De nieuwe wetgeving voor etiketten

Transcriptie

1 De nieuwe wetgeving voor etiketten P.O Box AB Dalfsen Wannestraat RT Dalfsen T F T F info@eshuis.nl ING: bic-code: ingbnl2a iban: NL30 INGB KvKnr

2 Etikettering en verpakking van producten De etikettering van levensmiddelen moet garanderen dat de consumenten beschikken over volledige informatie over de inhoud en samenstelling van deze producten, om hun gezondheid en hun economische belangen te beschermen. Etiketten kunnen verder ook informatie geven over een bepaald kenmerk van het product, zoals de oorsprong en de wijze van productie. Bovendien gelden voor bepaalde levensmiddelen specifieke regels, bijvoorbeeld voor genetisch gemodificeerde organismen, allergene levensmiddelen, babyvoeding en bepaalde dranken. Ook de etiketten van bepaalde andere producten dan levensmiddelen moeten bepaalde informatie vermelden, opdat de consumenten er veilig gebruik van kunnen maken en met kennis van zaken een keuze kunnen maken. Verder dienen bij de verpakking van levensmiddelen bepaalde fabricagecriteria in acht genomen te worden om te voorkomen dat die producten door de verpakking verontreinigd worden. Waarom? Verordening Voedselinformatie officieel gepubliceerd! Wat is er eigenlijk aan de hand? Op 22 november 2011 is de officiële publicatie van de nieuwe Verordening Voedselinformatieverstrekking verschenen, genaamd VERORDENING (EU) Nr. 1169/2011. De etiket - teringsrichtlijn 2000/13/EG zal met ingang van 13 december 2014 worden ingetrokken. Europese etiketteringsregels waren onder meer vastgesteld in Richtlijn 2000/13/EG. De meeste bepalingen van die richtlijn dateren uit 1978 en moesten daarom geactualiseerd worden. Dit was ook nodig voor de Voorschriften voor de Voedingswaarde-informatie (Richtlijn 90/496/EEG), deze zal tevens vervallen per 13 december Wetswijziging etikettering De inwerkingtreding van de nieuwe verordening is 13 de - cember 2011 en de Verordening gaat uiterlijk 13 december 2014 van kracht. Dat betekent dat alle etiket - ten van verpakte voedingsmiddelen voor die datum moeten zijn aangepast. Bereid u vast voor op wat gaat komen en start tijdig met de implementatie van de verordening op de voedselinformatie op uw verpakking en etiketten. De grootste veranderingen zijn o.a. Voedingswaarde etikettering wordt verplicht Verzadigde vetten worden verplicht benoemd De datum van eerste invriezing zal worden vermeld, ont - dooiing zal worden benoemd Allergenendeclaratie ook bij onverpakte producten en in de horeca De minimale lettergrootte wordt 1,2 mm (0.9 mm voor kleine etiketten) Herkomst bij vlees zal worden benoemd Er komt een verplichte vermelding voor aspartaam Let op! U moet kiezen: Of u declareert volledig volgens de oude regels, of u declareert volledig volgens de nieuwe. U hoeft natuurlijk niet de etiketten van uw volledige assortiment ineens te vervangen, maar kunt er ook voor kiezen om dit geleidelijk per produkt(groep) te doen. Complexer en ook voor horeca en webshops De verplichte voedingswaarde etikettering is van toepassing met ingang van 13 december De bijlage VI deel B is van toepassing vanaf 1 januari Dit betreft de specifieke voorschriften betreffende de aanduiding van gehakt vlees. Ook zullen restaurants, cateraars, instellingskeukens, horeca en de ambachtelijke bedrijven vanaf 13 december 2014 allergeneninformatie over hun producten moeten gaan ver - 1

