Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I

Transcriptie

1 Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I Ten behoeve van het realiseren van een supermarkt op het perceel Begoniastraat 127 in Barneveld wordt het bestemmingsplan Begoniastraat I opgesteld. Van 7 maart tot en met 17 april 2014 heeft het ontwerp voor het bestemmingsplan Begoniastraat I ter inzage gelegen, gecoördineerd met de ontwerp omgevingsvergunning. Een ieder is in de gelegenheid gesteld een zienswijze over de ontwerpbesluiten naar voren te brengen. De volgende zienswijzen zijn binnengekomen. 1. Lanen & Standhardt Advocaten Mr. J.P.C. Obbink Postbus SC UTRECHT Datum ontvangst: Datum dagtekening: Registratienummer: 17 april april Op 8 mei 2014 is, binnen de door de gemeente gestelde termijn, een aanvulling op de zienswijze ontvangen (registratienummer ). a. Zienswijze: In paragraaf 4.1 van de toelichting van het ontwerpbestemmingsplan staat dat het besluit tot wijziging moet worden toegelicht nu sprake is van een nieuwe stedelijke ontwikkeling waarbij nut en noodzaak van de nieuwe stedelijke ruimtevraag en de ruimtelijke inpassing moet blijken, waarbij wordt uitgegaan van de ladder voor duurzame verstedelijking. De gemeente verwijst in haar toelichting naar de Kadernota supermarkten kern Barneveld uit december Samengevat is de enige motivatie die bij deze toelichting aan de orde komt dat uit deze nota blijkt dat het voordelige segment in het supermarktaanbod in Barneveld nauwelijks aanwezig is, dat er wel vraag is naar voordelige supermarktformules en de beoogde nieuwe vestiging van een discountsupermarkt bijdraagt aan het vergroten van het voordelige supermarktaanbod. De in december 2012 uitgebrachte Kadernota is naar de mening van reclamant in een aantal opzichten inmiddels achterhaald. In paragraaf 2.3 van de kadernota wordt kort het bestand aan supermarkten behandeld en wordt onder meer in kaart gebracht welke effecten de komst van nieuwe vestigingen zal hebben. Samengevat eindigt de paragraaf met de stelling dat er een maximale marktruimte van m² WVO volledig benut is indien: 1. de Aldi uitbreidt met 350 m² WVO; 2. een Jumbo-vestiging wordt toegevoegd van m² WVO; en 3. een Lidl met 750 m² WVO wordt toegevoegd. Daarbij wordt die marktruimte aanwezig geacht op basis van tabel 1.1 uit paragraaf 2.2 van de Kadernota waarin zou moeten blijken dat er een extra marktruimte van tot m² beschikbaar is. De uitgangspunten voor deze kadernota zijn door een aantal ontwikkelingen ingehaald. In 2011 kwam een extra C1000-vestiging van circa m² WVO, verplaatsing van de Aldi zal een voorgenomen vergroting meebrengen van geen 350 m² maar 500 m² op een termijn van anderhalf jaar, naast de genoemde toevoeging van de Jumbo-vestiging met m² WVO. Opgeteld betekent dit op een termijn van anderhalf jaar een toename van niet m² maar m² WVO. Gelet op de kadernota betekent dat bij het door bestemmingswijziging en vergunningverlening mogelijk maken van de Lidl, een overcapaciteit ontstaat. Ook in het licht van de door de gemeente in de Kadernota aangenomen distributieplanologische ruimte is een extra vestiging dus niet mogelijk. Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I pagina 1 van 8

2 a. Gemeentelijke reactie: Sinds 1 oktober 2012 is het op grond van artikel 3.1.6, tweede lid, Besluit ruimtelijke ordening verplicht om in de plantoelichting de zogenoemde ladder voor duurzame verstedelijking op te nemen. Aan de hand van dit toetsingskader moet inzichtelijk gemaakt worden dat er behoefte is aan een nieuwe stedelijke ontwikkeling in een bepaald gebied. Dit geldt ook voor detailhandel. De behoefte aan de beoogde ontwikkeling dient aldus, met het oog op het voorkomen van structurele winkelleegstand, te worden afgewogen tegen het bestaande aanbod. Inzichtelijk moet worden gemaakt dat het plan geen zodanige leegstand tot gevolg zal hebben dat dit tot een uit een oogpunt van een goede ruimtelijke ordening onaanvaardbare situatie in de betrokken regio zal leiden. In casu is er geen regionale structuurvisie. Dit heeft mede te maken met het gegeven dat Barneveld op de grens ligt tussen Gelderland en Utrecht. De gemeente