Huisartsensymposium anno HAS AZ Monica 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Huisartsensymposium anno HAS AZ Monica 1"

Transcriptie

1 Huisartsensymposium anno

2 2 Dokter, mijn been doet pijn: een diagnostisch en therapeutisch landschap Dr.J.Michielsen

3 3 Indicaties en beperkingen van het EMG onderzoek Dr.K.Perdieus

4 Een patiënt met lumboischialgie krijgt een EMG onderzoek. De conclusie luidt: Normaal EMG onderzoek van het linker onderste lidmaat. Momenteel zijn er geen EMG argumenten voor perifeer neurogeen of myogeen lijden in het onderzochte gebied. 4 A. Dit onderzoek sluit met quasi zekerheid een radiculaire oorzaak van de pijnklachten uit. B. De pijnklachten kunnen nog radiculair van oorsprong zijn. Bij een suggestief klinisch beeld is verdere investigatie van de rug aangewezen.

5 Een patiënt met een acute dropvoet komt op consultatie. 5 A. Een dringend EMG kan nuttig zijn. B. EMG onderzoek is maar aangewezen na twee à drie weken.

6 Een patiënt met klinisch suggestieve klachten van tarsal tunnel syndroom krijgt een EMG onderzoek. De conclusie luidt: Normale sensibele en motorische latenties van n.tibialis. Momenteel zijn er geen EMG argumenten voor tarsal tunnel syndroom. 6 A. Dit onderzoek sluit met quasi zekerheid een tarsal tunnel syndroom uit. B. De klachten kunnen nog te wijten zijn aan een tarsal tunnel syndroom.

7 7 Fasciculus met perineurium Gemyeliniseerde vezels Epineurium

8 8 Axon Myeline Node van Ranvier

9 Traumatische zenuwletsels: Classificatie van Seddon 9 Neurapraxie Tijdelijke conductieblok-of vertraging zonder axonaal verlies: zenuw anatomisch intact Axonotmesis Transectie van de axonen met behoud van de zenuwschede Neurotmesis Transectie van volledige zenuwvezel

10 Geleidingsonderzoek 10

11 Geleidingsonderzoek 11 Terminale latentie Amplitudo Geleidingssnelheid

12 Naaldmyografie 12 Rustactiviteit Actieve kontraktie

13 Naaldmyografie 13 Rustactiviteit Denervatietekens: REF, PSW treden op twee à drie weken na het ontstaan van het letsel

14 Naaldmyografie 14 Actieve kontraktie Motor Unit Potentialen vorm en amplitudo reïnnervatietekens Recrutering en vulling van de kontraktietracees

15 Zenuwwortel 15

16 Zenuwwortel 16

17 17 Indicaties en beperkingen van het EMG onderzoek Geleidingsonderzoek: Vooral nuttig voor motorisch demyeliniserende pathologie of sensorische pathologie Enkel bruikbaar bij stimulatie over het aangetaste segment Naaldmyografisch onderzoek: Vooral nuttig bij motorisch axonale pathologie Beeld is maar volledig na twee à drie weken

18 Een patiënt met lumboischialgie krijgt een EMG onderzoek. De conclusie luidt: Normaal EMG onderzoek van het linker onderste lidmaat. Momenteel zijn er geen EMG argumenten voor perifeer neurogeen of myogeen in het onderzochte gebied. 18 A. Dit onderzoek sluit met quasi zekerheid een radiculaire oorzaak van de pijnklachten uit. B. De pijnklachten kunnen nog radiculair van oorsprong zijn. Bij een suggestief klinisch beeld is verdere investigatie van de rug aangewezen.

19 Een patiënt met een acute dropvoet komt op consultatie. 19 A. Een dringend EMG kan nuttig zijn. B. EMG onderzoek is maar aangewezen na twee à drie weken.

20 Een patiënt met klinisch suggestieve klachten van tarsal tunnel syndroom krijgt een EMG onderzoek. De conclusie luidt: Normale sensibele en motorische latenties van n.tibialis. Momenteel zijn er geen EMG argumenten voor tarsal tunnel syndroom. 20 A. Dit onderzoek sluit met quasi zekerheid een tarsal tunnel syndroom uit. B. De klachten kunnen nog te wijten zijn aan een tarsal tunnel syndroom.

21 21 Indicaties en beperkingen van het EMG onderzoek: Besluiten EMG bij radiculaire pathologie is pas positief bij axonaal verlies, maar is nuttig om ernst en lokalisatie te bepalen. EMG (en geleidings-)onderzoek is veel gevoeliger voor distale letsels. Bij klinisch vermoeden van een ernstig neurogeen letsel geen drie weken wachten. (zowel dienst neurologie als dienst fysische geneeskunde azmonica hebben meerdere electromyografisten om een snelle service te kunnen geven).

22 Afsluitend 22

23

24 Afsluitend 24 Hoe nauwkeuriger de vraagstelling, hoe nauwkeuriger het antwoord

25 Bedankt 25

Evaluatietechnieken ter objectivatie van de gevolgen van een whiplashtrauma

Evaluatietechnieken ter objectivatie van de gevolgen van een whiplashtrauma Evaluatietechnieken ter objectivatie van de gevolgen van een whiplashtrauma prof. dr. Gaëtane Stassijns fysische geneeskunde en revalidatie Universitair ziekenhuis Antwerpen Universiteit Antwerpen Algemene

Nadere informatie

21 november 2015. Dokter, de pijn werkt op mijn zenuwen! Behandeling van neuropatische pijnklachten anno 2015

21 november 2015. Dokter, de pijn werkt op mijn zenuwen! Behandeling van neuropatische pijnklachten anno 2015 21 november 2015 Dokter, de pijn werkt op mijn zenuwen! Behandeling van neuropatische pijnklachten anno 2015 multidisciplinair pijncentrum AZ Monica - Pijnsymposium 1 2 De waarde van neurofysiologisch

Nadere informatie

K.B. 20.9.2012 B.S. 28.9.2012 In werking 1.11.2012

K.B. 20.9.2012 B.S. 28.9.2012 In werking 1.11.2012 K.B. 20.9.2012 B.S. 28.9.2012 In werking 1.11.2012 Artikel 20 - INWENDIGE GENEESKUNDE Wijzigen Invoegen Verwijderen 1. Worden beschouwd als verstrekkingen waarvoor de bekwaming is vereist van geneesheer-specialist

Nadere informatie

Cornelis Visser. Locatie Leiderdorp & Alphen a.d. Rijn.