3 strekken. Dit was tot nu toe niet verplicht. Ook webshops zullen de gevolgen merken omdat de verkoop op afstand nu ook benoemd is. Over het algemeen kan worden gesteld dat de regelgeving voor de etikettering van levensmiddelen er niet eenvoudiger op is geworden. De mate van gedetailleerdheid en de verbij - zonderingen van de bestaande voorschriften zijn opmerke - lijk. De aan de consument te verstrekken productinformatie op het etiket wordt hoe dan ook steeds complexer. De nieuwe verordening telt 55 artikelen en kent maar liefst 15 bijlagen. Samenvatting - Lijst van verplichte vermeldingen Volgens artikel 9 van de nieuwe Verordening zijn de volgende vermeldingen verplicht op de productverpakking: 1. De benaming van het levensmiddel 2. De lijst van ingrediënten; 3. Elke stof of technische hulpstof die wordt genoemd in bijlage II (allergenen) of is afgeleid van een in bijlage II genoemde stof en welke nog aanwezig is in het eind - product, zelfs in een veranderde vorm; 4. De hoeveelheid van bepaalde ingrediënten of catego - rieën van ingrediënten (KWID); 5. De netto hoeveelheid van het levensmiddel; 6. De datum van minimale houdbaarheid of de uiterste consumptiedatum; 7. Bijzondere bewaarvoorschriften en/of gebruiksvoor - waarden; 8. De naam of handelsnaam en het adres van de in artikel 8, lid 1 bis, bedoelde exploitant van een levensmidde - lenbedrijf. 9. Het land van oorsprong of de plaats van herkomst overeenkomstig artikel 26; 10. Een gebruiksaanwijzing, als het levensmiddel moeilijk te gebruiken is zonder gebruiksaanwijzing; 11. Voor dranken met een alcoholvolumegehalte van meer dan 1,2%; het effectief alcoholvolumegehalte; 12. Een voedingswaardevermelding; (BIJLAGE 1) Opmerkingen: De enige wijziging in de lijst van verplichte vermeldingen ten opzichte van de oude wetgeving, is de verplichte voedings - waardevermelding. De vermeldingen moeten worden aangeven in woord en getal. Onverminderd artikel 35 mogen ze aanvullend worden uitgedrukt door middel van pictogrammen of symbolen. (Dit betreft de voedingswaarde-informatie.) 2

4 Bijkomende verplichte vermeldingen Artikel 10. Bijkomende verplichte vermeldingen voor specifieke typen of categorieën Naast de vermelding in artikel 9, lid 1 zijn in de bijlage III bijkomende verplichte vermeldingen voor specifieke typen of categorieën levensmiddelen vastgesteld. Enkele wijzigingen van de bijkomende verplichte vermeldingen ten opzicht van de oude wetgeving zijn: bevat aspartaam (een bron van fenylalanine) wordt vermeld op het etiket indien aspartaam/aspartaam-acesul - faam-zout enkel is opgenomen in de lijst met ingrediënten door een verwijzing naar het E-nummer. bevat een bron van fenylalanine wordt vermeld op het etiket indien aspartaam/aspartaam-acesulfaamzout met specifieke naam is opgenomen in de lijst met ingrediënten. Dranken met >150 mg/l cafeïne, Hoog cafeïnegehalte. Niet aanbevolen voor kinderen en vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven in het gezichtsveld van de benaming van de drank, gevolgd door vermelding tussen haakjes van het cafeïnegehalte uitgedrukt in mg/100 ml. Andere producten dan dranken waaraan cafeïne is toege - voegd met fysiologische doeleinden, krijgen de uitdrukking Bevat cafeïne. Niet aanbevolen voor kinderen en vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven in het gezichts - veld van de benaming van de drank, gevolgd door ver - melding tussen haakjes van het cafeïnegehalte uitgedrukt in mg/100 ml. Voor voedingssupplementen wordt het cafeïnegehalte uitgedrukt per dagelijkse consumptie aanbevolen portie. Voor bevroren vlees, diepgevroren vleesbereidingen en diep - gevroren onverwerkte visserijproducten geldt een vermel - ding van de datum van invriezing of de datum van de eerste invriezing indien het product meer dan een keer ingevroren is geweest. Verplichte voedselinformatie Artikel 12. Beschikbaarheid van verplichte voedselinformatie en plaats waar zij worden aangebracht. Voor voorverpakte levensmiddelen geldt dat de informatie op de verpakking staat of op een daaraan bevestigd etiket is aangebracht. Ook voor onverpakte producten moet informatie over aller - genen verplicht vermeld gaan worden. Alle andere informatie is optioneel. Dit zijn bijvoorbeeld producten zoals verkocht bij versafdelingen in de supermarkt, traiteurs, bakkers en slagers, maar ook bij cateraars, restaurants, horeca en instellingskeukens. De allergeneninformatie hoeft niet perse op een etiket of menukaart te staan, maar moet makkelijk beschikbaar zijn voor de consument. Dat betekent publica - tie op een duidelijk zichtbare plaats en in leesbare letters. Elk land kan hiervoor zijn eigen regels vaststellen. Hoe dit in Nederland opgevat gaat worden is dus nog niet bekend. (artikel 44) Ondanks het feit dat een Verordening direct geldt voor alle Europese lidstaten, houden de verschillende landen de mogelijkheid om aanvullende eigen regels op te stellen. Dit kan ertoe leiden dat er verschillen zullen blijven tussen de nationale regelgevingen. 3

