Vlaams Verbond van het

Transcriptie

1 Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS HOUTBEWERKING DERDE GRAAD BSO 1 ste leerjaar 2 de leerjaar LICAP BRUSSEL D/2002/0279/033 september 2002

2 VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS HOUTBEWERKING DERDE GRAAD BSO 1 ste leerjaar 2 de leerjaar LICAP BRUSSEL D/2002/0279/033 september 2002

3 INHOUD 1 Lessentabel Basisvorming en fundamenteel gedeelte Complementair gedeelte Inleiding Impulsen Toelichting bij de lessentabel Leerplannen op basis van beroepsprofielen, beroepsopleidingsprofielen en opleidingsprofielen Studierichtingsprofiel en verticale samenhang Logisch curriculum Instroom en beginsituatie Profiel van de studierichting en vormingscomponenten Uitstroom Aandachtspunten Kwaliteitszorg (IKZ) Het gebruik van Informatie en Communicatietechnologie (ICT) Welzijn op het werk en VCA Stages De geïntegreerde proef Algemene methodologische wenken Inleidende beschouwingen Projectmatig werken volgens een concentrisch vormingsconcept Realisaties hout Overkoepelende leerplandoelstellingen en leerinhouden Specifieke doelstellingen en leerinhouden Specifieke stagedoelstellingen Pedagogisch didactische wenken en didactische middelen Toegepaste wetenschappen Toegepaste elektriciteit Toegepaste mechanica Elementaire kennis van sanitaire installaties Evaluatie Minimale materiële vereisten Realisaties hout Toegepaste wetenschappen Bibliografie Nuttige adressen D/2002/0279/033 3 Houtbewerking

4 1 Lessentabel Maximum: 36 uur 1.1 Basisvorming en fundamenteel gedeelte Pedagogische vakbenaming uren/week Administratieve vakbenaming Basisvorming en fundamenteel gedeelte Totaal Bedrijfsbeheer (*) 0 1 TV Toegepaste economie Godsdienst 2 2 AV Godsdienst Lichamelijke opvoeding 2 2 AV Lichamelijke opvoeding Maatschappelijke vorming 0/2 0/2 AV Maatschappelijke vorming Nederlands 0/2 0/2 AV Nederlands Project algemene vakken 4/0 4/0 AV Project algemene vakken Vakken van het fundamentele gedeelte opgenomen in deze brochure Realisaties hout PV Praktijk Hout 0 2 PV Stage Hout 6 7 TV Hout Toegepaste wetenschappen 2 0 TV Hout/Elektriciteit/Electromechanica Complementair gedeelte Maximum 4 4 (*) Voor Bedrijfsbeheer werd een apart leerplan uitgewerkt. 1.2 Complementair gedeelte Te kiezen uit de vakken en/of de specialiteiten opgesomd in het Besluit van de Vlaamse Regering van 5 juni 1989 tot vaststelling van de algemene vakken, de kunstvakken, de technische vakken en de praktische vakken, voor zover het vakken en specialiteiten betreft waarvoor het besluit van de Vlaamse regering van 14 juni 1989, zoals gewijzigd, bekwaamheidsbewijzen vastlegt in de derde graad. Wanneer in het complementaire gedeelte één of meer vakken gekozen worden die ook voorkomen in de basisvorming of in het fundamentele gedeelte dan vervallen deze vakken niet in de basisvorming, noch in het fundamentele gedeelte. Aanbeveling Frans 2 2 Realisaties hout 2 2 D/2002/0279/033 4 Houtbewerking

5 2 Inleiding Werken aan een opvoedingsproject vanuit een christelijke visie is een opdracht voor de ganse school. Zo kan iedere leraar door zijn wijze van zijn en zijn manier van omgaan met de jongeren een eigen bijdrage leveren tot een christelijk geïnspireerde opvoeding. 2.1 Impulsen Dit leerplan werd herzien omwille van de volgende impulsen: de ontwikkeling van de beroepenstructuur (SERV/FVB); de beroepsprofielen (SERV/FVB) en de beroepsopleidingsprofielen: binnenschrijnwerker, buitenschrijnwerker, daktimmerman en meubelmaker 1 (VLOR); reductie van de studierichtingen met als gevolg een gewijzigd curriculum (structuur 1999) en de verticale samenhang met onder meer de aansluiting op het leerplan Hout 2 de graad BSO ; de nood om leerplandoelstellingen en leerinhouden te actualiseren (nieuwe technieken, materialen, voorschriften, integratie van ICT, CNC, ); vernieuwde visie op TSO en BSO die leidt naar duidelijkere profilering en een min of meer eenvormig stramien voor de leerplannen; besluit van de Vlaamse Regering tot de vaststelling van de goedkeuringscriteria en indieningmodaliteiten van de leerplannen voor het secundair onderwijs (B.S ); de pedagogisch-didactische inzichten om geïntegreerd te werken via een concentrisch vormingsconcept (synchronisatie tussen PV en TV), dit via oefeningen (projecten) die gecoördineerd gepland en georganiseerd worden; wegwerken van de versnippering in vakken van één uur; de (verdere) implementatie van de geïntegreerde proef; de problematiek van de stages; nieuwe eisen betreffende het Welzijn op het werk en basisopleiding in verband met veiligheid (VCA); leerplannen vertrekken vanuit leerplandoelstellingen die door hun formulering de moeilijkheidsgraad het te bereiken niveau aangeven, zodat complexe taxonomieën worden vermeden. 2.2 Toelichting bij de lessentabel Geïntegreerd leerplan In het leerplan van de 2 de graad BSO Hout werd de integratie van de technische vakken (TV) en praktijk (PV) vooropgesteld, in de 3 de graad wordt deze integratie doorgetrokken. Het is vanuit pedagogisch-didactisch standpunt absoluut noodzakelijk om degelijke samenhang te brengen tussen praktijk en theorie. Een eerste stap om op dit vlak goede resultaten te bereiken is vertrekken vanuit een geïntegreerd leerplan. Een geïntegreerd leerplan houdt in dat er in de opbouw ervan geen onderverdeling is volgens vakken. Dit betekent dus geen afzonderlijk leerplanonderdeel voor tekenen, technologie en praktijk. De leerplandoelstellingen en leerinhouden worden zodanig aangeboden dat de praktijk en de theorie als een geheel 1 nog in ontwikkling D/2002/0279/033 5 Houtbewerking

