Uitwerkingen. Nederlands foutloos schrijven en spreken

Transcriptie

1 Uitwerkingen Nederlands foutloos schrijven en spreken

2 Deze uitwerkingen horen bij Taalwijzer deel 1 en deel 2, ISBN-nummers en Lay-out en opmaak: NTI DTP Studio, Leiden 2012, NTI bv, Leiden Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

3 Module 1 Tekstinzicht Vragen bij tekst 1 1 A. Verslavingsgedrag. 2 B. de MP3-speler heeft veel negatieve bijverschijnselen. 3 De alinea dient als inleiding voor de rest van de tekst. Deze alinea geeft in het kort de kern van het probleem weer. De alinea zorgt ervoor dat een mogelijke lezer nieuwsgierig wordt. De alinea citeert een boze briefschrijver. Omdat het een citaat is, is de alinea schuin gedrukt. 4 Een agressieve houding (reactie). 5 Bernadette Jans heeft een prima oplossing gevonden. 6 Nederland kent, gelet op het aantal inwoners, de meeste MP3-gebruikers van de hele wereld. 7 Omdat oudere MP3-spelers worden vervangen door exemplaren met de nieuwste snufjes en omdat ook ouderen de MP3-speler ontdekken. 8 Omdat we in een individualistische tijd leven. 9 (Eigen mening.) 10 Alinea VIII noemt de brieven die de NS jaarlijks ontvangen; alinea I is een gedeelte uit zo n brief. Vragen bij tekst 2 t/m 5 Tekst 2 en 3 zijn informatief, tekst 4 is overtuigend, tekst 5 is amuserend. Vragen bij tekst 6 1 A. romantische tv-series. 2 B. soapseries hebben de hoogste kijkcijfers. 3 er meeleven met spannende, romantische tv-verhalen. ervoor dramaseries vol hartverwarmende en bloedstollende verwikkelingen die om de haverklap werden onderbroken voor zeepreclame. hij Charles. haar juffrouw Annie. deze Goede Tijden, Slechte Tijden. hij Goede Tijden, Slechte Tijden. dat het in de prullenbak gooien van de eerste vijftig afleveringen. 4 Opsommend verband. 5 D. concluderend. 6 B. huilen. 7 Hij wil ermee duidelijk maken dat soaps enorm populair zijn. 8 a Momenten die de kijker als t ware de buis inzuigen. b Letterlijk: iemand die met zijn vingers nog net aan de rand van de rots blijft hangen. Op dat moment wordt er gestopt. De vraag is dan natuurlijk: blijft de cliffhanger hangen of stort hij in de diepte? Die vraag wordt na de reclame of in de volgende aflevering beantwoord. 9 Het gevolg is dat iemand zijn leven laat leiden door het uitzendtijdstip van de soap. Uitwerkingen 3

4 10 Amerikanen kunnen het zich permitteren om slechte afleveringen nooit uit te zenden. Wij hebben daar het geld niet voor. 11 De schrijver wil daarmee zeggen dat het logisch is dat de populaire figuur met geheugenverlies terugkeert in de serie, want op geen andere manier was zijn terugkomst te verklaren geweest. 12 De schrijver is niet echt enthousiast over soaps. U kunt dat bijvoorbeeld opmaken uit de titel en uit de laatste zin van de tekst. 13 B. informeren. Vragen bij tekst 7 1 a In de eerste zin van alinea V: De andere kant is ook tevreden... b Opsommend verband. 2 De andere kant is ook tevreden: de winkeliers dus en de hotelhouders en de autoverhuurders. 3 a Wie een creditcard heeft, kan heerlijk vrij besteden, maar niet alle benen kunnen die luxe dragen. b De veiligheid van de creditcard is voor de organisaties een uiterst belangrijk punt. Mogelijk ook de laatste zin: (Hoe dan ook,) een creditcard is een waardevol ding en het is dus de moeite waard er goed op te passen. 4 In de toekomst zal de creditcard zelf en het gebruik ervan enigszins veranderen. 5 Kernzinnen van het antwoord van vraag 2, 3 en 4. 6 zij zeer goede vrienden. daarbij vreemd geld kopen. ze de winkelier, de hotelhouder en de autoverhuurders. dat het nooit wisselgeld teruggeven. 7 Waarschijnlijk voorzag MacNamara het visitekaartje van zijn handtekening. Bij het restaurant zal de handtekening van MacNamara bekend zijn geweest. 8 Letterlijk: ze zijn nu bruikbaar vanaf het begin van ons leven totdat we doodgaan. Ze zijn tijdens ons gehele leven bruikbaar, je kunt de creditcard voor vrijwel alles gebruiken. 9 B. er is heel gemakkelijk mee om te gaan. 10 de gebruiker hoeft geen geld bij zich te hebben; hij kan (dus) niet meer zo gemakkelijk worden bestolen; hij hoeft geen vreemd geld bij zich te hebben in het buitenland; (er is geen koersverlies); de rekening komt een maand later; als je een auto huurt, hoef je geen borgsom te betalen. 11 Voordelen voor de middenstand: men hoeft geen wisselgeld terug te geven en men hoeft dus minder geld in kas te hebben; daardoor is de kaart minder aantrekkelijk voor dieven. 12 Nadelen: de middenstand moet een bepaald percentage van het bestelde bedrag aan de creditcardorganisatie betalen. boven een bepaald bedrag moet de winkelier even bellen ter controle. Dit laatste nadeel zal binnenkort verdwijnen (is tegenwoordig al voor een groot deel verdwenen, omdat er computers worden gebruikt). 13 men kan de creditcard niet meer gebruiken. wellicht moet men de schuld in één keer terugbetalen of men krijgt in het ergste geval de deurwaarder op bezoek. 14 C. De kaart kan na melding over de hele wereld niet meer worden gebruikt. 4 Nederlands foutloos schrijven en spreken

5 15 a De schrijver benadrukt veel meer de voordelen van de creditcard dan de nadelen. De nadelen komen vrijwel niet aan de orde. b De schrijver denkt zeer positief over de creditcard. c De tekst is eigenlijk ook overtuigend. De schrijver laat de voordelen van de creditcard nadrukkelijk uitkomen. Vragen bij tekst 8 1 Onverantwoord trimmen (of iets dergelijks). 2 Veel trimmers trainen onverantwoord. 3 Als een zwerm sprinkhanen storten ze zich elk weekeinde op bossen en trimbanen. 4 Is sport eigenlijk wel zo goed? 5 De groep met de meeste risico s: mannen die een hele tijd niets meer aan sport gedaan hebben en dan weer beginnen als voorheen. 6 Regel 12. In deze regel wordt een reactie gegeven op de stelling Sport is goed voor u. 7 De schrijver geeft een sprekend voorbeeld in de vorm van een humoristisch verhaaltje. 8 Eigenlijk niet. De alinea bevat geen samenvatting of conclusie van de hele tekst. Er is ook geen verwijzing naar de eerste alinea. 9 a ze de trimmers(, of zoals... de joggers). dat een half marathonnetje. (Of op een enkele dag) een rondje IJsselmeer. het als de mensen zich meer gaan bewegen. het een loopje van tien kilometer. zulke Mannen... of te fietsen. b Ze moet verwijzen naar een woord in het meervoud. Ze verwijst naar de doorsneehuisarts en dat is enkelvoud. c Zijn moet verwijzen naar een woord in het enkelvoud. Zijn verwijst echter naar de trimmers (meervoud). 10 D. Ze trimmen zonder zich te laten keuren. De grootste fout is dat trimmers zich niet laten keuren. Let vooral op de alinea s V, VI, X en XI. Zie ook vooral in regel B. De recreatieve sporters. Er wordt veel getrimd uit een soort sociale dwang. Zie ook de regels het mag niet voortkomen uit een soort sociale dwang die ander trimt tenslotte ook... en Aan trimmen begin je niet zelden gewoon omdat iedereen het doet. 12 A. een zwerm sprinkhanen half marathonnetje rondje IJsselmeer. Met een zwerm sprinkhanen worden de trimmers min of meer belachelijk gemaakt; met half marathonnetje en rondje IJsselmeer wordt het stoere gedrag, de neiging tot grootspraak, op de hak genomen. 13 A. Uit de regels 3-6: Je hoort... sporters. Ze beweren weliswaar dat het echt niet om een bepaalde prestatie gaat (r. 7-8). Maar daar gaat het natuurlijk wel om, je hoort er immers niet meer bij als je geen half marathonnetje of een rondje IJsselmeer hebt volbracht. 14 B. Gezond willen bewegen. Prof. Pool zegt: Het is natuurlijk een gezonde zaak als de mensen zich meer gaan bewegen. (r ) (B)....het mag niet voortkomen uit een soort sociale dwang... (r ) (C is fout)...en het mag helemaal geen kwestie worden van inspelen op angstgevoelens. (r ) (A is fout) Het gaat lang niet alleen maar om het afslanken. (r. 53) (D is fout). Uitwerkingen 5