Cornelis Visser. Locatie Leiderdorp & Alphen a.d. Rijn. Cornelis Visser Locatie Leiderdorp & Alphen a.d. Rijn www.alrijneorthopedie.nl Wat kunt u verwachten? Inleiding, anatomie Plexus brachialis letsel, oorzaken Indeling, diagnostiek Welke perifere zenuwletsels

Nadere informatie

Charcot-Marie-Tooth type 1A: natural course, pathophysiology and treatment Verhamme, C.

Charcot-Marie-Tooth type 1A: natural course, pathophysiology and treatment Verhamme, C. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Charcot-Marie-Tooth type 1A: natural course, pathophysiology and treatment Verhamme, C. Link to publication Citation for published version (APA): Verhamme, C. (2010).

Nadere informatie

Chapter 10 Nederlandse samenvatting

Chapter 10 Nederlandse samenvatting Chapter 10 Nederlandse samenvatting 180 Nederlandse samenvatting Het carpale-tunnelsyndroom (CTS) wordt veroorzaakt door compressie van de nervus medianus in de carpale tunnel. Het CTS wordt gekenmerkt

Nadere informatie

Elektromyografie, door middel van een naaldelektrode Elektromyografie * Oppervlakte-elektromyografie K 50

Elektromyografie, door middel van een naaldelektrode Elektromyografie * Oppervlakte-elektromyografie K 50 De RODE markeringen m.b.t. de revalidatiezittingen gaan in voege vanaf 01/12/2018 (blz. 5 en 6) De BLAUWE markeringen m.b.t. de elektromyografie gaan in voege vanaf 01/12/2018 (blz. 1) De GROENE markeringen

Nadere informatie

Klinisch onderzoek bij perifeer neurogeen lijden

Klinisch onderzoek bij perifeer neurogeen lijden Klinisch onderzoek bij perifeer neurogeen lijden Dr. Patrick Van Schaeybroeck Neurochirurg Imelda Bonheiden en RZ Tienen Voorzitter Spine Society Belgium Perioperatieve zenuwletsels 0.03% van de chirurgische

Nadere informatie

K.B B.S K.B B.S (2x) In werking

K.B B.S K.B B.S (2x) In werking Artikel 22 FYSIOTHERAPIE K.B. 3.10.2018 B.S. 25.10.2018 K.B. 5.10.2018 B.S. 29.10.2018 (2x) In werking 1.12.2018 K.B. 5.10.2018 B.S. 29.10.2018 pag. 82307 Wijzigen Invoegen Verwijderen AFDELING 10. - Fysische

Nadere informatie

Dr. Hilde Van Kerckhoven

Dr. Hilde Van Kerckhoven Dr. Hilde Van Kerckhoven S 1. Inleiding Bandvormige pijn ter hoogte van de onderrug met uitstraling naar 1 of 2 benen kan te wijten zijn aan facetartrose. 1. Inleiding 15-45% van de patiënten met lage

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE Art. 22 pag. 1 officieuze coördinatie

FYSIOTHERAPIE Art. 22 pag. 1 officieuze coördinatie FYSIOTHERAPIE Art. 22 pag. 1 "AFDELING 10. - Fysische geneeskunde en revalidatie." + "K.B. 17.7.1992" (in werking 1.1.1991) + "Art. 22. Worden beschouwd als verstrekkingen waarvoor de bekwaming van geneesheer-specialist

Nadere informatie

K.B. 9.11.2015 In werking 1.2.2016 B.S. 9.12.2015

K.B. 9.11.2015 In werking 1.2.2016 B.S. 9.12.2015 Artikel 22 FYSIOTHERAPIE K.B. 9.11.2015 In werking 1.2.2016 B.S. 9.12.2015 Wijzigen Invoegen Verwijderen AFDELING 10. - Fysische geneeskunde en revalidatie. Art. 22. Worden beschouwd als verstrekkingen

Nadere informatie

Fysische geneeskunde en revalidatie

Fysische geneeskunde en revalidatie Fysische geneeskunde en revalidatie Musculoskeletale aandoeningen Roeland Lysens, Koen Peers Acco Leuven / Den Haag Inhoud Inleiding. De plaats van de discipline fysische geneeskunde en revalidatie in

Nadere informatie

K.B In werking B.S

K.B In werking B.S Artikel 22 FYSIOTHERAPIE K.B. 27.9.2009 In werking 1.12.2009 B.S. 20.10.2009 Wijzigen Invoegen Verwijderen AFDELING 10. - Fysische geneeskunde en revalidatie. Art. 22. Worden beschouwd als verstrekkingen

Nadere informatie

Perifere zenuwen: diagnostiek, beleid en chirurgie bij open letsels

Perifere zenuwen: diagnostiek, beleid en chirurgie bij open letsels N E U R O C H I R U R G I E Perifere zenuwen: diagnostiek, beleid en chirurgie bij open letsels T R E F W O O R D E N OPEN ZENUWLETSEL; ZENUWCHIRURGIE. door M.J.A. Malessy zenuwen bevatten meerdere fascikelbundels