6 ervaren wordt waardoor de afstemming van de theorie op de praktijk optimaal wordt. We hebben dit samenhangend geheel Realisaties hout genoemd. Het onderscheid tussen PV en TV is louter omwille van administratieve redenen behouden. Voor de technische vakken is er dus ook geen onderverdeling meer in de vakken: bestekrekenen, constructieleer, machineleer, stijlleer en woninginrichting, technisch tekenen, beroepseconomie. De verplichte splitsing in vakken van 1 of 2 uur werd weggewerkt. Deze keuze wordt als volgt geargumenteerd: de versnippering in vakken van één uur is niet efficiënt, het is in veel gevallen interessanter om op bepaalde ogenblikken pakketten als geheel aan te bieden; door versnippering gaat de samenhang verloren en ontstaan tal van overlappingen; door de leerplandoelstellingen en leerinhouden te groeperen ontstaat er een duidelijker referentiekader om projectmatig te werken via een concentrisch vormingsconcept (zie verder) Toekenning van de opdrachten en jaarplanning Realisaties hout is een opdracht voor een lerarenteam. Indien deze opdracht wordt verdeeld over twee of meerdere leraars dient dit in overleg met de technisch adviseur(s) en het directieteam te gebeuren. De leerplandoelstellingen en leerinhouden dienen door het team gepland en gespreid over de twee leerjaren. Permanent opvolgen via vakvergaderingen is hierbij noodzakelijk. Richtlijnen en suggesties: versnipper zo weinig mogelijk, bij benadering kan men stellen dat er ongeveer 25 % van de tijd wordt geïnvesteerd aan technischtheoretische vormingscomponenten (cognitief-conceptueel) en 75 % aan praktijk (uitvoeringsgerichte vormingscomponenten), hou zeer geregeld teamvergaderingen en maak samen een sterkte-zwakte analyse van de bereikte resultaten, las momenten in waar bepaalde pakketten globaal behandeld en verwerkt worden, bijvoorbeeld actieweek over integrale kwaliteitszorg, week van de veiligheid, ), het projectmatig werken wordt aanbevolen (zie verder) Toegepaste wetenschappen Voor toegepaste wetenschappen werd 2 uur voorzien. De klemtoon ligt op het inzichtelijk toepassen van wetmatigheden uit het domein van de mechanica en de elektriciteit, die in de context van een opleiding tot houtbewerker relevant zijn. Er werd uitdrukkelijk geopteerd om een blok van 2 uur aan te bieden omwille van het toegepaste karakter. Er dient opgemerkt dat elektriciteit niet meer is opgenomen in het leerplan van de 2 de graad BSO Hout. Binnen het vak Toegepaste Wetenschappen kwam wel al een basis van mechanica aan bod Stage Er zijn een aantal specifieke stagedoelstellingen in het leerplan opgenomen. Om deze te realiseren is er 2 uur stage in het 2 de leerjaar opgenomen. Dit betekent dus een equivalent van 2 weken. Het contact met de industrie is immers een onmisbaar element om de kwaliteit van ons onderwijs te bewaken. D/2002/0279/033 6 Houtbewerking

7 2.3 Leerplannen op basis van beroepsprofielen, beroepsopleidingsprofielen en opleidingsprofielen De beroepenstructuur Om te komen tot een transparant aanbod in het onderwijs is er nood aan een duidelijke en éénduidige beroepenstructuur. Op basis van een onderzoek naar opleidings- en kwalificatiebehoeften in de bouwsector heeft het FVB (Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid), in samenwerking met de SERV (Sociaal Economische Raad voor Vlaanderen) en met het HIVA (Hoger Instituut voor de Arbeid) een beroepenstructuur uitgewerkt. De beroepenstructuur van de houtsector is nog in ontwikkeling De beroepsprofielen Het uitgangspunt voor het opstellen van beroepsprofielen was: Een door de sector gevalideerd instrument ontwikkelen om de vakopleiding te doen aansluiten met de realiteit van de arbeidsmarkt. Deze beroepsprofielen beschrijven de verwachtingen die door de industrie worden gesteld aan een geoefende beroepsbeoefenaar. In deze beroepsprofielen is de volgende informatie opgenomen: omschrijving van het beroep, beroepsinhoud, taken en activiteiten (voorbereidende, uitvoerende en ondersteunende taken), kennis en vaardigheden, beroepshoudingen, bijzondere arbeidsomstandigheden, arbeidsorganisatie, specifieke kwalificatieproblemen en toekomstige evoluties. Deze beroepsprofielen werden ontwikkeld in samenwerking met de SERV De beroepsopleidingsprofielen Op basis van de beroepsprofielen ontwikkelde de sectorcommissie bouw-hout-decoratie van de VLOR beroepsopleidingsprofielen met als doelstellingen: de uitbouw van het onderwijs optimaal verzekeren, de opleidingen beter laten aansluiten bij de eisen van de arbeidsmarkt, de uitstroom van gekwalificeerde arbeiders verhogen. In deze beroepsopleidingsprofielen worden de vereiste vaardigheden en de ondersteunende kennis beschreven waarover een beginnend beroepsbeoefenaar dient te beschikken. Ook de beheersingsniveaus worden vermeld. De vaardigheden en de ondersteunende kennis werden gegroepeerd in vaardigheidsclusters. Het is uiteraard wenselijk dat de opleidingen die wij verstrekken zo goed mogelijk bij de vraag van de arbeidswereld aansluiten. Bij het opstellen van dit leerplan zijn we dan ook vertrokken vanuit de basiscompetenties (vaardigheden), ondersteunende kennis en attitudes (houdingen) vermeld in de beroepsopleidingsprofielen: Binnenschrijnwerker' en 'Buitenschrijnwerker' en 'Daktimmerman'. Daar het beroepsopleidingsprofiel 'Meubelmaker' nog in ontwikkeling is hebben wij bij het opstellen van dit leerplan ook doelstellingen en inhouden uit het beroepsprofiel 'Meubelmaker' opgenomen. D/2002/0279/033 7 Houtbewerking

8 3 Studierichtingsprofiel en verticale samenhang 3.1 Logisch curriculum De plaats van de 3 de graad BSO Houtbewerking wordt verduidelijkt in onderstaand schema 1 dat het logisch curriculum van het studiegebied hout voor het BSO voorstelt. 3 de graad 3 de leerjaar Restauratie van schrijnwerk Restauratie van meubelen Industriële houtbewerking Bijzondere schrijnwerkconstructies Interieurinrichting Meubelgarneren Stijl- en designmeubelen Model-makerij 3 de graad 1 ste en 2 de leerjaar 2 de graad 1 ste en 2 de leerjaar 1 ste graad BVL Houtbewerking Hout Bouw Hout Nijverheid Houtbewerkingsnijwerk 3.2 Instroom en beginsituatie Instroom De leerlingen komen meestal uit de 2 de graad Hout BSO, wat in overeenstemming is met het logische curriculum. Sommige leerlingen komen uit de 2 de graad Houttechnieken TSO. Voor deze leerlingen mag het instappen in de 3 de graad Houtbewerking normaal gezien geen problemen opleveren. De instroom van leerlingen uit andere studierichtingen is eerder zeldzaam Beginsituatie De leerlingen die uit de 2 de graad Hout BSO instromen, beschikken al over een aantal inzichten en vaardigheden in verband met het uitvoeringsgericht denken en handelen. Ook de leerlingen die uit de 2 de graad Houttechnieken komen hebben uitvoeringsgericht leren denken en (in minder mate) handelen. We verwijzen hierbij naar de leerplannen van de 2 de graad. Leerlingen uit niet nijverheidsgerichte studierichtingen hebben veelal een behoorlijke achterstand op het vlak van uitvoeringsgericht denken en handelen. Een individuele begeleiding tot bijwerken is hier dan ook noodzakelijk. 1 Dit is het schema dat progressief in voege ging vanaf het schooljaar D/2002/0279/033 8 Houtbewerking