5 Regels letterhoogte Artikel 13. Presentatie van verplichte vermeldingen De verplichte vermeldingen zoals beschreven in artikel 9, lid 1, moeten zodanig op de verpakking of etiket zijn aange - bracht dat ze duidelijk leesbaar zijn, met een letterhoogte (bijlage IV) van minimaal 1,2 mm. Op etiketten kleiner dan 80 cm 2 moet een lettergrootte gehanteerd worden van minimaal 0,9 mm. De benaming en nettogewicht moeten in hetzelfde gezicht - veld staan. Eventueel aangevuld met het alcoholgehalte als dit van toepassing is. De houdbaarheidsvermelding hoeft dus niet meer in het - zelfde gezichtveld te staan. Verkoop op afstand Artikel 14. Niet alleen het etiket, maar ook informatie op websites, reclame-uitingen en mondelinge informatie moet aan de wettelijke eisen voldoen. De verplichte voedselinformatie, waaronder ook allerge - neninformatie, moet beschikbaar zijn vóór het moment van aankoop. Dit heeft vooral gevolgen voor webshops. Deze eis geldt overigens niet voor snoepautomaten. Benaming van het levensmiddel Artikel 17. Fysische toestand vermelden Fysische toestand en / of de specifieke behandeling zoals, poeder, opnieuw ingevroren, gevriesdroogd, snelgevroren, concentraat, gerookt, etc. Levensmiddelen die voor verkoop diepgevroren zijn geweest en ontdooid worden verkocht, moeten de vermelding Ontdooid hebben. Dit is niet van toepassing op produc - ten waarvoor ontdooiing geen negatieve invloed heeft op de voedselveiligheid of kwaliteit van het levensmiddel (de vraag hierbij wel is hoe wordt dit gemeten? ) Een voorbeeld: snelgevroren ontdooid brood Overige vermeldingen: Vermelding toegevoegde eiwitten aan vleesproducten Vermelding toegevoegd water aan vlees- en visproducten in de vorm van lap, plak, filet, indien het toegevoegde water meer dan 5% bedraagt Vlees- en visproducten bestaande uit verschillende stuk - ken samengesteld uit stukjes vlees (vis) Specifieke aanduidingen voor gehakt vlees (BIJLAGE VI DEEL B) Vermelding, indien ingrediënt vervangen is door imitatieingrediënt, moet het lettergrootte minimaal 75% van het lettergrootte van de aanduiding zijn en niet kleiner dan 1,2 mm. Wanneer een worstvel niet eetbaar is, moet dit worden vermeld. 4

