Rapport Samenhang NWB, BGT, BRT en BAG

Transcriptie

1 Rapport Samenhang NWB, BGT, BRT en BAG Verkenning naar de samenhang en afstemming tussen het Nationaal Wegenbestand (NWB), de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT), Basisregistratie Topografie (BRT) en de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) Geonovum datum 1 maart 2017 versie 1.1 DEFINITIEF

2 Colofon Auteurs: Arnoud de Boer Friso Penninga Geonovum Barchman Wuytierslaan 10, 3818 LH Amersfoort Postbus AM Amersfoort Opdrachtgever: Willem van der Lee Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving Data en informatiemanagement. Licentie Dit document is beschikbaar onder de volgende Creative Commons licentie: 2 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Waarom deze verkenning? Aanleiding Doel Methode Scope en kader Leeswijzer 5 2 Huidige situatie NWB Inhoud en kwaliteit 6 Geometrie en attributen Inwinnen een aanleveren Beschikbaar stellen en gebruik BGT Inhoud en kwaliteit Inwinnen en aanleveren Beschikbaar stellen en gebruik BRT Relaties en samenhang Knelpunten en issues 16 3 Scenario s Scenario SIGNALEREN Scenario MUTEREN EN AANLEVEREN Scenario INTEGREREN 26 4 Conclusie Conclusie Aanbevelingen 29 3 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

4 Hoofdstuk 1 Inleiding Dit hoofdstuk beschrijft de aanleiding, doel, methode en scope en kader van deze verkenning. 1.1 Waarom deze verkenning? Aanleiding In het voortraject van deze verkenning zijn twee initiatieven samengekomen: NWB en BGT zochten gezamenlijk naar afstemming en Geonovum verkende de mogelijkheden om door procesharmonisatie consistente data in verschillende databronnen te krijgen. Door de gezamenlijke aanpak zijn ook vertegenwoordigers vanuit BAG, BRT en Informatiemodel Wegen en Verkeer (IMWV) aangeschoven. In deze brede samenstelling zijn de gevoelde knelpunten verder besproken. Omdat tussen NWB en BGT de meeste winst te behalen leek, is vervolgens een opdracht aan Geonovum geformuleerd om enkele schetsontwerpen (op verschillende niveaus van samenwerking/integratie) voor samenhang tussen beiden te ontwikkelen, met de relaties naar BRT, BAG en IMWV in het achterhoofd Doel Het doel van deze verkenning is om een aantal scenario s te schetsen voor samenwerking en/of integratie tussen NWB en BGT, variërend van een nulscenario (huidige situatie in stand houden) tot een volledige integratie van beide bestanden in één basisregistratie. Op basis van deze scenarioschetsen zou besluitvorming in de stuurgroepen BGT/IMGeo en NWB mogelijk moeten zijn (besluitvorming tot uitwerking van specifiek scenario) Methode Als eerste wordt de huidige situatie (het nulscenario) beschreven. Dit gebeurt op basis van literatuurstudie en een interview met een NWB-operator om inzicht te krijgen in de huidige werkwijze rondom het NWB bij Rijkswaterstaat. Deze stap resulteert in een beknopte beschrijving van de huidige situatie en een issuelijst. Deze issuelijst wordt gevalideerd in een werkbijeenkomst met domeinexperts. Vervolgens worden drie aanvullende scenario s (signaleren, muteren & aanleveren en integreren) uitgewerkt op basis van literatuurstudie en de input van de domeinexperts. Ook deze scenario s worden voorgelegd aan domeinexperts Scope en kader De uit te werken scenario s richten zich op de NWB- en BGT-processen. Voor andere processen kunnen aanbevelingen worden gedaan, maar deze maken geen deel uit van de scenario s. Voor de scenario s zal beknopt inzicht worden gegeven in de kwalitatieve kosten en baten, maar een volledige kwantitatieve kosten-batenanalyse is buiten scope, zowel vanwege het beknopte karakter van deze verkenning als vanwege de uitgebreidere modelleringsstappen die hiervoor als input nodig zijn. 4 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

5 1.2 Leeswijzer In dit document wordt in hoofdstuk 2 gestart met een beschrijving van de huidige situatie en de knelpunten. Vervolgens beschrijft hoofdstuk 3 de drie ontwikkelende scenario s. Het rapport sluit af met aanbevelingen in hoofdstuk 4. 5 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

6 Hoofdstuk 2 Huidige situatie Dit hoofdstuk beschrijft de huidige situaties van de inhoud, kwaliteit, inwinning, aanlevering, beschikbaarstelling en het gebruik van de gegevens in NWB, BGT, BRT en BAG. De samenhang alsook knelpunten en issues tussen de registraties worden benoemd. 2.1 NWB Het NWB, Nationaal Wegen Bestand, is een digitaal geografisch bestand van nagenoeg alle wegen 1 in Nederland. Het is in de jaren 90 door RWS ontwikkeld als geometrisch basisbestand om andere interne databases met wegkenmerken zoals verkeersintensiteit, snelheidslimiet, aantal ongevallen, verhardingstype aan te koppelen (NWB als integrator) Inhoud en kwaliteit Opgenomen in het NWB zijn alle wegen die worden beheerd door wegbeheerders als het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen, echter alleen voor zover deze zijn voorzien van een straatnaam of nummer (dit is niet per sé een BAG-straatnaam). Dus ook losliggende voet- en fietspaden en onverharde wegen zijn, indien voorzien van een straatnaam, in het NWB-Wegen opgenomen. Indien een weg gescheiden rijbanen heeft, wat vooral het geval is bij Rijkswegen, worden deze als aparte wegvakken in het bestand verwerkt. In totaal beslaat het NWB ongeveer kilometer gedigitaliseerde wegvakken (in aantal +/ ). Geometrie en attributen Het BN 2 -datamodel vormt de basis voor het NWB 3 : in het BN-model is gedefinieerd dat elke weg is opgedeeld in wegvakken, waarbij een wegvak een deel van een weg is dat zich in principe tussen twee kruispunten (juncties) bevindt 4. Op het moment dat wegkenmerken van een bepaald thema gekoppeld worden aan het BN, kan dat leiden tot splitsing van de oorspronkelijke wegvakken in het eindelijke geleverde product. Verandering van een eigenschap van een wegvak resulteert niet in splitsing in twee of meerdere wegvakken: een wegvak loopt dus ongeacht de fysieke of administratieve kenmerken van kruispunt tot kruispunt. Op deze regel is echter één uitzondering gemaakt: een verandering van straatnaam, meestal bij een gemeentegrens, leidt wel tot een splitsing in twee wegvakken. Juncties (splitsingen) van wegvakken komen 1 Het volledige bestand van NWB bevat naast wegen ook spoor- en vaarwegen. In deze verkenning ligt de focus op wegen. 2 BN staat voor BasisNetwerk. 3 BN-datamodel is de genormaliseerde vorm van het NWB. 4 Deze indeling in wegvakken is identiek aan die van de Europese standaard voor wegeninformatie (Geografic Data Files), waarin het begrip road element centraal staat. 6 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