9 3.3 Profiel van de studierichting en vormingscomponenten Hoofddoelstelling Deze studierichting beoogt een startkwalificatie als polyvalente houtbewerker, dus zowel georiënteerd naar binnenschrijnwerker, buitenschrijnwerker, daktimmerwerk en meubelmaker. Het betreft dus een brede polyvalente beroepsvorming binnen het studiegebied hout wat in overeenstemming is met het logische curriculum. De specifieke opleidingen situeren zich immers in het 3 de leerjaar van de derde graad (de specialisatiejaren). In de houtbewerking wil men vooral praktische kennis en vaardigheden aanleren. Alle technische vakken en praktijk zijn georiënteerd naar de uitvoering, de concrete realisatie van houtconstructies Vormingscomponenten (fundamenteel gedeelte) Vormingscomponenten in verband met voorkennis, voorbereiden en concept (conceptueelcognitief) Tekeningen en opdrachtbeschrijvingen begrijpen en bijkomende gegevens verzamelen en noteren om houtconstructies volgens de gestelde eisen te kunnen uitvoeren. Tekeningen en opdrachtbeschrijvingen begrijpen en bijkomende gegevens verzamelen om op basis hiervan de materiaalhoeveelheden te bepalen. Aanvullende uitvoeringstekeningen maken. Via schetsen communiceren om vóór, tijdens en na de uitvoering toelichtingen te geven. Technische documentatie van materialen en producten uit de houtsector begrijpen in functie van de uitvoering. De gereedschappen en houtbewerkingmachines (ook numeriek gestuurde) kennen met betrekking tot hun werking, hun specifiek gebruik, hun instelling, regeling en onderhoud en op basis hiervan verantwoorde keuzes maken en beslissingen nemen. De factoren die het verspanen van hout beïnvloeden begrijpen om in functie hiervan de machines optimaal in te stellen. Werkmethoden opstellen en toelichten voor stukwerk en voor kleine serieproducties. Voorschriften en eisen in verband met integrale kwaliteitszorg kennen om deze te duiden en toe te passen in functie van de opdracht. De richtlijnen in verband met het welzijn op het werk die van toepassing zijn (basisveiligheid) kennen om hiermee rekening te houden tijdens de uitvoering. Van de eigen en in team uit te voeren houtconstructies de materiaalkostprijs en de uitvoeringskostprijs berekenen. Verbindingstechnieken kiezen in functie van de opdracht en de kwaliteitseisen. Over voldoende kennis beschikken betreffende de keuze en de uitvoering van de afwerking. De mogelijkheden van informatie- en communicatietechnologie (ICT) aanwenden in functie van de beroepsactiviteiten. Van houtconstructies de functie van de verschillende onderdelen in relatie tot elkaar en het geheel kennen om inzichtelijk te kunnen uitvoeren. D/2002/0279/033 9 Houtbewerking

10 Uitvoeringsgerichte vormingscomponenten De courante gereedschappen en houtbewerkingmachines (ook numeriek gestuurde) bedienen, instellen en onderhouden. Materialen en producten in ontvangst nemen, klaarzetten, opslaan, ordenen, beschermen, sorteren, verwerken, De werkpost organiseren en onderhouden. Houtconstructies monteren (verbinden) en demonteren. Houtconstructies afwerken. Het uitvoeringsplan volgen. Vorderingsstaten invullen. Bewerkingssymbolen op het materiaal aanbrengen. Richtlijnen, eisen, voorschriften, normen die hierbij van toepassing zijn: kwaliteitscriteria in verband met de stabiliteit en vormvastheid, kwaliteitscriteria in verband met de afwerking, kwaliteitscriteria in verband met esthetisch aspect, de basisvoorschriften in verband met het welzijn op het werk (arbeidsveiligheid, bescherming van de gezondheid, ergonomie, arbeidshygiëne, leefmilieu), criteria in verband met kostprijs en rendement, Vormingscomponenten op het vlak van evaluatie, rapportering en bijsturen Het proces en het product toetsen aan de gestelde criteria, de bereikte resultaten rapporteren en voorstellen tot kwaliteitsverbetering formuleren. Op basis van zelfevaluatie de eigen werkzaamheden bijsturen Vormingscomponenten op het vlak van attitudes Verantwoordelijkheidszin ontwikkelen. Respect voor het werk en de eigendom van anderen opbrengen. Nauwgezetheid tonen. In groep kunnen werken. Bereid zijn te handelen volgens mondelinge en/of schriftelijke instructies en/of procedures Zich spontaan houden aan richtlijnen en voorschriften Vormingscomponenten in verband met bedrijfservaring Contacten leggen en communiceren met bedrijfsleiders Kennismaken met de structuur, de werking en de cultuur van een bedrijf. Zich in- en aanpassen in andere werkomstandigheden. De eisen die de bedrijven aan de werknemers stellen ervaren. Zich leren inpassen in het methodisch en procesmatig handelen in een bedrijf. D/2002/0279/ Houtbewerking

11 3.3.3 Profilering van de studierichtingen hout in de 3 de graad Onderstaand schema tracht het onderscheid tussen de studierichtingen binnen het studiegebied hout te duiden. Dit onderscheid slaat uitsluitend op het fundamentele gedeelte van de studierichtingen. TSO Houttechnieken De uit te voeren projecten als studieobject via technisch tekenen en schetsen twee- en driedimensionaal communiceren om het concept van houtconstructies te begrijpen en de uitvoering voor te bereiden, om de gevraagde kwaliteitscriteria te bereiken de noodzakelijke uitvoeringsrichtlijnen formuleren, meewerken aan de uitvoering en leidinggevend optreden. uitvoeren 50% concept 50% BSO Houtbewerking Het uitvoeren van projecten als studieobject schetsmatig twee- en driedimensionaal communiceren om tot de gewenste uitvoering te komen, op basis van de gevraagde kwaliteitscriteria gepast handelen, concept 25% de uitvoering realiseren op basis van de gevraagde kwaliteitscriteria. uitvoeren 75% D/2002/0279/ Houtbewerking

