Pancreasletsel na buiktrauma bij kinderen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pancreasletsel na buiktrauma bij kinderen"

Transcriptie

1 Klinische les Pancreasletsel na buiktrauma bij kinderen lastig te diagnosticeren en te behandelen Eelco M. Fennema, David R. Nellensteijn, Vincent B. Nieuwenhuijs, Patrick F. van Rheenen, Henk-Jan ten Duis en Jan B.F. Hulscher Dames en Heren, Pancreasletsel bij kinderen is zeldzaam. De gevolgen kunnen echter ernstig zijn. Het letsel kan ontstaan bij een ongeval, maar door de retroperitoneale ligging van de pancreas tredende klachten soms pas veel later op. Bij een stomp trauma aan de buik is argwaan gerechtvaardigd, ook wanneer er kort na het ongeval nog geen of weinig klachten zijn. Laboratoriumonderzoek en beeldvormende technieken laten in de eerste fase geen specifieke afwijkingen zien. Er is nog relatief weinig literatuur over de beste behandeling van kinderen met pancreasletsels. Wel gaat de voorkeur steeds meer uit naar een niet-operatieve behandeling. In deze les geven wij een overzicht van de voor- en nadelen van aanvullend onderzoek en de verschillende behandelingen. Daarnaast geven we het belang aan van overleg met of doorverwijzing naar een traumacentrum. Wij illustreren dit aan de hand van 3 casussen. Universitair Medisch Centrum Groningen. Afd. Traumatologie: drs. E.M. Fennema, anios Chirurgie; drs. D.R. Nellensteijn, aios Chirurgie; prof.dr. H-J. ten Duis, chirurg, traumatoloog. Afd. Abdominale Chirurgie: dr. V.B. Nieuwenhuijs, chirurg. Afd. Kinderchirurgie: dr. J.B.F. Hulscher, kinderchirurg. Beatrix Kinderziekenhuis: dr. P.F. van Rheenen, kinder-maag-darm-lever-arts. Contactpersoon: dr. J.B.F. Hulscher (j.b.f.hulscher@chir.umcg.nl). Patiënt A, een meisje van 2,5 jaar, kreeg een wasbak van 25 kg in haar buik bij een ongeval in een bouwmarkt. Zij werd dezelfde dag gezien door een huisarts, maar had toen geen klachten. Bij lichamelijk onderzoek vond de huisarts geen afwijkingen. Toch werd patiënte op grond van de aard van het trauma direct verwezen naar de spoedeisende hulp in een ziekenhuis. Ook hier werden bij lichamelijk onderzoek geen afwijkingen gevonden. Laboratoriumonderzoek toonde de volgende uitslagen (referentiewaarden tussen haakjes): Hb 7,7 mmol/l (7,5-10,0), ASAT 675 U/l (< 45), ALAT 733 U/l (< 40), en amylase 170 U/l (< 65). De infectieparameters waren niet verhoogd. Bij echografie van het abdomen werd een kleine ruptuur in de linker leverkwab gezien met een spoortje vrij vocht. Omdat klinische alarmsymptomen afwezig waren en de laboratoriumuitslagen weinig afweken van de referentiewaarden werd op dat moment afgezien van een CT-scan van het abdomen. Wel werd patiënte ter observatie opgenomen. De volgende dag waren er nog steeds geen symptomen, maar de amylaseconcentratie steeg naar 733 U/l. Hierop werd alsnog een CT verricht waarop een transsectie van de pancreas zichtbaar was (graad 3). (figuur 1). De gradering van pancreasletsel volgens de American association for the surgery of traumatology (AAST) staat in de tabel. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A2406 1

2 lever V. lienalis transsectie pancreas pancreas nieren FIGUUR 1 CT-scan van het abdomen van patiënt A met een transsectie van het pancreas (graad 3). Hierop werd patiënte overgeplaatst naar ons centrum. Zij kon na 2 weken conservatieve behandeling worden ontslagen. Bij een controle echografie na 3 weken werd een asymptomatische pseudocyste van 1,5 cm gezien waarvoor een expectatief beleid gevoerd werd. TABEL Gradering pancreasletsel volgens de American association for the surgery of traumatology (AAST) graad* omschrijving 1 hematoom milde contusie zonder ductaal letsel laceratie oppervlakkige laceratie zonder ductaal letsel 2 hematoom ernstige contusie zonder ductaal letsel of weefselverlies laceratie ernstige laceratie zonder ductaal letsel of weefselverlies 3 laceratie distale transsectie of parenchymateus letsel met ductaal letsel 4 laceratie proximale transsectie of parenchymateus letsel met ampullaletsel 5 laceratie uitgebreid letsel aan de pancreaskop * 1 graad optellen bij meerdere letsels aan hetzelfde orgaan. Proximaal is rechts ten opzichte van de V. mesenterica superior. Patiënt B is een 7-jarige jongen die 16 dagen voor overplaatsing naar ons centrum een fietsstuur in zijn buik had gekregen. Bij diagnostiek elders was pancreasletsel graad 2 gediagnosticeerd door middel van een CT-scan van het abdomen. Dit letsel was in eerste instantie conservatief behandeld. Een week na het ontstaan van het letsel was hij in redelijke conditie ontslagen, maar binnen 24 uur werd hij weer opgenomen met progressieve buikpijn met peritoneale prikkeling en koorts. De amylaseconcentratie steeg tot 4083 U/l. Bij een echografie van het abdomen werd geringe vetinfiltratie gezien rondom de pancreas met een spoor vrij vocht. Omdat het klinisch beeld verslechterde werd hij overgeplaatst naar onze kliniek. Bij MRI-cholangiopancreaticografie (MRCP) zagen wij een laceratie van de pancreas (graad 3) met een fistelgang van de ductus pancreaticus naar een intra-abdominale débrisholte (figuur 2). Ondanks diverse pogingen mislukte de endoscopische stentplaatsing ter overbrugging van het defect aan de ductus pancreaticus. In verband met refractaire pancreatogene ascites met infectie werd uiteindelijk 13 weken na het trauma besloten tot chirurgische drainage. Vanwege forse adhesies door peritonitis was de buik nauwelijks toegankelijk. Met moeite konden wij in eerste instantie alleen een splint, een buisje in de distale ductus pancreaticus plaatsen ter decompressie. Deze splint kwam uit in de maag. De fistel kon niet worden vrijgelegd. In een tweede poging, noodzakelijk omdat de toestand van de patiënt acuut verslechterde door dislocatie van de splint, kon wel een volledige adhesiolyse worden verricht en werd de fistel à vue gebracht. In verband met hemodynamische instabiliteit gedurende deze operatie kozen we voor een tijdelijke drainage met een drain. Na enkele dagen was de situatie van de patiënt sterk verbeterd en werd definitieve drainage alsnog verricht met een pancreaticofisteljejunostomie. Hierbij wordt het jejunum op de pancreas gehecht (en in dit geval ook op de fistel) om het pancreassap te draineren; het duodenum distaal van de papilli duodeni major (papil van Vater) draineert eveneens op het jejunum. Het verdere herstel verliep voorspoedig. Na 5 maanden was patiënt klachtenvrij. 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A2406

