Rapportage Werken aan de Zorg Februari 2012 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport KPMG Plexus en BKB

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Rapportage Werken aan de Zorg Februari 2012 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport KPMG Plexus en BKB"

Transcriptie

1 Rapportage Februari 2012 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport KPMG Plexus en BKB 1

2 Voorwoord Dit rapport brengt in kaart wat de waardecreatie van de Nederlandse zorg is en hoe we de waardecreatie van de zorg voor de Nederlandse burger verder kunnen vergroten in het licht van de ingezette beleidsveranderingen. Deze inventarisatie is de laatste van de zes inventarisaties binnen het traject Werken aan de zorg. Eerder zijn de effecten van het beleid al inzichtelijk gemaakt rondom de thema s Kosten & Kwaliteit, Bouw en Diversiteit van Wonen, Meer Tijd voor de Cliënt, Werken in de Zorg en De Patiënt Centraal?. KPMG Plexus en BKB Breukelen, februari

3 Inhoud Management samenvatting 1 Inleiding 1.1 Werken aan de zorg 1.2 Thema 6:, voortbouwen op eerdere bevindingen 1.3 Wat is waardecreatie? 1.4 Eerder onderzoek naar waardecreatie 1.5 Uitdagingen voor de zorg en gevoerd beleid 1.6 : toevoeging aan bestaande literatuur 1.7 Vraagstellingen 2 per zorgfunctie Doelmatigheid 4.8 Maatschappelijk waardepotentieel 4.9 Best Practice: De Drie Notenboomen - De Herbergier 4.10 Ziekte van Huntington in Centrum Topaz Overduin 4.11 De optimale waarde in de intramurale (ouderen)zorg 5 Ernstig psychiatrische aandoeningen 5.1 Zorgfunctie ernstig psychiatrische aandoeningen 5.2 voor de patiënt 5.3 Organisatie van zorg 5.4 Best Practice: GGZ Noord-Holland-Noord (NHN) Relatie waardecreatie op zorgfunctie niveau tot eerder onderzoek 2.2 op zorgfunctieniveau 2.3 Kwaliteit en volume 2.4 Doelmatigheid en volume 2.5 Reisafstand en volume 2.6 Reisbereidheid 2.7 Concluderend waardecreatie per zorgfunctie 3 Berekening waardepotentieel op aandoeningenniveau 3.1 Algemene benadering en uitgangspunten 3.2 Berekening kwaliteitswinst 3.3 Reiskosten 3.4 Berekening maatschappelijk waardepotentieel 3.5 Concentratie van kennis en outreach bij leveren zorg Beademing (niet-postoperatief) op de IC 6.1 Definitie zorgfunctie 6.2 voor patiënten op de IC 6.3 Organisatie van zorg 6.4 Beleid: Financiering en volumenormen 6.5 Kwaliteit van IC zorg 6.6 Reistijd en bereikbaarheid 6.7 Doelmatigheid 6.8 Het maatschappelijk waardepotentieel: optelsom van kwaliteitswinst en reiskosten 6.9 Best Practice: Tele Intensive Care OLVG MC Zuiderzee 6.10 Nabijheid en volume kunnen samen gaan 6.11 Best Practice: Henry Ford Hospital 6.12 Conclusie: minder IC locaties leidt tot meer waardecreatie voor de patiënt 51 4 Intramurale (ouderen)zorg 96 7 Borstkanker Definitie zorgfunctie 4.2 voor de cliënt 4.3 Organisatie van zorg 4.4 Beleid: financiering, kwaliteit en volumenormen 4.5 Kwaliteit van zorg voor ouderen met dementie 4.6 Reistijd en bereikbaarheid Definitie zorgfunctie 7.2 Waarde voor de patiënt met borstkanker 7.3 Organisatie van zorg 7.4 Beleid: Financiering en volumenormen 7.5 Kwaliteit van borstkankerzorg 7.6 Reistijd en bereikbaarheid 4 5

4 Het maatschappelijk waardepotentieel als optelsom van kwaliteitswinst en reiskosten 7.8 Best Practice: NKI-AvL 7.9 Best Practice: The University of Texas MD Anderson Cancer Center 7.10 Conclusie: Nederland zet te veel in op nabijheid, om optimale waarde te creëren zijn minder centra vereist 8 CVA Beleid: Financiering en volumenormen 10.5 Kwaliteit van knievervangingen 10.6 Reistijd en bereikbaarheid 10.7 Doelmatigheid 10.8 Maatschappelijk waarde potentieel als optelsom van kwaliteitswinst, reiskosten en doelmatigheidswinst 10.9 Best Practice: Sint Maartenskliniek Best Practice: Hospital for Special Surgery Overall conclusie niet mogelijk Definitie zorgfunctie 8.2 Waarde voor de CVA patiënt 8.3 Organisatie van CVA zorg 8.4 Beleid: financiering, kwaliteit en volumenormen 8.5 Kwaliteit van CVA zorg 8.6 Reistijd en bereikbaarheid 8.7 Het maatschappelijk waarde potentieel is het grootst bij 20 tot 68 locaties 8.8 Om optimale waarde te creëren is een kleiner aantal, maar meer gespecialiseerde CVA centra nodig 9 PCI 9.1 Definitie zorgfunctie 9.2 voor PCI patiënten 9.3 Organisatie van zorg 9.4 Beleid: regulering, financiering en volumenormen 9.5 Kwaliteit van PCI zorg 9.6 Reistijd en bereikbaarheid 9.7 Berekening reistijd 9.8 Het maatschappelijk waardepotentieel is het grootst bij 16 tot 20 locaties 9.9 Best Practice: Miller Family Heart and Vascular institute van de Cleveland Clinic 9.10 Best Practice: dr. Devi Shetty, Narayana Hrudayalaya Hospital 9.11 Best Practice: de tien geboden van het Erasmus MC 9.12 Conclusie: uitbreiding PCI zorg lijkt niet gewenst Conclusies 11.1 Inrichting zorglandschap sluit niet optimaal aan bij waardedomeinen patiënt 11.2 zorgfuncties gemiddeld tot bovengemiddeld in vergelijking met buitenland 11.3 Clustering van zorg 11.4 in relatie tot beleid 11.5 in de praktijk: rol van de zorginstellingen 11.6 in de praktijk: rol van de beroepsverenigingen 11.7 in de praktijk: rol van de zorgverzekeraars en zorgkantoren 11.8 in de praktijk: rol van de IGZ 11.9 in de praktijk: rol van de overheid Concluderend: meer waarde door focus op expertise 12 Referenties 13 Bijlagen 13.1 Reiskosten: achtergrond berekeningen en aannames 13.2 Bijlage niet-postoperatief beademde patiënten op de IC 13.3 Bijlage borstkanker 13.4 Bijlage CVA 13.5 Bijlage PCI behandelingen 13.6 Bijlage Knievervanging Totale knievervanging Definitie zorgfunctie 10.2 voor patiënten met knievervanging 10.3 Organisatie van zorg 6 7

5 Management samenvatting Wat is waardecreatie? In de praktijk zijn er verschillende niveaus van waardecreatie te onderscheiden: op zorgfunctie niveau; op individueel niveau. Per niveau dient men het begrip waardecreatie op een verschillende manier te operationaliseren, hieronder beschrijven we dit meer in detail. op zorgfunctie niveau In dit rapport bespreken we wat voor waarde de zorg voor de Nederlandse burger genereert en hoe we in de Nederlandse zorg meer waarde kunnen creëren. In deze management samenvatting bespreken we eerst het begrip waardecreatie, vervolgens de vraagstelling en de resultaten en we sluiten af met de belangrijkste conclusies. Per zorgfunctie (bijvoorbeeld borstkankerzorg, intramurale ouderenzorg, etc.) wordt er waarde gecreëerd voor patiëntengroepen door het creëren van een optimale prijs-/kwaliteitverhouding. Op dit niveau gaat het dus over de waardecreatie die gemiddeld gerealiseerd wordt in Nederland per zorgfunctie. Bijvoorbeeld: wat is de 5-jaars overleving bij borstkanker in Nederland? En hoe verhoudt zich dit met de prestaties in het buitenland? Deze waardecreatie per zorgfunctie hangt sterk samen met het gevoerde beleid en daarmee met de inrichting van het zorglandschap (op hoeveel locaties wordt deze zorgfunctie aangeboden?) en de prikkels tot goede samenwerking die de ketenpartners van deze zorgfunctie hebben. Per zorgfunctie onderscheiden we de verschillende domeinen van waardecreatie voor de patiënt: Kwaliteit en veiligheid van zorg; Patiëntgerichte en efficiënte zorg1; Nabijheid en toegang tot zorg2. Alhoewel deze drie domeinen altijd in enige mate van belang zijn voor de patiënt, wisselt het relatieve belang per zorgfunctie. Zo staat bij borstkanker kwaliteit van de behandeling meer op de voorgrond en is nabijheid relatief minder van belang dan bijvoorbeeld bij intramurale ouderenzorg. Daarom bepalen we bij iedere zorgfunctie het relatieve belang van deze domeinen. Vervolgens bekijken we aan de hand van het huidige beleid en de inrichting van het zorglandschap in hoeverre dit nu bijdraagt aan de optimale waardecreatie in de zorg en waar verbeteringen mogelijk zijn. Schematisch staat dit weergegeven in de figuur op de volgende pagina. 1} 2} Met efficiënte zorg bedoelen we hier: een vlotte logistiek die bijdraagt aan patiëntgerichte en doelmatige zorg. Deze indeling is gebaseerd op de domeinen uit het rapport Crossing the Quality Chasm, I.O.M., USA, Gelet op de Nederlandse situatie waarin de toegankelijkheid van zorg publiek gewaarborgd is, is het domein zorg voor iedereen gelijk niet meegenomen. 8 9

6 Figuur 1 bij fictieve zorgfunctie; relatief belang voor de patiënt per domein versus beleid en inrichting zorglandschap Figuur 2 Verschillende zorgfuncties Kwaliteit en veiligheid van zorg Acute zorg PCI, IC en CVA zorg Hoog Gemiddeld Relatief belang waardedomein voor de patiënt Beleid en inrichting zorglandschap Planbare complexe zorg Borstkanker Laag Laag Planbare enkelvoudige zorg Knievervanging Hoog Gemiddeld Laag Gemiddeld Hoog Nabijheid en toegang tot zorg Chronische zorg Intramurale ouderenzorg, ernstige psychiatrische aandoeningen Zoals gezegd wisselt het relatieve belang van de waardedomeinen (kwaliteit en veiligheid van zorg, patiëntgerichte en efficiënte zorg, nabijheid en toegang tot zorg) per zorgfunctie. Om een goed beeld te krijgen van de waardecreatie in de hele Nederlandse zorg hebben we de zorg verdeeld in vier zorgsegmenten. Per zorgsegment gaan we in op een of meer zorgfuncties uit zowel de cure als de care: Acute zorg: PCI zorg (dotterbehandelingen), Intensive Care en CVA zorg (beroerte); Planbare complexe zorg: borstkanker; Planbare enkelvoudige zorg: knievervanging; Chronische zorg (in de care): intramurale ouderenzorg en ernstige psychiatrische aandoeningen. op individueel niveau Het volgende niveau van waardecreatie is de waarde die de individuele zorgaanbieder genereert voor de individuele patiënt. De waardecreatie op individueel niveau is deels een afgeleide van de waardecreatie op zorgfunctie niveau - door de invulling van het zorglandschap - maar wordt mede beïnvloed (positief of negatief) door de individuele organisatie (managers en professionals). Zo kunnen aanbieders bovenof ondergemiddeld scoren op medische kwaliteit door het snel toepassen van innovaties en kunnen ze meer waarde voor hun patiënten genereren. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat het ene ziekenhuis minder wondinfecties heeft na knievervangingen dan het andere ziekenhuis. Daarnaast kunnen zorgaanbieders goed of minder goed inspelen op individuele preferenties van patiënten. Is het bijvoorbeeld mogelijk een eigen maaltijd te kiezen als patiënt? Of kun je een afspraak maken op het spreekuur op een tijdstip dat je als patiënt goed uitkomt? Vraagstellingen Uitgaande van de hierboven beschreven niveaus van waardecreatie gaan we in deze studie in op de volgende vragen: 1) 2) Welke waarde creëert Nederland op ziektebeeld- c.q. zorgvraagniveau in vergelijking met andere landen? In hoeverre sluit de inrichting van het zorglandschap aan op het optimaliseren van de waardecreatie? Wat zijn aansprekende voorbeelden op het gebied van waardecreatie op ziektebeeld- c.q. zorgvraagniveau uit binnen- en buitenland? En in welke beleidsomgevingen komen deze aansprekende voorbeelden tot stand? 10 11

