Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt. Mobiliteitsbranche

Transcriptie

1 Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche

2 Inhoud 1. Voorwoord > Leeswijzer > 5 2. Samenvattende conclusies en aanbevelingen > 7 3. Achtergrond > Doelstelling > Onderzoeksvragen > Doelgroep > De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht > Bedrijven > Werknemers > Arbeidsmobiliteit > Omzet > Leerbedrijven > Onderwijscijfers > Onderwijscijfers vmbo > Onderwijscijfers mbo > Stagebehoefte en -bereidheid in de motorvoertuigenen tweewielerbranche > Stage voor vmbo ers > Stage voor BOL-leerlingen > De vraag naar nieuw personeel > 37 april 2011 Innovam 2011 Overname voor eigen gebruik is toegestaan onder bronvermelding. Colofon Het rapport Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche is een uitgave van Innovam Education. Tekst: drs. Bella Makatini, drs. Willem Sander van Dalfsen, drs. Ellen Dankers Redactie: Innovam Marketing & Communicatie, Anouk Doove Vormgeving: Innovam Marketing & Communicatie, Etske Mounier-Molijn Opmaak: Haagsblauw, Den Haag Fotografie: istockphoto Alle gegevens zijn zo nauwkeurig mogelijk geactualiseerd tot op de dag van ter perse gaan. Wijzigingen voorbehouden. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. 8. Opscholen van personeel via een BBL- of hbo-traject > Opscholen van zittend personeel via een BBL-traject > Opscholen van zittend personeel via een hbo-traject > Vertrek van personeel > Vertrek van personeel in > Vertrek van personeel in > Het arbeidsmarkt- en BPV-perspectief > 53 Bijlage 1. Onderzoeksverantwoording > 56 Bijlage 2. Responsoverzicht > 57 Bijlage 3. Bronnen > 58 Bijlage 4. Lijst van ROC s > 59

3 1. Voorwoord Voor u ligt de Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche In dit rapport is een actueel beeld gegeven van ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche. Crisis leidt tot daling van het aantal vacatures, leerwerkplekken en opscholingsactiviteiten, meldde de Monitor Arbeidsmarkt en Onderwijs Mobiliteitsbranche Uit cijfers van RDC in samenwerking met RAI Vereniging en BOVAG blijkt dat de verkoop van nieuwe personenauto s in ,8% hoger is dan in De markt trekt weer aan, klinkt het alom. Maar wat betekent dat voor de vraag en het aanbod op de arbeidsmarkt in de mobiliteitsbranche? Om dat te achterhalen, heeft Innovam in juni 2010 het jaarlijkse Vacatureonderzoek onder bedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche uitgevoerd. Daarnaast heeft Innovam het aantal leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek per 1 oktober 2010 bij ROC s opgevraagd. Waar significant en relevant, worden verschillen tus sen groepen (zoals tussen bedrijfstypen en CWI- districten) weergegeven. Waar percentages niet exact optellen tot honderd, is dit toe te schrijven aan kleine afrondingsverschillen of aan het type vraag (meervoudige vraag). Een aantal gegevens is geëxtrapoleerd naar de popu latie. Deze gegevens dienen als schattingen te worden beschouwd. 1. Voorwoord 5 In hoofdstuk 2 staan de samenvattende conclusies en aan bevelingen centraal. In hoofdstuk 3 wordt een korte toelichting gegeven op de doelstelling, onderzoekvragen en doelgroep van het onderzoek. Hoofdstuk 4 beschrijft de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht. In hoofdstuk 5 komen de onderwijscijfers aan bod. In hoofdstuk 6 worden de stagebehoefte, stagebereidheid en het aantal stageplaatsen voor vmbo ers en BOL-leer lingen weergegeven. Vervolgens wordt in hoofdstuk 7 een beeld gegeven van de vraag naar vakervaren personeel en BBL ers. In hoofdstuk 8 wordt het aantal zittende werknemers dat (volgens werkgevers) in een opleiding gaat volgen, toegelicht. Het vertrek van personeel komt aan bod in hoofdstuk 9. Hoofdstuk 10 beschrijft het arbeids markt- en BPV-perspectief. Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Leeswijzer

4 2. Samenvattende conclusies en aanbevelingen Om inzicht te verkrijgen in de vraag op de arbeids- en BPV-markt in het schooljaar heeft Innovam het Vacatureonderzoek uitgevoerd. Daarnaast heeft Innovam het aantal leerlingen Motor voertuigen- en Tweewielertechniek per 1 oktober 2010 bij ROC s opgevraagd. De resultaten hiervan vindt u in de volgende hoofdstukken. De belangrijkste conclusies en aanbevelingen zijn hieronder weergegeven: 1 Hoewel het aantal leerlingen vmbo Voertuigtechniek is gedaald, is het aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek redelijk stabiel ten opzichte van Hoewel het aantal leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek tussen en een dalende lijn laat zien, is het aantal leerlingen in nagenoeg gelijk aan dat in Het aantal BOLleerlingen is licht gestegen en het aantal BBL-leerlingen in is licht gedaald ten opzichte van Opvallend is vooral de sterke daling van het aantal vmbo ers Voertuigtechniek in ten opzichte van (9%) en (45%). De voornaamste instroom in het mbo is afkomstig vanuit het vmbo. Het vermoeden bestaat dat leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek in toenemende mate afkomstig zijn uit vmbo Techniek breed. OOMT inventariseert per deelbranche de toekomstige kwantitatieve personeelsbehoefte in 2015 en wat deze betekent voor het benodigde aantal leerlingen. Deze onderzoeken zijn al uitgevoerd voor de personen- en bedrijfswagenbranche door Deloitte in samenwerking met Innovam. Een dergelijk onderzoek zal ook worden uitgevoerd voor de tweewielerbranche. Op basis van deze onderzoeken kan worden bepaald of er activiteiten ontplooid dienen te worden om meer leerlingen te werven. Innovam vraagt jaarlijks het aantal leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek bij ROC s op. Het is raadzaam om in het vervolg ook te vragen naar de samenstelling van de leerlingen die instromen in de opleiding. Waar komen de instromen de leerlingen in welke mate vandaan? 2 Het arbeidsmarktperspectief voor vakervaren personeel is aanzienlijk gunstiger dan het BPV-perspectief voor BBL ers. Uit het Vacatureonderzoek 2010 bleek al dat bedrijven veelal vaker ervaren personeel verkiezen boven BBL ers. De meest genoemde reden hiervoor is dat de vacature in kwestie ervaring vereist. Daarnaast bleek uit cijfers van JOB (2010) dat driekwart van de BBL ers Motorvoertuigenen Tweewielertechniek moeite had met het vinden van een leerwerkplek. In de praktijk blijkt vaak dat door inspanningen van scholen, persoonlijke contacten van docenten en andere via-via contacten toch voldoende BBL ers een leerwerkplek kunnen vinden. Het geeft wel aan dat er extra inspanningen verricht dienen te worden om voldoende leerwerkplekken te realiseren. Het verdient aanbeveling om bedrijven te blijven stimuleren om BBL ers aan te nemen, bijvoorbeeld door maatregelen als leerlingpremie. Het is daarbij van belang om bedrijven te attenderen op de voordelen van BBL ers ten opzichte van vakervaren personeel zoals lagere loonkosten en het feit dat BBL ers kneedbaar zijn. Daarnaast blijkt uit kwalitatieve informatie dat er sprake kan zijn van zogeheten verborgen vacatures. Het gaat hierbij om BOL-leerlingen van wie de stageplek wordt omgezet in een werkplek. Wellicht beschouwen bedrijven dit niet als het vervullen van een (nieuwe) vacature. Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Samenvattende conclusies en aanbevelingen