3 Patiënt C, een jongen van 8 jaar oud, klaagde over toenemende buikpijn en verminderde eetlust, een dag nadat hij een fietsstuur in zijn buik had gekregen. Bij lichamelijk onderzoek werd een zieke jongen gezien. Hij braakte en lag op zijn zij met opgetrokken benen. Uitwendig waren er geen afwijkingen. Bij palpatie werd een drukpijnlijke bovenbuik gevonden zonder tekenen van peritoneale prikkeling. Bloedonderzoek toonde alleen een verhoogde serumconcentratie amylase van 983 U/l (referentiewaarde: < 100) met leukocytose. Een echografie toonde een spoor vrij vocht met een normaal aspect van de pancreas. Een CT-scan van het abdomen echter wees toch op een mogelijke pancreasruptuur. Hierop werd patiënt overgeplaatst naar ons centrum. Herbeoordeling van de CT toonde een ernstige contusie en mogelijk zelfs een transsectie van de pancreas. Vanwege een peritoneale prikkeling met forse stijging van de serumconcentratie amylase (> 4000 U/l) besloten wij diezelfde avond een exploratieve laparotomie uit te voeren. Peroperatief werd een contusie van de pancreas gezien (graad 2) zonder laceratie, maar met troebel vocht. Er werd een spoelsysteem en een jejunostomiekatheter aangelegd. Het postoperatieve herstel was voorspoedig en patiënt kon 12 dagen later terug worden geplaatst naar de verwijzende instelling. Beschouwing Bovenstaande casussen tonen aan hoe verraderlijk het pancreasletsel op de kinderleeftijd kan zijn. Ondanks de afwezigheid van symptomen gedurende de eerste uren na het ongeval kan de patiënt ernstig letsel hebben. Ook het aanvullend onderzoek laat in die eerste uren vaak geen afwijkingen zien. De literatuur op dit gebied is schaars. Diagnostiek Van alle abdominale letsels bij kinderen is ongeveer 5% (3-12%) een pancreasletsel. Traumatische pancreasletsels worden ingedeeld naar ernst: van graad 1 tot 5, zoals staat weergegeven in de tabel. 1 De oorzaak is meestal een stomp letsel van de bovenbuik, zoals na een val op een fietsstuur of na een auto-ongeval waarbij een tweepuntsgordel gedragen werd. Er moet ook altijd aan kindermishandeling gedacht worden. Het letsel wordt gewoonlijk veroorzaakt door compressie van de pancreas tegen de wervelkolom. Door de retroperitoneale ligging van de pancreas worden buikpijnklachten pas na uren tot dagen manifest, zoals ook bij patiënt A en C het geval was. Soms zijn er zelfs helemaal geen klachten, zoals bij de eerste patiënt. Toch moet men bij een verdachte anamnese of zichtbare afwij- fistel débrisholte ductus pancreaticus maag FIGUUR 2 MRI-cholangiopancreaticografie (MRCP) van patiënt B met pancreasletsel graad 3. Van de ductus pancreaticus loopt een fistelgang naar een intraabdominale débrisholte. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A2406 3

4 Leerpunten Traumatisch letsel aan de pancreas komt bij kinderen zelden voor, maar de gevolgen kunnen ernstig zijn. Kort na een ongeval geeft pancreasletsel niet altijd klachten; het bloedonderzoek is aanvankelijk vaak niet-afwijkend en aanvullend onderzoek weinig specifiek. Bij een stomp buiktrauma zouden kinderen 6 h na het ongeval opnieuw onderzocht moeten worden; overleg met of verwijzing naar een traumacentrum is aan te bevelen. Meestal volstaat niet-operatieve behandeling, zowel bij lichtere (graad 1 en 2) als bij zwaardere letsels (graad 3-5). De niet-operatieve behandeling bestaat uit voeding via een duodenumsonde of parenterale voeding, maagzuigdrainage, protonpompremmers en eventueel octreotide. kingen aan de buikwand of bovenbuikwand, zoals een gordelafdruk, extra alert zijn op aanwezigheid van pancreasletsel. Het lichamelijk onderzoek is de eerste uren na het ongeval onbetrouwbaar doordat er geen pijn bij palpatie of tekenen van peritoneale prikkeling zijn. Het is daarom aan te bevelen alle patiënten bij wie op grond van het traumamechanisme pancreasletsel mogelijk is, na enkele uren opnieuw te beoordelen. De concentratie amylase hoeft, zeker vlak na het ongeval, niet verhoogd te zijn. Het stijgt pas na enkele uren, wat een reden is om het bloedonderzoek dan te herhalen. 2 Een verhoogde excretie van amylase in de urine kan eveneens wijzen op pancreasletsel, maar ook die verhoging treedt pas later op. Een stijgende serumconcentratie amylase of een verhoogde urineconcentratie amylase rechtvaardigt CT-onderzoek. 3 CT geeft beter inzicht in aanwezigheid en locatie van parenchymateuze letsels, maar is tot nu toe niet gevalideerd om deze letsels te graderen. 4 CT-onderzoek bij pancreasletsel heeft een sensitiviteit van 75% en een specificiteit van 80%. 10 Bij de hemodynamisch stabiele patiënt varieert de sensitiviteit van echografie sterk (48-98%); echografie heeft dan ook een lage negatief voorspellende waarde voor pancreasletsel. 5 Dit was ook bij onze patiënten het geval. Ter beoordeling van de integriteit van de ductus pancreaticus lijken endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie (ERCP) en MRCP of secretine-mrcp meer geëigend dan CT. 6 Ervaring met deze technieken bij kinderen met pancreasletsel is echter zeer beperkt, waarbij ERCP gezien het invasieve karakter ook belangrijke nadelen heeft, zeker bij kleinere kinderen. Behandeling Wel of niet opereren is een lastig dilemma als de diagnose pancreasletsel eenmaal is gesteld. Niet-operatieve behandeling bestaat uit voeding via een duodenumsonde of parenterale voeding, maagzuigdrainage, protonpompremmers en eventueel octreotide. Hoewel dit in vrijwel alle literatuur beschreven wordt, zijn er geen goede studies die de meerwaarde van protonpompremmers of octreotide hebben aangetoond. Dit geldt ook voor de indicaties voor operatieve behandeling. De laatste jaren treedt er een verschuiving op naar niet-operatieve behandeling, ook van ernstigere letsels. Het merendeel van de literatuur dat de operatieve met de conservatieve behandeling vergelijkt, bestaat echter uit kleine retrospectieve studies. Hieruit blijkt dat graad 1- en 2-letsels in % van de gevallen succesvol conservatief behandeld kunnen worden. 7,11 Er is geen consensus over de optimale behandeling van ernstige pancreasletsels waarbij de ductus pancreaticus betrokken is (graad 3-5). Succespercentages van niet-operatieve behandeling van ductuspancreaticusletsel variëren van 16-80%. 8 Wel lijkt het aantal interventies voor complicaties bij niet-operatieve behandeling van ernstigere letsels te stijgen. Hierbij kan men denken aan abcesdrainage en behandeling van pseudocysten of fistels. 9 Uiteraard dient chirurgisch ingegrepen te worden bij peritonitis, dreigende hemodynamische of respiratoire insufficiëntie of een geïnfecteerde necrose van de pancreas. Secundaire bacteriële pancreatitis en necrotiserende pancreatitis zijn echter zeer zeldzaam bij kinderen. 10 Indien niet-operatieve behandeling faalt, is operatief ingrijpen noodzakelijk. Dat dit zeer lastig kan zijn, toont patiënt B, bij wie het abdomen ten gevolge van de persisterende peritonitis door de pancreaslekkage vanuit de fistel vrijwel ontoegankelijk was. Voor sommige behandelaars is de moeilijkheidsgraad van de ingreep, die toeneemt bij langer wachten, tezamen met de afnemende morbiditeit van pancreasoperaties, een reden om ernstiger letsels juist vroeg te opereren, zeker als ze zich in de staart bevinden. Bijkomend voordeel is dat de milt dan vaker gespaard zou kunnen worden. 10 Operatieve mogelijkheden zijn pancreasstaartresectie, pancreaticojejunostomie of drainage alleen. Bij een volledige distale pancreastranssectie kan een distale miltsparende pancreatectomie verricht worden. Als er een proximale volledige transsectie is kan een roux-en-ypancreaticojejunostomie verricht worden. Het stellen van de indicatie tot en het verrichten van een dergelijke operatie vereist een nauwe samenwerking tussen kinderchirurg, kinderarts (MDL), traumatoloog, en abdominaal dan wel hepatopancreaticobiliair chirurg, omdat de ervaring met dit soort letsels per definitie relatief gering zal zijn. Bij later operatief ingrijpen, meestal bij falen van nietoperatieve behandeling, gaat het vaak om drainage van een pseudocyste of persisterende pancreasfistel zoals bij patiënt B. Nadelen van laat opereren zijn langere opname- 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A2406

