We hebben ervoor gekozen om ons school voor daltononderwijs te noemen. Ons motto is: LOSLATEN WAT KAN, VASTHOUDEN WAT MOET!

Transcriptie

1 1. Dit is PC bs Marimba Protestants Christelijke basisschool Marimba is de afgelopen jaren enorm in ontwikkeling. Het team heeft zich verdiept in de verschillende vormen van onderwijs en het daltononderwijs sprak hen erg aan. Het is niet zomaar uit de lucht komen vallen, er werd al volop met dag/weektaken gewerkt en ook met zelfstandig werken was men al vol bezig. Dit noemde men toen gippen. Er ontstond behoefte aan een duidelijke doorgaande lijn. Het daltononderwijs geeft richting en sturing aan het pedagogische en didactische proces. Een ouderavond in mei 2007 heeft ouders ook inzicht gegeven in bovenstaande proces. Veel ouders stelden kritische vragen, maar er was vertrouwen in de werkwijze van het team en de weg die we willen gaan om het dalton predikaat te krijgen. Na veel overleg, discussie en denkwerk was de kogel door de kerk. Marimba werd een daltonschool in oprichting. We laten ons scholen door Wenke adviesbureau. Dit leidt het team op tot Certificaat daltonleerkracht We hebben ervoor gekozen om ons school voor daltononderwijs te noemen. Ons motto is: LOSLATEN WAT KAN, VASTHOUDEN WAT MOET! PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 2

2 2. Voor wie is dit document geschreven? Dit plan is bedoeld om de werkwijze vast te leggen en doelen te omschrijven voor de toekomst. Dit plan is een goed middel om een idee te krijgen over het werk op onze school. Dit plan is bedoeld voor: - ouders, die zich willen verdiepen in de werkwijze en achtergronden van het daltononderwijs. Zij hebben met dit document iets in handen wat verhelderend kan werken. - sollicitanten, nieuwe leerkrachten en stagiaires. - het schoolbestuur. - de onderwijsinspectie. - collega s van andere daltonscholen. Natuurlijk is dit document een leidraad voor alle leerkrachten, die dagelijks in de praktijk brengen wat hier wordt beschreven. Het is een ontwikkel en borgingsinstrument, dat verworvenheden, inzichten en werkwijzen vastlegt voor een langere periode. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 3

3 3. Relatie met andere beleidsstukken Het schoolplan Het schoolplan is in 2007 vernieuwd en geldt voor de periode t/m Dit beleidsplan is een onderdeel uit het totale schoolplan. Het schoolplan beschrijft echter meer. De vakinhoudelijke zaken worden uitgebreider besproken als ook de financiën, huisvesting, kwaliteitszorg en het toelatingsbeleid. Ook zullen in het schoolplan de procedures en afspraken van SPOU worden vastgelegd. Dit daltonbeleidsplan beschrijft de praktische zaken, toegespitst op de uitgangspunten van het daltononderwijs. De schoolgids De schoolgids bestaat uit twee delen. Het eerste deel beschrijft de organisatie van de school. Hierin wordt ook het daltononderwijs beschreven. Verder wordt de zorg voor kinderen duidelijk gemaakt en de rol van de ouders. In het tweede deel van de schoolgids staan o.a. de groepsindeling, vakanties, adressen, overblijfmogelijkheden enz. Wie na het lezen van de schoolgids meer wil weten over de organisatie van daltononderwijs kan dit document lezen. Formatieplan en zorgplan In het formatieplan wordt uiteengezet hoe de personele formatie voor een schooljaar wordt ingezet. In het zorgplan worden specifieke zaken besproken over zorg voor leerlingen, die extra aandacht nodig hebben. Dit zorgplan heeft een schooloverstijgend uitgangspunt, dit komt binnen WSNS tot stand. In dit beleidsstuk is niets te lezen over daltononderwijs, maar door onze daltonwerkwijze worden wel mogelijkheden gecreëerd om leerlingenzorg te geven. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 4

4 4. Waarom daltononderwijs? Het daltononderwijs in onze school richt zich in de eerste plaats op het bereiken van de einddoelen, die door het Ministerie wettelijk zijn vastgesteld. Daarnaast vinden wij de wijze waarop gewerkt wordt van essentieel belang om die doelen te bereiken. Personeelswisselingen mogen er niet de oorzaak van zijn dat de visie van het onderwijs wordt aangetast en daarmee de manier van werken. De visie op onderwijs van Marimba wordt door het gehele team gedeeld. Het is een visie die parallel loopt met de uitgangspunten van het daltononderwijs. verantwoordelijkheid 1. leerlingen bepalen zelf de volgorde bij het werken aan de taak 2. leerlingen houden zelf: werk/materiaal/taakbrief bij 3. leerkrachten bepalen welke kinderen op de gang kunnen werken Vrijheid en verantwoordelijkheid zijn twee kanten van dezelfde medaille. Het één kan niet zonder het ander. Het Daltononderwijs ziet een mens/kind als een persoon die zelf mag en kan kiezen, maar die voor de gevolgen van zijn keuzes zelf de verantwoordelijkheid draagt. zelfstandigheid 1. leerlingen hebben hun taak af op het afgesproken tijdstip 2. leerlingen pakken wat ze nodig hebben en ruimen zelf op 3. leerlingen bepalen zelf of zij medeleerlingen, de leerkracht, naslagwerk of ander materiaal raadplegen Zelfstandigheid kan slechts succesvol groeien als de kinderen voldoende vrijheid en verantwoordelijkheid krijgen. samenwerken 1. leerlingen in de onderbouw hebben een maatje (karakter samenwerken: sociaal-emotioneel) 2. leerlingen in de bovenbouw werken in teams (karakter samenwerken: cognitief) 3. in de taak staat minimaal 1 samenwerkingsopdracht per week 4. een nieuwe leerling krijgt een mentor die hem begeleidt Leerlingen leren samen in een half uur meer, dan een leerkracht in een uur kan onderwijzen. Hier sluit een citaat van Helen Parkhurst uit 1922 mooi bij aan; Hoe meer de leerkracht de leerling vol propt met kennis, hoe minder hij geneigd zal zijn die kennis op te pakken door eigen inspanning. Hoe meer de leerkracht onderwijst, des te minder leert de leerling Overal in het leven zal blijken dat een mens ondanks zijn vrijheid en zelfstandigheid niet zonder zijn medemens kan. Een medemens om te steunen en om steun van te krijgen. Een medemens kan ook de grens van de persoonlijke vrijheid mede bepalen. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 5