6 15 A. De trimmers die eenzelfde prestatie willen leveren als vroeger. 16 A. Ze menen dat een keuring weinig voorstelt. 17 Artsen worden er slecht voor betaald. Een huisarts ziet iedere maandagmorgen weer geblesseerde sporters in zijn wachtkamer, hij kan daarom dat hele trimgedoe nauwelijks nog serieus nemen. 18 Omdat naast nut, trimmen ook gevaar met zich meebrengt. 19 Nee, want een trimmer moet zich regelmatig laten keuren. 20 a Omdat de mensen in de toekomst steeds meer vrije tijd zullen krijgen. b Door nog meer SMA s en door het verstrekken van nog meer voorlichting. 21 Voor veel trimmers is het beoefenen van hun hobby een passie. Helaas kennen veel trimmers hun grenzen niet. 22 Met buiken als globes en een hoofd dat reeds halverwege bijna uit elkaar dreigt te barsten. 23 VIII Veel trimmers trainen niet alleen om af te slanken. IX Ze trimmen ook om een hartinfarct te voorkomen. X Veel trimmers laten zich niet onderzoeken bij een SMA. XI Maar een trimmer moet zich minstens één keer per jaar laten onderzoeken bij een SMA. XII Met het begrip gezondheid heeft het woord trimmen inmiddels niet veel meer te maken. Vragen bij tekst 9 1 Tekst 9 is niet echt informatief, maar meer een persoonlijke beleving. De tekst is dus subjectief. 2 Tekst 8 geeft meer feiten dan tekst 9. 3 tekst 8 is geschreven van buiten af, tekst 9 van binnenuit. tekst 8 geeft controleerbare feiten, tekst 9 een subjectieve sfeerbeschrijving. 4 Ter beoordeling van de docent. Vragen bij tekst 10 1 hun de kledingreparatiewinkel. Het verwijswoord is niet juist gebruikt, want kledingreparatiewinkel staat in het enkelvoud, terwijl hun het meervoud aangeeft. het dochters met naald en draad te leren omgaan. ze de heren (r ) dat dat er van elke klantensoort alleen nog maar meer bijkomen. 2 a De heren schrikken van de prijs van de reparatie/de rekken in de reparatiewinkels zijn het meest gevuld met herenkleding. b Tegenstelling. c Beide geven een opsommend verband. d Concluderend verband. 3 Doordat hij slecht betaalde en illegale werknemers in dienst had. 4 A. Hij zo lekker zit. 5 Ze kopen of huren allemaal een pand en beginnen op goed geluk. 6 Ze hebben allen vroeger het kleermakersvak beoefend. 7 Er komen steeds minder Nederlandse kleermakers. 8 Elf alinea s. 9 a De eerste zes vormen het eerste deel, de volgende het tweede deel. b Eerste deel: waarom er steeds meer kledingreparatiezaken verschijnen. Tweede deel: waarom het vooral Turken zijn die kledingreparatiezaken opzetten. 10 A. De titel functioneert als blikvanger. 6 Nederlands foutloos schrijven en spreken

7 11 - Er valt geld mee te verdienen (een gat in de markt). - Woordspeling: al die zaken hebben iets met gouden in hun naam. 12 B. De rits. 13 C. rotklusjes als ritsen inzetten. 14 Vrouwen hebben geen zin of tijd om kapotte kleding te herstellen. Gescheiden mannen kunnen geen kleding repareren, die moeten het wel door de reparateur laten doen. Toenemende, gedwongen zuinigheid zorgt ervoor dat kleren moeten worden vermaakt. Vrouwenkleding moet worden ingenomen of uitgelegd, al naar gelang er is gelijnd of te veel is gegeten. Jongeren laten hun oude spijkerbroek oplappen, omdat-ie zo lekker zit. 15 Te veel (r. 43). 16 A. Door angst om het aanzien van de familie te verliezen. 17 a Geldproblemen. b Turken leveren slecht werk. 18 C. Voor een kledingreparatiewinkel is geen vestigingsvergunning nodig. 19 C. Omdat er ontheffing kan worden gegeven aan wie kan bewijzen dat hij het kleermakersvak verstaat. 20 Informatief, want de tekst geeft informatie over kledingreparatiewinkels, niet in (spannende of humoristische) verhaalvorm, terwijl de schrijver ook niet de lezer tot een bepaald standpunt probeert over te halen. 21 III Steeds minder vrouwen hebben er zin in kleding te repareren. IV De rekken in de reparatiewinkels zijn het meest gevuld met herenkleding. V De toenemende, gedwongen zuinigheid zorgt voor aanvoer van andere klanten: veel kleding moet worden aangepast. VI Bij dameskleding gaat het vaker om uitleggen of innemen. Er is ook nog een groep jongere klanten die de spijkerbroek brengt voor een onderhoudsbeurt. Er komen wel meer klanten bij, maar niet meer reparatiewinkels. Vragen bij tekst 11 1 a Dialecten. b Dialect spreken is niet verkeerd. 2 ze de platpraters. daar boven de grote rivieren. het wie het niet sprak, was dus ook niet beschaafd. dat tijdschriften uitgeven die in het dialect zijn geschreven. 3 a Tegenstellend verband. b Maar. c Tussen alinea s IV en V. 4 Dan ook. 5 Een paar. De namen van de leerlingen. 6 In de titel rijmen de woorden gebekt en dialect. Iemand die goed gebekt is, kan vlot en handig praten, gebruikt zijn taal met gemak. 7 B. geen bepaald dialect. 8 Spraakkunst of grammatica. 9 De standaardtaal (of het Nederlands). 10 D. je dan zou denken dat iemand die geen ABN spreekt, niet beschaafd is. Uitwerkingen 7