Barneveld heeft wel diverse onderzoeksrapportages laten opstellen over de detailhandel in de gemeente en een aantal hiervan is speciaal gericht op de supermarktstructuur. Deze rapportages zijn op elkaar afgestemd (binding, toevloeiing en afvloeiing) zodat voor de gemeente een totaal beeld is ontstaan. De Kadernota supermarkten kern Barneveld bevat een DPO waarin voor de kern Barneveld is beredeneerd hoe om te gaan met de dagelijkse sector en meer specifiek de supermarkten. Op pagina 5 staat de becijfering uiteengezet. Hierbij is input gebruikt t.a.v. koopkrachtbinding en toevloeiing die is gebaseerd op koopstromenonderzoek in Barneveld (2010) aangevuld met landelijke ervaringen. Er is geen reden om aan te nemen dat deze veronderstellingen van eind 2012 anders zouden zijn dan in Bovendien is het supermarktsegment eerder nog iets sterker geworden (meer marktaandeel). Pas in de tweede helft van 2013 is er stagnatie opgetreden in de omzet bij supermarkten (op basis van het volume). Voor 2014 verwacht de sector weer een bescheiden toename. Daarmee wijkt dit segment erg af van de overige detailhandel waar veel omzetverlies heeft plaatsgevonden. In het DPO wordt rekening gehouden met een toevloeiing van 15-20% van buiten de eigen kern. In standaardconsumenten betekent dit dat ongeveer consumenten van buiten het dorp Barneveld gericht zijn op deze kern voor wat betreft de dagelijkse aankopen. Dat zijn zowel inwoners van het omliggende gebied als toeristen, recreanten en eventuele andere gebruikers van winkelvoorzieningen. Voor wat betreft de inwoners gaat het op de eerste plaats om inwoners van de gemeente zelf. Hierop wordt hieronder dieper ingegaan, mede op basis van andere onderzoeksrapportages. Voor de gebiedsdelen Kootwijkerbroek en Voorthuizen is recent onderzoeksmateriaal beschikbaar in de vorm van de volgende rapportages: Effecten verplaatsing supermarkt Voorthuizen (februari 2013); Detailhandelsvisie Voorthuizen (mei 2014), deze wordt binnenkort door de gemeenteraad vastgesteld; Boodschappen doen in Kootwijkerbroek (september 2012). In deze onderzoeksrapportages zijn uitspraken gedaan over de supermarktsituatie en mogelijke ontwikkelingen (planvorming). Als basis zijn gegevens gebruikt afkomstig (van verschillende bronnen waaronder supermarktorganisaties) uit de kernen zelf. Het uitgangspunt is zodanig geweest dat de drie kernen Barneveld, Kootwijkerbroek en Voorthuizen ieder een op het dorp (en directe omgeving) afgestemde supermarktstructuur krijgt, waarbij Voorthuizen extra mogelijkheden heeft door omzet op basis van de recreatieve en toeristische sector en Barneveld de meest omvangrijke centrumfunctie bezit. In Kootwijkerbroek is door de gemeente vanuit dit gezichtspunt geen medewerking toegezegd aan de komst van een discounter. In Kootwijkerbroek wonen ruim 5200 mensen. Er is een koopkrachtbinding van 70 tot 75%. Vooral voor het discountsegment gaat men naar elders (Barneveld). In Voorthuizen ligt de koopkrachtbinding hoger omdat hier meer supermarktsegmenten zijn vertegenwoordigd, waaronder ook de discountsupermarkt (ALDI). De koopkrachtbinding wordt na verbetering van de centrumstructuur verwacht ongeveer 92% te zijn. Voorhuizen heeft ongeveer inwoners. Het overige deel (8%) betekent afvloeiing naar vooral de kern Barneveld. Behalve deze twee grotere kernen liggen er ook nog andere kleine(re) kernen, in totaal 7, binnen de gemeente. Deze hebben in totaal ca inwoners. In Stroe, Zwartebroek en Garderen is er een buurtsuper in de vorm van een SPAR. Verder is er geen supermarktaanbod in deze kernen. Een Spar heeft een tamelijk beperkte functie. Een dergelijke winkel bindt meestal tussen de 30 en 40% van de het potentieel aan supermarktomzet. Een groot deel van Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I pagina 2 van 8