5 4.1 Relaties met ouders Wij willen ouders laten ervaren waarom ons onderwijs kwalitatief goed is. Hiertoe krijgen ouders de gelegenheid in de groepen lessen bij te wonen, waarbij verschillende aspecten van het daltononderwijs worden belicht. Hoe gaat een leerkracht met een leerling om, wat wordt er verwacht van de leerling en op welke wijze worden lesdoelen gehaald? Wij zouden graag willen dat onze ouders hier een duidelijk antwoord op kunnen geven en dat zij ambassadeurs van de school worden. Bij de aanmelding van nieuwe leerlingen willen wij ouders, maar ook leerlingen vragen iets te vertellen over het onderwijs op Marimba. 4.2 Relaties met voortgezet onderwijs en de maatschappij Wij willen met daltononderwijs een basis leggen, waarmee de leerling goed toegerust in het voortgezet onderwijs verder kan. Enerzijds zie je in het voortgezet onderwijs scholen waarin het studiehuis of een verwante organisatievorm een niet meer weg te denken plaats heeft ingenomen. Hier zullen daltonkinderen zich snel thuis voelen. Anderzijds zijn er scholen die moeilijk uit de voeten kunnen met het geven van verantwoordelijkheid en zelfstandigheid. Bij de keuze van voortgezet onderwijs doen ouders er verstandig aan te letten op de manier waarop er onderwijs wordt gegeven. Wij zullen ouders en leerlingen hierover adviseren. Daltononderwijs heeft een duidelijke maatschappelijke betekenis. In de meeste beroepen in onze kennismaatschappij worden initiatief, verantwoordelijkheidsgevoel en creativiteit verwacht. Zowel zelfstandigheid als het goed kunnen samenwerken zijn daarbij essentieel. 4.3 Daltononderwijs op Marimba Iedere daltonschool heeft de drie boven beschreven uitgangspunten gemeen, maar de uitwerking ervan kan verschillen. Op Marimba staan die uitgangspunten in het licht van de volgende aandachtsgebieden: 1. De leerkracht is het goede voorbeeld voor de leerling. De leerkracht laat zich tegenover de kinderen in de eerste plaats als een niet alwetend mens zien en beschouwt de leerlingen als gelijkwaardig. Als professional zal de leerkracht veel vaardigheden kunnen inzetten om leerlingen op diverse gebieden iets te leren. Daarbij staat de leerkracht open voor de inbreng van de leerlingen en dat betekent, dat de leerlingen ook de leerkrachten iets leren. Uit deze grondhouding straalt wederzijds respect, dat niet alleen op papier beschreven staat, maar in de dagelijkse omgang waarneembaar is. Elke leerkracht behoort uiteraard tot een team. Dit team is betrokken met elkaar en deelt onderling de problemen. Gedurende de teambijeenkomsten en scholingen worden meningen en overtuigingen gedeeld en omgezet in beleid. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 6

6 2. Leerlingen en leerkrachten verschillen in vaardigheden. Een leerkracht weet wat zijn of haar sterke en minder sterke kanten zijn. De leerkracht moet echter wel rekening houden met de diverse vaardigheden van de kinderen. Sommige leerlingen zijn verbaal ontwikkeld, andere mathematisch, inter-persoonlijk, beeldend, bewegend of muzikaal. Die verschillende competenties moeten in het onderwijsproces een plaats krijgen, waardoor alle kinderen succeservaringen zullen meemaken. Een kind moet niet slechts op één of twee intelligentievormen worden beoordeeld, maar op meerdere. We spreken daarom van meervoudige intelligentie. 3. Kinderen krijgen de verantwoordelijkheid om, binnen de afgesproken kaders, een vrije keus te maken. Daarbij is het noodzakelijk dat de leerkracht altijd tijdens het leerproces terugkoppelt voor reflectie en na afloop evalueert hoe het proces is verlopen. De leerkracht geeft geen pasklare oplossingen, maar laat de leerling actief deelnemen aan het oplossen van een probleem. 4. Het is de taak van het team om te zorgen voor variatie in werkvormen en materialen, zodat het leerproces de kinderen voortdurend blijft uitnodigen/prikkelen. 5. Samenwerken willen we op Marimba in het teken laten staan van coöperatief leren maar dit is nog een ontwikkelpunt. Dit houdt in dat de leerkracht weinig individuele vragen aan leerlingen stelt, maar in groepen open vragen laat beantwoorden. Het dynamische groepsproces geeft kinderen meer leerervaringen op het gebied van probleemoplossingen. Door de communicatie wordt de taalontwikkeling beter bevorderd. In bovenstaande punten komt ons motto duidelijk naar voren: loslaten wat kan, vasthouden wat moet. 4.4 Personeelsbeleid In het schoolplan wordt het personeelsbeleid voor onze school uitgewerkt. Specifiek beschouwd, in het kader van dit daltonbeleidsplan, willen wij vaststellen dat de onderwijskundige uitgangspunten moeten worden veiliggesteld bij langdurige vervanging en personeelswisseling. Van de huidige leerkrachten werkzaam op Marimba wordt verlangd dat zij zich certificeren als daltonleerkracht. Dit wordt ook verlangd bij de aanstelling van een nieuwe leerkracht. Bij langdurige vervanging wordt gezocht naar een invaller, die affiniteit heeft met onze onderwijskundige uitgangspunten. 4.5 Kerncompetenties Wij stellen vier kerncompetenties vast voor de aandachtgebieden: - Verantwoordelijkheid - Zelfstandig werken PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 7

7 - Samenwerken - Differentiëren deze competenties gelden voor alle teamleden. Zij geven daar dagelijks inhoud aan en het gaat een onderwerp worden bij de evaluatiegesprekken. De lijst van kerncompetenties kunt u vinden in bijlage 1. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 8

8 5. De dagelijkse praktijk op Marimba In dit beleidsplan kunt u verder lezen hoe het team inhoud geeft aan het onderwijs. De volgende onderwerpen komen aan de orde: zelfstandig werken - etiketten - uitgestelde aandacht - dobbelsteen - kleurenklok dagkleuren, dagritme het takenbord en de takenkaarten inloop en instructie correctie uitgestelde aandacht samenwerken, maatjeswerk keuzewerk meervoudige intelligentie materialen werkplekken vertelkring zorg voor klas, school en schoolomgeving informatie en rapportage handelingswijzers verdere ontwikkelingen 5.1 Zelfstandig werken Etiketten Om de zelfstandigheid van de leerlingen te vergroten hangen er in de lokalen etiketten, waarmee een aantal zaken zoals nakijk tafel, kieskast etc. aangeduid worden. Ook op laatjes en planken staan woorden of foto s geplakt die aangeven welk materiaal er te vinden is. De leerlingen kunnen nu gemakkelijk de zaken vinden die ze nodig hebben. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 9