7 Inrichting zorglandschap sluit niet optimaal aan bij waardedomeinen patiënt Uit eerder uitgevoerd Nederlands en internationaal onderzoek blijkt dat de zorg waarde levert voor zijn geld: immers de baten gemeten in QALY s wegen op tegen de kosten. Echter, de gegenereerde QALY s leveren geen daadwerkelijke euro s ( in de zin van cash flow ) op, waardoor de betaalbaarheid van de zorg, onder druk staat ondanks de waarde die de zorg creëert. Figuur 4 Aansluiting relatief belang waardedomein per zorgfunctie voor de patiënt bij huidige zorglandschap In dit rapport laten we zien dat de zorg nóg veel meer waarde kan leveren dan ze nu al doet, door de inrichting van het zorglandschap c.q. het beleid beter te laten aansluiten bij het relatieve belang van de waardedomeinen voor de patiënt (zie figuur 3). Figuur 3 Relatieve belangen domeinen waardecreatie borstkankerpatiënten versus inrichting huidige landschap Kwaliteit en veiligheid van zorg Hoog Gemiddeld Laag Relatief belang waardedomein voor de patiënt Beleid en inrichting zorglandschap Gemiddeld Laag Hoog Laag Gemiddeld Hoog Nabijheid en toegang tot zorg Het blijkt dat de mate waarin de waarde voor de patiënt aansluit bij de inrichting van het huidige zorglandschap sterk wisselt per functie. Zo blijkt er veel winst te behalen bij borstkanker en IC-zorg, maar sluit de huidige indeling van PCI zorg al goed aan bij de optimale waardecreatie voor de patiënt. In figuur 4 zijn de resultaten op zorgfunctieniveau samengevat. Uit figuur 4 blijkt dat we in de cure momenteel te veel de waarde nabijheid hebben laten prevaleren boven de waarde kwaliteit die bij een hoog volume per zorgfunctie per centrum tot stand komt. Om de waarde te optimaliseren is een centralisatie van zorg in de cure noodzakelijk. Tijdens deze concentratie moet vervolgens gekeken worden, welke delen van de zorg via outreach weer zo dichtbij mogelijk geleverd kunnen worden, om zoveel mogelijk de waarde nabijheid te realiseren. Voor bijvoorbeeld borstkankerzorg vindt de operatie dan in het gespecialiseerde centrum plaats, maar de (eenvoudige) diagnostiek en een (deel) van de nazorg kan via geprotocolleerde outreach plaatsvinden. Voor zeer zeldzame aandoeningen zou men zelfs moeten komen tot een concentratie van zorg op Europees niveau, om op die manier meer kwaliteit te kunnen realiseren. Vanuit die Europese centra kan dan weer outreach plaatsvinden richting Nederland. In de chronische zorg zijn al veel succesvolle voorbeelden te vinden die een centrale organisatie met daarin kennis en expertise, weten te combineren met het in de nabijheid leveren van de zorg (bijvoorbeeld Topaz Overduin, de Herbergier, GGZ Noord- Holland-Noord). Echter, dit kan waarschijnlijk op meer plekken gebeuren dan nu het geval is. Om deze beweging in de GGZ van de grond te krijgen is een meer integrale bekostiging vereist. In figuur 5 zijn de verschillende zorgfuncties samengevat en staat per zorgfunctie beschreven welke beweging noodzakelijk is om de optimale waarde voor de patiënt te organiseren

8 Figuur 5 Strategie per zorgfunctie voor optimale waardecreatie voor de patiënt In figuur 6 staat schematisch beschreven hoe een hoger volume de positieve spiraal van meer kwaliteit tegen minder kosten tot stand brengt. Door een groter volume per centrum neemt de ervaring toe, komen er betere data beschikbaar en kunnen meer dedicated professionals aan teams worden toegevoegd. Hierdoor kunnen die professionals zich gaan subspecialiseren, is er meer ruimte om te investeren in infrastructuur en ontstaan er inkoopvoordelen. Door het grotere volume aan patiënten kunnen investeringen sneller worden terugverdiend en kan de innovatie snel toenemen, zowel in het primaire proces van de zorg, als in het meten van risico gecorrigeerde uitkomsten. Deze toegenomen transparantie en de goede patiëntervaringen verbeteren de reputatie van het centrum, waardoor het volume aan patiënten verder stijgt en de positieve spiraal aan een volgende ronde kan beginnen. zorgfuncties gemiddeld tot bovengemiddeld in vergelijking met buitenland De zorgfuncties knievervanging, borstkankerzorg, CVA en PCI zorg scoren gemiddeld tot bovengemiddeld in termen van uitkomsten van zorg in vergelijking tot het buitenland. Voor de IC zorg en de zorgfuncties in de care zijn cijfers moeilijk vergelijkbaar met het buitenland, daar kunnen we dus geen uitspraak over doen. Specialisatie in ziekenhuizen Uit de analyses voor borstkanker, PCI zorg, CVA, IC s en knievervanging blijkt dat het in het huidige ziekenhuislandschap niet mogelijk is de optimale waarde te creëren, omdat instellingen een te laag volume aan patiënten behandelen. Door terug te gaan naar minder locaties per zorgfunctie kan de kwaliteit verhoogd worden, nemen de QALY s toe en daarmee stijgt de toegevoegde waarde van de zorg. Figuur 6 Volume en waardecreatie (Porter, 2010) Volume in a Medical Condition Enables Value Better Results, Adjusted for Risk Faster Innovation Costs of IT, Measurement, and Process Improvement Spread over More Patients Greater Leverage in Purschasing Wider Capabilities in the Care Cycle, Including Patient Engagement The Virtuous Circle of Value Improving Reputation Rising Capacity for Sub-Specialization Greater Patient Volume in a Medical Condition Rapidly Accumulating Experience Better Information Clinical Data More Fully Dedicated Teams More Tailored Facilities 14 15

9 Concentratie van zorg mogelijk ook in de care De beschreven voorbeelden van Huntington zorg, kleinschalig wonen en de FACT teams laten zien dat concentratie van zorg ook van toepassing zou kunnen zijn in de care. De beschreven instellingen laten zien dat door de focus op hun unieke zorgconcept de kwaliteit toeneemt en in het geval van de FACT teams ook de kosten dalen. Deze voorbeelden laten zien dat concentratie van zorg en daarmee een concentratie van kennis over een bepaalde zorgfunctie ook in de care kan leiden tot meer waardecreatie voor patiënten. Nabijheid en concentratie van zorg kunnen samen gaan In dit rapport staan de positieve effecten op kwaliteit beschreven wanneer een centrum een hoger volume van een bepaalde zorgfunctie levert. Deze concentratie van de zorg in hoog volume centra leidt er echter ook toe dat de reisafstanden toenemen. Ondanks het feit dat mensen een aanmerkelijke reisbereidheid hebben voor een goede kwaliteit van zorg, krijgt men zorg bij voorkeur zo dicht mogelijk in de eigen omgeving. De kunst voor gespecialiseerde centra is dus om vanuit hun volumevoordeel toch zo dichtbij mogelijk de zorg te leveren, zeker wanneer het dichtbij leveren van de zorg ook de inhoudelijke kwaliteit ten goede komt (bijvoorbeeld de FACT teams). Dat een groot volume en nabijheid van zorg tot op zekere hoogte samen kunnen gaan blijkt uit verschillende voorbeelden in het rapport. Zo laten de FACT teams van GGZ Noord-Holland-Noord zien dat zij dankzij het relatief grote verzorgingsgebied ( mensen) in staat zijn optimale kennis en expertise te ontwikkelen. Tegelijkertijd slagen zij er ook in om die zorg in de eigen omgeving van de patiënt te leveren. Ditzelfde geldt voor de Herbergier die een uniek zorgconcept kan neerzetten door volume te genereren in de backoffice waardoor ondersteuning voor de verschillende locaties te realiseren is. Een ander voorbeeld is Buurtzorg (zie Kosten en Kwaliteit) die ook vanuit volume in de back-office thuiszorg van hoge kwaliteit kan leveren. Een ander interessant voorbeeld is de Tele-IC van het OLVG: door de opgebouwde expertise ten gevolge van hun volume, is het OLVG in staat andere ziekenhuizen te helpen hun kwaliteit te verbeteren. Desalniettemin zal het niet altijd mogelijk zijn voor de gehele behandeling nabijheid én concentratie van zorg te realiseren. In die gevallen moet per zorgfunctie bekeken worden naar welke kant de balans moet uitvallen. Op basis van de bevindingen uit deze rapportage lijkt het aannemelijk dat juist de patiënt vaak gebaat zal zijn bij een wat verdere reisafstand, aangezien de kwaliteit dan substantieel toeneemt. Clustering van zorg In deze rapportage hebben we per zorgfunctie gekeken hoeveel locaties in Nederland er nodig zijn om de optimale waardecreatie te realiseren. In de praktijk zal er bekeken moeten worden of bijvoorbeeld borstkankerzorg gecombineerd moet worden met andere vormen van oncologische zorg, om op die manier bijvoorbeeld een oncologisch centrum op te richten, of dat er gekozen wordt voor een separate borstkanker kliniek. Ditzelfde geldt voor de andere zorgfuncties beschreven in dit rapport. in relatie tot beleid In de rapportage - Kosten en Kwaliteit staat beschreven dat het ingezette beleid (met de uitgangspunten: vraaggerichte bekostiging, transparantie van kwaliteit en keuzemogelijkheden) heeft bijgedragen aan verbetering van de prijs-/kwaliteit verhouding van zorg. Het blijkt dat in zorgsectoren waar deze uitgangspunten verder zijn ingevoerd, de prijs-/kwaliteit verhouding verbeterd is. De bevindingen in dit rapport laten zien dat er nog meer waarde gecreëerd kan worden, door naast transparantie en vraaggerichte bekostiging van zorg, in te zetten op een optimale expertiseverdeling per zorgfunctie. Best practices uit deze rapportages ontstaan vaak door lokaal initiatief en nog in mindere mate door specifieke prikkels in het beleid van overheid of zorgverzekeraars die instellingen dwingen om topkwaliteit zorg te leveren in een bepaalde zorgfunctie door verregaande specialisatie. Voorbeelden van lokaal initiatief voor waardecreatie op individueel niveau zijn: de IC-zorg in het OLVG, de borstkankerzorg in het AvL en de FACT teams van GGZ Noord Holland Noord. Dit geldt niet alleen voor Nederlandse voorbeelden maar ook voor de internationale voorbeelden (VS, India, Frankrijk). Tegelijkertijd laten de Nederlandse instellingen zien dat ook binnen de huidige beleidscontext al veel mogelijk is om excellente waarde van zorg te leveren. Het huidige beleid belemmert hen dus niet. Hierna beschrijven we rollen van de verschillende partijen in de zorg en hoe zij kunnen bijdragen aan meer waardecreatie op zorgfunctieniveau

10 in de praktijk: rol van de zorginstellingen Dit rapport laat zien welke mogelijkheden er zijn om meer waarde per zorgfunctie te realiseren. Het lijkt primair een taak voor zorginstellingen om deze kansen te verzilveren. De meest logische manier hiervoor is het focussen op zorgfuncties waar instellingen nu al een bovengemiddelde kwaliteit realiseren. Via transparantie over die kwaliteit kunnen zorginstellingen extra volume creëren en kan de positieve spiraal in gang worden gezet (figuur 6). Op termijn zou dit de kwaliteit van zorg ten goede moeten komen en ook de strategische en financiële positie van zorginstellingen die kiezen om te excelleren op bepaalde zorgfuncties. Belangrijk om hier op te merken is dat ook regio-ziekenhuizen en/of careinstellingen hun positie kunnen versterken door zich te concentreren op een bepaald type zorg. Zo kan een regionaal ziekenhuis zich richten op een bepaalde zorgfunctie waar zij een bovengemiddelde kwaliteit realiseert en op die manier een bovenregionale functie gaan vervullen, terwijl ze een ander deel van de huidige zorgfuncties afstoot aan andere ziekenhuizen. in de praktijk: rol van de beroepsverenigingen Een andere mogelijkheid om te komen tot concentratie van zorg zijn de minimumnormen van beroepsverenigingen. Een deel van de huidige minimumnormen zetten al aan tot concentratie van zorg, maar het gaat nadrukkelijk om minimumnormen. Uit de analysen in dit rapport blijkt bijvoorbeeld dat ziekenhuizen voor een optimale waardecreatie moeten streven naar een volume van zo n borstkanker patiënten per jaar, terwijl de minimumnorm van de Nederlandse vereniging voor heelkunde 50 per jaar is (NVvH, 2011). Ditzelfde blijkt uit de casus over de PCI zorg uit het Erasmus: zij mikken op PCI behandelingen per jaar, terwijl de minimumnorm 600 behandelingen per jaar is. De minimumnormen dienen dus vooral om een basiskwaliteit van zorg te generen en niet om de optimale waardecreatie te realiseren. in de praktijk: rol van de zorgverzekeraars en zorgkantoren Financiers van zorg kunnen een belangrijke rol spelen om de waardecreatie in de zorg te verbeteren. Randvoorwaarde hiervoor is transparantie over de geleverde zorg die financiers moeten gebruiken in hun inkoopbeleid en ook waar nodig kunnen afdwingen bij zorgaanbieders. in de praktijk: rol van de IGZ De IGZ lijkt voornamelijk een rol te kunnen spelen in het afdwingen van de gestelde minimumnormen. Aangezien de taak van de IGZ erop gericht is alle zorg van voldoende niveau te laten zijn, lijkt het niet logisch dat de IGZ proactief gaat handhaven op het realiseren van een optimale waardecreatie per zorgfunctie. in de praktijk: rol van de overheid De belangrijkste rol van de overheid lijkt te zijn het afdwingen c.q. faciliteren van de transparantie van kwaliteit. Via het programma Zichtbare Zorg zijn belangrijke stappen gezet, maar de echte uitkomsten van zorg zijn veelal niet bekend. Juist die uitkomsten van zorg zijn essentieel om te komen tot een zorgstelsel dat optimale waarde voor haar geld creëert. Als de overheid deze echte uitkomsten van zorg afdwingt, dan zijn patiënten bereid te reizen naar de beste aanbieder. Hierdoor komt specialisatie van aanbieders op gang. Tegelijkertijd voorkomt de toegenomen reisbereidheid ten gevolge van de transparantie dat prijzen stijgen door een verminderde concurrentie tussen ziekenhuizen. Een andere rol die overheid zou kunnen spelen is het afdwingen van het concentreren van zorgfuncties, waar de kwaliteit evident toeneemt. Het potentieel aan beschreven kwaliteitswinst in dit rapport voor bijvoorbeeld de zorgfuncties borstkanker, PCI, CVA en IC zorg is substantieel. De overheid zou voor dergelijke zorgfuncties kunnen aansturen op concentratie van zorg door een moderne variant van de Wet Bijzondere Medische Verrichtingen (WBMV). In deze wet zou dan beschreven staan op hoeveel locaties een bepaalde zorgfunctie maximaal kan worden aangeboden. Vervolgens kunnen zorgverzekeraars via aanbestedingen bepalen welke centra deze zorgfuncties gaan aanbieden en voor welke periode zij dit doen. Concluderend: meer waarde door focus op expertise Samenvattend laat deze rapportage zien dat alhoewel de zorg waarde levert voor zijn geld, er voor hetzelfde geld nog veel meer waarde mogelijk is. Een belangrijk middel om een betere prijs-/kwaliteitverhouding te realiseren is concentratie van zorg. Het lijkt logisch dat met name zorginstellingen en financiers hier proactief mee aan de slag gaan. Op deze manier moet het mogelijk zijn de waardecreatie in Nederland sneller te laten groeien dan in het buitenland, de kosten van de zorg minder hard te laten stijgen en de kwaliteit van zorg in Nederland naar de wereldtop te brengen. Een andere route die financiers kunnen volgen om concentratie van zorg te versnellen is het (meerjarig) aanbesteden van een aantal locaties per zorgfunctie per regio, met tot gevolg een kleiner aantal zorgaanbieders dat dezelfde type zorg in een regio levert. Naar onze inschatting kan dit de concentratie van zorg en focus van aanbieders in sterke mate versnellen ten opzichte van het reguliere selectief inkopen