8 11 B. de taal die je het eerst leert spreken, het diepst zit. 12 Nee, want bijna niemand weet hoe een dialect precies moet worden geschreven. 13 D. Het Fries heeft een eigen spelling en grammatica. 14 a De stadsdialecten. b De andere dialecten (plattelandsdialecten). 15 Ter beoordeling van de docent. 16 Positief. Bijvoorbeeld de laatste zin van de tekst: En als die taal plat is, dan is daar niets op tegen. 17 I Vrijwel iedereen spreekt een dialect. II Ongeveer 400 jaar geleden sprak iedereen in Nederland zijn eigen dialect. De basis voor het ABN, de standaardtaal, is de taal van Holland met Vlaams-Brabantse invloeden. Haast iedere Nederlander kan de standaardtaal spreken. III Maar een echte plat prater raakt zijn dialect nooit meer kwijt. IV Er wordt tegenwoordig alles ondernomen om het dialect te behouden. V Stadsdialecten zijn niet geliefd, maar met ieder ander dialect kun je goed door het leven. VI Met een dialect kun je prima uit de voeten in je eigen omgeving. VII Ondanks de standaardtaal bestaan de dialecten na vierhonderd jaar nog steeds. Vragen bij tekst 12 1 Het inleidende stukje van tekst 11 introduceert gelijk het onderwerp van de tekst. Bij tekst 12 is dat niet het geval. 2 En als ik wat zei, zeiden ze me heel overdreven na. 3 De schrijfster heeft een andere houding ten opzichte van dialecten dan de schrijver van tekst 11. Ze zegt namelijk iets over het Groningse accent van haar medeleerlingen. 4 De schrijfster past niet haar kleding aan aan de mensen met wie ze omgaat: ze gebruikt niet dezelfde taal als de mensen om haar heen. Vragen bij tekst 13 1 Alinea I. (Ook mogelijk als antwoord: I, II en III, omdat in alinea IV de oorzaken worden gegeven.) 2 a Bij alinea VIII. b Het eerste deel van de romp geeft een historisch overzicht. 3 In het eerste deel staan vrijwel alle werkwoorden in de verleden tijd. 4 a Aan de ene kant Aan de andere kant 1 ontwikkelden analfabeten 2 overvloed aan voedsel honger 3 gezondheid en oud worden ziekte en jong sterven 4 rijkdom armoede b Een miljard mensen hebben het goed twee miljard hebben het slecht. c Kunnen lezen en schrijven/algemene ontwikkeling/onderwijs. 5 dit ontwikkelingskansen, die de andere delen van de wereld onthouden bleven. het hun wingewesten op gelijke voet met zichzelf brengen. hun de volkeren in de achtergebleven gebieden. zij tegenvoeters 6 A. toen wetenschap en techniek Europa en Amerika ontwikkelingskansen hebben gegeven. 7 D. De Europeanen waren dominant, andere volkeren fatalistisch. 8 Nederlands foutloos schrijven en spreken

9 8 Een explosieve ontwikkeling van wetenschap en techniek, ten gevolge waarvan de wereld klein is geworden. Een wereldoorlog tastte de machtsposities en verhoudingen fundamenteel aan. De bevolkingsexplosie, een verstoring van de verhoudingen in de armste landen zelf. 9 a Er wordt veel zaad voortgebracht, slechts een miniem deel zal ontkiemen. b Een hoge productie is een noodzaak om de instandhouding van de soorten zoveel mogelijk te begunstigen. c Beide vermeerderen zich overvloedig in ongunstige omstandigheden, en/of: De natuur rekent nu eenmaal niet in individuen maar in massa. d De toestand dat er vooral in arme landen veel kinderen worden geboren en er veel sterven. 10 a betere hygiënische toestanden; meer voedsel; betere behuizing. b Het gevolg is dat steeds meer mensen met relatief steeds minder toe moeten. c Als de voorziening met voedsel, kleding, arbeidsgelegenheid en andere levensvoorwaarden gelijke tred had gehouden met de bevolkingstoename. 11 B. zijn ogen. 12 Kort en goed gezegd: de rijke landen hebben voor hun eigen welzijn er alle belang bij de ontwikkelingslanden te helpen. 13 a De scheidslijn tussen arme en rijke landen. b Rijke landen moeten, ook voor hun eigen bestwil, arme landen helpen. c I Er loopt door de internationale samenleving een scherpe scheidslijn: één miljard mensen II hebben het goed, twee miljard hebben het slecht. De scheidslijn is er vanaf het moment dat wetenschap en techniek het oude Europa en, later, het jonge Amerika ontwikkelingskansen hebben gegeven die andere delen van de wereld onthouden bleven. III Voor dit achterblijven van het grootste deel van de wereld is een complex van oorzaken aan te geven. IV Eén daarvan is het fatalisme van culturen van het Oosten geweest. V Eeuwenlang is de kloof breder geworden, maar in de door techniek kleiner geworden wereld is de grote scheidslijn duidelijk zichtbaar. VI Na de wereldoorlog moest er een nieuw evenwicht in de wereld worden gevonden. VII Een verstoring van de verhoudingen in de arme landen zelf, de bevolkingsexplosie maakt de scheidslijn nog scherper. VIII (Deze alinea bevat niet duidelijk een paar kernzinnen. U moet deze alinea in eigen woorden samenvatten. Bijvoorbeeld:) De natuur produceert veel, omdat er veel verloren gaat. Vooral in arme landen worden veel kinderen geboren en sterven er veel. Vanwege het onmenselijke en onmenswaardige van die toestand heeft de rijke in de wereld van de arme ingegrepen, met wat meer voedsel, wat betere behuizing en wat betere hygiënische toestanden. Het gevolg was een geboorteexplosie. IX Gevolg was dat steeds meer mensen het moeten doen met steeds minder. X De rijke landen kunnen zich niet afsluiten voor de arme landen, want vroeg of laat komen de armen door de deur naar binnen. De rijke landen hebben voor hun eigen bestwil er alle belang bij de ontwikkelingslanden te helpen. Uitwerkingen 9

10 Vragen bij tekst 14 1 C. Informeren over de voor- en nadelen van het scheiden van huisafval. 2 D. 2 en 3. 3 A. Zij willen iets over de achtergrond van het onderzoek vertellen. 4 B. Bacterieën en schimmels. 5 1 Er is geen bijzonder risico in vergelijking met de oude situatie. 2 De risico s kunnen worden verkleind. of: De biobak kan goed worden schoongemaakt en geleegd. 6 Vier van de volgende bezwaren: stank (r. 21 en 28-29) hoge kosten (r ) compost moet alsnog worden verbrand (r. 48) / compost is vaak niet zuiver (r ) heeft nauwelijks voordelen / is in sommige gebieden niet rendabel (r ) lastig (voor kleinbehuisden) (r ) schoonmaken vies werkje ( r ) 7 Zorg voor milieu / een beter milieu / een bewustere omgang met het milieu. 8 A. Heerderik. 9 A. De Nederlandse compost is van slechte kwaliteit. 10 B. Op 1 en B. Het scheiden van huisafval heeft aantoonbare voor- en nadelen, terwijl de deskundigen over het gewicht van deze voor- en nadelen van mening verschillen. Vragen bij tekst 15 In een goede samenvatting moeten de onderstaande informatie-elementen zijn opgenomen. (probleem) Er dreigt een tekort aan vrijwilligers / het is de vraag of de omvang van de groep van vrijwilligers zo groot zal blijven als hij nu is. Minder goed: De vanzelfsprekendheid om iets voor een ander te doen, wordt steeds minder. (mogelijke oorzaak) We hebben te weinig (beschikbare) tijd / het is steeds minder vanzelfsprekend iets voor een ander te doen. Minder goed: We zijn overladen met sociale verplichtingen (en andere dwingende bezigheden). of: We zijn op zaterdag en zondag bezig met ons beroep. (mening schrijver) Dat is jammer (vindt hij). (reden 1) Minder goed: (reden 2) Minder goed: Vrijwilligerswerk is de kurk waar veel maatschappelijke activiteiten op drijven / veel maatschappelijk belangrijke activiteiten kunnen niet zonder vrijwilligerswerk / er is geen geld om het werk dat vrijwilligers doen te betalen. Vrijwilligers hoeven niet te worden betaald/het werk zou anders moeten worden betaald. Vrijwilligerswerk is van grote betekenis voor de vrijwilliger zelf. Aandacht en waardering voor en erkenning van de medemens zijn belangrijke deugden / betrokkenheid bij de medemens is een belangrijke deugd. of: 10 Nederlands foutloos schrijven en spreken