5 duur en bemoeilijkte toegankelijkheid door adhesies, die het gevolg zijn van chronische pancreatische of peripancreatische ontsteking door persisterende lekkage vanuit een pancreasfistel, zoals bij patiënt B. ERCP biedt de mogelijkheid tot stentplaatsing bij letsel aan de ductus pancreaticus. Hierbij bestaat echter een risico op een iatrogene pancreatitis. Bovendien kan een ERCP met stentplaatsing de vorming van een pseudocyste niet altijd voorkomen. Stentplaatsing is bovendien technisch een lastige procedure bij kleine kinderen die zoveel mogelijk vermeden moet worden. Een belangrijk laat gevolg van de conservatieve behandeling is het ontstaan van pancreaspseudocysten. 7 Dit treedt op in 0-44% van de patiënten. 7-9 Veel pseudocysten resorberen spontaan, maar bij cysten > 5 cm dient interventie te worden overwogen als de cyste symptomatisch is. aanvankelijk geen fysieke of biochemische alarmsymptomen. Het is aan te bevelen ieder kind bij wie pancreasletsel opgetreden kan zijn 6 h na het initiële onderzoek opnieuw te beoordelen. Afwijkende of stijgende amylaseconcentraties in serum of urine zijn aanleiding tot nadere diagnostiek in de vorm van CT, MRI of MRCP. Ook ernstige letsels met volledige transsectie van de ductus pancreaticus kunnen dikwijls niet-operatief behandeld worden, maar eenduidig bewijs voor de beste behandeling ontbreekt nog. Tijdige verwijzing naar of overleg met een traumacentrum waar ook ruime ervaring is met hepatopancreatico-biliaire chirurgie is vanwege de complexiteit van diagnostiek en behandeling aan te bevelen. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 17 november 2010 Dames en Heren, deze casussen illustreren dat de diagnose pancreasletsel bij kinderen vaak lastig te stellen is. Bij een stomp buiktrauma dient pancreasletsel in de differentiaaldiagnose opgenomen te worden, ook al zijn er Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A2406 > Meer op Literatuur 1 Moore EE, Cogbill TH, Malangoni MA, et al. Organ Injury Scaling, 11: Pancreas, Duodenum, Small Bowel, Colon, and Rectum. J Trauma. 1990;30: Matsuno WC, Huang CJ, Garcia NM, Roy LC, Davis J. Amylase and lipase measurements in paediatric patients with traumatic pancreatic injuries. Injury. 2009;40: Jobst MA, Canty TG, Lynch FP. Management of pancreatic injury in pediatric blunt abdominal trauma. J Pediatr Surg. 1999;34(5): Nellensteijn DR, ten Duis HJ, Oldenziel J, Polak WG, Hulscher JBF. Only Moderate Intra- and Inter-observer Agreement between Radiologists and Surgeons when Grading Blunt Paediatric Hepatic Injury on CT Scan. Eur J Pediatr Surg. 2009;19: Browning JG, Wilkinson AG, Beattie T. Imaging paediatric blunt abdominal trauma in the emergency department: ultrasound versus computed tomography. Emerg Med J. 2008;25: Bosboom D, Braam AWE, Blickman JG, Wijnen RMH. The role of imaging studies in pancreatic injury due to blunt abdominal trauma in children. Eur J Radiol. 2006;59: De Blaauw I, Winkelhorst JT, Rieu PN, et al. Pancreatic injury in children: good outcome of nonoperative treatment. J Pediatr Surg. 2008;43: Pata G, Casella C, Di Betta E, Grazioli L, Salerni B. Extension of Nonoperative Management of Blunt Pancreatic Trauma to Include Grade III Injuries: A Safety Analysis. World J Surg. 2009;33: Mattix KD, Tataria M, Holmes J, et al. Pediatric pancreatic trauma: predictors of nonoperative management failure and associated outcomes. J Pediatr Surg. 2007;42: Kramer WLM, ten Duis HJ, Ekkelkamp S, Kimpen JJL, Leenen LPH, Patka P. Handboek kindertraumatologie. Utrecht: De Tijdstroom uitgeverij; Shilyansky J, Sena LM, Kreller M, et al. Non operative management of pancreatic injuries in children. J Pediatr Surg. 1998;33: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A2406 5

TRAUMATISCH PANCREASLETSEL

TRAUMATISCH PANCREASLETSEL TRAUMATISCH PANCREASLETSEL Frank Oort Gutclub 29 oktober 2014 1 2 Opbouw Casus Achtergrond Traumatisch pancreas letsel bij kinderen Vervolg casus Leerpunten casus 3 Casus Mw. C. 13 jaar Overplaatsing vanuit