9 Uitgestelde aandacht In alle groepen wordt gewerkt met uitgestelde aandacht. In groep 1/2 wordt gewerkt met een sjerp, wanneer de juf een sjerp om heeft kunnen ze haar niets vragen. Ze mogen wel aan de kinderen in hun groepje iets vragen. In groep 3 t/m 8 wordt gewerkt met een blok(je); Voor het grote blok geldt: - blok op rood: zelfstandig werken je werkt alleen, je zoekt zelf naar oplossingen voor problemen - blok op oranje: zelfstandig werken/samenwerken je mag een andere leerling om hulp vragen - blok op groen: zelfstandig werken/samenwerken je mag een andere leerling of de leerkracht om hulp vragen (vraagtekenblokje) Voor het kleine blokje geldt: - vraagteken: ik heb een vraag Kleurenklok/time timer In sommige groepen wordt er gewerkt met een kleurenklok of een time timer. Met deze klokken kan visueel gemaakt worden hoeveel tijd er voor een bepaalde activiteit is (bijv. zelfstandig werken). 5.2 Dagkleuren De dagen van de week hebben een vaste kleur. Deze kleuren structureren de week voor de kinderen. We hebben gekozen voor de volgende kleuren: Maandag rood Dinsdag blauw Woensdag geel Donderdag groen Vrijdag oranje PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 10

10 De dagkleuren worden gebruikt als communicatiemiddel. Omdat iedere dag in de week een eigen kleur heeft, kan die kleurcode op verschillende manieren worden toegepast in de organisatie van de groep. Vanaf de tweede helft van groep 3 worden de dagkleuren naast het daltonbord ook gebruikt als registratiemiddel op de takenkaart. In de onderbouw wordt de kleurenmagneet als registratiemiddel gebruikt. Het helpt hen om een planning te kunnen (leren) maken. In iedere groep van de school wordt op een duidelijk herkenbare manier aangegeven wat de dagkleuren zijn. Iedere groep markeert duidelijk de kleur van de dag. Zo kunnen ook de allerkleinsten inzicht krijgen in de dagen van de week. Vanaf de tweede helft van groep 3 wordt op het taakformulier met de dagkleuren gepland en afgetekend. De dagkleuren worden dus vooral gebruikt bij het administreren van verschillende zaken. Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Samenwerking Daltonuitgangspunt Verantwoordelijkheid voor de eigen planning Zelfstandig administreren Dagritme Een hulpmiddel om de dag voor de jonge kinderen te ordenen is het dagritme, we gebruiken hiervoor in de kleutergroepen het dagritmepakket. Het pakket bestaat uit een serie kaarten met een tekening van de verschillende activiteiten in de groep. Met behulp van het dagritmepakket is het mogelijk ook voor jonge kinderen de dagindeling inzichtelijk te maken. Door de opeenvolging van de activiteiten te visualiseren, raken de kinderen vertrouwd met een dagindeling en de verschillende onderdelen waaruit een dag is opgebouwd. Het geheel geeft vooral de jongste kleuters houvast en een gevoel van veiligheid en rust. De kaarten staan/hangen aan de muur, liefst op de hoogte waarop de kinderen erbij kunnen. De ochtend bestaat uit gemiddeld 4 of 5 onderdelen (kaarten), de middag uit 3 of 4. De middagkaarten worden tijdens de lunchpauze neergezet omdat de rij anders te lang en te onoverzichtelijk zou worden. Ook hier zit een opbouw in. Het gebruik van dagritmekaarten is onderdeel van het klassenmanagement en maakt het mogelijk om kinderen op een eenvoudige manier te kunnen betrekken bij de organisatie en hen medeverantwoordelijk te laten voelen voor het proces. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 11

11 Het dagritmepakket is naast de dagkleuren een van de middelen om kinderen al in een vroeg stadium te laten oefenen met de opbouw van een taakbewuste houding. Het is een voorstadium van het leren plannen. In de midden- en bovenbouw is het dagritme onder andere zichtbaar in de dag- en weektaak. Ook maken sommige groepen gebruik van een planning op het bord, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen instructie en zelfstandig werken. Weekritme Alle groepen vanaf groep 3 starten in principe de weektaak op donderdag. Dit houdt in dat de dagtaken van de middenbouwgroepen vanaf donderdag verzameld worden zodat er een weektaak ontstaat. Om verschillende organisatorische redenen kan het zijn dat een groep op een andere dag in de week start met de weektaak. Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Samenwerken daltonuitgangspunt De kinderen voelen zich medeverantwoordelijk voor het verloop van de dag. Het stimuleert het taakbesef. Het dagritmepakket is een voorstadium van het leren plannen 5.3 Het taakbord en de takenkaarten De taak De taak is een middel om te komen tot zelfstandig werken. Na een korte uitleg gaan de kinderen aan het werk met hun taak. Kinderen die behoefte hebben aan meer instructie worden apart genomen en krijgen uitgebreide of herhaalde instructie en gaan daarna aan hun werk (wordt uitgelegd bij het hoofdstuk instructie ) De leerlingen raken vanaf groep 1 gewend aan het werken met taken. De ontwikkeling loopt op van één of een paar opdrachten per dag tot een volledige weektaak in groep 8. Daltonbord bij de kleuters Het daltonbord is een middel om de taak op een eenvoudige manier in beeld te brengen. De hoofdindeling van het bord is als volgt: in de bovenste horizontale lijn hangen pictogrammen voor de verschillende onderdelen van het werken en spelen. Op het bord is te zien hoeveel leerlingen maximaal een bepaalde activiteit kunnen doen. Een wasknijper geeft aan of je te maken hebt met verplichte taken. Indeling en werkwijze voor groep1/2 Op het bord kunnen 7/8 activiteitenkaartjes worden opgehangen. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 12

12 De leerkracht bepaalt voorafgaand aan een nieuwe week welke activiteiten een plaats krijgen op het daltonbord. Daarbij wordt gezorgd voor voldoende afwisseling in activiteiten. Hierbij staan ook de verplichte werkjes/taken voor de komende week. Verplichte werkjes kunnen voor de verschillende ontwikkelingsniveaus verschillend zijn. Dit heeft niets te maken met het onderscheidt tussen groep 1 en 2 Op individueel niveau wordt afgesproken met de kinderen dat ze een moeilijker werkje mee mogen doen, of de werkvormen worden gedifferentieerd aangeboden. De daltontaak duurt een week en start op maandag. Eén werkje per dag is verplicht, maar als er tijd over is mag er ook doorgepland worden. Aan het eind van de weektaak dienen de verplichte werkjes gedaan te zijn. Indeling en werkwijze voor groep 3 Het kiesbord in groep 3 is gelijk aan het bord in groep1/2 en vertegenwoordigt het keuzewerk. Op het kiesbord staan activiteiten die de kinderen zelfstandig uit kunnen voeren. Het gaat hier vaak om activiteiten met een educatief, uitdagend karakter. Ook wordt er in groep 3 met een dagtaak gewerkt. Hierop staan de verplichte taken per dag. De leerkracht zal in het begin van groep 3 vooral samen met de kinderen de taken inplannen. Later zullen de kinderen steeds meer zelf een eigen planning maken. Hier geldt: kinderen die het alleen kunnen willen we loslaten, kinderen die nog hulp nodig hebben willen we vasthouden. Taakblad Opbouw In groep 1 en 2 wordt gewerkt met een daltonbord waarop 1 week geregistreerd kan worden. Op het daltonbord in de kleutergroepen geeft een kind met een gekleurde stift aan op welke dag hij de taak inpland. Met een gekleurde magneet wordt aangegeven op welke dag hij/zij de taak af heeft. In groep 3 krijgen de leerlingen te maken met een eenvoudige vorm van een takenkaart op papier. Eerst wordt er nog veel begeleiding-sturing door de leerkacht gegeven, denk aan plannen. In de loop van groep 3 gaan de kinderen steeds meer zelf doen. Dit is een goede en natuurlijke overgang naar groep 4. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 13