12 3.3.4 Profilering ten opzichte van de 2 de graad BSO hout Hieronder worden enkele belangrijke criteria opgesomd die het onderscheid met de 2 de graad duiden Criteria in verband met de projecten (praktische opdrachten, oefeningen) complexere en samengestelde constructies (combinatie van materialen, ), complexere geometrie (boogvormen, grotere afmetingen, ), de moeilijkheidsgraad van de verbindingstechnieken, ruimer aanbod van te verwerken materialen (laminaat, ), ruimer aanbod van machines en in het bijzonder CNC-machines, vertrekken van zelf op te meten bestaande toestanden (dagmaat van een muuropening, afmetingen van een woonruimte, ), leveren en plaatsen van de constructies (deur, raam, ), het betreft totaalprojecten (trap, draairaam, ), strengere kwaliteitseisen (de afwerking, vormvastheid, ), de gestelde eisen zijn complexer (lastenboek, preventie, ), de kostprijsberekening is complexer (loonkost, machinekost, risicofactoren, ), Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid De zelfstandigheid en verantwoordelijkheid worden verder ontwikkeld op het vlak van: de voorbereidende werkzaamheden, het kiezen van de werkvolgorde, het bepalen van de nodige materiaalhoeveelheden, het instellen van de machines, het uitvoeren, evaluatie, Verdere integratie van ICT in het productieproces opzoeken en verwerken van informatie, opmaken van houtstaten en bestelbonnen, prijsaanvragen via Internet, CAD, elementaire inzichten in verband met CAM, het gebruik van een optimalisatieprogramma, Bedrijfservaring (stage en bedrijfsbezoeken) werken in andere omgevingen en omstandigheden, contact met bedrijven, ervaren wat de bedrijven van de werknemers verwachten, D/2002/0279/ Houtbewerking

13 3.4 Uitstroom Tewerkstelling De leerlingen kunnen met het behaalde getuigschrift tewerkgesteld worden als werknemer in: de productie de montage de afwerking de plaatsing het bouwen van prototypes Verdere studies De leerlingen kunnen een 3 de leerjaar van de 3 de graad (7 de specialisatiejaar) volgen, namelijk: bijzondere schrijnwerkconstructies, industriële houtbewerking, interieurinrichting, meubelgarneren, restauratie van meubelen, restauratie van schrijnwerk, stijl- en designmeubelen, Het slagen in een specialisatiejaar betekent het behalen van het diploma hoger secundair onderwijs. Daarenboven kan men het aanvullend getuigschrift van bedrijfsbeheer behalen. Andere vervolgopleidingen behoren uiteraard ook tot de mogelijkheden: onderwijs voor sociale promotie, VDAB-opleidingen, D/2002/0279/ Houtbewerking

14 4 Aandachtspunten 4.1 Kwaliteitszorg (IKZ) Vooral in werkvoorbereiding en de praktische realisatie moet de integrale kwaliteitszorg (IKZ) voldoende benadrukt worden. 4.2 Het gebruik van Informatie en Communicatietechnologie (ICT) Het is evident dat van de mogelijkheden die de computer, op het didactisch vlak, biedt optimaal gebruik moet worden gemaakt. Naast CAD-CAM betekent dit concreet: Het opzoeken van onder meer: kenmerken van materialen, gereedschappen en uitvoeringstechnieken via Internet, cd-rom s, Het gebruik van educatieve programma s in verband met het lezen van tekeningen, ruimtelijk voorstellings- en waarnemingsvermogen. Eenvoudige rekenbladen of geprogrammeerde formulieren voor het opstellen van meetstaten, het berekenen van de kostprijs, het opstellen van offertes, het bijhouden van onderhoudsschema's, het plannen van de werkzaamheden; Het aanwenden van specifieke programma's (optimalisatieprogramma's, houtvademecum, ) Het aanwenden van tekstverwerkings-, rekenblad- en databaseprogramma's om, via zelfwerkzaamheid, informatie te verwerken en aldus kennis en inzicht te verwerven. Er dient opgemerkt dat de programma s die men aanwendt in die mate gebruiksvriendelijk zijn dat de klemtoon ligt op de te verwerven leerplandoelstellingen en niet op de beheersing van één of ander softwarepakket. 4.3 Welzijn op het werk en VCA In het kader van de certificatie VCA2000/03 moet elke werknemer een opleiding basisveiligheid volgen. De verplichte opleiding is gebaseerd op de plicht om te voorzien in informatie en vorming, zoals bepaald wordt in het KB van 27 maart 1998 over het welzijnsbeleid tegenover werknemers. Deze vorming komt overeen met vraag 4.2 van VCA2000/03. Dit is dus een verplichte vraag om het VCA-certificaat te behalen, namelijk: Zijn alle operationele medewerkers (langer dan 3 maanden in dienst) in het bezit van een VCA-erkend diploma, certificaat of attest dat niet ouder is dan 10 jaar (gerekend vanaf de examendatum)? In dit leerplan werden de betreffende doelstellingen en inhouden opgenomen. Voor de modaliteiten om het attest te behalen, verwijzen we naar de bevoegde organisaties en instanties. 4.4 Stages Met betrekking tot de vorm van de stages (blokstages of alternerende stages) willen wij geen dwingende uitspraken doen. Uiteraard zal de stagebegeleider er steeds moeten op toezien dat de stage voldoende extra en specifieke leerervaringen inhoudt. D/2002/0279/ Houtbewerking

15 Gezien de huidige onduidelijkheid en de vaststelling dat de regelgeving hoe dan ook geregeld wordt bijgestuurd, verwijzen we naar de plaats waar de vigerende reglementering is terug te vinden, namelijk: bij het departement Onderwijs, door te surfen naar en achtereenvolgens te klikken op "per rubriek", "Coördinatie van de omzendbrieven", "Secundair onderwijs" en "Stages". bij het VVKSO, in de Mededelingen, Kl de afdeling TSO/BSO van de Vlor heeft vorig jaar wel een "Advies betreffende de leerlingenstages in het voltijds secundair onderwijs TSO en BSO" uitgebracht. U vindt dit door te surfen naar en te klikken op "Advies", u vindt het onder "Afdeling Technisch en Beroepssecundair Onderwijs" bij "Raad voor het Secundair Onderwijs". 4.5 De geïntegreerde proef Voor de geïntegreerde proef verwijzen we naar: de omzendbrief van 25 juni 1999 punt 8 Evaluatie en bekrachtiging van de studies, naar het algemene kader in verband met de geïntegreerde proef van het VVKSO, naar het vademecum van het VVKSO in verband met de geïntegreerde proef: "Specifieke invulling Hout D/2002/0279/ Houtbewerking

