Voedingsadvies na een maagoperatie. Klachten na een maagoperatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voedingsadvies na een maagoperatie. Klachten na een maagoperatie"

Transcriptie

1 Voedingsadvies na een maagoperatie De maag heeft een aantal belangrijke functies, namelijk het vermalen van voedsel tot kleine deeltjes, het bewaren van voeding (=opslagfunctie) en het in kleine porties afgeven van voeding aan de darmen. Door het verblijf van het voedsel in de maag kan het maagsap (o.a. maagzuur) goed zijn werk doen. De voorbewerkte voedselbrij wordt door een sluitspier (de maagportier of pylorus) in kleine hoeveelheden aan de darmen afgegeven. Klachten na een maagoperatie Na een maagoperatie kan de maag gedeeltelijk of zelfs geheel verwijderd zijn en zijn bovenstaande functies van de maag (deels) weggevallen. Hierdoor kunnen kort na de operatie de volgende klachten optreden: Het syndroom van de kleine maag. Doordat de maag veel kleiner is, kunt u snel een vol en misselijk gevoel hebben. Hierdoor gaat u minder eten en kan gewichtsverlies ontstaan. Raadzaam is om kleine porties meerdere keren per dag te eten. Brandend maagzuur (reflux) (het terugstromen van maaginhoud in de slokdarm). De sluitspier tussen de slokdarm en de maag zorgt ervoor dat er geen voedsel en maagsap vanuit de maag omhoog stroomt. De werking van de sluitspier wordt beïnvloed door het hormoon gastrine dat in het onderste deel van de maag wordt aangemaakt. Als dit deel van de maag is verwijderd, neemt de productie van gastrine sterk af. De sluitspier werkt hierdoor minder goed en voedsel en maagzuur kan zo gemakkelijk de slokdarm instromen. Daarbij komt nog dat de maag een veel kleinere opslagruimte is geworden en er dus sneller maaginhoud omhoog in de slokdarm geduwd wordt. Als het bovenste deel van de maag is verwijderd is de sluitspier niet meer aanwezig. Er is dus een open verbinding. Hierdoor komt de maaginhoud gemakkelijk in de slokdarm. Reflux geeft klachten van brandend maagzuur, pijn achter het borstbeen, oprispingen, een vol gevoel na de maaltijd, misselijkheid en braken.

2 Dumpingklachten. Dit zijn klachten die u kunt krijgen doordat het voedsel de maag te snel verlaat. Bijvoorbeeld door het ontbreken van de sluitspier (pylorus) tussen de maag en de dunne darm. Het voedsel komt dan te snel in de dunne darm terecht. Het wordt als het ware gedumpt in plaats van afgegeven in porties, zoals gebruikelijk. De klachten bij dumping zijn per persoon verschillend. Het kan zijn dat uw klachten na verloop van tijd vanzelf afnemen. Er zijn twee soorten dumping; vroege en late dumping. Vroege dumping Bij vroege dumping kunt u binnen een kwartier tot een half uur na het eten last krijgen van pijn, een vol gevoel, misselijkheid, duizeligheid, hartkloppingen, darmkrampen, slap gevoel en/of diarree. Ga bij hevige klachten even liggen. Late dumping Bij late dumping kan het zijn dat na zo n anderhalf tot twee uur na het eten het glucosegehalte in het bloed sneller daalt dan normaal. U kunt daardoor last krijgen van zweten, beven, duizeligheid, hartkloppingen en/ of een hongergevoel. Klachten die enige tijd na de operatie kunnen optreden Gewichtsverlies. Ongeveer tien procent gewichtsverlies na een maagoperatie is normaal. In zeldzame gevallen wordt het gewichtsverlies veroorzaakt door een slechte vertering of een verminderde opname van voedingsstoffen. De passage van voedsel door het maagdarm-kanaal verloopt sneller dan normaal. Daardoor kunnen gal- en alvleeskliersap te laat in de dunne darm aankomen. Hierdoor wordt voedsel minder goed verteerd en kunnen voedings-stoffen minder goed opgenomen worden door het lichaam. Afwijking van het botweefsel. Calcium (kalk) en vitamine D kunnen minder goed opgenomen worden. Dit komt doordat deze stoffen in de maag worden opgenomen. Na verloop van tijd kan er een tekort aan deze stoffen ontstaan, waardoor uw botweefsel minder sterk wordt. De kans op botbreuken is hierdoor vergroot. Tekort aan ijzer, vitamine B12 en foliumzuur. Dit kan leiden tot verschillende vormen van bloedarmoede. Voor de opname van ijzer is maagzuur nodig. Voor de opname van vitamine B12 is intrinsic factor nodig. Intrinsic factor is een stofje dat geproduceerd wordt in het maagslijmvlies. Na een maagoperatie wordt niet of nauwelijks nog intrinsic factor gevormd. Hierdoor kan vitamine