13 In groep 4 werkt men met een weektaak in de vorm van 5 dagtaken in een boekje. Later in groep 4 wordt dit een weektaak. In groep 5 werken de kinderen met een weektaak. In groep 5 komen er steeds meer taken zonder aangegeven dag op de weektaak te staan. Kinderen leren zo steeds beter taken door de week heen te plannen en efficient met hun tijd om te gaan. In groep 6 wordt gestart met weektaken zonder dagverdeling. De kinderen plannen zelf al het werk voor de hele week en registreren wat af is. (Op de klassenregistratiekaart tekent het kind ook nog af dat het werk ingeleverd is. Zie verder planning en registratie.) Kinderen die moeite hebben met het plannen krijgen hulp van de leerkracht. Er wordt met kinderen die eerder toe zijn aan uitbreiding van het werken met de weektaak (bijvoorbeeld van 1 dagtaak, naar een taak voor 2 dagen, of van een dagtaak naar een weektaak) rekening gehouden. In groep 6, 7 en 8 wordt gewerkt met een weektaak, maar het kan zonodig voor individuele kinderen een dagtaak blijven. In groep 3 t/m 8 wordt ook met een kiesbord voor keuzewerk gewerkt. Op dit bord plannen de kinderen met een stift in de kleur van de dag hun taak voor keuzewerk in. Met een gekleurde magneet wordt aangegeven op welke dag de taak afgemaakt is. In bijlage 2 staan een aantal voorbeelden van dag- en weektaken. Dit is zoals eerder al is gezegd een groeidocument, het ligt in de bedoeling dat men in de toekomst vanaf groep vijf met een volledige weektaak zonder dagverdeling gaat werken. Het spreekt vanzelf dat, als kinderen hier al eerder aan toe zijn, dit voor hen mogelijk gemaakt moet worden Gebruik Inhoud daltontaak groep 1 t/m 8: In de daltontaak zitten de volgende vakgebieden: * taal/lezen * spelling (vanaf groep 4) * rekenen/ wiskunde * schrijven * expressie * aardrijkskunde (vanaf groep 5) * natuur (vanaf groep 4) * geschiedenis (vanaf groep 5) Op een weektaakblad staan alle taken die in een week moeten worden afgewerkt. Door het bundelen van alle dagtaken in de vorm van een weektaak krijgen de kinderen een beeld van: o De hoeveelheid werk o De samenstelling van een taak PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 14

14 o De soorten opdrachten o De verschillende vakgebieden Omdat het werk steeds met dagkleuren wordt gepland en afgetekend, wordt het inzicht in en het overzicht van het weekritme versterkt. Als de kinderen een taak af hebben, kleuren ze het betreffende hokje in met de dagkleur van de dag waarop zij de taak hebben voltooid. Bij een dagtaak wordt niet met kleuren gepland, maar met cijfers. Zo kunnen de kinderen de volgorde van de taken op één dag aangeven. Bij het werken met een weektaak krijgen de leerlingen nog meer gelegenheid het eigen werk naar eigen inzicht in te delen. Om die overgang de juiste vorm te kunnen geven, moeten we eerst stilstaan bij de vormgeving van de weektaak in de groep. Zo is het noodzakelijk dat een weektaak niet langer een aaneenschakeling van dagtaken is. In de weektaak bieden we de kinderen een zo ruim mogelijke variatie aan in de vakgebieden, waarbinnen ieder kind op eigen niveaus, in eigen tempo en volgens een zelf te bepalen volgorde het werk binnen een van tevoren afgesproken tijd maakt. Het dagtaakmodel gaat uit van indeling naar vakgebieden en indeling naar dagen. Het weektaakmodel gaat alleen uit van indeling naar vakgebieden. Symboolgebruik takenkaart groep 3 t/m 8: I = Instructie* Leerlingen mogen als ze willen en kunnen al wel zelf beginnen. K Klassikaal S 2 = Samenwerken Het getal geeft aan hoe groot het groepje moet zijn. X = Nakijken door leerling. M = Nakijken door leerkracht. NB: * de leerkracht geeft aan op de taakkaart wanneer de instructie plaatsvindt (dag en tijdstip). Differentiatie Bij het maken van een (week)taak wordt rekening gehouden met tempo- en/of niveauverschillen bij de kinderen. Bovendien staat op de taak aangegeven voor welke opdrachten of vakken er sprake is van instructie. En in de taak is het ook mogelijk aan te geven welke opdrachten door de leerlingen zelf te corrigeren zijn (dit juist ook in de opbouwfase). Niveau van de leerling in de taak, In eerste instantie lijkt het dat de taak voor alle kinderen hetzelfde is. Dit is echter niet het geval. Er wordt voor sommige kinderen maatwerk geleverd. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 15