Nadere informatie

Chapter 13. Nederlandse samenvatting

Chapter 13. Nederlandse samenvatting Chapter 13 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 145 In hoofdstuk 1 hebben we het onderwerp van dit proefschrift geïntroduceerd. Nauw betrokken bij de behandeling van kinderen met stomp buiktrauma

Nadere informatie

Abdominaal trauma, Who needs a trauma surgeon? Dr Frank van der Heijden, Traumachirurg

Abdominaal trauma, Who needs a trauma surgeon? Dr Frank van der Heijden, Traumachirurg Abdominaal trauma, Who needs a trauma surgeon? Dr Frank van der Heijden, Traumachirurg Disclosure belangen spreker: geen Abdominaal trauma Enkele getallen Stomp vs penetrerend letsel Observatie van abdominaal

Nadere informatie

Classificatie Post-Operatieve Pancreas Fistel (POPF) vanaf 2016

Classificatie Post-Operatieve Pancreas Fistel (POPF) vanaf 2016 Classificatie Post-Operatieve Pancreas Fistel (POPF) vanaf 2016 POPF: amylase-gehalte in elke hoeveelheid drainvocht > 3x bovengrens van bovengrens normaalwaarde serum (dus normaal 0-220, dan verhoogd

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/39153 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/39153 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/39153 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hommes, M. Title: The injured liver : management and hepatic injuries in the traumapatient

Nadere informatie

Klinisch College Decentrale Selectie 2013. Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013. Buikpijn. Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts

Klinisch College Decentrale Selectie 2013. Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013. Buikpijn. Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts Klinisch College Decentrale Selectie 2013 Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013 Buikpijn Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts Afdeling Maag-. Darm- en Leverziekten Academisch Medisch Centrum,

Nadere informatie

Chirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp:

Chirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Acute Pancreatitis 1 Acute Pancreatitis Acute ontsteking van de alvleesklier Ligging en functie van de alvleesklier De alvleesklier (het pancreas) is een orgaan dat dwars

Nadere informatie

P a n c r e a t i t i s

P a n c r e a t i t i s P a n c r e a t i t i s Deze folder geeft u informatie over een acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk

Nadere informatie

Acute ontsteking van de alvleesklier. Acute pancreatitis

Acute ontsteking van de alvleesklier. Acute pancreatitis Acute ontsteking van de alvleesklier Acute pancreatitis Uw behandelend arts heeft met u besproken dat een u een acute otsteking van de alvleesklier (pancreatitis) hebt. Deze folder geeft u informatie over

Nadere informatie

Stomp buiktrauma bij kinderen

Stomp buiktrauma bij kinderen Stomp buiktrauma bij kinderen In overleg met de behandelend specialist is besloten tot opname van uw kind op afdeling Kinderchirurgie van het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis. Op deze afdeling wordt

Nadere informatie

https://www.isala.nl/patientenfolders/7280-acutealvleesklierontsteking-pid-h3-diagnose-en-onderzoeken/ Acute alvleesklierontsteking (PID): H3 Diagnose en onderzoeken Wanneer u klachten heeft die duiden

Nadere informatie

Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma. Fanny Vuik Keuze Coassistent IC

Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma. Fanny Vuik Keuze Coassistent IC Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma Fanny Vuik Keuze Coassistent IC 17-09-2014 Inhoud. Casus Epidemiologie Indeling Pathofysiologie Kliniek Diagnostiek Therapie Conclusie Casus Man, 32 jaar.

Nadere informatie

Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien

Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien Erwin van Geenen, Maag-Darm-Lever-arts Marion van der Kolk, Chirurg Pancreas Centrum Oost Nederland Nijmegen Het

Nadere informatie

Acute alvleesklierontsteking

Acute alvleesklierontsteking Acute alvleesklierontsteking U bent opgenomen in het ziekenhuis in verband met een alvleesklierontsteking (Acute Pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken en behandeling van een

Nadere informatie

Acute ontsteking van de alvleesklier

Acute ontsteking van de alvleesklier Acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) afdeling chirurgie Deze brochure geeft informatie over de acute ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis) en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.

Nadere informatie

Alvleesklierontsteking

Alvleesklierontsteking Alvleesklierontsteking Uit onderzoek is gebleken dat u een alvleesklierontsteking (pancreatitis) heeft. In deze folder leest u meer over de oorzaken en behandeling van een alvleesklierontsteking. Neem

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Issa, Y. (2017). Chronic pancreatitis: Novel concepts in diagnostics and treatment

Citation for published version (APA): Issa, Y. (2017). Chronic pancreatitis: Novel concepts in diagnostics and treatment UvA-DARE (Digital Academic Repository) Chronic pancreatitis Issa, Y. Link to publication Citation for published version (APA): Issa, Y. (2017). Chronic pancreatitis: Novel concepts in diagnostics and treatment

Nadere informatie

chronische alvleesklierontsteking

chronische alvleesklierontsteking patiënteninformatie chronische alvleesklierontsteking U heeft last van een terugkerende ontsteking van de alvleesklier. We noemen dit een chronische alvleesklierontsteking. Wat is een chronische alvleesklierontsteking?

Nadere informatie

The clinical efficacy of chest computed tomography in trauma patients

The clinical efficacy of chest computed tomography in trauma patients Monique Brink AP CT TRACT-studie UMC anterior-posterior computed tomography TRauma CT-studie Universitair Medisch Centrum The clinical efficacy of chest computed tomography in trauma patients Dat multidetector

Nadere informatie

Chronische ontsteking

Chronische ontsteking Chronische ontsteking van de alvleesklier - Chronische pancreatitis Chirurgie Beter voor elkaar Chronische ontsteking van de alvleesklier Chronische Pancreatitis Inleiding Deze folder geeft u informatie

Nadere informatie

Chirurgie Abdominale Chirurgie Goedaardige ontsteking van de alvleesklier

Chirurgie Abdominale Chirurgie Goedaardige ontsteking van de alvleesklier Chirurgie Abdominale Chirurgie Goedaardige ontsteking van de alvleesklier Chronische pancreatitis Chirurgie Abdominale Chirurgie Deze brochure geeft u een globaal overzicht van oorzaken en klachten bij

Nadere informatie

Endo-echografie Inwendige drainage van de vochtcollectie bij de alvleesklier

Endo-echografie Inwendige drainage van de vochtcollectie bij de alvleesklier Endo-echografie Inwendige drainage van de vochtcollectie bij de alvleesklier Endoscopie behandelcentrum Op.... dag..... om.... uur Verwachten wij u op: O afdeling 2B/223 MDL van Máxima Medisch Centrum,

Nadere informatie

Acute alvleesklierontsteking

Acute alvleesklierontsteking Acute alvleesklierontsteking Synoniemen Acute pancreatitis De alvleesklier De alvleesklier is een langgerekte trosvormige klier. De medische naam is pancreas. Bij volwassen mensen is de lengte van de alvleesklier

Nadere informatie

Vreemde voorwerpen in slokdarm en/of maagdarmstelsel bij honden en katten

Vreemde voorwerpen in slokdarm en/of maagdarmstelsel bij honden en katten Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Vreemde voorwerpen in slokdarm of maagdarmstelsel zijn niet eetbare en onverteerbare dingen die zich in de slokdarm, maag of

Nadere informatie

Blunt abdominal trauma: changing patterns in diagnostic and treatment strategies van der Vlies, C.H.