7 voor bij gemeentegrenzen, provinciegrenzen, beheergrenzen en bij bepaalde specifieke kenmerkwijzigingen zoals een hectosprong 5 of een afrit 6. Het NWB gaat in principe uit van de hartlijnen van een weg en niet - zoals vaak bij andere wegenbestanden - van de as van de weg. Dit betekent in de praktijk dat als een weg bijvoorbeeld een fietspad (of -strook) aan de rechterzijde heeft, de gedigitaliseerde wegvakken van de weg meer naar rechts liggen dan wanneer de as van de voor gemotoriseerd verkeer toegankelijke weg genomen wordt. Aan ieder wegvak worden een aantal kenmerken toegekend, onder meer: wegbeheerder en het wegnummer zoals uitgedeeld door wegbeheerder; relatieve positie en administratieve richting; straatnaam, woonplaats, gemeente; indien van toepassing: eerste en laatste huisnummer; wegtype een baansubsoort. Aan het wegvak wordt een begintijd en eventueel een eindtijd meegegeven. In het huidige NWB komen deze tijdstippen overeen met het tijdstip van registreren of beëindigen in de database. Per 1 januari worden het NWB uitgebreid met tijdstippen die overeenkomen met wanneer het wegvak in de werkelijkheid aanwezig was (materiële historie). Het wordt daarmee ook mogelijk om wijzigingen met terugwerkende kracht door te voeren in het NWB. De historie van NWB-gegevens wordt sinds 2000 bewaard. Kwaliteit De positionele nauwkeurigheid van de wegvakgeometrie is in de orde van meters. Te meer omdat de lijngeometrie van de wegvakken niet exact overeen hoeft te komen met de hartlijn van de weg. Deze nauwkeurigheid is voldoende voor het gebruiksdoel van het NWB: het is een netwerkbestand voor koppeling van andere wegkenmerken en is primair niet bedoeld om de exacte geometrische ligging vast te leggen. De actualiteit van het NWB staat of valt met het periodiek aanleveren van weggegevens door wegbeheerders. Omdat niet alle wegbeheerders periodiek aanleveren, is de actualiteit niet homogeen. Wel geldt in het algemeen dat de actualiteit van het NWB voor de positionele nauwkeurigheid gaat: ander gebruik (dynamisch verkeersmanagement) stelt nu hogere eisen aan de actualiteit van het NWB. De juistheid van de NWB-gegevens wordt periodiek gecontroleerd door onder meer de straatnamen in NWB te vergelijken met de BAG door te controleren of straatnamen 7 die in de BAG zitten ook voorkomen in het NWB en of straatnamen welke beëindigd zijn in de BAG ook zijn verwijderd uit het NWB. De volledigheid van gegevens van het NWB is 98%, d.w.z. dat 98% van alle wegen in de openbare ruimte welke voorzien zijn van een straatnaam zijn opgenomen in het NWB. 5 Een verspringing in de hectometrering. 6 Afrit is een soort kruispunt. Verkeerskundig begint de afrit bij het verdrijvingsvlak; infrastructureel begint een afrit daar waar het asfalt zich scheidt. 7 Namen van OpenbareRuimten in de BAG 7 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

8 Andere controles om de kwaliteit van het NWB te verhogen zijn in voorbereiding, bijvoorbeeld het koppelen van BAG verblijfsobjecten op NWB-lijnen om te achterhalen wat het eerste en laatste huisnummer van het wegvak zou moeten zijn 8. Gebruikers van het NWB kunnen onjuistheden in het NWB melden bij het algemene adres of de servicedesk van RWS-CIV Inwinnen een aanleveren De gegevens voor het NWB worden aangeleverd door de wegbeheerders van het Rijk (RWS), provincies, gemeenten en waterschappen, en overige wegbeheerders zoals Schiphol. Er is geen wettelijke verplichting voor het aanleveren van deze gegevens. Dit resulteert erin dat niet alle wegbeheerders periodiek en tijdig een levering doen. Het lijkt er op dat wegbeheerders die het NWB zelf ook gebruiken, regelmatiger aanleveren: RWS is daarom bezig om wegbeheerders actiever te betrekken en te wijzen op voordelen van het gebruik. In het document Aanleveren van digitaal kaartmateriaal door wegbeheerder van het OnderliggendWegenNet (OWN) worden richtlijnen gegeven voor de aanlevering van gegevens van het onderliggende wegennet door gemeenten, provincies en waterschappen. Verzoek aan wegbeheerders is om vóór openstelling voor verkeer en/of aanwezigheid van nieuwbouw de gegevens aan te leveren aan RWS-CIV per . Er worden o.a. richtlijnen gegeven voor het gewenste formaat (bij voorkeur.shp of.dwg, anders PDF) en welke kenmerken van wegvakken dienen te worden meegeleverd. Aan de aanlevering van gegevens door wegbeheerders worden bewust geen strenge eisen gesteld om het aanleveren laagdrempelig te houden. Een aanlevering van gegevens kan dus erg divers zijn: de ene gemeente zal de raadsbesluiten van straatnamen en huisnummers als PDF opsturen, de andere gemeente zal een compleet digitaal bestand met wegvakken aanleveren. Een team van 7 NWB-operators staat klaar om de gegevens handmatig over te zetten in het NWB. Een levering is de trigger van NWB-operators om het NWB te muteren. De gegevens worden niet eerst gevalideerd: de levering van wegbeheerder wordt als waarheid aangenomen. In de overzetting vindt een vertaalslag plaats van een aangeleverd gegeven (bijvoorbeeld een schets van een openbare ruimte in een PDF, of digitale lijngeometrie rond een afrit) naar wegvakken (lijnen) conform de verkeerskundige en infrastructurele eisen die het NWB stelt. Bij het overzetten en aanvullen van de gegevens worden ook andere bronnen gebruikt, onder meer postcode.nl voor straatnamen en huisnummers of achtergrondkaarten van de BRT/BGT, OpenStreetMap of Google Maps. Voor straatnamen wordt als er geen naam vanuit de BAG beschikbaar is een eigen (tijdelijke 9 ) straatnaam toegevoegd. Voor rijkswegen wordt een generieke naam Rijksweg o.i.d. toegekend Beschikbaar stellen en gebruik De gegevens van NWB zijn open data en worden beschikbaar gesteld aan afnemers via PDOK (WMS/WFS) en via de download service van Rijkswaterstaat in Esri Shapefile formaat ( 8 Dit wordt uigevoerd via een visuele controle en handmatige bewerking 9 Straatnaam wordt teruggemeld aan wegbeheerder/ gemeente met verzoek een straatnaam op te nemen in de BAG. Na opname van een straatnaam zal NWB de officiële straatnaam overnemen. 8 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