Nadere informatie

Neurostimulatie, zonder brein geen pijn. Kris Verbeke Verpleegkundig Pijnspecialist Multidisciplinair Pijncentrum AZ Delta Roeselare

Neurostimulatie, zonder brein geen pijn. Kris Verbeke Verpleegkundig Pijnspecialist Multidisciplinair Pijncentrum AZ Delta Roeselare Neurostimulatie, zonder brein geen pijn Kris Verbeke Verpleegkundig Pijnspecialist Multidisciplinair Pijncentrum AZ Delta Roeselare - Definities pijn - Classificaties volgens duur & oorsprong - Chronische

Nadere informatie

Principes van zenuwgeleidingsonderzoek

Principes van zenuwgeleidingsonderzoek 11 Principes van zenuwgeleidingsonderzoek J.G. van Dijk.1 Inleiding 1. Actiepotentialen 1.3 Stroomsterkte 1.4 Het stimuleren van zenuwen 13.5 Het meten van een potentiaal 14.6 Het stimulusartefact 14.7

Nadere informatie

Neuropathie en Neurotoxiciteit. Bij de behandeling van kanker met chemotherapie Dr. M. Eurelings, neuroloog Spaarne ziekenhuis, Hoofddorp

Neuropathie en Neurotoxiciteit. Bij de behandeling van kanker met chemotherapie Dr. M. Eurelings, neuroloog Spaarne ziekenhuis, Hoofddorp Neuropathie en Neurotoxiciteit Bij de behandeling van kanker met chemotherapie Dr. M. Eurelings, neuroloog Spaarne ziekenhuis, Hoofddorp Neurologische complicaties bij kanker Myelopathie:ruggemerg Rugpijn

Nadere informatie

Rugpoli in Enschede. Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant

Rugpoli in Enschede. Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant Rugpoli in Enschede Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant Stellingen Bij een langer bestaand LRS is een MRI van de LWK aangewezen Ik (huisarts) verwijs nu zelf voor een MRI

Nadere informatie

Datum: Spreker: Jan Prick. Het MDO rug en de rol van de neuroloog hierin

Datum: Spreker: Jan Prick. Het MDO rug en de rol van de neuroloog hierin Datum: 23-04-15 Spreker: Jan Prick Het MDO rug en de rol van de neuroloog hierin Definitie: Van een meer ingewikkeld rugprobleem is sprake als een eerste reeks monodisciplinaire protocollaire behandelingen

Nadere informatie

Dr. P. D Hondt Psychiater

Dr. P. D Hondt Psychiater Dr. P. D Hondt Psychiater algologisch lentesymposium 25/05/2013 In 1973 werd de International Association for the Study of Pain (IASP) opgericht De definitie van de IASP (1979) luidt als volgt: 'Pijn is

Nadere informatie

ORTHOPEDISCH CENTRUM TURNHOUT

ORTHOPEDISCH CENTRUM TURNHOUT ORTHOPEDISCH CENTRUM TURNHOUT HIGHLIGHTS NEWSLETTER 10 SEPTEMBER 2018 WWW.TURNHOUT-ORTHOPEDIE.BE Interne werking Groei van het OCT Het Orthopedisch Centrum Turnhout (OCT) kent een gestage groei van haar

Nadere informatie

Lage rugklachten en de hernia

Lage rugklachten en de hernia Lage rugklachten en de hernia Inhoudsopgave De hernia... 1 Wat is een hernia?... 1 Een hernia verdwijnt vaak vanzelf... 1 Specialistisch onderzoek... 2 Behandeling van de hernia... 2 Wat kan de patiënt

Nadere informatie

EURO BOOKS ONLINE - Digitaal bladeren in juridische uitgaven. Uitgave 2013. C.I.P. Koninklijke Bibliotheek Albert I NUR 820 I.S.B.N.

EURO BOOKS ONLINE - Digitaal bladeren in juridische uitgaven. Uitgave 2013. C.I.P. Koninklijke Bibliotheek Albert I NUR 820 I.S.B.N. EURO BOOKS ONLINE - Digitaal bladeren in juridische uitgaven Uitgave 2013 C.I.P. Koninklijke Bibliotheek Albert I NUR 820 I.S.B.N. 2013 by Euro Books Uitgegeven door Euro Trans Lloyd Kaleshoek 8 8340 Damme

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Polyneuropathie. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Polyneuropathie. rkz.nl Patiënteninformatie Polyneuropathie rkz.nl Wat is het Polyneuropathie is een aandoening van de zenuwen in armen en benen. Bij sommige polyneuropathieën zijn vooral de gevoelszenuwen (sensore zenuwen) aangedaan,

Nadere informatie

Carpaletunnelsyndroom

Carpaletunnelsyndroom Carpaletunnelsyndroom Neurologie alle aandacht Het carpale-tunnelsyndroom Het carpale-tunnelsyndroom is een veel voorkomende aandoening met klachten in de de handen. De oorzaak is een beknelling van een

Nadere informatie

Algemene benadering van lumbalgie. Dr. Wim Vlassenbroeck Sport- en Fysische geneeskunde & Revalidatie AZ Damiaan

Algemene benadering van lumbalgie. Dr. Wim Vlassenbroeck Sport- en Fysische geneeskunde & Revalidatie AZ Damiaan Algemene benadering van lumbalgie Dr. Wim Vlassenbroeck Sport- en Fysische geneeskunde & Revalidatie AZ Damiaan Een nieuwe wind in AZ Damiaan Pensioen Dr. Johan Dekeyzer (mei 2017) 2 en weldra 3 artsen