3 de verzorgingspositie is dus te verklaren vanuit de overige delen van de gemeente zowel de 2 grotere als vooral de kleinere. Van de benodigde standaardconsumenten die nodig zijn om het draagvlak voor de supermarkten in Barneveld te vormen, is het redelijk te verwachten en te verantwoorden dat deze daarom voor een overgroot deel uit de overige kernen van de gemeente komen. De regiofunctie van Barneveld gaat echter wat betreft de dagelijkse sector iets verder dan die van het totale grondgebied van de gemeente. Het doen van de dagelijkse inkopen gebeurt meestal zo dichtbij mogelijk, in de eigen wijk of het eigen dorp. Als er geen (aantrekkelijke) supermarkten zijn, dan kiest men de dichtstbijzijnde daarbuiten. Normaal gesproken trekken deze tot een afstand van maximaal 10 minuten rijden. Vanuit dit gezichtspunt liggen Lunteren, Wekerom, Renswoude en Scherpenzeel in het regiogebied voor de dagelijkse boodschappen. Lunteren (ruim inwoners) heeft een tamelijk compleet supermarktaanbod: Albert Heijn, ALDI, Coop en Dekamarkt. Het prijsagressieve - en discountsegment is iets ondervertegenwoordigd. Er zijn geen plannen in de supermarktsituatie ingrijpende veranderingen in aan te brengen. De winkels in Lunteren functioneren ook op toeristen en inwoners aan de oostzijde (richting Otterlo en Wekerom). Scherpenzeel heeft voor zijn ongeveer inwoners de beschikking over een ALDI en Jumbo. Dat is voor een dorp van deze omvang tamelijk gering. Scherpenzeel heeft echter weinig regiofunctie (en westelijk ligt Woudenberg met onder andere een Hoogvliet op korte afstand). Er is op dit moment geen concreet winkelplan. Renswoude beschikt over een full-service (EMTE). Het discountsegment ontbreekt volledig. Er wordt gewerkt aan het centrumplan om onder andere de EMTE meer mogelijkheden te geven. Dat er geen discountsupermarkt is, is op zich is niet vreemd omdat het inwoneraantal hiervoor te gering is (bijna 4.900). Datzelfde geldt voor Wekerom, dat voor haar circa inwoners een full-service in de vorm van een EMTE heeft. Vanuit beide kernen is beperkte afvloeiing mogelijk naar Barneveld gezien het aantrekkelijke supermarktaanbod aldaar. Alternatieven hiervoor zijn de winkels in respectievelijk Veenendaal en Lunteren/Ede. Er is dus een beperkte regionale functie mogelijk voor kernen buiten de gemeente Barneveld. Het zal gaan om maximaal enige honderden standaardconsumenten die voor toevloeiing zorgen naar de supermarkten in Barneveld. Dat heeft niet alleen te maken met de komst van een Lidl, maar ook door de aanwezigheid in Barneveld van andere aantrekkelijke supermarktformules zoals Albert Heijn. Dat is dus nu ook al zo. Ook is van belang of door de komst van een supermarkt het leegstand percentage onacceptabel hoog wordt zodat het woon- en leefklimaat hierdoor aangetast kan worden. De leegstand in Barneveld valt volgens Locatus onder het landelijk gemiddelde. Er staat m² WVO leeg (23 verkooppunten). Landelijk is dat in kernen van inwoners gemiddeld m² WVO (46 verkooppunten). Barneveld heeft dus betrekkelijk weinig leegstand. Op dit moment is er geen leegstaand pand die geschikt is voor de vestiging van de Lidl, gelet op de gewenste oppervlakte, goede bereikbaarheid en de benodigde parkeervoorziening. De nieuwvestiging van Lidl is met het voorliggende plan voorzien op een vrijgekomen schoollocatie binnen stedelijk gebied. Er is sprake van herstructurering van een bestaand terrein. In de berekeningen die in verband met het opstellen van de Kadernota zijn uitgevoerd, is bovendien niet geconstateerd dat er bij de komst van Lidl en de andere planvorming (ALDI en Jumbo) naar de toekomst toe knelpunten kunnen optreden. Dus leegstand als gevolg van deze ontwikkelingen bij de overige dagelijkse winkels (waaronder supermarkten) is niet te verwachten. Reclamant geeft aan dat de extra vestiging in 2011 van een C1000 van m² WVO niet is meegenomen in de in december 2012 uitgebrachte Kadernota. Dit is wel degelijk het geval. Op pagina 9 staat dat de betreffende C1000 is vernieuwd (niet extra) en m² WVO groot is. Voor de verplaatsing van de Aldi is recent een bestemmingsplan vastgesteld. De Aldi wordt inderdaad m² WVO. In de Kadernota staat dat er een toevoeging is van 350 m² WVO (bestaand is 400 m² WVO). Bij de Aldi is m² WVO branchevreemd niet-dagelijks aanbod. Dat valt buiten de rekenmethode van het dagelijks assortiment. Er is daarmee een verschil in metrage door de planvorming ten opzichte van het gestelde in de Kadernota van circa m² WVO. Volgens reclamant zou ook de Jumbo een omvang krijgen van m² WVO. Opgeteld zou de toevoeging niet m² (Kadernota) maar m² zijn (inclusief een Lidl van m² WVO). Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I pagina 3 van 8

