Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

Transcriptie

1 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting December 2011

2 Colofon uitgave Afdeling Bestuursinformatie Sector Bestuurs- en Concernzaken Gemeente Utrecht Postbus CE Utrecht in opdracht van Hetty Linden Transitiemanager wijkgericht werken Gemeente Utrecht internet rapportage Linda Scheelbeek Robin Tromp informatie Linda Scheelbeek Met medewerking van Begeleidingscommissie Evaluatie Wijkgericht werken Marten de Vries en Karin Visser, staf Dienst Wijken, voor het onderdeel deskresearch bronvermelding Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding: Bestuursinformatie, gemeente Utrecht december 2011

3 Samenvatting Voor u ligt de rapportage van de nulmeting Evaluatie wijkgericht werken. Aanleiding voor deze nulmeting vormt de in mei 2011 door het Utrechts college vastgestelde notitie 'Uitgangspunten voor versterking van het wijkgericht werken in Utrecht'. De nulmeting heeft plaatsgevonden in het vroege najaar van De nulmeting beoogt het in kaart brengen van de situatie aan de vooravond van de invoering van de nieuwe wijkgerichte werkwijze binnen de gemeentelijke organisatie. Om de huidige situatie in kaart te brengen hebben we gebruik gemaakt van een combinatie van onderzoeksmethoden. Allereerst hebben we diepte-interviews gehouden met sleutelfiguren. Daarnaast hebben we gebruik gemaakt van internetenquêtering onder gemeentelijk medewerkers, organisaties en professionals in de wijk (externe partijen) en het Bewonerspanel. Tot slot hebben we gebruik gemaakt van deskresearch, uitgevoerd door de Dienst Wijken en informatie uit de Benchmark Burgerparticipatie. Onderwerpen die hierbij aan de orde kwamen betroffen contacten met de gemeente, de houding van gemeentelijk medewerkers ten opzichte van wijkgericht werken en in welke mate de gemeente volgens intern en extern betrokkenen op dit moment al wijkgericht werkt. In deze samenvatting vindt u de meest in het oog springende resultaten. Externe partijen over contacten met de gemeente Externe partijen hebben meeste contact met wijkbureaus, overwegend naar tevredenheid Wanneer organisaties en professionals in de wijken contact hebben met de gemeente, is dit meestal met een wijkbureau. Meer dan de helft heeft (daarnaast) wel eens contact met Stadswerken, Stadsontwikkeling, de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling en/of Openbare Orde en Veiligheid. Driekwart is tevreden over het contact met het wijkbureau. Frequenter contact leidt over het algemeen tot grotere tevredenheid. Bewoners over contacten met de gemeente Bijna helft bewoners tevreden over contact met de gemeente, drie van de tien ontevreden Bijna de helft van de bewoners uit het Bewonerspanel heeft de gemeente wel eens vragen, ideeën of problemen in de eigen straat, buurt of wijk voorgelegd. 39% heeft hier nog nooit behoefte aan gehad, terwijl 10% dit niet gedaan heeft omdat men niet wist waar men hiermee terecht kon. De meeste contacten verlopen via de gemeentelijke website of via het algemene telefoonnummer. Bijna de helft van de bewoners die contact opgenomen hebben is tevreden over de afhandeling. Drie van de tien bewoners zijn hier niet over te spreken, een kwart oordeelt neutraal. De belangrijkste redenen tot ontevredenheid zijn dat de gemeente niets met input van bewoners doet, traagheid en het ontbreken van terugkoppeling. 3

4 Driekwart bewoners is bekend met het wijkbureau/ wijkservicecentrum in de wijk Iets meer dan driekwart van de bewoners uit het Bewonerspanel weet dat er een wijkbureau/ wijkservicecentrum in de wijk is. De helft van hen heeft hier wel eens contact mee gehad. Zes van de tien bewoners die contact hebben gehad met het wijkbureau zijn tevreden over de afhandeling hiervan. 17% is niet te spreken over de afhandeling, 21% oordeelt neutraal. 11% van de bewoners uit het Bewonerspanel geeft aan te weten wie de wijkmanager in hun wijk is. 89% weet dit niet. Houding gemeentelijk medewerkers ten opzichte van wijkgericht werken Wijkgericht werken leeft onder medewerkers, maar gemeente is er 'nog niet klaar voor' Bijna negen van de tien gemeentelijk medewerkers die de enquête over wijkgericht werken hebben ingevuld voelen zich betrokken bij het (nieuwe) wijkgericht werken. Zes van de tien medewerkers voelen zich hier zelfs zeer bij betrokken. Driekwart van de medewerkers vindt dat de gemeente wijkgericht werken hoog in het vaandel heeft staan. Eveneens driekwart ziet binnen de eigen afdeling voldoende draagvlak voor wijkgericht werken. Slechts een klein deel van de gemeentelijk medewerkers oordeelt negatief over het hoog in het vaandel hebben staan van (5%) en het draagvlak voor (6%) wijkgericht werken. Desondanks is de gemeente volgens vier op de tien medewerkers (39%) nog niet klaar voor het nieuwe wijkgericht werken. Een aanzienlijk kleiner deel (13%) is van mening dat de gemeente hier wél klaar voor is, 41% oordeelt neutraal. Vier van de tien medewerkers (43%) geven aan op hun afdeling over te weinig middelen te beschikken om wijkvraagstukken en initiatieven snel op te kunnen pakken. Een kwart vindt deze middelen wél toereikend. De acht kernbegrippen van het (nieuwe) wijkgericht werken Schaalscores voor acht kernbegrippen van het (nieuwe) wijkgericht werken Binnen het (nieuwe) wijkgericht werken onderscheiden we acht kernbegrippen, te weten; gebiedsgericht werken, vraaggericht werken, vakoverstijgend werken, het wijkbureau/de wijkmanager, openheid en transparantie, participatie, samenwerking en zichtbaarheid. Voor elk van deze kernbegrippen hebben we, op basis van stellingen die aan gemeentelijk medewerkers en externe partijen (organisaties en professionals in de wijken) zijn voorgelegd, één samenvattende schaalscore berekend, waarop minimaal één en maximaal tien kon worden gescoord. - De in deze rapportage gepresenteerde schaalscores mogen uitdrukkelijk niet gelezen worden als rapportcijfers. De schaalscores zijn voornamelijk bedoeld om later, bij de herhalingsmeting, te kunnen bezien of vooruitgang is geboekt. Daarnaast laten de scores zien welke onderdelen van het wijkgericht werken er (op dit moment) beter voor staan dan andere. - Omdat de stellingen waarop de schaalscores gebaseerd zijn voor gemeentelijk medewerkers en externe partijen niet geheel overeenkomen, zijn de scores voor deze twee groepen onderling niet geheel vergelijkbaar. Om een samenvattend totaalbeeld te kunnen geven, hebben we de scores in onderstaande figuur ter indicatie toch naast elkaar gezet. - Een nadere toelichting op de schaalscores en (de beperkingen van) het gebruik hiervan vindt u in de bijlage. 4 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

