Politieke Markt Apeldoorn (PMA) Notitie Toeleiding en Toegang (in het sociale domein)

Transcriptie

1 Politieke Markt Apeldoorn (PMA) Notitie Toeleiding en Toegang (in het sociale domein) Voorzitter: Raadsadviseur: Notulist: E. Schmahl H.N.M. van den Broek A. van Dijk Onderwerp: Verslag notitie toeleiding en toegang (in het sociale domein) Datum: Tijdstip: uur Plaats: Het Rode Hert Aanwezig: I.M. de Graaf (PvdA), T. Kamphuis (VVD), L.J. Riezebos-van der Veen (ChristenUnie), M. van der Maal (GL), S. Aksoy (GB), M. van Erkelens (LA), M. Moulijn (PvdD), M. van Vierssen (D66), H.F. Dooper (CDA), Y. de Carpentier (PSA), H. van den Berge (SGP) Opening / doel bijeenkomst De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Inspraak De heer Aartsen (WMO Adviesraad) wil van de gelegenheid gebruik maken om de vinger op enkele kwetsbare plekken in de notitie te leggen, teneinde de uitvoering aan kracht en duidelijkheid te laten winnen. - In par. 2.1 wordt gesproken over mensen die in de wijken wonen en in contact komen met kwetsbare mensen. De cliëntondersteuners en loketten dienen bekend, goed bereikbaar en laagdrempelig te zijn opdat een probleemsituatie opgepikt wordt zodra deze de mogelijkheden van de zorgzame medebewoner overstijgen. - In par. 4.2 worden de ontmoetingsplekken genoemd. Er zijn successen, maar er is nog veel opbouwwerk te verrichten. - Eveneens in par. 4.2 wordt cliëntondersteuning genoemd. Niet duidelijk is wat er precies mee wordt bedoeld en hoe deze wordt aangeboden. De WMO Adviesraad adviseert om duidelijkheid te scheppen in deze functie die zorgvragers op het goede spoor kan zetten. - In par wordt de wijkverpleegkundige beschreven, De WMO Adviesraad adviseert om met een helder profiel de gesprekken met de zorgverzekeraar in te gaan, om te voorkomen dat wie betaalt, bepaalt. - Par. 5.3 beschrijft de sociale wijkteams (SWT). Er staat dat niet het type ondersteuningsvraag leidend is, maar de meervoudige problematiek. De raad vraagt of er een selectie plaatsvindt voor aanmelding, en op wiens gezag. Dat moet nader worden uitgewerkt. - Wat ontbreekt in de notitie is de verbinding tussen SWT, welzijnsnetwerken en het informele netwerk. Het is van groot belang dat in de wijk korte lijnen zijn tussen deze drie gremia. - Tenslotte vraagt de adviesraad aandacht voor de intake in par Ook voor de vrij toegankelijke algemene voorzieningen een handelwijze op zijn plaats is; gaat de cliënt wel naar het aanbevolen ontmoetingspunt, is het contact met de vrijwilliger dat er is gekomen duurzaam, etc. GB (mevrouw Aksoy) vraagt om voorbeelden waar de ontmoetingsplekken niet goed werken. De heer Aartsen noemt het Atrium en het Pluspunt in Orden. SGP (de heer Van den Berge) vraagt hoe de WMO Adviesraad aankijkt tegen de manier waarop het in Apeldoorn wordt ingericht. De heer Aartsen antwoordt op persoonlijke titel dat de vraag op een vroeg moment komt, dat er veel werk verzet moet worden door de professionals en door de toeleiders. Hij adviseert om voor langere tijd koers te houden. D66 (de heer Van Vierssen) vraagt in hoeverre het beleid dan in graniet moet worden gebeiteld. De heer Aartsen antwoordt dat het bouwwerk uniform zou moeten zijn, maar dat er per buurt verschillen PMA , verslag vergadering notitie toeleiding en toegang (in het sociale domein), pagina1 van 5