11 1 Inleiding 1.1 Werken aan de zorg Tot nu toe hebben we vijf thema s onderzocht binnen. Hieronder bespreken we deze vijf thema s Thema 1: Kosten en Kwaliteit We beginnen deze rapportage met een korte samenvatting van de eerdere bevindingen vanuit Werken aan de Zorg. Vanaf paragraaf 1.2 diepen we het thema uit en komen we tot de inleiding en vraagstellingen van deze rapportage. Het eerste thema dat we behandeld hebben is Kosten en Kwaliteit. Een belangrijke bevinding uit deze rapportage is dat vraaggerichte bekostiging (in de vorm van DBC s of ZZP s) zorginstellingen aanzet tot het leveren van meer doelmatige zorg. Verder blijkt dat de introductie van transparantie in de zorg in de vorm van kwaliteitsinformatie geleid heeft tot meetbare kwaliteitsverbeteringen. Zo blijkt dat het percentage decubitus in de ouderenzorg en het ziekenhuis de laatste jaren fors is afgenomen. Tot slot komt in deze rapportage naar voren dat een hoge kwaliteit van zorg leidt tot lagere kosten. Een voorbeeld hiervan dat is opgenomen in het rapport gaat over COPD-zorg in Amsterdam. Huisartsen die werken volgens zorgstandaarden en samenwerken met een POH-er3 bereiken betere resultaten tegen lagere kosten. Zo worden mensen minder vaak opgenomen in het ziekenhuis en gebruiken ze minder medicijnen Thema 2: Bouw en Diversiteit van Wonen Binnen het thema Bouw en Diversiteit van Wonen hebben we gekeken naar de effecten van het afschaffen van het bouwregime in de care en de cure, waardoor zorginstellingen risicodragend zijn geworden voor hun investeringen in vastgoed en inventaris. De risicodragendheid voor instellingen leidt tot doelmatiger bouwen; zo staan in deze rapportage voorbeelden opgenomen van reducties tot 20% in vierkante meters oppervlakte voor nieuwe bouwplannen van ziekenhuizen. Deze besparingen worden gerealiseerd via een betere logistiek in de ziekenhuizen (bijvoorbeeld langere openingstijden van operatiekamers en poliklinieken) waardoor minder ruimte nodig is. Tegelijkertijd leidt dit extra risico ertoe dat banken terughoudender worden met het financieren van bouwplannen. Er worden eisen gesteld aan de business case en de kwaliteit van het management en de bank vraagt een risico-opslag bij het verstrekken van leningen. Het netto-effect van deze beleidswijziging blijkt een besparing van mln te zijn op de bouwkosten in de cure. In de care zijn de effecten minder precies aan te geven omdat de vastgoedportefeuille zich daar geleidelijker vernieuwt en omdat een groot deel van het gebouw bestaat uit leefoppervlak voor de bewoners. Desalniettemin blijken er ook in de care besparingen mogelijk door een betere logistiek ten gevolge van de risicodragendheid van instellingen. 3} POH-er staat voor praktijkondersteuner van de huisarts

12 Thema 3: Meer Tijd voor de Cliënt Bij het thema Meer Tijd voor de Cliënt hebben we geconstateerd dat de bureaucratie in de Nederlandse zorg de laatste jaren is toegenomen. Zo is er in totaal 470 mln aan overhead bijgekomen in alle zorgsectoren. Ook blijkt dat er aanzienlijke verschillen tussen zorginstellingen zijn in de hoeveelheid tijd die instellingen besteden aan de cliënt. Zo zijn we voorbeelden tegengekomen waar professionals 50% (!) van hun dag besteden aan administratie, terwijl andere instellingen die hetzelfde soort behandeling uitvoeren en die van vergelijkbare grootte zijn slechts 20% van hun tijd aan administratie besteden. Dit geeft aan dat instellingen vooral zelf veel kunnen doen om de bureaucratie te verminderen. Daarnaast heeft ook de overheid een rol hierin; een belangrijke oorzaak voor administratie is het laten bestaan van de verschillende financieringskaders (WMO, AWBZ, Zvw) naast elkaar. Dit levert veel onnodige frictie- en transactiekosten op, die bij echt patiëntvolgende financiering en bekostigingskaders niet nodig zijn. Thema 4: Werken in de Zorg Bij het thema Werken in de Zorg hebben we het dreigende arbeidsmarkttekort onder de loep genomen. Enerzijds hebben we gekeken naar de aantrekkelijkheid van de arbeidsmarkt: wie wil er in de zorg werken en hoe kunnen we deze mensen behouden? Anderzijds hebben we gekeken naar de productiviteit van de mensen in de zorg. Immers, als mensen productiever werken dan zijn er minder mensen nodig om hetzelfde werk te doen. Binnen deze rapportage hebben we een groot aantal aansprekende voorbeelden in kaart gebracht van zorginstellingen die de landelijke trend van een (dreigend) arbeidsmarkttekort verslaan. Zij laten zien dat anders werken en slimme werving leidt tot meer uren voor zorg en dat binnen deze uren meer zorg verleend kan worden. Kortom: deze instellingen zetten in op aantrekkelijk én productief werk. Deze aansprekende voorbeelden laten zien dat het arbeidsmarkttekort aanmerkelijk verminderd kan worden wanneer innovatie en anders werken in de zorg ruim baan krijgen Thema 6:, voortbouwen op eerdere bevindingen Het laatste thema van is. Binnen dit thema gaan we dieper in op wat voor waarde de zorg voor de Nederlandse burger genereert en hoe we in de Nederlandse zorg meer waarde kunnen creëren. In deze rapportage bouwen we verder op de bevindingen uit de eerdere Werken aan de Zorg rapportages. Uit de rapporten Kosten en Kwaliteit en De Patiënt Centraal? blijkt dat na de invoering van vraaggerichte bekostiging en transparantie de zorg beter en doelmatiger kan worden. In deze rapportage onderzoeken we welke veranderingen in beleid van overheid, financiers en instellingen zelf de waarde van de zorg verder kunnen vergroten. We gaan nu verder met het beschrijven van de verschillende niveaus van waardecreatie. Vervolgens beschrijven we eerdere studies binnen het thema waardecreatie. Tot slot beschrijven we onze vraagstellingen en de aanpak om deze vraagstellingen te beantwoorden. Wat is waardecreatie? Voordat we inhoudelijk van start gaan is het goed om het begrip waardecreatie te beschrijven. Aangezien de zorg divers is (van bijvoorbeeld kraamzorg tot aan een heupvervanging) is er geen sprake van slechts één manier van het operationaliseren van het begrip waardecreatie. In de praktijk zijn er verschillende niveaus van waardecreatie te onderscheiden: Thema 5: De Patiënt Centraal? In het onderzoek De Patiënt Centraal? is ingegaan op de rol en positie van de cliënt, zorgverzekeraar, patiëntenorganisaties en zorgaanbieder in het creëren van een cliëntgericht aanbod van de zorg. Belangrijkste conclusies uit het rapport is dat er veel initiatieven te vinden zijn die een meer cliënt gericht aanbod neerzetten, doordat het beleid daar meer ruimte voor geeft. Ook trends in kwaliteitsindicatoren laten onder druk van transparantie een verbetering zien. Desalniettemin zijn er nog steeds aanzienlijke verbeteringen mogelijk om te komen tot een écht cliëntgericht aanbod op zorgfunctieniveau; op individueel niveau. Per niveau dient men het begrip waardecreatie op een verschillende manier te operationaliseren, hieronder beschrijven we dit in meer detail. op zorgfunctie niveau Per zorgfunctie (bijvoorbeeld borstkankerzorg, intramurale ouderenzorg, etc.) wordt er waarde gecreëerd voor patiëntengroepen door het creëren van een optimale prijs-/kwaliteitverhouding. Op dit niveau gaat het dus over de waardecreatie die gemiddeld gerealiseerd wordt in Nederland per zorgfunctie. Bijvoorbeeld: wat is de 5-jaars overleving bij borstkanker in Nederland? En hoe verhoudt zich dit met de prestaties in het buitenland? 22 23

13 Deze waardecreatie per zorgfunctie hangt sterk samen met het gevoerde beleid en daarmee met de inrichting van het zorglandschap (op hoeveel locaties wordt deze zorgfunctie aangeboden?) en de prikkels tot goede samenwerking die de ketenpartners van deze zorgfunctie hebben. Per zorgfunctie onderscheiden we de verschillende domeinen van waardecreatie voor de patiënt: Uit figuur 7 blijkt dat er spanning tussen de verschillende domeinen van waardecreatie kan bestaan. Zo leidt het concentreren van complexe zorg in gespecialiseerde centra tot een hogere kwaliteit, maar tot een vermindering van de nabijheid van deze zorg. In hoofdstuk 2 en 3 gaan we in op de kwantitatieve afweging van de domeinen in figuur 7. Aan het einde van ieder hoofdstuk dat een zorgfunctie behandelt (hoofdstuk 4-10), gaan we in op hoe de waarde voor de patiënt op de verschillende zoveel mogelijk kan optimaliseren. Kwaliteit en veiligheid van zorg; Patiëntgerichte en efficiënte zorg4; Nabijheid en toegang tot zorg.5 Alhoewel deze drie domeinen altijd in enige mate van belang zijn voor de patiënt, wisselt het relatieve belang per zorgfunctie. Zo staat bij borstkanker kwaliteit van de behandeling meer op de voorgrond en is nabijheid relatief minder van belang dan bijvoorbeeld bij intramurale ouderenzorg. Daarom bepalen we bij iedere zorgfunctie het relatieve belang van deze domeinen. Vervolgens bekijken we aan de hand van het huidige beleid en de inrichting van het zorglandschap in hoeverre dit nu bijdraagt aan de optimale waardecreatie in de zorg en waar verbeteringen mogelijk zijn. Schematisch staat dit weergegeven in figuur 7. Zoals gezegd wisselt het relatieve belang van de waardedomeinen (kwaliteit en veiligheid van zorg, patiëntgerichte en efficiënte zorg, nabijheid en toegang tot zorg) per zorgfunctie. Om een goed beeld te krijgen van de waardecreatie in de hele Nederlandse zorg hebben we de zorg verdeeld in vier zorgsegmenten. Per zorgsegment gaan we in op een of meer zorgfuncties uit zowel de cure als de care: voor de patiënt verschilt sterk per zorgfunctie Het is niet mogelijk om te spreken over de waardecreatie voor de patiënt. Immers, de behoefte van iemand met borstkanker is heel anders dan iemand met dementie die in aanmerking komt voor intramurale ouderenzorg. Waar patiënten met borstkanker bereid zijn ver te reizen voor topkwaliteit medische zorg, is de nabijheid juist van groot belang bij intramurale ouderenzorg. Dit zijn slechts twee voorbeelden, maar dit laat zien dat hoe waarde gecreëerd wordt voor de patiënt dus aanmerkelijk verschilt per zorgfunctie. Daarom bekijken we voorafgaand aan ieder hoofdstuk hoe waarde wordt gecreëerd voor de desbetreffende patiëntengroep aan de hand van Figuur 7). Figuur 7 bij fictieve zorgfunctie; relatief belang voor de patiënt per domein versus beleid en inrichting zorglandschap Kwaliteit en veiligheid van zorg Hoog Gemiddeld Relatief belang waardedomein voor de patiënt Beleid en inrichting zorglandschap Acute zorg: PCI zorg (dotterbehandelingen), Intensive Care en CVA zorg (beroerte); Planbare complexe zorg: borstkanker; Planbare enkelvoudige zorg: knievervanging; Chronische zorg (in de care): intramurale ouderenzorg en ernstige psychiatrische aandoeningen. Vanaf hoofdstuk 4 gaan we in op de waardecreatie bij deze zorgfuncties. Laag Hoog Gemiddeld Laag Laag Gemiddeld Hoog Nabijheid en toegang tot zorg Figuur 8 Verschillende zorgfuncties Acute zorg PCI, IC en CVA zorg Planbare complexe zorg Borstkanker 4} 5} Met efficiënte zorg bedoelen we hier: een vlotte logistiek die bijdraagt aan patiëntgerichte en doelmatige zorg. Deze indeling is gebaseerd op de domeinen uit het rapport Crossing the Quality Chasm, I.O.M., USA, Gelet op de Nederlandse situatie waarin de toegankelijkheid van zorg publiek gewaarborgd is, is het domein zorg voor iedereen gelijk niet meegenomen. Planbare enkelvoudige zorg Chronische zorg Knievervanging Intramurale ouderenzorg, ernstige psychiatrische aandoeningen 24 25