Blunt abdominal trauma: changing patterns in diagnostic and treatment strategies van der Vlies, C.H. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Blunt abdominal trauma: changing patterns in diagnostic and treatment strategies van der Vlies, C.H. Link to publication Citation for published version (APA): van

Nadere informatie

Behandeling thoraxtrauma in het ziekenhuis. Pieter Hoogland AIOS chirurgie

Behandeling thoraxtrauma in het ziekenhuis. Pieter Hoogland AIOS chirurgie 12-12-2018 Behandeling thoraxtrauma in het ziekenhuis Pieter Hoogland AIOS chirurgie Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de scholingsavond (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

De NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting

De NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting Richtlijnen De NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting L. Willem Draijer, Janneke N. Belo, Hans F. Berg, Roeland M.M. Geijer en A.N. Lex Goudswaard Gerelateerd artikel:

Nadere informatie

CRF. Ladies trial. Randomisatienummer

CRF. Ladies trial. Randomisatienummer CRF de Ladies trial Laparoscopische peritoneale lavage of resectie voor gegeneraliseerde peritonitis voor geperforeerde diverticulitis: een landelijke multicentrum gerandomiseerde trial Sandra Vennix (AMC/Erasmus

Nadere informatie

Slokdarmperforaties zijn zeldzaam en hebben meestal

Slokdarmperforaties zijn zeldzaam en hebben meestal Casuïstiek Acute pijn in de bovenbuik na veelvuldig braken Het Boerhaave-syndroom Jos C. Jansen, Willemijn A. van Dop, Paul Fockens en Mark Löwenberg Achtergrond Casus Conclusie Het syndroom van Boerhaave

Nadere informatie

PTC drainage procedure

PTC drainage procedure PTC drainage procedure Masterclass GE-oncologie 11 september 2015 Adriaan Moelker Hoofd Interventie Radiologie ErasmusMC Rotterdam Overzicht Interventie radiologie ErasmusMC 4 interventie radiologen 2

Nadere informatie

Chronische alvleesklierontsteking. Chirurgie/ MDL

Chronische alvleesklierontsteking. Chirurgie/ MDL Chronische alvleesklierontsteking Chirurgie/ MDL Inhoudsopgave Inleiding...5 Ligging en functie alvleesklier...5 Chronische Pancreatitis...6 Diagnose en onderzoek...7 Behandelingsmogelijkheden...7 De

Nadere informatie

11.2 Chronische bovenbuikpijn

11.2 Chronische bovenbuikpijn 27-Chirurgie 11.2 01-06-2005 10:04 Pagina 211 211 11.2 Chronische bovenbuikpijn Th.M. van Gulik Op uw spreekuur ziet u een 45-jarige man met pijn in de bovenbuik. De pijn wisselt in intensiteit en is niet

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting 195 NEDERLANDSE SAMENVATTING DEEL I Evaluatie van de huidige literatuur De stijgende incidentie van slokdarmkanker zal naar verwachting continueren in

Nadere informatie

*** Jaar Metaanalyse

*** Jaar Metaanalyse 1. Alvleesklierontsteking (Post-ERCP Pancreatitis) Bij een alvleesklierontsteking ontstaat meestal (hevige) pijn boven in de buik die vaak recht doorstraalt naar de rug. Ziekenhuisopname is dan noodzakelijk.

Nadere informatie

Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015

Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015 Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015 Casus M: motorrijder versus ander voertuig, van motor gevlogen, helm losgeraakt I: verdenking hematothorax, hoofdwond

Nadere informatie

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Darmoperatie bij Diverticulitis Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_Feb 2016 Inleiding Deze folder geeft uitleg over een operatie van de dikkedarm bij diverticulitis.

Nadere informatie

University Medical Center Groningen Traumatology

University Medical Center Groningen Traumatology Benn Beuker traumachirurg epidemiologie hoewel schotwonden minder vaak voorkomen dan steekwonden, is de inwerking op het weefsel vele malen ernstiger tgv holtevorming en energieoverdracht. Abdominaal letsel

Nadere informatie

verwijderen van de milt

verwijderen van de milt patiënteninformatie verwijderen van de milt U krijgt binnenkort een operatie voor het verwijderen van de milt. Een ander woord voor miltverwijdering is splenectomie. Wat is de milt? Welke redenen zijn

Nadere informatie

APEC-trial. Case Record Form. Acute biliary Pancreatitis: early ERC plus sphincterotomy versus Conservative treatment

APEC-trial. Case Record Form. Acute biliary Pancreatitis: early ERC plus sphincterotomy versus Conservative treatment APEC-trial Case Record Form Acute biliary Pancreatitis: early ERC plus sphincterotomy versus Conservative treatment Groep A: ERC (met sphincterotomie) Patiëntensticker Bel s.v.p. op volgorde 1-4 1. Noortje

Nadere informatie

Beeldvorming bij sportletsels van de knie

Beeldvorming bij sportletsels van de knie Beeldvorming bij sportletsels van de knie indicatiestelling 02.06.2018 Peter Bracke Welke beeldvormende techniek? Keuze kan afwijken ifv de vraag: - uitsluiten bepaalde pathologie - integriteit bepaalde

Nadere informatie

verwijderen van de milt

verwijderen van de milt verwijderen van de milt U krijgt binnenkort een operatie voor het verwijderen van de milt. Een ander woord voor miltverwijdering is splenectomie. Wat is de milt? Welke redenen zijn er om de milt te verwijderen?