5 Hoogste score voor kernbegrip wijkbureau/wijkmanager, laagste voor vakoverstijgend Het kernbegrip wijkbureau/wijkmanager behaalt de hoogste schaalscore van alle onderscheiden kernbegrippen binnen het (nieuwe) wijkgericht werken. Gemeentelijk medewerkers scoren gemiddeld 6,7 op de schaal voor het wijkbureau/de wijkmanager, externe partijen 6,4. Het laagst van alle kernbegrippen van het (nieuwe) wijkgericht werken scoort het kernbegrip vakoverstijgend werken. Zowel gemeentelijk medewerkers als externe partijen scoren op deze schaal een 4,4. Figuur 0.1 Schaalscores op de acht kernbegrippen van het (nieuwe) wijkgericht werken gemeentelijk medewerkers externe partijen 7,0 gebiedsgericht werken openheid en transparantie 6,0 participatie 5,0 vakoverstijgend werken 4,0 6,7 6,4 7,4 5,1 6,7 5,7 6,8 5,1 6,1 5,6 5,9 5,4 5,8 5,4 4,4 4,4 wijkbureau/ wijkmanager samenwerking zichtbaarheid vraaggericht werken Medewerkers gemeente scoren aanzienlijk hoger op gebiedsgericht werken dan externen Het grootste verschil in schaalscores tussen gemeentelijk medewerkers en externe partijen zien we wat betreft het kernbegrip gebiedsgericht werken. Gemeentelijk medewerkers scoren op deze schaal een 7,4, externe partijen een 5,1. Ondanks het niet geheel overeenkomen van de voorgelegde stellingen is dit verschil groot genoeg om er vanuit te mogen gaan dat gemeentelijk medewerkers het gebiedsgericht werken van de gemeente van een hoger niveau achten dan externe partijen. Ook op de schaal voor openheid en transparantie en de schaal voor samenwerking scoren gemeentelijk medewerkers duidelijk hoger dan externe partijen. 5

6 Bewoners over het wijkgericht werken van de gemeente Derde deel bewoners voelt zich serieus genomen door de gemeente, vijfde deel niet Deelnemers aan het Bewonerspanel hebben we enkele stellingen voorgelegd over vraaggericht werken, openheid en transparantie, participatie, en zichtbaarheid. Een derde deel van de bewoners is van mening dat de gemeente vragen, ideeën en problemen van bewoners serieus neemt. Een vijfde deel oordeelt hier juist negatief over. Een kwart van de bewoners is niet te spreken over de snelheid waarmee de gemeente reageert op vragen, ideeën en problemen van bewoners. 13% is wel positief over deze snelheid. Over zowel het serieus nemen als de reactiesnelheid oordeelt een derde deel van de bewoners uit het Bewonerspanel neutraal. Iets meer dan de helft van de bewoners is het oneens met de stelling dat de gemeente bewoners te weinig informeert over ontwikkelingen in de wijk. Eén op de vijf bewoners is wél van mening dat de gemeente hen te weinig informeert. Tabel 0.1 Wijkgericht werken - oordeel Bewonerspanel, n=1.895 eens neutraal oneens weet niet /geen mening - Ik vind dat de gemeente vragen, ideeën en problemen van bewoners serieus neemt 32% 32% 21% 16% - Ik vind dat de gemeente snel reageert op vragen, ideeën en problemen van bewoners 13% 32% 26% 29% - Ik vind dat de gemeente mij te weinig informeert over ontwikkelingen in mijn wijk 19% 23% 56% 2% - Ik heb het idee dat de gemeente de mening van bewoners belangrijk vindt 51% 25% 19% 5% - Ik vind dat de gemeente zich te weinig inzet om bewoners te betrekken bij ontwikkelingen in hun wijk 20% 29% 41% 10% - Ik vind dat de gemeente te weinig gebruik maakt van digitale middelen om bewoners te betrekken 33% 26% 32% 8% - Ik heb het idee dat de gemeente werkt aan de belangrijkste problemen in mijn wijk 38% 33% 19% 10% Volgens helft bewoners vindt gemeente mening bewoners belangrijk, 19% denkt van niet De helft van de respondenten uit het Bewonerspanel geeft aan het idee te hebben dat de gemeente de mening van bewoners belangrijk vindt. Vier van de tien bewoners vinden dat de gemeente zich voldoende inzet om bewoners te betrekken bij ontwikkelingen in de wijk. Over beide aspecten van participatie oordeelt één op de vijf bewoners negatief. 38% van de bewoners uit het Bewonerspanel geeft aan het idee te hebben dat de gemeente werkt aan de belangrijkste problemen in de wijk. Ook hierover oordeelt één op de vijf negatief. Over het gebruik van digitale middelen tot slot zijn de meningen verdeeld. 6 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

7 Belang extra inzet op kernbegrippen wijkgericht werken Vooral extra inzet van belang op openheid en transparantie en op samenwerking Zowel gemeentelijk medewerkers als externe partijen (organisaties en professionals in de wijken) vinden extra gemeentelijke inzet op alle kernbegrippen van het wijkgericht werken van belang. Op openheid en transparantie en op samenwerking is volgens zowel de gemeentelijk medewerkers als de externe partijen in de komende jaren de meeste extra gemeentelijke inzet gewenst. Externen hechten vooral meer belang aan extra inzet op participatie en het wijkbureau Externe partijen vinden het belang van extra inzet op de meeste kernbegrippen iets groter dan gemeentelijk medewerkers. De grootste verschillen tussen de twee groepen zien we wat betreft participatie en het wijkbureau/de wijkmanager. Figuur 0.2 Belang extra gemeentelijke inzet op afzonderlijke kernbegrippen wijkgericht werken* n=183 Gemeentelijk medewerkers Externe partijen 9,0 8,0 Samenwerking Vakoverstijgend Participatie Wijkbureau/ wijkmanager intern extern Openheid en transparantie 8,4 8,7 7,0 Samenwerking 8,5 8,6 Zichtbaarheid 8,2 8,2 Vakoverstijgend 8,2 8,1 Gebiedsgericht 8 8,3 8,4 8,7 8,5 8,6 8,2 8,2 8,2 8,1 8,0 8,3 Participatie 7,8 8,4 8,0 8,1 7,8 7,3 8,0 8,4 Openheid en Zichtbaarheid Gebiedsgericht Vraaggericht Vraaggericht 8 transparantie 8,1 Wijkmanager 7,3 8 *Belang aangegeven op schaal van één tot tien 7

8 Deskresearch participatie en integraal werken Het college van B&W heeft 35% van de adviespunten uit de wijkraadadviezen die tussen 1 oktober 2010 en 1 april 2011 zijn uitgebracht geheel of gedeeltelijk overgenomen. Vanaf 2010 werd voor 33% van de wijkprioriteiten een financiële (ambtelijke) oplossing gevonden, in 2011 gold dit voor 50%. In een kwart van de collegeadviezen uit de periode 1 januari tot 1 oktober 2011 was op enige wijze sprake van participatie en/of inspraak. Als er al sprake is van participatie en/of inspraak staat dit in 21% van de gevallen in een aparte tekstparagraaf. Om te kunnen beoordelen in hoeverre verschillende diensten integraal aan projecten werken blijkt de huidige registratie in CoRa niet toereikend. 8 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