14 1.3.2 op individueel niveau Het volgende niveau van waardecreatie is de waarde die de individuele zorgaanbieder genereert voor de individuele patiënt. De waardecreatie op individueel niveau is deels een afgeleide van de waardecreatie op zorgfunctie niveau - door de invulling van het zorglandschap - maar wordt mede beïnvloed (positief of negatief) door de individuele organisatie (managers en professionals). Zo kunnen aanbieders bovenof ondergemiddeld scoren op medische kwaliteit door het snel toepassen van innovaties en kunnen ze meer waarde voor hun patiënten genereren. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat het ene ziekenhuis beter scoort op het percentage wondinfecties na knievervangingen dan het andere ziekenhuis. Daarnaast kunnen zorgaanbieders goed of minder goed inspelen of individuele preferenties van patiënten. Is het bijvoorbeeld mogelijk een eigen maaltijd te kiezen als patiënt? Of kun je een afspraak maken op het spreekuur op een tijdstip dat je als patiënt goed uitkomt? Dit individuele niveau van waardecreatie komt terug in de vorm van best practices in de hoofdstukken 4 en verder. De best practices beschrijven organisaties die aantoonbaar bovengemiddelde waarde creëren voor patiënten Zo rekent hij uit dat de extra kosten van de zorg voor baby s met een laag geboortegewicht ($ ) opwegen tegen de sterk verbeterde kwaliteit van zorg. In de periode daalde de sterfte van baby s met een laag geboortegewicht (< gram) van achttien per 100 tot vijf per 100 geboortes. Deze winst in levensjaren past Cutler vervolgens nog aan voor de minder dan gemiddelde kwaliteit van leven van kinderen met een laag geboortegewicht (ten gevolge van eventuele complicaties) en de extra zorgkosten die deze kinderen in de loop van hun leven consumeren. Uiteindelijk berekent Cutler dat de kosten van $ ruimschoots opwegen tegen de waarde die uitgedrukt in dollars $ is. Zijn conclusie luidt: Technology for low-birth-weight infants is costly, but it is clearly worth the costs. (Cutler, 2004, Pomp, 2005). Deze berekening herhaalt Cutler voor de andere aandoeningen (hart- en vaatziekten en depressie) en hij komt voor iedere aandoening tot dezelfde conclusie: de baten wegen (ruimschoots) op tegen de kosten. Alhoewel er een groot aantal aannames in Cutler zijn berekening zitten, maakt hij aannemelijk dat de zorg waarde creëert voor het besteedde geld. 7 Value based competition Eerder onderzoek naar waardecreatie Het begrip waardecreatie is relatief nieuw binnen de gezondheidszorg. In deze paragraaf beschrijven we (op hoofdlijnen) het reeds uitgevoerde onderzoek naar het thema waardecreatie van zorg in de VS en in Nederland. Your Money or Your Life David Cutler was een van de eersten die betekenis gaf aan het begrip waardecreatie in zijn boek Your Money or Your Life. In dit boek beschrijft hij de situatie in de VS waar op dit moment zo n 16% van het bruto binnenlands product (BBP) wordt uitgegeven aan de gezondheidszorg. Deze 16% zijn de hoogste macrokosten voor de gezondheidszorg ter wereld. In Nederland geven we momenteel ongeveer 10% van ons BBP uit aan gezondheidszorg (OECD, 2011). Ondanks de hoge kosten van de Amerikaanse zorg stelt Cutler dat de Amerikaanse zorg meer waarde oplevert dan dat er aan kosten gemaakt wordt. Cutler baseert zich in zijn boek op een aantal cases die gaan over veel voorkomende aandoeningen: hart- en vaatziekten, laag geboortegewicht bij neonaten (baby s) en depressies. Hij vergelijkt de kostenontwikkeling voor deze aandoeningen over de periode en hij bekijkt ook in hoeverre de betere behandeling van deze drie aandoeningen tot een hogere levensverwachting heeft geleid. Vervolgens rekent hij de winst in levensverwachting om in Quality Adjusted Life Years (QALY s). Aan iedere QALY hangt hij een prijskaartje van $ } 7} Een andere benadering van het begrip waardecreatie wordt beschreven door Michael Porter en Elisabeth Teisberg in hun value based competition theorie. Zij brengen krachtig naar voren dat het Amerikaanse zorgsysteem en veel andere zorgsystemen gevangen zitten in een zero sum competition. Hiermee bedoelen ze dat de actoren (verzekeraars, aanbieders, overheden) in zorgsystemen vooral bezig zijn met het beheersen van kosten in plaats van het realiseren van value. Deze waarde definiëren ze als: gerealiseerde kwaliteit (outcomes) per euro uitgegeven aan zorg. Zij beargumenteren dat de focus van zorgsystemen moet liggen op het verbeteren van de kwaliteit van zorg, aangezien dit de beste driver is voor het verminderen van kosten en daarmee het verhogen van de geleverde waarde. Ze beschrijven voorbeelden van grote inkoopvoordelen van grote zorgverzekeraars of overheidsprogramma s (Medicaid en Medicare). Deze voordelen zijn feitelijk niets anders dan het verplaatsen van kosten van de ene naar de andere partij, zonder dat de maatschappij als geheel er wat aan heeft in de vorm van een betere prijs-/kwaliteitverhouding. In andere woorden: de concurrentie vindt plaats op het verkeerde niveau waardoor zorgaanbieders niet gestimuleerd worden de optimale prijs-/kwaliteitverhouding van zorg te leveren. In eerder onderzoek is gekeken naar wat mensen bereid zijn te betalen voor een betere bescherming tegen auto ongelukken in de vorm van een airbag. Via de kans op een dodelijk ongeluk komt Cutler tot de waarde in dollars per levensjaar. Deze bevinding neemt overigens niet weg dat er ook nog steeds (aanzienlijke) doelmatigheids- en kwaliteitswinst mogelijk is in de zorg en op die manier de toevoegde waarde verder kan worden verhoogd

15 Het concurreren op deze prijs-/kwaliteitverhouding is ook praktisch gezien onmogelijk, omdat de kwaliteit niet systematisch en eenduidig gemeten wordt en omdat de bekostiging van de zorg niet plaatsvindt rondom de waardeketen voor de patiënt. In het raamwerk van value based competition beconcurreren zorgaanbieders elkaar met proposities waarin de prijs-/kwaliteitverhouding duidelijk is én zijn deze proposities gebaseerd op de integrale behandeling ( full cycle of care ) van ziektebeelden of zorgvragen en niet op onderdelen daarvan (zoals operaties, ligdagen, diagnostiek, etc.). Transparantie over de uitkomsten van zorg moet afgedwongen worden door de overheid die de standaarden zet. Porter en Teisberg beschrijven dat alleen op deze manier de zorg meer waarde kan gaan creëren dan nu het geval is (Porter, 2006). Het is belangrijk om hier op te merken dat Porter en Cutler een fundamenteel andere benadering van het begrip waardecreatie hebben. Cutler gaat uit van de waarde in QALY s van de behandeling van een aandoening en de zorg als geheel. Porter daarentegen definieert waarde op het niveau van de individuele zorgaanbieder en bekijkt hoe deze waarde zich verhoudt tot de concurrenten die dezelfde zorg aanbieden Baten/Kosten = rendement van de Nederlandse zorg De baten komen dus uit op en de kosten op / ,30, daarom schat hij het rendement van 1 kosten aan zorg op 30%. (Pomp, 2010) Een andere recente publicatie naar het rendement van de Nederlandse zorg is het rapport Zorg voor Baten van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) dat ingaat op de waarde die de behandeling van een aantal aandoeningen creëert (staaroperaties, bypassoperaties, dotteringrepen, plaatsen van pacemakers, knieen heupvervangingen en behandeling van dikke darm- en borstkanker). Ook deze publicatie komt via de berekening van QALY s tot de conclusie dat de Nederlandse zorg waarde creëert. De acht aandoeningen leveren volgens de NVZ 22 miljard op, terwijl de kosten voor de hele ziekenhuiszorg (die natuurlijk aanmerkelijk breder is dan de acht onderzochte aandoeningen) 15 miljard (prijspeil 2007) bedragen. Deze berekening suggereert dat het rendement van de (ziekenhuis)zorg nog hoger ligt dan dat Pomp in zijn studie berekend heeft (NVZ, 2010) Eerder onderzoek naar waardecreatie in de Nederlandse situatie Ook in Nederland staat waardecreatie de laatste jaren in de belangstelling. Zo laat Pomp zien in het boek Een beter Nederland dat ook de Nederlandse zorg waarde voor zijn geld lijkt te leveren. Gebaseerd op de methodologie van Cutler bekijkt Pomp of de bevindingen van Cutler ook op gaan in de Nederlandse situatie. Uit zijn analyse komt naar voren dat ook de Nederlandse zorg waarde voor zijn geld lijkt te leveren. Hoewel Pomp rekent met slechts per QALY levert iedere euro kosten aan de gezondheidszorg 1,30 aan baten (QALY s) op. In de volgende paragrafen staat de opbouw van zijn berekening. Baten van de Nederlandse zorg In totaal leven we in Nederland 6 jaar langer door de gezondheidszorg en door de hogere kwaliteit van leven komen daar nog 2 QALY s bij. Daardoor is de winst in totaal per persoon gemiddeld (6+2) QALY s * = Daar bovenop komen de baten van de care van per persoon over het hele leven, voornamelijk doordat familieleden geen mantelzorg hoeven te leveren omdat de instellingen dat doen. De totale baten komen hiermee op Kosten van de Nederlandse zorg De kosten van de zorg zijn zo n 60 miljard per jaar, dus per persoon per jaar. Over een heel leven van 80 jaar gerekend is dat Vervolgens verhoogt Pomp deze kosten nog met 20% omdat door de collectieve zorgpremies de belasting hoger is, voornamelijk door de AWBZ en Zvw premie via de loonbelasting. Op basis van de economische theorie veronderstelt hij dat deze hogere loonbelasting de arbeidsparticipatie (het aantal gewerkte uren per week) remt, omdat het uurloon door de hogere belasting ten gevolge van de zorgpremies lager is. Daarom verhoogt hij de daadwerkelijke uitgaven aan zorg en hierdoor komen de totale zorgkosten over een heel leven per burger in Nederland uit op ( * 120%). 1.5 Uitdagingen voor de zorg en gevoerd beleid Ondanks het feit dat de zorg zowel nationaal als internationaal waarde voor zijn geld lijkt te leveren, is het zo dat de zorg de komende jaren voor grote uitdagingen staat. Immers, de berekeningen waaruit blijkt dat de zorg waarde levert voor zijn geld zijn gebaseerd op de bereidheid van individuele burgers om te betalen voor gegenereerde QALY s. In zekere zin gaat dit om een fictieve waarde omdat er geen daadwerkelijke cash flow tegenover staat. Echter, om de zorg te betalen zijn wel degelijk echte euro s noodzakelijk die opgebracht moeten worden door de premiebetaler. Verder is uit de berekeningen van Pomp en Cutler niet helder in hoeverre een euro geïnvesteerd in de zorg meer of minder waarde genereert dan een euro geïnvesteerd in bijvoorbeeld onderwijs of een andere bedrijfstak. Daarnaast leidt onder andere de vergrijzing tot een aanmerkelijke stijging van de zorgvraag en daarmee tot een stijging van de zorgkosten. Hierdoor maakt de zorg een steeds groter deel van het BBP uit, waardoor minder ruimte overblijft voor andere uitgaven. Verder moet de stijgende zorgvraag geleverd worden door een afnemende beroepsbevolking (zie deelonderzoek Werken in de Zorg), waardoor er een dreigend arbeidsmarkttekort is. Tot slot blijkt dat de zorg ondanks dat ze waarde levert voor haar geld, kwalitatief beter geleverd kan worden. Zo blijkt uit onderzoek dat er jaarlijks mensen onnodig overlijden in Nederlandse ziekenhuizen en zijn er kwaliteits- en doelmatigheidsverschillen zichtbaar tussen zorginstellingen (zie Kosten en Kwaliteit). Kortom, uit bovenstaande blijkt dat de zorg voor aanmerkelijke uitdagingen staat op het gebied van kosten, kwaliteit en de arbeidsmarkt. De afgelopen jaren heeft de 28 29