3 B12 uit voeding of vitaminetabletten niet worden opgenomen door het lichaam. Na een maagoperatie hebben veel mensen injecties met vitamine B12 nodig. Een vitamine B12 tekort geeft in eerste instantie onduidelijke klachten zoals vermoeidheid en gebrek aan eetlust. Na verloop van tijd kunnen ernstige en onomkeerbare klachten ontstaan aan bijvoorbeeld het zenuwstelsel. Verhoogd risico op galstenen. Mensen die een maagoperatie hebben ondergaan, hebben waarschijnlijk een hogere kans op het krijgen van galstenen. Door een verminderde motoriek wordt ook de galblaas minder actief, waardoor deze minder krachtig gaat samenknijpen. De gal krijgt daardoor meer kans om in te dikken, wat galstenen tot gevolg kan hebben. Algemene voedingsadviezen De basis van de voeding voor iemand die een maagoperatie heeft ondergaan, is een gewone gezonde voeding, zoals die voor iedereen geldt. Het kan echter zijn dat u bepaalde voedingsmiddelen niet goed verdraagt. Het is per persoon verschillend wat wel en niet verdragen wordt. U zult dit dus zelf uit ervaring moeten leren. Het voedsel waarvan u last heeft, kan beter voorlopig vermeden worden. Na verloop van tijd gaat het lichaam zich aanpassen en zullen de meeste klachten langzaam verdwijnen. Wel is het belangrijk altijd goed te kauwen. Voedingsadviezen bij klachten Pijn, misselijkheid en/ of vol gevoel na het eten Eet rustig en kauw goed Eet in het begin kleine hoeveelheden per keer Voer de hoeveelheden langzaam op Eet zes tot zeven keer per dag een kleine maaltijd (zo krijgt u toch voldoende voedingsstoffen binnen) Drink weinig tot niets bij de maaltijd Drink voldoende tussen de maaltijden door; minimaal anderhalf tot twee liter (twaalf tot zestien kopjes) Brandend maagzuur (reflux) Gebruik liever geen pepermunt, koffie, thee, cacao, chocolade, alcohol, koolzuurhoudende dranken en/ of kauwgom

4 Gebruik kleine maaltijden verspreid over de dag Vermijd grote maaltijden en vetrijk voedsel Een goede stoelgang is belangrijk want bij verstopping kan reflux toenemen. Gebruik een voeding met voldoende voedingsvezels. Voedingsvezels zijn de onverteerbare deeltjes in plantaardige voedingsmiddelen. Voedingsvezelrijke producten zijn volkorenproducten (brood, macaroni en spaghetti, zilvervliesrijst), fruit, groente en peulvruchten. Drink voldoende tussen de maaltijden. Eet uw laatste maaltijd drie uur voordat u gaat slapen Verhoog eventueel het hoofdeinde van uw bed Vermijd strakzittende of knellende kleding en vermijd voorover bukken. Dumpingklachten Eet rustig en kauw goed Verdeel het vocht goed over de dag Drink weinig bij de maaltijd Gebruik zes tot acht kleine maaltijden per dag Gebruik liever geen suikers die snel worden opgenomen in het lichaam; denk hierbij aan frisdrank, limonade, ijs en/ of vruchtensap Gebruik niet meer dan twee stuks fruit per dag Eet niet te veel koek, gebak, snoep en zoet beleg Gebruik niet te veel zuivelproducten met melksuiker (lactose) zoals melk, vla en pap. Gebruik per dag twee tot drie porties, totaal ml. Zure melkproducten zoals yoghurt en karnemelk worden vaak beter verdragen. Ongewenst gewichtsverlies Probeer te streven naar 6-7 maaltijden per dag. Gebruik zo min mogelijk producten die wel een vol gevoel geven, maar geen energie leveren zoals bouillon, koffie en thee zonder suiker en melk, rauwkost en grote hoeveelheden fruit. Maak royaal gebruik van vettere producten: Besmeer uw brood dik, voeg boter toe aan aardappelpuree, groenten en dergelijke Verwerk bijvoorbeeld zoveel mogelijk ongeklopte slagroom, crème fraîche of zure room in de gerechten. Room kunt u bijvoorbeeld verwerken in pap, vla, yoghurt, vruchtenmoes, soep, aardappelpuree, saus en koffie Kies de vettere vleessoorten zoals saucijsjes, schouderkarbonade, worst, spek