5 3 Het arbeidsmarktperspectief voor vakervaren personeel is met name gunstig voor functies op niveau 3 en voor functies in de tweewielerbranche op niveau 2. Uit het Vacatureonderzoek 2010 bleek al dat er in de personen- en bedrijfswagenbranche vooral behoefte is aan technisch vakervaren personeel op niveau 3. Het is raadzaam om ROC s te informeren over deze arbeidsmarkt- en BPV-perspectieven. Dit stelt ROC s in staat om leerlingen een duidelijk perspectief te bieden en tegelijkertijd in de behoefte van bedrijven te voorzien. Ondanks het grote aantal leerlingen Technisch Specialist Personenauto s is het arbeidsmarktperspectief voor deze functie vooralsnog voldoende. Uit kwalitatieve informatie blijkt namelijk dat een meerderheid van deze leerlingen naar het hbo gaat in plaats van op de arbeidsmarkt instroomt. Als al deze leerlingen Technisch Specialist Personenauto s op de arbeidsmarkt zouden instromen, zou er op korte termijn onvoldoende werk voor hen zijn. Op de middellange termijn echter zou het mogelijk wenselijk zijn als meer van deze leerlingen zouden instromen op de arbeidsmarkt. Het verdient aanbeveling voor brancheorganisaties om een vinger aan de pols te houden waar het gaat om de behoefte aan personeel zowel qua hoeveelheid als qua type (opleidingsrichting, niveau etc.) en hier op te acteren. Het is daarbij raadzaam om de mate van vergrijzing in kaart te brengen. De mate van vergrijzing heeft immers gevolgen voor de vervangingsvraag. Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Samenvattende conclusies en aanbevelingen Op de middellange termijn echter wordt een verschuiving van deze behoefte verwacht. Uit het Trendonderzoek Personen wagenbranche bleek namelijk dat enkele geïnterviewden verwachten dat het stellen van diagnoses belangrijker wordt. Men schat echter in dat dit steeds meer verschuift naar de Technisch Specialist Personenauto s vanwege de complexiteit. Gezien het routinematige karakter van de overige werkzaamheden en de verwachte doorontwikkeling van hulpmiddelen als toegevoegde realiteit is de verwachting van deze geïnterviewden dat de Autotechnicus in de toekomst steeds meer taken van de Eerste Auto technicus kan uitvoeren. Volgens enkele geïnterviewden bestaat daarmee de kans dat de functie op niveau 3 zal vervagen (Innovam in opdracht van OOMT, 2010). Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Samenvattende conclusies en aanbevelingen

6 3. Achtergrond 3.1. Doelstelling Het doel van de Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobi li teits branche is het verkrijgen van inzicht in de vraag en het aanbod op de arbeids- en BPV-markt. Dit zijn vacatures voor vakervaren personeel, leerwerkplekken voor BBL ers en stageplaatsen voor BOL-leerlingen en vmbo ers. De Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche is een voortvloeisel vanuit de wettelijke taak van Innovam, namelijk het in kaart brengen van vraag en aanbod in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche. De Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche geeft inzicht in welke kwalificaties het bedrijfsleven behoefte heeft en hoe groot die behoefte is. Dit stelt ROC s in staat om leerlingen een duidelijk perspectief te bieden en tegelijkertijd in de behoefte van bedrijven te voorzien. Jongeren kiezen een opleiding die bij hen past qua interesse en competentie. Zij kijken hierbij ook naar opleidingen waar voldoende vraag naar is vanuit het bedrijfs leven zodat zij na hun opleiding daadwerkelijk een baan kunnen vinden in het beroep van hun keuze. De Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche levert dus input voor een bredere discussie rondom macrodoel matig opleiden. Deze informatie is voor ROC s relevant vanwege hun zorgplicht Onderzoeksvragen De volgende onderzoeksvragen staan centraal: Wat is het arbeidsmarktperspectief voor leerlingen Motor voertuigen- en Tweewielertechniek? Wat is het BPV-perspectief voor leerlingen Motor voertuigen- en Tweewielertechniek? 3.3. Doelgroep De doelgroep bestaat uit bedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche, namelijk: merkonafhankelijke autobedrijven merkdealers personenwagens merkonafhankelijke truckbedrijven truckdealers fietsbedrijven bromfiets- / scooterbedrijven motorfietsbedrijven revisiebedrijven De Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche geeft inzicht in de arbeidsmarktrelevantie van de beroepen in de branche waarvoor Innovam de kwalificatiedossiers ontwikkelt en onderhoudt. Op basis hiervan is het mogelijk om prioriteiten in de onderhoudsagenda aan te geven en advies te geven aan bijvoorbeeld de Paritaire Commissie en het BeVAM bestuur over het in stand houden van bepaalde kwalificaties binnen de kwalificatiestructuur. Daarnaast kunnen de gegevens uit de Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche ook een indicatie geven van de arbeidsmarktrelevantie van eventueel nieuw te ontwikkelen beroepscompetentieprofielen en de daarop te baseren kwalificatiedossiers. Daarnaast worden de gegevens uit de Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche gebruikt voor het aanleveren van informatie aan Colo. Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Achtergrond