9 Inhoudsopgave Samenvatting 3 Inleiding 11 Contacten met de gemeente en houding t.o.v. wijkgericht werken 15 1 Contacten externen met de gemeente 17 2 Houding gemeentelijk medewerkers t.o.v. wijkgericht werken 23 De acht kernbegrippen van het nieuwe wijkgericht werken 25 3 Gebiedsgericht werken 27 4 Vraaggericht werken 31 5 Vakoverstijgend werken 35 6 Wijkbureau/wijkmanager 39 7 Openheid en transparantie 45 8 Participatie 49 9 Samenwerking Zichtbaarheid 59 Extra inzet op kernbegrippen Belang inzet op kernbegrippen 65 Deskresearch en Benchmark Burgerparticipatie Deskresearch participatie en integraal werken Benchmark Burgerparticipatie 73 Bijlagen 75 9

10

11 Inleiding Voor u ligt de rapportage van de nulmeting Evaluatie Wijkgericht werken. Deze nulmeting heeft plaatsgevonden in het vroege najaar van 2011, kort voor de invoering van de nieuwe wijze van wijkgericht werken binnen de gemeentelijke organisatie. In deze inleiding beschrijven we aanleiding, doel en aanpak van de Evaluatie Wijkgericht werken in het algemeen en de nulmeting in het bijzonder. Ook blikken we kort vooruit naar de voorgenomen vervolgmeting die gepland staat voor eind Aanleiding In mei 2011 heeft het Utrechts college de notitie 'Uitgangspunten voor versterking van het wijkgericht werken in Utrecht' vastgesteld. In deze notitie wordt richting gegeven aan de versterking van het wijkgericht werken en de participatie in Utrecht, door de beschrijving van de uitgangspunten die tot deze versterking moeten leiden. Ook wordt in de notitie aangekondigd dat er een evaluatie (tevredenheidsonderzoek) zal worden uitgevoerd naar de vorderingen en effecten van de nieuwe manier van wijkgericht werken binnen de gemeente. Daarbij wordt aangegeven dat medio 2012 en eind 2013 een enquête onder de betrokken partijen in de stad en binnen de gemeente gehouden moet worden. De bespreking van deze notitie in de gemeenteraad liet zien dat ook deze veel belang hecht aan een evaluatie van de versterking van het wijkgericht werken. Naar aanleiding van bovenstaande notitie heeft Hetty Linden, transitiemanager wijkgericht werken, de afdeling Bestuursinformatie gevraagd deze evaluatie uit te voeren. In een eerste gesprek over de vormgeving van de evaluatie tussen een vertegenwoordiging van de opdrachtgever en Bestuursinformatie werd duidelijk dat er behoefte bestond aan het houden van een nulmeting. Deze nulmeting zou nog vóór de invoering van de nieuwe wijze van wijkgericht werken moeten plaatsvinden. In overleg is er daarom voor gekozen de voorgenomen meting van medio 2012 te vervroegen naar het najaar van Begeleidingscommissie De nulmeting is vanuit de opdrachtgever begeleid door een compacte begeleidingscommissie met de wijkmanagers Els Leicher van wijkbureau Binnenstad, Jacolien Rutten van wijkbureau West en Bart Andriessen van wijkbureau Overvecht, Dirk Sagius van Stadswerken en Marcel Janssen van Stadsontwikkeling. Doel De hoofddoelstellingen van de Evaluatie Wijkgericht werken zijn: 1. Binnen en vooral buiten de gemeente nagaan of en in hoeverre de nieuwe wijze van wijkgericht werken binnen de gehele gemeentelijke organisatie integraal, vraaggericht en gebiedsgericht - vooruitgang boekt in de periode tussen de nul- en vervolgmeting. 2. Zo mogelijk nagaan of de (vooruitgang in de) nieuwe wijze van wijkgericht werken ook daadwerkelijk tot gewenste effecten in de Utrechtse samenleving leidt. NB: Hierbij dient wel 11

12 uitdrukkelijk opgemerkt te worden dat een causaal verband hierbij nooit één op één aangetoond kan worden. Daarvoor spelen teveel oncontroleerbare omgevingsfactoren een rol. De voorliggende rapportage betreft de nulmeting van de Evaluatie Wijkgericht werken. Deze nulmeting beoogt het in kaart brengen van de situatie op het terrein van wijkgericht werken, aan de vooravond van de invoering van de nieuwe wijkgerichte werkwijze. Met de nulmeting alleen kunnen we dan ook nog geen antwoord geven op bovengenoemde doelstellingen van de evaluatie. Om uitspraken te kunnen doen over (eventueel) geboekte vooruitgang en gewenste effecten hiervan in de Utrechtse samenleving zal eerst ook de vervolgmeting uitgevoerd moeten worden. Hierbij is het vanzelfsprekend van belang dat de vervolgmeting op soortelijke wijze plaatsvindt als de nulmeting. Hierover zullen te zijner tijd opnieuw afspraken gemaakt moeten worden. In de nu volgende beschrijving van de aanpak beperken we ons vooralsnog tot de aanpak van de nulmeting. Aanpak en respons Niet alle aspecten van het wijkgericht werken zijn op dezelfde wijze te meten. Bovendien zijn niet alle aspecten even relevant voor alle doelgroepen waarop het wijkgericht werken betrekking heeft. Zo heeft het (naar alle waarschijnlijkheid) weinig zin om bewoners te vragen naar de (meeste aspecten van) de mate waarin de gemeente wijkgericht en integraal werkt. Datzelfde geldt voor de rol van de wijkregisseur. De kans is veel groter dat bewoners iets kunnen zeggen over (bepaalde aspecten van) openheid en transparantie, participatie en zichtbaarheid van de gemeente. Hiermee is rekening gehouden bij de aanpak van de nulmeting. Voor de uitvoering van de nulmeting Evaluatie Wijkgericht werken hebben we gekozen voor een combinatie van diepte-interviews met sleutelfiguren, internetenquêtering onder diverse doelgroepen en deskresearch. Met uitzondering van de deskresearch zijn we hierbij steeds ingegaan op de acht kernbegrippen van het wijkgericht werken, die we in samenspraak met de begeleidingscommissie als volgt hebben vastgesteld; - gebiedsgericht werken, - vraaggericht werken, - vakoverstijgend werken, - wijkbureau/ wijkmanager (-regisseur), - openheid en transparantie, - participatie, - samenwerking, - zichtbaarheid. De rapportage van de onderzoeksresultaten heeft ook langs deze lijn van kernbegrippen plaatsgevonden. Hieronder beschrijven we in het kort de gehanteerde onderzoeksmethoden en de behaalde respons. Voor een meer uitgebreide toelichting en enkele methodologische kanttekeningen verwijzen wij u naar bijlage I. 12 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

