Jaarboek Integratie & Inburgering 2011

Transcriptie

1 Jaarboek Integratie & Inburgering 2011

2

3 Jaarboek Integratie & Inburgering 2011

4 4 Inhoud Voorwoord...5 Wie doet wat?...7 Integratie... 7 Integratie is tweerichtingsverkeer... 7 Wie doet wat in het Vlaamse integratiebeleid?...8 Inburgering Instroom Inburgeringstraject Nederlands als tweede taal - Huizen van het Nederlands Realisaties in 2011 op Vlaams niveau Vlaams integratie- en inburgeringsbeleid Kruispunt Migratie-Integratie Ba-bel, Vlaamse Tolkentelefoon Huizen van het Nederlands Minderhedenforum Adressen per regio Provincie en stad Antwerpen Cijfers Trends, thema s en realisaties Adressen Brussels Hoofdstedelijk Gewest Cijfers Trends, thema s en realisaties Adressen Limburg Cijfers Trends, thema s en realisaties Adressen Oost-Vlaanderen en Gent Cijfers Trends, thema s en realisaties Adressen Vlaams-Brabant Cijfers Trends, thema s en realisaties Adressen West-Vlaanderen Cijfers Trends, thema s en realisaties Adressen... 84

5 Voorwoord 5 Dit is het tweede Jaarboek Integratie & Inburgering. Net als vorig jaar geeft het u een beeld van wat er in het voorbije jaar in Vlaanderen en Brussel gerealiseerd is op het vlak van integratie, inburgering en Nederlands als tweede taal (NT2). In een eerste deel lichten we de verschillende werkingsdomeinen toe. We beschrijven hoe het integratiebeleid geregeld is, welke actoren eraan meewerken en wat hun opdrachten zijn. We illustreren het werk van de sociaal tolk- en vertaaldiensten aan de hand van cijfers over de tolkopdrachten en over de belangrijkste afnemers in We maken een foto van wie de inburgeraar in 2011 was en wat zijn/haar inburgeringstraject precies inhield. En u vindt er algemene informatie en cijfers over het werk van de Huizen van het Nederlands. In het tweede deel geven we het overzicht van wat in 2011 is gerealiseerd op het Vlaams niveau. We staan eerst stil bij de ontwikkelingen in het Vlaams integratie- en inburgeringsbeleid. Daarna komen de verwezenlijkingen aan bod van de organisaties die actief zijn op Vlaams niveau: het Kruispunt Migratie-Integratie, Ba-bel (Vlaamse Tolkentelefoon), de Huizen van het Nederlands en het Minderhedenforum. Nieuw is dat we in deze editie sterk inzoomen op het reilen en zeilen in de verschillende regio s. Dat doen we in het laatste deel. Aan alle integratiecentra, onthaalbureaus, Huizen van het Nederlands en sociaal tolk- en vertaaldiensten is voor dit Jaarboek gevraagd toe te lichten wat ze in hun werkingsgebied in 2011 zagen gebeuren op het vlak van inburgering en integratie, en rond welke thema s ze gewerkt hebben. Het geheel wordt gekruid met enkele representatieve praktijkverhalen. Zo komt u achtereenvolgens te weten wat van belang was in Antwerpen (provincie en stad), het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Limburg, Oost-Vlaanderen en Gent, Vlaams-Brabant en West- Vlaanderen. En hoe er concreet werk is gemaakt van volwaardige participatie van mensen met een migratiegeschiedenis en van constructief omgaan met diversiteit. Marleen Heysse Algemeen directeur Kruispunt Migratie-Integratie

6 6

7 7 Wie doet wat? Integratie Integratie is tweerichtingsverkeer Onze samenleving wordt door de migratie steeds diverser. Die diversiteit is boeiend, maar schept vaak ook uitdagingen en spanningen. Met het integratiebeleid wil de Vlaamse overheid inwerken op de gevolgen van migratie. Ze streeft naar een samenleving waarin alle burgers, ongeacht hun herkomst, op grond van gelijkwaardigheid samenleven. Met respect voor ieders eigenheid maar ook met respect voor de waarden en normen van de democratische rechtstaat. Daarnaast wil de overheid met het integratiebeleid werken aan een samenleving waar iedereen op alle maatschappelijke vlakken gelijke kansen heeft om zichzelf te ontplooien en actief deel te nemen. Om integratie echt mogelijk te maken heeft onze samenleving de medewerking nodig van iedereen. Van de nieuwkomers en de oudkomers. Maar ook van de mensen, voorzieningen, organisaties en besturen van de ontvangende maatschappij. Het integratiedecreet De doelstellingen, doelgroepen en instrumenten van het Vlaamse integratiebeleid zijn opgenomen in het integratiedecreet van 28 april 1998, dat gewijzigd werd op 30 april Volgens het decreet is het integratiebeleid een driesporenbeleid: 1. een emancipatiebeleid dat gericht is op de evenredige participatie van nieuwe Vlamingen en woonwagenbewoners; 2. een beleid dat gericht is op de toegankelijkheid van voorzieningen voor iedereen en meer specifiek voor nieuwe Vlamingen en woonwagenbewoners; 3. een beleid dat gericht is op het samenleven in diversiteit. Het Vlaamse integratiebeleid richt zich tot alle burgers. Iedereen in de samenleving is er mee voor verantwoordelijk dat dit samenleven slaagt. Het Vlaamse integratiebeleid wil de sociale samenhang tussen alle burgers bevorderen. Daarnaast wil de Vlaamse overheid met haar integratiebeleid mensen zonder wettig verblijf een mens-