4 Het grootste verschil ontstaat echter door de C1000, waar overigens een onjuist getal wordt gehanteerd door reclamant. Deze is wel degelijk meegenomen door de gemeente. Het overige verschil in te verwachten metrages heeft gedeeltelijk betrekking op artikelen in de niet-dagelijkse sector. Opgeteld is er een verschil ten opzichte van de Kadernota uit 2012 van circa 100 m² WVO. Wij zijn het niet met reclamant eens dat door het mogelijk maken van de Lidl een overcapaciteit ontstaat. In de toelichting van het bestemmingsplan wordt bij de ladder voor duurzame verstedelijking verwezen naar de Kadernota supermarkten kern Barneveld uit Gelet op jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State kan in de plantoelichting volstaan worden met een vermelding van de uitkomst van de beoordeling van de actuele regionale behoefte en een verwijzing naar de Kadernota voor de onderbouwing hiervan. Conclusie: De zienswijze geeft aanleiding om de bestemmingsplantoelichting (paragraaf 4.1) aan te passen. b. Zienswijze: Reclamant vraagt zich af of de Lidl nog steeds een laag geprijsde discounter is, of dat de Lidl zich inmiddels heeft ontwikkeld tot een gewone full-service supermarkt met gewone prijzen, gelet op de reclame uitingen. b. Gemeentelijke reactie: Landelijk worden nog steeds Aldi en Lidl als discounters gezien. Samen hebben ze een marktaandeel van circa 16%. Lidl vernieuwt haar formule steeds, zoals ook anderen dat doen. Daarbij wordt het aantal artikelen uitgebreid. Toch blijft dit aantal veel lager dan de full-service supermarkten (ongeveer 10%). Ook zijn er geen Nederlandse A-merken. Het lage prijsniveau is onderscheidend. Dit komt overeen met hoe de consument deze formule ziet, getuige het winterrapport 2013 van het Gfk (Gesellschaft für Konsumforschung, dit bedrijf onderzoekt ook de Nederlandse markt en wordt daarom vaak geciteerd). Zie onderstaande figuur. De consumentenbond doet hiernaar ook onderzoek en geeft in haar meest recente metingen vergelijkbare uitkomsten als het Gfk. Conclusie: De zienswijze geeft geen aanleiding om het bestemmingsplan aan te passen. Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I pagina 4 van 8

5 c. c. Zienswijze: De stelling dat een aantal supermarkten niet naar behoren functioneert en moet moderniseren, lijkt juist tegen het mogelijk maken van meer supermarktmeters te pleiten. Daarbij is het de vraag op basis waarvan in het bestemmingsplan geconcludeerd wordt dat er vraag is naar voordelige supermarktformules. Gemeentelijke reactie: De gemeente dient rekening te houden met een aanbod voor haar inwoners dat zo breed en aantrekkelijk mogelijk is. Landelijk bekende formules als Lidl worden hiertoe ook gerekend. Het marktaandeel van Lidl is thans circa 9% en groeiende. Ook de spreiding van het aanbod (leefbaarheid) en de omvang van supermarkten (aantrekkelijkheid voor de consument) zijn dan van belang. De gemeente wil hierbij de actualiteit zoveel mogelijk volgen en de markt haar werking laten doen. Het functioneren van supermarkten in Barneveld is beoordeeld door middel van een schouw waarbij op relevante aspecten is gelet. De beoordelingen zijn duidelijk aangegeven in het overzicht op pagina 15 van de Kadernota. Conclusie: De zienswijze geeft geen aanleiding om het bestemmingsplan aan te passen. d. d. Zienswijze: Reclamant heeft een effectenrapportage laten uitvoeren om de distributieve effecten in kaart te brengen bij de komst van een Lidl naar de kern Barneveld. Het rapport is opgesteld door Adviesbureau Kardol uit Hengelo en is als bijlage toegevoegd. In het rapport wordt onder meer het volgende geconcludeerd: De supermarktsector in de kern Barneveld functioneert niet optimaal, dit is af te lezen aan de lage vloerproductiviteit. De oorzaak hiervan is dat de aanbodzijde de vraagzijde overstijgt, er is eigenlijk op dit moment een teveel aanbod aan supermarktmeters. Distributief gezien ontstaat er de komende jaren enige ruimte voor toevoeging