13 Diepte-interviews interviews sleutelfiguren Voor de nulmeting hebben we twaalf semi-gestructureerde interviews gehouden met sleutelpersonen binnen het wijkgericht werken, zowel vanuit de gemeentelijke organisatie als van buiten de gemeente. Internetenquêtering De uitkomsten uit de diepte-interviews hebben we gebruikt bij de vormgeving van drie internetenquêtes. Deze zijn afgenomen onder respectievelijk; - (potentieel) betrokkenen binnen de gemeentelijke organisatie, - Organisaties en professionals in de wijken (externe partijen), - (wijk)bewoners Internetenquête binnen de gemeentelijke organisatie De internetenquête binnen de gemeentelijke organisatie is uitgezet onder 327 gemeentelijk medewerkers. Uiteindelijk hebben 203 medewerkers de enquête ingevuld, een respons van 62%. Internetenquête onder organisaties en professionals in de wijken (externe partijen) De internetenquête onder organisaties en professionals in de wijken is uitgezet onder 604 extern betrokkenen. Uiteindelijk hebben 210 extern betrokkenen de enquête ingevuld, een respons van 35%. Peiling digitale Bewonerspanel De (wijk)bewoners hebben we benaderd met ons digitale Bewonerspanel, dat tijdens de betreffende peiling in oktober 2011 uit ruim Utrechters bestond. In totaal leden van het Bewonerspanel hebben de vragen over wijkgericht werken ingevuld, een respons van 45%. In onderstaand schema vindt u de bevraagde informatie weergegeven per gehanteerde onderzoeksmethode. Informatie per onderzoeksmethode diepteinterviews enquête interne medewerkers enquête externe partijen Bewonerspanel (tevredenheid) contacten gemeente x x houding t.o.v. wijkgericht werken x gebiedsgericht werken x x x vraaggericht werken x x x x vakoverstijgend werken x x x wijkbureau/wijkmanager x x x openheid en transparantie x x x x participatie x x x x samenwerking x x x zichtbaarheid x x x x 13

14 Deskresearch De deskresearch is uitgevoerd door de Dienst Wijken. De resultaten hiervan hebben wij in zeer beknopte vorm in de rapportage opgenomen. Voor de volledige deskresearch verwijzen wij u naar de afzonderlijke notitie 'Deskresearch participatie en integraal werken' van de dienst Wijken. Bij de deskresearch is gekeken naar de volgende zaken: - In welke mate het college de adviezen van de wijkraad overneemt, - In welke mate de wijkprioriteiten een plek krijgen in de voorjaarsnota/begroting van de gemeente, - In hoeverre collegeadviezen een participatieparagraaf bevatten, - In hoeverre verschillende diensten integraal aan projecten werken. Benchmark Burgerparticipatie In november 2011 is -in het kader van de Benchmark Burgerparticipatie- de participatiemonitor uitgevoerd. Omdat deze participatiemonitor sterk raakt aan de onderwerpen van de Evaluatie Wijkgericht werken, presenteren we in deze rapportage een samenvatting van de meest relevante uitkomsten. Leeswijzer We beginnen deze rapportage met een beschouwing van de contacten die externe partijen en bewoners met de gemeente hebben en hoe tevreden zij hierover zijn. In hoofdstuk twee komt vervolgens de houding van gemeentelijk medewerkers ten opzichte van (het nieuwe) wijkgericht werken aan bod. De hoofdstukken drie tot en met tien gaan in op de acht onderscheiden kernbegrippen van het wijkgericht werken. In hoofdstuk elf kijken we vervolgens naar het belang dat zowel gemeentelijk medewerkers als externe partijen hechten aan extra gemeentelijke inzet op specifieke kernbegrippen. In hoofdstuk twaalf vindt u een korte samenvatting van de deskresearch participatie en integraal werken, uitgevoerd door de Dienst Wijken. In hoofdstuk dertien tot slot besluiten we met een korte samenvatting van de meest relevante resultaten uit de Benchmark Burgerparticipatie. 14 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

15 Contacten met de gemeente en houding t.o.v. wijkgericht werken 15

16

17 1 Contacten externen met de gemeente Met het nieuwe wijkgericht werken wil de gemeente Utrecht de slagkracht en de kwaliteit van het werk van de gemeente versterken door een open en vraaggerichte benadering dichtbij burgers en ondernemers. De gemeente wil in de toekomst meer en beter samenwerken met bewoners, organisaties en professionals in de wijken. Om over enige tijd te kunnen beoordelen of het nieuwe wijkgericht werken deze effecten ook daadwerkelijk sorteert, is het noodzakelijk om te weten waar de gemeente wat dit betreft op dit moment staat. We hebben vertegenwoordigers van organisaties en professionals in de wijken (hierna: externe partijen) en bewoners daarom gevraagd naar hun contacten met de gemeente en hoe zij hierover oordelen. Wanneer externe partijen contact hebben met de gemeente, is dit meestal met een wijkbureau. Meer dan de helft heeft (daarnaast) wel eens contact met Stadswerken, Stadsontwikkeling, de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling en/of Openbare Orde en Veiligheid. Driekwart van de externe partijen die contact hebben gehad met een wijkbureau is tevreden over dit contact. Frequenter contact met gemeentelijke onderdelen leidt tot grotere tevredenheid onder externe partijen. Bijna de helft van de bewoners die deel hebben genomen aan het Bewonerspanel heeft de gemeente wel eens vragen, ideeën of problemen in de eigen straat, buurt of wijk voorgelegd. De meeste contacten verlopen via de gemeentelijke website of via het algemene telefoonnummer van de gemeente. Bijna de helft van de bewoners die contact opgenomen hebben met de gemeente is tevreden over de afhandeling van een ingediende vraag, idee of probleem, drie van de tien zijn ontevreden. De belangrijkste redenen tot ontevredenheid zijn dat de gemeente niets met de input van bewoners doet, dat de gemeente zeer traag is en dat de gemeente nauwelijks iets terugkoppelt. Iets meer dan driekwart van de bewoners uit het Bewonerspanel weet dat er een wijkbureau/ wijkservicecentrum in de wijk is. De helft van hen heeft hier wel eens contact mee gehad. Zes van de tien bewoners zijn tevreden over de afhandeling van hun contact met het wijkbureau. 17% is hier ontevreden over. De belangrijkste redenen tot ontevredenheid zijn ook hier dat de gemeente niets met input van bewoners doet, de traagheid van de gemeente en het uitblijven van terugkoppeling. 17