Nadere informatie

CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN BUIKWANDDEFECTEN

CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN BUIKWANDDEFECTEN CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN BUIKWANDDEFECTEN, kinderchirurg Afdeling Chirurgie UMCG Eurocat / SPSNN Symposium 2018: Buikwanddefecten 25 mei 2018 UMC Groningen CHIRURGISCHE BEHANDELING Antenataal Geboorte

Nadere informatie

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl):

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl): Endoscopische verrichting Antegrade ballonenteroscopie Informed consent : Risico's overall: 1,2-1,6 % In diagnostische procedure: 0,8 % In therapeutische procedure 4,3 % Specifiek - pancreatitis: 0,3 %

Nadere informatie

Op weg naar veilige zorg met de veiligheidsthema s

Op weg naar veilige zorg met de veiligheidsthema s Het Erasmus MC neemt sinds 2008 deel aan het landelijke Veiligheidsprogramma van VMSzorg en wil hiermee een bijdrage leveren aan het terugdringen van onbedoelde vermijdbare schade bij patiënten. Als onderdeel

Nadere informatie

11. hoofdstuk 11 23-07-2001 09:50 Pagina 115. Samenvatting (voor de niet ingewijde)

11. hoofdstuk 11 23-07-2001 09:50 Pagina 115. Samenvatting (voor de niet ingewijde) 11. hoofdstuk 11 23-07-2001 09:50 Pagina 115 Samenvatting (voor de niet ingewijde) 11 11. hoofdstuk 11 23-07-2001 09:50 Pagina 116 Introductie In de hals, net achter de schildklier, liggen de vier bijschildklieren.

Nadere informatie

Alvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde

Alvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde 00 Alvleesklierontsteking acuut Interne Geneeskunde De alvleesklier De alvleesklier, oftewel pancreas, is een hormoonklier. Het orgaan is ongeveer 15 centimeter lang en 1-3 centimeter dik. De alvleesklier

Nadere informatie

Workshop anamnese afnemen

Workshop anamnese afnemen Workshop anamnese afnemen Workshop anamnese afnemen l Carolien Vianen l Jeroen Martijn Plette l Annelies Epping Inhoud workshop l Anamnese in 3 onderdelen: 1. - Kennismaking - Observatie - Klacht waarmee

Nadere informatie

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,

Nadere informatie

ATLS vs APLS: maar één letter verschil?

ATLS vs APLS: maar één letter verschil? ATLS vs APLS: maar één letter verschil? Traumaopvang bij kinderen; niet eng, (soms) wel anders Roel Bakx Kinderchirurg, Kinderchirurgisch Centrum Amsterdam Leerdoelen Leerdoelen Specifieke aandachtspunten

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE. DE LAPAROSCOPISCHE OPERATIE Vakgroep chirurgie

PATIËNTENINFORMATIE. DE LAPAROSCOPISCHE OPERATIE Vakgroep chirurgie PATIËNTENINFORMATIE DE LAPAROSCOPISCHE OPERATIE Vakgroep chirurgie 2 DE LAPAROSCOPISCHE OPERATIE Vakgroep chirurgie Goed om te weten In deze folder geeft Maasstad Ziekenhuis u enige uitleg over een laparoscopische

Nadere informatie

Chirurgie. Buikwandbreuken. Afdeling: Onderwerp:

Chirurgie. Buikwandbreuken. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over enkele buikwandbreuken die naast de liesbreuken (zie folder liesbreuk) relatief vaak voorkomen. Het is goed u te

Nadere informatie

Infectierisico na ERCP. Marcel Groenen MDL-arts

Infectierisico na ERCP. Marcel Groenen MDL-arts Infectierisico na ERCP Marcel Groenen MDL-arts Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Verwijderen van een zaadbal via de lies. Inguinale orchidectomie

Verwijderen van een zaadbal via de lies. Inguinale orchidectomie Verwijderen van een zaadbal via de lies Inguinale orchidectomie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De operatie... 1 Na de operatie... 2 Bloedverdunners... 2 Ontslag... 3 Tot slot... 4 Ruimte voor vragen... 5

Nadere informatie

Intra-Operatieve Radiotherapie bij endeldarmkanker

Intra-Operatieve Radiotherapie bij endeldarmkanker Intra-Operatieve Radiotherapie bij endeldarmkanker Deze folder gaat over een eenmalige bestraling tijdens een operatie bij endeldarmkanker. Deze vorm van bestraling heet intra-operatieve radiotherapie

Nadere informatie

Voorblad SIMPEL TRIAL

Voorblad SIMPEL TRIAL F1.5 Scoringsformulier arts(-assistent) Voorblad SIMPEL TRIAL Artsen-status voor (poli)klinische informatie Invul instructie In te vullen door behandelend staflid en/of arts-assistent! Vermeldt op elk

Nadere informatie

IPMN OPEREREN OF NIET? Dr. JE van Hooft, MDL-arts. Mw. A Schoorlemmer, verpleegkundig specialist. Drs. NCM van Huijgevoort, arts-onderzoeker MDL

IPMN OPEREREN OF NIET? Dr. JE van Hooft, MDL-arts. Mw. A Schoorlemmer, verpleegkundig specialist. Drs. NCM van Huijgevoort, arts-onderzoeker MDL IPMN + OPEREREN OF NIET? Dr. JE van Hooft, MDL-arts Mw. A Schoorlemmer, verpleegkundig specialist Drs. NCM van Huijgevoort, arts-onderzoeker MDL Introductie Door de frequente toepassing van echografie,

Nadere informatie

Chronische alvleesklierontsteking

Chronische alvleesklierontsteking Chronische alvleesklierontsteking U bent opgenomen in Maasziekenhuis Pantein in verband met een chronische alvleesklierontsteking (chronische pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken

Nadere informatie

Vroege detectie van naadlekkage. Marcel den Dulk 25 juni 2013

Vroege detectie van naadlekkage. Marcel den Dulk 25 juni 2013 Vroege detectie van naadlekkage Marcel den Dulk 25 juni 2013 Take home message Naadlekkage is een gevreesde complicatie geassocieerd met hoge morbiditeit en mortaliteit Leakage scores resulteren in gereduceerde

Nadere informatie

Responsevaluatie met 3T-DWI-MRI na inductie met FOLFIRINOX chemotherapie bij lokaal gevorderd PDAC (IMAGE-MRI)

Responsevaluatie met 3T-DWI-MRI na inductie met FOLFIRINOX chemotherapie bij lokaal gevorderd PDAC (IMAGE-MRI) Responsevaluatie met 3T-DWI-MRI na inductie met FOLFIRINOX chemotherapie bij lokaal gevorderd PDAC (IMAGE-MRI) Eran van Veldhuisen, Bengt van Rijssen, Remy Klaassen, Yung Nio, Hanneke Wilmink, Krijn Van

Nadere informatie

Sophia Kinderziekenhuis. Darmfalen bij kinderen. Darmfalenteam Erasmus MC-Sophia

Sophia Kinderziekenhuis. Darmfalen bij kinderen. Darmfalenteam Erasmus MC-Sophia Sophia Kinderziekenhuis Darmfalen bij kinderen Darmfalenteam Erasmus MC-Sophia Uw kind heeft een probleem met de darm, waardoor de werking van de darm (tijdelijk) is verstoord. Dit noemen we darmfalen.