8 Wie doet wat? 8 waardige begeleiding garanderen, vooral op het vlak van gezondheidszorg en onderwijs: door hen het recht op dringende medische hulp en het recht op onderwijs te waarborgen. En door hen te oriënteren naar een zinvolle toekomst. Woonwagenbewoners vormen een specifieke doelgroep van het integratiebeleid. Het integratiedecreet omschrijft woonwagenbewoners als personen die legaal in België verblijven en die wonen of woonden in een woonwagen als vermeld in artikel 2, 33, van het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode, of waarvan de ouders dat deden, met uitzondering van bewoners van campings of gebieden met weekendverblijven. Het woonwagenbeleid richt zich op personen die traditioneel in een woonwagen wonen of woonden. In september 2011 keurde het Vlaams Parlement de conceptnota integratie en inburgering goed. Hiermee wordt een grondige herschikking van het integratieen de inburgeringswerk in het vooruitzicht gesteld. De opdrachten van de onthaalbureaus, de integratiecentra en de diensten voor sociaal tolken en vertalen blijven grosso modo dezelfde. Het doel van de hervorming is om die werkingen beter op elkaar af te stemmen en een sterkere aansturing te realiseren vanuit de beleidsopties van de Vlaamse Regering. Daartoe wordt een Extern Verzelfstandigd Agentschap op gericht waar alle werkingen, behalve die in Limburg, Antwerpen en Gent zullen worden ondergebracht. Meer over de hervormingen van de integratie- en inburgeringssector vindt u op pagina 23. Wie doet wat in het Vlaamse integratiebeleid? Momenteel wordt er nog gewerkt binnen het kader van het in 2009 gewijzigde integratiedecreet, dat vooropstelt dat het integratiebeleid een inclusief beleid is. Dat wil zeggen dat het gerealiseerd wordt binnen het algemeen beleid van de verschillende sectoren. Grotendeels via algemene maatregelen, en alleen als het nodig is via specifieke acties en voorzieningen. Verschillende actoren spelen een specifieke rol in het integratiebeleid. De Vlaamse overheid De Vlaamse overheid staat in voor de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie van het integratiebeleid. Dat integratiebeleid is inclusief en gecoördineerd. Alle bevoegde ministers nemen binnen hun eigen beleidsdomeinen initiatieven die bijdragen tot het realiseren van de doelstellingen van het integratiebeleid. Om het Vlaamse integratiebeleid te coördineren is de ambtelijke Commissie Integratiebeleid opgericht, waarin de verschillende beleidsdomeinen, de doelgroep en het middenveld vertegenwoordigd zijn. De opdracht van de commissie? Een geïntegreerd actieplan Integratie opmaken, coördineren en evalueren. Dat actieplan stelt per beleidsdomein doelstellingen en maatregelen voorop en garandeert een inclusieve aanpak over de beleidsdomeinen heen. Het Vlaams expertisecentrum Migratie - Integratie: Kruispunt Migratie-Integratie vzw Het Kruispunt Migratie-Integratie het vroegere Vlaams Minderhedencentrum ontwikkelt en ontsluit kennis en expertise over migratie en integratie, ontwikkelt methodieken, zorgt voor coördinatie en afstemming, organiseert vormingen en geeft advies. Iedereen die in zijn werk te maken heeft met migratie, integratie en inburgering kan een beroep doen op het Kruispunt Migratie-Integratie: lokale en provinciale besturen; de Vlaamse overheid; maatschappelijke diensten, instellingen, en organisaties; integratiecentra, onthaalbureaus, integratiediensten en sociaal tolk- en vertaaldiensten.

9 Wie doet wat? 9 Via het uitvoeringsbesluit bij het integratiedecreet kreeg het Kruispunt Migratie-Integratie in 2010 enkele bijkomende opdrachten: de onthaalbureaus ondersteunen; optreden als expertisecentrum inzake inburgering en integratie; een maximale afstemming van de integratiesector en de inburgeringssector bevorderen. Meer over de realisaties van het Kruispunt Migratie- Integratie vindt u vanaf pagina 23. De lokale overheden en de lokale integratiediensten Het integratiebeleid wordt in de eerste plaats gerealiseerd op het lokale niveau, waar oude en nieuwe Vlamingen samenleven. Lokale besturen hebben een belangrijke rol als regisseur van het integratiebeleid op hun grondgebied. Het bestuur van een stad of gemeente waar veel Vlamingen van vreemde herkomst wonen, kan een integratiedienst oprichten en die laten erkennen en subsidiëren door de Vlaamse overheid. Bij de erkenning van integratiediensten houdt de Vlaamse overheid rekening met de omvang en de concentratie van de doelgroepen, de samenstelling van de bevolking en de aard van de problematiek. De rol van de integratiediensten en hun beleidsprioriteiten De integratiediensten werken aan: een betere toegankelijkheid van de (gemeentelijke) diensten en reguliere voorzieningen voor mensen met een migratieachtergrond; de participatie van mensen met een migratieachtergrond aan het beleid en het verenigingsleven; een harmonieus samenleven in diversiteit tussen alle burgers. Met elk lokaal bestuur met een integratiedienst wordt een convenant afgesloten dat de beleidsprioriteiten van de Vlaamse overheid concretiseert en afstemt op de prioriteiten van het lokaal bestuur. Minister Bourgeois formuleerde in 2011 deze nieuwe beleidsprioriteiten voor het lokale integratiebeleid: bevorderen van ontmoetingsmogelijkheden tussen alle inwoners. Daarbij kunnen inburgeringscoaches een rol spelen; detecteren en bespreekbaar maken van samenlevingsproblemen, oplossingen formuleren en probleempreventie; een positief en stimulerend klimaat creëren ten aanzien van het Nederlands: dat betekent aandacht hebben voor oefenkansen, voor laagdrempelig taalgebruik en voor het verhogen van de kennis van het Nederlands; bevorderen van de interlevensbeschouwelijke dialoog; hoewel huwen met iemand uit een ander land moet kunnen, mogen we niet blind zijn voor de negatieve aspecten waarmee structurele huwelijksmigratie vaak gepaard gaat. Daarom is het sensibiliseren rond en het ontraden van huwelijksmigratie op het lokale niveau een prioriteit; initiatieven nemen die ertoe leiden dat de gemeentelijke en OCMW-voorzieningen en diensten de nieuwe Vlamingen bereiken en een kwaliteitsvolle dienstverlening bieden aan alle burgers, ongeacht hun herkomst; initiatieven nemen die de slaagkansen van nieuwe Vlamingen in het onderwijs vergroten. Daarbij gaat bijzondere aandacht naar acties die de betrokkenheid van de ouders bij het schoolgebeuren van hun kinderen verhogen; aanleggen, beheren en regulariseren van woonwagenterreinen, rekening houdend met de ruimtelijke structuur- en uitvoeringsplannen en de woonwagenbevolking in de gemeente; initiatieven nemen om nieuwe Vlamingen op een actieve manier bij het erfgoedbeleid te betrekken;

10 Wie doet wat? 10 een secundair inburgeringsbeleid opzetten, in het bijzonder de toeleiding van inburgeraars naar het verenigingsleven; zorgen voor een weerspiegeling van de lokale samenleving in de communicatiekanalen van de gemeente; de deelname van nieuw Vlamingen aan adviesorganen en gemeentelijke werkgroepen verhogen; participatie en overleg organiseren met nieuwe Vlamingen en hun organisaties. Lokale integratiediensten in Vlaanderen In Vlaanderen zijn 39 lokale integratiediensten erkend (figuur 1). Negen lokale besturen kregen in 2011 een starttoelage voor de oprichting van een integratiedienst. figuur 1: integratiediensten in vlaanderen mei 2012 bestaande integratiediensten (39) startende integratiediensten (9) De integratiecentra De Vlaamse overheid erkent en subsidieert acht integratiecentra over heel Vlaanderen. Die hebben als taak de provinciale en lokale besturen en andere relevante beleidsinstanties en organisaties te ondersteunen en te stimuleren bij het voeren van een gecoördineerd en inclusief integratiebeleid, en dit in de verschillende beleidsdomeinen. Voor de provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen is het integratiecentrum een vzw, voor de provincies Limburg en Vlaams-Brabant werd het integratiecentrum ondergebracht in het provinciebestuur. Er zijn ook nog twee lokale integratiecentra in Antwerpen en in Gent en één hoofdstedelijk integratiecentrum. De integratiecentra hebben als kerntaak: het integratiebeleid analyseren, evalueren, ondersteunen en stimuleren. Ze informeren en ze geven advies en vormingen aan organisaties, verenigingen, voorzieningen en besturen over toegankelijkheid, participatie en samenleven in diversiteit. Ze stimuleren en ondersteunen vernieuwende projecten en ontwikkelen methodieken. En ze begeleiden en ondersteunen veranderingsprocessen van voorzieningen, organisaties of verenigingen. Zij werken aan: een gelijkwaardige participatie van alle burgers aan het samenleven; gelijke kansen voor iedereen, met bijzondere aandacht voor mensen met een migratieachtergrond en woonwagenbewoners; een harmonieuze samenleving in diversiteit. Om meer afstemming en samenwerking te bevorderen, ontwikkelden de integratiecentra samen met het