7 4. D e motorvoertuigen- en tweewieler branche in vogelvlucht In dit hoofdstuk is een schets gegeven van de motorvoertuigen- en tweewielerbranche. Hierbij zijn de belangrijkste kengetallen rondom (regionale) bedrijvigheid en arbeidsmobiliteit gegeven. Ook is stilgestaan bij de belangrijkste trends die de branche de komende jaren beïnvloeden. uitgevoerd in opdracht van OOMT. Sinds december 2009 zijn deze twee deelbranches niet langer aangesloten bij OOMT. Waar onderzoeksgegevens ook de deelbranches tank station en autowas betreffen, is dit specifiek vermeld Bedrijven Figuur 1 Figuur 2 Het aantal OOMT-aangesloten bedrijven (met personeel) Het aantal BOVAG-aangesloten bedrijven per subbranche per subbranche in 2009 in 2010 Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) Bron: BOVAG Ledenadministratie (2010) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche In dit hoofdstuk vindt u beperkte informatie over de deelbranches tankstation en autowas. Reden hiervoor is dat dit hoofdstuk grotendeels gebaseerd is op onderzoek De meerderheid van bedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche is aangesloten bij OOMT en/of bij de branchevereniging BOVAG. OOMT heeft eind aangesloten bedrijven. Dit zijn bedrijven met personeel in dienst. BOVAG telt leden verdeeld over de verschillende subbranches (BOVAG Ledenadministratie, 2010). 4. De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht De motorvoertuigen- en tweewielerbranche omvat alle bedrijven die actief zijn met verkoop, verhuur, onderhoud en reparatie van: personen- en bedrijfsauto s caravans aanhangwagens scooters fietsen motor- en bromfietsen takel- en bergingsbedrijven

8 Het aantal bedrijven per provincie In Zuid-Holland, Noord-Brabant, Gelderland en Noord-Holland zijn gemiddeld de meeste bedrijven gevestigd. In Flevoland, Zeeland, Drenthe en de noordelijke provincies is het aantal bedrijven per provincie het laagst. Het aantal tweewieler- en revisiebedrijven is ten opzichte van 2008 gestegen. In de overige subbranches is een daling van het aantal bedrijven zichtbaar. Figuur 5 De groei van het aantal OOMT-aangesloten bedrijven (met personeel) per subbranche (excl. personenautobranche) Figuur 3 Het aantal OOMT-aangesloten bedrijven (met personeel) per subbranche in 2009 Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) De ontwikkeling van het aantal bedrijven per subbranche Er zijn in autobedrijven minder dan in Dit is een daling van bijna 1%. Figuur 4 De groei van het aantal OOMT-aangesloten bedrijven (met personeel) in de personenautobranche Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) 4.2. Werknemers Het aantal werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche is sinds 2008 met 4,5% gedaald. In totaal werken in personen in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche. Het grootste deel hiervan, bijna werknemers, is werkzaam in de personenautobranche. Ook het aantal werkgevers in de branche is voor het eerst sinds 2002 weer gedaald. Figuur 6 Het aantal werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht

9 Niet in alle deelbranches is een daling van werknemers zichtbaar. In de tweewielerbranche stijgt het aantal werknemers en werkgevers al 10 jaar gestaag. Ook in revisie groeit het aantal werkgevers en werknemers. De autobedrijven zijn zwaar getroffen door de crisis. Het aantal werknemers is met ruim 8% gedaald. Hiermee is deze branche weer ongeveer even groot als in Ook de bedrijfswagens, verhuur, caravans en aanhangwagens zijn relatief zwaar getroffen. In de grafiek is alleen het totaal aantal werknemers per subbranche over 2009 zichtbaar. Figuur 7 Het aantal werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche per subbranche in De achtergrondkenmerken van werknemers De gemiddelde leeftijd van werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche ligt in 2009 op 36,7 jaar. Dit is een stijging van bijna 2 jaar sinds Werknemers bij revisie, verhuur en tweewielers zijn jonger dan gemiddeld. De werknemers bij bedrijfswagens, caravans, aanhang wagens en takel en berging zijn relatief oud. De leeftijd bij revisie daalt sinds De toename van de gemiddelde leeftijd wordt gedeeltelijk veroorzaakt door het verhogen van de VUT- leeftijd van 57 naar ruim 60 jaar, waardoor er meer oudere werknemers in de branche aanwezig zijn. In 1999 was 6% van de werknemers 55-plusser. In 2009 is ruim 10% van de werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche 55 jaar of ouder. Daarnaast is het aandeel werknemers tussen de 25 en 34 jaar in de afgelopen jaren gedaald van bijna 33% naar 24%. Figuur 9 De gemiddelde leeftijd van werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht De groei van het gemiddelde aantal werknemers binnen de verschillende subbranches loopt zeer uiteen. De grootste stijging vond plaats bij takel- en bergingsbedrijven: van gemiddeld 5,2 werknemers per bedrijf in 1999 naar 11,3 werknemers in Het gemiddelde aantal werknemers bij verhuurbedrijven daalde in 10 jaar tijd van 17,9 naar 14,6 werknemers. Figuur 8 Het gemiddelde aantal werknemers per subbranche Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) De meerderheid van de beroepsbevolking in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche is man (86%), 14% is vrouw. Het percentage vrouwen in de branche is sinds 1999 stabiel. Wel zijn er verschillen te zien in het percentage vrouwen per subbranche: in de caravans, aanhangwagens en verhuur werken verhoudingsgewijs meer vrouwen dan in de andere subbranches. Figuur 10 De man-vrouwverhouding van werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in 2009 Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht

