Het college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten om:

Transcriptie

1 STATENBRIEF Onderwerp: Kader provinciale bijdrage WFC Portefeuillehouder: Gedeputeerde Schouten en Scheffer Kerntaak/plandoel: Gebiedsopgave Ede-Wageningen / FoodValley Doel van deze brief: Het college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten om: Te besluiten conform het ontwerpbesluit Over de inhoud van deze brief te overleggen De inhoud van deze brief voor kennisgeving aan te nemen (informatieplicht) HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH 1 Inhoud voorstel (beoogd resultaat/doel) Met deze Statenbrief verzoeken wij u een besluit te nemen over het kader waarbinnen de door u bij de Voorjaarsnota 2017 (PS ) gemaakte reservering van 15 miljoen voor het World Food Experience Centrum, omgezet kan worden naar een beschikbaarstelling. 2 Aanleiding De ontwikkeling van het World Food Centrum (WFC) naast station Ede-Wageningen brengt het "Wageningen" Food-Cluster op een hoger niveau. Daarmee wordt de acquisitiekracht van de regio, Gelderland en Nederland versterkt voor agrofood gerelateerde bedrijvigheid. Het WFC gaat bestaan uit een Experience en een Campus. WFC Experience richt zich op de dialoog tussen de agrofoodsector en de Nederlandse samenleving en consument door te laten zien en te ervaren hoe voedsel gemaakt wordt nu en in de toekomst. WFC Experience is entertainment en tegelijkertijd educatie. Daarnaast is WFC Experience de plek om buitenlandse delegaties te ontvangen en om te laten zien wat de Nederlandse agrofoodsector en wetenschap te bieden hebben. Ook is er met ondersteuning van de provincie en gemeente een interuniversitair onderzoeksprogramma Food en Society in ontwikkeling, dat zich mede richt op de bezoekers aan WFC Experience. WFC Experience vormt tevens het vliegwiel voor de ontwikkeling van WFC Campus voor agrofoodbedrijven. WFC Campus is bestemd voor wetenschap en bedrijven gericht op consumenten (Science to Consumer en Business to Consumer) en bedrijven onderling (Business to Business). Wageningen Campus richt zich op wetenschap (Science to Science) en wetenschap voor bedrijven (Science to Business). Beide campussen zijn daarmee complementair aan elkaar. Inlichtingen bij: dhr. P.S. Rijzebol, telefoonnummer (026) adres: post@gelderland.nl

2 Afgelopen februari ontving u een statenbrief (PS ) over het WFC. In deze Statenbrief is onder andere ingegaan op de raakvlakken met ons beleid en ontstaansgeschiedenis van het WFC. Ook is in beeld gebracht welke betrokkenheid wij als provincie hebben met het WFC en wat wij tot nu hebben bijgedragen aan de plankosten (ruim 8 ton). Tevens is afgelopen februari een delegatie van uw Staten op bezoek geweest op de locatie, waar u een presentatie kreeg over de stand van zaken op dat moment. Er is een eerste concept voor de invulling van WFC Experience gemaakt door het Amerikaanse bedrijf BRC Imagination Arts BV (BRC). Via deze link kunt u het rapport inzien: Hierbij zijn de partners als gemeente Ede, WFC Development BV, Wageningen University & Research een vijftal bedrijven als ook de provincie betrokken. Het Britse bedrijf Leisure Development Partners (LDP) heeft op basis van dit concept, kennis van de markt en de locatie onderbouwd hoeveel bezoekers WFC Experience zal trekken en een haalbaarheidsstudie en exploitatiebegroting gemaakt. Het gaat om circa bezoekers per jaar. Via deze link kunt u de openbare presentatie van het rapport vinden: Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2017, afgelopen 28 juni 2017, hebben uw Staten 15 miljoen gereserveerd voor het World Food Experience Centrum (PS ). We zegden daarbij toe om u in september een kader voor te leggen waarbinnen de reservering omgezet kan worden naar een beschikbaarstelling. Ook hebben we aangeven uw Staten nader te informeren over de resultaten van de huidige fase en de onderzoeken van BRC en LDP die ten grondslag liggen aan ons besluit om u de reservering voor te leggen. Wij geven u in overweging om dit middels een technische briefing komende 11 oktober te doen. 3 Bestaand beleid c.q. kader U heeft WFC Experience - gezien het grote belang - benoemd als beeldbepalend project voor de Provincie Gelderland. WFC Experience maakt deel uit van de Gebiedsopgave Ede-Wageningen/Food Valley. Daarnaast is WFC Experience een belangrijke recreatief-toeristische attractie en levert een bijdrage aan de Gebiedsopgave de Veluwe op één. Zie de eerdergenoemde Statenbrief (PS ) voor nadere informatie. 4 Kader voor beschikbaarstelling WFC Experience is uniek. Er zijn wereldwijd wel experience centra of musea van bedrijven waar het betreffende merk wordt getoond, zoals van autofabrikanten of bierbrouwers. Echter een centrum waar een gehele bedrijfssector vertegenwoordigd en (ook financieel) betrokken is, alsmede kenniscentra en waar een objectief verhaal gebracht wordt, zijn zeldzaam. Daarbij vergt WFC Experience een samenwerking tussen ontwikkelaar, agrofood bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen. Dat maakt de samenwerking om te komen tot het WFC Experience een bijzonder proces. Diverse risico s zijn verwoord en daarmee ondervangen in de voorwaarden voor de beschikbaarstelling. Daarnaast zijn de voorwaarden op hoofdlijnen geformuleerd om diverse oplossingen mogelijk te maken. Proces Voor de partners van het WFC is het belangrijk dat uw Staten dit najaar het kader vaststellen waarbinnen op een later moment de bijdrage beschikbaar gesteld kan worden. Het gaat om zowel richting geven aan, als ruimte bieden voor een nadere invulling van dat kader c.q. voorwaarden. Er is immers nog veel in ontwikkeling; ook de wijze waarop het (agrofood) bedrijfsleven gaat bijdragen aan WFC Experience zal nog nader worden ontwikkeld. Het kader is opgebouwd uit inhoudelijke, financiële en juridische voorwaarden. Wij stellen u voor om deze voorwaarden te betrekken bij uw kaderstelling. 2