15 De basistaak bestaat uit de reguliere oefenstof, zoals vermeld staat in de jaarplanner. Indien een leerling extra moet oefenen m.b.t. het vakgebied(bijv. spelling) dan wordt dit één van de verplichte taken. Werkt een leerling op een geheel ander niveau, dan schrijft de leerling of de leerkracht bij de desbetreffende taak het werk dat voor hem/haar bedoeld is. Het werken op een ander niveau betekent: 1. Het werken aan een aangepaste taak: het niveau is lager dan de basisstof 2. Het werken aan een verrijkingstaak: het niveau is hoger dan de basisstof We spreken dan van benedengemiddeld-, basis- en bovengemiddeldprogramma. Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Samenwerking daltonuitgangspunt (voor kleuters) Door het gebruik van het takenbord wordt bij de kleuter taakbesef ontwikkeld. Het kind merkt een eigen verantwoordelijkheid te hebben voor het afmaken van een opdracht. Daarbij heeft het de vrijheid om een opdracht vandaag of op een andere dag te doen. De weg naar zelfstandigheid is bij de jongste kinderen een weg, die door de leerkracht consequent geleid moet worden. Aanvankelijk is het zelfstandig administreren van afgemaakte taken best moeilijk. Het zelfstandig pakken, schoonmaken en opruimen van materialen is een belangrijk element van het werken in de kleutergroep. Na de uitleg van taken door de leerkracht hebben sommige kinderen moeite de afspraken te onthouden. Met hulp van andere kinderen worden onduidelijkheden bij voorkeur opgelost. Daltonuitgangspunt (groep 3 t/m 8) Verantwoordelijkheid Vrijheid in de eigen planning en de uitvoering daarvan. Verantwoordelijkheid nemen voor de zelf gemaakte keuzes. Vrijheid om wel of niet de instructie te volgen en de verantwoordelijkheid daarvoor te dragen. Zelfstandigheid Zelfstandig administreren. Kritisch het eigen werk evalueren. Samenwerking Opdrachten in tweetallen of grotere PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 16

16 groepen uitvoeren. Onderlinge hulp. 5.4 Inloop en instructie Inloop In 2010 zijn wij in alle groepen gestart met de inloop. De inloop houdt praktisch gezien in dat de kinderen bij de start van de dag meteen beginnen met zelfstandig werken. De eerste periode (tot 9.00 uur) staat hierbij het grote blok op rood. De tweede periode ( ) staat het grote blok op oranje. Soms is de periode van de inloop langer. Dit ligt aan hoe er gewerkt wordt, wat er op het programma staat en de leeftijd van de kinderen. Een aantal argumenten liggen ten grondslag aan het invoeren van de inloop: 1. De leerkracht heeft meteen aan het begin van de dag de tijd om reflectieve gesprekken over werk van de dag ervoor met kinderen te houden of om extra instructie te geven. 2. Aan het begin van de dag zijn de kinderen nog vol energie en gemotiveerd. 3. De leertijd wordt efficient ingezet. Kinderen hoeven niet te wachten tot alle kinderen aanwezig zijn, voordat ze met het werk kunnen beginnen. De leerkracht helpt tijdens de inloop eerst de kinderen met plannen (aan de instructietafel), de zogenoemde planinstructie. Daarna gaat de leerkracht verder met instructiegroepjes of reflectieve gesprekken. Instructie De kinderen kunnen via het dagritme of via de taakbrief zien wanneer een bepaalde instructie gepland staat. Op die manier kunnen de kinderen hun planning hierop afstemmen. Op Marimba mogen kinderen die dat kunnen zelf bepalen of ze aan een instructie meedoen. Hier is sprake van gedeelde sturing. In schooljaar willen we dit nog verder ontwikkelen. In het kader van evlaueren en reflecteren willen we de leerlingen nog meer de verantwoordelijkheid geven om te kijken wat ze nodig hebben om een stap verder te komen. 5.5 Correctie Kind of leerkracht Zowel voor de opdrachten binnen de taak als daarbuiten hechten wij grote waarde aan het zelf corrigeren door de kinderen. De voordelen van zelfcorrectie zijn: 1. het kind krijgt direct feedback op zijn werk. Hij hoeft niet te wachten tot het werk via de leerkracht terugkomt. 2. Het heeft een duidelijk leereffect, omdat het kind, als het een fout ontdekt, zich meteen zal afvragen hoe deze fout kon ontstaan. 3. Het geeft de kinderen hierdoor een beter inzicht in wat ze kunnen en bij welke zaken ze hulp moeten vragen bij de leerkracht. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 17

17 Al vanaf groep 3 mogen de kinderen bepaalde opdrachten zelf corrigeren. Met name dictee s en rekenopdrachten lenen zich daar al snel voor. Naarmate de kinderen ouder worden is er steeds meer mogelijk. Het streven is om de kinderen, zo veel mogelijk of wat ze aankunnen, zelf te laten corrigeren. De groepsleerkracht moet dat uiteraard voor de eigen groep steeds opnieuw inschatten. Hierbij gelden wel een aantal afspraken: o Toetsen worden nagekeken door de leerkracht. o Regelmatig neemt de leerkracht steekproeven of observeert de kinderen tijdens het werken. o De leerkracht werkt op maat, dat wil zeggen dat er per leerling gekeken wordt of zelfstandig nagekeken kan worden en of de leerling over de benodigde vaardigheden beschikt. Een kind dat liever de antwoorden overschrijft of erg onzorgvuldig is, kan blijkbaar minder vrijheid aan en moet ondersteund en gecontroleerd worden. o Er kunnen verschillende correctievormen worden gebruikt, zoals nakijken in tweetallen, nakijken door maatjes, nakijken samen met leerkracht, klassikale correctie en nabespreking. Of nakijken in tweetallen zonder nakijkboek, zodat er sprake is van vergelijken en uitleggen aan elkaar hoe men tot een oplossing is gekomen (een heel effectieve manier van samenwerkend leren). Zelf nakijken vraagt een bepaalde houding van de kinderen. De kinderen moeten zich realiseren dat je je werk nakijkt om er iets van te leren en niet om zoveel mogelijk krullen in je schrift te verzamelen. Als leerkracht moeten we de kinderen deze houding aanleren. We moeten ze ook leren dat ze hulp of uitleg moeten vragen zodra ze merken dat er sprake is van te veel fouten. In de groep (vanaf groep 3) is een klassenregistratiekaart aanwezig waarop het kind aantekent dat het werk ingeleverd is. Correctie is een onderdeel van evalueren en reflecteren. Dit is nog een ontwikkelpunt. In schooljaar 2010/2011 gaan we hier mee aan de slag om ons verder te ontwikkelen. Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Samenwerking daltonuitgangspunt Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen manier van corrigeren. Hulp/uitleg vragen, als je merkt dat er veel fouten zijn gemaakt. Zelfstandig nakijken In de varianten waarbij je elkaar of samen corrigeert. 5.6 Uitgestelde aandacht Met uitgestelde aandacht bedoelen we een periode dat de leerkracht niet meteen beschikbaar is voor vragen en problemen van kinderen. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 18