16 5 Algemene methodologische wenken 5.1 Inleidende beschouwingen De doelstellingen en leerinhouden vormen een referentiekader. Dit referentiekader moet toelaten om in te spelen op de noden van de maatschappij en de verwachtingen van de leerlingen. De wenken zijn bedoeld als suggesties, als tips. Er moet naast opleiding voldoende aandacht blijven bestaan voor opvoeding. De vorming moet zo sterk mogelijk aanleunen op wat typisch en attractief is voor een houtbewerker. De leerlingen dienen tot het inzicht te komen dat er een samenhang is tussen de realisaties in de klas en het arbeidsproces in het dagelijkse leven. Het is de bedoeling om beroepsfiere vaklui te vormen. Het ervaren van tussentijdse succesbeleving is belangrijk. We adviseren dan ook de projectmatige aanpak volgens een concentrisch vormingsconcept. 5.2 Projectmatig werken volgens een concentrisch vormingsconcept Eén van de belangrijkste verwachtingen van dit leerplan is geïntegreerd werken via projecten volgens een concentrisch vormingsconcept Wat wordt er verstaan onder een project? In de context van dit leerplan verstaan we onder project: het uitvoeren van realistische constructies of constructieonderdelen binnen het domein van binnenschrijnwerk, buitenschrijnwerk, daktimmerwerk en meubelwerk. Deze realisaties gebeuren individueel en/of in team, deels onder begeleiding en naar het einde toe grotendeels zelfstandig. Binnen een project komen conceptuele doelstellingen, uitvoeringsgerichte doelstellingen, evalueren, rapporteren en bijsturen en attitudevorming gericht en inspelend op elkaar aan bod. Conceptuele doelstellingen Deze verwijzen naar: te verwerven kennis, begrippen en inzichten om een opgedragen taak inzichtelijk te kunnen uitvoeren. Anders gezegd betekent dit: het denken voor het doen. We spreken over voorkennis, voorbereiden en concept. Uitvoeringsgerichte doelstellingen Deze verwijzen naar: de praktische vaardigheden om tot realisatie te komen. Deze doelstellingen slaan dus op het praktisch uitvoeren, het materiaalgebonden doen, het realiseren. Evalueren, rapporteren en bijsturen Deze doelstellingen slaan zowel op het proces als op het product met als bedoeling de eigen kennis en vaardigheden bij te sturen en aldus te komen tot kwaliteitsverbetering. Onder attitude wordt ondermeer verstaan: resultaatsgerichtheid, initiatief nemen, kostenbewustzijn, doorzetting, klantgerichtheid, kwaliteitszorg, werkmethodiek, discipline, interesse, sociale houding, D/2002/0279/ Houtbewerking

17 5.2.2 Projectmatig werken Projectmatig werken berust op een vormingsconcept waarbij diverse projecten elkaar opvolgen. Elk project wordt onder meer door de volgende zaken gekenmerkt: Pn P2 P3 P1 bevat kennis, vaardigheden en attitudes uit vorige projecten, bevat nieuwe kennis, vaardigheden en attitudes, legt de klemtoon op specifieke aandachtspunten, is stijgend in moeilijkheidsgraad, bevat aspecten uit diverse takenclusters, bevat proces- en productevaluatie, verloopt volgens het technologisch proces Werken volgens het technologische proces Elk project dient in min of meerdere mate te verlopen volgens het technologische proces. Onderstaande flowchart licht dit proces toe. Opdrachtbeschrijving vanuit een reële behoefte en formuleren van de kwaliteitseisen Opdoen van relevante voorkennis en verzamelen van de nodige gegevens Bijsturen evaluatie OK Voorbereiding, planning, organisatie Bijsturen evaluatie OK Uitvoeren, realiseren Bijsturen evaluatie OK Einde project D/2002/0279/ Houtbewerking

18 5.2.4 De keuze van de projecten (totaalopdrachten) De grootste uitdaging is het kiezen, het organiseren van de projecten in een logisch en pedagogisch verantwoord continuüm. Belangrijke richtlijnen die hierbij gehanteerd dienen te worden zijn: De projecten dienen om de leerplandoelstellingen te realiseren. De projecten zijn zinvol of worden zinvol ingekaderd; vermijd in ieder geval opdrachten waar enkel de vaardigheid op zich centraal staat. Een project vertrekt steeds vanuit een voorbereiding en planning. De moeilijkheidsgraad van de projecten neemt geleidelijk toe. Bewaak de leerlijn, zowel voor de theoretische als de praktische doelstellingen. Elk nieuw project refereert enerzijds naar kennis en vaardigheden uit vorige projecten maar biedt anderzijds ook telkens iets nieuws aan. Zorg voor evenwichtige spreiding van theorie en praktijk. Breng voldoende verscheidenheid in. Laat de leerlingen voorstellen formuleren, maak gebruik van hun creativiteit en vindingrijkheid. Wanneer alle projecten afgewerkt zijn dienen alle leerplandoelstellingen aan bod te zijn gekomen. Om dit te controleren kan men gebruik maken van een matrix Een projectdossier In de loop van elk project wordt er een dossier opgesteld dat kan bestaan uit: een door de leraar duidelijk geformuleerde en genoteerde omschrijving van de opdracht en de vooropgestelde kwaliteitseisen, verwijzing naar informatiebronnen in verband met de voorkennis (brochures, handboeken, technische fiches, websites, ), verwerkingsdocumenten in verband met de voorkennis (résumés, geformuleerde oplossingen, verantwoording van gemaakte keuzes, ), tussentijdse opdrachten en toetsen, documenten in verband met de voorbereiding (tekeningen, schetsen, borderellen, kostprijsberekening), planning van de uitvoering (werkvolgorde, tijdsbesteding, ), opvolgingsfiche van de uitvoering, evaluatie- en rapporteringsdocumenten, foto s van de realisatie, De projectdossiers vormen in feite het cursusmateriaal en de wegwijzers naar informatie. De samenbundeling van de resultaten van de doorlopen projecten vormt de logische basis voor een eindbeoordeling Hoe vertalen in een jaarplan? Projectmatig werken betekent dus vertrekken vanuit diverse projecten die aan de hierboven gestelde criteria voldoen. Het organiseren en plannen van deze projecten (totaalopdrachten) dient te gebeuren via jaarplannen voor de volledige derde graad (1 ste en 2 de leerjaar). Leerplandoelstellingen en leerinhouden, die in geen enkel project aan bod komen, dienen afzonderlijk georganiseerd en gepland. D/2002/0279/ Houtbewerking

19 5.2.7 Relatie tot de geïntegreerde proef Elk project is in feite een geïntegreerde proef. De verzameling van de projectdossiers vormen de neerslag van de bereikte resultaten. In het 2 de leerjaar wordt van één project een compleet dossier opgesteld. Dit vormt dan, in zijn huidige vorm, het onderwerp van de geïntegreerde proef. D/2002/0279/ Houtbewerking