2 mogelijk moeten zijn. D66 (de heer Vierssen) vraagt om nadere toelichting op de opmerking over de wijkverpleegkundige. De heer Aartsen antwoordt dat de sociale component in de functie van de wijkverpleegkundige nog niet is uitgekristalliseerd en dat het risico bestaat dat deze te medisch wordt, als niet op de juiste manier met de juiste inzet wordt gesproken met de zorgverzekeraars. Inbreng raadsfracties PvdA (mevrouw De Graaf) dankt voor de notitie die ter consultatie voorligt. Apeldoorners moeten weten waar en bij wie ze moeten zijn, en doorverwijzing dient op de juiste wijze en het juiste moment plaats te vinden. PvdA vraagt of de notitie die pas in juni 2015 wordt ingevoerd, op een te laat moment komt. PvdA vraagt hoe de verschillende netwerken aansluiten op de vragen vanuit de buurt. PvdA vraagt wanneer de vrijblijvende ondersteuning ophoudt en de professionele ondersteuning begint. Ook de rol van scholen is niet heel helder. PvdA vraagt of de wethouder iets meer kan vertellen over afspraken die worden gemaakt met de zorgverzekeraar. ChristenUnie (mevrouw Riezebos) dankt de inspreker voor zijn bijdrage. De SWT s hebben zeker potentie, en ChristenUnie denkt dat de eerste vijf hoofdstukken een goede vertaling zijn naar de praktijk, hoewel nadere concretisering nodig is. Hoofdstuk 6 is naar de toekomst toe wat ChristenUnie betreft al te veel ingevuld. De SWT s moeten in de praktijk een kans en tijd krijgen om hun rol te nemen. SGP (de heer Van den Berge) vraagt of ChristenUnie bedoelt dat er een langere overgangstermijn nodig is. ChristenUnie (mevrouw Riezebos) denkt dat een klein stapje terug geen kwaad kan, dat in 2016 de balans wordt opgemaakt zodat dan kan worden bepaald welke kant het op moet. Hoofdstuk 6 is teveel uitgewerkt. Vrijwilligersorganisaties hechten aan hun identiteit, het college zou de samenwerking organisch moeten laten groeien. PvdA (mevrouw De Graaf) snapt het idee maar vraagt of dit voor de kwetsbare mensen niet betekent dat de onzekerheid langer duurt. ChristenUnie (mevrouw Riezebos) wil de ruimte houden om aan te passen waar nodig.la (de heer Van Erkelens) vraagt of hoofdstuk 6 niet zou moeten worden aangepast zodat er minder op de inhoud wordt ingegaan en meer op het proces. PvdD (mevrouw Moulijn) constateert dat het inderdaad een zoekproces is, en per wijk kunnen verschillende partners worden betrokken. Er moet wel een duidelijke opdracht liggen, en die is nog niet duidelijk genoeg in deze notitie. Een aantal fracties sluit daarbij aan. ChristenUnie (mevrouw Riezebos) vindt dat niet teveel moet worden vastgelegd wat de teams moeten doen. PvdD (mevrouw Moulijn) bedoelt dat duidelijk moet zijn wat de teams voor elkaar moeten krijgen. ChristenUnie (mevrouw Riezebos) wil niet alleen weten wat er gemeten wordt, maar ook wat niet meetbaar is of heel lang nodig heeft om te veranderen. Er wordt veel ingezet op informeren van de doelgroep. Daarna volgt blijvende communicatie, en dat zal een klus worden. Dat vraagt ook nogal wat. ChristenUnie vraagt of het netwerk weet wat er van hen verwacht wordt wordt een jaar van koorddansen tussen het goede van oude, en van nieuwe inzichten onder grote tijdsdruk. Vooral de toewijding van de mensen, professioneel of vrijwillig, is van belang om veel tot stand te brengen. VVD (de heer Kamphuis) is blij met deze goedgeschreven notitie. Goede dienstverlening is voor de burger van belang, met goede afstemming tussen de partners. VVD adviseert