6 Lijst van ingrediënten Artikel 18. De ingrediëntenlijst wordt voorafgegaan door een passende titel welke het woord ingrediënten bevat. (interpretatie: ook ingrediëntendeclaratie ) Verplichte melding van nano tussen haakjes achter het betreffende ingrediënt van nanomateriaal. Groepsnaam plantaardige oliën / vetten moet inclusief bron worden vermeld, zoals palmolie of kokosvet. Dus niet meer alleen wanneer het een allergenenbron bevat. Olie / vet moet aangevuld worden met geheel of ge - deeltelijk gehard Allergenen Artikel 21. Allergenen worden in de ingrediëntenlijst benadrukt met onderscheidend typografie (bijvoorbeeld lettertype, stijl of achtergrondkleur) Allergenen moeten meerdere malen herhaald worden indien meerdere malen aanwezig! Behalve als de product - naam al naar het allergeen verwijst. Allergenen vermelden op niet voorverpakte levensmidde - len (voorafgegaan door het woord bevat ) Kruisbesmetting: De informatie over kruisbesmetting met allergenen mag niet misleidend, dubbelzinnig of verwar - rend zijn. De lijst met allergenen verandert niet. Wel worden noten weer gewoon noten genoemd in plaats van schaalvruch - ten. De norm voor sulfiet is verduidelijkt. Het gaat om het totaal aan SO 2 (zwaveldioxide) in producten gereed voor consumptie. Dit heeft gevolgen voor de gekozen bepa - lingsmethoden. Veel analysemethoden bepalen vrij sulfiet (SO 3 -) wat soms wel een factor 10 kan verschillen met totaal zwaveldioxide. Nettohoeveelheid Artikel 23. De nettohoeveelheid hoeft niet vermeld te worden in geval van: Producten die aanzienlijk aan volume of gewicht verliezen en die per stuk worden verkocht dan wel in aanwezigheid van de koper worden gewogen; Met een netto-hoeveelheid van minder 5 g of 5 ml; Producten die per stuk worden verkocht, mits het aantal stuks duidelijk kan worden gezien en van buitenaf gemak - kelijk kan worden geteld, of, zo dit niet het geval is, in de etikettering is vermeld. Overige: Bij een geglansd levensmiddel wordt het gedeclareerde nettogewicht aangeven exclusief het glazuur. Bij Kruiden en specerijen is de netto-hoeveelheid wel van toepassing! 5

7 Vermelden datums Artikel 24. Datum van minimale houdbaarheid, uiterste consumptiedatum en datum van invriezing Datum van invriezen vermelden ingevroren op voor producten in bijlage III punt 6. Bewaarvoorschrift na Ten minste houdbaar tot vermelden indien relevant om de houdbaarheid te waarborgen. Oorsprong of herkomst Artikel 26. Land van oorsprong of plaats van herkomst Lid 2a: Verplicht indien weglating consument kan misleiden; Lid 2b: Voor vlees dat is opgenomen in bijlage XI: varkens, schapen, geiten en pluimvee. vandaan, wordt tevens land van oorsprong/plaats van herkomst van dit ingrediënt vermeld of wordt vermeld dat het land van oorsprong/plaats van herkomst van het primair ingrediënt verschilt van die van het levensmiddel. Geldt voor vers, gekoeld en bevroren vlees Lid 3: Wanneer het land van oorsprong/plaats van her - komst is vermeld en het primaire ingrediënt komt hier niet Primair ingrediënt is ingrediënt dat voor minimaal 50% aanwezig is. Inhoud voedingswaarde Artikel 30. Het verplicht vermelden van de Voedingswaarde is vastgesteld. Wanneer is declaratie toegestaan volgens verordening 1924/2006, voedings- en gezondheidsclaims voor levens - middelen? Indien kan worden vermeld dat het zoutgehalte uitsluitend is toe te schrijven aan van nature voorkomend natrium. Door bijvoorbeeld de vermelding: *Uitsluitend van nature voorkomend natrium Hier wordt het zout bedoeld wat met de volgende formule berekend kan worden zout = natrium x 2,5. Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) vitaminen en mineralen is opgenomen in de nieuwe verordening. Uitdrukking in 100 g of 100 ml Artikel 32. De energetische waarde en de hoeveelheid nutriënten worden uitgedrukt per 100 g of 100 ml. Referentie-innames voor energie en andere nutriënten voor de berekening van de GDA, zijn opgenomen in de nieuwe Verordening. De vermelding de GDA is additioneel toege - staan. 6