Nadere informatie

Syndroom van Guillain Barré

Syndroom van Guillain Barré Syndroom van Guillain Barré Inleiding U bent opgenomen op afdeling Neurologie met (verdenking) van het Guillain-Barré syndroom. In deze folder leest u meer over de aandoening en de behandeling. U kunt

Nadere informatie

Diagnostische problemen bij drie patiënten met polyneuropathie

Diagnostische problemen bij drie patiënten met polyneuropathie N E U R O L O G I E Diagnostische problemen bij drie patiënten met polyneuropathie T R E F W O O R D E N P OLYNEUROPATHIE; AXONAAL; DEMYELINI- SEREND; CLASSIFICATIE. door N.C. Notermans en H. Franssen

Nadere informatie

Carpaletunnelsyndroom

Carpaletunnelsyndroom Carpaletunnelsyndroom Neurologie Locatie Hoorn/Enkhuizen Het carpale-tunnelsyndroom Het carpale-tunnelsyndroom is een veel voorkomende aandoening met klachten in de de handen. De oorzaak is een beknelling

Nadere informatie

Ulnaris neuropathie bij de elleboog

Ulnaris neuropathie bij de elleboog Ulnaris neuropathie bij de elleboog Wat is het? Een ulnaris neuropathie is een storing in de functie van de ulnariszenuw (of nervus ulnaris). Dit is één van de drie zenuwen van de onderarm. De ulnariszenuw

Nadere informatie

TRAUMATISCH PANCREASLETSEL

TRAUMATISCH PANCREASLETSEL TRAUMATISCH PANCREASLETSEL Frank Oort Gutclub 29 oktober 2014 1 2 Opbouw Casus Achtergrond Traumatisch pancreas letsel bij kinderen Vervolg casus Leerpunten casus 3 Casus Mw. C. 13 jaar Overplaatsing vanuit

Nadere informatie

Claudicatio intermittens

Claudicatio intermittens V-III Claudicatio intermittens Inleiding Deze richtlijnen betreffen alleen de arteriële claudicatio intermittens en niet de veneuze en neurogene claudicatio intermittens. Ze zijn gebaseerd op de consensus

Nadere informatie

INWENDIGE GENEESKUNDE

INWENDIGE GENEESKUNDE f) De verstrekkingen die tot het specialisme neuropsychiatrie (FM) behoren: "K.B. 10.7.1990" (in werking 1.7.1990) + "K.B. 29.4.1999" (in werking 1.7.1999) + "K.B. 20.9.2012" (in werking 1.11.2012) 477050

Nadere informatie

Polikliniek Carpale Tunnelsyndroom (CTS)

Polikliniek Carpale Tunnelsyndroom (CTS) Polikliniek Carpale Tunnelsyndroom (CTS) U bent door uw huisarts verwezen naar de polikliniek Carpale Tunnel Syndroom (CTS) van de afdeling Neurologie. In deze brochure vindt u informatie over het CTS

Nadere informatie

Workshop Spiegeltherapie in de praktijk

Workshop Spiegeltherapie in de praktijk Workshop Spiegeltherapie in de praktijk vrijdag 15 april 2011 Erasmus MC, Rotterdam a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

Nadere informatie

Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist

Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Diabetische polyneuropathie 1. Distale symmetrische polyneuropathie Uitval van een combinatie van sensore,

Nadere informatie

Joggersvoet Het tarsaal tunnel syndroom komt vaker voor bij hardlopers en wordt daarom ook wel joggersvoet genoemd.

Joggersvoet Het tarsaal tunnel syndroom komt vaker voor bij hardlopers en wordt daarom ook wel joggersvoet genoemd. Tarsaal tunnel syndroom Wat is een tarsaal tunnel syndroom? Een tarsaal tunnel syndroom is een aandoening waarbij kinderen en volwassenen last hebben van tintelingen en een brandend pijnlijk gevoel onder

Nadere informatie

Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Informatie & behandeling. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis

Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Informatie & behandeling. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Informatie & behandeling Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Inleiding U bent patiënt op de afdeling neurologie van het IJsselland Ziekenhuis

Nadere informatie

Nathalie Bracke, Kinesiste Dr. Ingrid Dekelver, Revalidatie arts

Nathalie Bracke, Kinesiste Dr. Ingrid Dekelver, Revalidatie arts Nathalie Bracke, Kinesiste Dr. Ingrid Dekelver, Revalidatie arts Wat is TENS? TENS = Transcutane = door de huid Elektrische = met elektrische impulsen Neuro Stimulatie = stimuleren van de zenuwen / zenuwuiteinden

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting HET BEGRIJPEN VAN COGNITIEVE ACHTERUITGANG BIJ MULTIPLE SCLEROSE Met focus op de thalamus, de hippocampus en de dorsolaterale prefrontale cortex Wereldwijd lijden ongeveer 2.3

Nadere informatie

Neurowetenschappen als inspiratiebron voor nieuwe pijninterventies

Neurowetenschappen als inspiratiebron voor nieuwe pijninterventies Neurowetenschappen als inspiratiebron voor nieuwe pijninterventies Dr. Ben van Cranenburgh, neurowetenschapper Stichting ITON: www.stichtingiton.nl Symposium KNGF Scheutig met pijn 15 april Alkmaar, 20

Nadere informatie

Is het wel een carpaal tunnel syndroom? Cathelijne Gorter de Vries Neuroloog 30-03-2016

Is het wel een carpaal tunnel syndroom? Cathelijne Gorter de Vries Neuroloog 30-03-2016 Is het wel een carpaal tunnel syndroom? Cathelijne Gorter de Vries Neuroloog 30-03-2016 Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Pijn bij patiënten met een dwarslaesie