16 overheid via beleid ingezet op meer doelmatigheid en kwaliteit van zorg door onder andere de modernisering van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) in 2003, de invoering van de Zorgverzekeringswet (Zvw) in 2006 en de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in Tegelijkertijd is er door de komst van transparantie en de daarmee gepaard gaande keuze informatie in de zorg ingezet op een meer patiëntgericht aanbod van zorg.9 De effecten van bovenstaande beleidsinspanningen staan uitgebreid beschreven in de eerdere onderzoeken. In dit onderzoek bespreken we in hoeverre het beleid en de inrichting van het Nederlandse zorglandschap kunnen bijdragen aan een grotere mate van waardecreatie in de zorg, om de beschreven uitdagingen het hoofd te bieden. 1.7 Vraagstellingen Samenvattend beantwoorden we in deze studie de volgende vragen: Welke waarde creëert Nederland op ziektebeeld- c.q. zorgvraagniveau in vergelijking met andere landen? In hoeverre sluit de inrichting van het zorglandschap aan op het optimaliseren van de waardecreatie? Wat zijn aansprekende voorbeelden op het gebied van waardecreatie op ziektebeeld- c.q. zorgvraagniveau uit binnen- en buitenland? En in welke beleidsomgevingen komen deze aansprekende voorbeelden tot stand? 1.6 : toevoeging aan bestaande literatuur De eerdere onderzoeken in de Nederlandse situatie laten zien dat de Nederlandse zorg waarde creëert omdat de baten hoger zijn dan de kosten. Het is vanuit eerdere studies ook nog niet duidelijk in hoeverre de Nederlandse inrichting van het zorglandschap bijdraagt aan maximale waardecreatie op het zorgfunctieniveau. Om dit in kaart te brengen, bekijken we vanaf hoofdstuk 2 in hoeverre de huidige inrichting van het zorglandschap bijdraagt aan een maximale waardecreatie per zorgfunctie. Verder beschrijven we (inter)nationale aansprekende voorbeelden die bovengemiddelde waarde creëren op het individuele niveau. Ook proberen we deze voorbeelden te plaatsen in de beleidscontext. Centraal staat dan de vraag: creëert deze zorginstelling bovengemiddeld veel waarde dankzij of ondanks de beleidscontext? 8} 9} Voor meer details zie Kosten en Kwaliteit. Voor meer details zie De Patiënt Centraal? 30 31

17 2 per zorgfunctie 2.1 Relatie waardecreatie op zorgfunctie niveau tot eerder onderzoek In dit hoofdstuk definiëren we waardecreatie per zorgfunctie. Cutler en Pomp richten zich op de waardecreatie in termen van baten (QALY s) en kosten per zorgfunctie. Wij bekijken of we de huidige waardecreatie gemeten in QALY s per zorgfunctie verder kunnen verhogen. Specifiek richten we ons op de vraag: draagt het huidige zorglandschap in de vorm van het aantal locaties per zorgfunctie in Nederland bij aan maximale waardecreatie, of zijn er verbeteringen mogelijk? Ook vergelijken we de prestaties van Nederland waar mogelijk met het buitenland. In het vorige hoofdstuk hebben we gezien wat de 2.2 op zorgfunctieniveau waarde is die de Nederlandse zorg als geheel creëert. In dit hoofdstuk beschrijven we volgens welke dimensies Uitgaande van de verschillende domeinen van waardecreatie (zie figuur 9) kan waardecreatie op zorgfunctieniveau worden gezien als de optelsom van drie onderdelen: waardecreatie op zorgfunctieniveau plaatsvindt. We beschrijven eerst hoe de definitie van waardecreatie per zorgfunctie in dit hoofdstuk zich verhoudt tot eerder De geleverde kwaliteit; De doelmatigheid van de geleverde zorg; De reiskosten voor de patiënt, inclusief de door de reistijd gederfde inkomsten. onderzoek. Om in kaart te brengen in hoeverre het Nederlandse zorglandschap is ingericht om optimale waarde te creëren, beschrijven we in dit hoofdstuk eerst de relatie tussen deze drie onderdelen en het patiëntvolume per centrum waar een zorgfunctie geleverd wordt. Immers, zo wordt duidelijk in hoeverre het aantal locaties waarop zorg geleverd wordt verband houdt met het niveau van waardecreatie per zorgfunctie. Figuur 9 Relatief belang domeinen waardecreatie voor fictieve zorgfunctie Kwaliteit en veiligheid van zorg Hoog Gemiddeld Laag Gemiddeld Laag Hoog Laag Gemiddeld Hoog Nabijheid en toegang tot zorg 32 33

18 2.3 Kwaliteit en volume Figuur 10 De definitie van kwaliteit verschilt per zorgfunctie. Zo staat in de cure de medische effectiviteit vaak centraal, terwijl in de care de patiëntervaring van groter belang is. Daarom beschrijven we in de hierna volgende paragrafen het verband tussen kwaliteit en volume per centrum afzonderlijk voor de cure en de care. Kwaliteit en volume per centrum in de cure Steeds meer wordt duidelijk dat het leveren van een goede of excellente kwaliteit van zorg onmogelijk is zonder voldoende ervaring. Zo is in de curatieve zorg inmiddels voor een groot aantal behandelingen bekend dat de kwaliteit van de zorg sterk verhoogd wordt als een centrum een groter aantal behandelingen doet (NHS, 2010). Twee derde van de artikelen die de relatie tussen volume en kwaliteit hebben onderzocht liet een significant positief verband zien tussen volume en kwaliteit. Dit gold zowel voor laag-volume als hoog-volume aandoeningen. Bij een derde van de studies was de relatie minder duidelijk, maar geen enkele studie concludeerde dat er een negatief verband was tussen volume en kwaliteit (zie figuur 10). Relatie volume kwaliteit voor verschillende aandoeningen (NHS, 2010) Alhoewel het logisch is dat excelleren zonder ervaring onmogelijk is, is het ook van belang om te begrijpen welke mechanismen er voor zorgen dat een hoger volume leidt tot een betere kwaliteit van zorg. Daarnaast leidt een hoger volume ook tot lagere operationele kosten. Het achterliggende mechanisme voor deze twee effecten, de Experience curve, leggen we in paragraaf uit. Tot slot is het van belang om te zeggen dat centra met een goede reputatie door de goede kwaliteit die ze leveren ook patiënten aantrekken en dus een hoger volume realiseren. Dit effect treedt altijd in meer of mindere mate op en dat is dus een methodologische beperking van de studies naar volume en kwaliteit van zorg (zie bijvoorbeeld: Luft, 1987). Echter, de praktijk toont aan dat wanneer complexe zorg (bijvoorbeeld oesophagus- en pancreascarcinoom in Nederland) wordt geconcentreerd de kwaliteit van zorg verbetert (Nienhuijs et al., 2010., Wouters et al., 2009).10 Zo is na concentratie van pancreascarcinoomchirurgie in hoog-volume ziekenhuizen de kwaliteit fors verbeterd. De postoperatieve-complicaties zijn van 71,9% naar 34.2% gedaald en het aantal her operaties is van 37,8% naar 18,4% gedaald. Ook is de ziekenhuissterfte van 24,4% naar 2.6% verminderd (Nienhuijs et al., 2010). Hiermee lijkt dus ook de causale relatie tussen volume per centrum en kwaliteit van zorg bewezen Kwaliteit en volume in de care en chronische aandoeningen Studies naar relatie volume en kwaliteit per orgaan/ziekte Slokdarm Colorectaal Alvleesklier AAA Prostaat Heup en knie Hersenen Hart Maag Blaas Long Lever Vaten Schouder Overig Hart (kind) Aorta Nier Geen enkele studie die negatief verband aantreft 3 3 aantal positief aantal geen verband Borst Gestel (trauma) Galblaas Nek-en rugwervel AIDS Kind Been Eierstok Gehoorzenuw Geboorte In tegenstelling tot de cure is het effect tussen volume per centrum en de kwaliteit in de care niet of nauwelijks onderzocht. Daarom is het voor ons niet mogelijk om uitspraken te doen over wat vanuit kwaliteitsoogpunt de ideale schaal is voor centra in de care. Daarom zijn de beschrijvingen van de zorgfuncties in de care meer kwalitatief van aard dan de meer kwantitatieve beschrijvingen van de zorgfuncties in de cure. 10} Met concentratie van zorg wordt bedoeld: het aanbieden van een zorgfunctie op minder locaties om zo een hoger volume per locatie te realiseren

19 2.4 Doelmatigheid en volume Figuur 12 Percentage overhead ziekenhuis in relatie tot omzet (Plexus, 2010) De tweede dimensie die van belang is bij waardecreatie per zorgfunctie is het domein doelmatigheid. Doelmatigheid van een zorgfunctie wordt op verschillende manieren beïnvloed door volume. Hieronder sommen we deze effecten op: Schaal- en scope effecten; Experience curve effecten; Mededingingseffecten; Aanbod geïnduceerd gebruik van diagnostiek en behandeling. Ieder van deze effecten beschrijven we in de volgende paragrafen Schaal en scope effecten Figuur 11 In theorie kunnen grotere zorgorganisaties efficiënter werken doordat ze relatief minder overhead (management, staf, directie) nodig hebben. Ook in de Nederlandse zorg blijkt dit zo te zijn. Zo hebben Zelfstandige Behandel Centra (ZBC s) (zie figuur 11) relatief veel overhead ten opzichte van andere zorgsectoren waar de gemiddelde schaal van instellingen groter is. Het blijkt dat de ZBC s hun efficiency halen uit het doelmatig uitvoeren van het primaire proces, waardoor ze concurrerend kunnen zijn met ziekenhuizen. Percentage overhead per zorgsector (Plexus, 2010) Wanneer men echter binnen een bepaalde zorgsector kijkt, dan blijkt dat grotere instellingen niet per definitie minder overhead hebben. Dit is te zien in figuur 12 waarin het percentage overhead per ziekenhuis zichtbaar is in relatie tot de totale omzet van het ziekenhuis. Uit figuur 12 blijkt dat een groter ziekenhuis niet per definitie een lagere overhead heeft. Dit blijkt ook het geval te zijn voor de overige zorgsectoren.11 Hieruit blijkt dat een grotere omzet voor een bepaalde zorginstelling niet automatisch leidt tot een relatief lagere overhead en daarmee doelmatiger zorg. Kortom, de relatie tussen doelmatigheid en volume per zorgfunctie is op basis van deze empirie (in tegenstelling tot de theorie) niet 1-op-1 te leggen. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Alg.ziekenhuizen Gehandicaptenzorg GGZ VV&T ZBC s Niet in Loondienst Leerlingen en stagiaires Facilitaire functies Cliëntgebonden functies Overheadfuncties Een aannemelijke verklaring voor het ontbreken van een dalende overhead bij een toenemende omzet van het ziekenhuis (het schaaleffect) is het tegenovergestelde scope effect. In de praktijk blijkt namelijk dat er ook aanmerkelijke complexiteitskosten optreden, wanneer organisaties groter worden en zeker wanneer ze groeien door het toevoegen van extra productielijnen (Christensen, 2009). Hierdoor wordt de scope van de organisatie groter en daarmee nemen de coördinatiekosten (en daarmee de overhead) toe. Een goed voorbeeld is het operatiekamer complex: hoe meer afdelingen gebruik willen maken voor verschillende typen operaties hoe ingewikkelder de planning wordt. Door deze toenemende complexiteit van de organisatie wordt het voordeel van het schaaleffect verminderd. Wanneer de concentratie van zorg ook daadwerkelijk gepaard gaat met specialisatie van het ziekenhuis en dus een minder aantal productielijnen is het aannemelijk dat de overhead daalt. 11} Zie Meer Tijd voor de Cliënt,