20 6 Realisaties hout Inleiding Leerplandoelstellingen en leerinhouden dienen altijd volgens één of andere wijze gegroepeerd, geclusterd. Het uitgangspunt dat we hanteerden is dit zoals voorgesteld in het document Stramien en visie van de leerplannen TSO BSO voor de nijverheidssectoren. Dit houdt in dat er wordt geclusterd volgens het technologische proces, namelijk: voorkennis, voorbereiding en concept (conceptuele-cognitieve doelstellingen), uitvoeringsgerichte doelstellingen (realiseren, bewerken, verwerken, monteren, spuiten,...) evalueren, rapporteren en bijsturen (proces- en productevaluatie). We hebben dat stramien gehanteerd doch binnen drie groeperingen, namelijk: overkoepelende leerplandoelstellingen en leerinhouden dit deel bevat doelstellingen en leerinhouden die van toepassing zijn op alle domeinen van de houtbewerking; specifieke leerplandoelstellingen en leerinhouden dit deel beschrijft doelstellingen die specifiek zijn voor één van de volgende domeinen: schrijnwerk, timmerwerk en meubelwerk; specifieke stagedoelstellingen en leerinhouden hierin werden de essentiële doelstellingen en leerinhouden in verband met stage opgenomen. Leerplandoelstellingen die als uitbreiding worden geadviseerd zijn aangeduid met (U) en staan in cursief. Het realiseren van leerplandoelstellingen gebeurt via leerinhouden. De essentiële en relevante leerinhouden zijn opgenomen. Veelal zijn er ook andere leerinhouden, eventueel nieuwere, die eveneens op dezelfde doelstellingen betrekking hebben, vandaar de aanduiding:. De leerplandoelstellingen dient men steeds te kaderen in de context van het studierichtingsprofiel, waarbij de klemtoon ligt op het inzichtelijk leren handelen in de context van het beroep. D/2002/0279/ Houtbewerking

21 6.1 Overkoepelende leerplandoelstellingen en leerinhouden Het begrip overkoepelend werd gekozen daar het doelstellingen en leerinhouden betreft die van toepassing zijn zowel bij schrijnwerk, meubelwerk en timmerwerk Voorkennis, voorbereiden en concept LEERPLANDOELSTELLINGEN 1 Voldoende voorkennis en inzicht verwerven om de materialen veilig en vakkundig te bewerken en verwerken. 2 Technische documentatie opzoeken en raadplegen, om in functie van een uit te voeren opdracht, een verantwoorde materiaalkeuze te maken. 3 De kenmerken van materialen herkennen en beoordelen in functie van de uitvoering. 4 Van enkele producten, in functie van de uitvoering, het winnings- of productieproces omschrijven. (U) LEERINHOUDEN Hedendaagse materialen basismaterialen - hout - kunststoffen - aluminium - verbindingsmiddelen - lijmen - schroeven - nagels - nieten - afwerkingproducten - vernis - verf - lak - oliën - materialen voor het verduurzamen materialen voor het onderhouden beslag - scharnieren - sloten - schuifgeleiders - mallen - Materiaalkenmerken soorten - naamgeving - codering - handelsvormen - kwaliteit - eigenschappen - fysische - mechanische - technische - mogelijke gebreken - toepassingsgebieden toepassings- en verwerkingsvoorschriften handelsmaten Winnings- en productieprocessen (U) D/2002/0279/ Houtbewerking

22 5 Verschillende uitvoeringen en constructieve oplossingen toelichten, de voor- en nadelen onderkennen en in functie hiervan een verantwoorde keuze maken. 6 De technologie in verband met verspannen in functie van de uit te voeren opdracht toelichten. Constructietechnieken vormgevingstechnieken verbindingstechnieken montage- en demontagetechnieken afwerkingstechnieken productieprocessen bevestigingstechnieken verspaningstechnieken en -technologie - snijhoek, vrijloophoek, spaanhoek - snijsnelheid, omtreksnelheid - meeloop, tegenloop 7 Voldoende voorkennis en inzicht verwerven om de gereedschappen, machines en installaties in functie van de opdracht verantwoord te kiezen en te gebruiken. 8 Op basis van technische fiches van houtbewerkingmachines, gereedschappen en installaties de kenmerken toelichten en diverse types met elkaar vergelijken. 9 De algemene begrippen in verband met CNC-gestuurde machines kennen. 10 Voldoende voorkennis en inzicht verwerven om werkstukken correct te positioneren, op te spannen en uit te spannen en om de gereedschappen te monteren. 11 Voor het uitvoeren de diverse stappen simuleren. 12 Voldoende inzicht verwerven om een CNCmachine veilig en adequaat te bedienen. 13 De invloedsfactoren op de werking van de sturingsmotoren, voedingsassen en de geleidingen onderkennen. 14 De opbouw van een eenvoudig bestaand programma begrijpen. 15 Programmeren en simuleren van eenvoudige geometrische vormen. 16 De specifieke eigenschappen en beperkingen van een CNC- machine kennen en hiermee rekening houden bij het uitvoeren. Houtbewerkingmachines en gereedschappen soorten: zaagmachines, schaafmachines, freesmachines, boormachines, schuurmachines, persen, spuitpistool, instelling bediening arbeidsmiddelenrichtlijn machinefiches, instructiekaarten gebruiksvoorschriften, veiligheidsvoorschriften, onderhoudsvoorschriften, eigenschappen, mogelijkheden, toepassingsgebieden productierichtlijnen Installaties afzuiginginstallatie persluchtinstallatie CNC-machines onderscheid en toepassingsgebied van diverse CNCmachines: frezen, boren, onderscheid tussen de begrippen - programmeren en uitvoeren - absoluut en relatief meten - lineaire en circulaire interpolatie - radiuscompensatie en lengtecompensatie - baanbesturingen 2D, 2.5D, 3D - resolutie en nauwkeurigheid. - meeloopfrezen en tegenloopfrezen - CW (klokrichting) en CCW (counterclockwise) - machinenulpunt en werkstuknulpunt - referentiepunten van machine en gereedschap de 3 bewegingsassen x, y en z. toerentalregelingen van de aandrijfmotoren gereedschapshouders en -wisselaars de invloedsfactoren op de werking van de sturingsmotoren, voedingsassen en de geleidingen - tegendruk - inertie - wrijving - overbelasting -... het meetsysteem van een CNC-machine eigenschappen van CNC-gereedschappen - materiaal - uitvoering (ééndelig, meerdelig, verwisselbaar,...) - vormgeving -... verschillende opspanmethoden en toepassingsgebied - spanschroef - vacuüm met raster en vacuümnappen - aanslagen D/2002/0279/ Houtbewerking