18 1.1 Externe partijen over contact met de gemeente Externe partijen hebben meeste contact met de wijkbureaus Wanneer externe partijen die de enquête hebben ingevuld contact hebben met de gemeente, is dit meestal met een wijkbureau. In totaal 18% van de externen heeft minimaal eens per week contact met een wijkbureau, 40% minimaal eens per maand (maar minder dan één keer per week). Slechts 6% van de externe partijen heeft nooit contact met een wijkbureau. Naast het wijkbureau heeft een aanzienlijk deel van de externen wel eens contact met Stadswerken (65%), Stadsontwikkeling (57%), de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (56%) en/of de afdeling Openbare Orde en Veiligheid (49%). Met de overige gemeentelijke onderdelen is aanzienlijk minder contact. Tabel 1.1 Frequentie contact externe partijen met onderdelen van de gemeente Utrecht n=210 minimaal 1x per week minimaal 1x per maand minder dan 1x per maand nooit Wijkbureau 18% 40% 37% 6% Stadswerken 2% 19% 44% 35% Stadsontwikkeling 2% 11% 44% 43% Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 5% 15% 35% 44% Openbare Orde en Veiligheid 2% 11% 36% 51% Gemeentelijke Geneeskundige & Gezondheidsdienst 1% 7% 26% 66% Dienst Wijken (excl. wijkbureaus) 1% 5% 23% 70% Dienst Burgerzaken en Gemeentebelastingen 1% 1% 19% 79% Klantcontactcentrum 1% 6% 11% 81% Projectorganisatie Stationsgebied 0% 6% 11% 83% Bestuurs- en Concerndienst (excl. OOV) 0% 0% 16% 83% Projectbureau Leidsche Rijn 0% 0% 10% 90% anders 1% 6% 12% 80% Driekwart externen is tevreden over contact met het wijkbureau Driekwart van de externen die contact hebben gehad met een wijkbureau is hier tevreden over. Over het contact met Stadswerken, Stadsontwikkeling, de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling en de afdeling Openbare Orde en Veiligheid is ongeveer de helft van de externen goed tot zeer goed te spreken. Met de overige gemeentelijke onderdelen is te weinig (frequent) contact geweest om echt iets te kunnen zeggen over tevredenheid. Hoe frequenter externe partijen contact hebben met de gemeente, hoe vaker zij aangeven tevreden te zijn over dit contact. 18 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

19 Tabel 1.2 tevredenheid externe partijen over contact met onderdelen van de gemeente Utrecht tevreden neutraal ontevreden weet niet /geen mening Wijkbureau (n=198) 76% 16% 5% 3% Stadswerken (n=137) 55% 30% 7% 8% Stadsontwikkeling (n=120) 43% 41% 10% 7% Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (n=117) 44% 29% 15% 13% Openbare Orde en Veiligheid (n=102) 45% 34% 6% 15% Gemeentelijke Geneeskundige & Gezondheidsdienst (n=71)* 58% 25% 0% 17% Dienst Wijken (excl. wijkbureaus) (n=62)* 34% 31% 3% 32% Dienst Burgerzaken en Gemeentebelastingen (n=45)* 44% 24% 9% 22% Klantcontactcentrum (n=39)* 51% 28% 5% 15% Projectorganisatie Stationsgebied (n=36)* 50% 25% 6% 19% Bestuurs- en Concerndienst (excl. OOV) (n=35)* 29% 31% 6% 34% Projectbureau Leidsche Rijn (n=22)* 27% 41% 0% 32% Anders (n=41)* 34% 27% 0% 39% *door lage aantal waarnemingen zijn de resultaten voor deze onderdelen indicatief 1.2 Bewoners over contact met de gemeente Helft deelnemers Bewonerspanel heeft gemeente vragen, ideeën of problemen voorgelegd Bijna de helft (47%) van de bewoners die deel hebben genomen aan het Bewonerspanel geeft aan wel eens met vragen over, ideeën voor of problemen in de eigen straat, buurt of wijk contact op te hebben genomen met de gemeente. Vier op de tien bewoners (39%) hebben hier nooit behoefte aan gehad, één op de tien bewoners heeft dit niet gedaan, omdat men niet wist waar men hiermee terecht kon. 1.3 Heeft u wel eens met vragen over, ideeën voor of problemen in uw straat, buurt of wijk contact opgenomen met de gemeente? n=1900 aantal percentage Ja % Nee, nooit behoefte aan gehad % Nee, weet niet waar ik met vragen, ideeën of problemen terecht kan % Nee, vanwege andere reden 87 5% totaal % NB: Als gevolg van afronding is het mogelijk dat totalen niet altijd optellen tot 100% Meeste contact met de gemeente via website en algemeen telefoonnummer Wanneer bewoners met vragen, ideeën of problemen contact opnemen met de gemeente, doen zij dit meestal via de gemeentelijke website (49%) en/of via het algemene telefoonnummer van de gemeente (48%). Drie van de tien bewoners (29%) zijn wel eens met vragen, ideeën of problemen in de eigen straat buurt of wijk langs geweest op het wijkbureau/wijkservicecentrum. Een klein deel 19

20 (6%) heeft hiermee wel eens het Informatie Centrum Gemeente Utrecht bezocht. Andere manieren waarop meerdere bewoners contact opgenomen hebben met de gemeente zijn bellen met het wijkbureau, het sturen van een brief (per post) en via bewoners-/buurtoverleggen 1.4 Hoe heeft u met uw vragen, ideeën of problemen in uw straat, buurt of wijk contact opgenomen met de gemeente? (meerdere antwoorden mogelijk) n=884 aantal percentage Via gemeentelijke website (webformulier, gemeentelijk adres) % Gebeld met het algemene telefoonnummer van de gemeente % Langs geweest op het wijkbureau/wijkservicecentrum % Langs geweest bij het Informatie Centrum Gemeente Utrecht 53 6% anders % Bijna helft bewoners tevreden over afhandeling contact, drie op de tien ontevreden Bijna de helft (46%) van de bewoners die met een vraag, idee of probleem contact hebben opgenomen met de gemeente is tevreden over de afhandeling hiervan. Bijna een kwart (23%) is neutraal over de afhandeling, terwijl drie van de tien bewoners (29%) negatief oordelen over de wijze waarop hun vraag, idee of probleem door de gemeente is afgehandeld. Wanneer we naar de afzonderlijke contactkanalen kijken, zien we bij de drie meest gebruikte kanalen nauwelijks verschil in tevredenheid. De belangrijkste redenen voor ontevredenheid zijn het feit dat de gemeente volgens bewoners niets met de vraag, het idee of het probleem heeft gedaan, dat de gemeente erg traag is en dat er nauwelijks terugkoppeling plaatsvindt. 1.5 Hoe tevreden bent u over het algemeen over o de afhandeling van uw vragen, ideeën en/of problemen door de gemeente? n=884 aantal percentage tevreden % neutraal % ontevreden % weet niet/ geen mening 11 1% totaal % Iets meer dan driekwart van de bewoners kent het wijkbureau/wijkservicecentrum Iets meer dan driekwart van de bewoners die deel hebben genomen aan het Bewonerspanel geeft aan te weten dat er een wijkbureau of wijkservicecentrum in hun wijk aanwezig is, 22% weet dit niet. 1.6 Weet u dat er een wijkbureau/wijkservicecentrum in uw wijk is? n=1897 aantal percentage Ja % nee % totaal % 20 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