20 2.4.2 Experience curve Uitblinken op een bepaald gebied is niet mogelijk zonder eerst veel ervaring op te doen. Meer ervaring leidt over het algemeen ook tot betere resultaten. In 1936 werd dit effect voor het eerst gekwantificeerd in de vliegtuigindustrie. Daar merkte men dat voor elke verdubbeling van de productie, de tijd die nodig was om het product te maken afnam met 10 tot 15% (Wright, 1936). De Boston Consulting Group werkte dit concept verder uit en beschreef het als de experience curve (BCG, 1973): Naarmate een taak vaker uitgevoerd wordt neemt niet alleen de productietijd af, maar dalen ook de kosten om het product te maken. Dit geldt voor willekeurige taken, producten, en diensten. De redenen die genoemd worden voor dit leereffect zijn als volgt: Medewerkers worden meer vertrouwd met de taak. Hierdoor kost de taak minder moeite en zijn ze minder tijd kwijt met leren, nadenken over de beste opties en het maken van keuzes. Dit geldt niet alleen voor degenen die direct betrokken zijn bij het productieproces, maar ook voor de managers. Figuur 13 Experience curve in verschillende industrieën (Hax, 1982) Links lineaire as, rechts logaritmische schaal. Verschillende lijnen staan voor verschillende industrieën (Halffabricaten industrie 95%, Ruimtevaart: 85%, Elektrotechniek: 75%, Gezondheidszorg onbekend tot dusver (website NASA)). Standaardisatie en specialisatie. Een hoger volume leidt tot de mogelijkheid om (een deel van) het proces te standaardiseren. Dit voorkomt fouten en bovendien krijgen medewerkers die zich kunnen specialiseren in een taak nog meer ervaring en verbetert het resultaat verder. Continue verbetering van het product. Medewerkers die veel ervaring hebben met een bepaalde taak of proces zien eerder de mogelijkheden tot verbetering. Als het volume groot genoeg is, is het makkelijker om continu het effect te meten en te verbeteren. Bij hogere volumes kan optimaal gebruik gemaakt worden van het benodigde materiaal. Het materiaal kan doelmatiger gebruikt worden en er is de mogelijkheid om materiaal aan te schaffen dat beter geschikt is voor de taak. Het effect van de experience curve is al in verschillende industrieën aangetoond, bijvoorbeeld in de luchtvaart, ruimtevaart en de elektrotechniek. De steilheid van de curve (zie figuur 13) verschilt per industrie, deze is voor zover wij weten nog niet bekend voor de gezondheidszorg. In ieder geval gaat het om een substantieel effect: een verdubbeling van het volume leidt in de eerder genoemde industrieën tot prijsdalingen van 30%. Tot slot heeft de experience curve in de zorg ook een relatie met de geleverde kwaliteit. Immers, wanneer ten gevolge van meer volume standaardisatie van processen optreedt, wordt ook de kwaliteit van de zorg hoger en daarmee kunnen de (herstel) kosten in de vorm van complicaties en heropnamen in de zorg worden verminderd. Hierdoor wordt de kwaliteit hoger en de kosten lager

Werken aan de Zorg Waardecreatie

Werken aan de Zorg Waardecreatie Werken aan de Zorg Waardecreatie 23 april 2012 In voor zorg! KPMG Plexus David Ikkersheim 1 Doelstelling Inzichtelijk maken beleidsresultaten Doelstellingen Werken aan de Zorg : Zichtbaar maken resultaten

Nadere informatie

Samen Beter. Op weg naar 2020

Samen Beter. Op weg naar 2020 Samen Beter Op weg naar 2020 Ambitie BovenIJ ziekenhuis 2020 Op weg naar 2020 wil het BovenIJ ziekenhuis met en voor alle bewoners van Amsterdam-Noord e.o. bijdragen aan een betere gezondheid en een betere

Nadere informatie

Ontwikkelingen in zorg en welzijn

Ontwikkelingen in zorg en welzijn Ontwikkelingen in zorg en welzijn Wat betekent dit voor de arbeidsmarkt? De sector van zorg en welzijn verandert. In de media wordt vaak het accent gelegd op economische motieven, maar de stijgende zorgkosten

Nadere informatie

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Inventarisatie Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Waardecreatie Plexus en BKB Waardecreatie in de Nederlandse Zorg 1 Inventarisatie Inleiding Waardecreatie in de Nederlandse Zorg is het laatste

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 januari 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 januari 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

!7": ZORG 6ERPLEGING EN 6ERZORGING

!7: ZORG 6ERPLEGING EN 6ERZORGING !7": ZORG 6ERPLEGING EN 6ERZORGING )NKOOPBELEID,ANGDURIGE :ORG +LANTVERSIE Uitgangspunten en inkoopdoelen 2015 Verpleging en Verzorging (V&V) U hebt recht op langdurige zorg als dat nodig is. Denk aan

Nadere informatie

Betere zorg met minder kosten: kan dat? Jaarcongres Intrakoop, 17 juni 2014 André Rouvoet, voorzitter ZN

Betere zorg met minder kosten: kan dat? Jaarcongres Intrakoop, 17 juni 2014 André Rouvoet, voorzitter ZN Betere zorg met minder kosten: kan dat? Jaarcongres Intrakoop, 17 juni 2014 André Rouvoet, voorzitter ZN Zorguitgaven Bruto-BKZ uitgaven 72.900.000.000 Per dag: 200.000.000 Per uur: 8.300.000 Per minuut:

Nadere informatie

Of te wel: Van (de) wijken weten. THEMA, april 2014

Of te wel: Van (de) wijken weten. THEMA, april 2014 Of te wel: Van (de) wijken weten THEMA, april 2014 Consultant/Ondernemer/(Interim) Bestuurder Meer dan 30 jaar kruiswerk, thuiszorg Vanuit perspectief Thuiszorg, in algemene zin, kijken naar ontwikkelingen

Nadere informatie

Bouw en werking van de Nederlandse gezondheidszorg. Zorgdialoog. 16 oktober Dr. Janneke P. Schermers. Presentatie

Bouw en werking van de Nederlandse gezondheidszorg. Zorgdialoog. 16 oktober Dr. Janneke P. Schermers. Presentatie Bouw en werking van de Nederlandse gezondheidszorg Zorgdialoog 16 oktober 2014 Dr. Janneke P. Schermers Presentatie Bouw en werking van de Nederlandse gezondheidszorg Nederlandse gezondheidszorg spelers

Nadere informatie

Bijeenkomst Blauwe Zorg Zorginnovatie en kwaliteit Ab Klink. 28 juni 2016

Bijeenkomst Blauwe Zorg Zorginnovatie en kwaliteit Ab Klink. 28 juni 2016 Bijeenkomst Blauwe Zorg Zorginnovatie en kwaliteit Ab Klink 28 juni 2016 Onze maatschappelijke rol Wij zijn één van de regisseurs in het stelsel. Samen met zorgaanbieders en patiënten realiseren we de

Nadere informatie

Strategisch document Ambulancezorg Nederland

Strategisch document Ambulancezorg Nederland Strategisch document Ambulancezorg Nederland 1 Inleiding: relevante ontwikkelingen 2 Missie en visie AZN 3 Kernfuncties: profiel en kerntaken AZN 4 Strategische agenda AZN vastgesteld: woensdag 23 mei

Nadere informatie

Ik word verantwoordelijk geacht voor de AWBZ en daarom krijg ik veel van de kritiek op mijn bordje.

Ik word verantwoordelijk geacht voor de AWBZ en daarom krijg ik veel van de kritiek op mijn bordje. Directie Voorlichting en Communicatie Parnassusplein 5 Postbus 20350 2500 EJ Den Haag T 070 340 79 11 T 070 340 60 00 F 070 340 62 92 Hebt u 's avonds of in het weekend dringend een voorlichter nodig,

Nadere informatie

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen ZORG IN DE TOEKOMST. Standpunten

Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen ZORG IN DE TOEKOMST. Standpunten Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen ZORG IN DE TOEKOMST Standpunten Over de NVZ De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen is in twintig jaar tijd uitgegroeid tot een invloedrijke belangenbehartiger

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Uw

Nadere informatie

Zorgautoriteit. Nederlandse. gereguleerde segment. Voor het overige deel, het vrije segment,

Zorgautoriteit. Nederlandse. gereguleerde segment. Voor het overige deel, het vrije segment, 770? /. Het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport Minister mr. drs. B.J. Bruins Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Newtonlaan 1-41 3584 BX Utrecht Postbus 3017 3502 GA Utrecht T 030 296 81 11 F 030

Nadere informatie

Voorbeeld adviesrapport MedValue

Voorbeeld adviesrapport MedValue Voorbeeld adviesrapport MedValue (de werkelijke naam van de innovatie en het ziektebeeld zijn verwijderd omdat anders bedrijfsgevoelige informatie van de klant openbaar wordt) Dit onafhankelijke advies

Nadere informatie

Visie document Zelfstandige behandelcentra zijn de logische speler naast gezondheidscentra en ziekenhuizen

Visie document Zelfstandige behandelcentra zijn de logische speler naast gezondheidscentra en ziekenhuizen Visie document Zelfstandige behandelcentra zijn de logische speler naast gezondheidscentra en ziekenhuizen Leidschendam februari 2011 Zelfstandige behandelcentra als speler naast gezondheidscentra en ziekenhuizen

Nadere informatie

Informatie bijeenkomst

Informatie bijeenkomst Informatie bijeenkomst De zorg geborgd in Noord en Oost Groningen 9 september 2013 Agenda informatiebijeenkomst 9 september 1) Opening 2) Terugkijken werkconferentie 26 april 3) Impressie data-analyse

Nadere informatie

Financieren in de zorgmarkt

Financieren in de zorgmarkt Presentatie Arie van Oord Business Manager Wonen, Zorg & Onderwijs Platform Economie & Ruimte op 8 juli 2015 BouwCampus: Van der Burghweg 1 te Delft Agenda Kredietportefeuille BNG Bank Bancaire kredietverstrekking

Nadere informatie

Regionale Bijeenkomsten Zorgkantoorregio s

Regionale Bijeenkomsten Zorgkantoorregio s Regionale Bijeenkomsten Zorgkantoorregio s Regio: Rotterdam (gemeenten Rotterdam, Capelle a.d. IJssel en Krimpen a.d IJssel) John Boumans Accountmanager VV&T Achmea Zorgkantoor Agenda Vormen van begeleiding,

Nadere informatie

Zorgvastgoed innovatief en financieel verantwoord. Fred Bisschop

Zorgvastgoed innovatief en financieel verantwoord. Fred Bisschop Zorgvastgoed innovatief en financieel verantwoord Fred Bisschop Financiering op basis van de businesscase De businesscase beslaat een lange periode en wordt door verschillende actoren bepaald Financiers

Nadere informatie

Hoe zorgverzekeraars de kwaliteit van de zorg in beeld willen krijgen

Hoe zorgverzekeraars de kwaliteit van de zorg in beeld willen krijgen Hoe zorgverzekeraars de kwaliteit van de zorg in beeld willen krijgen? De kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg is over het algemeen (zeer) goed. In verschillende Europese ranglijsten scoort Nederland

Nadere informatie

De positie van de(thuis)zorg. Henri Plagge, arts M&G MCM voorzitter Raad van Bestuur de Zorgboog

De positie van de(thuis)zorg. Henri Plagge, arts M&G MCM voorzitter Raad van Bestuur de Zorgboog De positie van de(thuis)zorg Henri Plagge, arts M&G MCM voorzitter Raad van Bestuur de Zorgboog de Zorgboog Voor alle generaties; dus kraamzorg, Jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar, behandelpraktijk (paramedici),

Nadere informatie

Oefencase Gupta Strategists

Oefencase Gupta Strategists Oefencase Gupta Strategists Versie: juli 2012 Inleiding De oefencase in dit document helpt je om te begrijpen wat je van een case-interview kan verwachten. Er zijn zeker verschillende soorten case-interviews,

Nadere informatie

Nieuw denken: van aanbod naar waarde

Nieuw denken: van aanbod naar waarde Nieuw denken: van aanbod naar waarde Presentatie voor Platform Nieuwe Zorg 28 juni 2014 Agenda Waarde in de zorg: Value Based Organising I Bewegingen in het zorgveld II Value Based Organising De gedachte

Nadere informatie

Kankerzorg, investeren in goede uitkomsten

Kankerzorg, investeren in goede uitkomsten Kankerzorg, investeren in goede uitkomsten dr. Ronald Spanjers, raad van bestuur, IKNL ir. Steven Lugard, CEO, Performation Dorien de Groot - van de Kreeke MSc MBA, Novivena 1 waarom 2 kanker 3 D(n)OT

Nadere informatie

Substitutie van ziekenhuiszorg naar de eerste lijn: roeien tegen de stroom in

Substitutie van ziekenhuiszorg naar de eerste lijn: roeien tegen de stroom in Substitutie van ziekenhuiszorg naar de eerste lijn: roeien tegen de stroom in Het lijkt zo n goed idee: relatief eenvoudige zorg verplaatsen van het ziekenhuis naar de eerste lijn. In de praktijk komt

Nadere informatie

Samenvatting. Nieuwe ontwikkelingen in de palliatieve zorg: kwaliteitsindicatoren en het palliatieve zorgcontinuüm.