9 In de download service zijn de volgende NWB producten beschikbaar: NWB-Wegen: Diverse geografische uitsneden in de uitleverformaten Geographic Data Files (GDF) en Shape, Arc Info Coverage (AIC) of Arc Info Export (AIE) van het wegenbestand. NWB-Wegen mutaties: In de bovenbeschreven formaten enkel dat netwerk waar wijzigingen hebben plaatsgevonden in de periode die aangevraagd wordt. Hierbij moeten dus twee peildatums worden opgegeven. De eerste moet dan gelijk zijn aan de datum van de vorige levering, de tweede een datum die later gelegen is. Aangegeven wordt met een mutatiecode of een wegvak in die periode vervallen, gewijzigd of ontstaan is. NWB-wegen met routesleutels: In het uitleverformaat AIC is het mogelijk om van het wegennetwerk van de gehectometreerde wegen ( wegen van de wegbeheerders Rijk en Provincie) een product aan te vragen voorzien van routesleutels, die gebaseerd zijn op wegnummer en hectometreringgegevens. NWB-wegen light: Voor het rijkswegennetwerk is het ook mogelijk een afgeleid NWB-product aan te vragen dat het rijkswegennetwerk enkel-lijnig voorstelt. In principe worden de downloads van het NWB maandelijks ververst; belangrijke wijzigingen kunnen via een spoedkanaal direct worden doorgevoerd en opgenomen in de uitleverproducten. Het NWB wordt zeer divers gebruikt, o.a. voor analyses rond veiligheid van wegen en berekeningen van geluidsbelasting en luchtkwaliteit. Het NWB is hiervoor veelal een basisbestand, waar aanvullende wegkenmerken aan worden toegevoegd (bijvoorbeeld gegevens over emissies). 2.2 BGT De Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) is een topografisch objectenbestand dat voor heel Nederland uniform is qua inhoud en kwaliteit. Dit houdt in dat de inhoud van de basisregistratie op een gestandaardiseerde manier is geclassificeerd en voldoet aan minimumeisen voor actualiteit en meetkundige precisie. De BGT is bedoeld voor gebruik op een schaal van ongeveer 1:500 tot 1:5.000, en bevat topografische objecten zoals gebouwen, wegen, spoorwegen, waterlopen, parken, en bossen. 9 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

10 2.2.1 Inhoud en kwaliteit De BGT is het wettelijk verplichte deel van het informatiemodel Geografie (IMGeo). Het optionele deel van IMGeo (IMGeo+) bevat een andere detaillering van BGT-objecten en uitbreiding van de objecttypen (voornamelijk inrichtingselementen). Het informatiemodel Geografie is gebaseerd op de internationale standaard CityGML met daarop een Nederlands profiel voor IMGeo. Geometrie en attributen In IMGeo komt het objecttype Wegdeel voor met vlakgeometrie. Een wegdeel heeft de volgende kenmerken: IMGeo-identificatie tijdstipregistratie en eindregistratie 10 objectbegintijd en objecteindtijd 11 LV-publicatiedatum 12 Bronhouder 13 InOnderzoek RelatieveHoogteligging Status en plus-status Functie en plus-functie FysiekVoorkomen en plus-fysiekvoorkomen Kruinlijngeometrie Wegdeel-geometrie (twee-dimensionaal vlak) Een wegdeel heeft verplichte kenmerken (BGT) en optionele kenmerken (IMGeo+). Bijvoorbeeld op het niveau van BGT wordt het type verharding (bgt-fysiekvoorkomen) met gesloten verharding en in IMGeo kan in een apart veld (plus-fysiekvoorkomen) de nadere detaillering asfalt worden opgenomen. In de BGT worden de namen van openbare ruimten opgenomen als label in het objecttype OpenbareRuimteLabel. Bij dit object wordt hard verwezen (m.b.v. een BAG ID) naar de overeenkomende openbare ruimte in de BAG. Deze verwijzing is verplicht. Dit heeft als consequentie dat alleen namen in de BGT kunnen worden opgenomen, wanneer deze in de BAG voorkomen als OpenbareRuimteNaam. In het optionele deel van IMGeo bestaat het objecttype OpenbareRuimte (als onbderdeel van registratiefgebied). Hiermee voorziet IMGeo in de behoefte om de geometrie van een openbare ruimte zoals geregistreerd in de BAG op te nemen. IMGeo kent geen expliciete regels voor afbakening van deze openbare ruimten en er is geen procesmatige koppeling met de BAG. In de praktijk wordt deze optie daardoor niet gebruikt. 10 moment van opnemen en beëindigen van een versie van een object in de registratie van Bronhouder 11 moment van opnemen en beëindigen van een object in de registratie van Bronhouder 12 moment van opnemen van een versie van een object in de LV-BGT 13 Organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van de gegevens van dit object. Dit hoeft niet persé dezelfde organisatie die het fysieke beheer of onderhoud pleegt. 10 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

11 Kwaliteit De minimale kwaliteitseisen die de BGT stelt aan de gegevens van een Wegdeel zijn voor de actualiteit 6 maanden en een positionele nauwkeurigheid van 30 centimeter. Een bronhouder mag gegevens met een betere kwaliteit aanleveren Inwinnen en aanleveren De BGT wordt gemaakt en bijgehouden door 7 typen bronhouders: gemeenten, provincies, waterschappen, Rijkswaterstaat, ProRail, Ministerie van Defensie en Ministerie van EZ (voor de landbouwpercelen). BGT bronhouders zijn wettelijk verplicht om binnen de gestelde eisen aan volledigheid, nauwkeurigheid en actualiteit gegevens conform het informatiemodel en de standaard berichtenverkeer aan de Landelijke Voorziening BGT te leveren. De Landelijke Voorziening BGT (LV-BGT) controleert de gegevens op een aantal vormvereisten alvorens deze op te nemen in de centrale registratie. Met het opnemen van de gegevens in de LV-BGT worden de gegevens authentiek gemaakt Beschikbaar stellen en gebruik De BGT wordt beschikbaar gesteld als open data via PDOK. In PDOK is de BGT in verschillende visualisatie beschikbaar als web service (WMTS) en download (GML). De gebruikers van BGT data zijn o.a. beheer openbare ruimte, ruimtelijke ordening, en waterbeheer. 2.3 BRT De Basisregistratie Topografie bestaat uit digitale topografische bestanden op verschillende schaalniveaus. DE BRT wordt door het Kadaster bijgehouden en ontsloten. De beschrijving van de huidige situatie richt zich op TOP10NL, het bestand op het meest gedetailleerde schaalniveau (bedoeld voor toepassingen in de schaalrange 1: :25.000) uit de BRT. TOP10NL is opgebouwd uit de objectklassen wegdeel, spoorbaandeel, waterdeel, gebouw, terrein, inrichtingselement, reliëf, hoogte, plaats, registratief -, geografisch en functioneel gebied. Deze beschrijving richt zich op de objectklasse wegdeel Inhoud en kwaliteit De inhoud van de TOP10NL wordt vastgelegd in de Catalogus en Productspecificaties van de BRT. Voor dit document is gebruik gemaakt van versie van 23 mei In deze catalogus wordt de objectklasse Wegdeel als volgt gedefinieerd: kleinste functioneel onafhankelijk stukje weg met gelijkblijvende, homogene eigenschappen en relaties voor wegverkeer en vliegverkeer te land. Hieronder wordt het gehele weglichaam begrepen (incl. rijstroken, trottoirs, bermen, etc.). In het algemeen wordt er geen onderscheid gemaakt tussen openbaar toegankelijke en niet-toegankelijke wegdelen, al wordt er op het niveau van de inwinningscriteria wel voor specifieke gevallen bepaald wanneer deze wel of niet opgenomen dienen te worden. De TOP10NL bevat ruim drie miljoen Wegdelen. 11 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