Nadere informatie

Een 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal

Een 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal 3 Een 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal Dos Winkel Introductie Sporten waarbij men met maximale kracht een bal moet werpen of slaan,

Nadere informatie

Buikwandbreuk. Chirurgie. Locatie Hoorn/Enkhuizen

Buikwandbreuk. Chirurgie. Locatie Hoorn/Enkhuizen Buikwandbreuk Chirurgie Locatie Hoorn/Enkhuizen Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan een buikwandbreuk. Deze folder geeft u informatie over buikwandbreuk en de behandeling daarvan. Er worden twee

Nadere informatie

27.2 Icterus. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. Differentiële diagnose

27.2 Icterus. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. Differentiële diagnose 61-Chirurgie 27.2 01-06-2005 11:32 Pagina 487 487 27.2 Icterus D.C. Aronson Een kind van zesenhalve week wordt verwezen voor verdere analyse van ruim zes weken bestaande progressieve icterus. Wat zou u

Nadere informatie

Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019

Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Anatomie oesophagus/ maag Symptomen oesophaguscarcinoom Diagnostiek Behandeling oesophaguscarcinoom Postoperatieve

Nadere informatie

Een afdruk van de autogordel na een auto-ongeval

Een afdruk van de autogordel na een auto-ongeval Klinische les Een afdruk van de autogordel na een auto-ongeval let op inwendig buikletsel Vincent M. de Jong, C.H. (Kees) van der Vlies, Jan Luitse, Mark A. Meier, Kees-Jan Ponsen en J. Carel Goslings

Nadere informatie

Blindedarmontsteking Appendicitis. Poli Chirurgie

Blindedarmontsteking Appendicitis. Poli Chirurgie 00 Blindedarmontsteking Appendicitis Poli Chirurgie Wat is een blindedarm (appendix)? De appendix (letterlijk aanhangsel) bevindt zich daar waar de dunne darm overgaat in de dikke darm, dat wil zeggen

Nadere informatie

Ontstoken alvleesklier

Ontstoken alvleesklier INTERNE GENEESKUNDE Ontstoken alvleesklier Pancreatitis Ontstoken alvleesklier In deze folder vindt u informatie over pancreatitis, een ontstoken alvleesklier (de pancreas). De meest voorkomende oorzaken,

Nadere informatie

Informatie. Verwijderen van de milt (Splenectomie)

Informatie. Verwijderen van de milt (Splenectomie) Informatie Verwijderen van de milt (Splenectomie) Inleiding Deze brochure geeft u informatie over het verwijderen van de milt (splenectomie). Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie

Nadere informatie

Wat u moet weten over een ERCP-onderzoek

Wat u moet weten over een ERCP-onderzoek 1263/834/7 - GZA - mei 2017 Wat u moet weten over een ERCP-onderzoek patiënteninformatie campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat

Nadere informatie

Om foto s voor de casus te verkrijgen zal een fotosessie met een icterische patiënt nodig zijn. Dit kan niet eenvoudig van te voren gepland worden.

Om foto s voor de casus te verkrijgen zal een fotosessie met een icterische patiënt nodig zijn. Dit kan niet eenvoudig van te voren gepland worden. Casus 05L Fase A Titel Mevrouw Klaassen Onderwerp Pancreaskop carcinoom Inhoudsdeskundige J.M. van Baalen Technisch verantwoordelijke S. Eggermont Literatuur Bestaande Cascoo casus. Multimedia materiaal

Nadere informatie

De knie van diagnostiek naar behandeling

De knie van diagnostiek naar behandeling De knie van diagnostiek naar behandeling Marienke van Middelkoop Afdeling Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC Rotterdam Knieklachten In 2012: 6.4% in fysiotherapie praktijk 13.7 per 1000 patiënten per jaar

Nadere informatie

Chronische alvleesklierontsteking

Chronische alvleesklierontsteking Chronische alvleesklierontsteking Synoniem : chronische pancreatitis De medische naam voor alvleesklier is pancreas. Een alvleesklierontsteking (pancreatitis) is een ernstige aandoening waarbij de alvleesklier

Nadere informatie

Samenvatting en conclusies

Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies 8 Chapter 8 74 Samenvatting Hoofdstuk 1 geeft een algemene inleiding op dit proefschrift. De belangrijkste doelen van dit proefschrift waren achtereenvolgens: het beschrijven

Nadere informatie

ERCP Onderzoek van galwegen en afvoergang van de alvleesklier

ERCP Onderzoek van galwegen en afvoergang van de alvleesklier ERCP Onderzoek van galwegen en afvoergang van de alvleesklier Inhoudsopgave Wat is een ERCP... 1 Hoe verloopt dit onderzoek... 1 Direct behandelen... 2 Voorbereiding... 2 Medicatie... 3 Risico s en mogelijke

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0-3 maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0-3 maanden postoperatief Aantal maanden? Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0- postoperatief Is de patient opgenomen geweest in een van de volgende

Nadere informatie

Een niercyste is een blaasje, gevuld met vocht, op de schors van de nier. Soms kunnen er meerdere van deze cysten voorkomen.

Een niercyste is een blaasje, gevuld met vocht, op de schors van de nier. Soms kunnen er meerdere van deze cysten voorkomen. Niercyste Auteur: Dr. Thomas Adams Een niercyste is een blaasje, gevuld met vocht, op de schors van de nier. Soms kunnen er meerdere van deze cysten voorkomen. In het geval dat er zeer veel van deze cysten

Nadere informatie

CHIRURGIE. Blindedarmontsteking. Appendicitis

CHIRURGIE. Blindedarmontsteking. Appendicitis CHIRURGIE Blindedarmontsteking Appendicitis Blindedarmontsteking In deze folder kunt u lezen wat een blindedarmontsteking is, wat de klachten zijn en hoe de behandeling verloopt. Het is goed u te realiseren

Nadere informatie

Post MDO IC praatje. Schoenmaker blijf bij je leest Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie

Post MDO IC praatje. Schoenmaker blijf bij je leest Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie Post MDO IC praatje Schoenmaker blijf bij je leest 18-09-2017 Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie Of toch niet.. Plexus brachialis chirurgie de aanleiding Man 18 jaar, blanco VG Crossmotor ongeval, motor

Nadere informatie

Navel- en bovenbuikbreuk

Navel- en bovenbuikbreuk Navel- en bovenbuikbreuk In deze folder vindt u informatie over de navelbreuk en de bovenbuikbreuk (vlak boven de navel). Beide breuken zijn buikwandbreuken. Deze folder bevat algemene informatie. Het

Nadere informatie

radiologie achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator

radiologie achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator radiologie achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd 1 CASUSSCHETSEN RADIOLOGIE Casus 1: 40 jr

Nadere informatie

Verwijdering van de milt

Verwijdering van de milt Chirurgie Verwijdering van de milt (Splenectomie) Inhoudsopgave Inleiding...4 Ligging en functie van de milt...4 Redenen om de milt te verwijderen...5 Diagnose en onderzoeken...7 Bloedverdunners...7 De

Nadere informatie

Colonischemie na ruptuur van aneurysma aorta abdominalis (RAAA) 29-8-2014 Christopher Geven, co-assistent IC/MC

