien slaapt hij?: dit in tegenstelling tot de God van Israël die niet sluimert, en niet slaapt (psalm 121). Bouwde hij het verwoeste altaar van de Heer weer op: de Karmel was vroeger een heilige plaats waar de God van Israël gediend werd (Deut 33: 19). Een geul met een lengte van 200 el: een oppervlakte van ongeveer 1600 m 2. Vul kruiken met water: in het gebergte van de Karmel zijn verborgen bronnen die niet uitdrogen, het water kan er niet verdampen doordat het onder de rotsen blijft. Toen het uur voor het graanoffer was aangebroken: het avondoffer, na 3 uur. Gehurkt op de grond met zijn gezicht tussen zijn knieën: houding van aanbidding. Anders zal de regen hem de weg afsnijden: door de regen zal modder ontstaan en de weg onbegaanbaar worden voor de wagen van Achab. Op de Karmel wordt het bewijs geleverd, dat de god Baäl niets betekent en dat alleen de God van Israël de echte God is! Elia bidt of God zelf het volk tot inkeer wil brengen(1 Kon 18: 37). Het verschil met het bidden van de Baälpriester is groot. Zij dansen, roepen, schreeuwen, verwonden. Elia spreekt rustig en duidelijk tot God. God geeft op het gebed van Elia vuur uit de hemel. De mensen van het volk Israël vallen op de knieën en roepen uit: De Heer is God, de Heer is God! Op het gebed van Elia komt er weer regen. Merk je ook dat God echt bestaat? Hoe dan? Hoe laat God in dit verhaal zien dat Hij alleen God is? In dit verhaal gaat het erom dat zal blijken dat God in Israël God is en Hij alleen! (vers 36) Het gevolg van het gebed van Elia is groot: geen regen en dauw. Er is hongersnood in Israël en daarbuiten. Israël dient de Baäl: de god van de natuur, die voor regen zorgt. God laat zien dat Hij daarvoor zorgt, want Hij is de Heer van alles. God spreekt tot Elia: ik zal weer regen op de aarde laten vallen. Elia gaat dit doorgeven aan Achab en zoekt hem op. Achab verwijt Elia dat hij Israël in het ongeluk heeft gestort, terwijl hij zelf de Baäldienst heeft laten invoeren en zo het volk verder van God heeft gebracht. Levend Water groep 4 13 Hoofdstuk 13 Elia

14 HOOFDSTUK 13 - DAG 3 ELIA OP DE HOREB 1 Koningen 19 Toen liet Izebel Elia de volgende boodschap overbrengen: doordat ze eerst de boodschap brengt, dreigt Izebel eigenlijk alleen maar. Elia werd bang en vluchtte om zijn leven te redden: Elia ziet het niet meer zitten, hij krijgt een inzinking. In gloeiende kooltjes gebakken: oosterse methode van koeken bakken: een vuur maken dat de stenen laat gloeien. Als de stenen gloeien wordt het vuur en de as opgeruimd en het deeg erop gelegd. Door de gloeiende steen wordt de koek gaar. Veertig dagen en veertig nachten: Elia heeft ongeveer 480 km afgelegd, 12 km per dag. Horeb, de berg van God: God is op deze berg (ook wel Sinai genoemd) verschenen en heeft zijn wet aan zijn volk gegeven. Elia gaat juist naar de berg waar God zijn verbond gesloten heeft met zijn volk. Dat verbond heeft het volk nu verbroken. Sloeg hij zijn mantel voor zijn gezicht: Elia doet dit uit diepe eerbied, hij is het niet waard God te zien. Zevenduizend mensen: dit getal hoeft niet letterlijk te zijn, het kan betekenen de volheid van de gelovigen. Er zullen altijd gelovigen blijven omdat God het wil. Gooide zijn mantel over hem heen: dit is een teken dat God hem tot profeet roept. De profetenmantel was een haren kleed. Slachtte zijn ossen: Elisa houdt een afscheidsmaaltijd. komt