12 Geometrie en attributen Een Wegdeel smaller dan twee meter wordt gerepresenteerd met een lijngeometrie, die samenvalt met het midden van de weg (de weg-as). Bredere wegdelen worden gerepresenteerd als vlakgeometrie. Belangrijk in de BRT is dat deze Wegdelen vaak een meervoudige geometrie hebben: naast een vlakgeometrie ook een hartlijn of -punt. De keuze voor hartlijn of hartpunt is afhankelijk van het attribuut Type infrastructuur. Elk wegdeel wordt voorzien van dit type, waarbij de keuze bestaat uit verbinding, kruising en overig verkeersgebied. Elk wegdeel van het type Verbinding heeft een hartlijn, elk wegdeel van het type Kruising een hartpunt. Wegdelen van het type Overig hebben geen hartlijnen of -punten. Zoals uit de definitie van Wegdeel al valt af te leiden, wordt een weg in meerdere Wegdelen opgedeeld, zodra één van de beschrijvende eigenschappen verandert. Wegdeel kent een aantal attributen die voor elke TOP10NL objectklasse verplicht zijn: identificatie, geometrie, objectbegintijd, versiebegintijd, dimensie, brontype, bronbeschrijving, bronactualiteit, bronnauwkeurigheid, hoogteniveau en status. Deze attributen beschrijven dus geen kenmerken die specifiek voor Wegdelen gelden. Daarvoor zijn de volgende attributen verplicht: Type infrastructuur Type weg Hoofdverkeersgebruik Gescheiden rijbaan Verhardingstype Optioneel kunnen daarnaast de volgende kenmerken worden toegevoegd: Fysiek voorkomen Brugnaam Tunnelnaam verhardingsbreedteklasse verhardingsbreedte aantal rijstroken Naam isbagnaam A-wegnummer N-wegnummer E-wegnummer S-wegnummer afritnummer afritnaam knooppuntnaam 12 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

13 Kwaliteit Straatnamen zijn op dit moment nog niet gerelateerd aan Openbare Ruimte namen uit de BAG 14. De vulling van deze attributen is beperkt: volgens het Stelselinformatiepunt is Straatnaam (NL) bij 3,4% van de Wegdelen gevuld ( van de ) en Straatnaam (Fr) bij 2,7% van de Wegdelen in de provincie Friesland (4.033 van de ) Inwinnen en aanleveren TOP10NL is ontstaan vanuit luchtfoto s, panoramafoto's, veldopnamen en informatie uit externe bronnen. Het Kadaster houdt het bestand actueel door interpretatie van digitaal beeldmateriaal en gegevens uit externe bronnen. Momenteel geldt een actualisatiefrequentie 15 van eens per twee jaar, al wordt er nagedacht over het meer mutatie- of objectklasse-afhankelijk muteren in plaats van / in aanvulling op gebiedsgericht actualiseren. Daarnaast heeft het Kadaster onderzoeken gedaan naar de mogelijkheden om de BGT (geautomatiseerd) in te zetten in het actualisatieproces. Uit deze testen bleek dat de BGT op dit moment nog niet goed genoeg is om hiervoor ingezet te worden. Beperkingen schuilen o.a. in de onvolledige vulling en lagere consistentie (vergelijkbare situaties in het veld worden regelmatig op verschillende manieren in de BGT gemodelleerd). Aangezien deze problemen voor een groot deel zijn toe te schrijven aan het beginstadium waarin de BGT verkeert, zullen de mogelijkheden voor het inzetten bij de BRT in de toekomst opnieuw bezien worden. Hoewel het eigen actualisatieproces op basis van digitaal beeldmateriaal leidend is, wordt conform de basisregistratie-gedachte ook gewerkt met terugmeldingen. Het eerste BRT TMS Kaart Feedback is al meer dan een jaar in de lucht, functionaliteit is niet veranderd. Het doen van terugmeldingen is sinds 23 november 2016 laagdrempelig mogelijk via de applicatie Verbeter de kaart ( Beschikbaar stellen en gebruik De BRT is als open data beschikbaar onder de CC-BY licentie, wat betekent dat: men gegevens mag kopiëren, verspreiden en doorgeven; u afgeleide producten mag maken; gebruik voor commerciële doeleinden is toegestaan; bij hergebruik of verspreiding de naam van het Kadaster moet worden vermeld: CC-BY Kadaster gevolgd door het jaartal van publicatie; het Kadaster zijn intellectuele eigendomsrechten (zoals het databankenrecht) behoudt. 14 Voor de BRT-A worden de namen van de BAG uit het NWB gehaald (niet altijd succesvol). In 2017 start de BRT met een project om de straatnamen in TOP10NL gaan opnemen. Hiervoor gaat de BAG gebruikt worden en waarschijnlijk ook het NWB. In de importactie worden de namen gevalideerd waarna bijhouding op basis van mutaties wordt gedaan. 15 De updatefrequentie is dat heel NL op basis van 1 luchtfotojaar wordt bijgewerkt. De bijbehorende actualiteit daarbij is binnen twee jaar. 13 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

14 De data is gratis beschikbaar in GML-formaat via PDOK. Daarnaast distribueert ESRI de TOP10NL ook in FGDB-formaat voor haar klanten. Ongeveerd elke twee maanden 16 wordt de meest actuele data in een nieuwe release beschikbaar gesteld. 2.4 BAG De Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) bevat gegevens van alle adressen en gebouwen in Nederland. De gemeenten zijn de bronhouders en als zodanig verantwoordelijk voor het opnemen van gegevens in de BAG en de kwaliteit van die gegevens. Deze gegevens worden centraal beschikbaar gesteld via de landelijke voorziening (LV-BAG). Het Kadaster beheert deze landelijke voorziening Inhoud en kwaliteit De BAG kent zeven objecttypen (drie in de adressenregistratie en vier in de gebouwenregistratie): nummeraanduiding, openbare ruimte, woonplaats, ligplaats, pand, standplaats en verblijfsobject. In deze beschrijving wordt alleen ingegaan op het raakvlak met wegen: de Openbare Ruimte. Dit objecttype is in de Catalogus basisregistraties Adressen en Gebouwen als volgt gedefinieerd: een Openbare ruimte is een door het bevoegde gemeentelijke orgaan als zodanig aangewezen en van een naam voorziene buitenruimte die binnen één woonplaats is gelegen. Openbare ruimte is hiermee het verzamelbegrip voor onder meer straten, pleinen, wateren en plantsoenen, spoorbanen en landschappelijke gebieden. De aanduiding openbaar heeft geen relatie met het al dan niet openbare karakter dat bijvoorbeeld wegen hebben in het kader van andere wetten dan de Wet BAG. Elke openbare ruimte kent de volgende attributen: Identificatiecode openbare ruimte Naam openbare ruimte Indicatie geconstateerde openbare ruimte Datum begin geldigheid gegevens openbare ruimte Datum einde geldigheid gegevens openbare ruimte Aanduiding gegevens openbare ruimte in onderzoek Identificatiecode bijbehorende woonplaats Type openbare ruimte Documentdatum mutatie openbare ruimte Documentnummer mutatie openbare ruimte Status openbare ruimte De belangrijkste raakvlakken met wegen liggen bij Naam openbare ruimte (wanneer het gaat om straatnamen) en bij de (ontbrekende) geometrie van die openbare ruimten. Het Processenhandboek BAG (versie 2013) zegt hierover weliswaar in paragraaf 1.4.4: 16 Er zijn 5 releases: februari, april, juni, september en november. Dus 3 keer 2 maanden en 2 keer 3 maanden verschil tussen de releases. 14 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