Pijn bij patiënten met een dwarslaesie Pijn bij patiënten met een dwarslaesie Incidentie op IC en mechanisme 26 januari 2018 Quirine Habes Casus Patient, 30 Traumatische dwarslaesie C5-C6 met central cord lesion na trauma Spondylodese en miami

Nadere informatie

C. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C

C. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn... 1

Nadere informatie

Doelstellingen basisstage neurologie

Doelstellingen basisstage neurologie Doelstellingen basisstage neurologie Zoals voor elke basisstage wordt het accent gelegd op vaak voorkomende problemen en op urgente problemen waarbij het van belang is ze tijdig te herkennen. Het is de

Nadere informatie

Witte stofafwijkingen

Witte stofafwijkingen Witte stofafwijkingen Wat zijn het, wat betekenen ze en wat moet je ermee? Ivo van Schaik, neuroloog 0 PresentationAMC.pptx Witte stof: wat is het? 1 PresentationAMC.pptx Witte stof: wat is het? 2 PresentationAMC.pptx

Nadere informatie

Appendix. Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary)

Appendix. Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary) Appendix Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary) 93 87 Inleiding Diabetes mellitus, kortweg diabetes, is een ziekte waar wereldwijd ongeveer 400 miljoen mensen aan lijden. Ook in Nederland komt de

Nadere informatie

cáäìä~êáëåéìêçé~íüáé=íéå=öéîçäöé=î~å=öéïáåüíëîéêäáéë

cáäìä~êáëåéìêçé~íüáé=íéå=öéîçäöé=î~å=öéïáåüíëîéêäáéë cáäìä~êáëåéìêçé~íüáé=íéå=öéîçäöé=î~å=öéïáåüíëîéêäáéë cê~ìâé=_b`hbop éêçãçíçê=w aêk=cê~åâ=tbvkpx= mêçñk=çêk=gçëééüìë=o^rp = báåçîéêü~åçéäáåö=îççêöéçê~öéå=íçí=üéí=äéâçãéå=î~å=çé=öê~~ç= j~ëíéê=áå=çé=äáçãéçáëåüé=ïéíéåëåü~éééå=~ñëíìçééêêáåüíáåö=

Nadere informatie

Inhoud. Antwoorden KNF-toets voor laboranten 2017

Inhoud. Antwoorden KNF-toets voor laboranten 2017 Antwoorden KNF-toets voor laboranten 2017 Inhoud Onderdeel A: EMG (7 vragen)... 2 Onderdeel B: EEG (7 vragen)... 3 Onderdeel C: duplex (10 vragen)... 4 Onderdeel D: slaap (10 vragen)... 6 Onderdeel E:

Nadere informatie

Wat zijn segmentale relaties?

Wat zijn segmentale relaties? 5 Wat zijn segmentale relaties? Samenvatting Tussen de ingewanden, het verborgene, en het waarneembare lichaam bestaan relaties en interacties die hun basis hebben in de segmentale innervatie. Een aandoening

Nadere informatie

Beleidsvisie over de nieuwe structuur van de Spine Units. Rob van den Oever CM Brussel

Beleidsvisie over de nieuwe structuur van de Spine Units. Rob van den Oever CM Brussel Beleidsvisie over de nieuwe structuur van de Spine Units Rob van den Oever CM Brussel 28-4-2016 Motivatie Stijgend aantal ingrepen wervelzuilchirurgie Hoog aantal ingrepen wervelzuilchirurgie hoog aantal

Nadere informatie

Antwoordsleutel KNF- examen 2015

Antwoordsleutel KNF- examen 2015 Antwoordsleutel KNF- examen 2015 Casus A: Een 63- jarige man met progressieve loop- en gevoelsstoornissen. A1: C Bij een axonale polyneuropathie passen geen afwezige SNAPs aan de armen; de suralis SNAP

Nadere informatie

Restverschijnselen en revalidatie bij het Guillain-Barré syndroom en CIDP. Prof Pieter A. van Doorn Afdeling Neurologie Erasmus MC Rotterdam

Restverschijnselen en revalidatie bij het Guillain-Barré syndroom en CIDP. Prof Pieter A. van Doorn Afdeling Neurologie Erasmus MC Rotterdam Restverschijnselen en revalidatie bij het Guillain-Barré syndroom en CIDP Prof Pieter A. van Doorn Afdeling Neurologie Erasmus MC Rotterdam Guillain-Barré syndroom (GBS) en CIDP Zijn aandoeningen van het

Nadere informatie

Percutane radiofrequente behandeling van het dorsaal ganglion. Informatiebrochure

Percutane radiofrequente behandeling van het dorsaal ganglion. Informatiebrochure Percutane radiofrequente behandeling van het dorsaal ganglion Informatiebrochure Inhoud Inleiding radiofrequente stroombehandeling van de zenuwwortel 3 Officiële benaming: percutane radiofrequente behandeling

Nadere informatie

LOCOREGIONALE ANESTHESIE / PERIFERE BLOCKS

LOCOREGIONALE ANESTHESIE / PERIFERE BLOCKS LOCOREGIONALE ANESTHESIE / PERIFERE BLOCKS Regionale anesthesie is gebaseerd op het concept dat pijn is overgebracht door zenuwvezels, die geblokkeerd kunnen worden op elke plaats van hun verloop. Zenuwblokkade

Nadere informatie

Micro-Endoscopic Discectomy

Micro-Endoscopic Discectomy Micro-Endoscopic Discectomy George Homminga, M.D., Ph.D. NedSpine The Netherlands Hernia Nucleosi Pulposa Ander woord of afkorting: hernia Betekent letterlijk uitstulping van de kern van de tussenwervelschijf

Nadere informatie

Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap?

Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Dr. Veerle Dirckx mariaziekenhuis.be Mensen zorgen voor mensen Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Radiculair pijnsyndroom Symptomen

Nadere informatie

Tetanus. Presentatie C1A 08-09-2015 Hanneke Hall, fellow IC

Tetanus. Presentatie C1A 08-09-2015 Hanneke Hall, fellow IC Tetanus Presentatie C1A 08-09-2015 Hanneke Hall, fellow IC Etiologie Clostridium tetani Gram positief, anaeroob sporevormende bacterie Sporen kunnen jaren overleven Ongevoelig voor desinfectans 2 exotoxinen:

Nadere informatie

University of Groningen. The spread of muscle fiber conduction velocity Lange, Friedhelm

University of Groningen. The spread of muscle fiber conduction velocity Lange, Friedhelm University of Groningen The spread of muscle fiber conduction velocity Lange, Friedhelm IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it.

Nadere informatie

Spinale pijnbestrijding. Locatie Amersfoort Lichtenberg

Spinale pijnbestrijding. Locatie Amersfoort Lichtenberg Spinale pijnbestrijding Locatie Amersfoort Lichtenberg 1 Hebt Inleiding u nog vragen? Hebt Onlangs u na heeft het lezen uw pijnarts van deze mogelijkheid brochure nog van vragen, spinale dan pijnbehandeling

Nadere informatie

Zenuwcellen die door hun uitlopers de spieren aansturen (motorische neuronen) zijn zowel in de hersenen gelokaliseerd (centraal gelegen motorische neu

Zenuwcellen die door hun uitlopers de spieren aansturen (motorische neuronen) zijn zowel in de hersenen gelokaliseerd (centraal gelegen motorische neu Zenuwcellen die door hun uitlopers de spieren aansturen (motorische neuronen) zijn zowel in de hersenen gelokaliseerd (centraal gelegen motorische neuronen) als in de hersenstam en het ruggenmerg (perifeer

Nadere informatie

Radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion van impar

Radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion van impar Radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion van impar Interdisciplinair Pijncentrum Dr. M. Dingens Dr. R. Ickx Dr. K. Lauwers J. Van Bouwel, Lic. Klinische Psychologie D. Beckers, N. Verret,

Nadere informatie

LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM

LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM INTERLINE LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM maart 2017 Inleiding Zie de werkafspraak Lumbaal radiculair syndroom De huidige werkgroep bestaat uit: Huisartsen: Annemiek Meutstege Martin Olieman Bonne Rik Wesseler

Nadere informatie

Zin en onzin van manueel onderzoek en behandeling bij cervicobrachialgie. Dr. G. VYNCKE

Zin en onzin van manueel onderzoek en behandeling bij cervicobrachialgie. Dr. G. VYNCKE Zin en onzin van manueel onderzoek en behandeling bij cervicobrachialgie Dr. G. VYNCKE Differentiële diagnostiek Indicatie manueel geneeskundige behandeling GEWRICHTSBLOKKERING = ARTICULAIRE DYSFUNCTIE

Nadere informatie

C. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C

C. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C 1 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn...

Nadere informatie

WAA BIJEENKOMST dr. RHGP van Erve, orthopedisch chirurg

WAA BIJEENKOMST dr. RHGP van Erve, orthopedisch chirurg WAA BIJEENKOMST 07-02-2018 dr. RHGP van Erve, orthopedisch chirurg WAA 07-02-2018 SECONDARY NEUROLOGICAL DETERIORATION IN TRAUMATIC SPINAL INJURY, data from medicolegal cases, NV Todd, D Skinner, J Wilson-MacDonald;

Nadere informatie

Oncologisch Centrum. Instructie en informatieboekje. Spiegeltherapie. Afdeling Revalidatie Geneeskunde

Oncologisch Centrum. Instructie en informatieboekje. Spiegeltherapie. Afdeling Revalidatie Geneeskunde Daniel Centrumlocatie den Hoed Oncologisch Centrum Instructie en informatieboekje Spiegeltherapie Afdeling Revalidatie Geneeskunde Inhoud Informatie over spiegeltherapie 3 Onderzoekers op het gebied van

Nadere informatie

Radiofrequente of chemische behandeling van de sympathicusstreng op cervicaal, thoracaal of lumbaal-sacraal niveau Informatiebrochure

Radiofrequente of chemische behandeling van de sympathicusstreng op cervicaal, thoracaal of lumbaal-sacraal niveau Informatiebrochure Radiofrequente of chemische behandeling van de sympathicusstreng op cervicaal, thoracaal of lumbaal-sacraal niveau Informatiebrochure Inhoud Inleiding 3 Officiële benaming: radiofrequente of chemische

Nadere informatie

Intensive care unit-acquired weakness: early diagnosis, symptomatology and prognosis Wieske, L.

Intensive care unit-acquired weakness: early diagnosis, symptomatology and prognosis Wieske, L. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Intensive care unit-acquired weakness: early diagnosis, symptomatology and prognosis Wieske, L. Link to publication Citation for published version (APA): Wieske,

Nadere informatie

Subtotaal - Ondersteuners Subtotaal - Honorarium. Subtotaal - Poorter. Subtotaal - Kosten. Declaratiecode Zorgproduct.

Subtotaal - Ondersteuners Subtotaal - Honorarium. Subtotaal - Poorter. Subtotaal - Kosten. Declaratiecode Zorgproduct. 14C010 990029011 Reguliere ongecompliceerde zorg (1 of 2 contacten door Consultatieve Psychiatrie) bij Een psychische 76,13 stoornis 116,64 5,96 122,60 198,73 14C021 990030011 Multidisciplinaire behandeling

Nadere informatie

Perifere zenuwschade postoperatief: is het nu de anesthesist of de chirurg? Leen CARDON, M.D., LL.M.