11 Wie doet wat? 11 Kruispunt Migratie-Integratie vzw een gemeenschappelijk doelenkader. Dat doelenkader werd goedgekeurd door de Minister en is te vinden op de website van het Kruispunt Migratie-Integratie. Sociaal tolk- en vertaaldiensten Vlaanderen telt negen diensten voor sociaal tolken en vertalen. Sociaal tolken en vertalers helpen de taalkloof tussen de anderstalige cliënt en de Nederlandstalige diensten en voorzieningen te overbruggen. Onder andere scholen, ziekenhuizen, openbare diensten en welzijnsorganisaties kunnen gebruik maken van dat aanbod. Binnen het Kruispunt Migratie-Integratie vzw werkt de Centrale Ondersteuningscel voor sociaal tolken en vertalen (COC) als ondersteunings- en expertisecentrum voor de Vlaamse sociaal tolk- en vertaaldiensten. COC is ook erkend als testcentrum voor het ervaringsbewijs sociaal tolken. Het bewaakt de kwaliteit van dat aanbod en streeft naar een gelijk(w)aardig aanbod sociaal tolken en vertalen in alle Vlaamse steden en provincies. De sociaal tolk- en vertaaldiensten voerden in 2011 in totaal tolkopdrachten uit (tabel 1). Die kwamen uit heel verschillende sectoren van de reguliere sociale en openbare dienst- en hulpverlening. Sociaal tolken worden het meest ingezet in de sectoren gezin en maatschappelijk welzijn, openbare dienstverlening en gezondheidszorg. Tabel 1. Aantal tolkopdrachten per sector in 2011 Sectoren Aantal opdrachten % Gezin en maatschappelijk welzijn ,6 Openbare dienstverlening ,9 Gezondheid ,9 Onderwijs ,4 Opvang asielzoekers ,4 Geestelijke gezondheidszorg ,6 Onthaal, integratie / inburgering ,1 Tewerkstelling ,7 Andere 365 0,7 Juridische sector 204 0,4 Preventie en veiligheid 74 0,1 Sociaal-culturele sector 31 0,06 Sociale huisvesting 6 0,01 totaal

12 Wie doet wat? 12 Er zijn twee soorten tolkgesprekken. Ofwel brengt de tolk de boodschap over door de telefoon ( telefoontolken ), ofwel is hij lijfelijk aanwezig bij het gesprek ( tolken ter plaatse ). In alle provincies werken de sociaal tolk- en vertaaldiensten op volle toeren (tabel 2 en 3). Ba-bel en Brussel-Onthaal zijn de diensten waar je terechtkunt voor telefoontol ken. De twee tolkvormen (telefoontolken en tolken ter plaatse) hebben elk hun eigenheden en sterktes. Als we per sector de tolkopdrachten bekijken, zien we dan ook verschillen in de voorkeur voor de ene of de andere tolkvorm (tabel 4). Tabel 2. Tolkopdrachten per tolkendienst in 2011 (tolken ter plaatse en telefoontolken) Ba-bel Brussel Onthaal DeSom (West-Vlaanderen) Limburg Oost-Vlaanderen PaSTa sta (stad Antwerpen) TOPA (provincie Antwerpen) TVGent totaal Tabel 3. Aard van de opdrachten in 2011 Opdrachten Uren Tolken ter plaatse Telefoontolken Totaal Tabel 4. Tolkopdrachten per sector: verdeling tussen tolken ter plaatse en telefoontolken Sectoren Telefoontolken (Ba-bel en Brussel Onthaal) Tolken ter plaatse Aantal opdrachten Aandeel Aantal opdrachten Aandeel 1. Gezin en maatschappelijk welzijn % % 2. Openbare dienstverlening % % 3. Gezondheid % % 4. Onderwijs % % 5. Opvang asielzoekers % % 6. Geestelijke gezondheidszorg 331 7% % 7. Onthaal, integratie / inburgering % % 8. Tewerkstelling % 98 7% 9. Andere ,7% 1 0,3% 10. Juridische sector % 55 27% 11. Preventie en veiligheid 1 1,4% 73 98,6% 12. Sociaal-culturele sector 6 19% 25 81% 13. Sociale huisvesting 4 67% 2 33% totaal % % Ba-bel, Vlaamse Tolkentelefoon, voert telefonische tolkopdrachten uit voor diensten en organisaties in heel Vlaanderen. Het ziet de vraag nog steeds stijgen, voornamelijk vanuit de sectoren Welzijn, Gezondheid, Inburgering en Onderwijs. Er is een lichte daling in de vraag vanuit sector Tewerkstelling. Belangrijke afnemers van tolkhulp blijven de OCMW s, ook nadat de opdrachten voor LOI-werkingen halfweg 2011 overgedragen werden naar Brussel Onthaal. Daarnaast ook de CAW s, ziekenhuizen en wijkgezondheidscentra, onthaalbureaus, VDAB (vooral Antwerpen) en scholen. De Vlaamse Tolkentelefoon