God in een zachte bries en vraagt nogmaals wat er met Elia is. Elia herhaalt zijn frustratie. Het antwoord van de Heer is drie opdrachten voor Elia: koning Hazaël tot koning van Aram zalven, Jehu tot koning van Israël zalven en Elisa tot zijn eigen opvolger zalven. Door deze mensen doodt God de mensen die hem niet dienen. De mensen die hem wel zijn blijven dienen zullen mogen blijven leven. Elia gaat Elisa zalven als zijn opvolger. De eerste twee opdrachten worden later uitgevoerd, door Elisa en een knecht van Elisa. Ben je wel eens heel erg teleurgesteld geweest? Wat voelde je? Waarom is Elia zo teleurgesteld? Wat doet God? In dit verhaal ziet Elia het niet meer zitten. Hij vlucht weg nadat hij gehoord heeft dat Izebel hem dood wenst. Elia gaat naar de woestijn, daar gaat hij onder een struik liggen en wil niet meer leven. God verzorgt hem door middel van een engel. Hij krijgt eten en drinken. Daarna gaat Elia weer onder de struik liggen. De engel van God raakt hem opnieuw aan, hij moet goed eten. Elia moet op reis gaan naar de berg Horeb. Op de berg Horeb vraagt God wat er met Elia is. Elia zegt tegen God: Ik heb me zo vol overgave voor U ingezet, niemand luistert ernaar, ik ben als enige overgebleven en nu willen ze me ook nog dood! Elia denkt dat hij de enige is die God nog dient. Dat is niet zo: er zijn nog mensen trouw aan God. God komt bij Elia: Na een windvlaag, een aardbeving en een vuur Levend Water groep 4 14 Hoofdstuk 13 Elia

15 HOOFDSTUK 13 - DAG 4 ELIA Lesboek p. 30 & 31 Pagina 30: bekijk de plaat samen met de kinderen. Waarom ligt er een stier in stukken op het altaar? Waarom druipt het water eraf? Bespreek de vraag. God is machtig: Hij geeft vuur uit de hemel. Het altaar gaat branden terwijl het druipt van het water. Pagina 31: lees samen de tekst. De Israëlieten denken dat Baäl regen kan geven. God laat zien dat het niet zo is: Hij laat het regenen. Hij alleen is machtig! Nadenkertje De mensen moesten offeren voor de verzoening. Er is schuld en daarvoor moest bloed vloeien. Het sterven van de Heer Jezus op Golgota was het allergrootste en laatste offer. Hiermee is de verzoening gebracht. Het is goed tussen God en de mensen. Offers zoals toen zijn nu niet meer nodig. Wie in Jezus gelooft, voor Hem leeft en bidt om vergeving die vergeeft God alle schuld. Werkboek p. 14 Maak een woordveld over machtig op het bord met de kinderen. Je kunt denken aan de volgende woorden: wijs, vuur, regen, liefde, kracht, sterk, schepping, groot, koning. De leerlingen kunnen deze woorden overnemen in het werkboek. Levend Water groep 4 15 Hoofdstuk 13 Elia

16 HOOFDSTUK 14 KONING ACHAB Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Eerste en tweede oorlog met Aram 1 Koningen 20: 1 43 De wijngaard van Nabot 1 Koningen 21: 1 29 Derde oorlog met Aram 1 Koningen 22 : 1 40 Koning Achab Lesboek p. 32 & 33 Werkboek p. 15 Gereformeerd Kerkboek, Gezang 34 - Ik ben de goede Herder E&R De Heer is mijn Herder E&R 78 - Ik ben de wijnstok Elly en Rikkert - Bewaar het in je hart Thema De missers van Achab Algemene informatie In de eerste vertelling draait het vooral om God die telkens roept. Achab lijkt God nooit te horen. Telkens keert hij zich van God af en vervalt in verschrikkelijke zonden. Al na de tweede oorlog met Aram krijgt Achab te horen dat hij ten onder zal gaan en zal sterven. Toch blijft