Samenvatting. Nieuwe ontwikkelingen in de palliatieve zorg: kwaliteitsindicatoren en het palliatieve zorgcontinuüm. Samenvatting Nieuwe ontwikkelingen in de palliatieve zorg: kwaliteitsindicatoren en het palliatieve zorgcontinuüm Samenvatting 173 Vanaf halverwege de jaren '90 is palliatieve zorg door de Nederlandse

Nadere informatie

Van goede zorg verzekerd. Zorgverzekering. Oegstgeest 27 september 2014

Van goede zorg verzekerd. Zorgverzekering. Oegstgeest 27 september 2014 1 Van goede zorg verzekerd Zorgverzekering Oegstgeest 27 september 2014 Volksgezondheid Toekomst Verkenningen VTV 2013 Uitgangspunten zorgverzekeraars Zorgverzekeraars: Hanteren solidariteit en voor iedereen

Nadere informatie

Eveline Castelijns Annick van Kollenburg Luddo Oh. Second opinion ziekenhuisstrategieën tegen het licht

Eveline Castelijns Annick van Kollenburg Luddo Oh. Second opinion ziekenhuisstrategieën tegen het licht Eveline Castelijns Annick van Kollenburg Luddo Oh Second opinion ziekenhuisstrategieën tegen het licht Second opinion Ziekenhuisstrategieën tegen het licht Eveline Castelijns Annick van Kollenburg Luddo

Nadere informatie

April 26, 2016 Bernard van den Berg

April 26, 2016 Bernard van den Berg 15-Jul-16 1 Financiële organisatie van het Nederlandse zorgsysteem: Welke gezondheidseconomische principes liggen ten grondslag aan het Nederlandse zorgstelsel? April 26, 2016 Bernard van den Berg Email:

Nadere informatie

Value Based Health Care?

Value Based Health Care? Value Based Health Care? Samen leren hoe inkoop een bijdrage kan leveren dr. Bas Geerdes Senior medisch adviseur Zorginkoop Strategie & Innovatie Waarom aandacht voor VBHC en waarom het opzetten van pilots?

Nadere informatie

Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 29689 Herziening Zorgstelsel 25424 Geestelijke gezondheidszorg Nr. 599 Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den

Nadere informatie

Proeftuinen. Ronald van Breugel

Proeftuinen. Ronald van Breugel Proeftuinen Ronald van Breugel Structuurmaatregelen hebben veelal tijdelijk effect Systeem van fee for service Soms gecombineerd met budgettering Nu tijdelijk stabilisatie. Verwachting is verdere groei

Nadere informatie

Outcome measurement in de gezondheidszorg

Outcome measurement in de gezondheidszorg PIJN Samen maken we er een punt van. Outcome measurement in de gezondheidszorg Dr. J. Berger, Diensthoofd Fysische Geneeskunde ZNA Stuivenberg Value-based healthcare Jan Berger Fysische geneeskunde en

Nadere informatie

Behandeld door Telefoonnummer E-mailadres Kenmerk SBES/djon/GGZ 088 770 8770 vragencure@nza.nl 0146749/0204428

Behandeld door Telefoonnummer E-mailadres Kenmerk SBES/djon/GGZ 088 770 8770 vragencure@nza.nl 0146749/0204428 Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport T.a.v. mevrouw drs. E.I. Schippers Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Newtonlaan 1-41 3584 BX Utrecht Postbus 3017 3502 GA Utrecht T 030 296 81 11

Nadere informatie

Evaluatie aspecten verplicht eigen risico 2012 en 2013

Evaluatie aspecten verplicht eigen risico 2012 en 2013 Rapportage Evaluatie aspecten verplicht eigen risico 2012 en 2013 - Betalingsregelingen eigen risico Zvw - Sturing met eigen risico 13 mei 2014 Rapport evaluatie aspecten verplicht eigen risico 2012 en

Nadere informatie

Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport > Retouradres Postbus 2518 6401 DA Heerlen Minister van Volksgezondheid Welzijn en Sport Stadspiateau 1 3521 AZ Utrecht

Nadere informatie

Opbouw. Zorgverzekeringswet 2006 Redenen voor hervorming. De kern van Zvw. Privaat zorgstelsel met veel publieke randvoorwaarden

Opbouw. Zorgverzekeringswet 2006 Redenen voor hervorming. De kern van Zvw. Privaat zorgstelsel met veel publieke randvoorwaarden Opbouw De visie van zorgverzekeraars Jaarcongres V&VN, 10 april 2015 Marianne Lensink Het stelsel en de rol van zorgverzekeraars Opgaven voor de toekomst: - minder meer zorguitgaven - transparantie over

Nadere informatie

Financiering in de zorg: Van aanbodmanagement naar populatiemanagement

Financiering in de zorg: Van aanbodmanagement naar populatiemanagement Financiering in de zorg: Van aanbodmanagement naar populatiemanagement Aldien Poll 10 december 2014 Jan van Es Instituut waarom Evolutie Zorgsysteem gezondheid proces Stervensbegeleidin g Antibiotica,

Nadere informatie

Werksessie verantwoording

Werksessie verantwoording Studiedag Beschermd Wonen Werksessie verantwoording Jan Ruiter controller RIBW Overijssel Remco Bels adviseur KPMG Gezondheidszorg Agenda Introductie Korte inleiding zorglandschap en -uitgaven Korte inleiding

Nadere informatie

Kwaliteit en de zorgverzekeraar. Seminar Kwaliteit van Zorg. Joris van Eijck, directeur Zorg Menzis

Kwaliteit en de zorgverzekeraar. Seminar Kwaliteit van Zorg. Joris van Eijck, directeur Zorg Menzis Kwaliteit en de zorgverzekeraar Seminar Kwaliteit van Zorg Joris van Eijck, directeur Zorg Menzis 1 Missie zorgverzekeraars Zoals benoemd in de zorgverzekeringswet 2006 Kwalitatief goede, betaalbare en

Nadere informatie

Bundelinkoop en doelgroep bekostiging

Bundelinkoop en doelgroep bekostiging Bundelinkoop en doelgroep bekostiging Waar staan we en wat is de volgende stap bij de inkoop op waarde? Dr. Eric van der Hijden Strategie & Innovatie, Zorginkoop Zilveren Kruis Talma Instituut, Vrije Universiteit

Nadere informatie

Bekostiging van dure geneesmiddelen (incl. off-label gebruik)

Bekostiging van dure geneesmiddelen (incl. off-label gebruik) Bekostiging van dure geneesmiddelen (incl. off-label gebruik) Ingrid van der Eijk Market Access Manager NIA Symposium, 27 maart 2014 Takeda Nederland bv Vergoeding van dure geneesmiddelen hoe werkt dat?

Nadere informatie

Benchmark doelmatigheid caresector

Benchmark doelmatigheid caresector Benchmark doelmatigheid caresector Politiek & wetenschap Nog te vaak ontbreekt de doelmatigheidsprikkel in de zorg Om doelmatige zorg te kunnen blijven leveren, moet er een brede maatschappelijke discussie

Nadere informatie

Van systemen naar mensen Gezamenlijke agenda VWS 8 februari 2013. Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland 24 april 2014 Joop Blom

Van systemen naar mensen Gezamenlijke agenda VWS 8 februari 2013. Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland 24 april 2014 Joop Blom Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden Van systemen naar mensen Gezamenlijke agenda VWS 8 februari 2013. Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland 24 april 2014 Joop Blom Nieuwe

Nadere informatie

Visie op zorg: marktwerking anno nu

Visie op zorg: marktwerking anno nu Visie op zorg: marktwerking anno nu 5 juni 2014 Stelling: Zonder samenwerking geen verandering in de zorg Agenda Visie op ziekenhuiszorg Aanpak transitie Toekomst: innovatie en preventie 2 Visie op ziekenhuiszorg

Nadere informatie

PKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG. Kees van den Berg, voorzitter en patiënt

PKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG. Kees van den Berg, voorzitter en patiënt PKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG Kees van den Berg, voorzitter en patiënt SYMPOSIUM PKS 12 JUNI J.L. Presentatie van visie PKS op de toekomst van de prostaatkankerzorg in Nederland Stip op de horizon vanuit

Nadere informatie

WAT HELPT OM LANGER THUIS TE BLIJVEN WONEN

WAT HELPT OM LANGER THUIS TE BLIJVEN WONEN WAT HELPT OM LANGER THUIS TE BLIJVEN WONEN Lonneke Taks Annette de Boer Met stakeholders in gesprek over domotica Met stakeholders in gesprek over domotica 3 Wat helpt om langer thuis te blijven wonen

Nadere informatie

Bekostiging & financiering in de cure

Bekostiging & financiering in de cure Alleen de hoofdzaken 2011 Bekostiging & financiering in de cure Inleiding 2001 2002 Afstudeeronderzoek DBC Ministerie VWS 2002 2004 Lid landelijk projectteam DBC s NVZ vereniging van Ziekenhuizen 2004

Nadere informatie

Is onze zorg over De Zorg een terechte zorg?

Is onze zorg over De Zorg een terechte zorg? Is onze zorg over De Zorg een terechte zorg? 09-04-2013 Peter Spaans Achmea, partner van de Unie KBO 1 De zorg is feitelijk zeer succesvol.. 2 2 3 3 3 Nederlanders leven langer gezond Mede dankzij betere

Nadere informatie

perspectief zorgverzekeraar Jeroen Crasborn Senior adviseur zorgstrategie Rvb & Directie Zilverenkruis Achmea

perspectief zorgverzekeraar Jeroen Crasborn Senior adviseur zorgstrategie Rvb & Directie Zilverenkruis Achmea perspectief zorgverzekeraar Jeroen Crasborn Senior adviseur zorgstrategie Rvb & Directie Zilverenkruis Achmea 1 2 3 Zorgkostenstijging is van alle jaren maar extra waakzaamheid geboden Ontwikkeling zorguitgaven

Nadere informatie

Raadsledendag 20 september

Raadsledendag 20 september Raadsledendag 20 september Wet langdurige zorg & Zorgverzekeringswet Marlies Kamp Manon Jansen Programmamanagement HLZ 3 Presentatie 1. Wet langdurige zorg 2. Zorgverzekeringswet 3. Implementatie 4. Communicatie

Nadere informatie

De Nederlandse zorg lijkt op een Arubaanse geit

De Nederlandse zorg lijkt op een Arubaanse geit De Nederlandse zorg lijkt op een Arubaanse geit Wie is in Nederland ècht verantwoordelijk voor de zorg? Ik vraag me regelmatig af wie in Nederland nu eigenlijk ècht verantwoordelijk is voor de zorg. En

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare budget

Nadere informatie

Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars. AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013

Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars. AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013 Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013 Rode draad De kosten van de zorg: een probleem? Rol

Nadere informatie

VALUE BASED HEALTHCARE

VALUE BASED HEALTHCARE VALUE BASED HEALTHCARE Waar zit de doorbraak? Hoe krijgen we het voorbij het niveau van experimenten? Relinde de Koeijer 1 november 2016 VALUE BASED HEALTHCARE 2 DE DOORBRAAK IN VALUE BASED HEALTHCARE:

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 28 januari 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 28 januari 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

WAT MAG HET KOSTEN. Portugal september Milco Linssen. Wie kan zorg beter maken en hoe?

WAT MAG HET KOSTEN. Portugal september Milco Linssen. Wie kan zorg beter maken en hoe? VMedisch specialist Huisarts erzekeraar VMedisch specialist Huisarts Medisch specialist Huisarts Verzekeraar erzekeraar WAT MAG HET KOSTEN Portugal 17-20 september Milco Linssen Wie kan zorg beter maken

Nadere informatie

ADVIES van de Provinciale Raad voor de Volksgezondheid Limburg over de toekomstige ziekenhuiszorg in Limburg

ADVIES van de Provinciale Raad voor de Volksgezondheid Limburg over de toekomstige ziekenhuiszorg in Limburg 21 mei 2010 ADVIES van de Provinciale Raad voor de Volksgezondheid Limburg over de toekomstige ziekenhuiszorg in Limburg De Provinciale Raad voor de Volkgezondheid Limburg (PRV) is gevraagd een advies

Nadere informatie

Lid Raad van Toezicht GGZ Westelijk Noord-Brabant Bestuurlijke ervaring in een complexe omgeving, bij voorkeur zorgorganisatie

Lid Raad van Toezicht GGZ Westelijk Noord-Brabant Bestuurlijke ervaring in een complexe omgeving, bij voorkeur zorgorganisatie Lid Raad van Toezicht GGZ Westelijk Noord-Brabant Bestuurlijke ervaring in een complexe omgeving, bij voorkeur zorgorganisatie Korte schets profiel Binnen de Raad van Toezicht van Geestelijke GezondheidsZorg

Nadere informatie

Samengesteld op 30 maart 2016

Samengesteld op 30 maart 2016 Samengesteld op 30 maart 2016 Zorginkoopbeleid 2017 Zorginkoopbeleid Zorg en Zekerheid 2017 In dit stuk vindt u de missie en visie van Zorg en Zekerheid op de inkoop van zorg. Het inkoopbeleid voor de