23 - onderlegmal, - passieve veiligheidsaspecten en actieve veiligheidsaspecten het verschil tussen ijlgang en voedingsbeweging en de gevolgen voor het gereedschap. éénduidige beschrijving van een punt in het tweedimentionaal en driedimentionaal cöördinatenstelsel (cartesisch en polair) de rechterhandregel het begrip snijsnelheid en ideale snijsnelheid in functie van de afwerkingsgraad en de standtijd van het gereedschap het maximumtoerental van CNC-gereedschappen voedingssnelheden in functie van het benaderen van de werkstukhoeken. vermijden van verbrandingsgevaar bij het rond een hoek lopen van het werkstuk 17 Voldoende voorkennis en inzicht verwerven in verband met de ruwbouw, de ruwbouwafwerking, huisinstallaties om bestaande toestanden op te meten in functie van de uit te voeren opdracht. Bestaande toestand afmetingen - deur- en raamopeningen - trapopeningen - dagmaten - nutsleidingen - elektrische - santaire en centrale verwarming - domotica - niveaus hoeken aansluiting aan de ruwbouw 18 Werkopdrachten ontleden in functie van de uitvoering. Tekeninglezen voorstellingen in 2-D en 3-D, legende, genormaliseerde en symbolische voorstellingen, aanzichten en doorsneden, schaal en schaalfactor, maataanduiding, materiaalaanduiding, architectuurplannen, uitvoeringstekeningen, Opdrachtbeschrijvingen bestekken kwaliteitseisen voorschriften en normen 19 Voorbereidende schetsen maken. Voorbereidende schetsen schets van de bestaande toestand constructiedetails uitvoeringsmethoden D/2002/0279/ Houtbewerking

24 20 Constructies tekenen, aanvullende uitvoeringstekeningen en schetsen maken in functie van de opdracht. 21 De noodzakelijke vaardigheden van schetsen, tekenen en CAD toepassen in functie van de opdracht. 22 De eigen werkzaamheden plannen en organiseren in functie van de beschikbare middelen. 23 De werkmethode in functie van de opdracht opstellen. 24 Het verwerken van het materiaal optimaal voorbereiden. 25 Op basis van de beschikbare uitvoeringstekeningen de materiaalstaat opstellen. 26 Volgens opgedragen procedures geleverd materiaal in ontvangst nemen. 27 Stockwijzigingen volgens instructies noteren en meedelen. 28 De materiaalkostprijs berekenen op basis van beschikbare eenheidsprijzen en te bepalen hoeveelheden. 29 De kostprijs van de productiefasen berekenen op basis van ter beschikking gestelde eenheidsprijzen en de bij te houden prestatietijd. (U) Constructietekeningen, werktekeningen en detailtekeningen schetsen manueel tekenen CAD - bestanden openen, samenvoegen, bewaren en exporteren. - tekencommando's - werken met coördinaten (cartesisch, polair) - beeldfuncties (zoom, verfris, regenereer,...) - magnetische tools (eindpunt, snijpunt, center,...) - selecteermethodes (enkelvoudig, globaal,...) - editeerfuncties (wissen, verplaatsen, kopiëren,...) - verschillende coördinatenstelsels (WCS, UCS). - lagen - teksten - bematen (lineair, hoek, diameter, isometrisch,...). - arceren - bibliotheekelementen (gebruiken, aanmaken) - isometrische tekeningen - voorbereiden (preprocessen )voor het uitsturen naar de CAMsoftware. - printen en (of) plotten. Planning en organisatie bestelling van de materialen, klaarzetten van materiaal en gereedschappen, beschikbare middelen (machines, gereedschappen, ), beschikbare tijd, beschikbare ruimte, Werkmethode bewerkingsvolgorde productieproces beïnvloedende factoren: materialen, gereedschappen, machines, verbindingen, afwerking, Zaagplan of zaagschema Optimalisatieprogramma (U) Materiaalstaat oppervlakten en volumes technische informatie over materialen Leveringen bestelbon leveringsbon Stockbeheer Materiaalkostprijs eenheidsprijzen gebruikte hoeveelheden verliesfactor Productiekostprijs (U) machinekostprijs per eenheid werktijd loonkost per eenheid D/2002/0279/ Houtbewerking

25 30 De richtlijnen om materialen veilig op te slaan en te beschermen kennen. 31 Basiskenmerken van stijlperioden uit de Nederlanden herkennen en van elkaar onderscheiden. 32 De stijlperioden historisch plaatsen. 33 Bestaande presentaties transformeren naar bruikbare ontwerpen. 34 De voorschriften en richtlijnen in verband met basisveiligheid kennen teneinde het betreffende attest te kunnen behalen. Opslaan van materialen klimatologische invloeden stapeltechnieken intern en extern transport verpakkings- en beschermingsmateriaal Stijlperioden van bouwwerken en meubelen Nederlanden Franse en Italiaanse invloeden Romaans kunst Gotiek Renaissance Barok Hedendaagse kunst Basiskemerken materialen kleuren vormgeving lijstprofielen constructies Historiek bouwstijlen tijdsband koningen bijzondere gebeurtenissen Transformeren opbouw met vierkanten guldensnede Welzijn op het werk: basisveiligheid - VCA regelgeving risico s en ongevallen werkvergunningen gevaarlijke producten brand en ontploffing besloten ruimten gereedschap en machines lasten tillen, dragen en hijsen struikelen, uitglijden en vallen werken op hoogte elektriciteit persoonlijke beschermingsmiddelen collectieve arbeidsmiddelen signalisatie D/2002/0279/ Houtbewerking

26 6.1.2 Uitvoeringsgerichte doelstellingen LEERPLANDOELSTELLINGEN 35 Mee instaan voor orde en netheid in de werkplaats en op de werf. LEERINHOUDEN De werkplek De werf 36 Volgens het productieplan handelen. Productieplan uitvoeringsvolgorde bewerkingsvolgorde bevoorrading 37 Geschikte machines kiezen, instellen en bedienen in functie van de opdracht en de gestelde eisen. 38 Houtbewerkingsmachines en installaties optimaliseren, onderhouden en defecten melden. Houtbewerkingsmachines en installaties kiezen instellen bedienen onderhouden optimaliseren 39 Een CNC-machine bedienen. CNC-machines opstartprocedure het intikken van korte programma's het monteren van de gereedschappen controle van de maximum toerentallen van de gereedschappen de veiligheidsregels. milieu- en gezondheidsaspecten aanlopen van de referentiepunten positioneren en opspannen van het werkstuk programma s ontvangen en terugzenden. simulaties veilig uitspannen van werkstukken 40 Meetgereedschap correct en oordeelkundig gebruiken. 41 Verspaningstechnologie vakkundig toepassen. Meetgereedschap schuifmaat meetklok vouwmeter Meten en controleren Verspaningstechnologie frezen draaien schaven zagen 42 De constructieonderdelen volgens voorschrift en de gestelde eisen klaarmaken. Klaarmaken van de onderdelen uittekenen uitsmetten gebruik van mallen paren en coderen afkorten D/2002/0279/ Houtbewerking