13 Wie doet wat? 13 heeft de weg gevonden naar 269 gemeenten. De grote steden Antwerpen, Gent en Brussel zijn goed voor 43% van het volume. Opvallend is de grote afname in enkele Oost-Vlaamse steden in vergelijking met de overige provincies. De participatieorganisatie: het Minderhedenforum De Vlaamse overheid hecht er veel belang aan om de doelgroepen van het integratiebeleid op een volwaardige manier bij het beleid te betrekken. Daartoe bepaalt het integratiedecreet dat de Vlaamse Regering één participatieorganisatie erkent die optreedt als forum van organisaties van de doelgroepen. Het Forum van Etnisch-Culturele Minderheden (Minderhedenforum) vzw, dat erkend is sinds 1999 op basis van het decreet van 1998, is met ingang van 14 januari 2011 erkend als participatieorganisatie op basis van het integratiedecreet van De Vlaamse Woonwagencommissie speelt een belangrijke rol in de realisatie van het woonwagenbeleid. Ze zorgt voor: adviezen aan de bevoegde minister over de uitwerking van een globale planning van de woonwagenterreinen en de opvang van rondtrekkenden; adviezen aan de respectieve bevoegde ministers, via de coördinerende minister voor het integratiebeleid, over het creëren van noodzakelijke voorwaarden over woon- en grondbeleid, ruimtelijke ordening, inrichting, toezicht en over de consultatie van de woonwagenbewoners; voorstellen tot nieuwe regelgeving of wijzigingen aan de bestaande regelgeving; opvolgen van de aan te leggen woonwagenterreinen en het opstellen van de jaarlijkse evaluatie. Leden: Vlaamse overheid: kabinetten en administraties Inburgering, Binnenlands Bestuur, Ruimtelijke Ordening en Wonen; Vlaamse instellingen: Kruispunt Migratie-Integratie, Minderhedenforum, Vlaamse Maatschappij Sociale Huisvesting, Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten, Vlaamse Gemeenschapscommissie; provinciebesturen en provinciale integratiecentra; deskundigen (o.m. Riso Vlaams-Brabant); woonwagenbewoners en de vereniging Ons Leven. De Vlaamse Woonwagencommissie Er zijn zo n 967 woonwagengezinnen in Vlaanderen. In het Vlaams Gewest zijn er dertig openbare residentiële woonwagenterreinen, goed voor 474 standplaatsen. Zo n vijfhonderd woonwagengezinnen kunnen niet terecht op een openbare standplaats. Ze wonen op de ongeveer honderd privéterreinen of staan in overtal op een openbaar residentieel terrein. Het overgrote deel van de privéterreinen is niet vergund. Bijkomend hebben verschillende traditionele woonwagenbewoners hun toevlucht gezocht in weekendverblijven en op campings. In het Vlaams Gewest zijn er ook vier doortrekkersterreinen, goed voor een tachtigtal standplaatsen. Rondtrekkenden kunnen gedurende een of twee weken op deze terreinen verblijven. Cijfers over de standplaatsen vindt u in de regionale hoofdstukken.

14 Wie doet wat? 14 Inburgering 1 Het inburgeringsbeleid richt zich op inwijkelingen die zicht hebben op een langdurig of definitief verblijf in België en die in het Vlaams of het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest wonen. Vreemdelingen die in Vlaanderen of Brussel verblijven met een tijdelijk doel, bijvoorbeeld bepaalde arbeidsmigranten en diplomaten, zijn uitgesloten van inburgering. Hetzelfde geldt voor asielzoekers van wie de asielaanvraag minder dan vier maanden daarvoor is ingediend. Iedereen die tot de doelgroep van inburgering behoort, heeft recht op een inburgeringstraject. Sommige inburgeraars in het Vlaams Gewest zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen, zoals personen die recent naar België gemigreerd zijn en zich in Vlaanderen gevestigd hebben of bedienaars van erediensten in een door de Vlaamse overheid erkende plaatselijke kerk- of geloofsgemeenschap. Het primaire inburgeringstraject bestaat uit een vormingsprogramma, ondersteund door een individuele begeleiding (trajectbegeleiding) op maat van de inburgeraar. Het vormingsprogramma wordt samengesteld uit een cursus Maatschappelijke Oriëntatie, lessen Nederlands (niveau A1) en loopbaanoriëntatie. Het primaire inburgeringstraject is daarmee een eerste, begeleide opstap naar volwaardige deelname aan de samenleving. Die begeleiding gebeurt door het onthaalbureau, dat belast is met de regie van het primaire inburgeringstraject. Er zijn in totaal acht onthaalbureaus: in de steden Antwerpen, Brussel, Gent en in de vijf Vlaamse provincies. Het onthaalbureau werkt samen met verschillende organisaties zoals het Huis van het Nederlands, Centra voor Volwassenenonderwijs en de VDAB. Het primaire inburgeringstraject begint bij de aanmelding van de inburgeraar bij het onthaalbureau, en duurt tot het moment waarop hij overgedragen wordt aan de reguliere voorzieningen die belast zijn met het secundaire traject. Instroom In het Vlaams Gewest worden nieuwe inburgeraars maandelijks geselecteerd uit het Rijksregister. Dat noemen we de instroom. Op basis van die adressenlijsten versturen de onthaalbureaus brieven naar de inburgeraars om hen te informeren over hun inburgeringsrecht of -plicht. In Brussel worden inburgeraars niet geselecteerd uit het Rijksregister en doet het onthaalbureau zelf aan werving (zie verder). In 2011 werden er inburgeraars geselecteerd uit het Rijksregister. Ten opzichte van 2010 is de instroom heel licht gedaald (van naar ). Na een sterke stijging tussen 2009 en lijkt de instroom van inburgeraars in het Vlaams Gewest te stabiliseren. In wat volgt, bekijken we het profiel van de inburgeraars die in 2011 uit het Rijksregister geselecteerd zijn. 1 Alle cijfers over inburgering zijn gegenereerd via de Kruispuntbank Inburgering. 2 Tot en met 2009 schommelde de instroom rond de personen. Tussen 2009 en 2010 steeg de instroom sterk. Dat was te wijten aan een grotere instroom en ook aan een verbeterde selectie van de doelgroep uit het Rijksregister.

15 Wie doet wat? 15 In 2010 stelden we vast dat het aandeel mannelijke inburgeraars licht steeg (van 50% naar 52%). In 2011 steeg het aandeel mannen verder naar 54% en daalde het aandeel vrouwelijke inburgeraars dus naar 46%. Ook in 2011 blijft de instroom uit Nederland het grootst, alhoewel het aandeel van de Nederlanders licht gedaald is van 14,6% naar 13,8% (figuur 2). De tweede grootste groep zijn de Polen. Hun aandeel in de volledige instroom is gelijk gebleven met dat in Bekijken we de grootste nationaliteitengroepen in de instroom, dan zien we die van Roemeense inburgeraars het sterkst toenemen (een stijging van 50% tegenover 2010). Het aantal Bulgaren is ongeveer gelijk gebleven. Ook het aantal Marokkanen dat instroomt, is gestabiliseerd. Het aantal Turkse inburgeraars blijft verder dalen (van naar 1.341). Opvallend is de sterke stijging van het aantal Spaanse inburgeraars (48%). Het aandeel van EU+-burgers 3 in de instroom blijft stijgen: van 51% in 2010 naar 55% in Figuur 2: Aandeel (%) van de 14 belangrijkste nationaliteiten, ingestroomd in het Vlaams Gewest Duitsland Italië Portugal Afghanistan India Irak Frankrijk Spanje Turkije Bulgarije Marokko Roemenië Polen Nederland 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 3 EU+ -burgers zijn onderdanen van de Europese Economische Ruimte (EER) en Zwitserland. De EER omvat de landen van de Europese Unie, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein.