18 De twee belangrijkste redenen om te werken met uitgestelde aandacht zijn: 1. Het biedt de leerkracht de gelegenheid om ongestoord met individuele of met kleine groepjes kinderen te werken. 2. Kinderen leren in deze periode zelfstandig probleempjes op te lossen en zijn op elkaar aangewezen voor hulp. Als een kind een probleem of vraag heeft, waarbij het niet bij de leerkracht terecht kan, zal het kind als volgt een oplossing moeten zoeken: 1. de vraag nog eens lezen/bekijken 2. de vraag hardop lezen, goed nadenken 3. verder gaan met een andere opdracht en het later nog eens proberen 4. lukt het nog niet navraag doen in het team 5. lukt het nog niet blokje op vraagteken en verder gaan met ander werk Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Samenwerking daltonuitgangspunt De vrijheid om zelf oplossingen te bedenken voor gerezen problemen. Tevens de verantwoordelijkheid voor de gevolgen daarvan nemen. De vrijheid om hulp te zoeken en te geven. De hulp van de leerkracht wordt pas gegeven als niet het kind, maar de leerkracht daartoe het initiatief neemt. Oplossingen door middel van samenwerking worden gestimuleerd. 5.7 Samenwerken en maatjeswerk Wij vinden het van grote pedagogische waarde dat kinderen sociale vaardigheden opdoen. Samen werken, samen leren, samen spelen Samenwerkend leren Bij samenwerkend leren, is de samenwerking mede het doel van de opdracht. De koppels worden door de leerkracht samengesteld. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 19

19 Maatjes werken Maatjes werken heeft een sociaal karakter. Kinderen zijn een hele week maatje van elkaar en leren zo om te gaan met anderen. Ook met kinderen die ze zelf minder snel zouden kiezen. Maatjes werken wordt vooral ingezet bij activiteiten als: samen in de rij lopen, huishoudelijke taken en naast elkaar in de bus zitten. Leerkrachten stellen de maatjes meestal samen. Samenwerken Samenwerken vindt op vele manieren plaats. Zo kun je structureel een samenwerkingsopdracht in de taak zetten. Maar ook in taal-, reken- en andere methodes staan vaak suggesties voor samenwerkingsopdrachten in de instructiesfeer. Binnen het bewegingsonderwijs zijn veel werkvormen waarbij samenwerking onontkoombaar is, sport en spel is uitermate geschikt voor samenwerking. Creativiteit in alle vormen leent zich ook prima voor samenwerking. Denk aan drama, poppenspel, groepswerkstukken. Bij samenwerkingsopdrachten hebben we twee soorten evaluatie; procesevaluatie en productevaluatie. Bij procesevaluatie gaat het over hoe de samenwerking is verlopen en of alle partijen voldoende aan bod zijn geweest. Bij productevaluatie gaat het over het verkregen resultaat. Dit kan zowel een groepsevaluatie zijn, maar het kan ook een individuele evaluatie zijn. Afgesproken is om minimaal één keer in de week een samenwerkingsopdracht (samenwerkend leren of maatjeswerk) in de daltontaak op te nemen. We willen streven naar meer vormen. Maar dit is nog een ontwikkelpunt. Samenwerken mag in de klas en in het samenwerklokaal. Maximaal 4 kinderen per groep werken in het samenwerklokaal. In de klas is zichtbaar welke kinderen in het samenwerklokaal werken. Bij samenwerkend leren worden de koppels wisselend door de leerkracht of door de kinderen samengesteld. Het doel is: leren samenwerken en van elkaar te leren. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 20

20 Regels die we hanteren t.o.v. de leerlingen: samenwerken = geen vrij spelen, we werken rustig samen, we storen elkaar niet; we zeggen niet voor. 5.8 Keuzewerk Keuzewerk is niet even iets voor jezelf doen. Keuzewerk is: een uitdagende, educatieve activiteit een vast onderdeel van de basistaak, bijvoorbeeld omschreven als werk 30 minuten aan je keuzewerk (groep 3 t/m 8) een activiteit die de kinderen zelf mogen kiezen binnen aangegeven kaders in principe zelfcorrigerend, al volgt de leerkracht wel het proces ook samenwerken aan een opdracht 5.9 Meervoudige intelligentie Deze theorie gaat er van uit dat mensen op verschillende manieren intelligent zijn. Vanuit deze intelligenties kun je verschillende werkvormen afleiden. Je komt dan tegemoet aan de specifieke eigenschappen die ieder kind bezit. Een school die overwegend aandacht besteedt aan de verbaal-linguïstische en de logischmathematische intelligentie doet velen te kort. Op Marimba is het keuzewerk onder andere ingericht volgens de uitgangspunten van meervoudige intelligentie. De acht verschillende intelligentievormen zijn: Verbaal-linguïstisch woordknap Logisch-mathematisch rekenknap Visueel-ruimtelijk beeldknap Muzikaal-ritmisch muziekknap Lichamelijk-kinestetisch beweegknap Interpersoonlijk mensknap Intrapersoonlijk zelfknap Naturalistisch natuurknap 5.10 Materialen De inrichting van de klassen is zo, dat alle kinderen alle materialen die nodig zijn, zelfstandig kunnen pakken, eventueel kunnen schoonmaken en opruimen. Vooral in de kleutergroepen ligt er veel nadruk op deze vorm van zelfstandigheid. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 21

21 In de hogere groepen wordt deze zelfstandigheidsbevordering voortgezet. Veel kinderen zijn vertrouwd met de inrichting van de school en kunnen zelfstandig materialen halen. Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Samenwerken daltonuitgangspunt De vrijheid om zonder te vragen materialen te gebruiken die nodig zijn. Zelf bepalen wat nodig is en dat halen. Ook de ander moet de spullen weer gebruiken, dus laat het schoon achter, maak niet alles op en overleg over het gebruik van schaarse spullen Werkplekken De kinderen hebben een zekere vrijheid in het kiezen van een werkplek in de school. In de gangen zijn hoekjes gemaakt die gebruikt kunnen worden als werkplek. De gang is een stiltezone, er mag niet gepraat worden op de gang. Per klas mogen er 4 kinderen op de gang werken. In de klas is zichtbaar welke kinderen op de gang aan het werk zijn. Groep 1/2 en de groepen 3, 4, 4/5 en de groepen 5, 6, 6/7 werken op de gang bij de betreffende lokalen. Groep 7 en 8 werken op de gang bij het kantoor van de intern begeleider. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 22

22 Door het werken met taken, zijn kinderen in het klaslokaal vaak gelijktijdig bezig met verschillende opdrachten. Hier zitten kinderen samen te werken, daar krijgt een groepje extra uitleg van de leerkracht en weer ergens anders maakt iemand een creatieve opdracht. In een daltonschool moeten de kinderen in de klas wennen aan een zeker werkgeruis, maar een kind (dat dat kan) kan er ook voor kiezen om een rustig plekje te zoeken. Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Samenwerken daltonuitgangspunt De vrijheid om zelf de werkplek te bepalen. De verantwoordelijkheid om je werk te maken en om dus een gunstige werkplek te kiezen ligt bij het kind. Bij het maken van deze keuze moet het kind aanvankelijk met de leerkracht overleggen, maar uiteindelijk maakt het deze keuze zelfstandig. Rustig zijn bij het samenwerken Zorg voor klas, school en schoolomgeving Verantwoordelijkheid dragen door kinderen betekent ook, dat zij zorg leren hebben voor hun fysieke omgeving: de klas, de school als geheel en het terrein om de school heen. Hulpjes/klassendienst In alle groepen hebben de kinderen een taak om bij allerlei dagelijkse zaken, opruimen en schoonmaken (uitdelen, planten water geven, vegen enz.) van het lokaal te helpen. De taken worden getoond op het huishoudelijk takenbord. Hierop is eveneens te zien wie er verantwoordelijk is voor een taak. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 23