5 en gepaneerd vlees. Beleg uw brood dik met vette vleeswaren zoals worstsoorten, bacon, salami, schouderham, gebraden gehakt en paté. Andere vette en energierijke producten voor op brood zijn kaas, smeerkaas, roomkaas, pindakaas en chocoladepasta. Neem de vettere vissoorten, bijvoorbeeld paling, haring, zalm, gerookte bokking en gebakken vis Kies voor tussendoor bijvoorbeeld blokjes kaas, plakjes worst, ei, kroket, salade met mayonaise, milkshake of roomijs. Indien er geen sprake is van dumpingklachten, maak dan royaal gebruik van producten die rijk aan suiker zijn: Gebruik veel suiker in de thee, koffie, pap, yoghurt en dergelijke. Gebruik producten waar al suiker in zit zoals limonade, vruchtensappen, drinkyoghurt, chocolademelk. Controleer uw gewicht door u één keer per week te wegen op een vast tijdstip met dezelfde kleding aan, bijvoorbeeld s morgens voor het douchen in uw pyjama. Meer informatie Heeft u vragen of wenst u meer informatie dan kunt u contact opnemen met de diëtist. ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen, afdeling diëtetiek: tel dietist@zzv.nl U kunt ook onderstaand adres raadplegen voor meer informatie. Maag Lever Darm Stichting Telefoon: (033) Infolijn: ( 0,15 p/m). Website: info@mlds.nl

voedingsadvies na een maagoperatie

voedingsadvies na een maagoperatie voedingsadvies na een maagoperatie 1 2 INLEIDING Functie van de maag De maag heeft een aantal belangrijke functies, namelijk het vermalen van voedsel tot kleine deeltjes, het bewaren van voeding (=opslagfunctie)

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een Whipple-operatie

Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een maagoperatie

Voedingsadviezen na een maagoperatie Dietetiek Voedingsadviezen na een maagoperatie Inleiding De maag is een belangrijk orgaan. Hier wordt het voedsel opgeslagen, gemalen en vermengd met maagzuur. Vervolgens zorgt de maag ervoor dat de voeding

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een maagresectie

Voedingsadviezen na een maagresectie Voedingsadviezen na een maagresectie Afdeling diëtetiek U heeft een maagoperatie ondergaan. Hierbij is (een gedeelte van) uw maag weggenomen. Door deze ingreep is uw spijsverteringskanaal veranderd. Deze

Nadere informatie

Dumpingsyndroom. Diëtetiek

Dumpingsyndroom. Diëtetiek Dumpingsyndroom Diëtetiek 1 2 Wat is dumpingsyndroom? Met het dumpingsyndroom worden de klachten bedoeld die ontstaan na een te snelle maagontlediging. Het dumpingsyndroom is vrijwel altijd het gevolg

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een buismaagoperatie

Voedingsadviezen na een buismaagoperatie Voedingsadviezen na een buismaagoperatie Albert Schweitzer ziekenhuis april 2015 pavo 1125 Inleiding De diëtiste is bij u langs geweest om met u te bespreken waar u met uw eten en drinken rekening mee

Nadere informatie

Dieetadvies na een maagresectie. Diëtetiek

Dieetadvies na een maagresectie. Diëtetiek Dieetadvies na een maagresectie Diëtetiek Inleiding U bent door de arts naar de diëtist doorverwezen, omdat u een maagoperatie hebt ondergaan. Afhankelijk van het type maagoperatie dat is verricht, kunnen

Nadere informatie

Voedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Na een maagoperatie. Inleiding. De maag

Voedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Na een maagoperatie. Inleiding. De maag Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Na een maagoperatie Inleiding U heeft een maagoperatie gehad. U heeft van uw arts of diëtist al adviezen gekregen over voeding na de operatie. In deze folder kunt

Nadere informatie

Voedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Na een maagoperatie. Inleiding. De maag. Algemene richtlijnen na een maagoperatie

Voedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Na een maagoperatie. Inleiding. De maag. Algemene richtlijnen na een maagoperatie Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Na een maagoperatie Inleiding U heeft een maagoperatie gehad. U heeft van uw arts of diëtist al adviezen gekregen over voeding na de operatie. In deze folder kunt

Nadere informatie

Voedingsadvies na een buismaagoperatie

Voedingsadvies na een buismaagoperatie Voedingsadvies na een buismaagoperatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan

Nadere informatie

Voedingsadvies bij een Nissen fundoplicatie

Voedingsadvies bij een Nissen fundoplicatie Patiënteninformatie Voedingsadvies bij een Nissen fundoplicatie rkz.nl De chirurg schrijft u na de operatie een voedingsadvies voor. Hierbij mag u de eerste week alleen dik vloeibaar en gemalen eten, zoals