16 Wie doet wat? 16 Figuur 3 toont ten slotte hoe de verdeling van verblijfsstatuten eruit zag in Figuur 3 : Instroom meerderjarige inburgeraars 2010 naar verblijfsstatuut 27% 25% 0% 7% 6% 22% 13% arbeidsmigrant asielzoeker Europese onderdanen (specifiëring niet bekend) geregulariseerd gezinshereniger onbepaald overigen EU+-burgers zijn steeds vrijgesteld van de inburgeringsplicht, derdelanders 4 zijn doorgaans verplicht om een inburgeringstraject te volgen Van alle personen die in 2011 in het Vlaams Gewest gedetecteerd zijn als inburgeraar, was 36% zo goed als zeker verplichte inburgeraar en 59% zeker rechthebbend, waarvan 4% prioritair rechthebbend (figuur 4). Van ongeveer 5% kon op basis van de gegevens in het Rijksregister niet opgemaakt worden of ze tot de doelgroep van inburgering behoren. Wanneer we de verdeling recht/plicht/onduidelijk in de instroom vergelijken met die in 2010, merken we dat het aandeel van de groep onduidelijk verder gedaald is. Waar dat in de instroom in 2010 nog ongeveer 11% bedroeg, is het in 2011 gedaald tot 5%. Dat is te verklaren door de nieuwe selectiecriteria sinds juni 2010 waardoor correcter geselecteerd kan worden of iemand rechthebbend of verplicht is. In 2011 werden minderjarige nieuwkomers tussen 2,5 en 18 jaar geselecteerd als doelgroep van inburgering. Dat is een stijging van 18% tegenover Toen stroomden minderjarigen in. Van de instroom in 2011 was 28% tussen 2,5 en 5 jaar, 35% tussen 6 en 11 jaar en 37% tussen 12 en 17 jaar. Figuur 4: Verdeling (%) doelgroep in de instroom van meerderjarige inburgeraars in 2010 en % 80% 11% 5% 60% 40% 20% 0% 51% 55% 3% 4% 35% 36% onbepaald recht prioritair recht plicht 4 Derdelanders zijn onderdanen van andere landen dan die van de EU+.

17 Wie doet wat? 17 Inburgeringstraject Inburgeringscontract Welk inburgeringstraject een inburgeraar volgt, is vastgelegd in zijn inburgeringscontract. Daarin staat welke onderdelen van het vormingsprogramma hij zal volgen. Het onthaalbureau houdt daarbij maximaal rekening met de leerbehoeften en vragen van de inburgeraar, met de adviezen van het Huis van het Nederlands en, voor inburgeraars met een professioneel perspectief, van de VDAB. Wie een inburgeringscontract ondertekent, engageert zich om regelmatig het vormingsprogramma te volgen. Dat wil zeggen dat hij tijdens elk onderdeel van het vormingsprogramma minstens 80% van de lessen moet bijwonen. Afwijkingen op de aanwezigheidsgraad zijn mogelijk voor inburgeraars die beroepsmatig werkzaam zijn. In 2011 sloten inburgeraars een inburgeringscontract af. Dit is een stijging van 12% tegenover 2010, toen inburgeraars een contract tekenden. Die stijging is te verklaren door de hoge instroom in 2010: veel inburgeraars die in 2010 instroomden, tekenden in 2011 een inburgeringscontract. In het Vlaams Gewest werden 22% van de contracten getekend door rechthebbende inburgeraars (tegenover 24% in 2010) en 78% door verplichte inburgeraars. In vergelijking met 2010 zien we dat het aandeel verplichte inburgeraars gestegen is. Als inburgeraars niet kunnen aantonen dat ze niveau A1 behaald hebben, vraagt het onthaalbureau advies aan het Huis van het Nederlands om te bepalen welke cursus NT2 het meest geschikt is. Op basis van een of meer tests wordt bepaald of de inburgeraars het best NT2 kunnen volgen bij een Centrum voor Basiseducatie (CBE), een Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO) of een universitair talencentrum (UT). Er wordt ook bepaald of ze het best een cursus van 240 uren, 180 uren, 120 uren of 80 uren kunnen volgen. Over het algemeen volgen hoger opgeleide inburgeraars een cursus van 80 of 120 uren bij een CVO of UT, en lager opgeleide personen een cursus van 180 uren of 240 uren bij een CBE. Analfabeten volgen NT2 bij een CBE. Die cursus, die uit verschillende modules bestaat, kan oplopen tot 600 uren. De grootste groep inburgeraars (50%) kreeg in 2011 het advies om 120 uren NT2 te volgen bij een CVO. De tweede grootste groep kreeg het advies om NT2 (240 of 600 uren) te volgen aan een CBE (38%). Negen procent kreeg het advies om 180 uren bij een CBE of CVO te volgen en 3% 80 uren bij een UT. De meerderheid van de inburgeraars die een contract tekenden in 2011 is gealfabetiseerd (87%). Ongeveer 10% is niet gealfabetiseerd of zwak gealfabetiseerd en 3% is anders gealfabetiseerd. Het aandeel mannen/vrouwen in het aantal ondertekende contracten was in 2011 ongeveer gelijk, net zoals de vorige jaren. Nederlands als tweede taal Het inburgeringstraject omvat een opleiding Nederlands als tweede taal (NT2) niveau A1 (Breakthrough) volgens het Europees Referentiekader voor Moderne Vreemde Talen. De opleiding NT2 niveau A1 wordt uitsluitend georganiseerd door reguliere onderwijsinstellingen, namelijk de Centra voor Basiseducatie, de Centra voor Volwassenenonderwijs en de universitaire talencentra.