21 Helft bewoners die bekend zijn met wijkbureau heeft wel eens contact opgenomen Van de bewoners die weten dat er een wijkbureau of wijkservicecentrum in hun wijk is heeft de helft hier wel eens contact mee opgenomen. In de meeste gevallen ging het hierbij om een melding over bijvoorbeeld onderhoud, overlast, veiligheid of verkeer (32%), ideeën of plannen voor de eigen straat of buurt (22%), het leefbaarheidsbudget (14%) of een veiligheidsprobleem (10%). 1.7 Heeft u wel eens contact opgenomen met het wijkbureau/wijkservicecentrum in uw wijk over (meerdere antwoorden mogelijk) n=1488 aantal percentage een melding over bv onderhoud, overlast, veiligheid of verkeer % ideeën of plannen voor uw straat of buurt % het leefbaarheidsbudget % een veiligheidsprobleem % vragen over de gemeente 99 7% een afspraak met de wijkwethouder 54 4% contact met de wijkraad 41 3% informatie over bewonersgroepen of ondernemersverenigingen 34 2% anders 93 6% ik heb nog nooit contact opgenomen met het wijkbureau % Zes van de tien bewoners tevreden over afhandeling contact wijkbureau, 17% ontevreden Zes van de tien bewoners die wel eens contact op hebben genomen met het wijkbureau of wijkservicecentrum in hun wijk zijn tevreden over de afhandeling van dit contact. In totaal 17% is hier slecht over te spreken, 21% oordeelt neutraal. De belangrijkste redenen voor ontevredenheid zijn opnieuw het feit dat de gemeente volgens bewoners niets met de vraag, het idee of het probleem heeft gedaan, dat de gemeente erg traag is en dat er nauwelijks terugkoppeling plaatsvindt. Tussen de verschillende wijken zien we nauwelijks verschillen in tevredenheid. Alleen de bewoners van Leidsche Rijn zijn met een aandeel van 26% iets vaker ontevreden over de afhandeling van hun contact met het wijkservicecentrum dan gemiddeld (17%). 1.8 Hoe tevreden bent u over het algemeen over de afhandeling van uw contact met het wijkbureau/wijkservicecentrum? n=729 aantal percentage tevreden % neutraal % ontevreden % weet niet/ geen mening 23 3% totaal % 21

22 22 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

23 2 Houding gemeentelijk medewerkers t.o.v. wijkgericht werken In Utrecht wordt al meer dan 20 jaar wijkgericht gewerkt. In de komende jaren wil de gemeente het wijkgericht werken en de participatie van bewoners hierbij verder versterken. De gemeente wil de slagkracht en de kwaliteit van haar werk vergroten, door een open en vraaggerichte benadering, dicht bij burgers en ondernemers. Hierbij steekt de gemeente in op meer en beter samenwerken met bewoners, organisaties en professionals in de wijken en op het in uitvoeringsprogramma's herkenbaar reageren op de vraag uit de wijken. We vroegen gemeentelijk medewerkers hoe zij op dit moment tegen het (nieuwe) wijkgericht werken aankijken. Bijna negen van de tien gemeentelijk medewerkers (88%) voelen zich betrokken bij het (nieuwe) wijkgericht werken. Zes van de tien medewerkers voelen zich hier zelfs zeer bij betrokken. Wijkgericht werken leeft onder de medewerkers van de gemeente Utrecht. Driekwart van de medewerkers vindt dat de gemeente wijkgericht werken hoog in het vaandel heeft staan. Eveneens driekwart ziet binnen de eigen afdeling voldoende draagvlak voor wijkgericht werken. Desondanks is de gemeente volgens vier op de tien gemeentelijk medewerkers 'nog niet klaar voor het nieuwe wijkgericht werken'. Met een aandeel van 13% is de groep medewerkers die de gemeente hiervoor wél klaar acht aanzienlijk kleiner. Gemeentelijk medewerkers scoren op de schaal voor wijkgericht werken een 6, Gemeentelijk medewerkers over wijkgericht werken Bijna negen van de tien medewerkers voelen zich betrokken bij wijkgericht werken Bijna negen van de tien gemeentelijk medewerkers die de enquête hebben ingevuld voelen zich ten minste enigszins- betrokken bij het (nieuwe) wijkgericht werken. Zes op de tien medewerkers voelen zich hier zeer bij betrokken, iets meer dan een kwart (27%) enigszins. Slechts een enkeling (2%) geeft aan zich in het geheel niet betrokken te voelen bij het (nieuwe) wijkgericht werken. 23

24 Tabel 2.1 Hoe betrokken voel je je bij het (nieuwe) wijkgericht werken? n=203 aantal percentage zeer betrokken % enigszins betrokken 55 27% weinig betrokken 15 7% niet betrokken 5 2% weet niet 2 1% geen mening 3 1% totaal % NB: selectie van medewerkers heeft plaatsgevonden op basis van het feit dat zij (potentieel) betrokken zijn bij (het nieuwe) wijkgericht werken Wijkgericht werken leeft, maar gemeente is er 'nog niet klaar voor' Driekwart van de gemeentelijk medewerkers is van mening dat de gemeente Utrecht wijkgericht werken hoog in het vaandel heeft staan. Eveneens driekwart van de medewerkers heeft het idee dat binnen de eigen afdeling voldoende draagvlak bestaat voor wijkgericht werken. Slechts een klein deel van de gemeentelijk medewerkers oordeelt negatief over het hoog in het vaandel hebben staan van (5%) en het draagvlak voor (6%) wijkgericht werken. Hoewel het wijkgericht werken dus zeker leeft onder de medewerkers, is slechts 13% van mening dat de gemeente ook daadwerkelijk klaar is voor het nieuwe wijkgericht werken. Vier op de tien gemeentelijk medewerkers geven aan dat de gemeente hier volgens hen nog niet klaar voor is, een even groot deel staat hier neutraal tegenover. Ook over de ruimte (financiën, menskracht) waarover afdelingen beschikken om wijkvraagstukken en initiatieven snel op te pakken zijn de meningen verdeeld. Een kwart van de medewerkers geeft aan wat dit betreft over voldoende ruimte te beschikken. Volgens iets meer dan vier op de tien medewerkers (43%) is deze ruimte ontoereikend, 29% oordeelt neutraal. Tabel 2.2 Wijkgericht werken algemeen - oordeel intern,, n=203 eens neutraal oneens weet niet /geen mening - De gemeente heeft wijkgericht werken hoog in het vaandel staan 76% 16% 5% 3% - Binnen mijn afdeling is voldoende draagvlak voor wijkgericht werken 75% 17% 6% 2% - De gemeente is klaar voor het nieuwe wijkgericht werken 13% 41% 39% 6% - Mijn afdeling beschikt over te weinig ruimte (financiële middelen, menskracht) om wijkvraagstukken en initiatieven snel op te kunnen pakken 43% 29% 25% 3% Gemeentelijk medewerkers scoren voor wijkgericht werken een 6,5 Op basis van bovenstaande stellingen hebben we een schaal geconstrueerd, waarop de respondenten minimaal één en maximaal tien konden scoren. Een nadere toelichting op deze schaalscore en (de beperking van) het gebruik hiervan vindt u in bijlage I. Gemiddeld scoren gemeentelijk medewerkers op deze schaal voor wijkgericht werken een 6,5. Medewerkers die zich zeer betrokken voelen bij het (nieuwe) wijkgericht werken scoren wat dit betreft niet anders dan gemiddeld. 24 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