van meters in de supermarktsector door de toename van het aantal inwoners in Barneveld. Deze toename van de distributieve mogelijkheden is echter volstrekt onvoldoende voor alle winkelplannen binnen Barneveld. Voor de komst van de Lidl is geen distributieve ruimte aanwezig. Het toevoegen van alle voorgenomen supermarktmeters zal leiden tot zeer ongewenste distributieve verschuivingen. De gemiddelde vloerproductiviteit in de supermarktsector zal met de toevoeging van alle nieuwe meters substantieel gaan dalen, met alle gevolgen van dien voor het functioneren van de gehele dagelijkse sector. Het ongebreideld toevoegen van supermarktmeters gaat de speciaalzaken van Barneveld, die met name in het centrum zijn gelegen, sterk in de verdrukking brengen. De (vers)speciaalzaken in de kern Barneveld worden op een tweetal manieren getroffen, enerzijds straks door de strijd tussen de tien supermarkten (de onderlinge marktverschuivingen), maar ook doordat bestaande supermarkten, bijvoorbeeld in het centrumgebied, minder trekkracht zullen kunnen opbrengen. De distributieve mogelijkheden voor versterkingen van de dagelijkse winkelstructuur zijn ondanks de groei van het inwonertal in Barneveld gelimiteerd, althans afgezet tegen de totale omvang van de vele plannen in de kern Barneveld. De distributieve mogelijkheden die er zijn zullen gedoseerd en op de gewenste plekken moeten worden ingezet. Dit vereist een zorgvuldig uitgebalanceerd winkelplan. Bij een winkelverbeterplan speelt het verkrijgen van toekomstbestendige winkelmaten van gevestigde winkels een hoofdrol. Gezien de kleinschaligheid (uitgezonder de Albert Heijn) ligt een ruimtelijke verbeterslag voor vrijwel alle gevestigde supermarkten in de kern voor de hand. Gemeentelijke reactie: Voor het inzichtelijk hebben van de knelpunten in de bestaande supermarktstructuur versus de planvorming die er bij de gemeente bekend is, is in 2012 de Kadernota supermarkten kern Barneveld opgesteld. De Kadernota supermarkten kern Barneveld is opgesteld door Seinpost Adviesbureau. De nota is opgesteld om een evenwichtige afweging te maken op deze en eventuele nieuwe andere plannen. Het berekenen middels een DPO is hierbij een argument, maar zeker niet altijd doorslaggevend. Ook leefbaarheid vanuit het gezichtspunt van de consument, het eventueel optreden van leegstand (op bepaalde onwenselijke locaties) en aanboddiversiteit spelen een rol. Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I pagina 5 van 8

6 Naar aanleiding van de ingediende zienswijze heeft Seinpost Adviesbureau een aanvulling op de Kadernota geschreven. Het rapport van Adviesbureau Kardol is gebaseerd op andere uitgangspunten, waardoor er verschillen ontstaan met de Kadernota supermarkten kern Barneveld. Hieronder wordt een reactie gegeven op de inhoud van het rapport van Adviesbureau Kardol. Op pagina 2 van het rapport van Kardol worden bij de inventarisatie van het huidige supermarktaanbod gegevens gebruikt uit de Supermarktgids (OPN maart 2014). Gemeenten maken altijd gebruik bij onderzoeksrapportages van de bron Locatus. De Supermarktgids is minder precies. Vergelijken wordt zo wat minder eenvoudig. Het aantal m² WVO verschilt in de Supermarktgids ten opzichte van de bron Locatus. In dit geval geeft Locatus aan dat er thans m² WVO aan supermarkten is in Barneveld en de Supermarktgids geeft m² WVO aan, een verschil van 234 m² WVO. Wij gaan uit van de bron Locatus. Op pagina 3 geeft men de koopkrachtbinding aan: tussen 92 en 94%. Seinpost gaat uit van ongeveer dezelfde marges voor 2023 (90-95%), maar dan met een vernieuwd en aangevuld aanbod. De koopkrachttoevloeiing schat Seinpost hoger in 15-20%, in plaats van 13-15%. In het rapport van Kardol staat dat er een lagere vloerproductiviteit is dan landelijk gemiddeld, waaruit de conclusie wordt getrokken dat het aanbod de vraag overstijgt. Seinpost kijkt naar de regionale setting en beargumenteert dat er daardoor heel aanvaardbare verschillen in vloerproductiviteit kunnen optreden. Bij Barneveld is uitgegaan van het landelijk gemiddelde ( 8.672,- incl. BTW), waarbij ook rekening is gehouden met het gegeven dat een SPAR altijd een