8 Portie of consumptie-eenheid Artikel 33. De vermelding per portie of per consumptie-eenheid mag additioneel, dus aanvullend, vermeld worden. Presentatie voedingswaarde Artikel 34. De gehele Voedingswaardetabel moet in hetzelfde gezichts - veld worden weergeven en in de volgorde zoals weergeven in bijlage XV. Let op! De hieronder weergeven vetgedrukte nutriënten zijn verplicht om te etiketteren. (Deze hoeven niet dikgedrukt weergegeven te worden). Energetische waarde (Energie) Vetten - Waarvan verzadigde vetzuren - Waarvan enkelvoudig onverzadigde vetzuren - Meervoudig onverzadigde vetzuren Koolhydraten - Waarvan suikers - Waarvan polyolen - Waarvan zetmeel Vezels Eiwitten Zout Vitaminen en mineralen (zoals vermeld in bijlage XIII) Indien energetische waarden of nutriënten in verwaarloos - bare hoeveelheid aanwezig zijn, vermeldt dan: Bevat ver - waarloosbare hoeveelheden in onmiddellijke nabijheid van de voedingswaardevermelding. Hier kan de commis - sie die de regels opstelt nog uitvoeringshandelingen voor vaststellen. Voedingswaarde niet verplicht in geval van: Etiket kleiner dan 25 cm2 Water, kruiden, thee, koffie, onverwerkte producten 7

9 Het nieuwe etiket ONLINE Een onderdeel van de nieuwe wet is dat vanaf medio december 2014 alle verplichte etiketinformatie op een levensmiddelenverpakking, ook online beschikbaar moet zijn voordat de consument tot aankoop overgaat. Is dit niet het geval, dan mogen webwinkels deze producten simpelweg niet verkopen. Informatiebehoefte van de consument In de winkel en online wil de consument voordat hij een aan - koop doet, goed worden geïnformeerd over een product. In een winkel kan de consument deze informatie lezen op het etiket. In een webwinkel moet de etiketinformatie straks ook beschikbaar zijn. Dit is van groot belang, omdat het aandeel van online verkopen een steeds groter deel uitmaakt van de omzet. Kijk voor meer informatie ook op Nieuwe etiketten en gevaarsymbolen De invoering van de nieuwe etiketten gebeurt in fasen. Op een aantal producten tref je inmiddels al nieuwe gevaar - etiketten aan omdat het voor enkelvoudige stoffen (zoals wasbenzine en aceton) al verplicht is of omdat fabrikanten al nieuwe etiketten hebben aangebracht op hun product. Voor producten die uit meerdere chemische stoffen bestaan (mengsels), zoals wasmiddelen en verfproducten, geldt de verplichting pas vanaf Toch kunnen fabrikanten ervoor kiezen al eerder nieuwe etiketten op hun product aan te brengen. Je kunt daardoor gedurende een periode huidige en nieuwe etiketten naast elkaar tegenkomen in de winkel. Na 2017 moeten alle huishoudchemicaliën voorzien zijn van de nieuwe etikettering. De eu wetgeving voor etikettering van producten die geen levensmiddelen zijn: product_labelling_and_packaging/index_nl.htm 8