25 De acht kernbegrippen van het nieuwe wijkgericht werken 25

26 26 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

27 3 Gebiedsgericht werken Het eerste kernbegrip uit het wijkgericht werken is 'gebiedsgericht'. Gebiedsgericht werken heeft betrekking op het schaalniveau waarop gewerkt wordt. Het is zaak voor het juiste schaalniveau te kiezen. Dit kan de wijk zijn, maar vaak is het gebied veel kleiner en is een buurt- of straataanpak noodzakelijk. Anderzijds vragen veel problemen die zich op wijkniveau manifesteren (ook) om een stedelijke of soms zelfs regionale aanpak. Gemeentelijk medewerkers beoordelen de relatie tussen stedelijk beleid en gebiedsgerichte uitvoering overwegend als goed. Ook over het gekozen schaalniveau en de mate waarin de gemeente oog heeft voor samenhang met andere ontwikkelingen in de wijk is het grootste deel van de medewerkers positief. Volgens bijna de helft (44%) van de externe partijen heeft de gemeente te weinig oog voor samenhang tussen verschillende ontwikkelingen in de wijk. 20% oordeelt wél positief over de mate waarin de gemeente oog heeft voor samenhang. Externe partijen zijn minder positief over het gebiedsgericht werken van de gemeente dan gemeentelijk medewerkers. Deze grotere ontevredenheid onder externen zien we zowel terug in de keuze voor het juiste schaalniveau als wat betreft de gebiedsgerichte uitvoering van stedelijk beleid en oog voor samenhang. 3.1 Gemeentelijk medewerkers over gebiedsgericht werken Stedelijk beleid en gebiedsgerichte uitvoering overwegend goed gerelateerd Zeven van de tien gemeentelijk medewerkers geven aan bij het in behandeling nemen van vraagstukken eerst naar het betreffende schaalniveau te kijken. Driekwart van de medewerkers is van mening dat op de eigen afdeling een goede relatie wordt gelegd tussen stedelijk beleid en gebiedsgerichte uitvoering. Ruim zes op de tien medewerkers geven aan dat op de eigen afdeling bij nieuwe plannen voor de wijk vooraf de samenhang met andere ontwikkelingen in beeld wordt gebracht. Over alle drie deze aspecten van gebiedsgericht werken oordeelt slechts een klein deel van de gemeentelijk medewerkers (6%, resp. 5% en 11%) negatief. 27

28 Tabel 3.1 Gebiedsgericht werken - oordeel intern,, n=203 eens neutraal oneens weet niet /geen mening - Wanneer mijn afdeling een vraagstuk in behandeling neemt, kijken we altijd eerst naar het schaalniveau waarop het betrekking heeft 70% 16% 6% 7% - Binnen mijn afdeling wordt een goede relatie gelegd tussen stedelijk beleid en gebiedsgerichte uitvoering 75% 15% 5% 4% - Bij nieuwe plannen voor de wijk brengt mijn afdeling vooraf in beeld wat de samenhang is met andere ontwikkelingen in de wijk 63% 18% 11% 8% Gemeentelijk medewerkers scoren voor gebiedsgericht werken gemiddeld een 7,4 Op basis van bovenstaande stellingen hebben we een schaal geconstrueerd, waarop de respondenten minimaal één en maximaal tien konden scoren. Gemiddeld scoren gemeentelijk medewerkers op deze schaal voor gebiedsgericht werken een 7, Externe partijen over gebiedsgericht werken Bijna helft externen is ontevreden over oog voor samenhang, 20% is hierover tevreden Van de externe partijen die de enquête hebben ingevuld vindt iets meer dan een vijfde deel (22%) dat de gemeente het schaalniveau waarop gewerkt wordt goed aanpast op het vraagstuk. Een kwart (25%) is echter van mening dat dit schaalniveau niet goed aangepast wordt. Ook over het gebiedsgericht uitvoeren van stedelijk beleid is bijna een kwart (23%) van de externe partijen niet te spreken. Een iets groter deel (30%) oordeelt hier echter wel positief over. 44% van de externe partijen die de enquête hebben ingevuld geeft aan dat de gemeente naar hun mening te weinig oog heeft voor samenhang tussen verschillende ontwikkelingen in de wijk. Het aandeel externen dat hier tevreden over is ligt met 20% aanzienlijk lager. Tabel 3.2 Gebiedsgericht werken - oordeel externe xtern,, n=210 De gemeente eens neutraal oneens weet niet /geen mening - past het schaalniveau waarop wordt gewerkt goed aan op het vraagstuk 22% 36% 25% 18% - weet stedelijk beleid goed gebiedsgericht uit te voeren 30% 32% 23% 15% - heeft te weinig oog voor samenhang tussen verschillende ontwikkelingen in de wijk 44% 26% 20% 10% Externe partijen scoren voor gebiedsgericht werken gemiddeld een 5,1 Op basis van bovenstaande stellingen hebben we een schaal geconstrueerd, waarop de respondenten minimaal één en maximaal tien konden scoren. Gemiddeld scoren externe partijen op deze schaal voor gebiedsgericht werken een 5,1. 28 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

29 3.3 Gemeentelijk medewerkers versus externe e partijen Externe partijen zijn minder positief over gebiedsgerichte aanpak Externe partijen zijn minder positief over het gebiedsgericht werken van de gemeente dan gemeentelijk medewerkers. Deze mindere tevredenheid zien we zowel terug op het gebied van het juiste schaalniveau, als wat betreft de gebiedsgerichte uitvoering van stedelijk beleid en oog voor samenhang. Wat dit laatste punt betreft lijkt het verschil in opvatting tussen interne medewerkers en externe betrokken nog het grootst. Kanttekening hierbij is wel dat de stellingen die aan de gemeentelijk medewerkers en de externe partijen zijn voorgelegd niet helemaal overeenkomen. 3.4 Aanvullingen gebiedsgericht werken uit de diepte-interviews interviews Organisatorisch gezien werkt de Gemeente Utrecht volgens veel geïnterviewden wijkgericht. Dit komt onder andere tot uiting in het feit dat verschillende diensten beschikken over gebiedsmedewerkers. Het is volgens de geïnterviewden duidelijk dat de gemeente kijkt wat er in een specifiek gebied nodig is. Een aantal geïnterviewden is van mening dat de gemeente in grote lijnen weet wat er speelt in de wijken. Verder geeft een deel aan dat er regelmatig onderzoek plaatsvindt en dat bewoners geregeld door de gemeente worden aangesproken. Het algemene beeld is dat de wijkbureaumedewerkers veel contacten hebben met bewoners in de wijk. Over de vraag of de gemeente op de goede weg zit wat betreft de gebiedsgerichte aanpak zijn de meningen verdeeld. Dit is zowel onder interne medewerkers als onder externe partijen het geval. Een aantal geïnterviewden is positief gestemd over de ontwikkelingen in de afgelopen jaren. Deze geïnterviewden vinden dat de gemeente steeds beter gebiedsgericht is gaan werken en dat de samenwerking met de verschillende partijen in de wijk er op vooruit is gegaan. Een aantal andere geïnterviewden is echter juist van mening dat de situatie op het gebied van gebiedsgericht werken in de afgelopen jaren is verslechterd. Volgens deze geïnterviewden was er een aantal jaar geleden veel meer aandacht voor de specifieke situatie in de wijken dan nu het geval is. Bovendien zou de aansturing voorheen meer vanuit het principe van 'gelijkwaardigheid' hebben plaatsgevonden. Eén van de geïnterviewden merkt hierover op dat in de huidige situatie overwegend 'de betaler bepaalt'. Betalende partijen als de gemeente en corporaties bepalen wat er gebeurt en werken steeds minder samen met andere partijen vanuit 'gelijkwaardig partnerschap'. Van de expertise van andere partijen (zoals wijkwelzijnsorganisaties) wordt hierbij weinig gebruikgemaakt. Een knelpunt dat geïnterviewden bij de gebiedsgerichte aanpak noemen, is de wisselwerking tussen diensten en wijkbureaus. Medewerkers van de wijkbureaus en wijkraden ervaren het uitgedachte stedelijke beleid vanuit de diensten niet altijd als goed toepasbaar op de eigen wijk. De vakdiensten weten minder goed wat er speelt in de wijken dan medewerkers bij de wijkbureaus. Omgekeerd kan ergernis bij de diensten ontstaan, omdat medewerkers van de wijkbureaus teveel aanpassingen willen doen op het beleid dat is uitgedacht. Het vroegtijdig betrekken van wijkbureaumedewerkers bij te maken beleid kan hierbij een oplossing zijn. Uit de interviews komt duidelijk naar voren dat de kwaliteit van het gebiedsgericht werken per dienst verschilt. Enkele geïnterviewde partijen buiten de gemeente noemen vooral positieve 29