3 Inhoudelijke voorwaarden Voor wat betreft de inhoudelijke voorwaarden hebben we als partners bij WFC Experience (WFC Development BV, WUR, gemeente Ede en provincie) een viertal doelen geformuleerd. Wij willen deze doelen hanteren in verdere gesprekken met de agrofoodsector: A Het bieden van een gebalanceerd inzicht in de zekerheden en onzekerheden in voeding en de voedselketen. Bezoekers van WFC worden zich bewust van de effecten van (hun) keuzen op welvaart en welzijn en kunnen zo betere keuzen maken. B De ambitie is om een WFC Experience te creëren met een (inter)nationale uitstraling waar het belang van voeding en de werking van de voedselketen op een transparante, uitdagende, inspirerende en interactieve manier is te zien en te beleven. Het WFC trekt substantiële bezoekersaantallen vanuit alle lagen van de bevolking. Kinderen / jeugd vormen een belangrijke doelgroep C WFC heeft de potentie om uit te groeien tot algemeen erkend ontmoetingscentrum en positief symbool voor de voedingssector in en buiten Nederland. WFC speelt een actieve rol in het maatschappelijk debat waarin alle aspecten van voedsel op een goede manier verbonden aan de (internationale) uitdagingen waar we voor staan, zoals over- en ondervoeding, gezondheid, duurzaamheid en voedselzekerheid voor de groeiende wereldbevolking. D Het WFC is een plek waar Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen elkaar ontmoeten en inspireren en zo laten zien welke rol Nederland speelt bij het oppakken van de grote mondiale uitdagingen. Het WFC biedt een internationale etalage voor de excellente Nederlandse agro foodsector. Tevens biedt het ruimte voor een onderzoeksprogramma dat wetenschap en bedrijfsleven aan elkaar koppelt en dat open innovatie faciliteert en stimuleert. Er is een onafhankelijke Raad van Advies opgericht. De raad zal gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen in elke fase tot de realisatie van de Experience aan de Stuurgroep en daarna tenminste jaarlijks aan de WFC Development BV c.q. de exploitant. De Raad bestaat uit voorzitter Ad Juriaanse (voormalige directeur van NIZO in Ede), Gerda Feunekes (Voedingscentrum), Samuel Levie (Food Cabinet, voormalig oprichter Youth Food Movement), Alex van Hooff (directeur Burgers Zoo) en Onno Franse (ex Ahold). De leden zijn vanwege haar expertise aangezocht (zoals blijkt hun werkkring) en zitten op persoonlijke titel in de raad. Het eerste advies van de Raad aan de stuurgroep WFC is bijgevoegd. De stuurgroep WFC kan zich vinden in het advies en gaat deze bij de verdere uitwerking van WFC Experience oppakken. WFC Experience vormt het vliegwiel voor de ontwikkeling van een WFC Campus voor agrofoodbedrijven. Wij vinden realisatie van WFC Campus belangrijk voor vergroting van de vestigingsmogelijkheden voor bedrijven en daarmee versterking van de werkgelegenheid. Daarom zien wij (zicht op) de realisatie van WFC Campus als een noodzakelijke voorwaarde voor de beschikbaarstelling. Financiële voorwaarden WFC Experience moet gedragen worden door het (agrofood) bedrijfsleven; ook in financiële zin. Dit betekent een met de overheden vergelijkbare bijdrage van het (agrofood) bedrijfsleven (in welke vorm dan ook) aan de realisatie van het WFC-Experience. WFC Experience moet levensvatbaar zijn en blijven. Dit houdt in dat er een positieve businesscase ligt voor de realisatie van WFC Experience en dat de jaarlijkse exploitatie ook zonder structurele overheidsbijdrage mogelijk is. Het rapport van LDP geeft aan dat hier zicht op is, maar een echte beoordeling is pas mogelijk als WFC Experience in overleg met alle stakeholders verder is doorontwikkeld en het (agrofood)bedrijfsleven hier ook in financiële zin in participeert. Bij de beoordeling van de levensvatbaarheid hoort ook dat er sprake is van een ter zake kundige exploitant. 3