Nadere informatie

Diëtetiek. Voedingsadviezen na een slokdarmoperatie

Diëtetiek. Voedingsadviezen na een slokdarmoperatie Diëtetiek Voedingsadviezen na een slokdarmoperatie Diëtetiek Inleiding U heeft onlangs een slokdarmoperatie ondergaan. Deze operatie heeft gevolgen voor uw manier van eten. In deze brochure kunt u lezen

Nadere informatie

Zwangerschapsbraken. gevoelige slokdarm door het braken waardoor slikken moeizaam gaat

Zwangerschapsbraken. gevoelige slokdarm door het braken waardoor slikken moeizaam gaat Zwangerschapsbraken Zwangerschapsbraken wordt ook wel hyperemesis gravidarum genoemd. Het is een term die wordt gebruikt voor overmatig braken tijdens de eerste helft van de zwangerschap. Veel vrouwen

Nadere informatie

voedingsadviezen na gastric bypass

voedingsadviezen na gastric bypass voedingsadviezen na gastric bypass 1 2 VOEDINGSADVIEZEN NA GASTRIC BYPASS Inleiding Na de gastric bypass operatie ontstaat er een kleine maag. De hoeveelheid voedsel die men daarna per maaltijd kan innemen

Nadere informatie

Voedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) Voedingsadvies

Voedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) Voedingsadvies Voedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) Wanneer u last heeft van een te lage bloedglucose (hypoglykemie) kunnen de volgende klachten zich voordoen: trillen, transpireren, bleekheid, duizeligheid,

Nadere informatie

SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS

SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Tijdens het opnamegesprek heeft de verpleegkundige een aantal vragen gesteld over uw voedingstoestand. Deze vragen gingen over eetlust, onbewust gewichtsverlies

Nadere informatie

Wie beter eet, wordt sneller beter! Energie en eiwit in de voeding

Wie beter eet, wordt sneller beter! Energie en eiwit in de voeding Wie beter eet, wordt sneller beter! Wie ziek is moet herstellen en wie geopereerd moet worden, moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam meer energie, eiwit en

Nadere informatie

Diëtetiek. Voedingsadvies na een maagoperatie. Afdeling: Onderwerp:

Diëtetiek. Voedingsadvies na een maagoperatie. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek 1 De maag is een belangrijk onderdeel van het spijsverteringsstelsel. Het eten en drinken komt via de mond het lichaam binnen en wordt vervolgens door de slokdarm naar de

Nadere informatie

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek 00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek 1 Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of

Nadere informatie

Voeding in de zwangerschap

Voeding in de zwangerschap Voeding in de zwangerschap Verloskunde Beter voor elkaar 1 2 Gezonde voeding Een gezonde leefstijl is belangrijk, vooral nu u in verwachting bent. Daarbij hoort gezonde voeding. Eten voor twee is niet

Nadere informatie

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek 00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of

Nadere informatie

Voeding bij ziekte en herstel

Voeding bij ziekte en herstel Diëtetiek Voeding bij ziekte en herstel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Als u ziek bent, is de kans groot dat u gewicht verliest. Dat komt doordat het lichaam meer energie en voedingsstoffen

Nadere informatie

Eiwit- en energieverrijkt dieet

Eiwit- en energieverrijkt dieet Eiwit- en energieverrijkt dieet 1 Inleiding Als gevolg van ziekte of na een operatie, is het mogelijk dat uw eetlust minder is. Voor een betere reactie op uw behandeling en een sneller herstel, is het

Nadere informatie

voedingsadvies bij hypoglykemie

voedingsadvies bij hypoglykemie voedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) 1 2 Inleiding Mogelijke klachten Wanneer u last heeft van een te lage bloedglucose (hypoglykemie) kunnen de volgende klachten zich voordoen: trillen,

Nadere informatie

Voedingsadvies na gastric bypass. Beperking volume. Aanwijzingen dat u teveel hebt gegeten

Voedingsadvies na gastric bypass. Beperking volume. Aanwijzingen dat u teveel hebt gegeten Voedingsadvies na gastric bypass Bij de gastric bypass operatie ontstaat er een kleine maag. De hoeveelheid voedsel die men daarna per maaltijd kan innemen is daardoor sterk beperkt. Tevens wordt het voedsel

Nadere informatie

Goede voeding vóór een operatie

Goede voeding vóór een operatie Goede voeding vóór een operatie Adviezen om uw conditie te verbeteren Inhoud Gewichtsverlies 3 Eiwitten 4 Calorieën 4 Vóór de opname 4 Gewichtsverloop 5 Meer informatie 5 Uw vragen 6 Notities 7 Een goede

Nadere informatie

Voeding en Parkinson

Voeding en Parkinson Voeding en Parkinson Versie mei 2017 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen,