goed te kijken naar de afstemming tussen de verschillende partners binnen het netwerk. In hoofdstuk 2 wordt ingezoomd op welzijn en preventie, VVD is benieuwd waar dit verder in de notitie terugkomt. VVD vraagt of dit een taak is van het CMO, CJG of Activerium. In het kader van efficiëntie en effectiviteit is VVD benieuwd of er ook een digitaal loket komt. VVD maakt zich zorgen over de tijdigheid. VVD is benieuwd welke afspraken met de huisarts worden gemaakt, het moet wel werkbaar blijven. VVD vraagt hoe de raad wordt meegenomen in de ontwikkeling van het CMO. SGP (de heer Van den Berge) vindt op een aantal plekken de notitie te dwingend, te richtinggevend. Er moet eerst meer inzicht zijn in de effecten van het beleid. SGP zou liefst eind 2015, begin 2016 de vervolgstap maken. D66 (de heer Van Vierssen) vraagt of SGP het stuk wil aanhouden. SGP wil de denkrichting behouden, maar wil meer inzicht hebben hoe het werkelijk loopt en dan pas de vervolgstap zetten, na evaluatie. ChristenUnie (mevrouw Riezebos) ondersteunt dat voorstel om tijd te kopen van harte. D66 (de heer Van Vierssen) stelt dat altijd kan worden bijgestuurd, die ruimte zit volgens D66 voldoende in het stuk. SGP (de heer Van den Berge) denkt dat de CMO s dan op een bepaalde manier worden ingericht, en afwijkingen zijn dan maatwerk, terwijl SGP eerst meer informatie wil. PMA , verslag vergadering notitie toeleiding en toegang (in het sociale domein), pagina2 van 5

3 PvdA (mevrouw De Graaf) hoort twee belangrijke verschillende punten, tijd hebben om te zorgen dat de juiste keus wordt gemaakt en de behoefte aan duidelijkheid voor de mensen (cliënten en hulpverleners) die het betreft. SGP(de heer Van den Berge) wil de richting wel bepalen maar nog niet het eindpunt. LA (de heer Van Erkelens) wil niet één evaluatiemoment maar wil gedurende het jaar een aantal momenten. D66 (de heer Van Vierssen) kan invoelen met SGP en ChristenUnie; het is een combinatie van twee werelden. De richting staat vast maar de mogelijkheid moet er zijn om tussentijds bij te sturen. Daar sluit D66 dan graag bij aan. CDA (de heer Dooper) vindt de notitie een goede aanzet om te komen tot de te kiezen structuur. CDA pleit ervoor een keus te maken en daar aan vast te houden, niet elke keer iets anders te bedenken. De dorpen komen niet duidelijk uit de verf. Er is veel kracht in de dorpen, maar ze moeten wel de ruimte krijgen om tot hun recht te komen. Ook de professionals moeten de ruimte krijgen. CDA geeft de voorkeur aan werkenderweg met vertrouwen zorgen voor goede verordeningen. LA (de heer Van Erkelens) is blij met de notitie. Er wordt gekozen om te werken met 3 loketten. Dat kan er ook toe leiden dat mensen het gevoel krijgen dat ze heen en weer worden gestuurd. Dat had iets meer mogen uitgewerkt in de notitie. Het gaat heel erg over intake en niet over de daadwerkelijke zorg. PvdD (mevrouw Moulijn) vult aan dat er afspraken moeten worden gemaakt over het vervolg, om te kijken of afspraken werken. Niet alleen de niet vrij-toegankelijke voorzieningen maar ook juist de vrij toegankelijke voorzieningen, zoals ook de WMI Adviesraad in zijn inspraak aangeeft. LA (de heer Van Erkelens) adviseert om het inhoudelijke punt uit hoofdstuk 6 te halen en meer procesmatige zaken erin op te nemen. LA ziet graag in de notitie verder uitgewerkt hoe het in de dorpen wordt geregeld. LA is tevreden over de