23 In en om de school is een aantal schoolregels van kracht. Deze regels staan in de schoolgids en worden, indien nodig, extra onder de aandacht gebracht. Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Samenwerken daltonuitgangspunt Al deze activiteiten zijn gericht op het stimuleren van het verantwoordelijkheidsgevoel. De hier genoemde activiteiten vinden meestal plaats in groepjes of tweetallen, zodat er altijd overleg nodig zal zijn Informatie en rapportage Marimba is een daltonschool en dat wordt uitgedragen naar ouders, kinderen en leerkrachten, stagiaires en invalleerkrachten. Algemene informatie over het onderwijs op onze school wordt kenbaar gemaakt op de volgende manieren: Informatieavonden van de groepen Voorlichting aan aspirant-ouders Op de website: Schoolgids Schoolplan Marimbazuin, de maandelijkse nieuwsbrief voor ouders De vorderingen van de kinderen worden gerapporteerd aan de ouders en de kinderen tijden de spreekavonden (10-minutengesprek) en in het rapport. Het is ook belangrijk om de kinderen regelmatig te herinneren aan het hoe, maar ook het waarom van de werkwijze op onze school. De groepsleerkracht brengt met regelmaat tijdens evaluatie van weektaken en de wijze van samenwerken de daltonprincipes onder de aandacht van de kinderen Handelingswijzers De handelingswijzer is een instrument, dat kinderen met pictogrammen, foto s en/of tekst duidelijk maakt wat er wordt gevraagd of verlangd. Met een handelingswijzer kunnen leerlingen zonder hulp van de leerkracht een handeling uitvoeren. Denk aan: De werkwijze bij het maken van een puzzel Toiletgang Schrift vol wat moet ik doen? Spellingsregels Huishoudelijke taken Op Marimba wordt op dit moment een start gemaakt met het werken met handelingswijzers. We zijn net begonnen met het maken van handelingswijzers. We PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 24

24 zitten in de probeerfase. Het is de bedoeling dat we dit schooljaar een aantal gemaakte handelingswijzers aan elkaar presenteren. Uiteindelijk zal het begrip handelingswijzers steeds een concretere invulling krijgen en zal het aanbod van handelingswijzers steeds groter worden. De handelingswijzers zijn vooral bedoeld om de zelfstandigheid van de leerlingen te vergroten. Ze kunnen zo zonder hulp van een andere leerling of van de leerkracht zelf hun probleem gemakkelijker oplossen. Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Samenwerken daltonuitgangspunt Handelingswijzers verschaffen duidelijkheid, zodat het kind verantwoordelijkheid kan nemen voor de eigen keuzes. Kijkend naar de handelingswijzers kan het kind zelfstandig beslissingen nemen, zonder de leerkracht erbij te betrekken. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 25

25 5.15 Verdere ontwikkelingen Dit beleidsplan is in mei 2008 opgesteld en in 2011 aangepast. Het plan voor is om het evalueren en reflecteren verder uit te bouwen. We willen van leerkrachtgestuurd naar gedeelde sturing. We willen dat kinderen zelf beter aan kunnen geven wat er goed ging en wat er beter kon. We willen dat ze zelf mee gaan bepalen hoe ze de processen en producten kunnen verbeteren. Wenke daltonadviesbureau zal in twee studiemiddagen inrichten rondom evalueren en reflecteren. Van leerkrachtgestuurd naar gedeelde sturing staat hierbij centraal. Op het gebied van handelingswijzers vindt het komende jaar ( ) verdere ontwikkeling plaats. Het is de bedoeling dat leerkrachten voor hoofdactiviteiten van de betreffende groep handelingswijzers gaan maken. Verder zal intervisie door wederzijdse klassenbezoeken de werkwijze op elkaar afstemmen en de cohesie van het team vergroten. Ook is er in november 2010 een proefvisitatie door Wenke daltonadviesbureau geweeest. Punten die uit de proefvisitatie kwamen, worden in behandeld. Deze punten zijn: - samenwerken - differentiatie op de taakbrief - plannen (op het kiesbord) - evalueren Deze punten worden eerst in kleine werkgroepjes uitgewerkt en uitgeprobeerd. Daarna vindt terugkoppeling naar het gehele team plaats en wordt er besproken hoe we als team hier verder mee gaan. Op 17 maart 2011 staat de visitatie voor de deur. Ook aandachtspunten die hieruit naar voren komen, zullen meegenomen worden in de ontwikkeling van Marimba. In het schooljaar gaan we ons ook richten op de betrokkenheid van ouders bij het daltononderwijs op Marimba. We willen een ouderpanel dalton oprichten die mee gaat denken over het daltononderwijs. Ook willen we ouders beter op de hoogte stellen van waar we mee bezig zijn. Hoe we dat precies willen gaan doen, is nog niet duidelijk. Dit moet in het begin van het schooljaar meer duidelijkheid krijgen. Zie verder ook het dalton-ontwikkelplan (bijlage 3). PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 26

26 Bijlagen 1. Kerncompetenties 2. Taakbrieven 3. DaltonOntwikkelPlan (DOP) PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 27

27 Bijlage 1 Kerncompetenties Pcbs Marimba, school voor daltononderwijs Wij geven kinderen verantwoordelijkheid Ik stimuleer dat kinderen verantwoordelijkheid nemen voor materiaal en werk. Ik laat de weektaak plannen Ik houd kinderen een spiegel voor bij het zelf oplossen van problemen. Ik stimuleer leerlingen om te ontdekken wat ze nog niet snappen en daar vragen over te stellen. Ik geef kinderen vertrouwen. Wij leren kinderen zelfstandig te werken Ik werk met uitgestelde aandacht Ik stimuleer zelfstandig leren. Ik gebruik handelingswijzers Ik gebruik het 20 stappenplan Ik zorg ervoor dat in de klas alles op een vaste plek staat Ik visualiseer het proces Wij leren kinderen samenwerken Ik pas verschillende vormen van samenwerken toe. Ik zorg ervoor dat de structuur van samenwerken helder is. Ik hanteer het begrip maatjes Ik leer kinderen dat ze gebruik kunnen maken van elkaar kwaliteiten. Ik leer kinderen respect te hebben voor elkaar. Wij passen allerlei vormen van differentiatie toe Ik differentieer n.a.v. observaties, methodegebonden toetsen en citoresultaten Ik differentieer de opdrachten van de dag/weektaak. Ik geef kinderen zoveel mogelijk werk op niveau. Ik pas vormen van pedagogische differentiatie toe. Ik kom zo mogelijk aan de wensen van het kind tegemoet. PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 28