11 In het vrijwilligerswerk draait het om deugden. of: Vrijwilligerswerk geeft voldoening / je wordt (mentaal) rijker van vrijwilligerswerk. of: Jongeren kunnen door vrijwilligerswerk (werk)ervaring opdoen / hun sociale vaardigheden vergroten. of: Jongeren die aan vrijwilligerswerk hebben gedaan, hebben vaak een streepje voor op de arbeidsmarkt. of: De kwaliteit van de samenleving (en daarmee het welzijn van de mensen) staat op het spel. (oproep) Maak een paar uur in de week vrij voor vrijwilligerswerk. Minder goed: Sta eens stil bij het probleem / denk eens na over het probleem van het tekort aan vrijwilligers. Uitwerkingen 11

12 Module 2 Taalinzicht bijwoord bijvoorbeeld eigenlijk figuurlijk mannelijk meervoud letterkunde/ letterkundig namelijk onzijdig oorspronkelijk pseudoniem/psalm scheepsterm te weten van een zegswijze. Algemene Nederlandse Wielrijdersbond alstublieft circa doctorandus dat wil zeggen jongstleden middelbaar algemeen voortgezet onderwijs met andere woorden onzes inziens ongeveer Post Scriptum (naschrift) respectievelijk salvis titulis (met weglating van titels) s il vous plaît (als het u belieft) te zijner tijd vanaf zonder jaar(tal). Te koop Golf GTI, muisgrijs metallic, kilometer, in staat van nieuw 2001, drie maanden garantie. Autobedrijf Taanderij Vlaardingen, telefoon Op een gezellige camping te Sirjansland Zeeland. Stacaravans inclusief staanplaats vanaf Financiering mogelijk. Inlichtingen Te koop wegens familieomstandigheden snackbar, omgeving Dordrecht. Vraagprijs Brieven onder nummer bureau van dit blad. Jeugdige man 41 jaar, gescheiden, zoekt kennismaking met jeugdige vrouw tot 45 jaar. Brieven met foto op erewoord retour. Postbus 12, 3005 JD, Rotterdam. 2.4 De verkorte advertenties die hieronder worden gegeven, zijn niet de enige mogelijkheden; de afkortingen zijn immers niet standaard volgens het woordenboek. T.k.a.: z.o. opoefiets. Rst.vr. I.st.v.n. Pr. n.o.t.k. tel T.h. gevr.: won. m. tuin o.h.z. Gr. wnk. Drie slk. Badk. m. lgb. C.V. tel Repres. j. vr. z.k.m. besl. n. en ser. hr. Br. a.d.b.o. nr. 67. Gevr. zelfst. wrk. kok lft. tot plm. 25 jr. Tv. gevr. prt.tme vr. afw. hulp. Br. a. caf. rest. De koperen ketel, Assen komt men over de hond, dan komt men over de staart 2 het hemd is nader dan de rok 3 het hoofd in de schoot leggen 4 het buskruit niet uitgevonden hebben 5 ik zit hier met twee petten op 6 ergens de draak mee steken 7 eieren voor je geld kiezen 12 Nederlands foutloos schrijven en spreken

13 8 iemand het brood uit de mond stoten 9 de hand in eigen boezem steken 10 een lans voor iemand breken I een titanenstrijd gevoerd 2 A de gordiaanse knoop doorgehakt 3 F de doos van Pandora openen 4 G de Styx overvaren 5 E een lucullusmaal genoten 6 H de draad van Ariadne volgen 7 B tussen Scylla en Charybdis doorvaren 8 C een pyrrusoverwinning behalen 9 J een tantaluskwelling ondergaan 10 D moet sisyfusarbeid verrichten 1 het verdiende onmiddellijk weer uitgeven 2 zich weten te redden 3 toen gebeurde er iets waar niemand op had gerekend 4 iets onprettigs moeten doen 5 als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan 6 iemand allerlei moois voorspiegelen 7 iemands verleden nagaan 8 een ondoordringbare duisternis 9 dat is vergeefse moeite 10 een moeilijke beslissing nemen zonder zeker te weten of het de juiste is. 1 zo oud als Methusalem erg oud/te oud 2 een babylonische spraakverwarring algehele verwarring en totaal onbegrip 3 oog om oog, tand om tand het recht van vergelding; wraak nemen 4 in zak en as zitten wanhopig zijn 5 met zijn talenten woekeren alles doen wat binnen zijn mogelijkheden ligt 6 zijn licht onder de korenmaat steken al te bescheiden zijn 7 de verzenen tegen de prikkels slaan zich machteloos tegen iets verzetten hoog van de toren blazen een groot woord hebben 8 een salomonsoordeel een zeer wijs oordeel 9 de tale Kanaäns bijbelse taal, taal doorspekt met bijbelteksten 10 gewogen en te licht bevonden beproefd en niet goed genoeg gevonden 11 wel de splinter in andermans oog zien, maar niet de balk in het eigen eigen grote fouten niet willen zien, terwijl om de kleinste vergissingen van anderen een enorme ruzie wordt gemaakt 12 een vreemdeling in Jeruzalem totaal onkundig zijn van wat er in de omgeving plaats heeft, weet van niets. 13 een gideonsbende een groep van mensen die tegen de heersende mening in, zijn opvatting probeert algemeen bekend te laten zijn. Uitwerkingen 13

14 2.9 ontleedkunde anatomie kerkhof begraafplaats diarree buikloop drempel dorpel gestorven overleden docent leraar flater blunder ochtend morgen voedsel spijs schuilnaam pseudoniem makker vriend fruit ooft al reeds doelman keeper strelen aaien keuvelen babbelen piek gulden vreemd gek dierenrijk fauna inwoner ingezetene vaak dikwijls vlerk kwajongen geeuwen gapen gedurfd gewaagd aangaande betreffende 9 infantiel kinderachtig 2 afgemat afgetobd 10 draaiorgel pierement 3 bijeengeroepen opgetrommeld 11 indrukwekkend imposant 4 winstgevend lucratief 12 voordragen declameren 5 leemte hiaat 13 gewoonlijk meestal 6 zonneklaar glashelder 14 een enkele keer soms 7 tragedie treurspel 15 alweer opnieuw 8 onaangedaan onbewogen Ter beoordeling van de docent verschil in gevoelswaarde moet goed uitkomen uitgebreid beknopt uitgaven inkomsten algemeen bijzonder volwassen kinderlijk vrijgevig gierig vlijtig lui haatdragend vergevingsgezind traag snel terloops nadrukkelijk neerslachtig opgewekt slecht uitmuntend dor sappig eindeloos begrensd sterke slappe 6 hard zacht 2 lichte donkere 7 koel hartelijk 3 zoete stoute 8 zoet zout 4 koele lauwe 9 volle magere 5 scherpe flauwe 10 diepe oppervlakkige Ter beoordeling van de docent. 14 Nederlands foutloos schrijven en spreken