15 De geometrie van openbare ruimten is niet opgenomen in de BAG-registratie en wordt dus niet geleverd aan afnemers van de BAG. Echter het is bij het benoemen van (nieuwe) openbare ruimten wel verplicht bij het betreffende brondocument een kaartje op te nemen met de geometrie van die openbare ruimte., maar in de wettekst staat dat een tekstuele omschrijving verplicht is. De keuze om geen geometrie op te nemen van Openbare Ruimten wordt in het document Veelgestelde vragen BAG bij vraag 5.16 verder toegelicht: In de BAG is de geometrie van de openbare ruimten niet opgenomen, dit in tegenstelling tot woonplaatsgeometrie. De BAG is opgezet vanuit de behoefte aan een eenduidige kwalitatief goede verzameling van alle adressen. Er was een grote wildgroei in talloze adressenbestanden met alle inconsistenties van dien. In essentie bestaat de BAG uit uitputtende lijsten van alle geldige adressen en van alle adresseerbare objecten (verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen). Van "adressen" maken woonplaatsen en openbare ruimten deel uit, die beide een geometrische component hebben, waarin binnen het stelsel nog niet was voorzien. De BAG is om die reden de facto uitgebreid met een woonplaatsenregistratie door de woonplaatsen met brondocument en geometrie ook op te nemen. Voor de openbare ruimten ligt dat gecompliceerder, omdat er in Nederland op diverse plaatsen wegeninformatie wordt bijgehouden. Vanuit de BAG zijn discussies hierover destijds niet afgewacht en zijn in de BAG wel alle namen van openbare ruimten opgenomen, omdat deze immers deel uitmaken van een adres. Er wordt hier dus al expliciet gesteld dat er een stelseloplossing voor openbare ruimte-geometrie noodzakelijk is, omdat het niet op het niveau van individuele registraties opgelost kan en mag worden Inwinnen en aanleveren Zoals gesteld zijn de gemeenten als bronhouders verantwoordelijk voor het opnemen van de gegevens in de BAG. Bij Openbare ruimten gaat het hierbij vaak om het proces straatnaamgeving. Binnen dit proces beschikken individuele gemeenten mogelijk wel over geometrische afbakeningen van nieuwe openbare ruimten, maar deze worden niet vastgelegd binnen de BAG Beschikbaar stellen en gebruik De BAG wordt op meerdere manieren ontsloten. Zo is het mogelijk om bij de LV-BAG een BAG Extract aan te vragen. Het BAG Extract bestaat uit een XML-bestand per objecttype en GML-bestanden voor de geometrische gegevens van BAG-objecten. Ook wordt BAG Compact uitgeleverd; een overzicht van alle adressen en adresgerelateerde elementen op een specifieke peildatum. Het derde kanaal is BAG Bevragen: een koppelvlak dat directe toegang biedt tot alle gegevens uit de BAG. Voor deze drie kanalen vanuit de LV BAG geldt dat ze voor overheden kosteloos zijn, maar dat voor private afnemers verstrekkingskosten gerekend worden. Naast ontsluiting vanuit de LV-BAG zelf, worden de gegevens echter ook via PDOK ontsloten. De WMS en WFS services zijn beiden gratis. De BAG WFS bevat echter een beperkte set van gegevens. 15 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

16 2.5 Relaties en samenhang De volgende relaties en samenhang tussen het NWB en de andere registraties BGT, BRT en BAG zijn relevant. 1) De naam van een wegvak in NWB wordt gebaseerd op de naam van een openbare ruimte in de BAG. 2) De geometrie van een wegvak NWB wordt gebaseerd op de lijngeometrie van wegen in de BRT, indien er geen geometrie van wegvakken is aangeleverd door een wegbeheerder, of anderszin beschikbaar is. 3) In de BGT worden de namen van openbare ruimten van de BAG opgenomen als apart objecttype OpenbareRuimteLabel. Deze labels krijgen een of meer coördinaten mee ten behoeve van afbeelding van de namen op de kaart. 4) De BGT is een nieuwe bron van weg-informatie beschikbaar voor het NWB. De BGT legt van elk wegdeel de ligging (vlakgeometrie), het type verharding (fysieke voorkomen) en de functie vast. De BGT wordt continue bijgehouden door de BGT bronhouders en heeft daarmee naar verwachting een hogere actualiteit dan de BRT. 2.6 Knelpunten en issues De knelpunten en issues in de samenhang en afstemming tussen NWB en de andere registraties BGT, BRT en BAG worden hieronder genoemd. NWB: 1) Het NWB is geen basisregistratie en er is geen wettelijke verplichting tot het aanleveren van weggegevens door wegbeheerders aan RWS. 2) Door de het ontbreken van een verplichting kunnen geen strenge eisen worden gesteld aan de kwaliteit en het formaat van de gegevens die door de wegbeheerder worden geleverd. Als gevolg hiervan is een ambachtelijke 17 bewerking nodig om de aangeleverde gegevens in het NWB op te nemen. NWB BGT: 3) De geometrie van de BGT kent andere eisen qua nauwkeurigheid en actualiteit dan het NWB. 4) De lijngeometrie van een NWB-wegvak komt niet overeen met de hartlijn van de weg. Dit maakt automatische afleiding van NWB-lijnen uit BGT wegdelen niet 1-op-1 mogelijk. 5) In het optionele deel van IMGeo kan de geometrie van een openbare ruimte worden opgenomen, echter regels voor afbakening van de ruimte ontbreken. Bij de openbare ruimte in IMGeo wordt de identificatie van de openbare ruimte in de BAG opgenomen. 17 Ambachtelijk in de zin van een tijdrovende aangelegenheid waarbij de nodige expertise en ervaring vereist is voor het goed kunnen interpreteren en integreren van de gegevens in het NWB. 16 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