4 Daarnaast willen we als provincie niet de enige overheid zijn, die in WFC Experience investeert. Aan deze voorwaarde is met de reservering van 5 miljoen door de gemeente Ede voldaan. Het Rijk is ook betrokken bij WFC Experience. Deze betrokkenheid richt zich momenteel op inhoudelijke aspecten gezien de demissionaire status van het kabinet. Met WFC Development BV willen we ook afspraken maken over borging van de kwaliteit van WFC Experience. Dat doen we deels via de rol van de Raad van Advies, maar ook gaan we als overheden afspraken maken met WFC Development BV voor het geval, dat ondanks dat alle seinen op groen stonden, WFC Experience toch niet levensvatbaar blijkt te zijn. Juridische voorwaarden We nemen de regels ten aanzien van staatssteun en vergunningverlening in acht. 5 Consequenties Afgelopen juni heeft u een bedrag van 15 miljoen gereserveerd. Wij verwachten de beschikbaarstelling op te nemen in de Begroting Realisatie van het WFC Experience heeft effecten voor het klimaat. Daarbij onderscheiden we de volgende onderdelen: de impact van gebouw en gebied, bezoekersstromen en op gedrag bezoekers. Wat betreft het gebouw is het voornemen om daarbij gebruikt te maken van de Breeam systematiek voor duurzaam bouwen ( Tevens zal een duurzaamheidvisie opgesteld worden om zowel op gebouw- als gebiedsniveau een goede afweging te kunnen maken. De duurzaamheidvisie geeft informatie voor het milieueffectrapport dat samen met het bestemmingsplan de planologische procedure zal volgen. Ook voor realisatie van WFC Campus zal een MER worden opgesteld. Bezoekersstromen is een van de aspecten in het MER. De ligging pal naast het intercitystation Ede- Wageningen is van grote waarde voor de WFC Experience. Er zijn maar weinig attracties in Nederland met zo n goede ov-bereikbaarheid. Met WFC Experience willen we bereiken dat bezoekers beter weten waar voedsel vandaan komt en wat voor effect hun eetpatroon heeft op hun gezondheid maar ook wat betreft duurzaamheid. De verwachting is dat een deel van de bezoekers aan WFC Experience nadien bewuster gaat eten. Als daarmee het eetpatroon iets gaat veranderen, bijvoorbeeld minder dierlijk naar meer plantaardig eiwit consumptie, dan is dat positief voor het klimaat. Ook het onderzoeksprogramma Food en Society, waar de bezoekers aan WFC Experience aan mee kunnen doen, heeft tot doel om te komen tot een duurzamer en gezonder voedingspatroon. 6 Proces Komend najaar en in het voorjaar 2018 worden het plan voor WFC Experience en de business case uitgewerkt tot een masterplan. En er vinden gesprekken met de agrofoodsector plaats over participatie. Daarbij gaat het om inhoudelijke participatie en deelname om te komen tot een sluitende en complete businesscase. De Raad van Advies heeft in deze fase de rol om de partijen die vertegenwoordigd zijn in de Stuurgroep te adviseren, zodat WFC Experience ruimte biedt voor een eerlijk, genuanceerd, transparant en realistisch beeld in de werking van de voedselwaardeketen in al haar aspecten. 4

5 Na afronding van deze fase zullen de verschillende partners (overheden, ontwikkelende partijen, agrofoodbedrijfsleven, kennisinstellingen en exploitant) (intentie)overeenkomsten kunnen sluiten om WFC Experience daadwerkelijk te realiseren. Tevens kan dan de bijdrage op de begroting 2019 gezet worden. Op dat moment zijn de subsidievoorwaarden uitgewerkt en worden deze meegegeven als voorwaarde bij de daadwerkelijk beschikbaarstelling. Het ligt voor de hand dat de gemeente Ede en de provincie Gelderland hierin samen optrekken. Vervolgens kunnen de benodigde definitieve ontwerpen opgesteld en de planologische procedure doorlopen worden. De verwachting is dat in 2019 de schop voor WFC Experience de grond in kan en dat in 2020 WFC Experience geopend kan worden. Arnhem, 12 september zaaknummer Gedeputeerde Staten van Gelderland C.G.A. Cornielje - Commissaris van de Koning P.G.G. Hilhorst - secretaris Bijlagen: Ontwerpbesluit Begrotingswijziging Advies van WFC Raad van Advies d.d. 9 augustus 2017 Tekst 5