18 Wie doet wat? 18 Maatschappelijke Oriëntatie In de cursus Maatschappelijke Oriëntatie (MO) maken inburgeraars kennis met de Vlaamse en Belgische samenleving. Die cursus bevat elf leeromgevingen: stad en land, verblijfssituatie, gezin, werk, wonen, gezondheid, onderwijs, publieke dienstverlening, mobiliteit, consumptie en vrije tijd. Deelnemers krijgen kennis en vaardigheden over die leeromgevingen die ze nodig hebben om actief aan de samenleving deel te nemen. Daarbij wordt steeds vertrokken vanuit de voorkennis en leerbehoeften van de inburgeraars. Naast kennis en vaardigheden staan ook waarden en normen centraal. Het is belangrijk dat inburgeraars weten welke waarden en normen onze diverse samenleving schragen. Het onthaalbureau biedt de cursus MO aan. Een standaardaanbod duurt 60 uur. De cursist kan de lessen volgen in zijn eigen taal, in een contacttaal of in het Nederlands. In 2011 werden cursussen MO ingericht in 39 verschillende talen. De meeste cursussen MO worden aangeboden in het Engels (16%), Arabisch (15%), Frans (12%), Nederlands (11%) en Russisch (11%). Sinds januari 2011 kunnen inburgeraars ook vrijgesteld worden voor het onderdeel MO als ze slagen voor de vrijstellingstoets MO. Die toets kan worden afgelegd in het Nederlands, Frans, Engels en Duits. In 2011 legden 966 inburgeraars de toets af, van wie 48% slaagde. Loopbaanoriëntatie Het inburgeringsprogramma bevat ook een aanbod Loopbaanoriëntatie (LO). LO heeft tot doel de inburgeraar te ondersteunen bij het (leren) maken van keuzes om zijn levensloopbaan uit te tekenen. De inhoud van LO is afhankelijk van het perspectief dat een inburgeraar heeft. Inburgeraars met een professioneel perspectief kunnen begeleiding krijgen naar werk en zelfstandig ondernemerschap. Die begeleiding krijgen ze van VDAB of in Brussel van het onthaalbureau zelf i.s.m. VDAB, Tracé en Actiris. Inburgeraars met een educatief perspectief worden door het onthaalbureau begeleid naar verdere studie. Alle inburgeraars hebben een sociaal perspectief en krijgen begeleiding gericht op deelname aan het socioculturele aanbod, vrijwilligerswerk en andere vrijetijdsbesteding. Dat type loopbaanoriëntatie wordt ook maatschappelijke participatie genoemd en wordt door het onthaalbureau aangeboden. Bij 80% van de inburgeraars die in 2011 een contract tekenden werd het perspectief bepaald. De meerderheid van hen heeft een professioneel perspectief (70%). Bij 25% is het hoofdperspectief socio-cultureel, en bij 5% educatief. Bij de overige 20% van de inburgeraars kon nog niet bepaald worden welk perspectief ze hebben. Inburgeraars die het vormingsprogramma regelmatig hebben gevolgd, ontvangen een attest van inburgering. In 2011 behaalden inburgeraars een inburgeringsattest. Van hen was 28% rechthebbend en 72% verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Iets meer vrouwen dan mannen behaalden het attest, namelijk 51% versus 49%.

19 Wie doet wat? 19 Administratieve geldboetes Verplichte inburgeraars die hun plicht niet nakomen, en rechthebbende inburgeraars die hun inburgeringscontract niet naleven, kunnen een administratieve geldboete krijgen. Het systeem van administratieve geldboetes werd ingevoerd op 1 maart Het is niet van kracht in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In 2011 kregen 592 inburgeraars een boete voor het niet nakomen van hun verplichtingen. Van hen was 18% rechthebbend. De verdeling van de inbreuken die in 2011 resulteerden in een boete, vindt u in figuur 5. Figuur 5: Aandeel (%) soorten inbreuken die in 2011 resulteerden in een boete 35% 7% 4% 4% 3% 1% 46% Minderjarige anderstalige nieuwkomers De inburgering van minderjarige anderstalige nieuwkomers gebeurt niet door een inburgeringstraject te volgen, maar vooral door school te lopen. Net zoals voor hun leeftijdsgenoten geldt voor minderjarige anderstalige nieuwkomers het recht op onderwijs en de leerplicht. Veel scholen organiseren onthaalonderwijs dat tot doel heeft hen zo snel mogelijk Nederlands te leren en hen te integreren. Niet tijdig aangemeld Onrechtmatig vroegtijdig gestopt Na inbreuk niet tijdig aangemeld Onregelmatig deelgenomen Niet meegewerkt aan het onderzoek Niet meegewerkt aan de intake Geweigerd inburgeringscontract te tekenen Het onthaalbureau verzorgt de toeleiding van minderjarige anderstalige nieuwkomers naar een geschikte school of naar het onthaalonderwijs. Als dat nodig is, worden ze ook begeleid naar welzijns- en gezondheidsvoorzieningen. In Vlaanderen informeert de gemeente hen over het socioculturele aanbod in hun gemeente, bijvoorbeeld verenigingen, sportieve en culturele activiteiten, jeugdvoorzieningen. In Brussel gebeurt dat door het onthaalbureau zelf. In 2011 startten de onthaalbureaus een toeleidingstraject naar onderwijs op voor minderjarige anderstalige nieuwkomers tussen 5 en 18 jaar.

20 Wie doet wat? 20 Nederlands als tweede taal - Huizen van het Nederlands In Vlaanderen en Brussel zijn er acht Huizen van het Nederlands: vijf provinciale Huizen (de vijf Vlaamse provincies) en drie stedelijke Huizen (Antwerpen, Gent en Brussel). De Huizen van het Nederlands zijn aparte vzw s en zijn een samenwerking van alle aanbieders Nederlands Tweede Taal (NT2) in het werkingsgebied. De Huizen van het Nederlands helpen anderstaligen die Nederlandse taalles willen volgen op weg. Dat betekent concreet dat een consulent van het Huis van het Nederlands een gesprek voert met de kandidaatcursist en eventueel enkele tests afneemt. Samen zoeken ze dan naar de meest geschikte cursus. Het Huis van het Nederlands organiseert dus zelf geen cursussen, maar beschikt wel over een volledig overzicht van alle NT2-cursussen die worden georganiseerd. Het verwijst niet door naar één specifieke school, maar informeert de kandidaat-cursist over alle mogelijkheden die aansluiten bij zijn of haar profiel. Het voorbije jaar steeg het aantal kandidaat-cursisten dat zich aanmeldde bij het Huis van het Nederlands met 10%. In tabel 5 vindt u de unieke aanmeldingen per HvN. In de lijn van die cijfers steeg het aantal cursisten bij Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO) en Centra voor Basiseducatie (CBE) met 7% ten opzichte van 2010 (tabel 6). 5 Tabel 5. Aantal unieke aanmeldingen bij het HvN in Huis van het Nederlands Antwerpen Huis van het Nederlands Brussel Huis van het Nederlands Gent Huis van het Nederlands Limburg Huis van het Nederlands Oost-Vlaanderen Huis van het Nederlands Provincie Antwerpen Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant Huis van het Nederlands West-Vlaanderen totaal Bron: HvN/KBI Tabel 6. Aantal cursisten CBE/CVO Huis van het Nederlands Antwerpen Huis van het Nederlands Brussel Huis van het Nederlands Gent Huis van het Nederlands Limburg Huis van het Nederlands Oost-Vlaanderen Huis van het Nederlands Provincie Antwerpen Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant Huis van het Nederlands West-Vlaanderen totaal Bron: HvN/KBI 5 Voor andere aanbieders kunnen geen accurate cijfers worden gegeven wegens een onvolledige uitwisseling van gegevens.