notitie. GL (de heer Van der Maal) mist het JIP in de toeleiding naar de jeugdzorg. GL adviseert kritisch te kijken naar de rol van de huisarts, die een centrale rol heeft omdat mensen in eerste instantie naar de huisarts gaan.de gemeente heeft een rol in de toeleiding en is ook de partij die een belangrijke rol heeft in het inkopen van zorg. GL vraagt zich af hoe de gemeente omgaat met de dubbelrol. GL is voorstander van learning by doing en per wijk kijken wat de beste oplossing is. GB (mevrouw Aksoy) vraagt of de wethouder de rol van de wijkverpleegkundige nader kan toelichten. GB vraagt of de wijkverpleegkundige mandaat krijgt voor doorverwijzing naar niet-vrij toegankelijke zorg. GB vraagt of er al afspraken zijn gemaakt met huisartsen. PSA (mevrouw De Carpentier) merkt op dat door een warme overdracht de hulpverlener gaat met de cliënt mee wordt voorkomen dat mensen het gevoel krijgen dat ze van het kastje naar de muur worden gestuurd. De ontmoetingsplekken moeten geen ontmoedigingsplekken worden. Er is nog aandacht nodig voor toeleiding naar de zorg. PSA is voorstander van learning by doing. PSA is voorstander van monitoring niet zozeer op cijfers maar op hoe mensen het voelen. D66 (de heer Van Vierssen) complimenteert wethouder en dienst met de uitwerking zoals het coalitieakkoord is doorvertaald. De door de WMO Adviesraad aangedragen punten zijn een welkome aanvulling van het stuk. Beleid moet helpen bij initiatieven uit de maatschappij; het zou zonde zijn als goede initiatieven niet mogelijk zijn omdat het beleid het niet toelaat. PvdD (mevrouw Moulijn) is het eens met de grote lijnen, en wil 2015 gebruiken voor een goede overgang. Bij de keukentafelgesprekken moet niet de bezuiniging centraal staan, maar hoe het beter kan. Beantwoording portefeuillehouder Wethouder Blokhuis dankt voor de brede steun die hij proeft uit de discussies van vanavond. Hij is blij dat ook de raad vindt dat hetgeen nu al is opgezet, niet moet worden weggegooid. Mensen weten goed de weg te vinden naar CJG s, en dan lijkt het logisch om daarop voort te borduren. Dat is de leidende gedachte geweest bij het beleid, en gelukkig hoort de wethouder daarvoor veel steun bij de PMA , verslag vergadering notitie toeleiding en toegang (in het sociale domein), pagina3 van 5

4 raad. Hoofdstuk 6 is niet bedoeld als blauwdruk, want dit is zoals ook de WMO Adviesraad aangeeft in zijn inspraak een proces in ontwikkeling. Werkenderweg kunnen er andere keuzes worden gemaakt, waarbij de raad vanzelfsprekend betrokken wordt. In 2015 wordt de raad geïnformeerd over de stappen die worden gezet, en er wordt geen CMO opgericht zonder dat de raad hierover is geïnformeerd. Het is een organisch proces, hoewel voor een deel ook uitvoering en bedrijfsvoering. Bij belangrijke keuzes wordt de raad betrokken. De wethouder wil hoofdstuk 6 niet zomaar weggooien, maar wijst erop dat de weg die daarin wordt geschetst, de meest logische lijkt, maar als andere keuzes beter zijn, dan wordt dat besproken met de raad. De zes functies die worden genoemd zijn best breed, en dat wil de wethouder in de wijk onderbrengen. Het dilemma is dat er niet te snel moet worden gehandeld, terwijl mensen ook zitten te wachten op duidelijkheid en vragen om meer snelheid.. De adviezen van de WMO Adviesraad neemt de wethouder mee. Een herkenbaar toegangspunt is belangrijk, mensen moeten weten waar iets is. Nog