10 De omvang van het dienstverband De omvang van het dienstverband laat vanaf 2001 een stijgende lijn zien met een lichte terugval in De gemiddelde omvang van het dienstverband is 34,5 uren in Dit is 0,1 uur meer dan in 2008 en 0,8 uur meer dan in Figuur 12 De arbeidsmobiliteit in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche Het aandeel mannen dat fulltime werkt (87%) is aanzienlijk groter dan het aandeel vrouwen (26%). In 1999 werkte 61% van de vrouwen in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche parttime. In 2009 is dit aandeel gestegen tot 74,5%. Figuur 11 De omvang van het dienstverband (in jaren) in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) 4.3. Arbeidsmobiliteit Met arbeidsmobiliteit wordt de in-, door- en uitstroom van werknemers aangegeven. Met instroom worden werk nemers bedoeld die van buiten de branche komen en in de branche gaan werken. Doorstroom duidt op werknemers die binnen de branche blijven werken, maar van werk gever en eventueel van subbranche wisselen. Met uitstroom worden werknemers bedoeld die de branche verlaten. De instroom van werknemers is sinds 1999 met ruim 5 procent punten gedaald en de uitstroom is met 2 procentpunten licht toegenomen. Dit alles leidt tot een aanzienlijke daling van het aantal dienstverbanden in de branche ten opzichte van Ten opzichte van 2008 is de instroom van werknemers gedaald met 3 procentpunten. Figuur 13 De arbeidsmobiliteit per subbranche in 2009 Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht

11 De duur van het dienstverband bij uitstroom In het verleden was minder dan 10% van de werknemers die de branche verliet, langer dan 10 jaar hier werkzaam. In 2009 is dat tot boven de 10% gestegen. Deze stijging is te gering om hier conclusies aan te verbinden Leerbedrijven Innovam is wettelijk verantwoordelijk voor het werven, selecteren, kwalificeren en accrediteren van leerbedrijven. Per 1 oktober 2010 zijn er leerbedrijven geaccrediteerd 1. Figuur 16 Aantal erkende leerbedrijven in Figuur 14 De duur van het dienstverband in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht 4.4. Omzet Bedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche hebben gezamenlijk een omzet van ruim 63 miljard euro. Meer dan de helft hiervan wordt omgezet door auto bedrijven, bijna 30% van de omzet wordt binnen de subbranche tankstations gerealiseerd. Figuur 15 De totale omzet per subbranche (in miljarden euro s) in 2009 Bron: Mobiliteit in cijfers, Auto s (BOVAG-RAI, 2010) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) Bron: Innovam (2010) 1 Waaronder bedrijven die niet bij OOMT zijn aangesloten. Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De motorvoertuigen- en tweewielerbranche in vogelvlucht

12 5. Onderwijscijfers In dit hoofdstuk is een korte schets gegeven van de onderwijscijfers vmbo en mbo Onderwijscijfers vmbo Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) (2010) blijkt dat in het schooljaar het voortgezet onderwijs ruim leerlingen telde, waarvan 22% een opleiding op het vmbo volgde. 111 vmbo-scholen bieden de uitstroomrichting Voertuig techniek aan. Van deze vmbo-scholen zijn er 19 aangesloten bij een vakcollege. Daarnaast zijn er 66 VM2-scholen, waarvan 26 scholen techniek aanbieden. Het aantal vmbo ers Voertuigtechniek is in met 9,4% gedaald ten opzichte van en met 45% gedaald ten opzichte van Ook uit cijfers van CBS (2010) blijkt dat het totaal aantal vmbo ers de afgelopen negen jaar is afgenomen met 7%. Tabel 1 Het aantal vmbo-leerlingen Voertuigtechniek Basisberoepsgerichte leerweg Kaderberoepsgerichte leerweg Gemengde leerweg Leerwerktraject Assistent opleiding Totaal 23 Techniek Breed en VM2 Techniek. Het aantal vmbo ers Techniek Breed is in met leerlingen bijna verdubbeld sinds de invoering er van in (1.916). Het aantal vmbo ers VM2 Techniek is in met 823 leerlingen bijna vervijfvoudigd sinds de invoering er van in (165). Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Niet alleen het aantal vmbo ers Voertuigtechniek is in afgenomen, maar ook het totaal aantal leerlingen vmbo Techniek is gedaald ten opzichte van voorgaande schooljaren. Het aantal vmbo ers Techniek is in met 9% gedaald ten opzichte van en met 30% gedaald ten opzichte van Opvallend is de toename van het aantal leerlingen vmbo 5. Onderwijscijfers Bron: DUO