17 6) De afbakening van een BGT Wegdeel is op basis van beheerkenmerken (type verharding, functie), en loopt niet van kruispunt tot kruispunt. Een wegvak in NWB spant daarom één of meerdere wegdelen in BGT op. 7) De BGT kent geen classificatie kruispunt voor de functie van een wegdeel. Voor het bepalen welke wegdelen in de BGT liggen tussen twee kruispunten is een nadere analyse nodig. 8) De BGT kent nu alleen status bestaand en plan voor het opnemen van bestaande topografie of geplande topografie. Tijdelijke topografie kan niet (nu) als aparte status worden opgenomen in de BGT of het optionele deel van IMGeo. IMGeo staat het wel toe om zelf uitbreidingen voor statussen te maken, maar deze kunnen niet via de Landelijke Voorziening beschikbaar worden gemaakt. NWB BRT: 9) De hartlijnen van wegen in de BRT vallen niet samen met de lijngeometrie van wegvakken in NWB. 10) De classificatie voor attributen (o.a. wegtype) in NWB en BRT zijn niet gelijk. 11) De actualiteit van BRT (jaarlijks) is lager dan wat voor NWB nodig/wenselijk is. NWB BAG: 12) De BAG heeft niet voor elke openbare ruimte (openbare weg) een naam beschikbaar. In NWB worden daarom extra eigen namen toegevoegd aan de wegvakken. Ook worden bij straatnamen die specifiek voor één enkel appartementencomplex bedoeld zijn, soms een virtueel straatje toegevoegd aan de NWB geometrie om hier de benodigde attributen aan te kunnen koppelen. 13) De BAG levert geen geometrie van een openbare ruimte. De ligging van een openbare ruimte wordt opgenomen in het BAG-register. Dit mag via een duidelijke tekstuele omschrijving of met een kaart. Deze gegevens worden niet aangeleverd aan de Landelijke Voorziening en zijn niet centraal beschikbaar voor afnemers. De knelpunten en issues tussen NWB en BGT, BRT en BAG zijn te verdelen in vier categorieën: 1) Geometrisch: in de registraties worden andere geometrietypen (punt, lijn, vlak, of geen geometrie) gehanteerd en met andere kwaliteitseisen bijgehouden. Dit betreft issues 3, 4, 9 en 12. 2) Afbakening: in de registraties worden de objecten ruimtelijk anders afgebakend en spannen ze een ander deel van de buitenruimte op. Ook worden andere regels voor opname beschreven wat resulteert in andere volledigheid. Dit betreft issues 5, 6, 12, en 13. 3) Semantisch: in de registraties worden andere begrippen en definities gehanteerd voor de classificaties. Dit betreft issues 7, 8 en 10. 4) Temporeel: in de registraties worden andere eisen gesteld aan de actualiteit en worden de gegevens met een andere frequentie bijgehouden of beschikbaar gesteld. Dit betreft issues 3 en Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

18 N.B. Issues 1) en 2) zijn alleen van toepassing voor NWB, omdat de andere registraties een wettelijke verplichting tot bijhouding en levering hebben. De issues dienen in samenhang te worden opgelost, bijvoorbeeld t.a.v. de geometrie van openbare ruimte. 18 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

19 Hoofdstuk 3 Scenario s Dit hoofdstuk beschrijft drie scenario s voor de afstemming tussen NWB en BGT in de bijhouding, aanlevering en uitlevering van gegevens die in deze registratie voorkomen. In toenemende mate wordt de integratie van NWB en BGT in de volgende scenario s beschreven: in scenario SIGNALEREN zijn NWB en BGT aparte producten aan de voor- en achterkant van de keten, maar gebruiken ze elkaars informatie om mutaties te signaleren; in scenario MUTEREN EN AANLEVEREN worden NWB en BGT gezamenlijk aangeleverd, maar worden via gescheiden ketens (productiestraten) de producten NWB en BGT beschikbaar gesteld aan afnemers en in scenario INTEGREREN worden de gegevens van NWB volledig opgenomen in de BGT. Figuur 3.1 Overzicht van scenario s en alternatieve scenario s hierbinnen. 3.1 Scenario SIGNALEREN In het scenario SIGNALEREN gebruiken NWB en BGT elkaars gegevens om mutaties te signaleren, bijvoorbeeld een geconstateerde afwijking in NWB door combineren met de BGT kan betekenen dat de gegevens in NWB worden aangepast (en vice versa). NWB en BGT blijven daarbij dus twee aparte registraties met elk een eigen aanleverproces, productiestraat en uitleverkanaal. Figuur 3.2 Scenario SIGNALEREN: NWB en BGT als aparte producten in en uit. Het signaleren van mutaties kan door BGT-bronhouder of NWB-operator in de reguliere BIJHOUDING (actief) of door derden via een TERUGMELDING. 19 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

20 Voor het goed combineren en interpreteren van elkaars gegevens in de reguliere BIJHOUDING zijn werkinstructies nodig, die de BGT-bronhouder en NWB-operator richtlijnen geven welke geconstateerde afwijkingen ontleend kunnen worden en welke mutaties relevant zijn om zelf door te voeren in de eigen gegevens. Dergelijke richtlijnen zijn noodzakelijk om de ruim 400 verschillende BGT bronhouders zo uniform mogelijk te laten werken. Een terugmelding kan INCIDENTEEL door individuele gebruikers worden gedaan of STRUCTUREEL via een (centrale) automatische terugmeldvoorziening, die de registraties op basis van rekenregels (business rules) met elkaar vergelijkt. Voor het INCIDENTEEL terugmelden van een vermeende onjuistheid hebben NWB en BGT ieder hun eigen kanaal: voor NWB kan een gebruiker een melding indienen per naar de NWB-helpdesk en voor BGT kan een terugmelding ingediend worden via Verbeter de kaart. Verbeter de kaart is het officiële terugmeldsysteem van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) en de Basisregistratie Topografie (BRT). Met dit systeem kunnen gebruikers helpen om de BGT en BRT te verbeteren door het melden van mogelijke onjuistheden. Bronhouders geven in dit systeem vervolgens aan hoe er met de melding wordt omgegaan. Voor het STRUCTUREEL bepalen van de verschillen tussen NWB en BGT is een centrale automatische controle- en terugmeldvoorziening nodig die op basis van rekenregels de verschillen tussen beide registraties identificeert. BAG en BGT onderzoeken hierin al de mogelijkheden om bijvoorbeeld afwijkingen in pandgeometrie in een centrale verschillijst op te nemen. BAG- en BGT-bronhouder kunnen deze verschillen beoordelen en zo nodig oplossen en afmelden. Voor NWB in combinaties met BGT of BAG kunnen bijvoorbeeld verschillen als de volledigheid van openbare ruimtenamen in NWB ( naam komt wel voor in BAG, maar niet in BGT) of de geometrische correctheid van wegvakken in NWB ( NWB wegvak ligt (deels) niet in BGT wegdeel ) worden bepaald. Onderzoek is nodig naar welke gegevens via welke regenregels kunnen worden afgeleid. Een andere vergelijkbare toepassing van rekenregels is de Locatieserver, de nieuwe geocodeerservice die momenteel in PDOK ontsloten wordt. Deze nieuwe geocodeerservice maakt niet alleen gebruik van de BAG, maar juist van verschillende, geïntegreerde bestanden. Om deze bestanden te integreren, worden rekenregels toegepast. Mogelijk kan een automatische terugmeldvoorziening aansluiten op de verschillen die in het productieproces van de Locatieserver worden geconstateerd. Voor alle alternatieven in het scenario SIGNALEREN is de verschillende actualiteit van de registraties (issue 3 en 8) een knelpunt. BGT kent geen tijdelijke topografie en presenteert de reguliere bestaande topografie. Tijdelijke wegomleggingen zijn (nu) geen onderdeel van de BGT. Bij de doorontwikkeling van de BGT wordt via de werkgroep Plantopografie nu nagedacht of er extra statussen in de BGT (of het optionele deel van IMGeo) nodig zijn om bijvoorbeeld ook tijdelijke topografie vast te kunnen leggen. 20 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