hij, nadat hij dit gehoord heeft, in zonden vervallen. In de tweede vertelling is Achab jaloers en wil hij de wijngaard van Nabot hebben. Isebel zorgt ervoor dat Nabot dood gaat en dat Achab de wijngaard in zijn bezit krijgt. God laat liefde zien. Hij stelt het oordeel uit tot na de dood van Achab. In de derde vertelling zal Achab tijdens de derde oorlog toch echt moeten vertrouwen op God. Hij leert niks van alles wat er is gebeurd, Achab valt telkens weer in zonde. Uiteindelijk sterft hij in deze derde strijd. Doelstellingen Na afloop van dit hoofdstuk: weten de leerlingen waarom God steeds profeten stuurt naar koning Achab; kunnen de leerlingen aangeven waarom koning Achab gestraft wordt; kunnen de leerlingen aangeven waarom Achab de wijngaard van Nabot zo graag wil hebben; kunnen de leerlingen vertellen hoe Nabot aan zijn einde komt; weten de leerlingen waarom de profeet Micha de gevangenis in moet; weten de leerlingen hoe Achab en Izebel aan hun einde komen; Memoriseertekst Ik zag Israël verspreid als een kudde schapen die geen herder heeft. 1 Koningen 22: 17b. Liederen Psalm 23 - De Here wil mijn trouwe herder wezen Psalm 99 - God is Koning Levend Water groep 4 16 Hoofdstuk 14 Koning Achab

17 HOOFDSTUK 14 - DAG 1 EERSTE EN TWEEDE OORLOG MET ARAM 1 Koningen 20: 1-43 Op wat voor manier is Achab bezig? Koning Benhadad van Aram: dit was een Syrische koning. Syrië is het land ten noordoosten van Israël. Dit land werd bewoond door de Arameeërs. Laten wij een boetekleed aantrekken en een touw om onze nek doen: de raadsheren van Benhadad wilden dit doen omdat ze dan een vorm van overgave tonen. Op die manier hopen ze er goed vanaf te komen, omdat ze hebben gehoord dat de koningen van Israël genadige koningen zijn. Onkenbaar: de leden van een groep profeten zijn herkenbaar aan een teken op het voorhoofd. De profeet doet een doek voor zijn hoofd om zich onherkenbaar te maken, koning Achab zal hem zo niet herkennen. In dit bijbelgedeelte is er twee keer een oorlog. Een oorlog die gaat tussen koning Achab en de Arameeërs. De profeten vertellen telkens dat het de Heer is die Achab helpt, toch vergeet Achab dit steeds. De Syriërs denken dat God een berggod was, omdat ze in hun strijd op de berg verslagen zijn. Op die manier proberen zij hun verloren strijd goed te praten. Ze willen een gevecht op het vlakke land omdat ze denken dat ze dan wel zullen winnen, ook hun wagens kunnen daar beter rijden. Achab vertrouwt niet volledig op de Heer. Hij verliest Hem steeds uit het oog. Koning Benhadad is heel zelfverzekerd. Voordat hij de strijd gewonnen heeft, viert hij als het ware zijn overwinning. Koning Achab waarschuwt hem hier zelfs voor. Tijdens de tweede strijd is hij van tevoren zelfs dronken. Wat heel bijzonder is, is dat de verhalen steeds met elkaar vergeleken kunnen worden. Achab doodt Benhadad niet terwijl God hem dit opdraagt, de profeet luistert niet als een profeet op bevel van de Heer vraagt of hij hem wil slaan. Het gaat steeds om een opdracht van God. Als de opdracht niet wordt uitgevoerd, volgt er straf. Het is een duidelijke boodschap: de opdracht van God moet uitgevoerd worden, het is Gods wil. Wat doe jij als je een lastige opdracht krijgt? Levend Water groep 4 17 Hoofdstuk 14 Koning Achab