28 Bijlage 2 PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 29

29 Bijlage 3 DaltonOntwikkelPlan (DOP) Beschrijf hieronder puntsgewijs de stappen die binnen de fasen worden gezet en zet dit vervolgens in een tijdperspectief, bijvoorbeeld uitgesmeerd over verschillende schooljaren. Op het moment dat u lid wilt worden bent u misschien al voorbij de oriëntatiefase. Beschrijf dan kort wat u gedaan heeft in deze fase. Naam school PC bs Marimba Adres Steenovenstraat 2 Postcode en Plaats 5402 HM Uden Directeur Lambert van der Ven (waarnemend directeur) Wie, Wanneer Oriëntatie Beschrijf de acties die u gaat ondernemen om uzelf te oriënteren op Dalton en de vereniging 1. Scholing/studiedagen GIP-model o.l.v. Giralis in het kader gedifferentieerd onderwijs 2. Vernieuwde directie (management team) zet in op visie-ontwikkeling 3. Vergadering/studiedag over onderwijsvernieuwing, waaronder dalton Team ~ Directie/team ~ Team ~ Einddoel in beeld Beschrijf de acties voor een 0-meting en hoe u een en ander op de school aanpakt (bv. projectgroepje) 1. Vergadering/studiedag over onderwijsvernieuwing, waaronder dalton waar zijn we sterk in? Wat past daarbij? 2. Ouderavond over daltononderwijs (algemeen) 3. Daltoncoördinator aangesteld; De daltoncoördinator coördineert de daltonontwikkeling op Marimba. 4. Werkgroep dalton opgericht. Deze werkgroep ondersteunt de daltoncoördinator bij het inrichten van daltononderwijs op Marimba. 5. Afnemen indicatorenlijst onder leerkrachten. 6. Opstellen jaarplan daltononderwijs op Marimba door werkgroep dalton. Dit aan de hand van ingevulde indicatorenlijsten. 7. Afnemen indicatorenlijst onder leerkrachten. 8. Opstellen jaarplan daltononderwijs op Marimba door werkgroep dalton. Dit aan de hand van ingevulde indicatorenlijsten meting door Wenke daltonconsultants 10. N.a.v. de 0-meting worden werkgroepjes opgericht. Alle werkgroepjes werken aan een onderwerp uit de 0-meting. Team ~ Team/ouders/directie ~ Daltoncoördinator ~ juli 2007 Werkgroep dalton ~ okt Team ~ Juni 2008 Werkgroep dalton ~ juli 2008 Team ~ juni 2009 Werkgroep dalton ~ juli 2009 Wenke daltonconsultants ~ nov Team ~ nov Kennismaken met andere Daltonscholen Beschrijf de acties m.b.t de regio 1. M.i.v. schooljaar nemen daltoncoördinator en directeur deel aan directienetwerk-zuid 2. M.i.v. schooljaar neemt de daltoncoördinator deel aan Directie/ daltoncoördinator ~ Vanaf 2007 Daltoncoördinator ~ PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 30

30 netwerk-zuid 3. Bezoeken van verschillende daltonscholen in de regio door teamleden. 4. Deelnemen aan studiemiddag georganiseerd door daltonnetwerk regio zuid. 5. Cursus dalton in 3 van saxion Hogeschool in de regio aanbieden en volgen Vanaf 2007 Team ~ Daltoncoördinator en IB er ~ maart 2009 Daltoncoördinator/ leerkracht groep 3 ~ jan juni 2010 Op weg Beschrijf de acties m.b.t. bijvoorbeeld scholing, aanschaf materialen, aanpassing gebouw, etc. 1. Invoering daltonelementen schoolbreed: takenbord, weektaakformulier, dagtaakformulier, daltonkleuren, maatjesbord/huishoudelijktakenbord, nieuw rapport 2. Nieuwe meubels in de klaslokalen, elke groep een instructietafel 3. Daltonscholing o.l.v. Wenke daltonconsultants 4. Studiedagen: effectieve instructie; zelfstandigheidsontwikkeling of samenwerken, welke kant gaan we op? 5. Ouderavond over Meervoudige Intelligentie 6. Realiseren uniform symbool voor uitgestelde aandacht 7. Inzetten methode Leeslijn in groep 1 t/m 8 8. Managementcursus daltononderwijs o.l.v. Wenke daltonconsultants 9. Directe instructiemodel toepassen in elke groep, door elke leerkracht 10. Studiedag (o.l.v. Wenke daltonconsultants): zelfstandigheidsontwikkeling. 11. Vergaderingen werken buiten de klas en uitgestelde aandacht 12. Nascholing leerkrachten cursus daltonleerkracht o.l.v. wenke daltonconsultants 13. Aanpassen werkplekken buiten de klas; realiseren werklokaal 14. Studiedag (o.l.v. Wenke adviesbureau onderwijs): taakbrief en instructie 15. Vergaderingen taakbrief en instructie 16. Aanpassen taakbrief; doorgaande lijn taakbrief opzetten 17. Realiseren daltonhandboek 18. Realiseren aanbod keuzewerk en keuzebord 19. Het oude gedeelte van de school wordt van binnen geschilderd, alle deuren krijgen de zogenoemde daltonkleuren 20. Inzetten methode Brandaan voor geschiedenis 21. Studiedag zelfstandigheidsontwikkeling (o.l.v. Wenke daltonconsultants) Team ~ Team ~ Team ~ Team ~ Team/ouders/directie ~ Team ~ Team ~ Directie/ daltoncoördinator ~ Team ~ Team ~ sept Team ~ sept. dec leerkrachten en directeur ~ Team ~ nov Team ~ januari 2010 Team ~ jan. mrt Team ~ mrt. apr Team ~ Team ~ aug Team ~ sept Team ~ nov Collegiale consultatie Beschrijf hoe u deskundige buitenstaanders betrekt bij het proces. 1. Daltonscholing door Wenke daltonconsultants 2. Deelname aan daltonnetwerk zuid (daltoncoördinator/directeur) 3. Deelname daltonconferentie 4. Daltonscholing management door Wenke daltonconsultants 5. Coachinsgesprekken met Annemarie Wenke, daltoncoördinator en werkgroep dalton Team ~ Daltoncoördinator/ directeur ~ Daltoncoördinator/IBer/RT-er ~ Daltoncoördinator/ directeur ~ Annemarie Wenke, daltoncoördinator en werkgroep dalton ~ juni 2009 en juni 2010 PC basisschool Marimba, school voor daltononderwijs 31