Nadere informatie

ZorgSaam. Zichtbaar beter voeding eten! bij diabetes. mellitus. Wie beter eet, wordt sneller beter

ZorgSaam. Zichtbaar beter voeding eten! bij diabetes. mellitus. Wie beter eet, wordt sneller beter Zichtbaar beter voeding eten! bij diabetes Wie beter eet, wordt sneller beter mellitus ZorgSaam 1 Wie beter eet, wordt sneller beter! U krijgt deze folder aangeboden, omdat is gebleken dat uw voedingstoestand

Nadere informatie

Energie en eiwitverrijkte. voor kinderen

Energie en eiwitverrijkte. voor kinderen Energie en eiwitverrijkte voeding voor kinderen Inleiding Als uw kind ziek is, verbruikt het lichaam van uw kind meer energie en voedingsstoffen in vergelijking met een gezond kind. Ook kan een ziekte

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes

Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen

Nadere informatie

Voedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie

Voedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie Voedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie Inleiding In deze richtlijn vindt u adviezen over voeding bij een buismaagreconstructie. De slokdarm zorgt in de normale situatie voor het

Nadere informatie

Voeding na maagoperatie

Voeding na maagoperatie Voeding na maagoperatie Beste patiënt Na een maagoperatie is het belangrijk om uw voeding aan te passen. Het is mogelijk dat u specifieke klachten ondervindt wanneer u iets gegeten heeft. Met de tips die

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie

Voedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie Voedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie Inleiding In deze folder vindt u adviezen over voeding na een gedeeltelijke verwijdering van de maag (gedeeltelijke maagresectie). De maag is een onderdeel

Nadere informatie

Dieetadvies na een gedeeltelijke maagresectie

Dieetadvies na een gedeeltelijke maagresectie VOEDING & DIEET Dieetadvies na een gedeeltelijke maagresectie ADVIES Dieetadvies na een gedeeltelijke maagresectie De maag is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. In de maag vindt tijdelijke opslag

Nadere informatie

Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum

Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes diabetes gravidarum 2 Deze brochure is bedoeld voor vrouwen met diabetes gravidarum. In deze brochure wordt informatie gegeven over o.a. de richtlijnen voor de

Nadere informatie

Sneller herstellen door beter te eten

Sneller herstellen door beter te eten Sneller herstellen door beter te eten Dieetbehandeling voor: Naam: Geboortedatum: Datum van afgifte: Naam diëtist: Telefoonnummer diëtist: Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat kunt

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie

Voedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie Voedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie In deze folder vindt u adviezen over voeding na een gedeeltelijke verwijdering van de maag (gedeeltelijke maagresectie). De maag is een onderdeel van

Nadere informatie

Adviezen voor een optimale voeding. Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen

Adviezen voor een optimale voeding. Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen Adviezen voor een optimale voeding Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen Optimale voeding Wanneer u de laatste maanden onbedoeld bent afgevallen en/of minder eetlust heeft gehad, heeft dit invloed

Nadere informatie

Bij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen.

Bij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen. Voeding tijdens ziekte Wie ziek is moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen nodig dan normaal. Eten

Nadere informatie

Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE

Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE U heeft vanwege uw ziekte misschien minder eetlust. Misschien bent u ook onbedoeld afgevallen. U loopt dan het risico ondervoed te raken. In deze folder leest

Nadere informatie

Wie beter eet, wordt sneller beter. Afdeling Diëtetiek

Wie beter eet, wordt sneller beter. Afdeling Diëtetiek 00 Wie beter eet, wordt sneller beter Afdeling Diëtetiek Tijdens uw bezoek aan de polikliniek zijn enkele vragen gesteld die verband houden met uw eetlust en uw gewicht. U ontvangt deze folder omdat uit

Nadere informatie

Dieet bij decubitus (doorliggen)

Dieet bij decubitus (doorliggen) Dieet bij decubitus (doorliggen) Wat is decubitus In de volksmond wordt decubitus doorliggen genoemd. Decubitus ontstaat als door ziekte of ongeval het lichaam langdurig in dezelfde houding moet blijven,

Nadere informatie

Bij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen.

Bij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen. Voeding tijdens ziekte Wie ziek is moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen nodig dan normaal. Eten

Nadere informatie

Voedingsadvies bij een colostoma

Voedingsadvies bij een colostoma Voedingsadvies bij een colostoma Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2013 pavo 1099 Inleiding U heeft een colostoma gekregen. U hoeft hiervoor geen speciaal dieet te gebruiken. Wel kan de voeding die

Nadere informatie

Voeding bij chronische longziekten

Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.

Nadere informatie

Een operatie? Let op uw voeding!