15 zette zich schrap personificatie 6 paradijs metafoor 2 als een varken vergelijking 7 mijn hart zei personificatie, (hart 3 als een dictator vergelijking metafoor) 4 allergrootste schat metafoor 8 de plicht roept personificatie 5 loert personificatie 9 de kemphanen metafoor met een glaasje relatie 1: deel/geheel 2 ijzers relatie 1: deel/geheel 3 de hele bus relatie 2: geheel/deel 4 die rooie relatie 1: deel/geheel 5 tien koppen relatie 1: deel/geheel 6 een paar Vermeers, de Rembrandts relatie 3: maker/werk 7 het lopend buffet relatie 2: geheel/deel 8 een glas relatie 1: deel/geheel 9 de Tweede Kamer relatie 2: geheel/deel 10 het bedrijfsleven relatie 2: geheel/deel 1 de prins onzer dichters metafoor 2 die stinkstok metafoor 3 op mijn nek zit metonymia/metafoor 4 als een spiegel vergelijking 5 een kristallen vlakte vergelijking (zonder als) 6 glazen metonymia 7 in mijn ogen metonymia 8 schuins als een krab vergelijking 9 in haar vingers metonymia 10 Kanis & Van Gunnink/Douwe Egberts metonymia 11 alsof ze misdadigers waren vergelijking 12 ging gebukt onder personificatie Ter beoordeling van de docent. 1 kop 9 schaken 2 slee 10 welp 3 kruk 11 veer 4 arm 12 ijs 5 roos 13 pas 6 bril 14 pad 7 haring 15 bus 8 viool Uitwerkingen 15

16 naar 11 naar 2 aan 12 met 3 in, tot 13 voor 4 met 14 aan 5 in 15 van 6 van 16 door, met 7 naar 17 op, tegen 8 met 18 van 9 op 19 voor 10 tot 20 onder 1 van 7 in 2 van 8 van 3 onder 9 in 4 met 10 ten 5 met 11 met 6 tot 12 tegen 1 met medeweten van 6 met het oog op 2 aan de hand van 7 in verhouding tot 3 in samenwerking met 8 ter hoogte van 4 ten aanzien van 9 met betrekking tot 5 op grond van 10 op aanraden van 1 afleiding 9 afleiding 2 afleiding 10 samenstelling 3 afleiding 11 samenstelling 4 afleiding 12 afleiding 5 samenstelling 13 samenstelling 6 samenstelling 14 samenstelling 7 samenstelling 15 afleiding 8 afleiding 16 samenstelling cijferlijst, huissleutel, schaapherder, middenstand, vulpen, fonkelnieuw, clubgebouw, feestvreugde, laagvlakte, kousophouder, bikkelhard, graansilo, girodienst 1 legt 2 liggen 3 gelegd 4 ligt, liggen 5 liggen, legde 6 gelegen, gelegd 16 Nederlands foutloos schrijven en spreken

17 ken 2 kun 3 gekend 4 ken, kunnen 5 kan, kunnen 6 kunt, kennen 1 kunt, kan 7 ken, kun 2 neergelegd, kunt 8 liggen, kon, leggen 3 ken, kunnen 9 kunnen. ligt 4 ligt, leg 10 kunt (kon), neergelegd 5 ken, ligt 11 kende, kon 6 leg, kunnen 12 kunnen, lag, kon 1 schijnt 6 schijnt 2 schijnbaar 7 bleek 3 blijkt 8 schijnbaar 4 schijn 9 blijkbaar 5 blijk 10 schijnt 1 witte schimmel pleonasme 6 paal en perk tautologie 2 enkel en alleen tautologie 7 nog eens weer foute tautologie (slechts enkel en alleen foute tautologie) 8 aanwezige bezoekers pleonasme 3 bereid iets te willen pleonasme 9 maar, echter foute tautologie 4 ik, ik, ik herhaling 10 onder andere, enzovoort foute 5 hoge torenflats pleonasme tautologie 1 verwart door elkaar verwarren, door elkaar halen 2 voorbijpasseren voorbijgaan, passeren 3 door elkaar gemixt gemixt, door elkaar gegooid 4 nachecken checken, nagaan 5 een streek lappen een streek geleverd, iets gelapt 6 overnieuw schrijven overschrijven, opnieuw schrijven 7 behoort tot een van de beste behoort tot de betere, is de beste 8 over de weg schieten overweg kunnen, opschieten 9 opgedoste uitgedoste, opgedofte 10 klaarschijnlijk klaarblijkelijk, ogenschijnlijk 11 overkopen kopen, overnemen 1 her en der tautologie 2 klip en klaar tautologie 3 rode bloeddruppels pleonasme witte sneeuw pleonasme 4 dichtdempen contaminatie Uitwerkingen 17

18 5 zijn kwijt contaminatie 6 tegenwoordig, actueel pleonasme 7 stoere macho s pleonasme 8 geestdrift, enthousiasme tautologie 9 brutaal tuig pleonasme 10 altijd en eeuwig tautologie 11 sentimentele smartlappen pleonasme 12 zat door de war contaminatie Hij leest veel, omdat hem dat veel ontspanning geeft. 2 Het had gevroren, zodat ik de ruit van mijn auto moest schoonkrabben. Doordat het had gevroren, moest ik de ruit van de auto schoonkrabben. 3 De afvoer van de wastafel was verstopt, zodat de kamer blank kwam te staan. Doordat de afvoer van de wastafel was verstopt, kwam de badkamer blank te staan. 4 Het gras was erg hoog, zodat ik het maaide. Omdat het gras erg hoog was, maaide ik het. 5 Hij was erg moe, zodat hij lang bleef uitslapen. Omdat hij erg moe was, bleef hij lang uitslapen. 6 Het licht viel ineens uit, zodat we in het donker zaten. Doordat het licht ineens uitviel, zaten we in het donker. 7 De man reed veel te hard, zodat de agent hem een bekeuring gaf. Omdat de man veel te hard reed, gaf de agent hem een bekeuring. 8 We kregen een lekke band, zodat we te laat op onze bestemming aankwamen. Doordat we een lekke band kregen, kwamen we te laat op onze bestemming aan. 9 Omdat er geen goed programma op de tv was, huurden we een film bij de videotheek. 10 Omdat ik iedere dag hoofdpijn had, ging ik naar de dokter. 1 groot klein paradox: het land groot, veel mensen zijn kleinzielig. 2 vroeger nu tegenstelling, steenrijk straatarm tegenstelling. 3 eersten laatsten paradox: wie in het begin een voorsprong heeft kan aan het eind verliezen. 4 leven dood paradox; hij is er erg slecht aan toe. 5 achttiende tachtig paradox: op jeugdige leeftijd denken alles al meegemaakt te hebben. 6 oud lijk jonge god tegenstelling: ouwelijk tegenover jeugdig. 7 slak luipaard tegenstelling: traagheid tegenover snelheid. 8 aanstaand oud paradox: de man is nog steeds in functie. 9 liefheeft kastijdt paradox: liefde sluit niet uit dat er eens hard wordt opgetreden. 10 kruipt niet gaan paradox: aangeboren karaktereigenschappen verloochenen zich nooit. 1 goed beter best 2 voortvarend voortvarender voortvarendst 3 beroemd beroemder beroemdst 4 moe moeër moest 5 intensief intensiever intensiefst 18 Nederlands foutloos schrijven en spreken