18 HOOFDSTUK 14 - DAG 2 DE WIJNGAARD VAN NABOT 1 Koningen 21: 1-29 Kondig een vastendag af: iedereen kan gemakkelijk meehelpen met het beschuldigen van Nabot. Izebel koos voor een vastendag zodat heel het volk bij elkaar zou zijn. Een vastendag was een dag waarop er niet gegeten en gedronken word. Godslastering en majesteitsschennis: Nabot wordt hiervan beschuldigd. Godslastering hield in dat hij de naam van God heeft gelasterd (wij zouden het nu hebben over vloeken), majesteitsschennis hield in dat de heerser (in dit geval God) word beledigd. Stenigen: de straf voor Nabot is dood door steniging, de steniging moest buiten de stad plaatsvinden om de stad niet te verontreinigen. Steniging kon plaatsvinden als iemand het volgende had gedaan: godslastering, overspel, offeren of knielen voor vreemde goden en het werken op de Sabbat. Nabot wordt beschuldigd van godslastering en majesteitsschennis. Koninklijke zegel: nu zouden we handtekeningen gebruiken. In die tijd werd daar een zegel voor gebruikt. Een koningszegel betekent dat het een koninklijk bevel was en dat het dus onmiddellijk opgevolgd moest worden. Hang voor die dag een speciale ketting om (of een ander bijzonder sieraad). Vertel de kinderen dat het heel speciaal is omdat het steeds van je moeder/vader is geweest en het al heel lang in de familie is. Vraag de kinderen of ze ook zoiets hebben. Waarom wil je zoiets niet kwijt. Waarom wil Nabot zijn wijngaard niet verkopen? Achab is een sterk militair aanvoerder en een groot bouwer. Hij heeft als koning allerlei goede eigenschappen. Toch luistert hij telkens niet naar God. De wijnindustrie is heel belangrijk in Israël. De wijnoogst wordt het best in de vredestijd omdat er veel zorg en aandacht nodig was voor het beste resultaat. In een tijd van oorlog konden ze er niet veel aandacht aan besteden. Nabot dient God en staat daarmee in zijn recht om de wijngaard van zijn voorouders in bezit te houden. Het erfgoed is door God zelf toebedeeld en mag daarom niet zomaar worden verkocht of afgestaan. De straf voor Izebel is erger omdat zij ook ergere dingen doet dan Achab. Achab doet verschrikkelijke dingen (1 Kon. 21: 26) maar Izebel gaat telkens nog een stapje verder dan Achab. Omdat Achab geen berouw toont worden later (2 Kon. 10: 1-11) zijn 70 zoons onthoofd. Het onheil komt over het koningshuis van zijn zoon. Achab laat berouw zien aan God, hij trekt een boetekleed aan. God is Achab genadig want hij stelt het oordeel uit tot na zijn dood. Levend Water groep 4 18 Hoofdstuk 14 Koning Achab

19 HOOFDSTUK 14 - DAG 3 DERDE OORLOG MET ARAM 1 Koningen 22: 1-40 (Dit verhaal wordt ook beschreven in 2 Kronieken 18: 1 19: 3) Josefat, koning van Juda: dit is de zoon van Asa. Hij is een goede koning die de afgoden vernietigd en er voor zorgt dat zijn onderdanen Gods wetten weer leren. Hij verbetert de rechtspraak en stelt rechters in de voornaamste steden aan. Ramot in Gilead: dit is een vrijstad ten oosten van de Jordaan. Koning Achab word hier in de strijd gedood. Later wordt Jehu hier tot koning gekroond. Micha: dit is een profeet, hij is de zoon van Jimla. Micha is de enige profeet die Achab de nederlaag voorspelt, hiervoor werpt Achab hem in de gevangenis. Profeten raakten in vervoering: dit is een moment waarop de profeten overweldigd worden door hevige gevoelens. Twee horens van Sidkia: de horens staan voor twee dingen. Aan de ene kant stellen zij koningen voor en aan de andere kant staan zij voor kracht. Waterbekken: verschillende rivieren die samenkomen in een soort waterbassin. ren. Door Micha op te sluiten en als gewone soldaat de strijd in te gaan denkt Achab Gods oordeel af te wenden. Hij wil er niet naar luisteren. Achab komt aan zijn einde. God heeft hem er telkens bij geroepen maar toch heeft Achab niet goed geluisterd. In heel zijn leven heeft Achab niet een keer de kans aangegrepen. Een herder zorgt altijd goed voor zijn kudde schapen. Wat gebeurt er als de schapen geen herder meer hebben? Wat vind jij leuk om te horen? Dit verhaal is goed te vertellen vanuit het perspectief van één van de koningen. Omdat Josefat (koning van Juda) een verbond sluit met Achab (koning van Israël) raakt hij betrokken in de oorlogen van Israël. Na drie jaar heeft de Aramese koning de belofte om de veroverde steden terug te geven nog niet vervuld. Met Josefat trekt Achab (ondanks de waarschuwing van de profeet Micha) ten strijde. Josefat ontkomt, maar Israël is aan Aram overgeleverd. In deze derde oorlog wordt de straf over Achab als persoon voltrokken. De profetieën van alle profeten die als eerste bij Josefat komen zijn niet waar. Het zijn valse profeten omdat ze niet profeteren in de naam van God. Ze proberen een goed woordje voor zichzelf te doen bij de koning. Josefat vraagt uitdrukkelijk om een profeet van God. Hij wil advies van God, niet van profeten die zeggen wat de koning wil horen. Micha s profetie geeft mooi weer dat de koning en het volk zonder herder (zonder God) zit. Micha spreekt harde woorden namens God. Maar Achab wil het niet ho- Levend Water groep 4 19 Hoofdstuk 14 Koning Achab

20 HOOFDSTUK 14 - DAG 4 KONING ACHAB Lesboek p. 32 & 33 Pagina 32 Bekijk met de leerlingen de plaat van Achab, Nabot en de wijngaard. Hoe kijkt Achab naar de wijngaard? Bespreek dat Achab al een prachtige tuin heeft en dat hij de wijngaard van Nabot helemaal niet nodig heeft. Waarom wil hij de wijngaard dan toch hebben? Pagina 33 De kinderen lezen de tekst. God heeft lang geduld, maar dan is het over en God straft Achab. Nadenkertje Wat wil jij niet graag kwijt? Laat de leerlingen vertellen over hun mooiste of meest waardevolle bezit. Hoe komen ze hieraan? Hoe zorgen ze ervoor, zodat het niet stuk of kwijt gaat? Wat als iemand anders het heel graag hebben wil? Zijn er naast spullen nog andere dingen die je niet verliezen wilt? (mensen van wie je houdt, huisdier) Op de foto een wijngaard, zoals die er in onze tijd uitziet. Werkboek p. 15 Opdracht: kleur de woorden die bij Achab horen. Een moeilijke opdracht, die goed in duo s uitgevoerd kan worden. De leerlingen lezen de woorden in de druiventrossen. Vijf ervan horen bij Achab: afgod, jaloers, gemeen, Izebel, oorlog. Van de letters die bij deze gekleurde druiventrossen staan kan het oplossingwoord gemaakt worden: STRAF. Dit woord vullen ze in. Uitkomst: Koning Achab krijgt STRAF. Levend Water groep 4 20 Hoofdstuk 14 Koning Achab