Een operatie? Let op uw voeding! Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand

Nadere informatie

Dieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Dieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Dieet bij COPD Informatie voor patiënten F0521-1011 mei 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44

Nadere informatie

Introductie van voeding na pancreatitis

Introductie van voeding na pancreatitis Introductie van voeding na pancreatitis Deze brochure is bedoeld voor patiënten die herstellende zijn van een alvleesklierontsteking (= pancreatitis). In deze brochure wordt uitgelegd hoe u het beste kunt

Nadere informatie

Ongewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl

Ongewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl Ongewild afvallen Dietetiek gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet het Gemini Ziekenhuis aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink

Nadere informatie

voedingsadvies bij dreigende ondervoeding

voedingsadvies bij dreigende ondervoeding patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat

Nadere informatie

Voeding na wegname van de slokdarm

Voeding na wegname van de slokdarm Voeding na wegname van de slokdarm Beste patiënt In deze informatie brochure vindt u tips en advies om uw voeding aan te passen na het verwijderen van de slokdarm. Door de operatie kunnen uw eetlust en

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een totale maagresectie

Voedingsadviezen na een totale maagresectie Voedingsadviezen na een totale maagresectie In deze folder vindt u adviezen over voeding na verwijdering van de maag (totale maagresectie). De maag is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. In de

Nadere informatie

Ongewild afvallen Diëtetiek.

Ongewild afvallen Diëtetiek. Ongewild afvallen Diëtetiek www.nwz.nl Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet Noordwest aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink voldoende 5 Weinig trek? 5 Wat kunt

Nadere informatie

Dietetiek. Het eiwitverrijkt en energieverrijkt dieet

Dietetiek. Het eiwitverrijkt en energieverrijkt dieet Dietetiek Het eiwitverrijkt en energieverrijkt dieet Inleiding Een eiwitverrijkt en energieverrijkt dieet kan worden gebruikt bij ziekte, voor of na een operatie, bij gebrek aan eetlust of bij teveel ongewenst

Nadere informatie

Energie- en eiwitverrijkt dieet

Energie- en eiwitverrijkt dieet Energie- en eiwitverrijkt dieet Informatie voor patiënten F0204-1011 oktober 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

Risico op ondervoeding tijdens opname

Risico op ondervoeding tijdens opname Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op

Nadere informatie

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam

Nadere informatie

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77 Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding

Nadere informatie

Voeding bij pancreatitis

Voeding bij pancreatitis UMC St Radboud Voeding bij pancreatitis (alvleesklierontsteking) Patiënteninformatie Deze brochure geeft u algemene informatie over de voeding bij pancreatitis. Heeft u na het lezen van deze brochure nog

Nadere informatie

Energie- en eiwitverrijkte voeding

Energie- en eiwitverrijkte voeding Energie- en eiwitverrijkte voeding Wanneer is een energie- en eiwitverrijkte voeding nodig? Een energie-en eiwitverrijkte voeding is een voeding met extra veel calorieën en eiwitten en bedoeld voor mensen

Nadere informatie

Dieet bij een kaakfixatie

Dieet bij een kaakfixatie Dieet bij een kaakfixatie Informatie voor patiënten F0415-1011 juni 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070

Nadere informatie

Goed eten en drinken in het CWZ

Goed eten en drinken in het CWZ Goed eten en drinken in het CWZ Als u de laatste maand(en) onbedoeld bent afgevallen en/of een verminderde eetlust heeft (gehad) kan het zijn dat u risico loopt op een slechte voedingstoestand of dat u

Nadere informatie

Vetconstant dieet. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Vetconstant dieet. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Vetconstant dieet Uw arts heeft u verteld dat u een vetconstant (of vetbalans) dieet moet volgen. Dit is een dieet waarmee de uitscheiding van vet en vetzuren in uw ontlasting kan worden bepaald. Een verhoogde

Nadere informatie

Wat kunt u doen bij ondervoeding?

Wat kunt u doen bij ondervoeding? Wat kunt u doen bij ondervoeding? Adviezen voor een energie- en eiwitrijke voeding Bronvermelding Deze folder is gemaakt door de afdeling diëtetiek van het UMC Utrecht: Wat kunt u doen bij ondervoeding?,

Nadere informatie

Obesitascentrum. Dumping.