21 De kwalitatieve kosten-baten in termen van voordelen, nadelen, kansen en risico s voor het scenario SIGNALEREN zijn samengevat in tabel 3.1 Tabel 3.1 Kwalitatieve kosten-baten voor scenario SIGNALEREN Voordelen - VISUEEL signaleren eenvoudig te realiseren met communicatie: werkinstructie en praktijkrichtlijn. - Scenario SIGNALEREN zorgt ervoor dat bronhouders beide producten goed leren kennen, wat noodzakelijke / zeer wenselijke voorbereiding is voor verdergaande scenario s. Kansen - Eenvoudig om elkaars informatie te benutten (dit gebeurt aan NWB-zijde overigens al wel, aan BGT-zijde over het algemeen niet). - AUTOMATISCH signaleren kan mogelijk aansluiten bij bestaande initiatieven zoals de Locatieserver en/of de kwaliteitsdashboards zoals BAG (en BGT in de toekomst) die kennen. Nadelen - Blijft optioneel en niet gestandaardiseerde aanlevering van NWB-gegevens. - AUTOMATISCH signaleren vraagt centraal budget, zonder dat er garanties zijn over het al dan niet verwerken van de gesignaleerde issues. Risico s - Door wisselende actualiteit bestaat het risico op onterechte mutaties, die vervolgens weer gecorrigeerd worden en mogelijk leiden tot een kettingreactie van mutatie op mutatie op mutatie. - De objectafbakeningen in NWB en BGT verschillen aanzienlijk, wat bij onduidelijke / onvolledige werkinstructies tot foutieve / onwenselijke mutaties kan leiden. - De mate van succes van AUTOMATISCH signaleren is sterk afhankelijk van de vraag hoe goed de afwijkende objectafbakeningen in NWB en BGT in rekenregels gevat kunnen worden. 21 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

22 3.2 Scenario MUTEREN EN AANLEVEREN In het scenario MUTEREN EN AANLEVEREN worden BGT en NWB gezamenlijk aangeleverd door BGT bronhouders, maar volgt na inname van de gegevens door een centraal aanleverpunt een gescheiden verwerking tot aparte producten aan de achterkant. Figuur 3.3 Scenario MUTEREN EN AANLEVEREN: BGT en NWB als één bestand in, en als aparte producten uit. Bij de bijhouding en aanlevering van BGT-gegevens door BGT bronhouder worden optioneel de gegevens voor NWB gelijk meegenomen. BGT bronhouder heeft de mogelijkheid om dit alleen voor de GEOMETRIE van de NWB-wegvakken te doen, of ook voor andere ATTRIBUTEN. Als BGT bronhouder alleen GEOMETRIE voor de NWB wegvakken aanlevert, is het in de huidige BGT IMGeo standaarden -zowel Informatiemodel Geografie, als in het koppelvlak op basis van StUF-Geo IMGeo- al technisch mogelijk om in de CityGML LOD0-geometrie van een lijngeometrie voor een BGT Wegdeel op te nemen. Figuur 3.4 CityGML LOD-geometrieën voor een BGT Wegdeel Tijdens de transitie ondersteunde de Landelijke Voorziening BGT de optionele CityGML-geometrie niet, maar in de doorontwikkeling naar 3D wordt de Landelijke Voorziening BGT (LV-BGT) vanaf 2017 voorbereid op de inname van deze geometrieën. NWB kan hier bij aansluiten om op meer gestandaardiseerde wijze de 22 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

23 StUF-Geo IMGeo geometrie te ontvangen. Via een werkafspraak voor de BGT keten kan afgesproken worden dat BGT bronhouders via het StUF-Geo IMGeo koppelvlak NWB wegvakgeometrie mogen aanleveren aan de LV-BGT. Bij een BGT Wegdeel wordt via automatische berekening een HARTLIJN van het wegdeel bepaald of door BGT bronhouder handmatig o.b.v. huidige NWB-afbakeningsregels een RIJLIJN opgenomen. De afbakening van een BGT Wegdeel (o.b.v. beheerkenmerken) is wel anders dan afbakening van een NWB wegvak (in principe kruispunt tot kruispunt). In de nabewerking in de NWB productiestraat worden (handmatig of automatisch) n BGT Wegdelen geaggregeerd tot m NWB-wegdelen. In het huidige koppelvlak kunnen geen NWB-specifieke ATTRIBUTEN worden uitgewisseld. Daarvoor dient de StUF-Geo IMGeo berichtenstandaard aangepast te worden met een mechanisme dat ook voor het Geo- BOR berichtenverkeer is gehanteerd: StUF:AanvullendeElementen. Het Geo-BOR koppelvlak is de uitwisseling tussen BGT bronhouders en de afdeling Beheer Openbare Ruimte in een gemeente, provincie of waterschap. In dit koppelvlak was behoefte om meer gegevens (bijv. maairegime, type asfalt of beheerder) uit te wisselen dan in IMGeo kon worden opgenomen. In de 1.3 versie van de StUF-Geo IMGeo uitwisselstandaard van begin 2016 is in het Geo-BOR koppelvlak een containerelement (StUF:AanvullendeElementen) opgenomen waarin vrij een aantal extra gegevens kunnen worden opgenomen. Deze gegevens dienen wel in een eigen technisch berichtschema gedefinieerd te worden, d.w.z. o.a. de naam, veldlengte en eventueel vaste waarden. Voor NWB kunnen de specifieke attribuutgegevens worden opgenomen in dergelijk berichtschema (xsd), waarnaar verwezen kan worden in de mutatieberichten. De Landelijke Voorziening BGT ondersteunt de 1.3-versie van StUF-Geo IMGeo momenteel niet. Dit zou een aanpassing van het koppelvlak van BGT bronhoudersoftware en de LV-BGT vragen. Stuurgegevens Berichtgegevens Objectgegevens IMGeo-gegevens StUF:aanvullendeElementen NWB-gegevens Figuur 3.5 Opname van NWB-gegevens in de StUF-Geo IMGeo uitwisseling Na centrale inname van de gegevens zal gescheiden verwerking van de gegevens in de eigen productiestraat worden uitgevoerd: na aanlevering van de BGT-gegevens via het StUF-Geo IMGeo berichtenverkeer zet LV- BGT (of een ander centraal aanleverpunt) de BGT Wegdelen door aan de NWB-productiestraat. Per BGT Wegdeel is optioneel een HARTLIJN of rijlijn-geometrie opgenomen, echter moet opgemerkt worden dat de afbakening van een BGT Wegdeel (o.b.v. beheerkenmerken) anders is dan afbakening van een NWB wegvak (in principe kruispunt tot kruispunt). 23 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