21 HOOFDSTUK 15 ELISA Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Elia opgenomen en Elisa s eerste optreden 2 Koningen 2: 1 25 Joram en Elisa 2 Koningen 3: 1 27 Elisa, de weduwe en de vrouw uit Sunem 2 Koningen 4 : 1 37 Elisa Lesboek p. 34 & 35 Werkboek p. 16 Psalm Prijst, halleluja, prijst de Heer Liedboek voor de kerken, Gezang Neem mijn leven, laat het, Heer E&R 84 - Wees standvastig E&R Jezus vol liefde Thema Gods geest werkt door Elisa! Algemene informatie Deze week gaan de vertellingen over Elisa. Op de eerste dag wordt er verteld van de hemelvaart van Elia. Elisa is aanwezig bij de hemelvaart. Elia is naar de hemel gegaan en de Geest van God gaat naar Elisa. Dat Elisa de Geest van God heeft gekregen, blijkt uit de vertellingen op dag twee en drie. Op dag twee wordt er verteld dat drie koningen gaan strijden tegen de koning van Moab. Omdat de koning van Juda ook meedoet in deze oorlog, wil Elisa een uitspraak doen in deze oorlog. Hij voorspelt de zegen van koning Joram op Moab. Op de derde dag gaat het over de hulp van Elisa aan een weduwe en aan de vrouw uit Sunem. Twee grote wonderen: een kruik met olie die niet opraakt totdat alle kannen en kruiken in huis gevuld zijn en het tweede wonder is dat Elisa een jongen die dood is, opwekt, zodat hij weer leeft! Doelstellingen Na afloop van dit hoofdstuk: kunnen de leerlingen vertellen hoe Elia naar de hemel is gegaan; kunnen de leerlingen vertellen wat Elisa doet met het water in Jericho; weten de leerlingen hoe koning Joram de oorlog met Moab wint; kunnen de leerlingen vertellen hoe Elisa de weduwe en haar zonen helpt; kunnen de leerlingen vertellen hoe Elisa de dode jongen opwekt uit de dood; weten de leerlingen hoe God werkt door middel van de profeet Elisa. Memoriseertekst Leer mij uw wil te volbrengen, u bent mijn God. Psalm 143:10 Liederen Psalm 93 - De Heer regeert, bekleed met majesteit Levend Water groep 4 21 Hoofdstuk 15 Elisa

22 HOOFDSTUK 15 - DAG 1 ELIA OPGENOMEN EN ELISA S EERSTE OPTREDEN 2 Koningen 2: 1-25 Laat mij dubbel in uw geest delen: dat is het dubbele deel dat de erfgenaam toekomt, de oudste zoon. Hij erft tweemaal zoveel als de andere kinderen. Dus Elisa vraagt niet om tweemaal de geestelijke kracht van Elia, maar om het deel dat altijd de oudste, de erfgenaam krijgt. Dat zou dan betekenen dat hij de opvolger van de profeet Elia is. Wagen van vuur: vuur wijst vaak op de aanwezigheid van God, zoals bij de berg Sinaï (Exodus 19:18). Scheurde hij zijn kleren: teken van rouw en verlies. Elisa: betekent: God helpt Nieuwe schaal met wat zout erop: een nieuwe schaal is een teken van nieuw leven. Het zout is als teken om bederven tegen te gaan. Betel: een stad zonder God. Daar staat nog steeds het gouden kalf uit de tijd van Jerobeam. Waarschijnlijk hebben de bewoners spottend over Elia s heengaan gesproken. Kaalkop: komt bij melaatsen voor. De jongens schelden hem misschien uit voor onrein. Zet m op!: het gerucht van Elia s heengaan is bekend in Betel, maar ze geloven het niet. Zet m op betekent dat ze nog wel zo n hemelvaart willen zien. Elisa kunnen wij wel missen, zeggen ze daarmee. Het gaat niet om de kracht van de mantel, maar dat de Geest van God op mensen is net als bij Mozes, Jozua, Elia, Elisa. De mantel is daarbij instrument. Het gespot van de kinderen kort vertellen. Wanneer je een profeet, de man van God, minnacht en er de spot mee drijft, minacht je God zelf. Je spreekt dan eigenlijk de verachting naar God zelf uit. Wat gebeurt er allemaal bij een begrafenis? (kist, begraven, crematie, dienst etc. ) Wat gebeurt er met Elia? Dit verhaal kan heel goed vanuit het perspectief van Elisa verteld worden. De essentie is het heengaan van Elia en de opvolging van hem door Elisa. God stelt profeten aan. Soms voor levenslang, soms voor een bepaalde taak. Gods profeten zijn