19 6 geschikt geschikter geschiktst 7 eenmalig (geen vergrotende en overtreffende trap) 8 vaag vager vaagst 9 ervaren ervarener ervarenst 10 veel meer meest 11 enig (geen vergrotende en overtreffende trap) 12 ingewikkeld ingewikkelder ingewikkeldst climax Bato, F.C. Groningen, Ajax, Nederlands elftal. 2 climax vijf, tien, twintig, dertig. 3 anticlimax Brad Pitt, Rafael van der Vaart, Danny de Munk. 4 climax niet veel oren naar, er wel mee ingenomen, dolenthousiast. 5 anticlimax Ierse wolfshond, boxer, pekinees. 6 climax snap, wil, kan, hoop. 7 climax niet uit zijn bed te krijgen, gras maaien, de spil van het feestje zijn. 1 onder invloed dronken 2 wat hardhorend doof 3 is wat achter niet intelligent, dom 4 neus poederen naar de wc 5 behoeften doen schijten 6 geen werk zien lui zijn 1 privatiseren het particuliere bedrijfsleven laten verrichten 2 afvloeien ontslagen worden 3 de arbeidsmarkt is ruimer geworden het aanbod aan arbeidskrachten is groter geworden 4 ontwikkelingssamenwerking ontwikkelingshulp 5 een succesvolle toekomst op de markt veel winst/grote omzet 1 lach me elke keer een ongeluk hyperbool 2 alle bloemen van de wereld hyperbool 3 aardig gedaan understatement 4 wel mocht understatement 5 val ik dood neer hyperbool 6 een grijpstuiver understatement 7 witter dan wit hyperbool 8 een emmertje vol understatement Hyperbolen in Ballonvaart het laatste tarweveld dat Nederland nog telt het schuitje was als een dorsvlegel door de aren getrokken dat scheelde ook weer een opgeblazen volkorenbrood de TROS maakte een hele bakkerij een week lang brodeloos een jaar tarwebloem verloren voor de Sahel waarna het hele korenveld nog bijna in brand vloog lag intussen Henk Brink te sterven over hem heen stortte om hem met mond-op-mond beademing weer tot leven te wekken. Uitwerkingen 19

20 Ter beoordeling van de docent. 1 met argusogen volgen scherp in de gaten houden 2 panische schrik een hevige onberedeneerde angst 3 als een feniks uit de as herrezen helemaal verjongd een nieuwe start maken 4 een echte adonis een aantrekkelijke man 5 een homerisch gelach onbedaarlijk gelach 6 zijn achilleshiel treffen zijn zwakke punt treffen 7 de augiasstal reinigen een vreselijke puinhoop opruimen 8 in Morpheus armen in diepe slaap 9 de nestor de oudste van zijn soortgenoten 10 een zwaard van Damocles een noodlot, een voortdurend dreigend gevaar - het reilen en zeilen de lotgevallen - het loopt de spuigaten uit het is te erg - uit een volle ruif eten het goed hebben - in de maling nemen in het ootje nemen - de lier aan de wilgen hangen ophouden met dichten ook: branden als een lier zeer fel branden - op zijn hurken zitten kinderlijke taal gebruiken - vloeken (roken) als een ketter verschrikkelijk (veel) - het is een hard gelag een hard lot, een harde noodzakelijkheid - iemand bij de lurven pakken iemand bij de kraag vatten - spekkoper zijn er warmpjes bijzitten, goed af zijn - iemand met de gebakken peren laten zitten met de moeilijkheden laten zitten - veel varkens maken de spoeling dun waar veel mee-eten of meedelen blijft er weinig over - de kont tegen de krib gooien zich verzetten - het sop is de kool niet waard u moet zich er niet druk over maken iemand in zijn eigen sop laten koken zich niet met hem bemoeien - het kaf van het koren scheiden het kwade van het goede onderscheiden - in zwang komen/ brengen/ geraken/ zijn in gebruik komen/ brengen/ geraken/ zijn. - Iemand een pluim op de hoed steken iemand mooi maken, iemand prijzen. - Iemand een veer in de kont steken iemand mooi maken, iemand prijzen. - Achter het net vissen te laat komen om nog kans op succes te hebben. - Lig niet te kanenbraden lig niet te zeuren. - De keuken van Jan Steen, eigenlijk: het huishouden van Jan Steen een ordeloos huishouden. - Zijn licht onder de korenmaat zetten zijn kennis voor zichzelf houden. - De katjes in het donker knijpen in het geheim doen wat niet mag. - De boog spannen, eigenlijk: de boog kan niet altijd gespannen zijn men moet op tijd ontspanning of rust nemen. - Roet in het eten gooien het genoegen vergallen, de boel bederven. - Een potje mogen breken iets mogen dat anderen niet is toegestaan, een streepje voor hebben. 20 Nederlands foutloos schrijven en spreken

21 - Dat slaat als een tang op een varken dat past niet bij elkaar, dat slaat nergens op. - Dat varkentje even wassen de lastige (onaangename) zaak in orde brengen. - Een zwijnenstal een vuile boel. - Een blauwe maandag een zeer korte tijd. - Op zijn dooie akkertje op zijn dooie gemak. - Naar de bekende weg vragen vragen naar iets wat men wel weet. - Daar heb je het gedonder in de glazen daar heb je de poppen aan het dansen, daar beginnen de moeilijkheden. - Keulen en Aken zijn niet op een dag gebouwd een (groot) werk eist tijd en geduld. - Zoete broodjes bakken door lief of aardig te doen iets trachten goed te maken. - De kandeleer likken, eigenlijk: omwille van de smeer likt de kat de kandeleer dit wordt gezegd wanneer iemand ons vriendschap bewijst om er zelf voordeel uit te halen. - Met zijn duimen draaien niets doen. - De haren uit het hoofd trekken zegswijze die een duidelijke versterking aangeeft, bijvoorbeeld van spijt. - Zijn trekken thuis krijgen loon naar werken krijgen, zijn verdiende loon krijgen. - Zijn handen in onschuld wassen de verantwoordelijkheid niet op zich nemen. - Er garen bij spinnen er voordeel van hebben. - Ik kan er geen touw aan vast knopen ik begrijp er helemaal niets van. - Al te goed is buurmans gek wie al te goed is, wordt slachtoffer van zijn eigen goedheid. - Zoeken naar een naald (speld) in een hooiberg het onmogelijke willen of zoeken. - Een geheugen als een zeef niets kunnen onthouden. - Een Pietje Precies zijn erg precies, secuur zijn. - Jan Boezeroen de arbeider, de arbeidersstand, de kleine man. - Mijn naam is Haas ik wil er niets mee te maken hebben, ik weet van niets Ter beoordeling van de docent. 1 Opmerking tegen iemand, die zijn omgeving al een tijdlang heeft verveeld met flauwe moppen. 2 Tegen iemand die volgens de gangbare opvatting zeer onverzorgd haar heeft. 3 Tegen iemand die volgens de spreker al veel te lang niets heeft uitgevoerd. 4 Tegen iemand die allerlei jaloerse uitspraken tegen de spreker heeft geuit. 5 Opmerking van iemand die zich stoort aan de koketterie van een bejaarde tv-presen tatrice. 6 Tegen iemand die een zeer grote maat schoenen draagt. 7 Tegen iemand die zeer dronken was. 8 Over iemand die zich laat vergezellen door een erg grote hond. Ter beoordeling van de docent. Uitwerkingen 21

22 turbulent 11 tactisch 2 au pair 12 gesurveilleerd 3 sociale taak 13 portofoon 4 extreme 14 miniem 5 gigantisch 15 qui-vive 6 symboliseert 16 domineren 7 anoniem 17 close-up 8 doelgroep 18 essentieel 9 concern 19 catastrofaal 10 preventie 20 jargon 1 overdreven/hoogdravend 2 bol die de aarde voorstelt 3 persoon die concerten, toneelvoorstellingen en dergelijke organiseert; officiële overeenkomst 4 loon voor bepaalde opdrachten uitgedrukt in procenten van de omzet 5 afdeling of groep 6 hevig geïnteresseerd 7 schoon en netjes 8 het africhten van dieren 9 rang aan een universiteit, vlak onder de professor; volmaaktheid/foutloosheid 10 beweegreden, volgens de geldende gewoonte 1 campagne 6 cardioloog 2 superlatieven 7 selectie 3 bedingen 8 unfair 4 passie 9 signaal 5 desinteresse 10 commercie 1 credo belangrijkste principe, motto 2 in dubio in twijfel 3 nolens volens met grote tegenzin 4 pecunia non olet geld stinkt niet 5 er debet aan is er de schuld van zijn 6 pro forma voor de vorm 7 stante pede op staande voet 8 con amore met enthousiasme 9 ad hoc op hetzelfde moment 10 ex aequo als gelijke 1 i.e. id est dat betekent 2 c.s. cum suis met de zijnen 3 A.D. Anno Domini in het jaar onzes Heren 4 N.N. Nomen Nescio de naam is niet bekend 5 D.V. Deo Volente als God het wil 22 Nederlands foutloos schrijven en spreken