24 Figuur 3.6 Centraal aanleverpunt voor NWB en BGT gegevens en gescheiden verwerking tot aparte producten. 24 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

25 De kwalitatieve kosten-baten in termen van voordelen, nadelen, kansen en risico s voor het scenario MUTEREN EN AANLEVEREN zijn samengevat in tabel 3.2. Tabel 3.2 Kwalitatieve kosten-baten voor scenario MUTEREN EN AANLEVEREN Voordelen - NWB krijgt gegevens in vaste opmaak aangeleverd. - Uitwisselen van geometrie is al technisch mogelijk in het informatiemodel en de uitwisselstandaard. - Hogere consistentie tussen NWB en BGT - Efficiencywinst door éénmalige inwinning. Nadelen - Afbakening van BGT Wegdelen is anders, dus ambachtelijke nabewerking blijft noodzakelijk. - Uitwisselen van attributen niet mogelijk zonder koppelvlak-aanpassing aan de LV- BGT. - Uit BGT-generalisatie-experimenten bij de BRT bleek dat de BGT op dit moment nog niet consistent is (in de zin dat vergelijkbare situaties ook vergelijkbaar geclassificeerd en afgebakend worden); dit zal ook voor NWB-geometrie gaan gelden als BGT-bronhouders die gaan bijhouden. Overigens wordt het NWB nu ook al geconfronteerd met verschillende aanleveringen door wegbeheerders en daaruit volgende inconsistenties. Kansen - Bronhouders blijken hier (in NWB interviews) al om te vragen. - NWB kan aansluiten bij de huidige BGT doorontwikkeling voor 3D. - De populaties Wegen in beide bestanden zullen naar elkaar toegroeien: zo komen bijvoorbeeld meer vrijliggende voet- en fietspaden in het NWB. Risico s - Aanlevering blijft optioneel (want valt niet onder de wettelijke BGT-verplichting), niet alle bronhouders zullen het doen. 25 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

26 3.3 Scenario INTEGREREN Voor het scenario INTEGREREN worden de gegevens van NWB en BGT gezamenlijk bijgehouden, aangeleverd en beschikbaar gesteld. NWB en BGT worden dus volledig geïntegreerd. Figuur 3.7 Scenario MUTEREN EN AANLEVEREN: BGT en NWB als één bestand in en uit. Dit beteken dat IMGeo zodanig wordt aangepast of uitgebreid dat gegevens die nu in NWB zitten, in IMGeo worden opgenomen. In de huidige situatie hebben de afbakening van een NWB-wegvak en een BGT-Wegdeel geen 1-op-1 relatie (zie knelpunt 6 in hoofdstuk 2). Er bestaan twee opties om hier bij integratie mee om te gaan: - Optie 1: in IMGeo expliciet de relatie vastleggen tussen een wegvak en WEGVAKONDERDELEN - Optie 2: in een apart deel (extensie) de objecten en relaties van het NETWERK vastleggen. Optie 1 In IMGeo 2.0 was een modellering opgenomen waarbij een BGT Wegdeel bestond uit 0 of meer WEGVAKONDERDELEN. Op BGT-niveau was er dan één object met dezelfde kenmerken, en vanuit beheer konden dan wegvakonderdelen worden toegevoegd. In IMGeo 2.1 is deze modellering losgelaten door op te nemen dat: Objecten, die aan elkaar grenzen, met voor de BGT of IMGeo gelijke eigenschappen kunnen als afzonderlijke objecten in de BGT worden geregistreerd. (bron: BGT gegevenscatalogus 2.5) Figuur 3.8 Modellering van BGT Wegdeel met IMGeo WegvakOnderdelen in IMGeo 2.0. Het herinvoeren van deze modellering zal een grote impact hebben op de huidige technische implementatie (software, LV) van de BGT keten en de populatie van objecten bij BGT-bronhouders. 26 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

27 Optie 2 Alternatief voor de wegvakonderdelen is een aparte NETWERK EXTENSIE voor IMGeo te realiseren waarin de netwerkstructuur van het huidige NWB met wegvakken en knooppunten wordt opgenomen. Deze extensie is een (optionele) uitbreiding op het informatiemodel, vergelijkbaar met extensie op CityGML die bestaan voor energienetwerken (utilities). Dit staat eigenlijk naast IMGeo. Figuur 3.9 Extensie voor energienetwerken op CityGML Afweging Het is maar de vraag of bovenstaande oplossingen voordeel bieden ten opzichte van het alternatief MUTEREN EN AANLEVEREN. Voor het komen tot een verplichte aanlevering van de gegevens van deze nieuwe objecten dient de wet BGT aangepast te worden, wat een relatief lange doorlooptijd heeft. Ook op semantisch niveau zullen NWB en BGT geharmoniseerd dienen te worden. Dit alternatief is mogelijk van toepassing bij de grootschalige doorontwikkeling van geo-basisregistraties op langere termijn. 27 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG

28 De kwalitatieve kosten-baten in termen van voordelen, nadelen, kansen en risico s voor de twee opties voor het scenario INTEGREREN zijn samengevat in tabel 3.3. Tabel 3.3 Kwalitatieve kosten-baten voor scenario INTEGREREN Voordelen Optie 1 - Consistentie eenvoudiger te borgen tussen weggegevens door vastleggen in één registratie met expliciete onderlinge relatie Optie 2 - Separate NETWERK extensie als optionele uitbreiding op IMGeo staat los van huidige model, dus beperkte impact. - Huidige BGT populatie blijft ongewijzigd Kansen Beide opties: - Geometrie en topologie (netwerk) van wegen zijn in één registratie bijgehouden en gevat wat de kwaliteit (consistentie) verbeterd. - Gebruikers kunnen via één loket één product voor gegevens over wegen afnemen. Optie 2 - Methode Netwerkextensie is vermoedelijk ook toepasbaar voor spoor- en waternetwerken Nadelen Optie 1 - Grote impact voor IMGeo bij herinvoeren van de modellering met wegvakonderdelen: vereist aanpassing in de software bij bronhouders, in de gehele keten en van de huidige BGT populatie. - Minder keuzevrijheid voor bronhouders: Wegvakonderdeel gaat van optioneel naar verplicht Optie 2 - Voor verplichting tot aanlevering van gegevens dient de wet BGT uitgebreid te worden met de extra objecttypen (wegvakonderdelen of de netwerkextensie). Risico s Optie 1 (en mindere mate optie 2) - Product wijkt mogelijk toch af van het huidige NWB en dekt niet de volledige informatiebehoefte van huidige NWBgebruikers. Risico bestaat dat er een product naast komt te staan, hetzij door separate inwinning of door nabewerking van de BGT (vergelijkbaar met scenario MUTEREN EN AANLEVEREN). 28 Rapport Afstemming NWB-BGT-BRT-BAG