lagere vloerproductiviteit heeft (namelijk ongeveer 6.000,- excl. BTW). SPAR heeft een andere winstmarge waardoor dit mogelijk is. Op pagina 4 van het rapport wordt uitgegaan van allerlei planvorming van supermarkten. Waarop dit gebaseerd is wordt niet duidelijk gemaakt. Niet al de genoemde plannen zijn bij de gemeente bekend. Seinpost is haar onderzoek uitgegaan van gegevens die bij de gemeente bekend zijn. Dat is de uitbreiding van de Aldi tot m² WVO, de komst van de Lidl tot m² WVO en de komst van een Jumbo met m² WVO. Aan verdere planvorming wordt door de gemeente niet gewerkt, zeker niet aan de komst van twee supermarkten in het middensegment (C1000/Jumbo) met m² WVO. Bij discounters rekent Seinpost met m² WVO aan niet-dagelijkse artikelen. Anders zou de berekening onjuist zijn. Immers bij de vloerproductiviteit bij supermarkten wordt uitgegaan van alleen het dagelijks assortiment. Op pagina 5 wordt gesteld dat in de Kadernota onterecht 2022 als horizon wordt genomen, omdat er intussen allerlei nieuwe supermarktinitiatieven aan de orde kunnen zijn. Hier is echter voor gekozen omdat planvorming altijd fors tijd in beslag neemt alvorens de bouw gerealiseerd is (meestal circa 5 jaar). Bovendien kunnen nieuwe supermarkten zelf willen toetreden en/of bestaande supermarkten willen uitbreiden, maar de gemeente moet hierbij altijd overwegen haar medewerking te verlenen. De afweging kan om verschillende aspecten gebeuren en hoeft niet altijd te leiden tot medewerking. Ook zouden supermarkten hun deuren kunnen sluiten vanwege een onrendabele situatie. En bovendien heeft Seinpost geen rekening gehouden met een eventuele reële toename van de bestedingen. Een toename leidt tot meer mogelijkheden om supermarkten te huisvesten of om hun rentabiliteit te verbeteren. De afgelopen jaren is ondanks de recessie steeds sprake van verbetering in het supermarktsegment, met uitzondering van de tweede helft van In 2014 verwacht men al weer een (lichte) verbetering. Ook wordt op pagina 5 uitgegaan van m² WVO dat in de komende jaren toegevoegd zal worden in de plaatselijke supermarktsector, wat wij niet kunnen plaatsen op basis van de bij de gemeente bekende gegevens. Seinpost gaat uit van de uitbreiding van supermarkten zoals hierboven reeds is benoemd. Dit komt neer op een uitbreiding van circa m² WVO aan supermarktmeters (dagelijkse sector). Concreet betreft het Lidl met 964 m² WVO (1.139 m² m² WVO niet dagelijks), Jumbo met m² WVO en Aldi met een uitbreiding van 495 m² WVO (nieuwbouw m² m² bestaand WVO, waarbij 100 m² WVO van die nieuwe ruimte wordt toegerekend aan niet dagelijks). Dit getal is iets groter dan destijds werd verwacht, omdat de beide discountsupermarkten voor hun formules m² WVO meer aan ruimte willen gebruiken om goed te kunnen functioneren. De extra meters betekenen overigens niet dat er navenant meer omzet moet zijn om de winkel goed te kunnen exploiteren. De consument verwacht ook extra comfort, daarom zijn er bijvoorbeeld meer check-outs nodig en zijn gangpaden breder. Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I pagina 6 van 8

7 Op pagina 6 van het rapport staat dat de kern Barneveld zal groeien tot inwoners eind Seinpost gaat uit van inwoners in Wanneer uitgegaan wordt van meer inwoners betekent dit meer omzet voor supermarkten. Op pagina 8 en 9 van het rapport staat de DPO-berekening. Deze berekening is niet te vergelijken met de berekeningen van Seinpost, gelet op de verschillende uitgangspunten (onder meer met betrekking tot de toevloeiing, het aantal nieuwe supermarktmeters en de vloerproductiviteit). Op pagina 10 van het rapport staat de uiteindelijke rekensom voor de supermarkten in Barneveld. Kardol komt op basis van circa m² WVO aan toekomstig vloeroppervlak uit op een veel te lage vloerproductiviteit. Als Seinpost haar berekening van 2012 overdoet en uitgaat van de werkelijk geplande metrages aan nieuwe supermarktmeters, dan blijkt vraag en aanbod ongeveer in evenwicht. Er is een licht overschot omdat de beide discounters iets groter zijn dan destijds werd verwacht en de Plus volgens Locatus thans groter is dan in In procenten is dit circa 4%. Daar staat tegenover