Perifere zenuwschade postoperatief: is het nu de anesthesist of de chirurg? Leen CARDON, M.D., LL.M. Perifere zenuwschade postoperatief: is het nu de anesthesist of de chirurg? Leen CARDON, M.D., LL.M. I. ALGEMEEN OVERZICHT II. CONCRETE CASUS I. ALGEMEEN OVERZICHT BEWIJSLAST VAN DE BENADEELDE SCHADE OORZAKELIJK

Nadere informatie

GEËVOCEERDE POTENTIALEN & ELEKTROMYOGRAFIE (EMG)

GEËVOCEERDE POTENTIALEN & ELEKTROMYOGRAFIE (EMG) GEËVOCEERDE POTENTIALEN & ELEKTROMYOGRAFIE (EMG) GEËVOCEERDE POTENTIALEN & ELEKTROMYOGRAFIE (EMG) Voorwoord Uw arts heeft beslist om bij u dit onderzoek uit te voeren. In deze brochure vindt u hierover

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Elektromyografie. B.U. Kleine, M.J. Zwarts en M.J.A.M. van Putten. J.G. van Dijk. J.G. van Dijk. J.H.

Inhoud. Deel I Elektromyografie. B.U. Kleine, M.J. Zwarts en M.J.A.M. van Putten. J.G. van Dijk. J.G. van Dijk. J.H. VII I Deel I Elektromyografie 1 Basiskennis elektrofysiologie...................................................................... 3 B.U. Kleine, M.J. Zwarts en M.J.A.M. van Putten 1.1 Inleiding...............................................................................................

Nadere informatie

Carpaal Tunnel Syndroom (CTS) Neurologie

Carpaal Tunnel Syndroom (CTS) Neurologie Carpaal Tunnel Syndroom (CTS) Neurologie Wat is een carpaal tunnel syndroom? Een carpaal tunnel syndroom is een beknelling van één van de zenuwen naar de hand (de nervus medianus) in de carpale tunnel.

Nadere informatie

huisartsennascholing 10 sept 2013

huisartsennascholing 10 sept 2013 huisartsennascholing 10 sept 2013 -polyneuropathie -restless legs syndrome Joost van Oostrom Afdeling Neurologie Rijnstate Programma (2x) WAAROM moeten we hier iets over weten WAT moeten we hierover weten

Nadere informatie

Protocol voor niet aan MINTH studie deelnemende kliniek

Protocol voor niet aan MINTH studie deelnemende kliniek Facetpijn Protocol voor niet aan MINTH studie deelnemende kliniek Facetpijn is gedefinieerd als pijn die ontstaat uit iedere structuur die een onderdeel uitmaakt van de facetgewrichten, inclusief het fibreuze

Nadere informatie

ITDD intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)

ITDD intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) ITDD intake Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en) ziekenhuis Naam revalidatiearts(en)

Nadere informatie

FARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN

FARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN NEUROBIOLOGIE EN FARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN BART MORLION DOELSTELLING Inzicht verwerven in de processen van perifere/centrale sensitisatie en descenderende modulatie als basismechanismen voor het

Nadere informatie

De hand en pols Sport en peesletsels Gertjan Schmitz

De hand en pols Sport en peesletsels Gertjan Schmitz De hand en pols Sport en peesletsels 02.06.2018 Gertjan Schmitz Inhoud Voetbal Volleybal/korfbal/basketbal Wielrennen en mountainbiken Tennis en badminton Golf Skiën Boxen 2 Voetbal Letsels ontstaan door

Nadere informatie

Multidisciplinaire rugschool met David spine concept

Multidisciplinaire rugschool met David spine concept Multidisciplinaire rugschool met David spine concept De revalidatie van de rug geruggensteund Dr. W. Sleeckx S. Denis, Kinesitherapeut Fysische Geneeskunde en Revalidatie AZ Jan Palfijn, Merksem Epidemiologie

Nadere informatie

Beeldvorming bij sportletsels van de knie

Beeldvorming bij sportletsels van de knie Beeldvorming bij sportletsels van de knie indicatiestelling 02.06.2018 Peter Bracke Welke beeldvormende techniek? Keuze kan afwijken ifv de vraag: - uitsluiten bepaalde pathologie - integriteit bepaalde

Nadere informatie

Chapter 7. Nederlandse samenvatting

Chapter 7. Nederlandse samenvatting Chapter 7 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Lumbosacraal radiculair syndroom Het lumbosacraal radiculair syndroom is de aandoening die in de Nederlandse volksmond bekend staat als een

Nadere informatie

Graded exposure. Zuyderland Revalidatie

Graded exposure. Zuyderland Revalidatie Graded exposure Zuyderland Revalidatie Inleiding In deze folder wordt informatie gegeven over de behandeling van langdurige pijn door graded exposure. Deze folder is bedoeld als ondersteuning van de informatie

Nadere informatie

Coeliacusblokkade. Radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion coeliacum. officiële benaming:

Coeliacusblokkade. Radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion coeliacum. officiële benaming: Coeliacusblokkade officiële benaming: Radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion coeliacum Interdisciplinair Pijncentrum secretariaatpijnkliniek@klina.be Tel: 03 650 51 10 Een coeliacusblokkade

Nadere informatie

Carpaal Tunnel Syndroom. Onderzoek en uitslag op één dagdeel op de CTS-polikliniek