13 Tabel 2 Het aantal vmbo-leerlingen Techniek Tabel 4 Het aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek uitgesplitst naar uitstroom Opleiding Bouwtechniek & Bouwbreed Grafimedia Niveau Opleidingsrichting Assistent Mobiliteitsbranche Verkoper Tankstation Metaal- en Metaalelektrotechniek Eerste Verkoper Tankstation Assemblagetechnicus Installatietechniek en Installatie-elektrotechniek Logistiek Medewerker Mobiliteitsbranche Elektrotechniek Autodemontagetechnicus Transport en Logistiek Autotechnicus Techniek Breed n.v.t. n.v.t Scootertechnicus Haven en Vervoer Fietstechnicus Kust- Rijn- en Binnen Bedrijfsautotechnicus Mode & Techniek Verbrandingsmotortechnicus VM 2 Techniek n.v.t. n.v.t. n.v.t Revisietechnicus Voertuigtechniek Motorfietstechnicus Totaal Techniek * 2 Onderdelenadviseur Bron: DUO * Het totaal aantal leerlingen vmbo Techniek is (incl. 773 intersectoraal). 3 Eerste Autotechnicus Eerste Bedrijfsautotechnicus Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Onderwijscijfers 5.2. Onderwijscijfers mbo In het schooljaar telde het mbo deelnemers, waarvan tweederde een BOL-opleiding volgde en de overigen de BBL-opleiding deden (CBS, 2010). De meeste mbo ers hebben als vooropleiding vmbo ( De populairste sector is economie. Zorg en welzijn neemt een tweede plaats in (31%) en techniek volgt met 30% blijkt uit gegevens van MBO Raad 4e benchmark. Tabel 3 Het aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek uitgesplitst naar leerweg Leerweg BBL BOL Totaal Bron: Leerlingtellingen ROC s (Innovam, oktober 2010) 38 ROC s leiden op voor een beroep in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche. In het najaar van 2010 is bij alle ROC s met opleidingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek het aantal per 1 oktober geregistreerde leerlingen per kwalificatie, leerjaar en leerweg verzameld. Het aantal mbo ers Motorvoertuigen- en Tweewieler-techniek is in met 0,2% gedaald ten opzichte van en met 9,0% gedaald ten opzichte van Het aantal BBL-leerlingen is met 1,6% gedaald en het aantal BOL-leerlingen is met 2,0% toegenomen ten opzichte van Eerste Fietstechnicus n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t 55 3 Serviceadviseur Auto-elektricien Eerste Motorfietstechnicus Eerste Verbrandingsmotortechnicus Verkoopadviseur Mobiliteitsbranche Verkoopmanager Mobiliteitsbranche Werkplaatsmanager Mobiliteitsbranche Technisch Specialist Bedrijfsauto s Bedrijfsmanager Mobiliteitsbranche Technisch Specialist Personenauto s Totaal Techniek Bron: Leerlingtellingen ROC s (Innovam, oktober 2010) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Onderwijscijfers

14 Uit onderzoek van IVA en KBA in opdracht van MBO-raad (2010) blijkt dat 28% van de aangeboden opleidingen minder dan 18 deelnemers heeft. De norm van 18 deel nemers wordt gehanteerd om te bepalen of een opleiding al dan niet doelmatig is. Overall zijn alle opleidingen - landelijk gezien - doel matig met uitzondering van de opleidingen Eerste Verkoper Tankstation en Revisietechnicus. Beide opleidingen worden door één ROC aangeboden. Bijna alle ROC s bieden tenminste één opleiding aan die niet aan de norm voldoet en volgens deze norm ondoelmatig is. Tabel 5 Het aantal ROC s dat (on)doelmatig opleidt in Niveau Opleidingsrichting Aantal ondoelmatig (< 18 leerlingen) Aantal doelmatig (>= 18 leerlingen) 1 Assistent Mobiliteitsbranche Eerste Verkoper Tankstation Assemblagetechnicus Autotechnicus Scootertechnicus Fietstechnicus Bedrijfsautotechnicus Verbrandingsmotortechnicus Revisietechnicus Verbrandingsmotoren Motorfietstechnicus 2 5 Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Onderwijscijfers 3 Eerste Autotechnicus Eerste Bedrijfsautotechnicus Eerste Fietstechnicus* Serviceadviseur Eerste Motorfietstechnicus Eerste Verbrandingsmotortechnicus Verkoopadviseur Mobiliteitsbranche Verkoopmanager Mobiliteitsbranche Werkplaatsmanager Mobiliteitsbranche Technisch Specialist Bedrijfsauto s Bedrijfsmanager Mobiliteitsbranche Technisch Specialist Personenauto s 4 25 Totaal Bron: Leerlingtellingen ROC s (Innovam, oktober 2010) *De opleiding Eerste Fietstechnicus is gestart in Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Onderwijscijfers

15 6. S tagebehoefte en -bereidheid in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de mogelijkheden om stage te lopen bij bedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche. Met stagebehoefte wordt de behoefte van bedrijven aan één of meerdere stagiairs bedoeld. Bij stagebereidheid hoeft er geen sprake te zijn van een behoefte, maar is er sprake van bereidheid tot aannemen van een stagiair. Een vijfde van de bedrijven geeft aan behoefte te hebben aan een stagiair in het schooljaar De stage behoefte is afgenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Figuur 17 Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Het aandeel bedrijven dat behoefte heeft aan een stagiair 6. Stagebehoefte en -bereidheid in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche Er wordt ingegaan op: de stagebehoefte- en stagebereidheid; de voorkeur van bedrijven voor type stagiairs; de prognose van het aantal stageplaatsen voor vmbo- en mbo-leerlingen.

16 Truckdealers (30%) geven relatief vaker aan behoefte te hebben aan een stagiair dan fiets- (17%) en motorbedrijven (11%). Truckdealers (78%) en merkdealers personenwagens (74%) geven relatief vaker aan bereid te zijn tot het aannemen van een stagiair dan merkonafhankelijke autobedrijven (53%), fietsbedrijven (51%), bromfietsbedrijven (50%) en motorbedrijven (32%). Figuur 18 Het aandeel bedrijven dat behoefte heeft aan een stagiair in ; uitgesplitst naar bedrijfstype (n=2.500) Figuur 20 Het aandeel bedrijven dat bereid is tot het aannemen van een stagiair in ; uitgesplitst naar bedrijfstype (n=2.500) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Stagebehoefte en -bereidheid in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche Bijna 60% van de ondervraagde bedrijven geeft aan bereid te zijn tot het aannemen van een stagiair in De stagebereidheid is daarmee groter dan in voorgaande jaren. Figuur 19 Het aandeel bedrijven dat bereid is tot het aannemen van een stagiair Bedrijven die niet bereid zijn tot het aannemen van een stagiair (n=971), geven als voornaamste reden hiervoor dat zij geen werkplek beschikbaar hebben. Dit geldt relatief vaker voor de CWI-districten Oost (52%) en Midden-West (56%) dan voor het CWI-district Zuid-Oost (40%). Andere redenen zijn geen tijd voor begeleiding (15%) en slechte ervaringen met opleiden (13%). Figuur 21 Redenen voor bedrijven om geen stagiair aan te nemen (n=971) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Stagebehoefte en -bereidheid in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche

17 Een aanzienlijke meerderheid (79%) van de bedrijven die (misschien) bereid zijn tot het aannemen van een stagiair (n=1.528), biedt in stageplaatsen voor BOL-leerlingen aan. 43% biedt (ook) stageplaatsen voor vmbo ers aan. Figuur 22 Het aandeel bedrijven dat bereid is tot het aannemen van een stagiair in ; uitgesplitst naar type stagiair* (n=1.528) Fietsbedrijven (12%) bieden relatief vaker stageplaatsen aan voor vmbo ers in de verkoop dan merkonafhankelijke autobedrijven (3%). Tabel 6 Het geschatte aantal stageplaatsen voor vmbo ers in ; uitgesplitst naar bedrijfstype en afdeling (op basis van extrapolatie) Merkonafhankelijk autobedrijf Merkdealer personenwagens Truckbedrijf Fiets- en/of bromfietsbedrijf Motorbedrijf Revisiebedrijf Totaal Werkplaats Magazijn Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Stagebehoefte en -bereidheid in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche 6.1. Stageplaatsen voor vmbo ers Vrijwel alle bedrijven die in stageplaatsen voor vmbo ers aanbieden (n=659), bieden één of meerdere stageplaatsen aan in de werkplaats. 7% biedt (ook) stageplaatsen aan in de verkoop. Figuur 23 Het type stageplaats voor vmbo ers in * (n=659) * Meerdere antwoorden mogelijk * Meerdere antwoorden mogelijk Receptie Verkoop Totaal Het aantal stageplaatsen dat bedrijven in aan vmbo ers bieden, is naar schatting Dit is hoger dan vorig jaar (1.880). Als we de vraag van bedrijven naar stagiairs (2.437) tegen het aanbod van leerlingen (3.568; zie tabel 1) afzetten, dan is het aantal beschikbare stageplaatsen te laag voor het aantal leerlingen. In de praktijk blijkt vaak dat door inspanningen van scholen, persoonlijke contacten van docenten en andere via-via contacten toch voldoende vmbo-leerlingen een stageplaats kunnen vinden. Het verschil tussen het benodigde aantal stageplaatsen en het aantal beschikbare stageplaatsen duidt er wel op dat er extra inspanningen geleverd moeten worden om voldoende stageplaatsen te realiseren Stageplaatsen voor BOL-leerlingen Vrijwel alle bedrijven die stageplaatsen voor BOL-leerlingen aanbieden (n=1.207), bieden één of meerdere stageplaatsen aan in de werkplaats. 13% biedt (ook) één of meerdere stageplaatsen aan in de verkoop. Figuur 24 Het type stageplaats voor BOL-leerlingen in * (n=1.207) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2010) * Meerdere antwoorden mogelijk Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Stagebehoefte en -bereidheid in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche

18 Merkdealers personenwagens (20%) en fietsbedrijven (19%) bieden relatief vaker stageplaatsen aan voor BOL-leerlingen in de verkoop dan merkonafhankelijke auto bedrijven (5%) en truckdealers (4%). Tabel 7 Het geschatte aantal stageplaatsen voor BOL-leerlingen in ; uitgesplitst naar bedrijfstype en afdeling (op basis van extrapolatie) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Stagebehoefte en -bereidheid in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche Merkonafhankelijk autobedrijf Merkdealer personenwagens Truckbedrijf Fiets- en/of bromfietsbedrijf Motorbedrijf Revisiebedrijf Totaal Werkplaats Magazijn Receptie Verkoop Totaal Het aantal stageplaatsen dat bedrijven in aan mbo ers bieden, is naar schatting Dit is hoger dan vorig jaar (4.525). Als we de vraag van bedrijven naar stagiairs (4.817) tegen het aanbod leerlingen (5.916; zie tabel3) afzetten, dan is het aantal beschikbare stageplaatsen te laag voor het aantal leerlingen. In de praktijk blijkt vaak dat door inspanningen van scholen, persoonlijke contacten van docenten en andere via-via contacten toch voldoende BOL-leerlingen een stageplaats kunnen vinden. Het verschil tussen het benodigde aantal stageplaatsen en het aantal beschikbare stageplaatsen duidt er wel op dat er extra inspanningen geleverd moeten worden om voldoende stageplaatsen te realiseren. Uit cijfers van Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) (2010) blijkt dat bijna 60% van de BOL-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek moeite had met het vinden van een stageplek. Dit geldt vooral voor tweedejaarsleerlingen en leerlingen op niveau 1. 45% van de BOL-leerlingen geeft aan hulp van de school te hebben gehad bij het vinden van een stageplek. Dit geldt vooral voor eerstejaarsleerlingen en leerlingen op niveau 1 en 2. Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Stagebehoefte en -bereidheid in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche

19 7. De vraag naar nieuw personeel In dit hoofdstuk is een beeld geschetst van de behoefte aan nieuw personeel in het schooljaar Hierbij wordt onderscheid gemaakt in de behoefte aan vakervaren werknemers en de behoefte aan BBL ers. Volgens UWV WERKbedrijf (2010) krabbelt het totaal aantal vacatures, na de grote daling van vacatures in 2009, weer op en ontstaan er ongeveer vacatures in Het gaat hierbij vooral om vervangingsvacatures en relatief weinig om uitbreidingsvacatures. UWV WERKbedrijf verwacht dat in 2011 de economie en arbeidsmarkt verder aantrekken en dat er ruimte is voor verdere groei van het aantal vacatures. Maar wat betekent dit voor de vraag naar nieuw personeel in de motorvoertuigen en tweewieler branche in ? Iets meer dan een kwart van de bedrijven heeft in behoefte aan nieuw personeel. Dit aandeel is gelijk aan dat van vorig jaar. De behoefte aan personeel is echter lager dan in voorgaande schooljaren het geval was. Een verklaring hiervoor zijn de lagere autoverkopen ten opzichte van Hoewel de verkoop van nieuwe personenauto s in ,8% hoger is dan in 2009, is het aantal verkochte nieuwe personenauto s in 2010 ( ) lager ten opzichte van 2007 ( ) zoals blijkt uit cijfers van RAI Vereniging, BOVAG en RDC. Daarnaast is de autoverkoop afgenomen in termen van omzet, omdat er kleinere en zuinigere auto s worden verkocht. De verkoop van energie labels A en B is toegenomen ten opzichte van 2007 terwijl de verkoop van auto s met andere energielabels juist is afgenomen (RDC, RAI in BOVAG-RAI, 2010). Ook de gemiddelde aftersales opbrengst per auto neemt af (Innovam in opdracht van OOMT, 2010). Figuur 25 Het aandeel bedrijven dat behoefte heeft aan nieuw personeel Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De vraag naar nieuw personeel

20 Merkdealers personenwagens (33%) en truckdealers (38%) geven relatief vaker aan behoefte te hebben aan personeel in dan merkonafhankelijke autobedrijven (21%), fiets bedrijven (22%) en motorbedrijven (17%). Overall komt de relatieve personeelsbehoefte van de verschillende bedrijfstypen overeen met die van vorig jaar. Een uitzondering hierop vormen motorbedrijven, waar de personeelsbehoefte is afgenomen met 11 procentpunten ten opzichte van Een verklaring hiervoor zijn de dalende verkoopcijfers. Uit cijfers van RAI Vereniging en RDC blijkt dat 14,5% minder motorfietsen zijn verkocht dan in Figuur 26 Het aandeel bedrijven dat behoefte heeft aan nieuw personeel in ; uitgesplitst naar bedrijfstype (n=2.500) Iets meer dan driekwart van de ondervraagde bedrijven die de komende 12 maanden behoefte hebben aan extra personeel (n=647), heeft behoefte aan één nieuwe medewerker. 17% heeft behoefte aan twee nieuwe medewerkers. De meest genoemde redenen voor de vacature(s) zijn de groei van de onderneming en de vervangingsvraag door vertrek van een andere medewerker. Figuur 28 De mate waarin bedrijven behoefte hebben aan nieuw personeel in (uitgedrukt in aantal medewerkers) (n=647) Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De vraag naar nieuw personeel Bedrijven in het CWI-district Noord-West (35%) geven relatief vaker aan behoefte te hebben aan personeel in dan bedrijven in de CWI-districten Oost (22%) en Zuid-Oost (24%). Figuur 27 Het aandeel bedrijven dat behoefte heeft aan nieuw personeel in ; uitgesplitst naar CWIdistrict (n=2.500) Het geschatte aantal vacatures voor vakervaren personeel in is Dit aantal is hoger dan vorig jaar (1.390). Ook uit kwalitatieve informatie blijkt dat de vraag naar vakervaren personeel toeneemt. In de personen- en bedrijfswagenbranche is vooral behoefte aan technisch vakervaren personeel op niveau 3. Uit het Trendonderzoek Personenwagenbranche blijkt dat enkele geïnterviewden verwachten dat het stellen van diagnoses belangrijker wordt. Men schat echter in dat dit steeds meer verschuift naar de Technisch Specialist Personenwagens vanwege de complexiteit. Gezien het routinematige karakter van de overige werkzaamheden en de verwachte doorontwikkeling van hulpmiddelen als toegevoegde realiteit is de verwachting van deze geïnter viewden ook dat de Autotechnicus steeds meer taken van de Eerste Autotechnicus kan uitvoeren. Volgens enkele geïnterviewden bestaat daarmee de kans dat de functie op niveau 3 zal vervagen (Innovam in opdracht van OOMT, 2010). Daarnaast blijkt uit kwalitatieve informatie dat er sprake kan zijn van zogeheten verborgen vacatures. Het gaat hierbij om BOL-leerlingen van wie de stageplek wordt omgezet in een baan. Wellicht beschouwen bedrijven dit niet als het vervullen van een (nieuwe) vacature. Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De vraag naar nieuw personeel