dat er geen rekening is gehouden met een zeer waarschijnlijk te verwachten reële groei in bestedingen bij supermarkten. Het is dan ook niet te verwachten dat door dit lichte overschot Barneveldse supermarkten in problemen komen. Wij zijn het dan ook niet eens met de conclusie op pagina 11 van het rapport dat door de toevoeging met ruim 39% de huidig winkels hier niet goed op kunnen inspelen en dat er gaten gaan vallen. Er is immers geen toevoeging van 39%, maar van circa 27%. De toevoeging is acceptabel vanwege een draagvlakvergroting. Deze wordt verklaard op basis van drie factoren: een bevolkingsgroei (de komende 10 jaar ruim 11%), een hogere oriëntatie op de Barnevelds supermarkten vanuit de omgeving (vanwege een meer gevarieerd aanbod), meer gebruik door toeristen en recreanten van voorzieningen in Barneveld. Op basis van de redeneertrant ten aanzien van de supermarkten analyseert Kardol de gehele dagelijkse sector op pagina 11. Men komt dan tot de conclusie dat in de dagelijkse sector er een forse daling is van de omzet per vierkante meter. En: met name de kleinschalige versaanbieders (de speciaalwinkels zoals de bakker, slager en groenteboer ) zullen onder druk komen te staan. Landelijk is er een beeld waarneembaar waarbij de specialisten marktaandeel verliezen. De mate waarin dat gebeurt hangt af van het ondernemerschap, de locatie (ten opzichte van de trekker, vaak een supermarkt), de specialiteit en ook de relatie tussen ondernemer en klant. Barneveld heeft een sterk MKB waarin de relaties met de samenleving sterker zijn dan gemiddeld. Supermarkten hebben het daarom lastiger positie te winnen. Seinpost houdt rekening met een voor het MKB (de versspecialisten) vergelijkbare situatie in 2022 ten opzichte van die van nu. De oriëntatie zal iets verminderen, maar dit wordt gecompenseerd door het grotere draagvlak. Omdat de toename aan supermarktmetrage veel geringer is dan Kardol aangeeft, speelt dit argument ook veel minder ten aanzien van het MKB. Op pagina 12 staat dat de beschikbare distributieve ruimte eerst verdeeld moet worden onder de bestaande supermarkten. Waarom dit zou moeten gebeuren, staat er niet bij. Op deze manier worden immers nieuwkomers buiten de deur gehouden. De gemeente moet zorgvuldig handelen en kan daarbij niet voorbijgaan aan marktontwikkelingen. Juist daarom heeft zij ook de Kadernota opgesteld. Marktinitiatieven komen enerzijds van bestaande ondernemers (bijvoorbeeld ALDI) maar anderzijds ook van toetreders (bijvoorbeeld Lidl). Een onderscheid mag en kan de gemeente niet maken (zie ook de Europese Dienstenrichtlijn). Zij acteert vanuit aspecten als een goede ruimtelijke ordening, risico op leegstand, het ondernemersklimaat en de leefbaarheid. Wij kunnen daarom niet meegaan om te wachten tot 2025 om initiatieven van toetreders in behandeling te nemen en eventueel te honoreren. Op pagina 13 en 14 beantwoordt Kardol een aantal onderzoeksvragen. Hieronder wordt per aspect een reactie gegeven. De winkelstructuur. Kardol laat hier achterwege dat er juist in december 2012 de Kadernota supermarkten kern Barneveld is opgesteld om het beleid te actualiseren. De opmerking ten aanzien van de SPAR delen wij niet. Lidl concurreert met de andere (grote) wijksupermarkten om de klant van heel Barneveld, de SPAR heeft een buurtfunctie (met relatief veel vers). Effecten op dagelijkse sector. In tegenstelling tot wat Kardol zegt over de substantiële daling van de vloerproductiviteit, stellen wij dat de aantrekkelijkheid van het aanbod wordt Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I pagina 7 van 8