21 Wie doet wat? 21 Realisaties in 2011 op Vlaams niveau Vlaams integratie- en inburgeringsbeleid Dit hoofdstuk biedt een selectie uit het Vlaams integratie- en inburgeringsbeleid van het Agentschap Binnenlands Bestuur in We kozen er enkele representatieve realisaties uit. Voor een vollediger overzicht verwijzen we naar de Beleidsbrief Inburgering en Integratie. Beleidsprioriteiten Commissie Integratiebeleid Op 26 april 2011 kwam de Commissie Integratiebeleid voor het eerst samen. Ze werd opgericht door het integratiedecreet om een doorgedreven inclusief beleid te kunnen voeren. Bedoeling is de acties van de verschillende beleidsdomeinen te coördineren en te evalueren. De Commissie is meteen van start gegaan met de opmaak van een geïntegreerd actieplan. Dat is gebaseerd op de drie kernopdrachten van het integratiebeleid: het bevorderen van participatie, van toegankelijkheid en van samenleven in diversiteit. De verschillende beleidsdomeinen werken eraan mee via hun vertegenwoordiging in de commissie. Eind 2011, na zes bijeenkomsten, was het actieplan klaar voor bespreking en goedkeuring door de Vlaamse Regering. Strategisch plan woonwagenbewoners Woonwagenbewoners in Vlaanderen worden met nogal wat uitdagingen geconfronteerd. Om daarop te kunnen antwoorden is een proces opgestart om tot een strategisch plan voor woonwagenbewoners te komen. Een grondige omgevingsanalyse bracht knelpunten aan het licht op verschillende domeinen. Een stuurgroep ging aan de slag om acties te ontwikkelen. De stuurgroep kwam zes keer samen om tegen eind 2011 een inclusief en integraal strategisch plan voor bespreking en goedkeuring voor te leggen aan de Vlaamse Regering. Vlaams actieplan voor Midden- en Oost- Europese migranten De migratie uit de Midden- en Oost-Europese (MOE) landen is de laatste jaren sterk gestegen. Een specifieke groep binnen de MOE-migranten zijn de Roma. De toenemende migratie uit de MOE-landen brengt eigen problemen met zich mee en plaatst de Vlaamse en lokale overheid voor uitdagingen. In 2011 werkte de Vlaamse MOE-werkgroep een plan uit met acties van alle betrokken beleidsdomeinen om de nieuwe instroom met een inclusieve aanpak in goede banen te leiden. Het plan zet de directe ondersteuning van de betrokken lokale overheden en diensten centraal. De Vlaamse Regering keurde het plan goed op 11 oktober Starterspakket voor familiemigranten Het project inburgering in het land van herkomst liep in 2011 verder. Er wordt een starterspakket ontwikkeld waarmee familiemigranten zich kunnen voorbereiden op hun vertrek naar Vlaanderen. Het Agentschap vindt het belangrijk dat familiemigranten met realistische verwachtingen vertrekken en dat ze zo vlug mogelijk kunnen deelnemen aan de Vlaamse samenleving. Het pakket bestaat uit drie delen: een DVD en brochure, een taalgidsje dat een eerste kennismaking biedt met het Nederlands en een rugzakje, een praktische handleiding over welke documenten men moet meebrengen uit het herkomstland om hier te kunnen werken of studeren. Vanaf het voorjaar 2012 wordt dit pakket via de consulaten verspreid onder familiemigranten uit Marokko, Turkije en Rusland. Samen Inburgeren De voorbije jaren is de methodiek Samen Inburgeren ontwikkeld. Het is de naam van een Vlaams model van inburgeringscoaching dat vertrekt van de idee: inburgeren doe je samen. Vrijwilligers engageren zich daarbij om inburgeraars te ondersteunen bij hun inburgeringsproces. Inburgeraars kunnen zo het Nederlands dat ze geleerd hebben ook in de praktijk oefenen.

22 Wie doet wat? 22 Omdat echte integratie plaatsvindt in de straat, de buurt, de wijk, ligt de focus van Samen Inburgeren lokaal. Dankzij de informatie, het draaiboek en de website waar ieder lokaal project een eigen webpagina kan aanmaken, moet dit concept uitgroeien tot een toegankelijk initiatief voor vrijwilligers en inburgeraars in heel Vlaanderen. Om de verspreiding van het concept te stimuleren, is Samen Inburgeren gekozen als thema voor de projectoproep 2011 Gezocht: managers van diversiteit. De lokale projecten gaan begin 2012 van start. Vernieuwde website inburgering De website is in 2011 uitgebreid met pagina s in het Arabisch, Turks, Pools, Bulgaars, Roemeens, Russisch en Spaans, om (rechthebbende) inburgeraars beter te kunnen motiveren om een inburgeringstraject te volgen. In de meest van deze talen staan er ook getuigenissen van inburgeraars online. Je vindt er ook het nieuwe filmpje Het leven zoals het wordt, dat het primaire inburgeringstraject uitbeeldt en begrijpelijk maakt: niet alleen voor inburgeraars, maar voor alle Vlamingen. Naar een nieuwe Kruispuntbank Inburgering De Kruispuntbank Inburgering (KBI) is uitgegroeid tot een databank met algemene informatie over inburgeraars en NT2-cursisten. In de eerste plaats wordt ze als cliëntvolgsysteem gebruikt door de onthaalbureaus en de Huizen van het Nederlands. De KBI communiceert ook met de externe partners die betrokken zijn bij het inburgeringproces. In juli 2011 is de overheidsopdracht voor de bouw van een nieuwe Kruispuntbank finaal afgerond. De activiteiten voor de nieuwe databank zijn intussen opgestart in samenspraak met betrokken partners als de Huizen van het Nederlands, de onthaalbureaus inburgering en het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs en Studietoelagen. monitor is een ondersteuning met betrouwbare cijfergegevens voor de lokale besturen bij de planning en ontwikkeling van hun beleid. Ze is opgenomen als een thematisch project binnen de portaal Lokale Statistieken. In het voorjaar van 2012 kreeg de monitor definitief vorm en werden nog enkele parameters toegevoegd over onderwijs en opleiding. Voor elke gemeente uit het Vlaams Gewest kan je er een digitaal cijferrapport downloaden. Daarin staan de gemeentelijke resultaten op de verschillende indicatoren, een vergelijking van die resultaten met Vlaanderen en met de gemiddelde score van een groep vergelijkbare gemeenten. Jaarlijks worden de cijferrapporten geactualiseerd, zodat alle steden en gemeenten de vinger aan de pols kunnen houden. aps.vlaanderen.be/lokaal/lokale_statistieken.htm Beleidsrelevant onderzoek Het Steunpunt Gelijkekansenbeleid is voor de Vlaamse overheid het aanspreekpunt voor gelijke kansen, diversiteit en integratie was voor het Steunpunt het laatste werkjaar. In 2011 leverde het rond de thema s diversiteit en integratie meerdere onderzoeksrapporten op. U kunt ze downloaden op de website van het steunpunt: Eind 2011 is een nieuw Steunpunt Inburgering en Integratie erkend voor een periode van vier jaar. Het is de eerste keer dat er voor het thema inburgering en Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Sinds eind december 2011 is de eerste versie van de lokale Inburgerings- en Integratiemonitor online. Hij bundelt omgevingsindicatoren die het lokale inburgerings- en integratiegebeuren in kaart brengen. De