27 kantrechten verspanen (profileren, ) decoratief schikken uitsparingen tussenschuren Gestelde eisen en voorschriften houtstructuur afmeting vormgeving afwerking vermijden van houtgebreken 43 Verbindingen met het gepaste gereedschap en materiaal, volgens de gestelde eisen uitvoeren. Verbinden - vergaren diverse materialen (massief hout, plaatmateriaal, samengestelde constructies, ) vlakken, hoeken, 3-dimensies, Verbindingstechnieken nieten nagelen lijmtechnieken schroeven Hulpmiddelen spanschroeven persen metalen hulpstukken Eisen voorschriften van de fabrikant uitvoeringsvoorschriften stapel en perspatronen 44 Monteren en demonteren van constructies. Monteren montageschema onderdelenlijst halffabricaten montagegereedschappen Demonteren 45 De technieken voor het verduurzamen, beschermen, afwerken en onderhouden volgens voorschrift en volgens de gestelde eisen uitvoeren. 46 Verwijderen en/of bijwerken van beschadigde stukken en uitvoeren van kleine eenvoudige herstellingen. Verduurzamen, beschermen, afwerken voorbereidende bewerkingen - plamuren - slissen aanbrengingtechnieken - borstelen - sponzen - spuiten afwerktechnieken - kleuren - vernissen - patineren (U) - ceruseren (U) - lakken (U) retoucheren - opvullen van gaatjes - bijschuren - bijkleuren Voorschriften en eisen veiligheids- en milieuvoorschriften D/2002/0279/ Houtbewerking

28 47 Monteren en afstellen van verschillende beslagen volgens de vereiste modellen. samenstelling van de producten - verdunning - viscositeit laagdikte droogprocedure verwerkingsomgeving - verluchting - stof - temperatuur - ondergrond Monteren en afstellen beslag 48 De voorschriften in verband met basisveiligheid naleven. Basisveiligheid 49 De administratie van de eigen prestaties bijhouden. Prestatiestaat aantal gewerkte uren aantal machine-uren Materiaalverbruik verbruik van materiaal verliesgegevens verbruik van materieel 50 Interne transportmiddelen veilig gebruiken. Interne transportmiddelen transpalet platenwagen platendrager 51 Houtsnijwerk uitvoeren (U). Houtsnijwerk (U) 52 Houtdraaiwerk uitvoeren. Houtdraaiwerk D/2002/0279/ Houtbewerking

29 6.1.3 Overkoepelende doelstellingen in verband met evalueren, rapporteren en bijsturen LEERPLANDOELSTELLINGEN 53 Op basis van de gestelde eisen het productieproces evalueren en oplossingen tot kwaliteitsverbetering formuleren. LEERINHOUDEN Procesevaluatie 54 Het gerealiseerde eindproduct toetsen aan de gestelde eisen en de positieve en negatieve punten verwoorden. Productevaluatie 55 Eigen mogelijkheden onderkennen en verwoorden en hiernaar handelen. Zelfkennis en verantwoordelijkheidszin 56 Tijdens de voorbereidingsfase problemen ontdekken in relatie tot praktische haalbaarheid en de kwaliteit van de constructie, zijn mening hieromtrent verwoorden en voorstellen tot kwaliteitsverbetering formuleren. Relatie voorbereiding en praktische uitvoering 57 Het resultaat tijdens het proces permanent beoordelen in functie van de instellingen, problemen rapporteren en voorstellen tot bijsturen formuleren. 58 Tijdens het hele proces de bruikbaarheid van de bewerkte delen volgens hun bestemming beoordelen, het resultaat verwoorden en indien nodig bijsturen. Permanente kwaliteitscontrole afwijkingen storingen onregelmatigheden Productie- en kwaliteitseisen Bruikbaarheid 59 Controleren of alle goederen en onderdelen aanwezig zijn volgens order Materialenlijst 60 Op basis van een checklist een kwaliteitscontrole uitvoeren en op basis van de resultaten beoordelen en eventueel voorstellen tot verbetering formuleren. Checklist 61 Visueel herkennen van afwijkingen en fouten bij het afwerken, dit rapporteren en voorstellen tot corrigeren formuleren. Afwerkingsfouten Retoucheren D/2002/0279/ Houtbewerking

30 6.2 Specifieke doelstellingen en leerinhouden Voorkennis, voorbereiden en concept LEERPLANDOELSTELLINGEN 62 Inzicht verwerven op het vlak van constructietechnieken uit het domein van de meubels. 63 Constructietechnieken toelichten en kiezen in functie van hedendaagse materialen en de verwachte vormgeving. LEERINHOUDEN Constructietechnologie van meubels massieve meubels meubels in plaatmateriaal vaste constructies demonteerbare constructies Hedendaagse meubelen Designmeubelen 64 Voldoende voorkennis en inzicht verwerven op het vlak van de uitvoering van constructies uit het domein van binnen- en buitenschrijnwerk. 65 Voldoende voorkennis en inzicht verwerven op het vlak van de plaatsing van constructies uit het domein van binnen- en buitenschrijnwerk. Constructietechnieken bij binnen- en buitenschrijnwerk ramen - soorten - onderdelen - vormgeving - waterkering - windkering - beslag -.. deuren en poorten - soorten - vormgeving - aanslag - waterkering - beslag - trapconstructies - onderdelen - afmetingen - verdrijving - voorschriften - veranda s en erkers (U) Plaatsingstechnieken aansluiten verankeren isoleren wind- en waterdicht maken hang- en sluitwerk 66 Voldoende voorkennis en inzicht verwerven op het vlak van de uitvoering van constructies uit het domein van het timmerwerk. Constructietechnieken in verband met timmerwerk dakconstructies - begrippen - platte en hellende daken - gootuitvoeringen en aansluitingen - spanten en gebinten - houtskeletbouw - begrippen - methoden - D/2002/0279/ Houtbewerking

31 6.2.2 Specifieke uitvoeringsgerichte doelstellingen LEERPLANDOELSTELLINGEN 67 Constructie(s) uit het domein van meubelmaker uitvoeren. LEERINHOUDEN Meubel in massief en/of plaatmateriaal 68 Constructies uit het domein van binnen- en buitenschrijnwerk uitvoeren. 69 De constructie en de constructie-elementen volgens voorschrift en gestelde eisen aan de (ruw)bouw bevestigen. Binnen- en buitenschrijnwerk massieve deur trap draaiend raam kunststofschrijnwerk (U) schrijnwerk in aluminium (U) andere constructies: poort, erker, veranda, prieel (U) Plaatsingstechnieken 70 Bij het plaatsen van de constructies de nodige aanpassingen verrichten. 71 Hang- en sluitwerk plaatsen en afstellen. 72 Constructies in het domein timmerwerk uitvoeren. Platte daken Hellende daken Skeletbouw Doelstellingen in verband met evalueren, rapporteren en bijsturen LEERPLANDOELSTELLINGEN 73 Geprofileerde delen, verbindingen en uitsparingen controleren. LEERINHOUDEN Controlemetingen Meetgereedschap 74 Hang- en sluitwerk controleren en zonodig bijsturen. Bijstellen van hang- en sluitwerk. 75 De stabiliteit van de constructie beoordelen, twijfelgevallen rapporteren en voorstellen tot bijsturen formuleren. Stabiliteit 76 De afmeting van de onderdelen controleren, eventuele fouten rapporteren en correcties uitvoeren. Afmetingen D/2002/0279/ Houtbewerking