8 vergroot door de komst van Lidl zonder dat dit gevolgen heeft voor het bestaande aanbod. De versterking van de supermarktstructuur ontstaat juist door de komst van Lidl. De uitvoering van de supermarktplannen inclusief die van Lidl zou volgens Kardol zorgen voor een daling van de vloerproductiviteit met 26,5% onder de landelijke norm. De norm die Kardol hanteert is naar onze mening veel te hoog. Seinpost berekende dat de normen worden gehaald. Juist de verscheidenheid van de supermarkten maakt een hoge binding en toevloeiing mogelijk. Gezien het gegeven dat de oppervlaktes iets (in totaal circa 440 m² WVO ) hoger uitvallen dan twee jaar geleden werd verwacht kan er wellicht tijdelijk een kleine daling van maximaal circa 4% optreden als de plannen van Jumbo, ALDI en Lidl alle drie zijn gerealiseerd. Dit heeft echter geen gevolgen voor de supermarktstructuur. De effecten op de gehele supermarktstructuur bij realisatie van alle plannen. De gemeente zou volgens Kardol moeten waken dat slechts de twee nieuwkomers de uitbreidingsruimte krijgen toebedeeld. Ten onrechte stelt men dat de Barneveldse consument slechts gebaat is bij versterking van de huidige stevige structuur en het houden van voldoende keuzemogelijkheden. In de Kadernota wordt gesteld dat veranderingen in de bestaande supermarktstructuur wenselijk kunnen zijn. Ook wordt aangeduid hoe hiermee om te gaan (verplaatsing en/of vergroting). Juist een nieuwe speler zorgt daarnaast voor meer keuzemogelijkheden. De betekenis van de supermarktplannen voor de speciaalwinkels. Kardol heeft het over ongebreideld toevoegen van supermarktmeters en dat daardoor speciaalwinkels getroffen worden door de strijd tussen supermarkten en omdat bestaande supermarkten hun trekkrachtfunctie verliezen (voor het nabijgelegen MKB). Seinpost heeft in haar berekening duidelijk gemaakt dat de positie van de speciaalzaken niet wordt aangetast. De strijd tussen supermarkten is er al vele decennia. Specialisten in Barneveld hebben hun positie weten te behouden op basis van ondernemerschap, het bieden van hoogwaardige kwaliteiten en de band met de eigen klant. Dat verandert niet door de komst van een extra trekker in de vorm van Lidl. Juist die trekker zorgt er immers voor dat de binding hoger wordt (stelt ook Kardol) en de consument minder buiten Barneveld zijn boodschappen doet. Daar kan het MKB ook van profiteren. Er is en blijft voldoende distributieve ruimte voor het bestaande aanbod dus de trekkracht van supermarkten blijft overeind. De versterking van de dagelijkse winkelstructuur. Kardol stelt dat de mogelijkheden er zijn, maar gelimiteerd, en pleit ervoor om eerst de bestaande supermarkten te laten opschalen. De gemeente heeft de Kadernota supermarkten kern Barneveld laten opstellen juist ook om inzicht te krijgen in de lokale marktsituatie voor deze sector. De gemeente kan en mag gevestigde ondernemers geen speciale positie geven ten opzichte van toetreders alleen om concurrentieredenen (zie ook de Europese Dienstenrichtlijn). Zij moet een ruimtelijke afweging maken en ervoor zorgen dat de inwoners een zo compleet mogelijk palet aan supermarktformules aangeboden krijgen op een zodanige wijze dat de winkelstructuur erdoor wordt versterkt. Investeringen van toetreders kunnen juist bijdragen aan het investeringsgedrag van bestaande aanbieders. Het fundament van het verbeterplan. Hier herhaalt Kardol zich de juist genoemde punten. De Kadernota supermarkten kern Barneveld is juist opgesteld om een goede spreiding te bewerkstelligen van supermarkten over Barneveld, voor zover dat niet het geval is. Bovendien gaat het niet alleen om de aantallen en de meters, ook om onderscheidende kwaliteiten. Lidl is een formule die nog niet in Barneveld vertegenwoordigd is, maar zich landelijk als aantrekkelijke aanbieder voor de consument aandient (het marktaandeel is thans circa 9%). De verscheidenheid in het aanbod draagt bij aan een zo hoog mogelijke koopkrachtbinding en daarmee aan het terugdringen van de afvloeiing. In de kadernota is daarnaast aangegeven welke verbeterslagen er zijn voor de bestaande supermarkten. De gemeente heeft daarmee een antwoord op initiatieven indien deze zich gaan voordoen (in het kader van pro-actief handelen). Deze initiatieven zullen echter van de supermarkten zelf moeten komen. Gelet op het bovengenoemde zijn wij van mening dat het ingediende rapport niet leidt tot een andere conclusie. Wij zijn het niet met reclamant eens dat voor de komst van de Lidl geen distributieve ruimte aanwezig is. Conclusie: De zienswijze geeft geen aanleiding om het bestemmingsplan aan te passen. Nota Zienswijzen bestemmingsplan Begoniastraat I pagina 8 van 8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23