23 6 d.d. de dato van de datum 7 q.q. qualitate qua in hoedanigheid van 8 R.I.P. Requiescat in Pace hij/zij ruste in vrede 9 p.m. pro memorie om te onthouden 10 PS Post Scriptum naschrift 11 c.q. casu quo in het geval dat 12 v.v. vice versa heen en terug 2.52 De betekenis van de woorden is hieronder gegeven. Of ze in een correcte zin zijn gebruikt, is ter beoordeling van de docent. 1 stand, toestand, maatschappelijke stand, positie, aanzien 2 zegswijze, spreuk, gezegde 3 uitgezochte hoofdstukken 4 ik beken schuld 5 schijnbaar, als het ware 6 voor de eer 7 afgebroken geslachtsgemeenschap 8 zeden, gebruiken 9 de hoop des vaderlands 10 rekening Uitwerkingen 23

24 Module 3 Spelling 3.1 word slaap bak hoor geloof nies daas zie bons heb draaf puf sterf sla geeft 6 passeren, voorspelt 2 biedt 7 loopt, kunt 3 wil 8 zorg 4 richt, zegt 9 kun, vraagt 5 heeft 10 ga, vertelt 1 vernielt 2 gebeurt 5 betekent 7 duld 9 belooft, houdt 10 verwent 1 ontaardt 9 broedt 2 braadt, verbrandt 10 landt 3 gebeurt, valt 11 leid 4 bekommert 12 erkent 5 bejegent, kun 13 bewijst, hebt 6 is, achterhaalt 14 vergaart 7 lust, houd 15 antwoord, wordt 8 verbreedt, wordt 1 onterft 2 verveelt 4 gebeurt 7 verwent 9 raad 10 verbeeldt 24 Nederlands foutloos schrijven en spreken

25 word 9 interesseert, vind 2 houd, gaat 10 overtuigt, opwindt 3 vindt, houd 11 vermoed, bevindt 4 behoudt 12 begeleidt, zingt 5 geldt 13 overlijdt, leidt 6 hoeft 14 besteedt, houd 7 vind, verwart 15 woedt, wijt 8 verbeeldt, overtuigt 1 vertelde 9 pestte, haalde 2 luisterde 10 meldde, groeide, kauwde 3 verwachtte 11 gistte, dijde... uit 4 gaapte 12 lichtte, pakte 5 brandde 13 ontblootte, dreigde 6 gebeurde 14 bevrijdde, veronderstelde 7 pootten, verafgoodden, wekten 15 ontkende, vermoedde 8 lachte, wipten 1 hieuw 9 was 2 deed 10 wierpen 3 keek 11 bleef 4 zochten 12 was 5 sloegen, bogen 13 bleef 6 hingen 14 gold, was 7 wist, moest 15 koos 8 waren, was 1 sprak 11 trainde 2 liep, raakte 12 vond, voelde 3 passeerde 13 ging, wilde 4 veranderde 14 raakte 5 liep 15 was, gilden, reden 6 verkrampten, gingen 16 werd, dacht 7 zei 17 viel, blokkeerde 8 gold 18 bleek 9 begon, voorbereidde 19 schudde, trilde 10 tartte 20 had Uitwerkingen 25

26 lustte stortte 4 wachtte 14 moest 5 kon 15 kleurde 6 bedroefde 16 wierp 7 vreesde 17 8 brandden 18 zoog 9 staarde 19 lachte 10 verraste 20 aten, vroegen 1 verblindden, dimde 6 bespeurden, vluchtten 2 richtte, mistte 7 aanvaardde, wilde 3 verwachtte, haastte 8 erfde, verkwistte 4 hechtte, verspreidde 9 vrijden, plonsde 5 scheerden, afleidden 10 postte, plakte. 1 hielpen 6 speelde, uitlegde 2 leidden 7 beoogden 3 schatte 8 leidde 4 zochten, konden 9 vulde... op, zond... uit 5 bleek, wist, kwam 10 vermoedden, vergoedden hij relaxt hij relaxte gerelaxt hij leaset hij leasete/leasede geleaset/geleased hij lobbyt hij lobbyde gelobbyd hij faxt hij faxte gefaxt hij switcht hij switchte geswitcht hij playbackt hij playbackte geplaybackt hij basketbalt hij basketbalde gebasketbald hij baseballt hij baseballde gebaseballd hij coacht hij coachte gecoacht hij bingoot hij bingode gebingood hij grilt hij grilde gegrild hij racet hij racete geracet hij googelt hij googelde gegoogeld 26 Nederlands foutloos schrijven en spreken

27 genieën 11 tralies, traliën 2 etuis 12 crapauds 3 jerseys 13 pony s 4 villa s 14 industrieën 5 knallen 15 residu s/residuen 6 folio s 16 auto s 7 orchideeën 17 lelies/leliën 8 leraren 18 massa s 9 drieën 19 premies/premiën 10 hyena s 20 ski s 1 dandy s 11 potten 2 scènes 12 etalages 3 piccolo s 13 melodieën 4 epidemieën 14 tenues 5 loten 15 acacia s 6 logés 16 bougies 7 soirees 17 etudes 8 jury s 18 loodsen 9 revues 19 rally s 10 varens 20 mama s 1 hobby s, werden, meren, plassen 2 kano s, voeren, beken, rivieren 3 stonden, cafés, zeiden 4 genoten, waterski s, zeilplanken 5 symfonieën, sonates 6 chimpansees, giraffen/giraffes, genieën, mopperden, vriendinnen 7 lagen, uren, Story s, Privés 8 vroeg, films, video s, draaiden 9 bleken, politieseries, rolprenten, kolonies/koloniën 10 peinsde, biografieën, auteurs, genieën 1 werpen wierp geworpen 11 knippen knipte geknipt 2 gillen gilde gegild 12 lachten lachte gelachen 3 missen miste gemist 13 sluiten sloot gesloten 4 verbieden verbood verboden 14 donderden donderde gedonderd 5 eisen eiste geëist 15 vinden vond gevonden 6 verhuizen verhuisde verhuisd 16 kosten kostte gekost 7 planten plantte geplant 17 staan stond gestaan 8 schrijven schreef geschreven 18 bevorderen bevorderde bevorderd 9 bekleden bekleedde bekleed 19 snellen snelde gesneld 10 leven leefde geleefd 20 slaan sloeg geslagen Uitwerkingen 27