Nadere informatie

Zorglandschap 2016 - De rol van IT bij gedwongen verandering

Zorglandschap 2016 - De rol van IT bij gedwongen verandering Zorglandschap 2016 - De rol van IT bij gedwongen verandering Zorgorganisaties worden uitgedaagd tot het leveren van betere zorg voor minder geld. De vraag naar zorg neemt toe, als gevolg van de vergrijzing

Nadere informatie

Over de Zorgbalans: achtergrond en aanpak

Over de Zorgbalans: achtergrond en aanpak 1 Over de Zorgbalans: achtergrond en aanpak 1.1 De Zorgbalans beschrijft de prestaties van de gezondheidszorg In de Zorgbalans geven we een overzicht van de prestaties van de Nederlandse gezondheidszorg

Nadere informatie

Welke items spelen een rol

Welke items spelen een rol COPD Ketenzorg Wat is ketenzorg? ketenzorg zorg waarin de verschillende schakels van zorgverlening op elkaar zijn afgestemd, zodat een samenhangend aanbod ontstaat, gericht op de behoeften van de patiënt

Nadere informatie

Betaalbaarheid en knelpunten arbeidsmarkt Zorg

Betaalbaarheid en knelpunten arbeidsmarkt Zorg Betaalbaarheid en knelpunten arbeidsmarkt Zorg Reactie van het Actuarieel Genootschap op de door de Sociaal Economische Raad uitgezette consultatie 29 februari 2012 De Sociaal-Economische Raad (SER) organiseert

Nadere informatie

Inhoud. Doel en uitgangspunten Aanpak en gegevensverzameling Resultaten Tot slot

Inhoud. Doel en uitgangspunten Aanpak en gegevensverzameling Resultaten Tot slot Onderzoek naar potentiële besparingen van innovatieve complexe wondzorg September 2014 Transform to the power of digital Inhoud Doel en uitgangspunten Aanpak en gegevensverzameling Resultaten Tot slot

Nadere informatie

Ontwikkelingen in zorg en welzijn

Ontwikkelingen in zorg en welzijn Ontwikkelingen in zorg en welzijn Wat betekent dit voor de arbeidsmarkt? Algemeen De sector zorg en welzijn verandert. In de media wordt vaak het accent gelegd op economische motieven, maar de stijgende

Nadere informatie

Integraal of Huisartsgeneeskundig?

Integraal of Huisartsgeneeskundig? Integraal of Huisartsgeneeskundig? Blik op zorg-ict vanuit vier verschillende kanten Bas Leerink 7 april 2017 Verantwoording Vanuit 4 verschillende rollen/gezichtspunten 4 ontwikkelingen die van invloed

Nadere informatie

Visie NVSHA op Rapport. Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Medisch-specialistische zorg in 20/20

Visie NVSHA op Rapport. Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Medisch-specialistische zorg in 20/20 Visie NVSHA op Rapport Raad voor de Volksgezondheid en Zorg Medisch-specialistische zorg in 20/20 Oktober 2011 Inleiding Eind oktober 2011 is de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) met het rapport

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 4 september 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 4 september 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Havenpolikliniek: van bedreiging naar kans. 6 december 2018 SRZ Congres

Havenpolikliniek: van bedreiging naar kans. 6 december 2018 SRZ Congres Havenpolikliniek: van bedreiging naar kans 6 december 2018 SRZ Congres Terug naar het begin: de aanleiding planvorming Oud Haven/Haven 2.0 Overdracht van zorg vanaf 1/10/17 Intrekken Wtzi per 1/1/18 Haven

Nadere informatie

ACM wil met dit document de ziekenhuissector meer duidelijkheid geven over de toepassing van de Mededingingswet in dit wijzigende landschap.

ACM wil met dit document de ziekenhuissector meer duidelijkheid geven over de toepassing van de Mededingingswet in dit wijzigende landschap. Beoordeling fusies en samenwerkingen ziekenhuiszorg Inleiding Het ziekenhuislandschap is volop in beweging. Specialisatie en concentratie wordt gezien als een belangrijke route om kwaliteit en doelmatigheid

Nadere informatie

De herziening van de langdurige zorg vraagt om een levensloop perspectief op de financiering van zorg thuis

De herziening van de langdurige zorg vraagt om een levensloop perspectief op de financiering van zorg thuis De herziening van de langdurige zorg vraagt om een levensloop perspectief op de financiering van zorg thuis de huidige AV en collectieve zorgverzekering sluit daar niet op aan en daarom zijn er kansen

Nadere informatie

Ambulancezorg in Nederland

Ambulancezorg in Nederland Koos Reumer, 2 februari 2015 Ambulancezorg algemeen Vereniging Ambulancezorg Nederland Ontwikkelingen binnen ambulancezorg Jonge sector Wet ambulancevervoer 1973 Tijdelijke wet ambulancezorg 2013 Vereniging

Nadere informatie

Inkoopbeleid 2013 sector Verpleging & Verzorging

Inkoopbeleid 2013 sector Verpleging & Verzorging Inkoopbeleid 2013 sector Verpleging & Verzorging Sector Verpleging en Verzorging AWBZ Raakvlakken met WMO en ZVW Met name ouderenzorg Extramuraal: thuiszorg Intramuraal verzorging- en verpleeghuizen Ontwikkelingen

Nadere informatie

Regionale bijeenkomsten overheveling begeleiding en dagbesteding. Univé-VGZ-IZA-Trias Zorgkantoren Zorgkantoor Nijmegen 27 juni 2011

Regionale bijeenkomsten overheveling begeleiding en dagbesteding. Univé-VGZ-IZA-Trias Zorgkantoren Zorgkantoor Nijmegen 27 juni 2011 Regionale bijeenkomsten overheveling Univé-VGZ-IZA-Trias Zorgkantoren Zorgkantoor Nijmegen 27 juni 2011 1 Programma extramurale begeleiding en Cliënten Omvang Zorgaanbieders Budgetten 2 Opening: UVIT Zorgkantoren

Nadere informatie

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans!

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Eric Koster Clustercoördinator chronische ziekten en screeningen, directie Publieke Gezondheid Lid kernteam Inhoud 1. Aanleiding 2. Aanpak

Nadere informatie

Overheid en economie

Overheid en economie Overheid en economie Overheid en economie Het aandeel van de overheid in de economie, de overheid als actor en de overheid op regionaal niveau, een verkenning Inleiding Het begrip economische groei komt

Nadere informatie

Onderzoeksvoorstel Voorbeelden van Taakherschikking in de Zorg

Onderzoeksvoorstel Voorbeelden van Taakherschikking in de Zorg Onderzoeksvoorstel Voorbeelden van Taakherschikking in de Zorg De Verpleegkundig Specialist: De invloed op zorgpraktijken, kwaliteit en kosten van zorg in Nederland Iris Wallenburg, Antoinette de Bont,

Nadere informatie

Betaalbaarheid van toekomstige ouderenzorg. Symposium Ietje de Rooij

Betaalbaarheid van toekomstige ouderenzorg. Symposium Ietje de Rooij Betaalbaarheid van toekomstige ouderenzorg Symposium Ietje de Rooij 28 september 2012 Inhoudsopgave Wat komt er op ons af? Wat doet de huidige situatie voor zorgvrager en zorgaanbieder? Hoe kunnen de we

Nadere informatie

Actieplan wachttijden in de zorg 11 mei 2017

Actieplan wachttijden in de zorg 11 mei 2017 De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Newtonlaan 1-41 3584 BX Utrecht Postbus 3017 3502 GA Utrecht T 030 296 81 11 F 030 296 82 96 E info@nza.nl I www.nza.nl

Nadere informatie

Robin: Strategisch denken en handelen 13 september 2012. Oplossingen binnen handbereik

Robin: Strategisch denken en handelen 13 september 2012. Oplossingen binnen handbereik Robin: Strategisch denken en handelen 13 september 2012 Communicati Coördina econnect tie Contro ie le Oplossingen binnen handbereik Introductie Robin Matteman, I4C-Connect. Ontzorgt zorgprofessionals:

Nadere informatie

Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 29689 Herziening Zorgstelsel 31016 Ziekenhuiszorg Nr. 623 Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 23 juni 2015 Hierbij

Nadere informatie

Visiedocument Franciscus Ziekenhuis Boerhaavelaan AE Roosendaal (0165)

Visiedocument Franciscus Ziekenhuis Boerhaavelaan AE Roosendaal (0165) 1968 2003 2010 Visiedocument 2020 Franciscus Ziekenhuis Boerhaavelaan 25 4708 AE Roosendaal (0165) 58 80 00 www.franciscusziekenhuis.nl Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Trends en ontwikkelingen 4 2 Missie Franciscus

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 8 februari 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 8 februari 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

rapport Verbeter zorgsysteem en realiseer bezuinigingen

rapport Verbeter zorgsysteem en realiseer bezuinigingen rapport Verbeter zorgsysteem en realiseer bezuinigingen 28 mei 2013 In opdracht van Landelijk Platform GGz Opgesteld door ZorgmarktAdvies Samenvatting Beschrijving voorgestelde maatregel Verwachte besparing

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 maart 2010 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 maart 2010 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Veranderende zorgvraag - de visie van VWS

Veranderende zorgvraag - de visie van VWS 1 Veranderende zorgvraag - de visie van VWS Congres DiabeteszorgBeter 3 oktober 2008, Zeist Fred Krapels Hoofd Eerstelijns- en Ketenzorg, tvs plv. Directeur Curatieve Zorg Ministerie van VWS Toename chronische

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren & Transparantie

Kwaliteitsindicatoren & Transparantie Kwaliteitsindicatoren & Transparantie - Een OECD blik - Resultaten van een studie over kwaliteitsregistraties voor NFU en ZiN - Niek Klazinga 15/11/16 Public report of the Quality Assessment Result of

Nadere informatie

We lichten de onderwerpen uit de kwaliteitsagenda hieronder verder toe.

We lichten de onderwerpen uit de kwaliteitsagenda hieronder verder toe. Kwaliteitsagenda Zorg Thuis 2016 Mensen met een kwetsbare gezondheid blijven langer zelfstandig thuis wonen. Dat kan alleen als zorg thuis goed geregeld is. Mensen hebben recht op maatwerk van goede kwaliteit

Nadere informatie

De zorgverzekeraar als innovator

De zorgverzekeraar als innovator De zorgverzekeraar als innovator maken vanuit het patiëntenperspectief Caroline van Weert Doelstelling Stichting die voor zorgverzekeraars valide informatie genereert over patiëntervaringen in de zorg

Nadere informatie

Innovatie in de Zorg en in de farmacie

Innovatie in de Zorg en in de farmacie Innovatie in de Zorg en in de farmacie niets nieuws onder de horizon, wel bitter noodzakelijk Patrick Edgar Senior Manager Zorginkoop Is innovatie in de zorg nodig? Het gaat toch goed? Nederlanders leven

Nadere informatie

Zorg uit de Zvw. Wijkverpleging, ELV, GRZ. Judith den Boer

Zorg uit de Zvw. Wijkverpleging, ELV, GRZ. Judith den Boer Zorg uit de Zvw Wijkverpleging, ELV, GRZ Judith den Boer 2-10-2017 Voorstellen Judith den Boer Hogeschool Zeeland Wijkverpleegkundige Erasmus Universiteit Master Zorgmanagement Hogeschool Zeeland Docent

Nadere informatie

Waarom stijgen de uitgaven? Prijs- en volume. Vergrijzing als kostenbom. Kostenontwikkeling 1999-2003 Bron: Zorg voor euro s-2

Waarom stijgen de uitgaven? Prijs- en volume. Vergrijzing als kostenbom. Kostenontwikkeling 1999-2003 Bron: Zorg voor euro s-2 Zorguitgaven, 1972-2009 miljard euro (bron:cbs) Macro-economie, gezondheid en zorg Johan Polder 1 NVAG Jubileumcongres 19 november 2010 Zorguitgaven, 1972-2009 miljard euro Zorguitgaven, 1972-2009 miljard

Nadere informatie

FACTSHEET. Voorlegger bij rapport Schaal- en synergieeffecten bij de spoedeisende hulp, IPSE studies, juli 2013

FACTSHEET. Voorlegger bij rapport Schaal- en synergieeffecten bij de spoedeisende hulp, IPSE studies, juli 2013 FACTSHEET Voorlegger bij rapport Schaal- en synergieeffecten bij de spoedeisende hulp, IPSE studies, juli 2013 De spoedeisende hulp (SEH) staat volop in de belangstelling van het beleid. Het aantal SEH-locaties,

Nadere informatie

Particuliere en reguliere verpleeghuizen Een vergelijking om van te leren

Particuliere en reguliere verpleeghuizen Een vergelijking om van te leren Particuliere en reguliere verpleeghuizen Een vergelijking om van te leren Utrecht, 26 maart 2015 Wine te Meerman Eveline Castelijns Simon Heesbeen Floor Vreeswijk 1 Inhoud 1. Aanleiding voor het onderzoek

Nadere informatie

B-segment Onderzoek naar de belangrijkste ontwikkelingen 1

B-segment Onderzoek naar de belangrijkste ontwikkelingen 1 B-segment Onderzoek naar de belangrijkste ontwikkelingen 1 Managementsamenvatting In opdracht van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) heeft Gupta Strategists onderzoek gedaan naar de belangrijkste

Nadere informatie