er niet op uit om vrienden te maken of belangrijke posities voor zichzelf te werven. Of de boodschap nu goed of slecht is, het is hun taak om de boodschappen van God aan de mensen door te geven, soms met gevaar voor eigen leven. Elia gaat naar de hemel zonder dat hij sterft. Alleen van hem, van Henoch en van Jezus is bekend dat zij niet gestorven zijn. Elia wil graag alleen gaan, maar Elisa blijft bij hem. De 50 profeten zijn de getuigen die straks het overgaan van Elia s geest op Elisa kunnen bevestigen. Dat ze voor Elisa gaan knielen betekent dat zij Elisa erkennen als hun meester. Levend Water groep 4 22 Hoofdstuk 15 Elisa

23 HOOFDSTUK 15 - DAG 2 JORAM EN ELISA 2 Koningen 3: 1-27 Joram: is de tweede zoon van Achab Water uitgoot over de handen van Elia: een schaal waarin water zit om te wassen, een dienaar haalt daar water uit met een kan en giet dat water uit op de handen van zijn meester. Dit betekent dat je het minste werk doet voor je meester. De meester wast niet zelf zijn handen, maar laat dit doen door een knecht. Elisa heeft trouw het minste werk gedaan voor Elia. Water gieten over iemands handen geldt voor oosterlingen nog steeds als eerbewijs (de minste willen zijn). Werd Elisa gegrepen: door het spelen op de lier worden Elisa s zintuigen gestimuleerd. Slingeraars: geoefend in het werpen van stenen met handslingers, die zij rondzwaaien en dan laten vliegen. Op dezelfde manier zoals David Goliat heeft gedood. betekent zonder Hem. Hetzelfde water dat redding betekent voor de drie legers, brengt voor Moab de nederlaag. De koning van Moab wordt niet geholpen door zijn god Kemos. De koning grijpt naar zijn laatste redmiddel ; en brengt een kindoffer. Kindoffers dienen in Kanaän en omstreken om de (af)goden tevreden te stellen en om hulp af te smeken, Mesa offert zijn zoon op de stadsmuur, waarschijnlijk om angst in te boezemen. Zo laat hij zien dat hij niet van plan is om zich over te geven, maar alles zou doen om zijn stad te verdedigen. Wat is een profeet? Op welke manier winnen de drie koningen de oorlog? De essentie is de strijd die Joram voert tegen Moab. Omdat hij Elisa gaat raadplegen, wint hij de strijd! Joram is een halfslachtige koning ten aanzien van de godsdienst. Hij doet niet zulke zondige dingen als zijn vader Achab, maar breekt ook niet met de kalverendienst van Jerobeam, om zo een vereniging met Juda te voorkomen. Koning Mesa van Moab is een vazal van de koningen van Israël. Dit betekent dat hij jaarlijks geld of goederen moet betalen aan Achab. Na Achabs dood werpt Mesa dit juk af. Koning Achazja (zoon van Achab, broer van Joram) doet er niets tegen, maar Joram bindt de strijd aan. Joram heeft de koning van Juda en van Edom nodig, omdat hij door hun land en woestijn moet. De soldaten en de dieren hebben geen drinken meer. Waarschijnlijk hebben ze gerekend op het water in de wadi (greppel), maar staat dit nu droog. Joram ziet daar een teken in dat hij de Here niet geraadpleegd heeft. Josafat beseft dat het enige juiste is om de Here eerst te gaan raadplegen door een profeet. Zoals dat bij militaire acties gebruikelijk is. De aanwezigheid van de koning van Juda is de enige motivatie voor Elisa om de koningen te helpen. Gebrek aan water laat aan de drie koningen zien dat God het hoogste gezag heeft en dat hun gecombineerde macht niets Levend Water groep 4 23 Hoofdstuk 15 Elisa