30 ervaringen op het gebied van wonen en openbare ruimte. Minder positieve ervaringen worden genoemd op het gebied van sociaal-maatschappelijke thema's. Verder geven sommige geïnterviewden aan van mening te zijn dat wijkgericht werken aan de top van de organisatie nog niet goed genoeg is gepositioneerd. 30 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting

31 4 Vraaggericht werken Het tweede kernbegrip uit het wijkgericht werken is 'vraaggericht'. Bij vraaggericht werken gaat het erom aan te sluiten bij competenties, wensen en behoeften van burgers, ondernemers en professionals. De wens of behoefte van de burger, ondernemer of professional is het uitgangspunt. Van hieruit wordt gezamenlijk gezocht naar een oplossing. Volgens de helft van de gemeentelijk medewerkers die de enquête over wijkgericht werken hebben ingevuld, blijven vragen en wensen van bewoners, ondernemers en professionals wel eens liggen. Volgens bijna een kwart is dit niet of nauwelijks het geval. Vier van de tien externen vinden het niet (altijd) duidelijk waar bij de gemeente men terecht kan met wensen en behoeften. Drie van de tien externen vinden dit wel duidelijk. Een derde deel van de bewoners uit het Bewonerspanel voelt zich serieus genomen door de gemeente. Eén op de vijf bewoners geeft juist aan níet van mening te zijn dat de gemeente vragen, ideeën en problemen van bewoners serieus neemt. Gemeentelijke medewerkers zijn iets positiever over het vraaggericht werken van de gemeente dan externe partijen. Externe partijen oordelen duidelijk negatiever over de mate waarin de gemeente goed zicht heeft op wat er speelt in de wijk. 4.1 Gemeentelijk medewerkers over vraaggericht werken Volgens helft medewerkers blijven vragen bewoners wel eens liggen, 23% ontkent dit Volgens 51% van de gemeentelijk medewerkers die de enquête hebben ingevuld, blijven vragen en wensen van bewoners, ondernemers en professionals wel eens liggen. Volgens bijna een kwart (23%) is dit niet of nauwelijks het geval. Bijna vier van de tien gemeentelijk medewerkers (37%) zijn van mening dat het voor bewoners, ondernemers en professionals niet (altijd) duidelijk is waar zij binnen de gemeente terecht kunnen met wensen en behoeften. Deze groep is iets groter dan de groep die dit wel duidelijk vindt (28%). Volgens ruim 60% van de gemeentelijk medewerkers staan binnen de eigen afdeling de wensen en behoeften van burgers, ondernemers en professionals centraal. Verder geeft 50% van de gemeentelijk medewerkers aan van mening te zijn dat de gemeente goed zicht heeft op wat er speelt in de wijk. Over beide aspecten van vraaggericht werken oordeelt een aanzienlijk kleiner deel van de medewerkers negatief (12% resp. 14%). 31

32 Tabel 4.1 Vraaggericht werken oordeel intern n=203 eens neutraal oneens weet niet /geen mening - vragen en wensen van bewoners, ondernemers en professionals blijven wel eens liggen 51% 19% 23% 6% - Voor bewoners, ondernemers en professionals is het duidelijk waar ze binnen de gemeente terecht kunnen met hun wensen en behoeften 28% 30% 37% 5% - Binnen mijn afdeling staan de wensen en behoeften van burgers, ondernemers en professionals centraal 62% 25% 12% 2% - De gemeente heeft goed zicht op wat er speelt in de wijk 50% 32% 14% 3% Gemeentelijk medewerkers scoren voor vraaggericht werken gemiddeld een 5,8 Op basis van bovenstaande stellingen hebben we een schaal geconstrueerd, waarop de respondenten minimaal één en maximaal tien konden scoren. Gemiddeld scoren gemeentelijk medewerkers op deze schaal voor vraaggericht werken een 5, Externe e partijen over vraaggericht werken 39% externen is ontevreden over duidelijkheid waar men terecht kan, 30% is tevreden Van de externe partijen die de enquête hebben ingevuld is 39% van mening dat het voor bewoners, ondernemers en professionals niet (altijd) duidelijk is waar zij binnen de gemeente terecht kunnen met wensen en behoeften. 30% vindt dit wel duidelijk, 28% is hierover neutraal. Vier op de tien externen (39%) zijn van mening dat de gemeente bij de beleidsontwikkeling rekening houdt met wensen en behoeften van bewoners, ondernemers en professionals. Een kwart van de externen (26%) is ontevreden over de mate waarin de gemeente hiermee rekening houdt. Drie van de tien externen (30%) zijn van mening dat de gemeente goed zicht heeft op wat er speelt in de wijk. Een vergelijkbaar deel (32%) is het hier juist niet mee eens. Tabel 4.2 Vraaggericht werken oordeel extern n=210 eens neutraal oneens weet niet /geen mening - Voor bewoners, ondernemers en professionals is het duidelijk waar ze binnen de gemeente terecht kunnen met wensen en behoeften 30% 28% 39% 3% - De gemeente houdt bij de beleidsontwikkeling rekening met wensen en behoeften van bewoners, ondernemers en professionals 39% 31% 26% 4% - De gemeente heeft goed zicht op wat er speelt in de wijk 30% 32% 32% 5% Externe partijen scoren voor vraaggericht werken een 5,4 Op basis van bovenstaande stellingen hebben we een schaal geconstrueerd, waarop de respondenten minimaal één en maximaal tien konden scoren. Gemiddeld scoren externe partijen op deze schaal voor vraaggericht werken een 5,4. 32 Evaluatie Wijkgericht Werken 0-meting