Obesitascentrum. Dumping. Obesitascentrum Dumping www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl OBC001 / Dumping / 24-03-2015 2 Dumping U wordt behandeld in het Catharina Obesitascentrum

Nadere informatie

C - Onderzoek vet in ontlasting

C - Onderzoek vet in ontlasting C - Onderzoek vet in ontlasting U heeft met uw huisarts afgesproken dat u de uitscheiding van vetten in uw ontlasting laat onderzoeken. In deze folder vindt u meer informatie over dit onderzoek. Waarom

Nadere informatie

Diëtetiek. Voedingsadvies bij buikbestraling

Diëtetiek. Voedingsadvies bij buikbestraling Diëtetiek Voedingsadvies bij buikbestraling Diëtetiek Inleiding In verband met uw ziekte wordt u op dit moment behandeld op de afdeling Radiotherapie. U krijgt hier buikbestraling. Goede voeding speelt

Nadere informatie

Energierijk voedingsadvies voor de operatie

Energierijk voedingsadvies voor de operatie Energierijk voedingsadvies voor de operatie Binnenkort wordt u opgenomen in het Havenziekenhuis voor een operatie. Tijdens het intakegesprek op de polikliniek bent u gescreend op ondervoeding en hieruit

Nadere informatie

ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING

ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING 436 Inleiding Eten is niet alleen lekker en gezellig, maar eten is ook goed voor ons. Door te eten krijgen we allerlei belangrijke voedingsstoffen binnen, zoals energie,

Nadere informatie

HET LEVERSPAREND DIEET

HET LEVERSPAREND DIEET HET LEVERSPAREND DIEET Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt

Nadere informatie

Het leversparend dieet

Het leversparend dieet Het leversparend dieet Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20171109 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt

Nadere informatie

Dieetadvies bij een trage maag

Dieetadvies bij een trage maag VOEDING & DIEET Dieetadvies bij een trage maag ADVIES Dieetadvies bij een trage maag Als de maagspier te weinig of te onregelmatig samentrekt, blijft het voedsel langer in de maag dan normaal. We spreken

Nadere informatie

Klachten door irritatie van maagzuur. In het keel- neus- en oorgebied

Klachten door irritatie van maagzuur. In het keel- neus- en oorgebied Klachten door irritatie van maagzuur In het keel- neus- en oorgebied Inleiding Maagzuur is zeer irriterend voor al het slijmvlies dat zich buiten de maag bevindt. Dit geldt zowel voor het slijmvlies in

Nadere informatie

Parkinsonismen Vereniging. Parkinson en Voeding

Parkinsonismen Vereniging. Parkinson en Voeding Parkinsonismen Vereniging Parkinson en Voeding Inhoudsopgave Inleiding 4 Gezonde voeding 5 Voeding en gebruik van Levodopa 5 Volle maag 5 Obstipatie 5 Eten van eiwitten 6 Adviezen bij het innemen van Levodopa

Nadere informatie

Functionele dyspepsie

Functionele dyspepsie Functionele dyspepsie Maag-, darm- en leverziekten Beter voor elkaar 2 Van uw MDL-arts heeft u te horen gekregen dat u een (functionele) dyspepsie heeft. Om te begrijpen wat deze term precies inhoud en

Nadere informatie

Dieetadvies na een slokdarmoperatie (buismaag)

Dieetadvies na een slokdarmoperatie (buismaag) VOEDING & DIEET Dieetadvies na een slokdarmoperatie (buismaag) ADVIES Dieetadvies na een slokdarmoperatie (buismaag) U hebt een slokdarmoperatie ondergaan, waarbij de slokdarm en het bovenste deel van

Nadere informatie

Voedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie

Voedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie Voedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie In deze folder vindt u adviezen over voeding na een verwijdering van de slokdarm en het bovenste gedeelte van de maag (oesophaguscardiaresectie)

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes en voeding

Zwangerschapsdiabetes en voeding Gynaecologie Zwangerschapsdiabetes en voeding www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Zwangerschapsdiabetes... 3 Glucosedagcurve... 3 Behandeling... 4 Adviezen met betrekking tot uw voeding... 4 Hanteer een

Nadere informatie

Dieetadvies na een maagresectie

Dieetadvies na een maagresectie 06-2017 877 Diëtetiek Informatienummer 088-459 7636 Werkdagen: 8.30 uur 17.00 uur Behandelend diëtist: Afspraken Bezoek polikliniek: Meldpunt Oost 03 Meldpunt West 07 Dieetadvies na een maagresectie Diëtetiek

Nadere informatie

VOEDING NA GASTRIC BYPASS

VOEDING NA GASTRIC BYPASS VOEDING NA GASTRIC BYPASS Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60 96 ilse.callebaut@uzbrussel.be

Nadere informatie

Dieetadvies na een totale maagresectie

Dieetadvies na een totale maagresectie VOEDING & DIEET Dieetadvies na een totale maagresectie ADVIES Dieetadvies na een totale maagresectie De maag is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. In de maag vindt tijdelijke opslag en voorvertering

Nadere informatie

VOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS

VOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS VOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze informatie is bestemd voor patiënten die bekend zijn met chronische darmontstekingen. De meest bekende zijn: de ziekte van Crohn

Nadere informatie

Dieetadviezen bij maagklachten

Dieetadviezen bij maagklachten Dieetadviezen bij maagklachten Diëtetiek 1 Bereikbaarheid Afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk Telefoon: (076) 595 21 55 / (076) 595 10 00 Locatie Molengracht Telefoon: (076) 595 43

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap

Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap www.jijwij.nl Tijdens de zwangerschap kunnen er problemen optreden bij de verwerking van koolhydraten (suiker) uit de voeding. Dit wordt aangetoond

Nadere informatie

Energieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis

Energieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Energieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Binnenkort wordt u in ons ziekenhuis geopereerd of om een andere reden opgenomen. Het is

Nadere informatie

Daarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie.

Daarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie. Voeding bij COPD Inleiding Een gezond, afwisselend eetpatroon is voor iedereen goed. Voedsel is immers de brandstof van ons lichaam. Klachten als kortademigheid, vermoeidheid en hoesten kunnen uw lichamelijke

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap

Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Energie- en eiwitrijke voeding

Energie- en eiwitrijke voeding Energie- en eiwitrijke voeding Beste patiënt Deze brochure is opgesteld om te zorgen voor gewichtsoptimalisatie in de voorbereiding op uw operatie. Dit indien er sprake is van ongewenst gewichtsverlies

Nadere informatie

Klachten door irritatie van maagzuur. In het keel- neus- en oorgebied

Klachten door irritatie van maagzuur. In het keel- neus- en oorgebied Klachten door irritatie van maagzuur In het keel- neus- en oorgebied Inleiding Maagzuur is zeer irriterend voor al het slijmvlies dat zich buiten de maag bevindt. Dit geldt zowel voor het slijmvlies in

Nadere informatie

Energieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis

Energieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Energieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Tijdens uw verblijf in ons ziekenhuis heeft u een energieverrijkte voeding gebruikt. In deze folder

Nadere informatie

Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling

Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is een veelvoorkomend probleem in het ziekenhuis. Ongeveer één op de drie patiënten loopt risico

Nadere informatie

Dieet bij een kaakfixatie

Dieet bij een kaakfixatie Dieet bij een kaakfixatie U heeft een operatie gehad waarbij uw boven- en onderkaak met ijzerdraad aan elkaar zijn bevestigd. Zolang uw kaken zijn vastgezet (kaakfixatie), kunt u niet goed kauwen. Uw eten

Nadere informatie

Afdeling Diëtetiek. Dieet bij een verhoogd cholesterolgehalte

Afdeling Diëtetiek. Dieet bij een verhoogd cholesterolgehalte Afdeling Diëtetiek Dieet bij een verhoogd cholesterolgehalte Algemeen U heeft een verhoogd cholesterolgehalte. Deze folder bevat informatie over het dieet bij een verhoogd cholesterolgehalte. U kunt deze

Nadere informatie

Voeding en zwangerschapsbraken Algemene informatie

Voeding en zwangerschapsbraken Algemene informatie Voeding en zwangerschapsbraken Algemene informatie Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis In deze folder vindt u algemene informatie over ernstig braken tijdens de zwangerschap. Wat is zwangerschapsbraken?

Nadere informatie

Ondervoeding voor een operatie

Ondervoeding voor een operatie 1/5 Diëtetiek Ondervoeding voor een operatie Inleiding Wie ziek is en/of geopereerd wordt, moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte/operatie meer

Nadere informatie

Dieetadvies na een maagresectie. Diëtetiek

Dieetadvies na een maagresectie. Diëtetiek Dieetadvies na een maagresectie Diëtetiek Inleiding U bent door de arts naar de diëtist doorverwezen, omdat u een maagoperatie hebt ondergaan. Afhankelijk van het type maagoperatie dat is verricht, kunnen

Nadere informatie

Voeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij diabetes mellitus

Voeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij diabetes mellitus Voeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij diabetes mellitus Voor patiënten met diabetes mellitus met (risico op) ondervoeding en specifieke voedingsproblemen Eten is niet altijd vanzelfsprekend smakelijk

Nadere informatie

Voorkómen van ondervoeding bij ouderen

Voorkómen van ondervoeding bij ouderen Diëtetiek Voorkómen van ondervoeding bij ouderen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U heeft deze folder gekregen omdat u kans op ondervoeding heeft. De kans op ondervoeding bestaat bijvoorbeeld

Nadere informatie

Voeding bij diabetes mellitus

Voeding bij diabetes mellitus Voeding bij diabetes mellitus Inleiding Dieetadviezen bij diabetes mellitus zijn nauwelijks anders dan adviezen voor een goede voeding. De gedachte dat iemand met diabetes helemaal geen suiker mag eten

Nadere informatie