21 Tabel 8 De geschatte behoefte aan nieuw vakervaren personeel in ; uitgesplitst naar bedrijfstype en functie (op basis van extrapolatie) Tabel 9 De geschatte behoefte aan nieuwe BBL ers in ; uitgesplitst naar bedrijfstype en functie (op basis van extrapolatie) Fiets- en/of bromfietsbedrijf Merkonafhankelijk autobedrijf Merkdealer personenwagens Truckbedrijf Fiets- en/of bromfietsbedrijf Motorbedrijf Revisiebedrijf Totaal Merkonafhankelijk autobedrijf Merkdealer personenwagens Truckbedrijf Motorbedrijf Revisiebedrijf Totaal Logistiek Supervisor Mobiliteitsbranche Logistiek Medewerker Mobiliteitsbranche Verkoper (fiets/bromfiets) Assistent Mobiliteitsbranche Werkplaatsmanager Mobiliteitsbranche Verkoopmanager Mobiliteitsbranche Serviceadviseur Mobiliteitsbranche Scootertechnicus Fietstechnicus Verkoopadviseur Lichte Bedrijfsauto's Verkoopadviseur Motorfietsen Verkoopadviseur Personenauto's Bedrijfsmanager Mobiliteitsbranche Revisietechnicus Verbrandingsmotoren Logistiek Supervisor Mobiliteitsbranche Logistiek Medewerker Mobiliteitsbranche Verkoper (fiets/bromfiets) Assistent Mobiliteitsbranche Werkplaatsmanager Mobiliteitsbranche Verkoopmanager Mobiliteitsbranche Serviceadviseur Mobiliteitsbranche Scootertechnicus Fietstechnicus Verkoopadviseur Lichte Bedrijfsauto's Verkoopadviseur Motorfietsen Verkoopadviseur Personenauto's Bedrijfsmanager Mobiliteitsbranche Revisietechnicus Verbrandingsmotoren Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De vraag naar nieuw personeel Verbrandingsmotortechnicus Eerste Verbrandingsmotortechnicus Autotechnicus Eerste Autotechnicus Technisch Specialist Personenauto's Bedrijfsautotechnicus Eerste Bedrijfsautotechnicus Technisch Specialist Bedrijfsauto's Motorfietstechnicus Eerste Motorfietstechnicus Overig Totaal Het geschatte aantal leerwerkplekken voor BBL ers in is Dit aantal is lager dan vorig jaar (1.435). Bedrijven verkiezen veelal vakervaren personeel boven BBL ers. De meest genoemde reden hiervoor is dat de vacature in kwestie ervaring vereist. Uit cijfers van JOB (2010) blijkt ook dat driekwart van de BBL ers moeite had met het vinden van een leerwerkplek. Hoe hoger het niveau, des te meer moeite het kostte om een leerwerkplek te vinden. De behoefte aan een Autotechnicus is zowel in de personen- als bedrijfswagenbranche het hoogst. Ook in de tweewielerbranche is sprake van behoefte aan Autotechnici. Dit blijkt ook het Trendonderzoek Tweewielerbranche dat Innovam in opdracht van OOMT heeft uitgevoerd. In de praktijk staan ook oud- Autotechnici in de werkplaats van fietsbedrijven, omdat bedrijfsmanagers geen (geschikte) Fietstechnicus kunnen vinden. Deze oud-autotechnici hebben veelal Verbrandingsmotortechnicus Eerste Verbrandingsmotortechnicus Autotechnicus Eerste Autotechnicus Technisch Specialist Personenauto's Bedrijfsautotechnicus Eerste Bedrijfsautotechnicus Technisch Specialist Bedrijfsauto's Motorfietstechnicus Eerste Motorfietstechnicus Overig Totaal de overstap naar de tweewielerbranche gemaakt vanwege de toename van elektronica binnen de personenwagenbranche. Volgens de ondervraagden zijn deze oud-autotechnici prima bij te scholen on the job (Innovam in opdracht van OOMT, 2010). Op verzoek van het BeVAM bestuur is in het najaar van 2010 aan ROC s gevraagd of zij een schatting kunnen geven van het aandeel leerlingen dat nog geen stageplek of leerwerkplek heeft. Van de ROC s die hebben aangegeven in hoeverre BBL-leerlingen een leerwerkplek hebben, gaven de meeste ROC s aan dat 0-5% van de BBL ers nog geen leerwerkplek heeft. In de praktijk blijkt vaak dat door inspanningen van scholen, persoonlijke contacten van docenten en andere via-via contacten toch de meeste BBL ers een leerwerkplek kunnen vinden. Het geeft wel aan dat er extra inspanningen verricht moeten worden om voldoende leerwerkplekken te realiseren. Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche De vraag naar nieuw personeel

22 8. O pscholen van zittend personeel via een BBL- of hbo-traject In dit hoofdstuk is een beeld geschetst van de behoefte aan het opscholen van zittend personeel in het schooljaar Het gaat hierbij niet om verplichte (importeurs)trainingen of kortdurende workshops of cursussen, maar om opscholingstrajecten. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen een BBL- en hbo-traject. Eén op de tien bedrijven is van plan om in zittend personeel op te scholen. Merkonafhankelijke autobedrijven (11%), merkdealers personenwagens (11%) en truckdealers (17%) geven relatief vaker aan behoefte te hebben aan het opscholen van zittend personeel dan fietsbedrijven (6%). Ook uit kwalitatieve informatie blijkt dat de trigger om op te scholen lager is bij fietsbedrijven dan bij personen- en bedrijfswagens is. Dit is ondermeer toe te schrijven aan het APK-keurmeesterschap in de personenwagen- en bedrijfswagenbranche. Figuur 29 Figuur 30 Het aandeel bedrijven dat behoefte heeft aan het opscholen van zittend personeel in ; Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche uitgesplitst naar bedrijfstype (n=2.500) 8. Opscholen van zittend personeel via een BBL- of hbo-traject Het aandeel bedrijven dat behoefte heeft aan het opscholen van zittend personeel in (n=2.500)

23 8.1. Opscholen van zittend personeel via een BBLtraject Alle ondervraagde bedrijven die zittend personeel laten opscholen (n=241), laten hun personeel (ondermeer) opscholen via een BBL-traject. Tabel 10 De geschatte behoefte aan het opscholen van zittend personeel via een BBL-traject in ; uitgesplitst naar type bedrijf en functie (op basis van extrapolatie) Figuur 31 De mate waarin bedrijven behoefte hebben aan het opscholen van zittend personeel in ; uitgesplitst naar kwalificatie* (n=241) Merkonafhankelijk autobedrijf Merkdealer personenwagens Truckbedrijf Fiets- en/of bromfietsbedrijf Motorbedrijf Revisiebedrijf Totaal Autotechnicus Eerste Autotechnicus Technisch Specialist Personenauto s Bedrijfsautotechnicus Eerste Bedrijfsautotechnicus Technisch Specialist Bedrijfswagens Werkplaatsmanager Fietstechnicus Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Opscholen van zittend personeel via een BBL- of hbo-traject * Meerdere antwoorden mogelijk Het geschatte aantal medewerkers in dat wordt opgeschoold via een BBL-traject, is Dit aantal is lager dan vorig jaar (1.955). Een verklaring hiervoor is dat bedrijven aan het herstellen zijn van de economische crisis. De focus ligt dit schooljaar daarmee meer op economisch herstel dan op (extra) scholing van personeel. Scootertechnicus Motorfietstechnicus Andere opleiding Totaal Opscholen van zittend personeel via een hbo-traject 4% van de bedrijven die zittend personeel laat opscholen (n=241), laat zijn medewerkers ook opscholen via een hbo-traject op het gebied van techniek (n=5), management (n=3) en commercie (n=2). Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Opscholen van zittend personeel via een BBL- of hbo-traject