28 geweten 9 geofferd, bijgelegd, veranderd 2 voorgekomen, bedreigd 10 gebeden 3 nagekomen 11 bestreden 4 aangepakt 12 begrepen, gezien 5 ingeschakeld 13 geweest 6 uitgevonden 14 betekend, weggehaald 7 geschoten 15 gezorgd, hersteld 8 gedanst 1 geverfd, geregend 6 geïnformeerd, verwacht 2 gejuicht, verdiend 7 aangepakt, opgebracht 3 gedoucht, opgefrist 8 meegemaakt, beleefd 4 geschud, geland 9 bestemd, verrast 5 teruggekeerd, geforceerd 10 verpest, verrot 1 beweert, gesaneerd 6 vermoed, tast 2 antwoord, vergist 7 gefabriceerd, gebeurt, haalt 3 verdenkt, vergoed 8 verhuist, verhuisd 4 vertrouwd, gelooft 9 vind, opgelost 5 ingevoerd, smaakt 10 benijdt, aangeschaft 1 aangetroffen 7 waarschuwt, gewaarschuwd, vindt 2 bekendgemaakt 8 meldt, aangeraakt 3 gestegen 9 signaleert, opmerkt 4 gesignaleerd 10 legt, manifesteert 5 geconstateerd 11 draagt... over 6 wordt verwacht, aangetroffen 12 wordt 13 waarschuwt, vermeldt 1 gegeten 9 gewikkeld, verpakt, geladen, heerst 2 geïmporteerd, geheten 10 ontfermt 3 geplant, geoogst 11 aangevoerd, opgeslagen, houdt 4 uitgroeit, wordt, verondersteld 12 houdt, gespoten 5 geoogst 13 gedoseerd, rokende, opende 6 gerijpt 14 verloopt, kleurt 7 beschadigd 15 smaakt, lust 8 gewassen, gedesinfecteerd, gesneden 1 wordt, uitsluitend, geteeld 7 bewerkt, wordt, verhoogd 2 geoogst 8 werd ingevoerd 3 gebruikt, wordt, bemest 9 speelt 4 snijdt, opslaat, ligt 10 spoedt 5 vindt, verdwijnt 11 doorgeslikt, vervolgt 6 verwerkt, vervaardigd 28 Nederlands foutloos schrijven en spreken

29 gebraden 11 geteste 2 gestoofde 12 afgegraven 3 ontlede 13 verspilde 4 gestolen 14 geïnvesteerde 5 bedorven 15 geachte 6 vergrote 16 geslaagde 7 gepote 17 geasfalteerde 8 verklede 18 verprate 9 verlichte 19 ontgonnen 10 ontbloot 20 geërfde 1 gestaan, overleden 6 geslapen 2 beroerde, gewend 7 opgelopen, gegeten 3 gevoede, tegengekomen 8 genezen, geworden 4 geleden 9 veranderd, ontstane 5 uitgedroogd 10 vergrote, gezorgd, ingelopen 1 a meldt 6 a verroest b meldde b verroestte c gemeld c verroest d gemelde d verroeste 2 a verplaatst 7 a beduidt b verplaatste b beduidde c verplaatst c beduid d verplaatste d aangeduide 3 a ontgin 8 a ontsluit b ontgon b ontsloot c ontgonnen c ontsloten d ontgonnen d ontsloten 4 a veracht 9 a bezoekt b verachtte b bezocht c veracht c bezocht d verachte d bezochte 5 a besteedt 10 a steelt b besteedde b stal c besteed c gestolen d bestede d gestolen Uitwerkingen 29

30 beantwoorde, gepost 6 verklede, boekten 2 lustte, geschilde 7 startte, bevroedde, verdiende 3 gestrande, haastten 8 smulde, bereide 4 aanbrandden, gestoofde 9 verlichtte, doorstoofde 5 ontvluchte, bekende, verkrachtte 10 vermoedde, opgerichte, probeerde 1 verontruste, wordt, geopenbaard 6 verkwikkend, houdt, komt 2 ligt, ontvolkt 7 galmt, angstaanjagend 3 gemeend, ontgonnen, blijft 8 staat, grote 4 hobbelt, afgetrapte 9 uitgedijde, geperst, gebloemde 5 kabbelt, vergrote 10 betreedt, gemotoriseerde, verschalkt 1 omgewaaide, versperd, 9 bespaart, haalt trachtte, rijden 10 gezakt, interesseert, begrijpt 2 geabonneerd, aangeschaft 11 ingeënt, geradbraakt 3 gekrabd, pestte 12 verwent, verwachten, ontpopt 4 uitgebrande, verzekerd 13 organiseert, consumeert 5 gehoord, stortte 14 heette, geachte, hield 6 verlote, georganiseerd 15 lachte, uitgehaald 7 geregeld, mocht 16 barstten, schold 8 veroordeeld, wordt, meldt 1 vermeld, luchtte 8 trachten, wordt opgeleverd 2 scoort, ontplooit 9 opgerichte, leed 3 verdorde, opgefrist 10 gekochte, stootte, ontlokte 4 geredde, gekapseisde, verschuldigd 11 spreidt, rijdt 5 verandert, vind 12 betwijfelt, wordt, geleden, gesolliciteerd 6 beantwoorden, gehoord 13 verbrede, heropend, breedte 7 aangebrande, genoemd, wordt, 14 produceert, gehoopt geserveerd 15 opgedonderd, ontvangt 1 meldt, zwetend, beklimmen 6 uitgebraden, gestampte, gesneden 2 gewend, ontbloot 7 ontketende, zwoegende, ingehaald 3 gevoede, braadt, stooft 8 testte, richtte... op, geïdealiseerd 4 gepote, ontkiemd, uitgegraven 9 geërfd, geïsoleerde, stichten 5 geachte, verbruikt 10 geasfalteerde, verklede, verlichte 1 zwetend 6 loeiende 2 lachend 7 zwoegend 3 nadenkend 8 opvallende 4 spelende 9 doende 5 treiterende 10 mopperend 30 Nederlands foutloos schrijven en spreken

31 prinsessen 11 secretaressen/secretaresses 2 sanatoria/sanatoriums 12 gymnasia/gymnasiums 3 rebussen 13 catalogi/catalogussen 4 narcissen 14 perziken 5 leeuweriken 15 marionetten/ marionettes 6 facetten 16 technici 7 kubussen 17 successen 8 dreumesen 18 snikken 9 kroketten 19 kennissen 10 cynici 20 aquaria/ aquariums 1 slaven 11 hiërogliefen 2 ganzen 12 rozen 3 fotografen 13 ruiven 4 kluizen 14 harsen 5 sponsen/sponzen 15 nimfen 6 stenografen 16 vlezen 7 dozen 17 perspectieven 8 raven 18 struisen 9 poesen/poezen 19 kalligrafen 10 hulzen 20 saucijzen 1 stond, ontspannen, draaide, hing 2 verscheen, werd, ging, uitgezonden, opgenomen 3 was gelegen, werd, onderworpen 4 tastte, bestuurd 5 had, vertaald, afgelezen 6 werden, gefotografeerd, ingewerkte, kon, moest, ingegrepen 7 verbazingwekkende, kon, opgenomen was, vervoegd 8 wisten, niet-verwachte, werd gebracht, werd gesignaleerd 9 geavanceerde, voedde, zijnde, genezen kon 10 vergrootte, was 1 abonnees, weekbladen, opgezegd 2 redenen, opzeggingen, categorieën 3 lezers, ideeën, grenzen, inkomens 4 kiwi s, kilo s gegeten, cafés, bezocht 5 theorieën, cultuurfilosofen, gepubliceerd, gevende, conclusies, gekomen 6 agogen, sociologen, kwesties, gebogen, secretaresses/secretaressen, slotparagrafen getypt 7 intellectuelen, alibi s, falende filosofieën, ingetrapt 8 klompen aangevoeld, academici, ingesteld 9 monniken, dominees, weten, catalogi/catalogussen, kroketten 10 is, beschoren, provincies/provinciën, leraren, notarissen, bureaus Uitwerkingen 31