niet bekend is waar de toegangspunten komen, maar het lijkt logisch om dat in de buurt van een CJG te doen. Dat is geen dogma, het is afhankelijk van beschikbaarheid van huisvesting. Er zijn inmiddels zo n 40 ontmoetingsplekken, en op de website is daarover informatie te vinden. Steeds minder ouderen of kwetsbare mensen zijn digibeet, en mensen die de site vinden zullen verrast zijn door de concreetheid van die website. Per ontmoetingspunt is te zien wat het aanbod is, heel actueel. Er wordt zeker ook gekeken waar vraag naar is in een bepaalde wijk, en er wordt ook geclusterd in overleg met de mensen die er gebruik van maken. Ongetwijfeld gaan er ook zaken fout bij de ontmoetingsplekken, maar de wethouder hoort ook heel enthousiaste en positieve verhalen. De wijkverpleegkundige is een belangrijke schakel, en de gemeente gaat er niet over, dat maakt het ingewikkeld. Er is goed overleg met de zorgverzekeraars over de invulling. Deze week zijn de organisaties aangewezen die de wijkverpleegkundigen gaan benoemen, en daarmee wordt overlegd over het deel niet-toewijsbare zorg. De wethouder heeft er goed vertrouwen in dat er goede afspraken mogelijk zijn. Of de wijkverpleegkundige ook mandaat krijgt voor doorverwijzing naar niet-vrij toegankelijke zorg is nog niet bekend, maar de wethouder kan zich voorstellen dat het advies van de wijkverpleegkundige in elk geval zwaar weegt. Er zijn verschillende typen toewijzing, voor een deel zijn dat de algemene voorzieningen en voor een deel tweedelijns hulpverlening en maatwerkvoorzieningen. Bij algemene voorzieningen is vooral spannend hoe dat gemonitord wordt. De wethouder wil kijken hoe dat goed in de gaten kan worden gehouden, maar het wordt wel lastig als zorgvragers aan een vrijwilliger worden gekoppeld of twee zorgvragers aan elkaar. De vraag is hoe ver de overheid gaat om die mensen in de gaten te houden, en hoe lang dat vol te houden is. De gemeente heeft nu al geen zicht op mensen die professionele hulp krijgen. Bij jeugdzorg zijn alleen de PGB-houders bekend. Mensen die bijvoorbeeld AWBZ-, GGZ- of provinciale jeugdzorg krijgen, zijn niet bekend, alleen de aanbieders. De wethouder heeft niet de illusie dat mensen die ooit om hulp hebben gevraagd, tot in lengte van jaren kunnen worden gevolgd en dat zal ook niet de bedoeling zijn. Feit is ook dat de wethouder hecht aan meten van kwaliteit in plaats van kwantiteit. Het gaat erom of mensen die hulp vragen, goede hulp krijgen en verder komen. De uitvoeringsnotitie, een verfijning van waar de organisatie nu mee bezig is, komt in de loop van De infrastructuur wordt in de tussentijd opgetuigd, want op 1 januari 2015 moet de gemeente er klaar voor zijn. Er zijn instanties die bepalen wanneer zwaardere hulp wordt ingezet, zoals CJG, WMO-loket, Activerium, de huisarts. Wanneer wordt opgeschaald, wordt bepaald door de SWT s. Als iemand in het vrijwillige netwerk wordt geholpen en de vrijwilligers hebben het idee dat het niet meer gaat, hoopt de wethouder dat ze professionele hulp zoeken. Ook voor de toekomst geldt het uitgangspunt: zo licht mogelijk maar zo zwaar als nodig. Het streven is naar een cultuur toe te werken waarin de hulpvrager zelf, maar ook familie, mantelzorgers, buren, vrienden en kennissen weten dat er een beroep op ze kan worden gedaan. Niemand is verplicht om hulp te verlenen, maar de wethouder hoopt dat de cultuur PMA , verslag vergadering notitie toeleiding en toegang (in het sociale domein), pagina4 van 5