Colonischemie na ruptuur van aneurysma aorta abdominalis (RAAA) 29-8-2014 Christopher Geven, co-assistent IC/MC Colonischemie na ruptuur van aneurysma aorta abdominalis (RAAA) 29-8-2014 Christopher Geven, co-assistent IC/MC Casus: Man 74 Relevante voorgeschiedenis Hypertensie Hypercholesterolemie 2014: AAA diameter

Nadere informatie

ZorgSaam. darmontsteking. acuta (APPENDICITIS ACUTA)

ZorgSaam. darmontsteking. acuta (APPENDICITIS ACUTA) appendicitis blinde darmontsteking acuta (blinde darm (APPENDICITIS ACUTA) ontsteking) ZorgSaam 1 APPENDICITIS ACUTA (Blinde darmontsteking) Inleiding Deze folder geeft u informatie over de operatie vanwege

Nadere informatie

BRRRRRRRuin Serum. MMC Eindhoven 26 maart 2015

BRRRRRRRuin Serum. MMC Eindhoven 26 maart 2015 BRRRRRRRuin Serum MMC Eindhoven 26 maart 2015 Casus 1 Jongen, 2 jaar Overplaatsing uit ander ziekenhuis Sinds een week algehele malaise; minder eetlust, koorts. Eenmalig braken; bloederige diarrhee gehad

Nadere informatie

ERCP. Sint Augustinusziekenhuis, Wilrijk Tel 03/ 443.36.57. Sint Jozefziekenhuis, Mortsel Tel 03/ 444.12.07

ERCP. Sint Augustinusziekenhuis, Wilrijk Tel 03/ 443.36.57. Sint Jozefziekenhuis, Mortsel Tel 03/ 444.12.07 ERCP Artsen: Dr. P. Borgers Dr. Th. Botelberge Dr. I. Buytaert Dr. I. Dero Dr. B. De Schepper Dr. I. Maurissen Dr. D. Sprengers Dr. F. Van de Mierop Praktijken: Sint Augustinusziekenhuis, Wilrijk Tel 03/

Nadere informatie

Bij U is een ERCP voorgesteld als onderzoek en eventueel behandeling.

Bij U is een ERCP voorgesteld als onderzoek en eventueel behandeling. Infobrochure ERCP Geachte heer/mevrouw, Bij U is een ERCP voorgesteld als onderzoek en eventueel behandeling. Met deze brochure willen we u een beeld geven van de voorbereiding, het verloop en de risico

Nadere informatie

conclusie en samenvatting

conclusie en samenvatting HOOFDSTUK XV conclusie en samenvatting Schrijver geeft een overzicht over de gevolgen van het stompe buikletsel en analyseert de ziektegeschiedenissen van de patienten die in de periode 1 909 tot 1 januari

Nadere informatie

Kinderen met stomp traumatisch leverletsel

Kinderen met stomp traumatisch leverletsel klinische lessen Kinderen met stomp traumatisch leverletsel J.B.F.Hulscher, J.Labohm, J.C.Goslings, K.P.van Lienden en D.C.Aronson Dames en Heren, De belangrijkste doodsoorzaak bij kinderen is trauma.

Nadere informatie

Acute blindedarmontsteking Appendicitis acuta Chirurgie

Acute blindedarmontsteking Appendicitis acuta Chirurgie Acute blindedarmontsteking Appendicitis acuta Chirurgie Beter voor elkaar Inleiding Deze folder geeft u informatie over de operatie wegens een acute blindedarmontsteking (appendicitis acuta). Het is goed

Nadere informatie

Achtergrond. capitatum lunatum. trapezoideum. duim scafoïd. pink. trapezium

Achtergrond. capitatum lunatum. trapezoideum. duim scafoïd. pink. trapezium Chapter 11 Samenvatting Achtergrond Het scafoïd (scaphoideum) is een van de 8 handwortelbeenderen en vormt de belangrijkste schakel tussen de hand en pols (Figuur 11.1). Scafoïdfracturen komen veel voor

Nadere informatie

Aneurysma Spurium. Het zorgnetwerk van ons allemaal

Aneurysma Spurium. Het zorgnetwerk van ons allemaal Aneurysma Spurium Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling: Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: Geen Inhoud Wat is een aneurysma spurium? Oorzaken Symptomen Onderzoek

Nadere informatie

Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie. Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC

Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie. Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC Casus: hr D Man 64 jaar Trotse opa van 4 kleinkinderen Komt bij u op

Nadere informatie

LPA Triage keuze van ziekenhuis

LPA Triage keuze van ziekenhuis Plaats ongeval Casuïstiekbespreking: Sprong van hoogte 25 november 2013 Dr. Teun Peter Saltzherr, assistent chirurgie Locatie: Lelystad Val van hoogte (3 verdiepingen) A,B goed C: p120 RR 90/60 D: EMV

Nadere informatie

Fast Track, versneld herstel na een dikke darm (colon) operatie

Fast Track, versneld herstel na een dikke darm (colon) operatie Patiënteninformatie Fast Track, versneld herstel na een dikke darm (colon) operatie rkz.nl Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u binnenkort een dikke darm operatie ondergaat. U neemt

Nadere informatie

Miltverwijdering (splenectomie) bij kinderen

Miltverwijdering (splenectomie) bij kinderen Miltverwijdering (splenectomie) bij kinderen In overleg met de behandelend arts wordt uw kind opgenomen omdat de milt verwijderd moet worden. In deze folder leest u informatie over deze ingreep. Heeft

Nadere informatie

Ileus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis

Ileus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis Ileus in de palliatieve setting Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis Inleiding Richtlijn palliatieve zorg 2009 www.pallialine.nl Richtlijn ileus Praktijkervaring

Nadere informatie

Klinisch uur orthopedie: de knie

Klinisch uur orthopedie: de knie Klinisch uur orthopedie: de knie (zinvol onderzoek door de huisarts ) Rob Ariës, orthopeed, Peter van der Lugt, Mariët Bosselaar, huisartsen Leerdoel Beter inzicht in differentiaal diagnostiek Beter inzicht

Nadere informatie

Herziene richtlijn Opvang van patiënten met licht traumatisch hoofd-hersenletsel

Herziene richtlijn Opvang van patiënten met licht traumatisch hoofd-hersenletsel Richtlijnen Herziene richtlijn Opvang van patiënten met licht traumatisch hoofd-hersenletsel Jelle R. de Kruijk, Paul J. Nederkoorn, Eef P.J. Reijners en Gerard Hageman* Gerelateerd artikel: Ned Tijdschr

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Splenic injury diagnosis & splenic salvage after trauma Olthof, D.C. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Splenic injury diagnosis & splenic salvage after trauma Olthof, D.C. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Splenic injury diagnosis & splenic salvage after trauma Olthof, D.C. Link to publication Citation for published version (APA): Olthof, D. C. (2014). Splenic injury

Nadere informatie