Carpaal Tunnel Syndroom. Onderzoek en uitslag op één dagdeel op de CTS-polikliniek Carpaal Tunnel Syndroom Onderzoek en uitslag op één dagdeel op de CTS-polikliniek Inleiding U heeft een afspraak op de CTS-polikliniek op: Locatie Dordwijk Locatie Zwijndrecht op: dag om uur. De CTS-polikliniek

Nadere informatie

Hulpmiddelen voorzien na perifeer neurogeen lijden. Fysische Geneeskunde en revalidatie Prof. Dr. G. Stassijns Clara Cook, ergotherapie

Hulpmiddelen voorzien na perifeer neurogeen lijden. Fysische Geneeskunde en revalidatie Prof. Dr. G. Stassijns Clara Cook, ergotherapie Hulpmiddelen voorzien na perifeer neurogeen lijden Fysische Geneeskunde en revalidatie Prof. Dr. G. Stassijns Clara Cook, ergotherapie ICF Anatomische eigenschappen en functies: stoornissen Activiteiten:

Nadere informatie

Wat is de fysiotherapeutische interventie bij polyneuropathie?

Wat is de fysiotherapeutische interventie bij polyneuropathie? Beroepsopdracht 2007 Wat is de fysiotherapeutische interventie bij polyneuropathie? Wat is de beschikbare evidentie en hoe wordt de interventie op dit moment in de praktijk vormgegeven. Opdrachtgever:

Nadere informatie

Declaratiecode Zorgproduct passantentarief BCN 2015 Omschrijving 15A333 060607016 167,12 Consult op de polikliniek bij Een slaapstoornis 15A336

Declaratiecode Zorgproduct passantentarief BCN 2015 Omschrijving 15A333 060607016 167,12 Consult op de polikliniek bij Een slaapstoornis 15A336 Declaratiecode Zorgproduct passantentarief BCN 2015 Omschrijving 15A333 060607016 167,12 Consult op de polikliniek bij Een slaapstoornis 15A336 069499010 401,82 Lokale injectie van corticosteroiden (ontstekingsremmers)(met

Nadere informatie

Carpale tunnel syndroom (CTS)

Carpale tunnel syndroom (CTS) Carpale tunnel syndroom (CTS) gahandenpolscentrum.nl Carpale tunnel syndroom (CTS) Wat is het carpale tunnel syndroom? Bij het carpale tunnel syndroom (CTS) bestaat een verhoogde druk op de zenuw in de

Nadere informatie

Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014

Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014 Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014 Vraag Maskeert een perifere zenuwblokkade het optreden van

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten

Nadere informatie

Sulcus nervi ulnaris syndroom. Neurologie

Sulcus nervi ulnaris syndroom. Neurologie Sulcus nervi ulnaris syndroom Neurologie Inhoudsopgave Sulcus nervi ulnaris syndroom...4 Klachten...5 Oorzaak...6 Onderzoek...6 Behandeling...7 Na de operatie...8 Gevolgen van de operatie...9 Complicaties...9

Nadere informatie

Het Steindler-effect bij het obstetrisch plexus brachialis letsel : Elleboog flexie ondanks paralytische m.biceps.

Het Steindler-effect bij het obstetrisch plexus brachialis letsel : Elleboog flexie ondanks paralytische m.biceps. Het Steindler-effect bij het obstetrisch plexus brachialis letsel : Elleboog flexie ondanks paralytische m.biceps. S.M.Hofstede-Buitenhuis*,.M.J.A.Malessy, W.Pondaag, M.S.van Wijlen-Hempel, K. de Boer,

Nadere informatie

Kennisdag NGS september Van harte welkom. Thema: Heup / lies

Kennisdag NGS september Van harte welkom. Thema: Heup / lies Kennisdag NGS 2016 17 september Van harte welkom Thema: Heup / lies Bennie Theunissen: theunissenbennie@gmail.com 1 2 3 Een weekje rust (ziekte) Jongeren werden een week aan bed gekluisterd: Ze verloren

Nadere informatie

Carpale tunnel syndroom de CTS polikliniek

Carpale tunnel syndroom de CTS polikliniek Carpale tunnel syndroom de CTS polikliniek Inleiding In deze brochure kunt u lezen hoe het carpale tunnel syndroom ontstaat, wat de klachten en oorzaken van het carpale tunnel syndroom zijn. Daarnaast

Nadere informatie

INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012

INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012 INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012 Inleiding: Een post-anoxisch coma wordt veroorzaakt door globale anoxie of ischemie van de hersenen,

Nadere informatie

Orthostatische tremor en diepe hersenstimulatie

Orthostatische tremor en diepe hersenstimulatie Orthostatische tremor en diepe hersenstimulatie Fleur van Rootselaar Neuroloog/klinisch neurofysioloog 29 mei 2015, 2e OT-ontmoetingsdag Presentatie Wat is tremor? Classificatie Hoe ontstaat tremor? Etiologie

Nadere informatie

Somatoforme stoornissen. Bert van Hemert, psychiater

Somatoforme stoornissen. Bert van Hemert, psychiater Somatoforme stoornissen Bert van Hemert, psychiater Somatoforme stoornissen Algemene typering Classificatie DSM-IV + DSM-5 1. Lichamelijke klachten stoornis 2. Ziekte-angst stoornis 3. Conversie stoornis

Nadere informatie

Post MDO IC praatje. Schoenmaker blijf bij je leest Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie

Post MDO IC praatje. Schoenmaker blijf bij je leest Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie Post MDO IC praatje Schoenmaker blijf bij je leest 18-09-2017 Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie Of toch niet.. Plexus brachialis chirurgie de aanleiding Man 18 jaar, blanco VG Crossmotor ongeval, motor

Nadere informatie