5 gaat ontstaan dat mensen naar elkaar willen omzien. Uit rondes die in het welzijnswerk nu worden gedaan, blijkt de bereidheid van mensen om zich informeel in te zetten voor hun naasten in Apeldoorn behoorlijk groot is. Het netwerk moet niet een abstracte term blijven. Aanhaken van scholen is een belangrijk aandachtspunt, er zijn al contacten via schoolmaatschappelijk werk en in het kader van passend onderwijs moet worden bepaald hoe met zorgleerlingen wordt omgegaan. De wethouder zegt toe dat de uitwerking daarvan nog naar de raad komt. Wat niet te meten is, zal in de notitie ook worden aangegeven. Het JIP past in het welzijnsverhaal, maar heeft geen functie in de toegang. Een digitaal loket is er metwww.ontmoetelkaarinapeldoorn.nl, het CJG heeft een website met chatfunctie en in de toekomst zal de digitale omgeving verder worden uitgebreid. Er wordt heel intensief met de huisartsen gesproken, dit najaar vinden nog 5 bijeenkomsten met als belangrijk agendapunt: hoe zorgen we ervoor dat cliënten naar het juiste adres worden geleid.een groot deel van de zorgvragen gaat immers eerst naar de huisarts, en dan is het goed dat huisartsen ook geïnformeerd zijn over een voorliggend veld voordat zware hulp wordt ingeschakeld. De dorpen worden in de notitie wel genoemd, juist als een van de zaken die nog moeten worden uitgezocht. In Beekbergen en Uddel zijn informatiepunten die worden bemand door vrijwilligers. Hoe dat precies vorm wordt gegeven is nog de vraag, maar er komt zeker geen CJG en CMO in elk dorp. De notitie gaat nadrukkelijk in op het voorkomen van kastje naar de muur ; er wordt warm overgedragen. Als er iemand bij Activerium komt met een zorg-gerelateerde vraag, dan wordt dat warm overgedragen aan een zorgloket- of WMO-loket-medewerker, en wordt gezorgd voor een afspraak op zo kort mogelijke termijn. De gemeente heeft een dubbelrol bij inkoop en toegang, dat is nu ook al zo bij de WMO. Bij CJG is dat anders, dat is straks een private entiteit die beslist over de toegang en de gemeente koopt de zorg in. Bij CMO is de keus nog niet gemaakt maar het is ook niet uitgesloten. In de praktijk blijkt die dubbelrol niet tot wrijving te leiden. In voorkomende gevallen wordt extern advies ingewonnen door een door de gemeente gecontracteerde externe partij. In de keukentafelgesprekken zijn de bezuinigingen niet dominant, maar de gemeente wil wel eerlijk zijn. De wethouder is van mening dat de zes functies van de CMO duidelijk in de notitie staan, en ze lijken concreet genoeg. PvdD (mevrouw Moulijn) bedoelde dat de CMO s in de wijken bepaalde duidelijk omschreven doelen moeten meekrijgen, die achteraf meetbaar zijn, zodat men weet waar men naartoe moet werken. De wethouder zegt toe prestatieafspraken voor de SWT s, CMO s en CJG s op te nemen. Conclusie en sluiting De voorzitter concludeert dat alle vragen zijn beantwoord en de fracties tevreden zijn met de antwoorden en toezeggingen van de wethouder. Toezegging Het college heeft toegezegd: - de uitwerking van aanhaken van de scholen bij CJG s aan de raad voor te leggen - prestatieafspraken op te stellen voor CJG s, SWT s en CMO s De voorzitter dankt de aanwezigen voor hun inbreng en sluit de vergadering om uur PMA , verslag vergadering notitie toeleiding en toegang (in het sociale domein), pagina5 van 5