23 Wie doet wat? 23 integratie een afzonderlijk steunpunt voor beleidsrelevant onderzoek zal zijn. Planlastvermindering voor het lokaal integratiebeleid. Op 2 december 2011 keurde de Vlaamse Regering principieel het wijzigingsdecreet goed dat het integratiedecreet afstemt op het planlastendecreet. Vanaf de beleidscyclus zal die aanpassing een reële planlastvermindering betekenen voor de lokale besturen die een lokaal integratiebeleid voeren. Het integratiebeleidsplan wordt geïntegreerd in de algemene strategische meerjarenplanning. De rapportering verloopt via de geëigende instrumenten in de (digitale) beleids- en beheerscyclus. Hervorming van de integratie- en inburgeringssector Om de doelmatigheid van het aanbod en de efficiëntie en effectiviteit van het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid te verhogen, is er een traject gestart om de integratie- en inburgeringssector te hervormen. Op 15 juli 2011 keurde de Vlaamse Regering de conceptnota over de hervorming van de integratie- en inburgeringssector goed. In de conceptnota staan de doelstellingen en krijtlijnen van de geplande hervorming. Inhoudelijk blijven de kernopdrachten en doelstellingen uit de regelgeving behouden. Maar voor een meer doelgerichte inzet van de bestaande instrumenten kiest minister Geert Bourgeois voor een Extern Verzelfstandigd Agentschap Integratie en Inburgering als uitvoerder van het beleid. Die geïntegreerde dienst met een optimale afstemming tussen het eerstelijnsaanbod en de tweedelijnswerking moet garant staan voor een meer resultaatgericht aanbod en een betere aansluiting met initiatieven in andere beleidsdomeinen en sectoren. Tegelijk zal de hervormde sector met kleinere, regionale werkingsgebieden flexibel kunnen inspelen op de prioriteiten van lokale besturen die een integratiebeleid voeren. Die nieuwe manier van werken zal in de steden Gent en Antwerpen en de provincie Limburg niet worden uitgevoerd door het Agentschap maar geïntegreerd worden in de eigen werking van de stad of provincie. Voor de hervorming van de Huizen van het Nederlands wordt in de loop van 2012 een nota voorgelegd aan de Vlaamse Regering. Momenteel worden de organisatorische, juridische en financiële aspecten van deze hervorming in kaart gebracht. Daarnaast wordt het werkveld via werkgroepen en overleggen bij deze hervorming betrokken. Het nieuwe Agentschap moet in 2014 operationeel zijn. Kruispunt Migratie-Integratie Vlaams Minderhedencentrum wordt Kruispunt Migratie-Integratie Het Kruispunt Migratie-Integratie voert de opdrachten van het integratiedecreet voor het VLEMI uit: dat is de naam die het decreet geeft aan het Vlaams Expertisecentrum Migratie en Integratie. Het decreet zegt dat ook die naam gewijzigd kan worden. Het Vlaams Minderhedencentrum koos vanaf 10 januari 2011 voor de naam Kruispunt Migratie-Integratie, Expertisecentrum voor Vlaanderen - Brussel. Die naam paste beter bij de geëvolueerde koers van de organisatie. Het nieuwe Kruispunt werd plechtig gelanceerd op 8 april Het Kruispunt ontwikkelt een brede kijk op de gevolgen van migratie. De nieuwe naam geeft aan wat dat inhoudt. De voorstellingsbrochure van 2011 zegt het zo:

24 Wie doet wat? 24 Een Kruispunt van perspectieven. We kijken door meerdere brillen We werken in een ruim en divers netwerk. Zodat de héle samenleving er beter van wordt. Een Kruispunt van sectoren en disciplines. Waar experts uit verschillende sectoren en disciplines samenwerken. Een Kruispunt van theorie en praktijk. Want we willen structureel en duurzaam werken. Een Kruispunt voor ontmoetingen. We slaan bruggen tussen organisaties en tussen mensen. We zijn geen belangenbehartigers van één groep. Strategisch doelenkader voor de integratiecentra Het Kruispunt Migratie-Integratie heeft als opdracht een strategisch planningskader te ontwikkelen voor de integratiecentra. In 2011 stelde het dat kader op, samen met de integratiecentra, en met advies van de Integratiecommissie. Vertrekpunt was onder meer de omgevingsanalyse die het Kruispunt in 2010 deed samen met de centra. Minister Geert Bourgeois keurde het doelenkader intussen goed. De provinciale integratiecentra gaan het gebruiken voor hun eigen planning voor Het doelenkader wil twee effecten bereiken: gelijke kansen voor iedereen, met bijzondere aandacht voor mensen met een migratieachtergrond; beter omgaan met etnisch-culturele diversiteit. Er is gekozen voor vijf strategische domeinen. In een notendop: etnisch-culturele diversiteit in het lokaal beleid; etnisch-culturele diversiteit in het beleid van voorzieningen, verenigingen en organisaties; gelijke leer- en onderwijskansen voor kinderen en jongeren; de oriëntatie van mensen met een migratieachtergrond in de samenleving; werken aan sociale samenhang. Ondersteuning voor de onthaalbureaus In 2011 organiseerde het Kruispunt een succesvolle trefdag voor leraren Maatschappelijke Oriëntatie (MO) in de onthaalbureaus. De MoMo-dag bracht honderdzeventig deelnemers op de been. Nieuw is ook het Climrek: een digitaal platform ( dat het voor alle MO-leerkrachten mogelijk maakt om lesmateriaal uit te wisselen. Het Kruispunt lanceerde daarnaast nieuwe succesvolle vormingen op vraag en op maat, zoals gedifferentieerd lesgeven. Opmerkelijk was ook een samenwerking met de UGent: masterstudenten pedagogie ontwikkelen oefeningen voor leerkrachten, en krijgen de kans ze in de praktijk getest te zien. Voor de trajectbegeleiders van de onthaalbureaus lanceerde het Kruispunt een volledig vernieuwde Basismodule trajectbegeleiding. Er namen 52 trajectbegeleiders deel aan deze vierdaagse training. Klassieke vormingen als Diplomagelijkschakeling en de Introductiedag werden aangevuld met nieuwe vormingen zoals Limieten van trajectbegeleiding en een leertraject Midden- en Oost-Europese Inburgeraars. Leertraject ouderbetrokkenheid voor de integratiesector Betrokkenheid van ouders bij de school van hun kinderen, en van de school op de ouders: het thema leeft sterk in het onderwijs. In stelde het Kruispunt Migratie-Integratie samen met de integratiecentra een werkkader ouderbetrokkenheid op. In 2011 stak het Kruispunt daarrond een leertraject in elkaar. Zo kon het werkkader verder gaan leven bij de medewerkers van de integra-